MOZARTS VERBLIJF IN PRAAG
HEI STADHUIS TE DU1IH
3t
M dYie-QJaire^Jm
MUZIEK VAN
OP
DEZE EEUW
DE PLAAT
DE GROND LAG BRAAK
ZATERDAG 6 JUNI 1959
In de villa
Bertram
ermnenncfen aan
PRAAG, JUNI 1959
J~^E MENSEN in Praag begrijpen me." Deze historische woorden
van Mozart zijn tot vandaag de dag nog steeds de trots van
Praag. Men voelt er zich als het ware nog steeds de ontdekkers
van het genie Mozart. En. de trots is niet helemaal zonder reden,
want nadat Mozart met veel succes als wonderkind was opgetreden
in Praagis zijn werk als componist meer nog bejubeld dan in
Wenen. Voor een groot deel is dat te danken aan de Boheemse
componist en pianist Frantisek Xaver Dusek (1731—1799)die in
1777 met Mozart kennismaakte in Salzburg. Men zou haast kunnen
zeggen het is nqg meer te danken aan Dusek's vrouw, Josefina
Dus-hord, die niet alleen een uitnemende zangeres was. maar ook
een bijzonder mooie, charmante en jonge verschijning. Mozart was
■wel ontvankelijk voor vrouwelijk schoon, dus het contact met de
Duseks werd snel en stevig gelegd. Josefina, die in 1754 geboren
was en dus maar twee jaar ouder dan Mozart, was een groot
artiste en trad zowel in Praag als in Wenen. Dresden. Weimar en
Leipzig op.
In 1798 begeleidde Beethoven telijke muziek van een nieuwe
haar zelfs eens op een recital in opera, de Don Giovanni". Alvo-
Wenen. Direct al bij de eerste rens hij de aria's voor deze opera
kennismaking was Mozart zo en- geheel klaar maakte moest hij
thousiast over deze
stond een hartstochte
lijk werkje voor haar
schreef, recitatief en
aria ,.Oh, lo previde".
Het moet echter ge
zegd worden dat ook
de heer Dusek grote
bewondering had voor
Mozart en diens mu
ziek met succes pro
pageerde in Praag. De
grote stoot daartoe gaf
- de opvoering in 1782
van „Die Entfuhrung
aus dem Serail" van
Mozart in Praag Van
die tijd af werden ook
Mozart's piano- en
orkestwerkén popu
lair. In 1783 volgde in
het Nostic-theater „Die
Hochzeit des Figaro"
en toen wilde men in
Praag de componist
persoonlijk leren ken-
Hij genoot er, werkte er
en was opgesloten
eerst de solisten van de Praagse steeds e
Opera horen. In Mozarls tijd was schage
het de gewoonte altijd voor een niet m<
bepaalde stem een rol te schrij-
Praag
le buitenzijde
dat_toch wel
ligging
maar Dusek dacht
Mozart naar dat hotel te laten
gaan. Zijn villa ..Bertram" aan
de buitenzijde van Praag, midden
tussen wijngaarden en tuinen,
was groot genoeg om er ook Mo-
Toen ik deze week in Praag
deze villa bezocht
Muziek op het bal
bepaalde
en de bouw van het huis
verrukkelijk, dat men er in re
traite zou willen gaan. En natuur
lijk is er niet alles gebleven uit
Mozart's tijd. maar de restaura
tie in 1955 heeft toch de stijl uit
nen, die tijd gereconstrueerd en men
Mo- waant zicH echt weer 2 eeuwen
terug.
aag Het gehele huis is nadat het
nog jaren door allerlei families is
bewoond weer geheel voor Mo
zart ingericht. Men vindt er por
tretter.. brieven, manuscripten
eerste programma's.
gen. reclamebiljetten
klavier waarop Mozart speelde.
En wie zo eens even over de bre
de veranda loopt kan zich inden
ken. dat Mozart zich daar best
vermaakt zal hebben met het
charmante gezelschap van de Du-
seks, met een glas wijn ei
de muziek Mozart leefde
de gelukkige tijd dat de muziek
ontspanning was.
Opgesloten
j£ÉN DING is jammer Het tuin-
je heeft namelijk
schiedenis. Josefina Duskova wil- nering
de namelijk dat Mozart speciaal beide
voor haar een concertaria schreef.
Mozart had echter nog zoveel te
doen voor zijn ..Don Giovanni",
dat hij er weinig zin in had. Goe
de raad is iduur en dus sloot Jo
sefina haar vriend op in het tuin
huisje en vertelde hem pas de
vrijheid te hergeven als de aria
Mozart zakte natuurlijk door de
knieën en schreef de befaamde
aria ..Bella mia fiamma addio".
Hij stelde slechts één voorwaar
de: Josefina moest deze aria di
rect prima vista voor hem zin
gen, zonder fouten. Zo niet, dan
verbrandde hij de aria. Het is ge
beurd. Josefina heeft de aria pri
ma vista, gezongen en ik zou dat
graag ook eens van een onzer
sopranen horen Een bijzonder
moeilijke aria.
Op 29 oktober 1787 had in Praag
de wereldpremière plaats van Mo
zart's ..Don Giovanni" en het
Nostic-theater, dat thans nog be
staat. was stampvol. Vier uit
voeringen van deze opera moes'
Mozart leiden en als een afscheid
aan Praag en de villa Bertram
schreef hij de 2 liederen ..Es war
einmal" en ,.Wo bist du. Bild"
In 1789 zou Mozart nog één dag
in Praag zijn. maar toen was
Josefina Duskova net naar Dres
den vertrokken. En vanzelfspre
kend ging Mozart haar snel ach-
Het laatste bezoek aan Praag
bracht Mozart in 1791, het jaar
van zijn dood. Tijdens de reis in
de hobbelende koets begon hij aan
de opera ,.La Clemenza dï Tito'
uitnodigin- door Praag besteld i.v.m de kro-
n nnt ppii ningsplechtigheden van Leopold.
In 18 dagen voltooide Mozart de
opera en opnieuw woonde hij in
villa Bertram. Maar de stem
ming was niet zo goed meer.
Mozart was erg zwak en voelde
waarschijnlijk al zijn naderende
met dood. Bleek en melancholiek zat
o jn hij bij de Duseks en toen de pre
mière van zijn nieuwe opera op
6 september in het Nostic-thea
ter niet zo'n succes had. ging
Mozart teleurgesteld terug naar
Wenen. Twee maanden later zou
hij sterven en zou hij in volledi
ge eenzaamheid begraven worden.
Maar Praag houdt de herin-
n Mozart levend. De
as van Mozart groeiden
Praag op en nog steeds
neemt het oeuvre van Mozart een
belangrijke plaats in op de con
certprogramma's En heeft de
muziek van Mozart ook veel in
vloed gehad op vele musici uit
Bohemen? Dit alles gaat weer le
ven als men de Bertram-villa be
zoekt en even door de tuin wan
delt, .waar een fraai beeld van
Mozart is geplaatst. Van Praag
uit is de ..Don Giovanni haar
glorietocht over de wereld begon
nen. CORN. BASOSKI.
Levenskracht in een onzer oudste steden
Mozart werkte,
irdige ge-
op
1787
in Praag'. Dë kranten stonden vol
van- dit bezoek, 's Middags was
Mozart aangekomen en 's avonds
werd er al een groot gala-bal
voor hem gegeven. Zoals men
wellicht weet was Mozart een zeer
bekwaam danseur.
Dit bal op zichzelf was nog niet
zo bijzonder als wel de ontdekking
die Mozart daar deed. Melodieën
uit zijn „Figaro" waren bewerkt
als dansen en alle gasten van het
bal dansten op muziek van Mo
zart. Ik zou het gezicht van een
hedendaags componist weieens
willen zien als hij een dergelijke
OVER DE MODERNE BAROK-ORGELS
proces aanhangig wegens pla
giaat.
Weet u wat Mozart deed? Hij
schrijf aan een Weense vriend
heel enthousiastiedereen hier
spreekt over de Figaro, niets an
ders wordt er gespeeld, geblazen,
gefloten dan de Figaro....". Op
17 januari 1787 was Mozart bij
de opvoering van zijn Figaro en
op 19 januari dirigeerde hij in
Praag de eerste uitvoering van
zijn Symfonie |n D (zgn. Praagse
Symfonie) en speelde er een van
zijn planowerken.
Het publiek bleef juichen en op delijk dat elk orgel
herhaald aandringen speelde Mo- soonlijkheid is.
zart als toegift geïmproviseerde Wanneer men het orgel tot een all-
variaties op de aria „Non pin an- round instrument wil maken, dan
drai" uit de Figaro. Vier weken ontneemt nu
lang was Mozart in Praag en vier persoonlijkheid. Elke,
weken lang was er een roes van en de organis"
geluk en succes. Geen wonder dus orgel als zijn
dat Praag een beetje trots is. En k?uze 'iTi
geen wonder dat men in Praag een instrumen
nog wel een café heeft me:
de muren geschreven: „Hier
dronk "en werkte Mozart'
Het maandblad ,,Het Orgel" (orgaan van de Ned. Organisten
Vereniging, secr. Soetendaalseweg 39b, Rotterdam) heeft een
heel belangwekkend artikel van de befaamde Franse organiste
Marie-Claire Alain gepubliceerd. Onder de titel .,De bruik
baarheid van het hedendaagse orgel" ^schrijft Marie-Claire
Alain over het vertolken van orgelmuziek op instrumenten als
dat van de fa. Marcussen in de Nicolaikerk te Utrecht. Velen
willen een zgn. all-round orgel hebben, maar dat zou onmen
selijke afmetingen vragen.
Bovendien is het monumentale or
gel beperkt door hèt feit van zijn ko
lossale afmetingen. Naar
bij
>rgel
riendschdp
beschouwt toch zijn
nd houdt een
alle orgeltypen in
ment wil verenigen loopt
u .waar een bastaard in het
leven te roepen Men kan op niet
Een één instrument alle werken
Het Orgel doet dr. J. W Doeve nog
een aanval op de voorzitter van de
Geref. Organistenvereniging D. W. L.
Milo, die bij de ingebruikneming van
een orgel in de (vrijgemaakte) Geref.
Kerk van Kampen opmerkte, dat het
electropneumatische tracüjursysteem
een kinderziekte heeft' doorgemaakt
en nu „het eenvoudigste, goedkoopste
en toch bedrijfszekerstê" is.
Heel terecht wijst dV Doeve deze
stelling gedocumenteerd van de hand
Verder zijn er weer fraaie orgelfoto's
opgenomen en vervolgt, George Stam
zijn „Orgel Practicum1-.
T~\E gemeente Cuijk heeft een
nieuw raadhuis gebouwd.
Dit was nodig geworden, niet
alleen omdat het oude raadhuis
voor de administratie van een
groeiende gemeente te klein
werd, maar ook omdat door de
aanleg van geheel nieuwe wijken
het zwaartepunt van de be
bouwde kom zich van de Maas
oever een eind landinwaarts
had verplaatst. Dit vroeg een
nieuwe situering van de zetel
van het gemeentebestuur.
Cuijk aan de Maas is één van
de oudste steden van ons land. De
Romeinse weg, die van Tongeren
en Maastricht ten westen van de
Maas naar Nijmegen liep, kruiste
deze rivier ter plaatse waar nu
hel stadje Cuijk ligt, zodat daar
reeds in vroege tijden een vaste
nederzetting ontstond. Uit gevon
den voorwerpen blijkt, hoe dicht
de bewoning in dit gebied reeds
in vroege tijden is geweest. In
ieder geval staat vast. dat reeds
onder Dioeletianus (284305
Cuijk een Romeinse grensvesting
kroning van het ontwerp „Filia
Mosae" van de architekten Th.
Taen en dr. ir. Th. Nix. Thans is
het gebouw voltooid.
Wie alleen het landelijke stadje
Cuijk uit de jaren dertig met zijn
permanente werkloosheid heeft
gekend, zal niet zonder verbazing
de afbeelding _van dit nieuwe
raadhuis bezien. Daarom hebben
wij gemeend, iets te moeten ver
tellen over de economische ont
wikkeling. die deze gemeente na
1945 heeft doorgemaakt. In het
licht van deze ontwikkeling is de
stichting van dit raadhuis, dat
overigens slechts bescheiden van
afmetingen is. verklaarbaar.
Drie verdiepingen
HET RAADHUIS bestaat uit een
onderbouw, waarin enkele
technische diensten zijn gevestigd,
twee volledige verdiepingen en
een plat afgedekte kapverdieping.
Deze laatste is gemarkeerd door
koperen dakschilden, die een fraai
contrast vormen met de lichtgrijs
Eens 4000 inwoners
risch gebied met onvoldoende
werkgelegenheid voor de jongere
bevolking. De enige belangrijke
industrie hield zich bezig met de
vervaardiging van-kerksieraden.
Na de tweede wereldoorlog heeft
Cuijk een snelle economische ont
wikkeling doorgemaakt. Het ge
meentebestuur heeft krachtig dc
industrialisatie bevorderd. zodat
op het ogenblik een kleine 2000
mensen in de stuwende nijver
heid werkzaam zijn
Deze ontwikkeling heeft ook een
groot aantal verzorgende bedrij
ven aangetrokken en daarnaast
heeft het gemeentebestuur een ge
heel plan afgewerkt voor vernieu
wing en uitbreiding van het on
derwijs en de stichting van een
cultureel centrum, met schouw
burg. leeszaal, bibliotheek, verga
derzalen, enz.
Voorts is een plan gemaakt
voor de bouw van 100 wonmgen
per jaar en zelfs van enkele to
renflats Door al deze activiteiten
is het bebouwde oppervlak enorm
toegenomen en is de bevolking
snel gegroeid. Op het ogenblik
telt Cuijk rond 7000 inwoners.
In zulk een gemeente past een
nieuw stadhuis. In 1953 werd
daartoe door het gemeentebestuur
een besloten prijsvraag uitge
schreven. welke leidde tot de be-
de vele oude café's die Praag le périoden ideaal vertolken. De
rijk is en die een bepaalde beko- registraties van César Franck
ring aan de stad geven waren alleen maar te realiseren
op het orgel van de Sainte Clotil-
ln Villa „Bertram <je jn Parijs. Op verschillende
IN AUGUSTUS van hetzelfde jaar Marcussenorgels heeft Mane-Clai-
f ging Mozart opnieuw naar Praag, >re Alain Fianse orgelmuziek uit-
reeds piet de tekst en de gedeel- gevoerd of horen uitvoeren. Als
*l!.****
Moeders en kinderen
Moeders en kinderen, door
dr. Th. Hart de Ruyter. Uit de
serie: Het abc der opvoeding.
Uitgave G. F. Callenbach, Nij-
kerk.
Dit uitnemend boekje is zeer
geschikt om moeders te doen be
seffen hoe belangrijk het is op van waarde
welke wijze ze hun kinderen ver- die er op uil
zorgen en opvoeden. Ondanks de te articulen
nauwelijks veertig bladzijden
bijzonder leerzaam deeltje in
ze nuttige serie.
bouwd z
aal met
aldus Marie-Claire Alain
gehele moderne Franse oeuvre
voerbaar zijn. De werken van Wi-
dor. Vi'crne en Dupré zijn geheel
voor de CavaiUé Coü-orgels ge
schreven welke instrumenten arm
zijn aan 'ïeldère mixturen en rijk
aan stemmen die op de 16' waren
gebaseerd, Daardoor werd steeds
het hoogste gedeelte van het kla
vier gebruikt. Wat de mechanische
tractuur betreft, merkt Marie-
Claire Alain op dat deze alleen
van waarde is voor de organist,
Hip pi- nr> uit is iuist te fraseren en
Elektrische trac-
.velkasten staat Marie-
de- Claire Alain niet
In hetzelfde m(
H/f/E over moderne kunst h'port
praten denkt, al gauw aan
non-figuratieve schilderijen van
het Bazaine. aan verfkladders vdn
't Hofplein op de achtste dag
Het is onafgebroken in de nacht aanwezig
En nu ook 's morgens als een kring van wederkerig licht
Nog staan projekties blindelings gepland op tafel
En zijn matglazen vliezen nauwelijks verwijderd
Maar reeds verzacht het marmer tot een bed van baren
En wordt het plein doortrokken van onzichtbaar paren
Dat licht en donker tot één wezen zal verenen:
Het melkwit duister van de achtste dag
Waardoor dan raadselachtig nog de tram rijdt
Een lege tram van allerlaatste weemoed
Waarachter rails en draden worden opgeheven
Onder de dalend maritieme hemel
Totdat ook 't laatst verkeer voorgoed voorbijgegaan is
En geen geluid van invloed op het ongenaakbaar zwijgen...
Dan zingt opeens als een genadeloos geluk
Het in- en uit zichzelf besloten spuiten
Van stralende fonteinen in het middenmeer.
HENK KOOIJ MAN
Appel, aan experimentele, poëzie
van Liicebert of aan concrete muziek van Pierre Schaeffer. Maar
er is ook nog andere: moderne kunst. Modern kan ook de kunst zijn,
die niet experimenteert, de künst die nog wortelt in de traditie,
zónder daarom traditioneel te zijn. Wat is modern? Ach, dat ver
andert immers met de dag.
In 1323 sprak Jacobus de
Liège al minachtend over de
„doctor modernus", die niemand
minder was dan de drager van
de „ars nova" uit de 14e eeuw.
Philipp de Vitry. In 1601 liet de
Italiaan Guilio Caccini een ver
zamelwerk verschijnen onder
de titel „Le nuove musiche" en
in het voorwoord wordt stelling
genomen tegen de achter hem
liggende periode. De „te veel
noten" van Mozart waren een
kwelling voor de oren van
Keizer Joseph II, verschillende
werken van Beethoven deden
de hoofden onbegrijpend schud
den, met de scherpe kritieken
op de muziek van Wagner kan
men boekdelen vullen en toen
in 1905 in Parijs de schilder
Matisse met enkele vrienden
werken exposeerde tezamen met
enkele academische bronzen
van de beeldhouwer Marque,
riep de criticus Louis Vaux-
celles vertwijfeld uit: „Dona-
tello te midden van wilde
En zo kan men doorgaan met
het vermelden van feiten, waar
uit blijkt dat het begrip modern mei or
er altijd is geweest en dat het
ook vaak verkeerd werd gebruikt zijn aai
of geïnterpreteerd. Het begrip tie. dat
modern in de kunst wil helemaal zijn vai
niet een soort revolutie uitdruk- heeft elementen die de kunst
ken. Maar in de kunst van een vandaag een ander aanzien geven,
bepaalde tijd vindt men altijd ele- die bepalend zijn voor de kunstont-
menten die zo volkomen eigen wikkeling.
Raken we eenmaal aan die ele
menten gewend, onderkennen we
ze. dan vinden we de kunst niet
zo erg modern meer. Als voor
beeld noem ik hier vier werken,
die door componisten van deze
geschreven zijn en die iedereen
zal kunnen waarderen. Waarom7
Omdat de componisten het tijd-
eigene op zulk een geniale wijze
hebben gehanteerd en ver af ston
den van elk gewild experiment.
Ook omdat ze op de basis van
een eeuwenlange traditie 'lebben
voortgebouwd. Het fundament is
dus goed.
Dj balletsuite „La Giara" van de
Italiaan Alfredo Casella (1883
1947) en het symfonisch gedicht
..De pijnbomen van Rome" (I pi-
ni di Romai van de Italiaanse
componist Ottorino Respighi (1879
—19361. Beide werken dateren uit
1924, dus echt wel uit een woeli
ge tijd op kunstgebied. Maar hier
moderne
werken die zich
liddelen be-
i toch direct aanspreken.
De balletsuite van Casella
verrukkelijk stuk muziek en in
vier schilderingen geeft Respighi
een zeer suggestief beeld van Ro
ma. compleet met een autoclaxon
DECCA heeft de twee werken op
één plaat uitgebracht in een uit
voering door het orkest van de
AcCademia di Santa Cecilia uit
Rome o.l.v. Fernando Previtali.
(30 cm. langspeelplaat LXT 5278).
Het is een bijzonder goede opna
me geworden, waarbij Previtali
het gehele kleurenpalet van het
orkest tieeft kunnen doen schitte
ren. Twee werken die men beslist
e mei meer ie scheiden moet bezitten en die steeds weer
de kunst. Ook onze tijd gehoord willen worden.
i de Oostenrijks-Ameri-
en Toch
de toen levende genera-
VIA NAALD
EN PI A AT
kaanse componist Ernst Toch
(gel?. 1887) en de symfonie „Ma-
thisj der Maler" van de Duitse
componist Paul Hindemith (geb.
1895). Beide componisten kregen
hun opleiding in Duitsland en bei
den moesten wijken voor het Hit-
Ierregime. De muziek van Toch is
eigenlijk nooit diepzinnig. Zijn
kunst vloeit vlot voort, is soms
speels zelfs, soms van een scho
ne lyriek. Ergens heeft Toch toch
altijd nog contact gehouden met
de romantiek. Hindemith grijpt
verder terug, meer naar de klas
sieke tijd. naar de barok. Althans
in deze symfonie, die getrokken
is uit de opera „Mathis der Ma
ler". Hindemith '.ïeeft zich laten
inspireren door het Isenheimer al
taar van de middeleeuwse schil
der Matthias Grünewald. Dit al
taarstuk verbeeldt de figuren van
de heilige Antonius. Sebastiaan en
Paulus in een wild fantastisch
landschap, de verzoeking van An
tonius en ten slotte Christus' ge
boorte temidden van zingende en
musicerende engelen.
Zo heeft Hindemith de symfo
nie dan ook drie delen gegeven,
nl. ..Engelenconcert". ..Grafleg
ging" en „De verzoeking van de
heilige Antonius". In het eerste
deel hoort men in de bazuinen
het koraal „Es sungen drie En
gel ein suszen Gesang" en in het
laatste deel '.ïeeft Hindemith de
gregoriaanse hymne ..Lauda Sion
Salvatorem" verwerkt. Het zijn
uiterst suggestieve schilderingen
geworden, die onderling geen the
matisch verband hebben.
CAPITOL heeft deze twee wer
ken op één plaat uitgebracht in
een vertolking door het Pittsburgh
Symphony Orchestra o.l.v. Wil
liam Steinberg. (30 cm. lang
speelplaat P 8364). Een fantas
tisch spelend orkest en een diri
gent, die elk detail kent en dus
niet verwaarloost. In het werk van
Toch wordt ook gebruik gemaakt
van een Hammond-orgel en een
vibrafoon. Een opname die heel
waardevol is.
CORN. BASOSKI
doorgevoerde kopgevels
levendigd door een ruitvormige
versiering.
De verdieping boven de on
derbouw bevat de kamer van de
burgemeester en de ruimten voor
de gemeentesecretarie, de verdie
ping daarboven de raadzaal en
de wethouderskamer. Deze laatste
Deze Is met opzet op de ver
dieping gelegd, opdat de hoofd
trap en de bovenhal een lange
weg zouden vormen, waarop het
feestelijk karakter van een bruids
stoet volledig tot zijn recht kan
Zoals het nieuwe stadhuis thans
ligt aan het gedeeltelijk reeds
vernieuwde centrale plein van de
stad, vormt het een veelbelovend
begin van een geheel nieuwe
stadskern. De goed gepropor
tioneerde hoofdgevel met links de
monumentale hoofdingang, geflan
keerd door een zuil waarop een
leeuw met het stadswapen, brengt
duidelijk tot uiting, dat hier het
hart zetelt van een zelfbewuste
krachtige gemeente
Aan de rechterzijde staat, ge
heel vrij van het gebouw, de be
tonnen carillontoren. Het boven
deel van deze toren bestaat uit
opengewerkte betonblokken en
daartussen hangt het klokkenspel,
waardoor aan een lang gekoester
de wens is voldaan'. De tonen van
het carillon stromen thans uit
Levenswil
A/TEN KAN het nieuwe raadhuis
i'-I van Cuijk bezwaarlijk een
monumentaal gebouw noemen.
Een gebouw met 40 meter g.evel-
breedte bij niet meer dan 13 me
ter diepte behoort bepaald niet
tot de soort die men ais grote ge
bouwen aanduidt.
Wij hebben hier te doen met de
zetel van het bestuur van een le
venskrachtige. maar toch nog
betrekkelijk kleine gemeente.
Maar in het geheel van deze ge
meente-staat toch dit nieuwe raad
huis met zijn carillontoren als
een duidelijk accent van de le
venskracht en de levenswil van
deze zich verjongende gemeen-
Slechts weinige lezers zullen
ooit in Cuijk zijlr geweest. De
hoofdweg ArnhemNijmegen naar
Venlo, Roermond en Zuid-Limburg
buigt bij Mook af naar Gennep en
gaat niet over Cuijk. De oude Ro
meinse weg. die ten westen van
de Maas liep, bestaat in hoofdzaak
nog wel. maar is een weg van de
tweede rang geworden. Het toe
ristisch verkeer loopt niet over
Cuijk.
Wie echter onverwacht toch in
dit stadje mocht belanden, zal
het als een openbaring ondergaan,
wanneer hij plotseling voor dit
nieuwe raadhuis komt te staan.
Het getuigt van een intens le
ven. En wij verheugen ons over
iedere uiting van leven, die wij
in ons land opmerken, vooral
wanneer wij zulk een uiting buiten
het Westen en buiten de( Rand
stad Holland aantreffen.
Kleine speelmuziek
Muziekuitgeverij heeft in haar
Serie Kleine Speelmuziek-Uit-
gave weer bijzonder leuke
muziekjes uitgebracht. - Voor
gitaarsolo schreef Dick Visser
een „Danza Mora", een „Soleares
en Mi" en een ,JSevillanas". Hij
arrangeerde ook heel kundig
drie Franse, drie Spaanse en
drie Nederlandse volksliederen
voor zang met gitaarbegeleiding.
Als gevolg van de steeds toe
nemende belangstelling voor het
blokfluitspel heeft Harmonia
gezocht naar een middel om
ook hiervoor prettig speelbare
muziek voor ensembles uit te
kunnen geven, waarbij dan de
hedendaagse Nederlandse com
ponisten werden ingeschakeld.
Zo ontstonden- twee werkelijk
verrassende werkjes voor
schoolorkest, nl. de Micro-
Suite" van Oscar van Hemel en
een Symfonietta van Herman
Strategier. Beide werken zijn
geschreven voor blokfluiten,
violen en celli. Verder bewerkte
Dick Steen twaalf geestelijke
liederen voor twee sopraan
blokfluiten en K. Neyens Engelse
volksdansen met varianten voor
één sopraanblokfluit.
Het mislukte complot
Het mislukte komplot, door
D. J. Douwes. Uitgave J. H.
Kok N.V. Kampen.
Een bijzonder aantrekkelijk
jeugdboek: zo zouden wij deze
uitgave willen noemen. De auteur
heeft in een soepele en prettig te
lezen stijl rond de apostel Pau
lus een boeiend verhaal geweven,
waarin twee jongens vriendjes
een belangrijke rol spelen. Op
een niet alleen verantwoorde,
maar zeker ook sympathieke ma
nier kan de jeugd in dit boek
kennis makèn met de principes
en levenswijze van het Joodse
volk, even na het begin van on
ze jaartelling. Nu eens-niet een
verhaal, dat opzettelijk leerzaam
wil zijn. maar een spannende ge
schiedenis. die vele jongens, doch
zeker ook evenzoveel meisjes
graag zullen lezen. Het belang
rijkste van „Het mislukte kom
plot" vinden wij de waarde, die
er uit gaat van alle gebeurtenis
sen rond Paulus, zonder dat de
schrijver ook maar ergens na
drukkelijk heeft willen zijn.
De aardige tekeningen in dit
boek zijn van Hein Kray, die ook
de omslag verzorgde.'
Het begon allemaal zo mooi
toen het kordate dienstmeisje
Deborah op de kermis de jon
ge sterke boer Jess Mortimer
ontmoette. Ja, maar het werd
voor haar het begin van een
zeer hard leven. Ze trouwt met
hem en er komen kinderen.
Steeds meer ontpopt Jess zich
als een brute driftkop en een
dronkaard. Hij verlaat haar.
Deborah ploetert verder. De
grond ligt braak en eist zijn
zorg.
Haar zoons David en Benjamin
groeien op tot jonge mannen. De
le wereldoorlog breekt uil. David,
tegen zijn zin vrijwilliger gewor
den. sneuvelt ver van huis. Ben
jamin, snoevende liefhebber van
drank en van machines, keert te
rug. Hij zal dat en hij zal dit
Maar ook liij zal Deborah in de
steek laten en zij zal oud en ver
eenzaamd sterven, tot het laatst
vol diepe zorg voor de grond die
braak ligt. Dat is het thema van
de roman „De grond lag braak"
van dc Engelse schrijver H. E.
Bates. Het is een werkelijk aan
grijpende roman geworden, een
roman van een vrouweleven, een
roman van het platteland tevens.
Want Bates is een groot vertel
ler, hij zet zijn figuren volledig
in hun eigen omgeving, hij
schept situaties die uit het leven
in die streek voortkomen. Boven
al weet hij te typeren, weet hij
zijn mensen te doen leven. Ook
de nevenfiguren zijn geheel uit de
verf gekomen. Deze roman van
Bates is een sterk boek. De Ar
beiderspers te Amsterdam gaf de
roman uit in een verantwoorde
Ncd. vertaling van Renée van
Walcheren.
