CHRISTELIJK
Pleidooi voor meer
pastorale prediking
Christelijke radiostations
moeten sluiten
Eert woord voor vandaag
Kanttekening
„Westhiir-werk bereikt nu
meer dan 20.000 kinderen
Ontsnapt
langs Krakatau j
Verschralings-rapporl van
de Gereformeerde kerken
In het tweede gedeelte van
het artikel van prof. Herman
Ridderbos over het zogenaamde
..Verschralings-rapport" van de
Deputaten voor een Onderzoek
naar de Stand van het Geestelijk
Leven in de Gereformeerde Ker
ken, wordt aandacht gewijd aan
de prediking en de gemeente
reorganisatie:
UOCH voorts heeft dan de pas
torale zorg van de gemeente
door de ambtsdragers de bijzon
dere aandacht van het rapport.
Gepleit wordt voor een meer pas
torale prediking. Er moet in de
prediking tot een dieper en zuiver
der evangelisch schuldbesef wor
den opgevoed.
Evenzo mag de genadeverkondi
ging zich niet beperken tot het
zgn. welmenend aanbod des heils
of tot de prediking van de verge
ving der zonden. Er moet meer
plaats komen voor de diepe bij
belse klanken van de rechtvaar
diging van de goddeloze uit lou
ter genade alleen.
Uit i
uitspraak in
het rapport blijkt, dat de verdie
ping van het geestelijk leven voor
al hier gezocht wordt. Wanneer in
dit opzicht een vernieuwing tot
stand zou komen, zou naar de me
ning van dep. óók de toekomst
verwachting. óók het christelijk
leven, óók de gemeenschap der
heiligen, óók de onderlinge solida
riteit in dè gemeente, zowel in het
dragen van elkanders schuld als
in het hulp bieden waar deze no
dig is. meer gaan bloeien en tot
zijn recht komen.
Huisbezoek
DIT pastorale herstel moet ook
in het huisbezoek zichtbaar
worden. Als een onomstotelijk feit
is aldus het rapport uit het
onderzoek komen vast te staan,
dat de gemeente de pastorale ar
beid van de ambtsdragers, van
ouderlingen zowel als van predi
kanten. beneden peil acbt.
Voor een deel moeten de
klachten naar het oordeel van dep.
tot de gemeente zelf terugkeren.
Zolang er predikantswijken' van
meer dan 400 gezinnen zijn; moet
men zich niet verwonderen, dat
de individuele zielszorg althans
door de predikant geheel onvol
doende is. Maar deze overbelas
ting geldt niet van alle of van de
meeste gemeenten.
Dep., die over het algemeen zui
nig zijn met concrete kritiek op
bepaalde personen, zijn niet over
tuigd. dat er. ook bij het huidige
aantal predikanten, in dit opzicht
niet iets beters te bereiken zou
Het is hun. zo schrijven zij. niet
"duidelijk geworden. waarom het in
bepaalde gemeenten niet mogelijk
zou zijn, dat de schapen méér het
aangezicht van hun herder zien.
Het schijnt hun toe. dat er iets
grondig verkeerd gegaan is, wan
neer het regel zou worden, wat
hun 'uit sommige gemeenten ge
rapporteerd is. dat nog niet 1
der gemeenteleden met "Zijn per
soonlijke moeilijkheden naar zijn
predikant gaat.
Maar het rapport gaat verder.
Het vraagt met een beroep op
wijlen prof. L. Lindeboom (die
zelfs van een soort van examen
voor ouderlingen mei afkerig was! i
om regelmatige instructie en scho
ling van degenen, aan wier zorg
de gemeente wordt toevertrouwd.
Is de kerk er wel genoeg op uit,
zo wordt gevraagd, om de bijzon
dere gaven, die er in de gemeen-
te schuilen op te merken en tot
ontwikkeling te brengen?
REORGANISATIE
TUNDELIJK nog een woord over
*-• een betere gemeente-organisa
tie, zoals dep. zich deze voorstel
len. Zoals uit het bovenstaande
reeds gebleken is. verwachten zij
verbetering in de éérste plaats
van het herstel der bestaande in
stellingen. Toch zoeken zij ook
naar nieuwe.
Ter sprake komen de vragen
van kerksplitsing. Grote kerken
moeten uit de massaliteit trachten
te komen, door, als bijv. in Ame
rika, afzonderlijke plaatselijke ker
ken van niet meer dan 1000 leden
te stichten: ouderlingen-wijken die
nen eveneens beperkt te worden,
zal er van een pastorale omgang
in de bovengeschetste zin iets te
recht komen.
Kringen
VERDER wordt de aandacht ge
vestigd op het langzamerhand
zich ontwikkelend verschijnsel van
gemeente-kringen. Deze komen
onder verschillende benamingen
voor en zijn ook verschillend in
gericht. Hier zoekt men zijn
kracht vooral in het gezamenlijk
gebed, elders wordt het hoofd-ac-
cent gelegd op wederzijdse liefde
daden; ook zijn er plaatsen, waar
men samenkomt om allerlei reli
gieuze en kerkelijke onderwerpen
te bespreken.
Eindelijk zijn er gemeentelijke
bijbelkringen Dep. willen hier ze
ker niet regelend optreden, maar
zij menen wel, dat de Synode
moet uitspreken, dat de gemeen
schap der heiligen in deze tijd de
vorming van dergelijke gemeen
schapskringen met zich brengt,
waarbij echter wel gewaakt moet
worden, dat deze het ambtelijke
werk in de gemeente niet door
kruisen of tot kerkjes in de kerk
zouden worden.
Regering van Marokko grijpt in
Aanval op de
Stem van Tanger'
en Radio IBRA
Het werk van drie radiostations die
christelijke programma's uitzenden
van uit Tanger is ernstig in gevaar
gekomen. De regering van Marokko
heeft namelijk besloten een aantal
ternationale en intercontinentale pro
testantse radiostations te sluiten. Dc
nieuwe regeling zal ingaan op 1 ja
nuari 1960.
Deze nieuwe wet betekent het einde
van het werk van de evangelische
radiozender de „Stem van Tanger"
dat onder meer een Nederlandse uit
zending van de evangelist Wim Mal-
go, die in Zwitserland werkt, uit
zond. Malgo is de leider van de
Zwitserse organisatie „Mitternachts-
ruf" en hoopt samen met Peter van
Woerden van 611 oktober een evan
gelisatiecampagne te leiden in Rot
terdam.
Ook de zender van de Zweedse pink
stergemeenten, radio IBRA, die ook
-Nederlandse programma's verzorgde
zal haar uitzendingen moeten sta
ken. Evenals de zender die de Noroa
Ouderling
EN WAT het pastorale werk der
ouderlingen aangaat zijn zij
van mening, dat dezen beter toe
gerust moeten worden, zal het
ouderlingen-bezoek niet geheel in
diskrediet geraken.
officieel op bezoek komt.
Hij worde de vriend, de raadsman
van alle leden van het gezin, met
wier lief en leed hij meeleeft.
Dit losser, amicaler en frequen
ter contact moet er op gericht zijn
de zielen meer te brengen onder
de leiding van de opperste Her
der der kej-k.
Vorming
DAT HET om dit alles te berei
ken niet voldoende is pia vota
uit te spreken, maar ook nodig is
maatregelen te nemen, zijn dep.
zich blijkbaar bewust, wanneer
zij in ander verband een afzonder
lijk hoofdstuk wijden aan de vor
ming van de ouderlingen.
Daarin wordt o.m. gezegd, dat
het aanbeveling verdient voor pas
bevestigde ouderlingen een in
structieavond te beleggen en op
de kerkeraadsvergaderingen vaker
onderwerpen aan de orde te stel
len, die op de uitoefening van het
ambt betrekking hebben.
Van Nelle bestellen. (Adv.)
Laatste week van augustus
Zomercongres van de
Calv. Stud. Beweging
Het jaarlijkse congres van de Calvi
nistische Studenten Beweging zal dit
2429 augustus gehouden
Vraag in Indonesië groot
Jeugd schrijft
kinderbijbels over
Zoals bekend, voert het Gerefor
meerde zendingscentrum te Baarn al
enige tijd een actie tot gratis ver
spreiding van de kinderbijbels in In
donesië. Deze kinderbijbels zijn ge
schreven in de Javaanse en Indone
sische taal. Werd in november van
het vorige jaar de 10.000ste kinder
bijbel in Eindhoven aan Dr. J. Ver-
kuyl aangeboden, nu is het getal van
20.000 al weer gepasseerd. Het zen
dingscentrum kreeg dezer dagen de
toezegging van een gift van 20.000.-,
waarmee dus niet minder dan 2.500
kinderbijbels kunnen worden ver
spreid.
blije'go
kunnen, behalve de leden van de CSB.
ook belangstellende studenten en afge
studeerden deelnemen. Prof. dr. A. A.
van Ruler zal op dit congres refereren
over ,,wat moet de christenheid ..willen
met de staat". Prof, dr. ir. H. van
Riessen zal spreken over „cultuurcri
sis en christendom".
De staatssecretaris van Oorlog, lt.-
gen. M. R H. Calmeijer zal een voor
dracht houden over ..zwaardmacht in
het atoomtijdperk teen zaak. voor het
verstand en het geweten)".
Voor nadere inlichtingen kan men zich.
wenden tot de commissie voor propa
ganda van de CSB. pudc Delft 100, Delft.
Hervormde kerkorde
in bijgewerkte
losbladige uitgave
In opdracht van de Generale Synode
van de Nederlandse Hervormde Kerk
is zojuist verschenen de geheel bijge
werkte nieuwe druk van de kerkorde
Daar ook na de correctie in 1955 tel-
kenjare nog vrij veel wijzigingen en
aanvullingen plaats vonden en zullen
vinden en een uitgave in boekvorm snel
veroudert is deze nieuwe druk versche
nen in een losbladige uitgave gebonden
in een stevige geplasticeerde ringband.
Op deze wijze wordt iedere gebrui
ker in de gelegenheid gesteld eventuele
aanvullingen en wijzigingen onmiddel
lijk op te bergen.
Deze losbladige uitgave geeft op tap-
kaarten de volgende rubrieken aan:
Kerkorde van dc Nederlandse Hervorm
de Kerk, Ordinaties, Overgangsbepa
lingen en een inhoudsopgave.
Van Nelle bestellen. (Adv.)
de behoefte aan kinderbijbels
bijbels worden verspreid op scholen,
op zondagsscholen, in ziekenhuizen, in ge
vangenissen, in de steden en de dorpen.
Ontroerend zijn vaak de berichten, die
hierover ontvangen worden. In het zie
kenhuis Labuang Badji in Makassar wil
de een patiënt beslist niet ontslagen
worden, voordat hij de kinderbijbel, die
hij daar mocht lezen, uitgelezen had.
Bekend is, dat door het lezen van een
kinderbijbel hele gezinnen zich aan de
Here Jezus hebben overgegeven. Het
sterkste verhaal komt echter uit Mid-
den-Java, dat namelijk de mensen in de
dorpen begonnen zijn de kinderbijbels
over te schrijven. Terecht maakt het Ge
reformeerde zendingscentrum hierbij de
kanttekening, dat het voor ons in Ne
derland gemakkelijker is 8 - op girp
215600 t.n.v. het zendingscentrum over
te schrijven, dan de mensen met lees
honger in Indonesië de kinderbijbel te
laten overschrijven.
In dit verband deed iemand de belofte,
om voor elk kind, dat hij van God heeft
gekregen, een kinderbijbel cadeau te
doen voor een Indonesisch kind. Het
zendingscentrum beveelt deze actie daar
om zeer bijzonder aan in de aandacht van
allen, die met de God van hün Bijbel
ontzaglijk rijk zijrt.
De doopsgezinden hebben van hun
zendingspredikant ds. R. S. Kuitse in
Malang bericht ontvangen dat hem na
mens de regering van Indonesië een
re-entrypermit zal worden uitgereikt.
Daardoor zal het mogelijk worden dat
ds. Kuitse na zijn verlof naar Indonesië
zal mogen terugkeren om zijn arbeid
aan de Theologische School „Bale
Wyoto" te Malang voort te zetten.
Einde vorig jaar was het deze predi
kant niet gelukt om dit visum te be
machtigen. Hij hoopt nu op 16 juli na
bijna zeven jaar met verlof naar Ne
derland terug te keren.
godsdienstige uitzending uitstraalde
naar Noorwegen, die werden ver
zorgd door de Noorse Lutherse Zen
ding. Nog maar enkele weken gele
den besloot de „Stem van Tanger"
een nieuwe sterkere zender in ge
bruik te nemen.
Conferentie van
„International Schools"
De International Schools Association
zal de achtste jaarvergadering houden
op 6, 7 en 8 juli in de Internationale
School te 's-Gravenhage. Rectoren en ver
tegenwoordigers van veertien scholen in
Europa, Azië, Afrika en Noord-Amerika
zullen tezamen komen om te spreken
over: De verhouding tussen school en
samenleving, De vraag wat een interna
tionale school behoort te zijn; De in
spectie van internationale scholen:
Ouderverenigingen, leerlingenbesturen
en het belang van financiële steun.
Het voornaamste probleem voor
ouders die in het buitenland tewerk ge
steld worden is hun kinderen het onder
wijs te geven, dat bereikt, dat deze kin
deren, als de tijd gekomen is, kunnen
repatriëren .zonder in een nadelige po
sitie te zijn gekomen tegenover hun
landgenoten. Internationale scholen zijn
estigd in Genève. New York. Parijs.
Gravenhage. Brus-
Karachi.
VAN HER EN DER
Voor de Duitse „Kirchentag". die van
12-16 augustus in München gehouden
wordt, is de termijn van aanmelding of
ficieel verlopen Er komen echter nog
dagelijks aanmeldingen binnen.
Het praesidium van de „Kirchentag"
heeft nu de termijn van aanmelding ver-
Van Nelle bestellen. (Adv.)
Actiecomité gevormd
voor T.H. in Twente
Op initiatief van een aantal inwoners
van Twente en de Gelderse Achterhoek
is dezer dagen opgericht een „Actie
comité Technische Hogeschool Twenthe".
De initiatiefnemers achten het noodza
kelijk aan de buitenwereld duidelijk te
tonen, dat de bevolking van deze ge
vesten in al haar geledingen, volledig
itaat achter de plannen, om in Twente
^en derde Technische Hogeschool te ves-
Het actie-comité is als volgt samen
gesteld: B. A. A. Engelbertink, lid van
de Tweede Kamer, wonende in Olden-
zaal. voorzitter; J. H. A. Alpherts, di
recteur N.V. Hazemeijer te Hengelo: H.
G. Bleijdenstein, voorzitter Centraal Bu
reau Katoen- Rayon- en Linnenindustrie
te Enschede: ir B ter Brugge, wethou
der van de gemeente Almelo- mr F R
Crommelin, burgemeester van de ge
meente Hellendoorn: L Doeve. districts
bestuurder van het Christelijk Nationaal
Vakverbond te Almelo: J. A. Groten
huis, districtsbestuurder van de Katho
lieke Arbeidersbeweging; dr. A. L. van
Schelven, directeur stichting Textielvak
te Hengelo: J. B. Vlam, burgemeester
van Winterswijk, E. Wieldraaier, dis
trictsbestuurder van „De Eendracht" en
drs. J. Bijkerk te Enschede, secretaris.
Woensdagavond zal een groot aantal
inwoners van dertig gemeenten van
Twente en de Achterhoek in het Con
certgebouw te Hengelo bijeenkomen. De
bedoelingen van^de initiatiefnemers zul
len daar nader worden uiteengezet. Men
wil daar tevens komen tot opstelling van
programma van actie.
Dr. Van Baal benoemd
aan R.U. te Utreeht
Dr. J. van Baal, oua'-gouverneur van
Nederlands Nieuw-Guinea. heeft de op
dracht ontvangen om in de faculteit der
letteren en wijsbegeerte van de rijks
universiteit te Utrecht onderwijs te ge
ven in de godsdienstsociologie en ó'e
godsdienstethnohDgie.
Het ligt in de lijn der verwachting dat
deze opdracht het volgende jaar in een
hoogleraarschap zal worden omgezet.
Dr. J. van Baal heeft in Leiden gestu
deerd. In 1934 is hij gepromoveerd op
een godsdienstethnologische dissertatie:
Godsdienst en samenleving in Nederlands
ZuicT-Nieuw-Guinea.
Wij hebben nogal eens de gewoonte allerlei dingen op zich\
zelf te zien. An sich", zeggen de Duitsers, 't Is meestal eei\
hachelijke bezigheid, omdat in het hele leven niets op zichzell
staat, maar het één onlosmakelijk samenhangt met het ander,
Het zou soms wel prettig zijn tot de conclusie te komen, doj
er tiCssen het één en het ander aeen verhand bestaat, maar bij
enig nadenken komen we al vhiq tot de ontdekking, dat di|
conclusie onjuist is. Dit alles klmkt misschien wat abstract
Maar het wordt héél concreet als we de. vraag herhalen wij
het boek Prediker: Wie kan eten en wie kan iets genieta
buiten God?" Een vraag, die het antwoord insluit! Wat u eeï
wat u geniet, zijn geen op zichzelf staande zaken. Als u z
losmaakt van God, als u ontkent, dat er tussen dat eten, da
genieten en de Gever ervan een onlosmakelijk verband bestaa^
vergist u zich ernstig. Want als God u en mij dit alles nie>
zou geven, zou er zelfs geen enkele aanleiding meer bestaai
te denken, laat staan te vraten over eten en genieten. Het ij
goed ons dat door de Bijbel te laten zeggen. Wij zijn n
doorlopend geneigd het verband te vergeten. Wie simpel
dingen als eten en genieten losmaakt van hun oorsprong, maak
een vergissing, d.e hem of haar lelijk kan opbreken.
GEEN OVERDREVEN LOFPRIJZINGEN
Zomer conferentie in Arnhem
De „Westhill"-verenlging voor. gods
dienstige opvoeding bereikt thans meer
dan 20.000 kinderen. Dat bleek uit het
jaarverslag van deze vereniging, dat
werd uitgebracht tijdens de jaarlijkse
zomerconferentie, die zaterdag en zon
dag in Arnhem werd gehouden.
Zoals bekend gaat men in deze vereni
ging bij het zondagsschoolwerk uit van
de ,.Wèsthill"-gedachte, dat het geloof
Ds. J. D. Boerkoel
zeventig jaar
Ds. J. D. Boerkoel. gereformeerd
predikant te West-IJsselmonde. viert
woensdag 8 juli zijn 70e verjaardag
Ds. Boerkoel werd 8 juli 1889 te
Haarlem geboren. Hij studeerde aan
de Theol. Hogeschool in Kampen. Op
9 jan. 1921 werd hij door wijlen ds. S.
Datema uit Haarlem te Velsen in het
predikambt bevestigd. In tal van bla
den heeft ds. Boerkoel bijdragen gepu
bliceerd. Hij is nog eindredacteur van
het geref. weekblad „De Bazuin" en
verzorgde 17 jaar in het tijdschrift „Op
de Uitkijk" de rubriek buitenland.
Het in 1934 verschenen Gedenkboek
bij het eeuwfeest van de afscheiding
werd door ds. Boerkoel samengesteld,
terwijl hij ook schreef in het verzamel
werk Blijf bij mij" en in het dag
boek „Heden".
Artikelen van zijn hand verschenen
in het Gereformeerd Weekblad (uitg.
Kok), en in het Geref Theol. Tijd
schrift.
Ds. Boerkoel ..laakte reizen naar Ame
rika, Israël en Rusland.
Woensdagavond zal zijn gemeente af
scheid van hem nemen.
Ds. Boerkoel gaat 1 aug a.s. mei
emeritaat en heeft zondag j.l. afscheid
gepredikt. Woensdagavond zullen de ge-
Van Nelle bestellen. (Adv.)
a.h.w. in daden moet worden omge
zet. Gods Woord vraagt om een ant
woord.
Daarom wordt veel aandacht' geschon
ken aan de expressie, waarbij gebruik
wordt gemaakt van alle moderne uit
drukkingsmiddelen als spel, pantomi
me. poppenkast etc. Men tracht het
kind individueel te benaderen. Ook
tracht, men de jeugd al vroeg in het
gemeentewerk in te schakelen, b.v.
bij oogstdiensten.
Twee dagen lang hebben de zondags
schoolleiders en -leidsters onder de
enthousiasmerende leiding van ds M.
L. W. Schoch uit Rotterdam, over
het werk op de clubs gesproken.
De vereniging heeft de laatste jaren
een duidelijk oecumenisch karakter
gekregen, wat duidelijk blijkt uit de
verscheidenheid van kerkelijke rich
ting van de aangesloten verenigingen.
Uit het jaarverslag van mej. J. W. Hertz-
berg, de secretaresse van de „West-
hill"-vereniging bleek voorts dat er
momenteel grote belangstelling voor
dit werk bestaat. Er komt een groot
aantal vragen om voorlichting.
De heren J. van der Geest, uit Den Haag,
J. de Goede jr. uit Rotterdam en ds
O. E. van de Brug uit Hilversum wer
den in het bestüur gekozen. De con
tributie werd, op voorstel van het
bestuur, m.i.v. 1 januari a.s. van
6.— tot ƒ7,— verhoogd.
De hervormde lekenspelgroep uit Arn
hem voerde zaterdagavond voor de
conferentiegangers het lekespel „Gode
gelijk" op.
Ds J. H. van Grieken leidde zondag
morgen in de Pniëlkerk een speciale
gezinsdiertst, waarin vooral ruimte
was gelaten voor activiteiten van de
kinderen.
Van Nelle bestellen. (Adv.
69
„En?" Het was Findhorn die het stilzwijgen ver
brak.
„Ze zijn bezig om de westelijke punt van het ei
land te varen, kapitein. En tamelijk dicht onder de
kust ook."
„Ik kan ze niet horen."
„Ze moeten blijkbaar op hun batterijen varen.
Waarom, weet ik niet. Dat ze ons niet kunnen
zien, wil nog niet zeggen, dat wij hen niet kunnen
zien. Zo donker is het nog lang niet."
Van Effen kuchte. ..Eft wat wilt u nu gaan doen,
mijnheer Nicolson?"
„Daar heb ik geen idee van. Ik ben bang dat dit
voor een groot gedeelte van hen zal afhangen Wan
neer ze hun grote kanon of hun luchtnfwcerkanon
nog hadden gehad, hadden ze hier binnen de twee
minuten met ons kunnen afrekenen." En met een
gebaar naar een lage verhevenheid, die de kom
naa. het zuiden afsloot en od nog geen twee meter
afstand nauwelijks meer waarneembaar was in het
donker, voegde hij er aan toe: „Als we een beetje
geluk hebben, kan dat ons beschermen tegen de
geweerkogels."
„En wanneer we dat geluk niet hebben?"
„Dan is het, als het zover is. altijd nog tijd ge
noeg om ons daar het hoofd over te breken." ant
woordde Nicolson kortaf. „Misschien zullen ze pro
beren op verschillende punten te landen en ons om
singelen. Misschien doen ze ook wel een frontaan-
val." Hij tuurde opnieuw door zijn kijker „Wat er
ook gebeurt, ze kunnen in geen geval naar huis
gaan om daar te rapporteren dat ze ons hier heb
ben laten zitten dat zou hun onherroepelijk hun
hoofd kosten. Of ze zouden en bloc harakiri moeten
door ALISTAIR MAC LEAN i
„En welke waarborgen hebt u, dat ze u niet al
zullen hebben neergeschoten eer u nog de kans hebt
gekregen u over te geven? Of dat
martelen en afmaken, nadat -
(vertaling Rob Limburg)
pleger
huis zullen ze zeker niet gaan." verzeker
de kapitein Findhorn. ..Daarvoor hebben er te veel
van hun kameraden het leven bij ingeschoten."
Achter hen was reeds enige tijd een gemurmel
van stemmen hoorbaar geweest. Nu zweeg dat, en
nam Siran het woord.
„Mijnheer Nicolson?"
Nicolson liet zljti kijker zakken en keek over zijn
Behouder.
„Wat wenst u?"
„Mijn mannen er
elkaar. We willen t
„Doe dat dan n
hier het bevel."
Bruusk draaide Nicolson zich i
door zijn kijker.
„Uitstekend. Het gaat hierom, kapitein Findhorn.
Het is duidelijk, pijnlijk duidelijk, als ik het zo mag
zeggen, dat u ons niet vertrouwt. U dwingt ons in
een afzonderlijke reddingboot te stappen en naar
ik vermoed, heus niet omdat we niet tweemaal per
dag een bad nemen. U hebt het gevoel ten on
rechte, naar ik u verzeker dat u ons voortdurend
in het oog moet houden. We zijn een grote
eh .last voor u, een blok aan-hel been, zou ik
haast zeggen Met uw goedvinden zouden we u daar
graag van willen verlossen."
„Kóm r
geprikkeld.
„Goed dan. Ik stel voor, dat u ons laat gaan en
zich niet meer aftobt over ons. We geven de voor
keur aan de Japanse gevangenschap."
„Wat?" De woedende Interruptie kwam van Van
Effen „Kapitein, ik zou het hele stel nog liever
neerschieten!"
„Kalmte, alstublieft.Findhorn maakte in het don
ker een wuivende beweging met zijn ene hand en
keek intussen nieuwsgierig naar Siran, maar het
was te donker om de uitdrukking op zijn gezicht te
kunnen zien. „Laten we concreet worden: hoe denkt
zich aan hen over te geven? Bent u van j>lan ge-
i ik hebben overleg gepleegd met
i nu een voorstel doen."
ïaar aan de kapitein- Die heeft
i tuurde weer
i alstublieft ter zake," snauwde Findhorn
„Laat ze niet gaan, kapitein!" Er klonk grote
aandrang Ln Van Effens stem
„Maak u maar niet bezorgd," zei Findhorn
droogjes. „Ik ben niet van plan aan dat idiote ver
zoek te voldoen. U blijft hier, Siran, al weet ieder
een dat we u liever kwijt waren. En spaar ons d-er-
geli.ike beledigingen var ons nuchtere verstand
„Mijnheer Nicolson!" pleitte Siran. „U begrijpt
„Houd uw mond!" zei Nicolson kortaf. ,.U'
gehoord wat kapitein Findhorn heeft gezegd Voor
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepbaar: Joh. Kortleve, kand. te Pa-
pendrecht (Hogendijk 28. tel, K 1850—
6670); W. Kalkman, kand. te Capelle a. d.
IJssel (Bloemensingel 35, tel. 010—123604).
Beroepen te Willige Langerak: W. Kalk
man, kand. te Capelle a. d. IJssel.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Maasdijk; B. Berends te
vaag; te Wolfaartsdijk: J. C. W.
's-Hertogenbosch: te
izen, kand. te Hui-
Beetstei
van 't Hoff, kand.
Goor- F. H. Veenhui
zen (N.H.).
Bedankt voor Huizen (N.H.): G. Rang
te Vijfhuizen.
1 Aangenomen naar Westerbork:
U hebtBlanken te Rutten.
wat H|
Niemand van u zou zijn kostbare hachje wa
gen, wanneer er ook maar de kleinste ka-ns zou be
slaan dat u door de Japanners zoudt worden dood
geschoten of mishandeld. Honderd kansen tegen
„Ik verzeker u... Siran wilde Nicolson in de
rede vallen, maar deze snoerde hem de mond.
.Spaar u de moeite maar," zei hij minachtend.
..Denkt u dan werkelijk dat ook maar één mens
u zal geloven11 U speelt kennelijk op de een of an
dere manier onder één hoedje met de Japanners, en
we hebben onze handen al veel te vol. om er ons
nog zeven nieuwe vijanden bij te bezorgen."
Nicolson zweeg een ogenblik en voegde er toen op
nadenkende toon aan toe: „Het spijt me dat u die
man de galg hebt beloofd, kapitein Findhorn Ik ge
loof dat Van Effen de spijker daarnet precies op
de kop heeft geslagen: alles zou in alle opzichten
een flink stuk eenvoudiger worden, wanneer we het
hele stel op staande voet neerschoten. Waarschijn
lijk zullen we dat vroeg of laat immers toch moe
ten doen."
Er heerste een langdurig stilzwijgen. Daarna zei
Findhorn rustig: „U zwijgt in alle talen. Siran.
Hebt u zich soms misrekend? Is dat een van uw
laatste flaters'' U mag wel heel dankbaar zijn, ka
pitein Siran. dat wij niet zulke doortrapte moorde
naars zijn als u. Maar denkt u er maar aan, dat
de geringste provocatie de verwezenlijking van het
zojuist geopperde voornemen ten gevolge zóu kun
nen hebben!"
(Wordt vervolgd)
H P. Brandsma, kand. te Sneek
Harder, kand le Leeuwarden; te Lutji
gast: H. P. Brandsma, kand. te Sneek e
M. Rebel, kand. te Hilversum; te De
Krim: T. Harder, kand. te Leeuwarden en
W. J. van der Linden, kand. te Santpoort;
Beroepen te Midwolda: W J. v. d. Lin
den. kand. te Santpoort; te St. Janskloos
ter: P. van Zonneveld, kand. te Bussum;
te Kornhorn: T. Harder, kand. te Leeu
warden,
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen le Nieuw-Beijerland; P. Blok,
kand. te Rotterdam.
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Bedankt voor Ierseke: A. J. Buurman
te Den Haag
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen te Nieuw-Weerdinge: Ph. Lin
deman te Stavoren.
EV. LUTH. KERK
Beroepen te Amstelveen: J. P. Boender-
maker te Eindhoven,
Van Nelle bestellen. (Adv.)
"y/ELEN hebben zich in de loop
der laatste jaren afgevraagd,
hoe het toch mogelijk is, dat in
het door oorlog en bezetting voor
een groot deel geruïneerde Neder
land zoveel tot stand kon komen,
ook en vooral op sociaal-economisch
terrein.
Het antwoord moet luiden, dat het
inderdaad indrukwekkend herstel,
onder Gods zegen, te danken is
aan een complex van nationale en
internationale faktoren. Geen enke
le politieke partij kan, naar waar
heid zeggen: „Dat is alleen ons
werk". Veler medewerking was no
dig om het resultaat te bereiken,
dat ons met dankbare verwondering
kan vervullen.
Wanneer men vergelijkingen maakt
met het vooroorlogse verleden ten
aanzien van lonen, sociale uitkerin
gen, belastingen, staatsschuld, en
zovoort bestaat het gevaar, dat
men niet voldoende rekening houdt
met de waardevermindering van
het geld, met de devaluatie van de
gulden. Doet men dat wel, dan ko
men de cijfers reeds in een ander,
juister licht. Dan blijft er voor lo
nen, salarissen en sociale uitkerin
gen veelal nog wel een reëel voor
deel, maar dan blijkt de vooruitgang
toch minder groot dan bij oppervlak
kige beschouwing het geval schijnt
te zijn. Dan wordt zelfs het bedrag
van onze staatsschuld minder zorg
wekkend. Hetgeen niet wil zeggen,
dat men aan het accrès niet ernstig
aandacht behoort te besteden. Waar
bij uiteraard niet vergeten mag
worden hetgeen, tegenover de
schuld, aan vermeerderde bezittin
gen staat.
Dat er, over het geheel genomen,
een reële verbetering is gekomen in
de positie der loon- en salaristrek-
kenden, dat hun „sociale zekerheid"
Is toegenomen, kan niet ontkend
worden. Het zou ook wel heel be
denkelijk zijn, indien dit niet het ge
val was. Immers aanschouwen wij
vooral na de oorlog een verbazing
wekkende technische ontwikkeling,
een toeneming der produktiviteit
van de arbeid. Dit moet tot een
reële verhoging der lonen leiden.
Anders zouden de sociale afstan
den tussen diverse groepen nog gro
ter worden. En er moet juist naar
vermindering van de sociale tegen
stellingen iets anders dan nivel
lering gestreefd worden.
De industriële ontwikkeling van
Nederland is na de oorlog vooruit
gegaan. Buitenlandse ondernemin
gen hebben zich hier gevestigd. Wij
kunnen nog terecht klagen over
de trage gang van de Europese in
tegratie, over een hier en daar tel
kens weer oplevend protektionisme.
Maar met dat. al kan toch niet ge
loochend worden, dat de vooruit
gang, in vergelijking met de tijd
tussen de beide wereldoorlogen, van
niet geringe betekenis is. De han
delsbelemmeringen zijn verminderd.
Dit heeft onze exportkansen ver
groot. Er zijn mogelijkheden voor
sociale verheffing, die er vóór 1945
/1946 niet waren.
In een vorig artikel hebben wij ge
wezen op dc moeilijkheden welke er
waren met landen die op sociaal-
wetgevend gebied bij ons ten achter
stonden, die minder „sociale las
ten" in de exportprijzen hadden te
verwerken. Maar ook hierin is een
wijziging ten goede gekomen. De
sociale inzichten zijn verhelderd. De
verschillen tussen de Westeuropese
landen althans zijn geringer gewor
den.
Het herstel sedert 1945 is voorts me
de te danken aan de hulp, die ons
met name door de Verenigde Sta
ten is geboden. Men denke aan het
Marshallplan.
Wij willen met dit alles niets af
doen aan de betekenis der prestaties
van de regering, aan de energie van
de bedrijfsleiders, aan de toewijding
der arbeiders, aan de gunstige in
vloed van het optreden der vakbe
weging, waardoor de sociale vrede
bewaard bleef. Wij wilden slechts
duidelijk maken, dat het opzienba
rend herstel het gevolg is van een
complex van oorzaken.
Bijzondere aandacht verdient nog
het feit, dat reeds in de bezettings
tijd voorbereid werd de, spoedig na
de bevrijding in het leven geroepen
Stichting van de Arbeid. Eveneens
mag genoemd worden de Stichting
voor de Landbouw. Het georgani
seerde bedrijfsleven heeft, over het
algemeen genomen, een goed sa
menspel gespeeld met de regering.
Wat is er nu na de oorlog, dank
zij ook het door het voorafgaande
beïnvloedende klimaat, op sociaal-
wetgevend gebied tot stand geko
men? En is dit, zoals het wel eens
wordt voorgesteld, vooral het werk
van dc socialisten? Een bevesti
gende heantwoording van deze
vraag zou reeds verwondering web
ken, omdat in geen der na-oorlogs
kabinetten de socialisten, of wi
men leden van de Partij van d
Arbeid, over de meerderheid be
schikten. En evenmin hadden zij d
meerderheid in de Staten-Generaai
Het is dan ook niet nodig om di
gestelde vraag in bevestigende zil
te beantwoorden. Wel zullen wi
hun aandeel niet betwisten. Maa
zonder de steun van anderen hadd«"l
zij niets kunnen tot stand bvenget
Ook is meermalen een oplossin
van een vraagstuk ge vinden, waar
bij de socialistische lijn gehee
werd omgebogen. Men herinnen
zich de Bedrijfsorganisatiewet-195fl
Er was eerst een voorontwerp
Vos. dat belangrijk afweek vai
de denkbeelden die steeds van chris
telijk-sociale zijde waren verde
digd. Het vond bestrijding. Onde
de leiding van de minister Van de:
Brink kwam een wet in het Staats
blad die aanvaardbaar was, a
moest hier en daar ln een compro
mis worden bewilligd, ook met dl
rooms-katholieken. In een land al:
het onze zijn zulke compromise]
niet te ontgaan.
Bij tal van ontwerpen werd con
structieve medewerking verleend
Zo bij de verplichte verzekering te
gen de geldelijke gevolgen van werk
loosheid en bij de wachtgeldverze
kering. Eveneens bij de behande
ling- van de wet van mei 1950 oj
de ondernemingsraden. Voorts bj
de wijziging van de Kinderbijslag
wet. En dit vooral niet te verge
ten bij de noodvoorziening tei
behoeve van ouden van dagen, ver
dedigd door minister Drees.
Moeilijk heeft deze minister het bi
deze verdediging niet gehad. Vai
meer dan één zijde was aangedron
gen op een verbetering van de In
validiteits- en Ouderdomswet. Maaj
spoedig scheen dat denkbeeld nie|
te verwezenlijken. Daarom kwan
de regering met een noodvoorzienini
die niet alleen voor loontrekkenden
maar ook voor zelfstandigen bene
den een zeker inkomen zou gelden
Het ontwerp kende een aftrek vooi
eigen inkomsten. Tegen deze aftrel
moest bezwaar rijzen. Het heef
ook in de praktijk geleid tot eei
verzwijgen van inkomsten. Ook to'
een remmen van de ontwikkelinj
der bedrijfspensioenfondsen.
Gezien echter de grote nood on
der de ouden, voor een belangrijk ge
dcelte aangewezen op steun vai
Maatschappelijk Hulpbetoon, stap
ten ook de rechtse Kamerleden ovei
deze bezwaren heen. Ook de wettel
van Talma en Aalberse kendei
overgangsbepalingen. Maar dezi
stonden in verband met, en slotei
aan bij, de verzekering. Dit was hiel
niet het geval. Maar de ministe:
beloofde, dat het definitieve ont
werp binnen drie jaar zou volgen
Helaas heeft het langer geduurd
waardoor de bezwaren nog meei
werden gevoeld.
De financiering van de noodwe'
werd in hoofdzaak gevonden uit dl
zgn. „vereveningsheffing" eeï
Duitse maatregel en door he
niet storten van de verplichte bij
dragen in de invaliditeits- en ouder
domsfondsen.
De noodregeling is thans vervan>
gen door de Algemene ouderdoms
verzekering. Zij omvat het
hele volk. Aan het verzekerings
principe is vastgehouden, behou
dens een afwijking ten bate van d<
laagste inkomens der zelfstandigen
De staat betaalt geheel of gedeel
telijk de premie voor deze, vermoe
delijk al meer beperkte, categorie.
De wet bevat als overgangsrege-
ling de bepaling, dat reeds 65-jari
gen het pensioen ontvangen, onge
acht hun financiële positie. He!
wordt zogenaamd „waardevast"
Het bedrag kan stijgen of dalen mei
de loonindex. Het stelsel van kapi
taaldekking moest losgelaten wor
den en vervangen door het omslag
stelsel. Voor die verandering gevoel
den velen ook in christelijke kring,
blijkens publikaties die reeds van
vóór de oorlog dagtekenen. On
danks enkele bezwaren hebben ook
de rechtse groepen overwegend me
dewerking aan de totstandkoming
verleend.
Een wens waarvoor vele jaren ge
pleit werd ging in vervulling door
de aanneming van het ontwerp-we-
duwen- en wezenverzekering, in
gediend door minister Suurlioff en
in de Kamers verdedigd door minis
ter Beel. Ook dit wetsontwerp had
leemten. Maar een revisie binnen
niet al te lange tijd ligt in het voor
nemen.
Hc< tregeven beknopte overzicht
geeft onzes inziens weinig reden tot
een eenzijdige en overdreven ver
heerlijking van de socialistische
prestaties op sociaal-wetgevend ge
bied.
