Jlicutue £ciJisrtjc ÜTuuraut
Gromyko verlangt een zetel
voor de Oostduitsers
Huisvrouw heeft de sleutel
tot het succes in handen
GENEEFS GESPREK L AL GAUW VAST
Bastille-dag
in Parijs
Westelijken zoeken weg
uit de impasse
Kapitein Roy Walker in
57 minuten naar Parijs
Land holt achteruit en de
bevolking lijdt gebrek
Vannacht beslissing over
staking staalindustrie
Subsidies zijn
niet nodig
SEIZOEN
OPRUIMING
Weer warmer
DINSDAG 14 JULI 1959
le-afdeltng Tel 81441
ADVERTENTIES: fo.20 per millimeter.
Famileberlchten f0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58938
Directie: F. DIEMEB
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stuntvasticfi is gbfblevra
myn hert ia tcgijenspocr
Dr B. DIEMER
Veertigste jaargang no. 11613
1
Contouren
DELTAPLAN
zichtbaar
Zie pagina 9
De Franse hoofdstad sluit vandaag
lang, onstuimig „Ba6t)ille-weekeinde" af
met parades, straatdansen, fakkeloptoch
ten, vuurwerk en gevlag zoals men dit
sedert de dagen van de bevrijding niet
meer gezien heeft.
De regering van Charles de Gaulle
heeft alle registers opengetrokken om de
170ste viering van de Bastille, 14 juli 1889,
tot de grootste te maken die men ooit
gezien heeft.
Afgelopen zaterdag begonnen de Parij-
lenaars reeds met dansen op straat, vuur
werk en andere feestelijkheden en de met
daggen 'bedekte Champs Elyseee heeft
gedreund van het feestrumoer.
Vandaag zal er gedanst- worden op
Montmartre, Pigalle, Montparnasse en St.
Germain en dit zal tot in de morgenuren
doorgaan. Het hoogtepunt van de dag zou
de militaire parade zijn, afgenomen door
de President.
Ook Londen verwerpt
Moskous Balkanplan
Engeland heeft gisteren ook het Rus
sische voorstel van 25 juni voor een
kernwapenvrije zone in het gebied van
de Balkan en de Adriatisohe Zee ver
worpen. De V.S., Frankrijk en Italië had
den dit al eerder gedaan.
De Britse minister van staat voor bui
tenlandse zaken Profumo verklaarde in
het Lagerhuis dat Engeland al het mo
gelijke doet om te komen tot een veel
omvattend ontwapeningsplan, maar dat
dit evenals elk voorstel voor een kern
wapenvrije zone. ondenkbaar is zonder
een passend controlestelsel. In dit licht
achtte de Britse regering het onredelijk
te verwachten dat ,.de vrije landen in
de Balkan en het gebied van de Adria
tisohe Zee, in afwachting van een alge
meen akkoord en zonder een evenredige
concessie van de zijde der Sowjetunie,
van geschikte defensieve wapens zullen
afzien."
In Djakarta deden volgens Reuter
maandag geruchten de ronde, dat er
wrijving is ontstaan tussen de Indonesi
sche luchtmacht en het leger, wegens de
benoeming van de chef-staf van het le
ger, luitenant-generaal Nasution, tot mi
nister van verdediging. De luchtmacht
zou grotere zeggenschap over de finan-
T^EN ONVERWACHTE Russische poging, om opnieuw erkenning van
Oost-Duitsland door het Westen te verkrijgen, heeft vandaag de
onderhandelingen tussen de ministers der Grote Vier in Genève over de
Berlijnse crisis geblokkeerd. De poging die werd gedaan door de Rus
sische minister Gromyko, overviel de westelijke ministers en stuurde de
procedure van de conferentie in de war.
Minister Herter stelde gisteren voor, de geheime besprekingen onmid
dellijk te hervatten. Gromyko wenste hieraan echter slechts deel te ne
men wanneer ook Oost-Duitsland van de partij zou zijn. Tot dusver heb
ben Oost- en West-Duitsland slechts als „adviseurs" deelgenomen aan
de openbare besprekingen. De geheime onderhandelingen werdén gé*-
voerd door de ministers der Grote Vier.
Het eerste gevolg van deze Rus
sische manoeuvre is dat de minis
ters van Oost en West elkaar van
daag niet hebben ontmoet, hoewei
dit de dag is, waarop vooral Herter
had gehoopt te kunnen beginnen
met belangrijke geheime besprekin
gen over een tijdelijke oplossing
voor het probleem-Berlijn en over
het effenen van 3e weg voor een
topconferentie.
In plaats hiervan heeft minister Herter
vanmorgen een ontmoeting gehad met
Setwyn Lloyd. zijn Britse collega, Couve
de Murville. de Franse minister, en von
Brentano. de minister van buitenlandse
zaken der Westduitse bondsrepubliek. ZÜ
zouden trachten, een methode te vinden
om de conferentie weer in het goede
spoor te brengen- Assistenten hebben
meegedeeld, dat vermoedelijk een van de
Moord in Londen
Zeventienduizend politiebeambten
maken jacht op de moordenaar van
een Londens rechercheur, de 43-jarige
Raymond Purdy, vader van drie kin
deren. De onbekende moordenaar
schoot Purdy door het hart in de
vestibule van een huis.
De politie van Londen waarschuwde
de Londenaren gisteravond, dat de
man bijzonder gevaarlijk is. Hij zal
stellig weer schieten om aan arresta
tie te ontsnappen. Krachtens de Britse
wet heeft het doden van een politie
man om aan arrestatie te ontkomen
automatisch de doodstraf ten gevolge.
Blériot-her denkingsr ace
ÜOY WALKER 28 jaar oud,
-*•*- roodharig en kapitein bij de
Britse commando's is gisteren in
57 minuten en 48 seconden van de
Londense city overgewipt naar
hartje Parijs. Met die prestatie is de
jonge kapitein voorlopig recordhou
der in de Louis Blériot-herden-
kingsrace over het Kanaal.
Walker was de eerste deelnemer, die in
Parijs arriveerde. Totaal zullen in elf
dagen 181 min of meer bekende personen
trachten de prijs van het Londense blad
Daily Mail (5000 pond sterling) te ve
overen.
Roy Walker stapte bij Marble Arch i
Helaas, het plan van commander
William Boakes is niet doorge
gaanHij wilde deelnemen
aan de Bleriot-race en was van
Marble Arch in Londen al ge
start. op rolschaatsen. Op zijn
rug droeg hij, behalve een tas
en een paraplu, een bord met de
woorden: „gevaar, voertuigen te
voet". Jammer, de Britse admi
raliteit weigerde hem een heli
kopter ter beschikking te
stellen
Londen op zijn motorfiets, gebruikte
volgens een boot. een helikopter en
straaljager, en klom in Frankrijk
op zijn motor.
De motorrit door Parijs (Are de
Triomphe) vond de Britse commando
kapitein wel het moeilijkste gedeelte
de tocht Achter de wagen van de
reur Georges Houles, raasde hij elf n
ten larug (het traject is 14.5 kilometer)
door het Parijse verkeer.
Bij zijn terugkeer in Londen
dronk in Parijs alleen een glaasje wijn
'as voor de lunch weer in de Enige k
hoofdstad zei Walker: „Ik hoor d:
Fransen nog razen en tieren. Ik bleef
maar achter die wagen hangen en hield
mijn ogen gesloten."
De Nederlandse ploeg, gevormd
door vier journalisten, maakte de
overtocht in 4 uur en 27 minuten. Het
viertal arriveerde in Parijs met een
zes tons vrachtwagen. Zij droegen
bolhoeden en zaten rustig hun ver
haal te typen
De Nederlandse vlieginstructeur H.
van Overvest had 5 uur, 14 minuten e
41 seconden nodig om in Londen te k
men. Hij startte in Parijs met een auto.
Zijn eenmotorige vliegtuig moest boven
het Kanaal tegen een krachtige wind o
tornen Drie uur bleef het in de lucht.
De Britse zweefvlieger Alan Pigott
nam er de tijd voor. Hij liet zijn zweef
vliegtuig naar het Kanaal slepen en
i-iveerde elf uur en 25 minuten na
start met een vrachtwagen in Parijs.
ministers aangewezen zal worden om
beroep op Gromyko te doen en ei
hem op aan te dringen, zijn eis te laten
vallen dat Duitse afgevaardigden opge
nomen worden in de geheime informele
bijeenkomsten evenals op de formele zit
tingen Amerikaanse autoriteiten hebben
verklaard dat op dit punt het Westen
geen compromis zal aanvaarden.
Als Gromyko weigert en het Wes
ten bljjft vasthouden aan een poli-
tiek-van-geen-compromis, zal het voor
de ministers uitermate moeilijk zijn
een formule op te stellen voor een
tijdelijke oplossing voor Berlijn.
Noodwachtplicht
ondanks diensttijd
in Indonesië
Door het instellen van een leeftijds
grens (35 jaar) voor hen, die in Indone
sië als soldaat hebben gediend, werd hel
aantal noodwachtplichtigen al aanzien
lijk verkleind. De minister-president en
de minister van binnenlandse zaken zeg
gen in een memorie van antwoord, dat
door het stellen van de leeftijdsgrens het
totale aantal beschikbare gewoon militair
dienstplichtigen zonder mobilisatiebe
stemming van ongeveer 78.200 terugvalt
op 64 000.
Van dit aantal hebben ongeveer 30.200
in Indonesië gediend. Worden ook zij
buiten de noodwachtplicht gehouden,
dan betekent dit een verlies van bijna
de helft aan getrainde mankracht. Daar
voor moeten buitengewoon dienstplichti
gen worden ingeschakeld, die geen trai
ning in teamverband achter de rug
hebben. Een dergelijke maatregel zou de
paraatheid van de B B. aanzienlijk vei-
De ministers zeggen overigens, dat in
gemeenten waarhet aantal gewoon mili
tair dienstplichtigen daartoe de gelegen
heid biedt, vrijstelling van Indonesië-
strijders wordt bevorderd.
Djakarta leeft op voorschot
Maar sommigen weten zich
kostelijk te verrijken
Indonesië moet de hand ophouden bij het buitenland, hoewel het de
arbeidskrachten en de natuurlijke hulpmiddelen bezit om door hard
werken en onder verstandige leiding zijn eigen moeilijkheden op te lossen,
aldus klaagt de oud-minister van financiën, dr. Sumitro. Het land is name
lijk overgeleverd aan een corrupte kliek, die in overvloed wil leven terwijl
het volk gebrek heeft.
De prijs van rijst is in twee jaar meer
dan verdubbeld, gedroogde vis werd an
derhalf maal zo duur, klapperolie bijna
suiker anderhalf, gedrukt katoen
dan drie, sigaretten anderhalf maal.
Op vele plaatsen heerst voedseltekort. En
kele kleine rederijen verdienen schatten
nu de K.PJW. verdwenen is en het ver
voer is ontwricht.
In 1958 daalde de rubberproduktie 7 pro
cent, die van palmolie 8 pet, van vezel 18
pet, van suiker 7 pet van tin 11 pet, alleen
die van bauxiet steeg en wel met 38 pet.
De uitvoer van ondernemingsprodukten
was in 1958 81 pet van die in 1956, van
kleinlandbouwprodukten 77 pet, van bos-
produkten 61 pet, van delfstoffen zonder
olie 93 pet, die van olie daalde van 15,6
tot 13,3 miljoen metrieke ton. De invoer
(79)
Clown Grock
overleden
De wereldberoemde circusclown Grook
is vandaag op 79-jarige leeftijd te Impe
ria aan de Franse Rivièra overleden. Vol
gens de behandelende geneesheren be-
Grock, een Zwitser wiens eigenlijke
naam Adriano Wettach was. woonde te
Imperia sinds hij zich in 1955 uit het
oircusleven terugtrok. Hij is later nog
enkele malen voor liefdadige doeleinden
opgetreden. Het laatst verscheen hij vo-
rig jaar voor de Italiaanse televisie.
daalde van 9086 min. in 1957 tot 5860 min
roepiah in 1958, niettegenstaande de grote
waardedaling van dit betaalmiddel.
Terwijl de uitvoer daalt door lagere pro-
duktie daalt de opbrengst door de
keerde handelspolitiek. Allerlei soc
transacties met het Sowjetblok hebben
tengevolge, dat men niet de goedi
in ruil terug ontvangt, die men het m
nodig heeft. Men denke aan de suikerfa
briek te Djokja, die vele miljoenen kostte
en niet werken aan de Sowjetjeeps, v
bij de onderdelen ontbraken, zodat
de ene jeep moest slopen om de andere
gaande te houden, aan de dure en
voor de tropen geschikte schepen. Een
gunstige uitzondering vormen de leverin
gen van rijst en textiel. Bovendien ver
kopen de communistische landen de van
Indonesië ontvangen grondstoffen goed
koop in het Westen om westerse deviezen
te krijgen terwijl Indonesië opgescheept
zit met roebels en dergelijk geld. Begin
1957 werd het begrotingstekort geraamd
op 1,4 miljard roepiah, het werd 6 mil
jard, voor 1958 was de raming 624 miljoen,
het werd 12 miljard, voor 1959 rekent men
nu op rp. 8 miljard, doch het begint nu al
op 12 miljard te lijken. Eind 1956 beliepen
de voorschotten van de bank Indoi
aan de staat 7 miljard, eind 1957 15 mil
jard, eind 1958 28 miljard. De openbare
schuld steeg in 1958 van 25 tot 36 mil'
de geldomloop van 19 tot 29 miljard, het
bezit aan goud en deviezen nam toe van
eind 1957 tot 3 juni van 1289 tot 1679 min.
dank zij kredieten en giften uit het bui
tenland. herstelbetalingen uit Japan en
krasse inperking van de invoer.
De waarde van de roepiah was dezer
dagen gelijk aan die van 1 dollarcent of
minder dan 4 Nederlandse centen.
Katherine Dunham, die tijdens haar
universitaire studies naar de Antil
len ging om een proefschrift U
schrijven over de danskunst en de
nog op primitieve magie berustende
godsdienstige gebruiken van de in
woners, stelde daarna een gezel
schap dansers en zangers samen. Op
grond van haar kennis van de ne
groïde folklore ontwierp zij choreo
grafieën, die zij entte op de klas
sieke ballettechniek. Met deze groep
treedt Katherine Dunham, die
hierboven ziet in de Braziliaanse
Suite „Batucada", tot 19 juli op in
K. en W. te Den Haag.
Ike pleit voor onderhandeling
Bereiken werknemers en werkgevers in de Amerikaanse staalindustrie
vanavond geen overeenstemming, dan breekt in de loop van de komepde
nacht de staking uit, waarvan de gevolgen in de gehele wereld merkbaar
zullen zijn.
President Eisenhower deed gisteren nog een laatste beroep op werk
gevers en werknemers de staking te vermijden. De President verzocht
vakbond en industrie te blijven streven naar regeling van de geschillen.
Kort na de oproep van de President werd in New York bekendgemaakt,
dat de vakvereniging van staalarbeiders bereid is de onderhandelingen
met de werkgevers te hervatten.
LTET GEHEIM van succes in zaken
ligt voor vele artikelen bij de
huisvrouw. Wie de huisvrouw kent,
weet wat hij moet verkopen, hoe
voor welke prijs. Op dit principe be
rust het Instituut Agrarisch markt
onderzoek. dat in Den Haag is opge
richt. De ontknoping van dit raadsel
is van zo grote waarde, dat het insti
tuut in tegenstelling tot zoveel andere
niet behoeft te bestaan van belasting
gelden of subsidies. Het betaalt zich
zelf. want vele reusachtige concerns,
wier bestaan afhankelijk is van mil-
'oenen kleine huishoudens. offeren
?aarne iets minder dan één procent
'an hun reclamebudget om tijdig te
weten te komen hoe de huismoeder
over hun lot beschikt.
De handel en de producenten dienen
tijdig te weten of hun artikel gewild is.
of het te duur is of te goedkoop, of de
verpakking de verkoop bevordert, of de
verpakte hoeveelheden de meest gewilde
zijn. Zij moeten weten of een reclame
campagne zich zelf betaalt, of slechts
een tijdelijke stijging veroorzaakt ge
volgd door een snelle terugval. Men
moet weten of de afzet ten gevolge van
handelingen van concurrenten gehal
veerd zal worden, nog voordat men dit
merken kan aan de leveranties aan de
tussenhandel. Deze gegevens moeten snel
worden verschaft, zij moeten overzich
telijk zijn. Conclusies moeten kunnen
worden getrokken met één oogopslag en
niet opgediept uit rapporten, die veel te
laat verschijnen om nog van waarde te
van 15 procent vrijwilligers bij dit onder
zoek ingeschakeld. De vragenlijsten zijn
zo ingericht, dat men schatten van- ge
gevens over koop- en verbruiksgewoonten
stijgingen en dalingen, wensen en ver
langens, storingen, voorkeur en afkeer
enz. snel te weten kan komen. Voortdu
rend worden steekproeven genomen, vast
gesteld wordt dat het percentage fouten
der huisvrouw zeer gering is. zodat men
tot op 2 procent nauwkeurig zijn bereke
ningen kan maken.
Met zorg zijn de huisvrouwen, naar
leeftijd, welstand, kindertal en plaats van
vestiging geselecteerd, zodat zij een ge
trouw beeld geven van de miljoenen
huisvrouwen in Nederland. Geografisch
ziet men daarbij in Nederland een merk
waardig gewestelijk verschil, tussen het
voor prijs en reclame gevoelige westen,
het behoudende oosten en op kwaliteit
"ettende zuiden.
Met zorg worden de door elkaar krui
sende invloeden ontrafeld van groepen,
die op de centjes moeten letten, die van
lekker eten houden en die voorraden
inslaan.
Maar kennis van de Nederlandfee huis
houding is niet voldoende. Het instituut
is ontstaan uit de agrarisch economische
afdeling van Atwood Statistics Ltd. te
Rotterdam en het werkt met het zg.
Attwood Konzumentenpaneel, een we
tenschappelijke steekproef uit de gehele
bevolking. Deze organisatie ontvangt
geregeld de inlichtingen van 15.000 huis
vrouwen in het grootste deel var
Euromarkt en de vrijhandelszone, e
zebied zal verder worden uitgebreid. Op
deze wijze zijn verbluffende resultaten
bereikt ten aanzien van boter, margarine,
vet, kaas, melk, vla, pap. yoghurt, kof
fiemelk en aardappelen, afwasmiddelen,
zeen. tandnasta, soepen, koffie, thee en
buiten Nederland voor vis, eieren, brood,
vlees, ijs, spaghetti, blikgroenten enz.
In landen met commerciële televisie
heeft Attwood een vernuftig systeem om
van minuut tot minuut te controleren,
hoeveel en welke mensen een reclame
campagne volgen, hoe velen het program
ma uit- of aandraaien, een en ander aan
gevuld met gegevens over de gevolgen
van de reclame op de verkoop, zodat
men steeds nauwkeurig kan berekenen
of een programma zich zelf betaalt.
Het is een verbazingwekkend verse
sel van deze tijd hoe men kan controle
ren wat zich in miljoenen huiskamers
keukens afspeelt; het zou bijna griezelig
?ijn ware het niet dat alles op vrijwil
lige basis geschiedt en iedereen zich aan
die controle kan onttrekken, als hij deze
iet wenst.
Dit particuliere en vrijwillige karakter
ook het geheim tot het succes, want
evenmin als men pottekijkers in huis
-t, verlangt de handel geen gedwon
gen controle. Zij moet er op kunnen re
kenen, dat alle gegevens geheim blijven
niet algemeen goed worden, maar wil
gaarne een klein bedrag offeren om grote
winst te maken en grote schade te voor-
Lege busjes om een speelgoed
schuurtje? Integendeel:
aanbouw zijnde graansilo's en
graandrooginstallaties van de
lucht uit gezien. Temidden van
al dit „blikwerk" het centraal
magazijn van de directie
N oordoostpolderw erken (Oos
telijk Flevoland).
(Foto K.LjM. Aerocarto)
VERRASSENDE KOOPJES
Vast tapijt
100 cm br. zuiver wol, nu
11.60-17.90
Smyrna karpetten
200 X 300 NU
196.- 158.50
230 x 320 NU
239.- 188.-
COUPONS:
VILTZEIL-LINOLEUM -
LOPERS - VITRAGE
GORDIJNSTOFFEN
BULTHUIS
"BOTERMARKT 23"
Dodelijk ongeval
in La Courtine
Tijdens de manoeuvres bij La Courtine
in Frankrijk is gisteren bij een ongeluk
met een drietons vrachtwagen van het
Nederlandse Leger de 20-jarige dienst
plichtige soldaat L. de Leeuw uit Naar-
den omgekomen. Hij behoorde tot het
transportbataljon uit Stroe.
(Van onze weerkundige medewerker)
1VTA HET verdrijven van de zeer warme
lucht, hetgeen zaterdagmiddag in het
noordoosten van ons land gepaard ging
met hagelstormen en windhozen, bleef
het zondag en ook gisteren belangrijk
koeler. Er vielen enkele buien en van
zomerweer was geen sprake, daar ook
de temperatuur met 17 a IS graden C.
te laag bleef.
Vandaag zag het er al belangrijk gun
stiger uit doordat een nieuw hogedruk-
gebied zich van de Oceaan naar West-
Europa uitbreidt en ook bij ons de
barometer verder heeft doen stijgen.
De buienactiviteit was vandaag al ver
dwenen en het weer kreeg een zonniger
karakter. De afnemende wind blijft ech
ter lucht van de Noordzee aanvoeren,
zodat een snelle stijging van de tempe
ratuur niet is te verwachten, maar wel
zal het geleidelijk weer warmer wor
den met middagtemperaturen boven de
20 graden C.
Uit deze ontwikkeling blijkt nog eens
weer dat de zomer van 1959 beslist de
goede kant uit wil en zich na iedere
kleine inzinking weer snel weet te her
stellen.
Droog
weer
De Bilt verwacht tot
woensdagavond
Droog weer met zonnige pe
rioden. Dezelfde temperatu
ren als vandaag of iets ho
gere. Matige tot zwakke ver
anderlijke wind.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Woensdag 15 juli: zon op 4.36, onder
20.54; maan op 15.44, onder 0.44. 20 juli
