ïlicmuc geihscife (üourant
Bommenwerpers weg
uit Frankrijk
Parijs eist zeggenschap
over kernwapens
WIND JAAGT VUUR DOOR
BOS EN HEIDE
Onderzeeër lanceert
eerste postraket
Eerst erkenning rechten
dan pas topconferentie
Zeven mensen net op tijd
uit brandende liavezatlie
Raketvliegtuig
X-15 maakt de
eerste vlucht
Engeland waarschuwt i.z.
geweld in Nieuw-Guinea
DINSDAG 9 JUNI 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie, Abonnementen-
Ad verten tle-afdellng Tel. 81441.
ADVERTENTIES: 10.20 per millimeter
Familieberichten f0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58930.
Veertigste jaargang no. 11583
CURISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„StantvasUcfj is qfjeblma
mijn hert in tegljenspott"
Hoofdredacteur: Or. B- DIEMER
B. ROOLVINK
Onbillijk
SYSTEEM
Zie pagina 5
Amerikaanse atoomdepots geweigerd
In de buurt van Frankfort is men
bezig met de bouw van de eerste
Westduitse atoomreactor. Deze foto
montage brengt in een beeld hoe men
zich deze voorspelt: een 50 meter lange
cilinder zal voor de helft in de grond
verzonken zijn. In het onderste ge
deelte, dus diep onder de grond, be'
vindt zich de atoomreactor. Een gas-
dichte mantel van gewapend beton
omgeeft het geheel om alle gevaar
bij voorbaat uit te sluiten.
DE AMERIKAANSE atoombommenwerpers, in het NAVO-land Frank
rijk gestationeerd, zullen naar een ander land waarschijnlijk
Duitsland worden overgebracht. Dit wordt vernomen uit Franse re
geringskringen. In een gisteren uitgegeven communiqué van het geallieer
de hoofdkwartier in Europa wordt slechts gesteld: „Aandacht zal worden
geschonken aan maatregelen ter verzekering van de doeltreffendheid der
in Frankrijk gestationeerde geallieerde eenheden". Het is bekend, dat
generaal Norstad zich reeds geruime tijd zorgen maakt over de gevechts
kracht van de jachtbommenwerpers, gestationeerd op vliegvelden langs de
Duitse grens. In geval van oorlog moeten deze toestellen opstijgen van de
Franse bases en in Duitsland hun atoombewapening ophalen. Waarnemers
zijn van mening dat dit onmogelijk zal zijn in oorlogstijd.
Aangenomen mag worden dat
het besluit van het geallieerde
hoofdkwartier verband houdt met
de Franse weigering, depots atoom
ladingen op Frans gebied toe te
laten.
Het Franse standpunt is niet gewijzigd
sedert generaal De Gaulle verklaarde, dat
Frankrijk een stern dient te hebben bij
het gebruiken van niet-Franse atoom
bommen,, die in Frankrijk zijn opgeslagen.
Ook wil Frankrijk mede beslissen over het
gebruik van raketten, die vanaf Franse
bases moeten worden gelanceerd.
De Franse regering heeft inmiddels ver
klaard, dat met de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië besprekingen worden
gevoerd, over de opslag van atoomwapens.
In een communiqué wodt gezegd, dat
deze besprekingen „zeer bihnenkort hun
beslag zullen krijgen. De Franse regering
beschouwt de besprekingen van essentieel
belang, maar er is geen sprake van nieuwe
taoor de grote droogte van de
laatste dagen heeft het vuur,
aangewakkerd door een krachtige
wind, grote oppervlakten bos en hei
de vernield. Op de Veluwe bij Olde-
broek, waar 200 ha heide in lichter
laaie stond, liep de Prinses Margriet
kazerne zelfs enige tijd gevaar.
Verder woedden bos- en heide
branden bij Havelte, Beek, Tilburg
en Beekbergen. In de laatste gemeen
te ging een zomerhuisje in vlammen
op.
De brand, die gistermiddag omstreeks
half twee op de Oldebroekse heide uit
brak, nam in korte tijd een ongekende
omvang aan. Het vuur ontstond tijdens
militaire oefeningen op de zogenaamde
schiethei. Gezien de grote droogte van de
afgelopen dagen, waren schietoefeningen
met fosfor- en rookgranaten reeds verbo
den. Men werkte daarom met brisantgra-
naten, die alleen een scherfwerking heb-
Niettemin hebben deze granaten brand
veroorzaakt. De brand werd bestreden
door de brandweren van Doornspijk en
Oldebroek, het burgerpersoneel van het
artillerieschietkamp en militairen van de
101e genie gevechtsgroep en de 32e afde
ling artillerie.
Het blussingswerk in het zogenaamde
doelgebied was echter onmogelijk door de
aanwezige ononplofte granaten.
Door de krachtige cn steeds draaiende
wind was de strijd tegen het vuur niet
gemakkelijk. De genie trachtte door het
graven van brede brandgangen het vuur
in te sluiten.
Op een gegeven ogenblik was het niet
onmogelijk, dat het vuur de Prinses Mar
grietkazerne te Wezep zou aantasten. Door
het stichten van een tegenbrand wist men
het gevaar te bezweren.
Om ongeveer zeven uur 's avonds was
men de situatie meester, nadat een fikse
regenbui was gevallen.
Niet minder dan 450 personen hebben
deze enorme heidebrand bestreden.
De nablussing nam nog enkele uren in
beslag
Bij Havelte bonden ongeveer 300 mi
litairen de strijd tegen een heidebrand
aan, die gistermiddag omstreeks half
twaalf was ontstaan. De brand woedde
op het oefenterrein van de legerplaats
Steenwijkerwold bij Havelte. Het v
nam voortdurend toe en spoedig m
ten bulldozers worden ingezet.
Om vier uur was men de brand ei
meester. Vier hectare heide was t
zwart geblakerd.
Door het doortastend optreden van
groot aantal militairen kon bij Beek
zuiden van Nijmegen een fel om zich heen
grijpende bosbrand tot een hectare wor
den beperkt. Het is ook aan de militairen
te danken, dat twee huizen werden gered.
Het gelukte het vuur tot staan te bren
gen op een afstand van slechts 25 meter
van de woningen, die inmiddels waren
ontruimd.
Het blussen, in samenwerking met zes
brandweren uit de omliggende gemeen
ten, nam enige uren in beslag.
Tussen Tilburg en Gilze brandde giste
ren 20 ha heide af. Een vliegtuig van de
basis Gilze Rijen ontdekte het vuur om
half drie en meldde de brand per radio
Het toestel loodste later de brandweer
van Tilburg door het bos- en heidegebied,
waar het moeilijk is zich te oriënteren
Om zes uur was de brandweer nog bezig
met de nablussing.
In het vakantieoord Zomeroord te Beek
bergen brandde een houten huisje tot de
grond toe af. Een inValide meisje kon nog
net op tijd door onwonenden in haar wa
gentje uit het fel brandende huisje wor
den gereden. Zij was alleen thuis en ont
dekte de brand pas, toen de keukendeur
al vlam had gevat.
Door de rondvliegende vonken geraakten
ook het bos in de omgeving en een ander
zomerhuisje op een afstand van ongeveer
dertig meter in brand.
De brandweer van Beekbergen zag ge
lukkig kans het vuur in de kie
Ook op het Atlantische congres in
Londen is het overplaatsen vat
atoombommenwerpers ter sprake
gekomen. Generaal Bilotte van de
Franse delegatie verklaarde: „Wij
achten het onjuist dat Amerika de
verantwoordelijkheid draagt voor dt
defensie van het Franse grondge
bied. Wij wensen een globale strate
gie, die door alle leden van het At
lantisch bondgenootschap kan wor
den gecontroleerd.
Generaal Bilotte, voormalig stafchef
van De Gaulle en oud-minister var
fensie, zei verder: „Generaal De Gaulle
kan niet instemmen, kan niet akkoord
gaan met een situatie, waarbij Frankrijk
al haar verantwoordelijkheid voor de
Franse veiligheid opgeeft en wij de
Franse delegatie op het Atlantisch con
gres zijn het daar volkomen mee
Reeds eerder had de Franse generaal
Charpentier geprotesteerd tegen de be
perking van kernwapen-geheimen tot
Amerika en Engeland. Hij hekelde de
sfeer van wantrouwen en de verspil
ling van energie, die door deze geheim
houding in de NAVO ontstaat.
De secretaris-generaal van de NAVO,
Spaak, zei: „Indien in Europa voorraden
atoomwapens worden aangelegd, dan
moeten de Europese landen daarover
mcdc-zeggenschap hebben."
Afgewacht moet worden of het ge
matigde standpunt, dat door het me
rendeel van de N.A.V.O.-bondgenoten
wordt ingenomen, te verenigen is met
de Franse zienswijze. Een kans op
een vergelijk is uitgesloten, tenzij de
Franse regering haar standpunt wij
zigt. Zoals bekend verbiedt de Ame
rikaanse atoomwetgeving het mee
delen van atoomgeheimen aan vreem
de dus ook bevriende mogend-
Vrouw door brand
om
gekom
en
Vannacht is in Delft overleden de 67-
jarige mevrouw C. VlietKamphof, die
gistermiddag in brand was geraakt toen
zij met haar schort een pan met aard
appelen van het gas pakte. Haar man
en een omwonende dame wisten het vuur
te doven, maar ze had inmiddels der-
mate ernstige verwondingen opgelopen,
dat zij is overleden.
Enorme rookwolken uitstotend,
jagen de startraketten van de
Regulus de postraket de ruim
te in. Zij geven de grote raket
de eerste stoot. Hun werk
wordt tijdens de vlucht door
een straalmotor overgenomen.
Het projectiel wordt draadloos
bestuurd.
BLIKSEM DOODT
130 SCHAPEN
Bij een hevig onweer in de Alpen in
Zuidoost-Frankrijk zijn gisteren 130 scha
pen door de bliksem gedood. De herder
Jean Dominique had zijn 180 schapen
onder een grote boom in de nabijheid
van Vars, op een hoogte van 2500 meter,
bijeengedreven, toen het onweer begon.
De bliksem trof de boom plus 130 scha
pen. De herder kwam eraf met
senschudding.
3.000 brieven in
Florida „geland"
voor het eerst drieduizend brie
ven per raket verzonden. De raket
een Regulus van de Amerikaanse
marine werd vanaf de onderzee
boot Barber „ergens op zee" gelan
ceerd en arriveerde 22 minuten later
■-op de marinevliegbasis Mayport bij
I Jacksonville in Florida. De snelheid
Westelijke eisen in Genève:
van het projectiel, voorzien van een
landingsgestel, werd afgeremd door
een parachute.
De afstand van de eerste postlevering
sr raket werd niet vermeld in de bi
kendmaking van het Amerikaanse depa:
;ment van posterijen.
Op het vliegveld stond personeel va
de posterijen gereed om de post uit t
laden en onmiddellijk voor verdere ve:
zending zorg te dragen.
van de drieduizend brieven wa
geadresseerd aan president Eisenhower.
verige brieven waren bestemd
kabinetsleden, congresleden, gouverneurs
de Amerikaanse staten en de PTT-
directeuren in de 90 landen, aangesloten
bij de Wereld Post Unie.
Arthur E. Summerfield, directeur v
de Amerikaanse posterijen, had reeds
het begin van dit jaar gesproken over
mogelijkheden van een regelmatige post-
verbinding per raket.
verklaarde destijds, dat in korte
„uw post binnen enkele uren
worden verzonden van New York
Californië, Engeland. India of Australië
iet geleide projectielen".
De eerste postraket heeft, zo zei Sum
merfield gisteren, waardevolle inlichtin-
verstrekt voor de postdienst in de
toekomst.
DE WESTELIJKE ministers heb
ben gisteren de Russen schrifte
lijk hun wensen overhandigd, die in
het slotcommuniqué vermeld dienen
te worden en voorwaarden zijn voor
het houden van een topconferentie.
Deze eisen zijn:
1. erkenning van de westelijke be
zettingsrechten,
2. de Russen moeten de vrije toe
gang tot Berlijn waarborgen.
Het We6ten zou op zijn beurt bereid
zijn tot de volgende concessies:
a. beperking van de westelijke propagan
da in West-Berlijn en van hetgeen de
Russen ondermijnende activiteit hebben
genoemd; van hun kant moeten de Rus-
Groot verlies
voor Twenthe
In de afgelopen nacht is een groot
deel van een van de laatste oude ha-
vezathen van Twenthe door brand
verwoest. Tegen half twaalf brak,
waarschijnlijk door kortsluiting, brand
uit op het landgoed Herinckhave te
I Albergen (gem. Tubbergen). Het vuur
I werd ontdekt door twee Hengelose
I kooplieden. Er werd onmiddellijk
alarm geslagen.
Zeven slapende mensen bevonden zich
in het huis, namelijk de 85-jarige douai'
rière Th. von Bönninghausen-ridder De
der Schueren, haar kleinzoon Lotha
oud vijftien jaar, dr. Wiemeyer en zijn
i echtgenote en het echtpaar Van der Sluis
een acht weken oude baby. Met
te, maar nog juist op tijd konden
allen zich in veiligheid stellen.
e achterzijde van de zeventiende-
.vse havezathe brandde weldra als
fakkel. Enkele uren hadden de brand
en van Tubbergen en Almelo nodig
het vuur te bedwingen. De have
zathe moet als verloren worden be
schouwd.
Het oudste deel brandde geheel uit en
het uit 1742 daterende frontgedeelte werd
onherstelbaar beschadigd. Van de inven
taris ging zeer veel verloren. Daarbij
waren waardevolle schilderijen en een
uitgebreide zestiende-eeuwse bibliotheek.
Reeds eerder, op Koninginnedag, was
er een brandje ontstaan als gevolg van
kortsluiting.
De studenten-weerbaarheid uit
Leiden, Delft, Utrecht en Am
sterdam gaan donderdag in Pa
rijs paraderen voor generaal
Norstad van de Navo. Vandaag
vertrokken de 200 man n<
Frankrijk. Gisteren werd op
het terrein van de Amster
damse Oranje-Nassaukazerne
geëxerceerd.
Er zijn al frambozen
Op de veiling in Kapelle-Biezehnge ziji
gisteren reeds frambozen aangevoerd,
terwijl ze over het algemeen pas in de
laatste helft van juni ter veiling komen.
De prijs liep van 58 tot 90 cent per doos
sen dergelijke maatregelen in Oost.
vaststelling van een plafond voor wes
telijke troepen in West-Berlijn;
aanvaarding van de Oostduitsers al»
agenten van de Russen voor de con
trole op de toegangswegen.
Verder heeft het Westen nog voorge
steld een commissie van de Grote Vier in
het leven te roepen met mogelijke verte
genwoordigers van West- en Oost-Berlijn.
Deze commissie moet toezicht houden op
de naleving van de afgesproken overeen
komst.
t is de bedoeling van de westelijke
landen, dat de voorgestelde regeling van
kracht is tot de Duitse hereniging een
feit is.
Na afloop van de conferentie van gis
teren heeft een Rus meegedeeld, dat het
van de conferentie in zicht is. Wes
telijke diplomaten beschouwen deze
dedeling echter al6 prematuur. Het is
onmogelijk, dat de Russen munt w
slaan uit het ongeduld, dat over de m
tersconferentie Is ontstaan en het Westen
willen dwingen hun opvatting
topconferentie te aanvaarden.
Inmiddels is in Genève na lange tijd
van onderbreking de conferentie tussen
Amerika, Engeland en Rusland over hef
staken van de kernproeven hervat. Tij.
dens dit eerste overleg is geen akkoord
bereikt. Het overleg is vandaag voort
gezet.
Van westelijke zijde is voorgesteld
technische commissie het toezicht op
proeven op grote hoogte te laten bestu
deren. Waarschijnlijk zullen de Russen
dit voorstel wel accepteren.
Branden in Den Boscli
en Qis ter wijk
In een open houtopslagplaats i
N.V. Van Swaay-Gips in Den Bosch
is gisteren brand uitgebroken. Grote
hoeveelheden al dan niet gecreoso-
teerd hout gingen verloren. Bij de
blussing werden enkele brandweerlieden
bedwelmd door de hevige rookontwikke-
Vannacht om half drie is brand uit
gebroken in de opslagplaatsen van de
N.V. Nederlandse wolwasserij en carbo-
niseerderij te Oisterwijk. Door de sterke
wind werd het vuur aangewakkerd
dat spoedig de vlammen hoog boven de
gebouwen uitsloegen. De brandwee^
slaagde erin binnen het uur gevaar voo
uitbreiding te voorkomen.
MILITAIR AL ENKELE
DAGEN SPOORLOOS
De sergeant-vlieger A. Meerholz is sinds
zaterdag van de basis Woensdrecht ver
dwenen. nadat hem acht dagen streng ar
rest was opgelegd. Hij had een officier
toestemming geweigerd zijn kastje te
doorzoeken. Men verdacht hem ervan
voor een krant als tipgever te hebben
dienst gedaan. Wegens de weigering kreeg
hij-straf. Als de sergeant niet in over
spannen' toestand is weggelopen, zal hij
wegens desertie worden berecht.
NEGEN DAGEN OP
EEN KOTSBLOK
De vijftienjarige Ursula Bauer uit
Salzburg heeft een angstig, eenzaam
overleefd. Zij was vrijdag 29
alleen een wandeling in de bergen
bij Salzburg gaan maken. Onderweg
gleed zij uit en kwam op een over een
kloof hangend rotsblok terecht, vanwaar
:ij echter geen kans zag naar de weg
terug te klimmen.
Negen dagen heeft zij moederziel alleen
op dat rotsblok gezeten. Zij hield zich
leven met wat mos dat op de berg-
nd groeide. Zondag werd zij bij toeval
ontdekt en kon een inderhaast georgani
seerde reddingsexpeditie haar uit haar
benarde positie verlossen. Zij was vol
ledig uitgeput.
ZON EN MAAN
Woensdag 10 juni: Zon op 4.21, onder
20.58; Maan op 9.24, onder 23.51. 14 juni
eerste kwartier.
Het Amerikaanse raketvliegtuig
X-15 dat bedoeld is om in de
toekomst te worden gebruikt voor
ruimtevluchten met mensen aan
boord, heeft gisteren op de vliegbasis
Edwards in de staat Californië met
goed gevolg zijn eerste zweefvlucht
gemaakt. Het vliegtuig werd gelan
ceerd door een bommenwerper van
het type B-52, op een hoogte van elf
kilometer.
De X-15 maakte een zweefvlucht
van ongeveer vijf minuten en land
de daarna met een snelheid van on
geveer 370 kilometer per uur op de
bodem van een drooggelegd meer.
Het toestel had geen brandstof aan
boord en landde op speciaal voor
deze gelegenheid gebouwde ski's.
Het was de lucht ingebracht, vast
gemaakt onder de vleugels van de
bommenwerper.
(Op pagina 7 vindt u een uitvoe
rige beschouwing over de X-15, zijn
bemanning en de plannen die men
met het raketvliegtuig heftft.)
Koelte maar ook
schijn
zonne.
(Van onze weerkundige medewerker
Het regenfrorvt dat gistermiddag onze
omgeving bereikte, heeft enige verade
ming in de droogteperiode gebracht, al
waren de neerslaghoeveelheden nog vrij
klein. Het vliegveld Ypenburg kreeg
6 mm-, Dordrecht 4 mm r^gen. Dit regentje
heeft slechts twee tot vier centimeter
van de droge grond kunnen bevochtigen.
Het front was vanmorgen ons land al
gepasseerd en wordt gevolgd door polaire
lucht, waarin flinke opklaringen voor
komen. Ook morgen is een vrijwel zelfde
weertype te verwachten, met slechts op
enkele plaatsen een bui en een tempera
tuur die in de middag tussen 16 en 18 gr.
C. schommelt. Ten westen van Ierland
komt een nieuwe depressie naar het
oosten, maar deze zal niet voor donder-
dagavond invloed op het weer bjj ons
kunnen uitoefenen.
Koel
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Perioden met zonneschijn en
op de meeste plaatsen droog
weer. Overwegend matige
westelijke wind. Koudere
nacht. Morgen overdag onge-
veer dezelfde temperaturen
als vandaag. (Opgemaakt om
11J5 nur).
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Eindh
Zd Limib
Helsinki
Stockholn
Oslo
Londen
Luxemb
Parijs
Bordeaux
Frankfon
MUnchen
Zürich
h bew
onbew
1 bew
o
DE INDONESISCHE minister van buitenlandse zaken Subandrio heeft
te Londen de verzekering van zijn regering herhaald, dat zij geen ge
weld zou gebruiken bij haar aanspraken op Nederlands Nieuw-Guinea. Dit
geschiedde in een onderhoud van drie kwartier van Subandrio met de
Britse staatssecretaris voor buitenlandse zaken, John Profumo. Het Britse
ministerie van buitenlandse zaken deelt voorts mede, dat Profumo Suban
drio had medegedeeld, deze verklaring te aanvaarden als de vastgestelde
politiek der Indonesische regering.
Hij was blij deze verzekering te horen
herhalen. De Britse regering zou zo
maakte Profumo duidelijk zeker niet
aan Indonesische zijde staan, als de In
donesische regering haar toevlucht zou
nemen tot geweld om deze zaak op te
Elke levering van Britse wapens of
uitrusting aan Indonesië geschiedde na
tuurlijk op voorwaarde, dat zij niet zou
den worden gebruikt voor agressieve
doeleinden.
Subandrio brengt een tweedaags be
zoek aan Londen op doorreis van de Ver
enigde Staten naar Kaïro.
Voorzitter van de te Londen opgerich
te Indonesische commissie voor goede-
renuitvoer naar West-Europa wordt mr.
Sujono Martowardjojo, vice-voorzitter
dr. Jusuf Ismail, leden dr. Kusnjawi
dr. Rachmat Saleh. Zij heeft nog niet
besloten op welke goederen zij zioh zal
De Indonesische ambassade te Lon
den heeft bekend gemaakt ,dat de Ne
derlandse handelsondernemingen Maintz
en Co.. Hagemeyer en Co., Tels en Co.,
Güntzel en Schumacher, Deli-Atjeh en
Brandon Mesritz en Co. krachtens de
r.ationalisatiewet worden overgenomen
door Indonesische staatsvennootschappen
en dat de schadevergoeding zal geschie
den in overeenstemming met die wet.
Het Indonesische ministerie van voor
lichting verklaart, dat het aantal doden
bij de treinramp in West-Java 92 be
draagt, dat der gewonden 114. Onacht
zaamheid van ambtenaren zou de oor-
Het reusachtige stadion, dat te Dja
karta op Russisch krediet gebouwd
wordt, zal 100.000 mensen kunnen bevat
ten. De kosten moeten in 12 jaar worden
terugbetaald in de vorm van copra, olie,
sisal, thee, hout of inwisselbare deviezen.
