De kolos van Aardenburg is duizend jaar oud
GEESTELIJK
LEVEN.
Geschiedenis op de gramofoonplaat
Husica Sacra
QSBDUN en de bijbel
Ml
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 4 JULI 1959
Bijbel een kostbaar bezit (I)
Vijftien jaar geleden, toen Britse en Canadese strijd-
br»rd«ïndeh„?\NeSïr2rh«VrCLtadie "chwuw "X k Aarden>?urS la« le dromen °nd« da die zelfs de vrucht-
thans in de Canadese stad Edmonton woont, de fa- bare ërond van het landelijk Zeeuws-Vlaanderen had gebakken tot
miiiebijbei in een betonnen kolenopsiagpiaats. Het be- een harde korst. Een paar vakantiegangers zochten een ogenblik -
L0rtr!tXnUroerd^rkenrr„,„nd„^kB™:S;e^trz;e": verfrissing bij een glas ijskoude limonade onder een parasol op een Echt VOOrbeeld
k,enterrasje. Achter hen klikten de ivoren ballen tegen elkaar op het
hadden3veroverd^ wfs®Cijsouw" d^Bilb""t«ugSt te biljart in de schemerig donkere gelagzaal waar twee mannen elkaar wZïït
hij bewaart hem thans als een kostbaar probeerden te overtroeven met meesterstoten. De winkelstraat lag SCtiCldG'0OttiiGl(
ikel
vaderland.
vinden
Het boek
door de Nederlandse drukke:
„Het heeft heel wat voeten i
bel weer schoon te maken en te hersteken, maar nu arhtio lrnplH,
is hij weer zo goed als nieuw." vertelde de heer Hf k0ekJ
cijsouw een Canadese verslaggever. De bijbel weegt Alleen aan de oostkant van het stadje was wat vertier. Enkéle
1 .het bezit van kermisklanten waren bezig hun tenten op te bouwen en zware land- verdween ook de heidense gods
verlaten in het felle licht en in de etalage van de oude bakkerswinkel
Jacob en Hendrik^eur. uit "In den Soeten Suykerbol" die hier trots de naam van ,,Den gou-
arde gehad de bij- den eikel" draagt, lagen de Aardenburgse kikkerbilletjes een anijs-
.m-ctoiion -1.chocoiacje bestreken te smelten.
ongeveer elf pond en is sinds" 1772 i..
de familie Cijsouw. De eerste handtekening
familieregister is die van Jacob Sonnerville, de c
overgrootvader van de tegenwoordige bezitter.
Bijbel een kostbaar bezit (II)
het
een paar dagen de tentoonstelling van de Zeeuwse Maatschappij van
Landbouw haar linnen deuren zou openen.
voorstellen dat de heer Cijsouw zijn
We kunnen
bijbel met enige trots laat
der dure bijbel kan een even kostbaar bezit zijn,
niet om er mee te pronken maar om er uit te le-
Velen hebben in de concentratiekampen de losse pa
gina's met grote zorg en toewijding bewaard en steeds
niet veel meer te lezen
herlezen tot „ao
overgebleven. Ook zij toonden hun bijbel, maar niet s'aan
met trots. De stukgelezen blaadjes wilde niemand
Zij toonden hun bijbel in hun leven.
Maar niet de vlijtige
mierenhoop van een ten
toonstelling had ons
naar dit kleine stadje
met 4000 inwoners ge
trokken. V/e waren op
weg naar een kerk, die
duizend-jarig be-
zou gaan vieren.
- In Aardenburg doen
Een bijbel in de kast, op een standaard, in prach- de kerken niet voor
In.» if Jn mKl ?°uden sïot en verguld op elkaar onder. Er staat
snee is een Kostbaar bezit; maar kan volkomen bui- oon
ten het leven staan. een 0rote rooms-katho-
Welke plaats neemt de bijbel eigenlijk in ons leven
in? De psalmist, die eens de 119de psalm componeer
de, kende Gods Woord als een kostbaar bezit, waar
van hij in alle teksten op een na steeds weer ge
tuigenis aflegt.
Een leraar van ons zei wel eens. dat de mens als
een spons moet zijn, die het water van Gods Woord
gulzig in zich opslurpt. Neemt de bijbel ook die
plaats bij ons in? Is de bijbel werkelijk een kost
baar bezit voor ons leven en niet slechts voor onze
boekenkast?
lieke kerk, die ervan
droomt een kathedraal
te zijn, maar in haar
wanpracht getuigt van
de smakeloze bouwstijl
uit de vorige eeuw.
Midden tussen de
huizen verrijst dan in
eens de hervormde Sint
Baafskerk, die de ge
schiedenis met kracht
over zich heen heeft
voelen gaan en iedere
Orthodoxe lafaard
Shirley MacLaine ls een van de ndeuwe groten van het
witte doek, Hollywood-stijl. Mensen die het weten,
nemen aan, dat zij het begin is van een geheel nieuw
soort filmster, die het Mansfield-Monroe type spoedig
zal verdringen.
Shirley laat zich gemakkelijk iets uit de mond vallen
en achter die onverwachte gezegden van haar ligt
soms een wereld van betekenis verscholen. Zo vroeg-
onlangs een journalist haar wat zij dacht van gods
dienst. Zij antwoordde met één zin: „rk ben een
orthodoxe lafaard."
In die ene zin bepaalde Shirley haar theologische en
haar eüiische positie. Ze is niet goddeloos, ze is zelfs
niet vrijzinnig, neen ze aanvaardt de grondwaarheden
van de Bijbel alleen, ze leeft er niet naar en dat
weet ze.
Hoevele Shirley's lopen er niet in de wereld rond. Men
sen die goed orthodox zijn, maar als het gaat om de
practische verwerkelijking van hun geloofsleven niet
de toepassing toekomen. Zii zijn als de Joden-
Mnc "u 1 Daniël niet voor hun
en verzinken in Gods
bezetting en verwoesting
manmoedig heeft ge
trotseerd. Rond haar
muren hebben de Duit
sers gelopen met hun
diepe helmen, de Fran
sen met hun lichte
kepies, de soldaten van
prins Maurits, de Hoe
ken en de Kabeljauwen.
De fundamenten herin
neren zelfs nog aan de
tijd van de Noormannen.
Het is Aarden
burg eindelijk ge
lukt om een kerk
duizend jaar
traditionele or
overgebleven.
De monniken, die zo hard werk
ten aan de inpoldering, hadden
een eigen kapel nodig en sticht
ten naast de parochiekerk een
eigen St. Baafskapel. Waarschijn
lijk werd de eerste steen gelegd
in 959. Nog altijd herinnert een
klein gedeelte onder de klokken
toren aan'dit eerste schamele be
gin. De kapel groeide uit tot
een kloosterkerk en werd in nog
latere tijd zelfs een moederkerk
met een kapel.
Bloei
In de 12e. 13e en 14e eeuw be
leefde Aardenburg de grote bloei.
In de Mariakerk stond een beeld
van de door de rooms-katholieken
aangebeden „heilige moeder". Op
een goede dag kwam het verhaal
in de wereld, dat Maria een ge-
te kweken. Bijna meentesecretaris, die vals be-
was het al eer- schuldigd was, op de dag voor de
terechtstelling had geholpen. Ze
hem verschenen, en had
inktpot en pen bezorgd.
der gelukt, want
hei stadje heeft
in de loop der
geschiedenis nog
een tweede kerk
bezeten, die het
ook tot
Reeds duizend jaar lang beheerst
de St. Baafs-kerk het stadsbeeld
van het kleine Aardenburg.
I foto K.L.M.-Aerocarlo N.V.)
zodat hij nog juist op tijd zijn
verweerschrift had kunnen opstel- de zogenaamde Scheldegotiek op
len. een Romaans grondplan verscheen
r.- -'erd vrijgelaten en een gotisch, koor. In 1333
werd Zeeuws-Vlaanderen echter
Maurits heeft
echter roet in het
eten gegooid. Zijn
soldaten hebben
het stadje ver
overd en er niet
veel in heel ge-
Restouratie
ui/u, lui.' uc, yjxjk.schonk de kerk een Mariabeeld.
de neaenhonderd Sinds die tijd stond Aardenburg vanuit België aangevallen
iLr heeft ae- bekend ?ls de van „Maria geheel Aardenburg werd toen
hr-nnht p,;.. de inktpot". Duizenden pel- woest. Het stadje is de moord-
oracni. rrins gnms kwamen van heinde en plundertocht nooit meer te boven
ver. om haar wonderen af te5sme
ken. Het heidendom, 'dat met de
Noormannen vertrokken was.
kwam in een verschristelijkte
vorm via de achterdeur weer bin- In de dagen van de hervorming
nen. In de dagen van de tachtig- ging de kerk in reformatorische
jarige vrijheidsoorlog hebben de handen over. Haar eerste leden
Bruggenaren het beeld gestolen in de nieuwe tijd waren veelal hu-
Het bestaat: nog altijd, maar wil genoten. Ook zij lieten zich niét
këijnelijk bij haar dieven geen onbetuigd en begonnen een grote
w-onderen meer doen. restauratie die van 1647 tot 1649
De Sint Baafs kerk was inmid
dels uitgegroeid tot een parochie
kerk. Zij werd vergroot en ver
fraaid. NaasUhet Romaanse schip
dat een prachtig voorbeeld is van
Op de pl aals waar eens het heider
plaats i ond, verrees, toen de Noorn
verdreven, de Sint Baa
Dezer dagen is een merk
waardig stuk Joodse geschie
denis vastgelegd voor het nage
slacht. Er komen geen feiten
en geen data bij te pas. Toch
is het een stuk geschiedenis,
dat van uitzonderlijk belang is
en bijna geheel was vergeten.
Het gaat hier om de muziek
van de synagogale eredienst.
De zang in de Joodse synoden
van Nederland, speciaal in die
van Amsterdam, neemt een bij
zondere plaats in. Veel van de
hier gebruikte liederen zijn elders
in de wereld geheel onbekend. In
Amsterdam hebben namelijk eni
ge tijd voorzangers gewerkt, die
tevens componisten waren en zich
geheel wijdden aan de muziek in
de synagoge.
Het was een gigantisch werk
om deze liederen terug te vinden
De muziek was geheel verloren
gegaan en men had slechts hou
vast aan mondelinge overleverin
gen. Door een bezoeker aan de
vooroorlogse diensten waren ech
ter enige liederen summier opge
tekend. De huidige chazzan van
Amsterdam, dr. Hans Bloemen-
daal, heeft deze gegevens gebruikt
om de liederen te herschrijven.
Op een plaat die werd uitgege
ven door Phonogram (ESC Bm
48-55) zijn thans van enige voor
oorlogse voorzangers-componisten
toonzettingen vastgelegd van eni
ge eeuwenoude teksten, die op
vrijdagavond en tijdens de sabbat
morgendienst werden gebruikt.
Nog nimmer waren deze liederen
op de plaat verschenen of in ge-
uitgegeven.
toen verwoest.
De jonge Sint
Baafskerk bleef
staan en ging
over in hervorm
de handen.
De plaatselijke hervormde
predikant, ds. L. S. Blom. is
trots op zijn standplaats.
„Waar", zei hij ..in Nederland
kan men m de geschiedenis terug
gaan tot ver vóór Christus? Er
zijn bevolkingsresten gevonden."
die tot in de schemer
verre oudheid terug g
trots vertelde hij dat ii
je het evangelie gepredikt
toen geheel Nederland nog
ban lag van het heidendom.
Van Bethlehem tot
Pinksteren
duurde. Uit die tijd dateert de to
ren, zoals hij nu weer opnieuw ge
restaureerd is.
Die restauratie was hard nodig
want ook in onze tijd werd de
kerk weer grondig verwoest. Hij
werd gebombardeerd met veldge
schut, de toren werd doorzeefd
met granaten en op een winderi
ge kerstnacht in 1945 waaide hij
Nu, na de restauratie, is eigen
lijk niemand meer rouwig om dit
feit. De kerk was" ook^n de vdrï-
ge eeuw ook al zogenaamd geres
taureerd, maar eigenlijk geheel
bedorven. Nu werd de restauratie
opnieuw ter hand genomen en de
kerk staat er nu weer in al zijn
n getuigenis,
dat ook Zeeuws-Vlaanderen uit
herrezen.
wijk vooral heeft in Aardenburg
een góede klank gekregen omdat
de hervormde-gemeente een be
drag van niet minder dan 25.000
gulden beschikbaar stelde.
Zo beschikken de 4000 inwoners
van het kleine stadje nu over
een eeuwenoud monument, dat in
prachtige staat hersteld ls.
Slechts, de achterkerk wordt ge.
bruikt voor. de diensten, de voor-
kerk zo hu en dan voor een ver
gadering. Tegen Pasen stroomt
geheel Zeeuws-Vlaanderen naar
de Sint Baafskerk om de jaarlijk
se: opvoering van de Mattheus-
passion bij te wonen, maar de
meeste Inwoners van Aardenburg
laten dan verstek gaan bij dat
cultureel gebeuren.
Maar ook 'al kómen zij op de
trouwe hervormde gemeenteleden
na niet vaak in de kerk, toch blij-
ven zij trots op-hun Sint Baaf en
zij zijn dankbaar dat de kerk op
nieuw rijst boven1 de lage huizen.
Reeds duizend jaar hebben de in
woners van Aardenburg om de
kerk geslenterd en wat hen be
treft mag zij ook de tweede dui
zend jaar vol maken.
Het juni-nummer van Musica
Sacra (Tijdschrift voor kerkmu
ziek, uitgave van de Luth. Werk
groep voor kerkmuziek, Frans
Halslaan 32, Hilversum) bevat
een bijzonder interessant artikel
van dr. Hans Joachim Moser over
„Kerkmuzikale blik op Georg
Friedrich Handel" en dr. Enzio
Forsblom vervolgt zijn serie „De
liturgische taak van het orgel en
de consequenties voor de orgel
bouw". Heel duidelijk wordt hier
in gesteld, dat de tijd van deca
dentie in de liturgie samenvalt
met de decadentieperiode van het
orgel. Het orgel verloor toen niet
alleen zijn zelfstandige liturgische
functie, maar ook zijn eigen ka
rakter en werd een slechte kopie
van het orkest. Wat de klank be
treft kregen ,,de registers de nei
ging tot vaagheid en gebrek aan
vaste omlijning en de taak van
het orgel (als men daarvan ten
minste nog spreken kon) was om
een. subjectivistische gevoeligheid
te wekken." Tevens wordt er in
dit nummer geschreven over Ame
rikaanse koren die in ons land
op bezoek komen.
het leven genoten,
kelijk door de Oosteuropeanen is
overgenomen.
De plaat Sabbat begint met een
compositie van de vermaarde Am
sterdamse cantor I. E. Marokke.
die van 1926 tot aan de dag van
zijn deportatie op 26 mei 1943
voorganger was van de Grote Sy- -
nagoge. Van hem wordt de toon- dicaal dat hij
zetting gezongen op de tekst Koul
„Wij zien de chaos, w
in". Vol de mensenwereld verkeert,
dit stad- de goddelijke mogelijkheid werd
in Bethlehem gerealiseerd;
Wij zien de opstand van de óude glorie
mens zelf, maar verder dan Gol-
Bqyo gptha kan dat niet gaan;
Wij zien de vasthoudendheid,
Het eerste zendingswerk gaat te. waarmee de mens in de zonde Hulp
blijft, Gods genade heeft ons
Pasen gegeven; Hoewel Aardenburg als een ver-
zien de menselijke dwars- geten stadje ligt tussen uitgestrekt
aar 'toen hli drijverij in de gemeenschap, te velden waar de landbouwma-=
wilde jacht- maar de belofte van Pinksteren z'$h wei,v,"h;
partij teruggekeerd, thuis de lui- is treker. Un a .Hl.Tam.eirSf
ken gesloten vond, omdat zijn 'Jezus Christi'. a. !s 3et meest gemechaniseerde,
vrouw onverwachts was overleden en de kracht
punt achter dit soort „ttL
jekcring was zo ra- y
het midden
euw. In het stadje Gent
groot zakenman, Bavo, tot
bezinning gekomen. Hij had
vende i
Zijn bekering
t hij van dat ogenblik af
de spilfiguren werd van
God "doet de zending. Hij steunde de eerste
zendingsreis van Eligius en
Amandus. die in 643 het eerste
beter kerkje bouwden in Aardenburg
bijnaam de N°S altijd leeft dc herinnering
genoemd jj jfi
de belofte i
s "zeker. is n t
Jezus Christus is Heer, de ernst ^„dbouwgebied van geheel West-
- kracht van Gods konink- Europa heeft geheel Neder
land meegeholpen aan de- her-
D. T. Niles- in 1947 bouw van dit monument. Rijs-
Has'jeim (de stem
dé woestijn beven) uit de vrij
dagavond-liturgie." Ook van chaz
zan Isaac Heymann,
bekend was onder
Gneser chazzan -
naar zijn geboorteplaat.- wordt
een compositie ten gehore ge
bracht. Hij leidde van 1856 tot
1906 de diensten in de Grote Sy
nagoge en heeft veel liederen ge
componeerd, waarvan de bekend
ste op teksten van de rabbi Salo- - -. - - T -
mn Haihvv Aiirahpt* nit rip 7pi- toen.de jaartelling haar eerste - De Haagse notaris H. J. Zweers
mo naievy AiKaDets un ae zes duizend jaar bijna had volgemaakt die nauw betrokken was bij de
tiende eeuw. uok liederen van de werden zij verdreven. De monnik- Osborn-samenkomsten die vorig
ken keerden het eerst naar Gent jaar in zijn stad werden "gehou-
terug. Van daaruit gingen ze hut) den, dient de tegenstanders van
vroegere bezittingen bekijken. De deze vorm van gebedsgenezing
dmgeving van Aardenburg was van antwóord en wil bewijzen
een prooi van het water gewor- dat Osborn wel bijbels verant-
macht begon- woord heeft gesproken. Hij deed
i deze man voort
van de kerk. de Heilige Bavo t
ook in het streekwoord vo
herfst die daar Baomesse (Bav
mis) wordt genoemd
De komst van de Noormanni
deed de christenen echter we
vluchten uit Aardenburg. H
stadje werd plat gebrand en pi
toen.de jaartelling haar eerste
duizend jaar bijna had volgemaakt
bij de massajeugd j
Kleine ontploffing
A;EE, ik zal nooit weten wie me die avond heeft opgebeld.
Ik zal ook nooit vergeten wie de volgende was, want
die diende zich meteen aan, toen ik 'n beetje ontmoedigd en
onzeker de hoorn neerlegde. Jtrrrèè-ngg l" zei die telefoon
toen onmiddellijk, en ik meende dat ie geprikkeld klonk
vanwege minstens vijfminuten vruchteloos wachten. Op
hetzelfde moment had ik mijn hoorn al opgenomen en zei
zoet.; „Ja, mei MiebeiWant ik had toch echt ergens het
gevoel dat het voorgaande gesprek opbouwender zou zijn
verlopen als ik toen ook meteen kleur bekend had. Ik' had
trouwens ook het gevoel dat het er allemaal niet toedeed,
wat ik zei, en dat gevoel werd versterkt toen de man
want het was weer een man mijn naam en hele stem
geluid voor kennisgeving aannam en zich ijlings in zijn
persoonlijke problematiek stortte.
Osborn en de Bijbel, door
.J. Zweers, uitgave J. N. Vo
hoeve, Den Haag.
latere chazzans A. Katz
Schlessinger worden uitgevoerd
Al deze voorzangers waren uil
Oost-Europa, afkomstig.
drukte
grijk
Dr. HANS BLOEMEN DA AL
De chazzan of voorganger is
een belangrijke figuur in de Jood
se eredienst. Hij is doorgaans zan
ger en componist. De zang wordt
niet begeleid door instrumenten;
één man. soms begeleid door een
klein koor „zingt de virgaderde
gemeente naar God toe." Zijn
taak is zwaar. Niet allzen moet
hij vele melodieën kennen,
ook zijn
Geen zwakte
Op de Grote Verzoendag zelfs bij
na een heel etmaal.
Niet de rabbijn leidt de ere
dienst, maar de chazzan. Als er
bij de Joden van een „geestelij
ke" gesproken zou kunnen wor
den is hij het. Oorspronkelijk no
digde hij de synagofebezoekers
uit om voor te gaan in de dienst
en de Hebreeuwse gezangen te
uithouden es ver moeen i'eciteren. Maar op de duur ken-
uitnouaingsvermogen den z„ nQch dg woorden noch de
melodieën cn werd hij zelf belast
met het leiden van de zang.
Zijn taak is veelomvattend en
hij is dan ook niet meer weg te'
denken uit de synagogale ere
dienst. Hij moet over een goede
stem beschikken, want zijn lied-
moet oproepen tot aandacht en in-
De kern van de liederen is al
heel oud. Volgens de musicolo
gen hebben de meeste gezangen
eén gemeenschappelijke stam.
In de duizenden jaren van bal
lingschap hebben deze liederen
echter veranderingen ondergaan.
Er ontstonden afwijkingen; ze
werden beïnvloed door de muziek
van de niet-Joodse omgeving en
zo zijn ze nu soms specifiek voor
de landen, waarin ze worden ge
zongen.
Oost-Europa
Ook Nederland en speciaal Am
sterdam heeft zodoende zijn eigen
melodieën gekregen, vooral om
dat de Amsterdamse chazzans
L-oM,. HG u„„„ nieuwe wegen zochten en eigen
d h mel°d'e®n componeerden Opmer-
De huidige chazzan, de tenor dr.
Hans Bloemendaal is een van de
weinige Nederlanders die dit
ambt beoefent. Hij is eigenlijk
chemicus van beroep. In het Am
sterdamse Anthoni van Leeuwen
hoek-huis verdiept deze chazzan
zich dagelijks in de problemen
van de kankerbestrijding.
Kloosterkapel
dit, omdat „het schrijven
sommige' predikanten in dagblad
en1 kerkelijke pers „erger-1-"
heeft gegëven aan niet do_
De plaatselijke gemeenschap tisch onderlegde zieken". De heer
die altijd nog heidens was geble- Zweers citeert veel tijdschriften-
ven en de eerste Maria-kerk artikelen; hij geeft antwoord op
slechts aan de rand van de stad een aantal zeer overdreven aan
duidde koos als één man voor het vallen op Osborn en de zijnen,
christendom. Met de Noormannen
HUMORLOOS VOLK
Ds. A. Dronkers in „Hervormd Nederland'
Kükt u^pen Jehovah's
zal zijn geschrift waarschijnlijk
overtuigen die overtuigd zijn.
Misschien komt dit dan omdat zij,"
zoals Zweers zegt, „meer ver
trouwend op een door studie yer-
kregen inzicht dan gevoelig voor
een geestelijk gebéuren dat "bui
ten de officiële kerken omging"
toch niet willen geloven. Mis
schien ook, omdat de schrijver,
toch niet helemaal begrepen heeft'
wat de tegenstanders bewógèn
heeft om deze samenkomsten af
niet dogma- te wijzen. De schrijver vermoedt
een vooroordeel bij zijn tegen
standers en is daarom bevooroor~
deeld waardoor een echte discus
sie niet tot stand- is gekomen. -
lgemeen gesproken Het boek is inmiddels reeds nv
tweede druk verschenen. Kennelijk
laten dus velen zich door de ker
kelijke „negatieve" commenta
ren niet weerhouden om met be
langstelling kennis te nemen van
deze vorm van gebedsgenezing.
Uit de
VOLKSWIJK
Waler
schip c
Op
i hel dc kapile
BURGERLIJK
Calvyns kerkorde was gebaseerd op de
krachten van de wordende hurgerlqke same
Eeuwen lang hebben degelijke burgers con
gevormd en de menigte opgevoed. Deze
„Hü
havenhoofd
loods, dat gaat
keerd", riep hij. De loods cc
stond «lil op zijn plaats en deed n
Slechts zei hij tot dc kapitein:
komt wel, kapitein." Het niets
van dc loods kwam voort uit zeker
heid en kracht. Hij beheerste di
situatie. Dat gaf hem de innerlijk)
rust om tc wachten. En dit wachter
is lankmoedigheid.
Er gebeuren soms verschrikkelijk)
dingen zonder dat God schijnt in ti
grijpen. Dit
kelijk
(J. en E.-Kernblad) legd een stijl hebben die hoofdza- tot herstel
Het presbyteriaal-
LEVENSRITME
„Tijd en Taak" het onafhankelijk weekblad
voor evangelie en socialisme over zondagsheili
ging:
In ons land voert de strijd om de zondagsheiliging
lot merkwaardige en soms zelfs tot dwaze consequen
ties. Nochtans heeft het veilig willen stellen van die
ene dag met waardevoller dingen te maken dan velen
wel eens denken. De moderne mens raakt nl. zjjn le
vensritme kwgt en komt dikwijls niet meer toe tot
diep uitrusten en een zich bezighouden met achter
gronden. Het is een uitermate gevaarlijke zaak, wan
neer wij in een zinloze haast altijd maar weer weg-
luchten van de pauzes, die ons geschonken worden
zif» of.haar „Wachttoi
■ende blik aan u voorbij schijnt
veershouding, die de J.G. zich als een tweede natuur
leeft aangenomen, waardoor het gesprek bjj voorbaat
ot onvruchtbaarheid gedoemd schijnt. Generaliseren
s gevaarlijk: maar ik waag het te zeggen, dat de
f.G. een nogal humorloos volk zijn, zo overtuigd van
iet recht van eigen inzicht en zo weinig bereid tot
:elfkritdek, dat je er niet verder mee komt
Vier punten
„Piepers", zei de man enthou-
siast, het in 't midden latend of
dit een wachtwoord of zijn
eigen naam was, „Piepers. Het
gaat over die peuters van Prik-
t kei. U weet wel, Pim en Pien.
t Die bennen in Putten. Partekelier
zogezegd. Maar nou kennen ze daar niet blijven. Nou moeten
ze naar huis en beter vandaag dan morgen, maar morgen zal
wel moeten. Maar wie moet dat nou betalen?"
i Tsja wie moet zoiets betalen? Vooral als je de achter-
gronden weet, is die vraag moeilijk te beantwoorden. Want de
piekerende Piepers had me sneller ingelicht dan hijzelf kon
i weten of vermoeden Omdat Pim en Pien Prikkel deel uit-
i- maken van één der vele clubjes waarover ik mijn zorgen uit-
strek en omdat genoemde Pim en Pien daar inderdaad gerui-
t me tijd ontbroken hadden en al verder omdat deze Pim en
Pien op de nominatie stonden om door mij persoonlijk of-
schoon niet partekelier zogezegd uitgezonden te worden naar
een kamp waar men zou trachten enige orde en regelmaat
in hun nog al gecompliceerde leventjes te brengen. Hoe ge
compliceerd hun levens ondertussen waren, werd me pas uit
de mededelingen van Piépers duidelijk, en wel in dezelfde ma-
r Ie als: waarop hij me deed horen dat de letter „p" bij hem de
voorkeur genoot. Lieve mensen: elke p plofte door die telefoon
heen als een springende ketel, en voor het gemak maakte
hij van demeeste b's ook nog maar p's. Maar dat is bij
komstig.
„Ja weet U". zei Piepers onderwijl verder. „U zal die kin
deren niet persoonlijk kennen, maar het zijn kinderen van een
arme weduwvrouw. Nou benne ze partekelier met vacantie ge
gaan. omdat die stumperds nooit
krijgen we ze nou terug? En no
eens gaan halen, dan benne ze
moet ik even vijfentwintig guldi
juist een paar dagen zonder
morgen
NIET PRIJKEN
Ds. J. J. Buskes jr. in In de Waagsch
■over Billy Graham die zijn afkeer uitsprak i
de vele vrijende paartjes in Londen:
Nee, ik krtYi.Billy Graham in zjjn prjjzeu van Mo uaol
lakejtvan Londen onmogelijk volgen. Is het dat"hïj zïch'
inde
'erheid
dtyidi
I déi-
vrijende paaitjes
verheid tob o
vrijende"paa
tr griezelig. Wi
erkondiger
ar, dat 'tyij «preken
n de parken
irtje.
schap nu uitgesproken optreden
deling? Waarom in vredesnai
in Londen en Moskou op zc
tdekken, cn over die
i zwijgen, als w\j er
tdekken? Ik vind het
zo'n evangelist toch
blyde en bevrijdende bood-
gaat
iiiddernachtzt
Ik ben blij, dat er voor onze jongens en meisjes,
die thuis geen kans hebben, nog parken zijn, waar zjj
in de goede zin van het woord hun hart kunnen op
halen.
De aartsbischop van Canterbury1
,t heeft in een Anglicaans blad vier
punten opgenoemd, waaraan een
geestelijke zich heeft te houden
bij het geven van een oordeel over
1 politieke problemen,
r Hij moet er allereerst om den
ken, dat hij als christen de spe-
it cifieke opdracht heeft om te ver-
Daaruit volgt ten tweede.
zich nimmer in honende
laatdunkende bewoordingen
over de meningen van andersden
kenden mag uitlaten.
De aartsbisschop stelt verder,
dat een geestelijke met gezag,
moet optreden, wanneer er pro-,
blemen aan de orde zijn. waar
over de christenen gelijk denken.
Hij wijst op de rassenscheiding
en de oorlog als uitingen van het
boze in de wereld.
Tot slot moet de geestelijke er
op toezien, dat van een kwestie
tenminste alle feiten bekend wor
den Hij mag daarbij nooit verge
ten dat een zaak altijd twee kan-" -
ten heeft.
schieten. Maar dat geld
eroyer opbellen bij de bank
gaat maar om een voorschot, i
deren niet langer houden en
wezenloos naar ze, en dat is ee
„Nee", zei ik hard,
wat hebben,
i dacht ik: als ik
naar weer terug,
n hebben want ik loop zelf
ik kan het niet
seef als een brandkast. Je ken
en dat komt altijd goed. Het
laar die mensen kennen die kin-
d'r moeder verlangt d'r eigen
n arme weduwvrouw, ziet u
weduwv
geweest en ze is twee jaar geleden weer hertrouwd. En die
man is er ondertussen weer vandoor gegaan en toen is er
een andere man in huis gekomen. Goed. dat zijn allemaal
mijn zaken niet. Maar die andere man. die voor de tweede
in de plaats gekomen is, die heeft zijn eigen gezin in de
steek gelalen. En luister nou eens goed. meneer Piepers, die
andere man, die zijn eigen gezin in de steek gelaten heeft,
die heet Piepers. En die Piepers dat bent u. En u loopt niet
een paar dagen zonder werk, maar u loopt al een eeuw zonder
werk. U loopt gewoon weg als u werk ziet. En dat u die kinde
ren nou terug wilt halen, dat ls alleen maar omdat u weet
dat ze van de week door ons uitgezonden kunnen worden, en
dan bent u hen lekker weer opnieuw kwijt. En dat ze parte
kelier uitgezonden waren, daar is ook al weer geen klap van
waar. want ze zijn met een ander jeugdhuis op stap gegaan.
Een jeugdhuis, dat kinderen zo maar in het wilde weg bij
particulieren onderbrengt, en dat niet eerst eens diepgaand in
formeert of die kinderen soms al door een andere organisaüe
worden benaderd En ik hapte naar adem en had nog veel
veel meer op mijn hart en was juist van plan cm aan een bij
tende volgende tirade te beginnen.
Het was niet nodig Piepers plofte verpletterd in de prak
aan de andere kant van de lijn. Tenminste dat hoop ik. In
elk geval kwakte hij de hoorn op z'n toestel en was uit de
MIEBEL.
ether verdwenen.
