Jlicuwe geiiisrije ÖTeuraiit
Spoedig 20.000 Ambonezen
Nederland
in
i
willen naar
Vrijwel allen
vrij vaderland terug
Kozlof op reis
door deV.S.
Akkoord iii metaal over
5 pet. hoger loon
Majoor K.: Onrecht
beschuldigingen
„Commissie-Koersen faalde"
Herhaling van vis vergiftiging niet te vrezen
door valse
geleden
/*Ai£iituAtr 4 JuLi ivo9
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling TeL 81441.
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Familieberichten f0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 68936.
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E.
CHRISTELIJK-N ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„StnnttiQsticf) is gheblmn
inyn fieri in tcghenspocf'
Veertigste jaargang no. 11605
DE WITTE
BEGRAFENIS
Zie pagina 9
Rapport van commissie aan minister:
TN 1951 kwamen 12.500 Ambonezen in Nederland. Op 1 januari 1959
J- waren er 18.600. Voor 1 januari 1965 wordt hun aantal gesteld op
26.000 en op 1 januari 1976 kunnen er 39.000 zijn, aldus verklaart het
lijvige rapport der commissie onder voorzitterschap van mevr. dr. H. H.
Verwey-Jonker, dat honderd elf bladzijden groot is en vijftigduizend
woorden bevat. De commissie werd in september 1957 ingesteld door de
minister van maatschappelijk werk om de maatschappelijke vraagstuk
ken van het verblijf der Ambonezen in Nederland te bestuderen.
Zij vormen een groep, die zich
principieel onderscheidt van andere
buitenlandse groeperingen in -
derland, zoals de Hongaren. Het
proces van opgaan in de be
volking voltrekt zich langs col
lectieve lijnen. Dit is een gevolg
van het sterk op het gemeenschap
pelijk gerichte levenspatroon, een
maatschappelijke opvatting, die niet
vertaalbaar is in een westerse
samenleving. Hun leiders beschou
wen vastbesloten hun verblijf
Nederland als tijdelijk in afwachting
van een terugkeer naar een vrije
onafhankelijke republiek der Zuid-
Molukken.
Aanbevelingen
Het rapport komt tot de volgende aan
bevelingen
J Uitreiking van reisdocumenten door
gemeenten mogelijk maken aangezien
de opneming in de Nederlandse sa
menleving en het sociaal toerisme
toenemen, terwijl ook de Ambonezen
in de gemeentelijke bevolkings-regi'
ters zijn ingeschreven.
2 Bij beoordeling van naturalisatie-
aanvragen dezelfde maatstaven aan
leggen als voor andere buitenlanders
Toezien, dat aan de Ambonezen geen
verbetering van loon en werk ontgaat
ten gevolge van het feit. dat zij „ge
makkelijke" arbeiders zijn.
Hen prikkelen in de eenmaal gekozen
werkkring te blijven door een meer
gediifferentieert steunbeleid.
CJ Hen desgewenst nog geruime tijd in
staat stellen tot een eigen kerkelijk
verenigingsleven. (Een regeling voor
een dalende subsidie is gewenst. Toe
treding van jonge Ambonezen tot
bestaande Nederlandse kerken moet
eerder worden aangemoedigd dan te
gengewerkt).
Geleidelijke afschaffing van over
heidssubsidies aan hoofdbestuursle
den van Ambonese belangenorganisa-
1 Wetenschappelijk onderzoek naar de
-toestand van de jeugd, het cultuur
patroon (bijv. in samenwerking met
Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek)
en de onderlinge verstandhouding
tussen Nederlanders en Ambonezen.
Het rapport verklaart dat 93 procent
ran de Ambonezen protestant is, 4,5 pet
roomskatholiek. 2,5 pet islamiet. Dc
meesten hebben in 1949 het Indonesisch
staatsburgerschap ontvangen. doch
slechts een minderheid wil deze status
erkennen en een Indonesisch paspoort
aanvragen. Zij hebben zich thans ge
splitst in de volgende hoofdgroepen:
B.P.R.M.S. 11.300 personen. K.R.P.P.T.
12.000, Bond van cx-K.N.I.L. 1700, G.O.
S.M. (die terugkeer voorstaat) 10.000,
Crams-Polhaupessy 1700, Crams Tamaela
400.
Verhouding is goed
De verhouding met de Nederlanders is
vrijwel algemeen goed. ook al zien de
•neesten hun toekomst in een vrije repu
bliek Zuid-Mol ukken, terwijl voor een
minderheid deze republiek deel uitmaakt
Indonesië. De grote meerderheid
noemt zich Ambonees met het oog op
terugkeer, oehoud van ei-gen religieuze,
aatsohappelijke en zedelijke opvattin
gen, omdat men zich i-n de Nederlandse
gemeenschap niet thuis voelt of er zich
financieel niet kan handhaven, ook om
de controle van de vreemdelingenpolitie
te ontgaan.
Algemeen verlangt men de jeugd zo
veel mogelijk voordeel te laten trekken
van onderwijs voor de opbouw van de
republiek in overeenstemming met de
gevoelens van iT. J. A. Manusama, pre
sident der R.Z.M. De groeperingen moe
ten eerder met politieke partijen dan
met vakbonden worden vergeleken. Zij
houden een gevaar i-n voor doeltreffende
communicatie. Zij hebben de neiging
meer de nadruk te leggen op principes
en eisen dan op zakelijke weergave van
hu-n mening in concrete vraagstukken
Het belang om de eenheid van de aan
hang te accentueren laat weinig kans op
nuancering van meningen, die het com
missariaat voor Ambonezenzorg bereiken.
Naturalisatie niet
verlangd
Nagenoeg alle organisaties staan
afwijzend tegenover naturalisatie-
aanvragen, hoewel naturalisatie van
groot belang is. De bezoldiging van
hoofdbestuursleden bevordert
arbeidslust niet en wekt verwarring
inzake de gezagsinterpretatie. Het
rapport noemt een opgaan in de
bevolking het criterium voor
menswaardig bestaan. Het acht het
overigens niet verstandig het eigen
groepsleven al te zeer aan te tasten,
terwijl men hun eigen toekomst
opvattingen moet eerbiedigen.
Huisvesting in woningen tussen
de Nederlandse bevolking is voc
grote meerderheid nog niet aan te
raden. De commissie beveelt bij
MEVR. VERWEY-JONKER
Ambonezenvraagstuk
N.V. levensverzekering Mij. UB0
Levens- Studie- en Uitzet-, Lijfrente-
Pensioen- en Begrafenisverzekeringen
N.V. Algem. Verzekering Mij. UBO
Brand-, Inbraak-, Ongevallen- en
W.A.-verzekeringen. UBO voor alle
verzekeringen.
Kromme Nieuwe Gracht 8—10
Ulrechl
Loonsverhoging
voor grafici
(Van onze sociaal-economiisoh-e redactie)
Ook in het grafische bedrijf is thans
vereenstemming bereikt over een
hoging van de lonen. Indien het college
rijksbemiddelaars er zijn goedkeu
ring aan hecht, zullen de lonen van dc
grafici met zeven cent per uur omhoog
gaan. De jeugdlonen zullen naar ver
houding worden verhoogd. Partijen kwa-
voorts een verwerking van de huu-r-
bijslag 1957 in de lonen overeen, waar
zes cent werd berekend. Het is di
bedoeling dat de nieuwe c.a.o. zal in
gaan op 3 augustus.
Zoals wij reeds berichtten, was reeds
overeenstemming bereikt over een
korting van de werktijd met drie
vijfenveertig uur per week. welke
•koring in drie jaar haar beslag zou
moeten hebben. Ook aan de groep die
reeds korter werkt, in het kader van de
bestaande ploegen-diensben. is gedacht.
Deze krijgt een extra loomtoeslag in plaats
meer vrije tijd. Degenen die vijfen-
twhitig jaar in dienst zijn, ontvangen
twee dagen vakantie extra en zij die er
veertig jaar op hebben zitten drie dagen.
Deze diensttijdtoeslag zal ook nog gelde
lijke gevolgen hebben. Bij een twaalfen
eenhalfjarig dienstverband krijgen de
werknemers een gulden per week extra
en na vijfentwintig jaar bwee gulden.
In het kader van de sociale harmoni
satie met het oog op de E.E.G. is een be
gin gemaakt met de gelijktrekking van
de lonen voor mannen en vrouwen. JJe
thans bestaande verschillen zullen in
etappes ten dele worden overbrugd.
Frol Kozlof, de eerste vice-premier
de Sowjetunie, is gisteren uit Washing
ton vertrokken voor wat -hij noemde zijn
communistische infiltratie in de V.S. Ge
durende -tien dagen zal hij een rondreis
maken, waarbij Sacramento in Californië
zijn eerste stopplaats zou zijn. Daar zou
hij een onderhoud met gouverneur Brown
hebben. In Detroit zal hij niet ontvangen
worden; hij is daar niet welkom.
wijze van proef inrichting van open
woonwijken aan.
Het verantwoordelijkheidsgevoel op
kerkelijk en maatschappelijk terrein van
de eigen groep moet worden versterkt.
Grotere economische en sociale differen
tiatie zal de groep ten goede komen en
daarom is het toe te juichen als ontwik
kelde Ambonezen ook in de woonwijken
blijven wonen. De zelfverzorging dient
te worden doorgetrokken, ofschoon voor
sommige categoriën speciale voorziening
hulp noodzakelijk zal zijn. Speciale aan- hij op. dat hot ge-
dacht is nodig voor de voorlichting van makkelijker was om het eens te zijn
de Nederlandse bevolking ten aanzien het verleden dan over het heden. Wij
van de Ambonese wereld. Een gemengdmoeten of drie dagen er voor nemen
Nederlands-Ambonese oommissie van bij-
stand zou van nut kunnen zijn voor de P» wmselen. want ik
uitwerking van deze richtlijnen, aldus u niet en u heeft mij niet overtuigd,
het rapport. aldus de Russische vice-premier.
Vóór zijn vertrek had Kozlof een ge
sprek met de onderminister van buiten
landse zaken Livingstone Merchant. De
Rus verklaarde dat de Sowjetunie en de
V.S. grote natuurlijke hulpbronnen heb
ben en dat er niets is om over te vedh-
ten. Hij zei dat later zou blijken dat
bondskanselier Adenauer een slechte lei-
Gemeenteklasse-verschil maar 7 cent
(Van onze sociaal-economische redactie)
T/"ERTEGENWOORDIGERS van de werkgevers- en werknemersorgani-
saties in de metaalindustrie hebben overeenstemming bereikt over
een loonsverhoging van 5 procent per 1 augustus a.s. De werknemers
hadden aanvankelijk een verhoging gevraagd van 5,5 procent. De laagst
betaalden, werkzaam in ondernemingen, waarin boven het uurloon geen
enkele premie wordt verdiend, zullen, indien toestemming wordt ver
kregen van het College van Rijksbemiddelaars, nog een 4xtra toeslag
genieten van gemiddeld tenminste 5 procent, met een persoonlijk maximum
van 7 ¥2 procent. Dit betekent, dat deze categorie van werknemers tot
een totale loonsverhoging zal kunnen komen van maximaal 12% procent.
Voorts zijn de organisaties overeenge
komen, dat de huurtoeslag 1957 i
lonen verwerkt zal worden en dat het
gemeenteklasseverschil tot 7 cent zal v
den teruggebracht met bovendien een
tere indeling voor enkele gemeenten.
De. richtlijn voor de lonen va
vróuwen wordt verhoogd van 70 tot 75
pet van het uurloon van vergelijkbare
mannelijke werknemers van 23 jaa
Verwacht wordt, dat vc/lgend jaar
met de compensatie van de huurverho
ging en de melkprijsverhoging nog eens
4,6 pet loonsverhoging gemoeid zal zijn.
De overeengekomen lonen zullen gel
den van 1 augustus a.s. tot 1 juli 1961.
Om een basis te verkrijgen voor de on
derhandelingen over eventuele loons-
wijzigingen per 1 juli 1961 zal zo spoedig
mogelijk begonnen worden met het
systematisch verzamelen van gege'
omtrent de economische ontwikkeling
in de metaalindustrie.
bereikt over een verkorting van de werk
tijd, afschaffing van de tariefbasislonen
versnelde invoering van de werkclas-
sificatie.
Op 1 oktober 1962 moet in alle onder-
rhingen in de metaalindustrie de 40-
'ige werkweek zijn ingevoerd, evenals
z werkclassificatie gebaseerd op tijd
lonen. Mocht een onderneming op 1 okto
ber 1962 nog niet zover zijn, dan kan bij
de vakraad dispensatie worden aange
vraagd, welke aanvraag dan echter zes
maanden van te voren moet worden in
gediend.
C.M.B. gaat akkoord
De bondsraad van de Christelijke Me-
taalbedrijfsbond heeft in een buitenge-
vergadering zich akkoord verklaard
met het resultaat van de c.a.o.-onderhan-
delingen en wel met algemene stemmen.
De bondsraad aanvaardde nok het afslui-
ran deze c.a.o. voor een duur
3% jaar.
De
zitter 1
de Chr. Metaalbe-
drijfsbond, de heer H. Peters, noemde het
ivereengekomene een goed resultaat.
De beambten georganiseerd in de Chris
telijke Metaalbedrijfsbond zijn echter bij
zonder ontstemd over de uitblijvende be
slissing van het College van Rijksbemid
delaars over de op 26 februari en 4 en 29
april van dit jaar ingediende c.a.o.-voor-
stellen. De centrale commissie voor de
beambten in de metaalindustrie heeft nu
telegram aan de minister van sociale
;n gezonden, waarin tegen het uitblij-
van de beslissing wordt geprotes
teerd. De salarisvoorstellen hebben, zo
de beambten mede, niets te maken
met de nieuwe loonpolitiek, daar de
ilarisschalen een verwerkelijking
1 1956 werd c
de beambten naar evenredigheid dienen
te worden verhoogd, indien de lonen van
de handarbeiders omhoog gaan. onder
handhaving van alles, wat reeds eerder
is overeengekomen. Binnen enkele dagen
zal dan ook het overleg worden geopend
over een verdere verbetering van de sa
larissen voor de beambten in de metaal
industrie.
TVTAJOOR KOOPMANN meent, dat de Kamercommissie Onderzoek
-•-*-1 Militair Aankoopbeeid (commissie-KoeFsen) over hem „valse en
lichtvaardige beschuldigingen" heeft uitgesproken, waardoor hem „schrij
nend onrecht" is aangedaan. De majoor schrijft dit in een uitvoerige
„nota van verweer", die hij de Tweede Kamer, de fractievoorzitters in
Eerste en Tweede Kamer en de minister van defensie heeft toegezonden
en waarin hij zich verdedigt tegen de kritiek, die de commissie-Koersen
op hem heeft uitgeoefend.
woordelijk voor ca. 300 bestelaanv-ragen.
De desbetreffende leveranciers warei
verspreid over de V.S., Canada, Frank-
De beschuldigde, die zegt te ku
bewijzen, dat hij de enig juiste weg heeft
bewandeld, wijst er in zijn verweer
schrift thans op, dat de commissie-Koer-
zich in haar verslag heeft beperkt
;en volkomen onjuiste beoordeling
de behandeling van drie van de
vele bestel aanvragen, waarvan één bo
vendien nog als een vervolgopdracht kan
worden beschouwd. „Alleen al in 1955",
aldus de majoor, „was ik echter verant-
(Van onze pa riemen tsredactie)
DE OORZAAK van de vergifti
ging van de Zuidhollandse bin
nenwateren moet naar alle waar
schijnlijkheid worden gezocht in de
omstandigheid, dat zich in de afval
stoffen, waarmee langs de oever van
de Hollandsche IJssel ophogingen
worden gemaakt, giftige chemicaliën
hebben bevonden. Zelfs in een zo
grote verdunning zijn deze chemi
caliën giftig voor vis gebleken, dat
zij bij chemische analyse van water
monsters niet of nauwelijks aantoon
baar waren.
Zelfs verdunning met water in de ver
houding 1 1.000.000.000 leverde nog een
voor vis giftig mengsel op. Aldus delen
de minister Van Rooy (soc. zaken en
volksgezondheid) en Korthals (verkeer
en waterstaat) mee in antwoord op
schriftelijke vragen van het Tweede-
Kamerlid Lamberts (soc.).
Het storten van afvalstoffen langs de
Hollandsche IJssel heeft plaats, aldus
de ministers, op grond van een door de
Rijkswaterstaat verleende vergunning
Die vergunning wordt verstrekt op voor
waarde, dat zich zonder toestemming
van de betrokken waterstaatsautoriteit
o.m. chemicaliën in de afvalstoffen mo
gen bevinden, in één bepaald geval is
deze bepaling door de verguninghouder
niet of niet behoorlijk nageleefd. De be-
(rokkene was echter niet op de hoogte
van de aanwezigheid der giftige stoffen
in de stortafval. Ook het bedrijf, dat de
afvalstoffen leverde, had nagelaten de
ergunninghouder hierover in te lichten
Volgens de ministers is de controle op
de samenstelling van de afval van het
betrokken bedrijf dermate verscherpt,
dat een herhaling van de vergiftiging
niet is te vrezen. Toch zullen voorvallen
als deze zelfs bij de meest uitgebreide
overheidsmaatregelen niet geheel kun
nen worden vermeden. Daarom kan de
minister van sociale zaken en volksge
zondheid niet de verzekering geven, dat
een vergiftiging als die van de Zuidhol
landse binnenwateren niet meer zal
voorkomen. Overigens deelt hij mee, dat
maatregelen om de verontreiniging van
water en bodem te verminderen, in voor
bereiding'zijn in de vorm van een wets
ontwerp op de waterverontreiniging en
een ontwerp-bestrijdingsmiddelenwet.
rijk, Italië, Zwitserland, Duitsland, Bel
gië, Zweden, Noorwegen, Denemarken
Groot-Bri-tamn-ië. Het belang van de Ko
ninklijke Landmacht om al deze bestel-
aanvra-gen te realiseren
tijdige aflevering van per jaar ca. 30.000
verschillende goedgekeurde en
eisen voldoende artikelen, mog
zaak zijn. dat ik wellicht fouten zal heb
ben gemaakt. Ik b<
genen dele belust en tot op heden heeft
noch de commissi enoch iemand anders
ook maar één werkelijke fout vastge
steld."
Uitvoerig gaat de majoor op de kwes
ties van de kooktoestellen, de onderdelen
Piat en het contract van Van Benthem.
de koodtoestellen zegt hij, dat de
issie heeft nagelaten hem over de
toedracht in deze zaak te horen en dat
zij bovendien verzuimd heeft ..uit afge
legde doch met elkaar tegenstrijdige ver
klaringen de enig juiste conclusie t<
trekken, nl. dat zii door de gehoordi
eetuigen is misleid Over de Piat-onder
delen rapporteert de commissie naar d<
de beschuldigde veronder
stellingen, die in strijd zijn met de fei
ten. zoals deze de commissie uit de voor
toegankeliike documentatie had
kunnen blijken. Daarnaast veroorlooft de
zich suggesties, die er blijk
i. dat de inhoud en de toepa-
de door haar zelf aangehaalde
reglementen, voorschriften en diensi
niet duidelijk. Over
/an Benthem zegt de
jcor, dat hij verplicht was de heer Van
Benthem in te schakelen als inkoopagent,
dat controle op diens werkzaamheden
voor hem onmogelijk was, en dat die
controle overigens berustte bij de direc-
'teur-generaal van oorlog. De relaties tus
sen de heren Koopma-nn en Van Benthem
gingen niet verder dan van officieren in
de omgang van elkaar verwacht mag
Gefaald
Naar het oordeel van majoor Koop-
mann heeft de commissie Onderzoek Mi
litair Aankoopbeleid gefaald. Hij is be
reid dit met stukken en getuigenverkla
ringen te staven. Hij verzoekt daarom
de Kamer het verslag van de commissie
Diet als juist te willen aanvaarden of
zonder meer voor kennisgeving te wil
len aannemen en in ieder geval zeker te
willen verwerpen de ongegronde en on
juiste veroordelingen van en conclusies
over de gedragingen van personen. Zon
der de in een rechtsstaat geldende waar-
borgen van hoor en wederhoor, bewijs
voering en openbaarheid zijn deze ver
oordelingen en conclusies door de
missie-Koersen uitgesproken op eer
verantwoordelijk lichtvaardige wijze, die
de betrokken personen nodeloos ir
en goede naam aantast.
Het Hoog Militair Gerechtshof in Den
Haag heeft, zoals bekend op 23 april
van het vorig jaar majoor Koopmaun
.vrijgesproken. Het hof vernietigde het
i-is van de krijgsraad te Velde West,
die de majoor op 9 oktober 1957 veroor
deelde tot een gevangenisstraf van 1
jaar en 3 maanden met aftrek van voor-
irrest en ontlsag uit de militaire dienst
•.onder ontzetting uit het recht 011
le gewapende macht te dienen.
Tabak uit Indonesië
Nederl. handelaren
boycotten veiling
De Nederlandse tabakshandelaren
hebben gisteren de eerste grote tabaks
veiling van het seizoen geboycot.. De
Nederlanders verschenen alleen als
>mers. Zij deden geen aankopen,
•erden 3787 balen Java tabak ver
kocht, voor het merendeel tegen goede
prijzen. Een partij van 2966 balen werd
teruggenomen, voor het grootste deel
wegens de lage kwaliteiten en ook van-
ege de lage biedingen.
De 5189 balen waarop de twee Neder
landse maatschappijen aanspraak ma
ken werden niet te koop aangeboden.
De volgende tabaksveiling in Bremen
zal in september plaats vinden.
Het feest van de zomer aan
de rand van een nieuwe
stadswijk
Zomers weer
(Van onze weerkundige medewerker)
TEERDEN WIJ DEZE WEEK door een
tweetal depressies die veel tuind en
ook wat regen brachten, onaangenaam
verrast, even groot is de verrassing van
het snelle herstel van de zomer. Een der
de depressie, die gisteren Ierland nader
de, komt niet naar de Noordzee, maar
trekt naar IJsland weg. Tevens heeft het
hogedrukgebied boven de Golf van Bis-
caje en Frankrijk zich verder naar onze
omgeving verplaatst. In Frankrijk komt
al vele dagen warm zomerweer voor met
plaatselijk maxima boven 30 gr. C. Van
daag was het in ons land al zonnig en het
kwik steeg tot ruim 20 gr. C. Doordat de
wind zondag iets meer naar het Zuiden
draait, zal er warmere lucht worden aan
gevoerd, zodat wij een zonnig en zomers
weekend mogen verwachten. Een zwak
koufront komt morgen boven Engeland
aan, maar wanneer het nu gearriveerde
hogedrukgebied enige stabiliteit vertoont,
is het waarschijnlijk dat het warme en
zomerse weer ook na zondag zal voort-
Zonnig
Onrust in Zelfkant
Is het de minister bekend, dat in de
jrenscorrectiegebieden en zeer in het bij
zonder in de zg. Zelfkant grote onrust
onder de bevolking is omstaan door de
mededelingen in de pers over de onder
handelingen met Duitssland? Deze vraag
heeft het Tweede-Kamerlid J. M. Peters
(kath. v.) schriftelijk gesteld aan di
nister van buitenlandse zaken rar. Luns
et Kamerlid vraagt voorts of de be-
indsman weet, dat onder de Duits
volking de wens leeft, dat over de
komstige status van deze gebieden beslist
wordt via een volksstemming. Ook
zoekt de heer Peters de minister me
delen hoeveel Nederlanders in deze gebie
den wonen en hoeveel landgenoten zich
daar hebben gevestigd na de datum
ingang van de grenscorrecties.
Advertentie
ZOMERPRIJZEN
De Bilt verwacht tot zondagavond:
-/^"N Dr°oS> zonnig en warm
l'A f j weer. Vannacht weinig wind
en k'er en daar nüst. Mor-
-jjfc m gen overdag zwakke tot ma-
tige wind tussen zuid en
oost. (Opgemaakt om 11.15
ZON EN MAAN
Zondag 5 juli: Zon op 4.26, onder 21.02;
Maan op 4.18, onder 20.08.
Maandag 6 juli: Zon op 4.27, onder
21.01; Maan op 5.12, onder 20.48.
HET WEER ITS' EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Madrid
Mallorca
Lissabon
onbew
