MINISTER TARDIEU
De bom van
Tweede Duitse t v-programma
In Oost-Nederland te zien
9-
V,Odèrihtduin mëtiidhl"
Loten ze mij maar haten, zo men mij maar vreest".
Aangehaald door ClCtëltO »1 TACITUS
„Ik heb gezegd, wat ik van de schuld van Chautemps vond, maar dat
heeft met zijn partij en de radicaal-socialistische politiek niets Ie maken,
en aangezien Chautemps zelf geen minister is, zie ik niet in, waarom hei-
kabinet niet kan blijvenzoals het is",
Gercf. Radio-J.V.
■ilart in september
De Nederlandse Gereformeerde
Jeugdraad is van plan op 20
september binnen het kader van
hel Convent van Kerken met een
eigen jeugduitzending te starten.
De jeugdraad heeft beschik
king gekregen over een kwartier
zendtijd na de gereformeerde
avonddienst om een aantal jon
geren een gesprek te laten voe
ren. Het ligt in de bedoeling dat
dit oen soort radio-jeugdverenG
ging wordt. De vragen uit luis
teraarskringen zullen na een
morgendienst van de Gerefor
meerde Kerken worden beant
woord, Men hoopt op deze ma
nier ongeveer li uitzendingen
per jaar te kunnen verzorgen,
die uitgaan van de Gereformeer
de Jeugdraad in samenwerking
met de Deputaten voor Evangeli
satie.
Hot hoornconcert in Es (solist Adhé
Pluvinagei en de 41ste symfonie van
Mozart kunt u beluisteren in een
concert, dat het Radio=kamerorkest
onder leiding van Roelof Krol tus
sen 7.55 en 8.50 geeft in het KRO-
programma Daarna het vrolijke pro
gramma „Boordje los" en om 10.05
uur opgewekte muziek door „Cas-
OP VRIJDAGAVOND 9 FEBRUARI 1934 was in Frankrijk het
kabinet Doumerque opgetreden en er was een hoop, er was een
verwachting bij miljoenen, dat door het nationale prestige van de
leider van het kabinet een werkelijk blijvende winst geboekt zou
worden.
Kenmerkend was in de dertiger jaren de hang naar een leidende
persoonlijkheid, in de dictatoriaal geregeerde landen Hitler en Mus
solini, in democratisch bestuurde landen Roosvevelt en Colijn, perso
nen op wier kracht en inzicht gehoopt werd. In feite zou later alleen
in Engeland zulk een sterke man de werkelijke uitkomst brengen:
Churchill, onder wiens ijzeren leiding men de gevaarlijkste oorlog
won, waarvoor het Britse Imperium zich ooit gesteld zag.
POGING VAN DOUMERQUE
Voor vier machtige taken zag Dou
merque zich gesteld: herstel van het
gezag, herstel van de eenheid, herstel
van de financiën en herstel van de mi
litaire veiligheid van Frankrijk. Nau
welijks negen maanden
merque gegeven
het Dou-
L deze poging
tot algeheel herstel te volharden,
maanden die het uiterste vergden van
de Franse politici, maanden die in ge
heel Europa het wereldgebeuren bij
dagen telde, zoveel als cr in geschied
de." SteedB duidelijker werd het dat
ook Doumerque. ondanks zijn nationaal
samengestelde kabinet, er niet in zou
slagen de eenheid van zijn bewind
(voorwaarde tot een definitief herstel
van gezag') te handhavenen de finan
ciën door middel van krachtige bezui
niging te verbeteren.
Eén van de tekenen dat ook binnen
het Kabinet de eenheid van de erin sa
menwerkende partijen ernstig bedreigd
werd, vormde de rede die minister
Tardieu op woensdag 18 juli 1934. als
getuige gehoord in hol Staviskyproces,
voor de rechter hield tegen de radi
caal-socialistische oud-premier Camille
Chautemps, een rede die het kabinet beraadslaagd
Doumerque tot op zijn voegen deed
schudden, en voor het eerst aan Frank
rijk duidelijk maakte, dat ook du kabi
net geen uitkomst scheen te brengen
aan de door partijtwist verscheurde
binnenlandse politiek van Frankrijk.
en joviale, maar qua politicus scher
pe, cynische en bijna harde Tardieu,
met onder zich zowel de vredelievende
Briand als de nationalistische Magipot.
Tardieu verklaarde bij zijn optreden
alle republikeinen van goeden wille te
hebben willen verenigen, en hij werd,
met uitzondering van de socialistische
pers, alom door de journalisten wel
willend welkom geheten, reeds om de
energieke wijze waarop hij aan de ka-
bir
ANDRÉ TARDIEU
De thans vrijwel vergeten politicus
André Pierre Gabriel Amedée Tardieu
werd in het begin der dertiger jaren
gedoodverfd als de enige die in staat
was een enigermate stabiel kabinet te
formeren en werd derhalve voor Frank
rijk gezien als de grote man van de
toekomst.
Geboren te Parijs op 22 september
1876. werd hij reeds in 1897 ambassade
attaché te Berlijn en in 1899 secretaris
van de tot 1902 aan het bewind blij
vende minister-president Waldech-Roü-
de Kamer, waar hij op vrijdag
8 november bi' de debatten de bekende
woorden sprak: „Het komt er thans op
aan samen te werken in plaats van "el
kaar aan te vallen. Laten we samen
werken: Frankrijk heeft dat nodig".
Het was een late zege voor Clémen-
ceau, die onder dit kabinet van zijn
leerling, in de nacht van 23 op 24 no
vember 1929, geheel gekleed op de so
fa. na 36-unge doodstrijd, de laatste
adem uitblies, Tardieu herdacht in de
Franse Kamer deze Ghiirchill van de
Eerste Wereldoorlog.
Onder dit kabinet werd herhaaldelijk
- - - de terugtrekking
de Franse troepen uit het bezet
te Rijnland, en onder dit kabinet vigl
tevens de Tweede Haagse Conferentie.
Te Den Haag, in de vergaderzaal van
de Eerste Kamer, vertegenwoordigde
Tardieu, met Briand, Loucheur en Che-
ron, Frankrijk, op de conferentie die
ook Snowden en Austen Chamberlain
(Engeland I, Benesj (Tsjeoha-Slowa-
kijei, Curtius (Duitsland) en Venizelos
(Griekenland) door hun aanwezigheid
beroemd hebben gemaakt, Daarjprak
1914 redacteur-buitenland v
terwijl hij tevens leraar
Ecole Supérieure de la
n de Temps
de
rGuerre
Ecole des Sciences Poliliques. In 1914 Poi
gekozen tot Kamer-
Tardieu op dinsdag 7 januari 1980 tot
de Duitsers de verbeten woorden „Gig
wilt, dat uw plechtige verbintenissen
om het Youngplan uit te voeren, alleen
voldoende zijn, om alle panden te doen
vervallen, die wij vroeger in handen
hadden" woorden die de Duitsers
hem nimmer vergeven hebben, En in
Scheveningen sprak Tardieu op vrij
dagavond 11 januari in hotel De Witte
Brug aan het journalistendiner de open-
harige woorden; „De oopy welke de
conferentie thans levert, is inderdaad
zeer saai. Maar nog saaier voor de
miljoenen lezers".
Clémenceau was dopd. Briand oud,
ziek, Herriot omstreden,
Ditmaal verloor hij niet het politieke
spel binnen de Kamer, maar leed hij
zijn grote nederlaag op het front der
landelijke verkiezingen. Jgjjn tegenstan
der Herriot sloeg hem en ook Léon
Blum behaalde winst.
Nauwelijks was de uitlag van de
verkiezingen bekend, of op vrijdag 6
mei 1932 werd de Franse president
Paul Doumer op afschuwelijke wij
ze door de Rus Gorgoulov bij een be
zoek aan een tentoonstelling ver
moord, De president van de Senaat,
Albert Lebrun, werd op dinsdag 10 mei
1932 tot president van de Franse Re
publiek gekozen.
Aan hem schreef Tardieu op de
avond van de presidentsverkiezingen:
„Ik heb de eer V te verzoeken
van de traditionele regel te willen
afwijken, n.l. dat bij het begin van
een nieuw presidentschap de afge
treden ministers opnieuw in hun
functie worden bevestigd, De wis
seling der parlementaire meerder
heid, gelijk deze uit de verkiezin
gen is tevoorschijn gekomen, be
rooft ons van dc vrijheid van ac
tie, die een kabinet nodig heeft om
de zware, door de omstandigheden
geboden verantwoordelijkheid te
dragen. Internationale onderhan
delingen zijn aan de gang, welke
dagelijks voor de toekomst beslis
singen kunnen eisen. Wij verzoeken
U daarom het definitief ontslag van
het kabinet te aanvaarden."
Maar daaraan voegde Tjrdieu de vol
gende trotse woorden toe, die uniek zijn
ip de Franse parlementaire geschiede
nis, omdat zoveel politiek zelfbewust
zijn van een aftredend kabinet weL
ieder dankwoord moest afsnijden:
„Ons ministerie. laat bij zijn af
treden met trots een gezonde toe
stand achter: een rustig en goed
geordend Frankrijk, cep gewaar
borgde veiligheid, een tegenover de
wereldcrisis beschermde productie,
een werkeloosheid welke twintig
maal geringer is dan die bij onze
naburen, een ongeschonden, solide
valuta, een tijdig afgehandelde be
groting, een mei 20 milliard ver
minderde openbare schuld, en j;en -
vredes,- en schadevergoedingspoli-
tiek, welke door de partijen vrij
wel eenstemmig gesteund is."
Na een lange, moeizame kabinetsfor
matie werd Tardieu Bfgelost door zijn
zoveel mildere politieke tegenstander
Eduard Herriot
hd, ging hij tevens
als reserveofficier
naar het front.
Maar in 1917
werd hij door Clé
menceau, zijn grote
-rleermeester en be
schermheer geroe
pen om als speciaal
Commissaris van
Frankrijk naar
Amerika te reizen,
teneinde voor
Frankrijk de nood
zakelijke oorlogs-
benzine los te krij
gen. Als rechter
hand van Clémen
ceau werkte hjj
daarna te Versailles
aan de opstelling
van het vredesver
drag, terwijl hij
onder Clemenoeuu
tevens optrad als
minister voor de
bevrijde Franse ge
bieden.
Waar het hem
ging om een zo
getrouw mogelijk
toch had Frankrijk
een leider nodig:
de tijd van Tardieu
scheen definitief
gekomen!
Maar geen leven
is onzekerder dan
het politieke en
dat in Frankrijk!
Midden februari
1930 werd Tardieu
plot3 ten val ge
bracht op het fi
nanciële beleid van
minister Chéron.
Voor de kabinets
formatie kwamen,
behalve Tardieu,
Clémentel, Steeg
en Sarraul in aan
merking, maar de
opdracht werd op
20 februari 1930
verstrekt aan de
radicaal-socialist
Camille Chautemps,
die reeds een dag
later slaagde, maar
zondér Tardieu!
De wraak was
zoel. reeds op dins-
ti dag 25 februari
"de werd het kabinet
het Chautemps door
Versailles, weigerde hij het parlement heengezonden
OPPOSANT PUR SANG
lijk lastig te maken, 'beter binnen de
regering houden, Dat hebben de opeen
volgende kabinetten Herriot, Boncour,
Daladier, Sarraul en Chautemps onder
vonden!
Reeds in juni 1932 hgd Tardieu in de
Kamer een nieuwe fractie van repu
blikeinse centrumleden gevormd. 32 in.
getal, die uit de groep linker republikei
nen waren getreden, die volgens Tar
dieu teveel met Briand erj Herriot ..ge
heuld" hadden
Zijn felle oppositie voerde hij met
twee uitgangspunten die ons thans rea
listischer toeklinken dan..zijD tijdgeno
ten in het begin der dertiger jaren:
1. Frankrijk verliest zijn.positie tegen
over Duitsland; 2. Frankrijk is ver
zwakt door het verval der democratie.
In februari ving hij in de Illustration
een artikelenreeks aan over de nood
zakelijke staatshé'rvormlng, waarin hij
wees op de decadentie van het parle
mentarisme en hel 'stroef lopen van
de staatsmachine. Onomwonden ver
klaarde hij daarin: „Bij het opder wor
den der stelsels stompen hun deugden
af en worden hun misbruiken geaccen
tueerd,"
In oktober 1933 schreef hij een fel ar
tikel in de Liberté onder de titel
„Duitsland gaat vport", waarin hij de
regering bezwoer geen verder toezeg-
gingen aan Duitsland te doen en Hitier
te houden aan het Verdrag van Ver
sailles.
ONDER DOUMERQUE
Toen dan ook Doumerque onder wiens
presidentschap Tardieu premier was ge
weest tot de kabinetsformatie werd ge
roepen, was het zijn meesterzet dat hij
twee grote tegenstanders Tardieu en
Herriot in zijn kabinet tot samenwer
king wist te brengen.
Een ieder wist wat hij aan Tardieu
had, want op zondag 28 januari, na hel
aftreden van hel kabinet Chautemps.
had hij in zijn advies aan president
Lebrun zich voor vier zaken verklaard:
vqór een nationale unie, vóór spoedige
afhandeling der begroting, vóór eên
sterke man aan het hoofd der rege
ring. vóór eventuele Kamerontbinding
Sindsdien werkte Tardieu binnen het
kabinet van Doumerque samen met
kops'.ukken al- Hrrnri'. Barthou. Ché
ron. Sarraut. Pétain. Piétri. Laval. Mar-
quet en Flandin.
De poging was gewaagd om Frank
rijk een eensgezinde, en kon het zijn
eontinue regering te geven!
DE BOM
Clémenceau
GEEN LEIDING
het aftreden van Clémenceau lange
tijd het ministersambt, om de optre
dende kabinetten vrij te kupnen be
oordelen Eerst onder Raymond Poincaré
trad hij weer geregeld op als munster,
totdat op 2 november 1929 zijn tijd
detinitief gekomen scheen.
Het tiende kabinet Briand, dat op 29
juli 1929 was opgetreden, werd op de
avond van de 22ste oktober 1929, na
een conflict met de sooialistische lei
der Léon Blum, plotseling in de Ka
mer ten val gebracht. Hoewel Aristide
Briand alsmede Paul Boncour en Steeg
jenoemd werden als kebinetsformateui
kregen achtereenvolgens, omdat Poin
caré door ziekte verhinderd was, Da
ladier en Clémentel de opdracht lol
formatie, maar geen van beiden slaag
den. Ondanks de felle tegenstand der
socialisten kreeg Tardieu in de late
avond van 31 oktober van president
Doumerque de opdracht en ondanks de
weigering van Barthou tot medewerking
slaagde Tardieu reeds op zaterdag
avond 2 november 1029. Naast hem tra
den bekende figuren op als Briand
(buitenlandse zaken), Flandin (handeli.
Chéron (financiën), Loucheur tarbeidi
en in de plaats van de aftredende Paui
Painlevé de door zijn vestingbouw zo
bekend geworden Maginot voor Oorlog
En aldus trad een kabinet op onder
de qua persoon innemende, hoffelijke
iPmmB i Tardieu
met zijn formatie gereed en kon voort-
regeren,
Maar zou hij de daad van Chautemps
oqit hebben vergeven?
Negen maanden kon Tardieu zijn ar
beid voortzetten. Op donderdag 4 de
cember viel hij in de Senaat in ver
band met zijn economische politiek
alsmede op enkele financiële schanda
len, waaronder de bekende affaire Ous-
tric.
Na
Barthou ..JMHWQPfmiipMPV
derom gevraagd, maar had wederom
wegens gezondheidsredenen bedankt'
slaagde Steeg in de nacht van 12 op.
13 december. Het program van Tar
dieu had hij bijna geheel overgenomen,
maar..., Tardieu zelf was buiten de
formatie gelaten, Met zeven stemmen
meerderheid in de Kamer ving Steeg
zijn arbeid aan, totdat Laval op 27 ja-
ïuari 1931 bet beleid overnam.
Nog eenmaal kreeg Tardieu de vol
le kans. toen Laval op dinsdag 16 fe
bruari 1932 in de Senaat was ten v3l
gebracht, Na de mislukte poging tol
kabinetsformatie van Paul Painlevé
trad Tardieu opnieuw drie maanden op.
Begin februari 1934 werd b>J Flam-
marion een nieuw boek van Tardieu
aangekondingd „l'Heure de la Décisi-
on". waarvan de korte inhoud reeds
was gepubliceerd in de Temps. Duide
lijk weerklinkt zijn centrale aanval:
Er is geen leiding in Frankrijk, niet
van de president van de Republiek, die
gevangen is door protocolaire plichten
en door de machinatie van de kabinets
formaties, niet van de ministers, die
slaven zijn van de bureaucratie en van
de parlementaire overheersing.
Wat Tardieu wil 'is: grondwetsher.
ziening, een einde aan de onteigenin
gen van staatswege, dat Frankrijk zijn
culturele taak weer gaat zien en dat
men inziet dat de politiek der linkse
regeringen, evenals in 1914 naar een
oorlog voert.
En dif aües schreef Tardieu niet al
leen In de pers, maar uitte hij ook
keer op keer in het parlement, waar
bij de socialisten, zodra Tardieu het
woord nam, soms zulk kabaal maak
ten, dat hij nauwelijks aan 't woord
kon komen.
Natuurlijk weten velen deze 'scher
pe oppositie aan dépit dal Tardieu door
het parlement was heengezonden, maar
velen zagen in dat zijn oppositie waar
heid bevatte, terwijl dc huidige gene
ratie zal ontdekken dat hij menige ge-
daehte vertolkte die ook de Gaullisten
met kracht hebben herhaald!
Groot was de sensatie daarom, toen
Tardieu, na reeds in begin juni als mi
nister een uiterst kritische rede te heb
ben gehouden, waardoor men zich af
vroeg of een einde van het politieke
bestand in 't zicht was, op woensdag
morgen 18 juli voor de enquéte-eom-
migsie van de zaak Stavisky een uren
lange rede hield, waarbij hij niemand
minder dan de radicaal-socialistische
oud-premier Camille Chautemps ervan
beschuldigde met de zwendelpraktijken
van gtavisky zeer wel op de hoogte te
zijn geweest: Het betreft thans niet
meer een theoretiseren over de omvang
van de politieke verantwoordelijkheid,
er ig rechtstreekse concrete verant
woordelijkheid."
Deze rede sloeg in als een bom! Ze
leek wel heel erg in strijd met de ra
diorede die Doumerque een avond te
voren had gehouden, waarin hij sprak
over de financiën en het veiligheids
vraagstuk, en een beroep had gedaan
op de nationale eenheid, eindigende met
de woorden" „Verhoor deze vveus. meer
in uw belang dan in het mijne."
Qe rechter besloot Tardieu met Chau
temps te confronteren, hetgeen snel ge
schiedde. maar zonder veel resultaat.
Natuurlijk vroeg Chautemps bewijzen,
maar Tardieu antwoordde cynisch: ,,Ik
heb in 't geheel geen haast. Ik heb
ook lang moeten wachten eer ik ge
hoord werd De zaak begint pas!"
Het antwoord van Chautemps luidde:
„Was ik op de hoogte, dan ook de mi
nisteries Tardieu en Lcval, die aan de
kabinetten der radicalen vooraf gin
gen,"
Chautemps sloot zijn antwoord met
de nadrukkelijke opmerking: „Ik neem
er acte van (lat een lid van de rege
ring de verantwoordelijkheid op zich
neemt van het verbreken van het po
litieke. bestand."
POLITIEKE CRISIS?
'pELEVISIEKIJKERS in oost- en
zuid-Nederland krijgen hoe
langer hoe meer keus in televisie
programma's, terwijl wij, in het
westen, nog uitsluitend zijn aan
gewezen op onze vaderlandse uit
zendingen.
Wanneer straks het tweede
Westduitse televisieprogramma
wordt ingevoerd, zal ook dit langs
de grens van ons land kunnen
worden opgevangen, zij het dan
ook met behulp van een zgn.
„voorzetapparaat". omdat het
via de IV-meterband gaat.
Het mag dan wel een enorm spec
taculair programma zijn. wil men zich
in Nederland alleen voor die ontvangst
de kosten van een omgebouwd ont
vangtoestel getroosten.
Wie in het westen woont en eens
naar het zuiden afzakt, komt als het
ware in een nieuwe televisiewereld te
recht: daar wordt maar aan de knop
gedraaid en men kan keus maken uit
twee Belgische, een Duits en een Ne
derlands programma. Maar troost u,
de ontvangst is lang niet altijd zuiver.
Op het ogenblik is men in West-
Duitsland bezig, de zendtijd voor het
tweede programma te bepalen en te
"verdelen. Het is nu wel zeker, dat ook
dit programma niet reclamevrij zal
zijn: Integendeel, de reclame zal een
goed deel van de exploitatiekosten op-
Er wordt in West-Duitsland hard ge
roepen om een tweede programma,
omdat er gemiddeld 35 zenduren per
week aan één programma worden be
steed. Wel zijn er regionale zenders
die afwisseling kunnen brengen, maai
de avondprogramma's worden in het
algemeen van de ene op de andere
zender overgenomen en zo is er toch
geen keus.
Wilt u eens een inzicht hebben in
de aard van de programma's, don
kon het volgende u daarbij helpen.
In percentages berekend wordt de
zendtijd op deze wijze verdeeld: ac
tuele uitzendingen en ontspanning
evenveel, nl. 15. instructieve pro
gramma's 14, jeugdprogramma's 14,
sport 11, televisiespelen eveneens 11,
filmprogramma's 6. kinderuitzendin
gen
Doordat in een lopend programma
PU de ene en dan de andere zender
aan bod komt. werkt de Duitse tele
visie met zeer veel pauzes en aan
kondigingen, Daarmee gaat liefst 6
pci, van de totale zendtijd verloren!
West-Duitsland telt op het
ogenblik bijna 1V% miljoen kij
kers, tegen ruim zes maal zoveel
radioluisteraars
In Oost-Duitsland ziet het er
wel heel anders uit. Daar bezit
ten 286.000 inwoners een televi
sietoestel en zij krijgen maar
liefst 42 uren zendtijd per week.
Alle programma's worden van
Oost-Berljjn uit verzorgd en vor
men dus één sluitende reeks.
TIPS
de bedoeling een politieke rel te ontke
tenen! En men vroeg zich in de pers
af welke Tardieu's bedoelingen waren.
Opnieuw premier worden? Maar hij
had geen meerderheid achter zich. Dan
zou Barthou eerder in aanmerking ko
men. Herriot uil het kabinet dringen?
Maar dan zouden alle radicaal-socialis
ten. en dus het kabinet aftreden. Zelf
uittreden? Maar dan was hij zijn in
vloed weer kwijt.
Vooral de socialistische pers trad fél
tegen Tardieu op, De socialistische Po
pulaire beschuldigde Tardieii zelfs van
politieke conspiratie tegen president
Lebrun en vermoedde, dat Tardieu
Doumerque weer president wilde doen
worden, om onder hem opnieuw het pre
mierschap in handen te krijgen. Op 22
juli eiste Léon Blum, bij de onthulling
van een buste van Jean Jaurès.'nei
aftreden van het gehele kabinet en
nieuwe verkiezingen, opdat een een
heidsfront kon gevormd worden tegen
de fascist Tardieu!
Aan de andere kant schreef de hef
tige Léon Daudet op maandag 23 juli
in de Aetion Franchise„Ik ga vér
der dan Tardieu, oi uey.er ik /.ei voort
wat hij begonnen heeft. Het is Camille
Chautemps die door de algemene vei
ligheidsdienst en Stavisky en de raads
heer Prince heeft doen vermoorden,
met medeplichtigheid van zijn zwager,
dc oud-procureur - van de republiek.
Pressaid voor zover laatstgenoemde
betreft."
Weer anderen weten Tardieu's aan
val aan oude woede tegen Cqpniie Chau-
temps en merkten op, dat Tardieu
harder toegeslagen had dan hij betfoej-
de, on dat het een misslag geweest
was van Chautemps, dal deze politie
ke munt sloeg uit de rede van Tar
dieu, die zakelijk bedoeld was.
WIJSHEID WINT
Omstandigheden en een behoorlijke
dosis politieke wijsheid veroorzaakten
dat de woede snel bekoelde: het was
vakantie. Herriot vertoefde ziek te Ge-
nève, president Lebrun moést juist met
enige ministers op reis naar Aurulac,
voor de onthulling van een monument
van zijn vermoorde voorgangerBou-
mer, en de oude premier Doumerque
vertoefde op zijn buiten te Tournefeuil-
le en weigerde plots gestoord tv
worden. Zijn vrouw liet aan de jour
nalisten weten: „Mijn man heeft drin
gend rust nodig, en gaat niet naar Pa
rijs."
Het kabinet kwam vrijdag 20 juli bij
een onder Chéron. Barthou verweet
Tardieu zijn verbreking van de gods
vrede. maar aan de andere kant wa
ren de ministers van oordeel, dat nog
niets onherstelbaars was geschied: men
wilde als coalitie nog bijeen blijven!
Wal er dan gebeuren moest? Chéron
besloot dat te gaan vragen aan Dou
merque en vertrok de volgende zater
dag daartoe naar Tourneféuille.
En inmiddels verscheen in de pers
een verklaring va-< Tardieu dat hij im
mers niet de politicus, maar de mejjs
Chautemps had aangevallen.
En Doumerque wist te helen wot ge-
heeld moest worden: hij sprak *ijn
leedwezen uit over de aanval van Tar
dieu. maar merkte ook op. dat Tar
dieu zich verdedigd had tegen hen. die
hem op onbehoorlijke wijze hadden wil
len betrekken in de Sta visky-affaire
Hij schonk Tardieu dus en blaam en
rechtvaardiging
Op donderdag 26 juli vertrok Doumer
que weer naar zijp buiten, zowgl het
ontslag van Tardieu als van Herriot
weigerend. Allen heengaan of allen
blijven, was zijn enige devies tijdens
de kabinatszittiug geweest, en allen wa
ren gebleven. Laval cn Sarraul hadden
mee bemiddeld tussen de partijen gn
het einde was geweest dat Tardieu en
Herriot elkander de hand gereikt had-
BESTAND HOUDEN
Een ogenblik vroeg de Fi'iniC pers
zich af wat Tardieu anders bedoeld Won
hebben dan het verbreken van de poli
tieke godsvrede: een politicus van zijn
rang kon toch moeilijk aan één dei
leiders van een coalitiepartij medewei
king aan corruptie verwijlen, zondei
sprak met Tardieu. met Herrio
en met president Lebrun cn opende d
middag om 5 uur de zitting van het
kabinet.
Met verhoogd gezag vertrok
daarom Doumerque naar zijn bui
ten om nog enige rust te genieten
als premier van het woelige en
onveilige Frankrijk.... Ook de
politici winnen soms, als ze tijd
winnen!
uit het buitenland
Voor iets goeds op de late avond
kunt u om 10.10 uur overschakelen
naar de Duitse zender 309 m. 971 kHz.
Daar speelt dan het Keuls Omroep-
symfonieorkesl, geleid door Dean
Dixon, de Concertante Symfonie voor
viool, cello, hobo, fagot en orkest van
Haydn.
Om 8 uur geeft het NIR-omroep-
orkest onder leiding van Jef Vereist
een opgewekt concert ten beste en
verder hoort u in dit programma
van Brussel Vlaams op 324 m aller
lei amusementsmuziek.
Programma voor morgen
HILVERSUM I. 402 m. VARA 8.00 Nws.
en postduivenber; 8.18 Gevar. progr; 9.46
Geestelijk Leven. caus. VPRO: 10.00 V. d.
jeugd, IKOR: 10.30 Prot. Kerkd; 11.30 Vra-
gepbeantw. VPRO. 11.4,1 Ber
AVRO: 120"
13 35 Gram; ns.uu nws. en s.u.s. ib.öt ue
toestand i.d. wereld, caus; 13,17 Meded. of
gram: 13 20 Gevar. progr v.d sold. 14 00
Boekbespr: 14.20 Omroepork; 15.25 Voordr:
15 45 Volksliedjes: 16.05 Dansmuz: 16.30
Sporlravue VPRO: 17.00 Wat weet U er
van. klankb; 17.15 Nedarl. sinds 1045, caus.
VARA. 17 30 V.d jeugd; 17.50 Nws. sport-
Uitsl. en sportjourn: 18.30 Lichte muz; 19.00
Reisbeachr met muz: 19.30 Cabaret; AVRO:
20.00 Nws: 20.05 Licbte muz; 20-40 Hoorsp:
21.25 Gram; 21.45 Journ: 22.00 Lichte muz:
HILVERSUM II. 291 m. NCRV: 8 00 Nws.
en weerber; 10.15 Orgelconc: 8 30 Morgen
wijding; 9.15 Koorzang. KRO: 9.30 Nws;
9 45 Gram: 9.55 Hoogmis: 11.30 Holland
Festival: Slrijkkwart: 11.55 Cram. 12.15
12.30 Sportspiegel;
Friese liedjes van
varen en zeilen
De oude Romeinen zeiden: „Frisia
non cantat": „Friesland zingt niet''.
Maar in die tijd lagen de lands- en
provinciegrenzen nog anders en met
„Frisia" bedoelden zij Nederland.
Dat Friesland wél zingt en zelfs
een hele schat aan eigen charmante
liedjes bezit, kunt u weer eens horen
in het Friese streekprogramma dat
de VARA op zaterdagmiddag 25 juli
(volgend» week dus!) uitzendt.
De watersport is Friesland eigen en
een deel van de Friese liederenschat
is dus ook aan varen en zeilen ge
wijd. In het genoemde streekprogram-
ma zal Jogchum de Haan geen on
bekende in echt-Friese programma's,
een aantal van deze „Lietsjes van
faren en silen" presenteren.
filharrn. ork; 16.00 Gram:
Vespers. IKOR; 17.00 Gerer. Kerna; lö.uo
Het geladen schip, causerieën; 16.30 De
kerk a»n het werk. caus, 18.40 Bijbelver-
telling. NCRV: -19.00 ws. uit de kerken:
19.05 Gewijde muz: 19.30 Het evangelie van
Johannes, caus. KRO: 19.45 Nws. 20.00
Rep; 20.10 Promenade ork. en solist; 20.55
Gram; 21.20 U bent toch ook van de par
tij?, caus; 21 30 Canzonetta ijg
Programma voor maandag
nlispel; 8-30 Gra
0.00 Gym; 3.10
Morgenwijding;
■dr: 12.00 Lichte r
De VARA begint om 8.05 weer met
de uitzending „Nederlandse artiesten
op de plaat" en verder is er vrijwel
de gehele avond allerlei lichte mu-
12.30 Meded. v.
M.-.JHU-I1B.93 Voor ons platteland,
s; 12.43 Orgelspel; 13,00 Nws; 13.15 Me-
of gram; 13.80 Promenade ork; 13.55
rsber; 14 00 Gram; 14.15 V d vrouw;
5 Pianospel en zang: 15,15 Qntf voelen
IJitz. v. d PaciMefisc
tijd: Kringloop v. huren, Innen en prijzen,
door H J Lapkhorsl, lid v. d. 2e kamer.
18.25 AmateufSProgr, 18.50 Gr aim 1900
Nws^°83?5^leu
ber. v. New Ynrk;' 93.17—24.00 Gram.
HILVERSUM II- 39S m. NCRV: 7 00 Nw
7.10 Gewijde mu/.; 7 10 Een wqord voor
dag; 8.00 Nws; 8.15 Gram; 9.00 V. d. z
ken; 9.30 Gram; 0.40 V. d vrouw; 10
Theologische etherleergang: 11.00 Grai
11 20 Feuill; 11.40 Gram; 11.55 Metrop,
18.3i
17.1
Orgelspel; 18.30 Km
weerber, 19 10 Mus
krant; 19 55 Gram; 20,00 Idi
Jeugdconc. 2J.J0 Progi
17.45 Regeringsuitz:
Surinaamse voiks-
onden door Dr. Jan
van Wensen; 18 00
'■00 Nws.
-jd
20,30
19,30 Radio
Canada; 31.40 Me.sjes
22.15 Muziek-
OrampiofoonplaipnproKramma nraadom
reep: van 1H—zo uur. 1 Edvard Qrieg 1.
Concert vopr piano an orkest lil a kl. t.
»p. 16. Allegro mnlto moderato; Adagio;
Allegro moderato o marcato; Adrian Aesch-
baeher. piano; Philharmonisch Orkest van
Berlijn o.l.v Leopold Ludwig: 2 Peer
S.vmphon.e Orkes
Deense Staats Ra'dj.
II. Carl Nielsen
„Masbarade Ouverture, na
Magdak-..—
:t 2e bedrijf. Dans van
ijfi Symphonie Orkes
Bamtierg
IjoLrr
béd rijf)'.
scherzando. Yehudi Mei
phonie Orkest van de Deense Sta.
dio o.l.v. Mogens Wöldlké; III Jes
lius 1 Nachtelijke tocht en Zon
op 55. 2. De storm op 109, Syrr
9 Na het NTS-journaal krijgen we een
programma van de NCRV, dat om
8.20 uur begint met een Disneyfilm
over „onbezongen snoodaards" die
niet zo erg slecht zijn, oqs om 9.05
uur een uurtje meeneemt naar Artis
en om 10.05 uur wordt besloten door
een ernstig woord van ds- C. M. de
Vrie6.
TELEVISIEPROGRAMMA'S. VARA: 17.00
