De trieste geschiedenis
GEESTELIJK
LEVEN.,
van een gevloten kerk
25 Jaar geleden diende de kerk
Hitler van antu/oord
Ml
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 6 JUNI 1959
leder het zijne
en, die met het evan-
..Maar ik geef toch
We zouden met
Een geliefde uitvlucht van mer
gelie worden geconfronteerd
ieder het zijne" Is dit waai
dikke penseel vol Oostmdische inkt een vraagteken
achter deze woorden kunnen plaatsen. Maar zelfs al
was het waar m de verhouding tussen mensen on
derling. hebben we ook God het zijne gegeven?
God heeft rechten op ons. Hij heeft ons geschapen tot
Zijn eer. Hij heeft de mens gemaakt tot de kroon
der schepping, opdat de mens Zijn rentmeester zou
zijn op aarde.
Wij behoren God toe Hebben we Hem het Zijne ge
geven? Als we onszelf niet aan Hem hebben overge-
schuldig aan verduistering. We hébben
AP verzoek van talloze gemeente-
leden en vrienden, onder wie ook
vele rooms-katholieke heeft de predi
kant van een kleine evangelische
kerk in Spanje zijn belevenissen van
de afgelopen vijftien jaar weergege
ven. In eenvoudige gestencilde vorm
is zijn verhaal toegestuurd aan men
sen in Spanje en daar buiten. Het is
zijn laatste hoop om door dit ge
schrift gebed en medewerking te ver
krijgen opdat de kapel, die de ge
meente heeft laten bouwen, zal wor
den vrijgegeven. Reeds sinds 1953
staat in die stad een klein kerkje,
waarvan de deuren zijn verzegeld.
De regen slaat meedogenloos door
de grote gaten in de muren naar
binnen en het gevaar dreigt dat het
gebouw een ruïne wordt nog eer het
in gebruik is gekomen. Zijn verhaal
dat,
toe-
vsr'rouwd. onttrokken aan de rechtmatige eigenaar.
"We hebben dan meer verduisterd dan het miljoen
van het ..Goede Heertje". We hebben ons zelf ver
duisterd.
Maar zo hebben we onszelf ook onttrokken aan het
licht. Het enige gevolg van deze verduistering is. dat
wij zelf geen uitzicht meer hebben en dat we, zoals
de bijbel zegt: in duisternis wandelen.
God is niet overal
te ga;
Is Got
aakt tot de voetbank
De mens die zegt: ,,Ik geef ieder het zijne" onder
neemt een onbewuste poging om God uit zijn leven
weg te duwen. Hij is als het kantoormeisje, dat ru
zie heeft met een medet^piste en daarom net doet,
alsof zé niet meer bestaat. Ze doet alsof ze zeg
gen we dan lucht is.
k een manier om van God af te raken, om
zingen: ,,Op bergen en in dalen, ja overal
Door het zo te gaan stellen is God een soort
lucht'of straling en weg is de God van de bijbel. Zo
redeneerde de man in de tram. die tegen het jonge
tje. dat kennelijk uit de zondagsschool kwam, zei:
,,En jongen, vertel me eens waar woont God? Je
krijgt een appèl van me als je het weet". Als de jon
gen gezegd had ,.in de hemel", dan had de man vast
wel zijn 'antwoord klaar gehad. Door aan te nemen
dat God overal is, hebben we hem meteen uit de he
mel weg gefilosofeerd.
De jongen was snedig genoeg om te zeggen: ,,U krijgt
een kist appels van mij als u kunt zeggen waar
Hij liiet is", maar in wezen is dat toch niet helemaal
De bijbel zegt maar zelden dat God overal is. De bij
bel 'zégt dat'God In de hemel woont. Hij is waar
Zijn troon is. Een alomtegenwoordige God is on
grijpbaar. maar een troon is een plaats waar de
mgns voor zal moeten verschijnen, daarom openbaart
de alomtegenwoordige God zich als de God die
hemel woont en de aarde
van Zijn voeten.
God geeft niet ieder het zijne
In zijn autobiografie worstelt Augustinus met'de vraag
waarom hij eens als kind met vriendjes een volko
men nutteloze diefstal van peren, heeft gepleegd De
peren van zijn ouders wargn veel lekkerder. Boven
dien hadden ze de peren niet eens opgegeten, maar
- eenvoudig weggesmeten. Hij vergelijkt zich dan mét
een slaaf die zijp. heer ontloopt en allerlei verboden
dingen gaat doen in de illusie dat hij vrij is.
Als een psycholoog ontleedt Augustinus de achtergron
den van de daad en komt dan tot de conclusie dat
het een poging is om God te zijn, om met de dingen
van het leven te kunnen doen wat men wil. Precies
1 datzelfde ligt ook besloten in die uitspraak: ,,Ik geef
ieder het zijne". Hier plaatst de mens zich op de
troon van God. alsof hij de beschikking heeft over
het leven en alle bezittingen. Het is een slechte imi
tatie van God.
Het wonderlijke is echter dat God niet ieder hei
Zijne geeft. Hij had ons niet veel te geven. Wij had
den slechts het oordeel verdiend, maar dat heeft Hij
ons niet gegeven. Integendeel, Hij gaf ons niet wat
ons toekwam, maar wat ons niet toekwam. Hij gaf
1 ons_ Zijn Zoon, die ontving wat ons toekwam, ppdat
wij"zouden kunnèn ontvangen waar Hij recht op heeft:
eeuwig leven, Gods kracht, en straks een wereld
om over te regeren.
nE protestantse kerk in de kleine Spaanse stad is niet in de laatste
decennia ontstaan. Reeds vyftig jaar lang werd er regelmatig
gepredikt en de plaatselijke gelovigen bezaten zelfs een eigen kerk
gebouw. Maar.tydens de burgeroorlog werd de kans waargenomen
om de gehate protestanten te verdryven. De kapel werd gesloten;
het meubilair in beslag genomen en langzaam maar zeker viel de
gemeente uit elkaar.
Jaren later verhuisde er een
'root gezin naar het kleine stad-
e. Ondanks het feit, dat vader
•n moeder negen of tien kinderen
ïadden, stelden zij de deuren van
iun huis wijd open voor andere
kinderen en begonnen uit de bij-
oel te vertellen. De kinderclub
Spaanse
grondwet met
voeten getreden
Maar het was niet doenlijk om
blijvend ln dit huis bijeen te ko
men. Dat ging goed toen de kin
deren nog klein waren. Maar toen
zij opgroeiden werd de ruimte te
klein. Voor iedere dienst, en
er werden drie samenkomsten per
week gehouden moest in de
woonkamer een bed worden afge
broken om plaats te maken voor
de kansel. Er werden zeven ver
gemeente te verkopen. Toen de
politie-autoriteiten het gebouw
hadden gekeurd en in orde had
den bevonden, ging de koop
prompt door. Het leek alsof de
zon voorgoed was doorgebroken
Het gebouw bestond uit twee vleu
gels. met naast de grote zaal
twee kamers en in de andere
vleugel vijf vertrekken met boven
nog een woonhuis. Er moest al
leen nog maar vergunning komen
voor een kansel en een doopvont.
werd bereid gev
de
age i
ste.
i de timmerlie-
op een extra vefdien-
vast aan de slag ge
gaan. Maar dë bom barstte. Een
ambténaar op het stadhuis zei
wogdend, dat ze zouden doen,wat
ze kónden orfÈ het gebouw af te
De pastoor
groeide weldra uit tot een soort zoekschrlften gestuurd naar de
zondagsschool, die al spoedig een Gouverneur van de provincie,
trekpleister werd voor de vroege- kwam reen antwoord,
re leden van de gemeente,
grote eezin werd de kern
En eindelijk leek het t
gemeente alle moeite tevergeefs zou zijn.
Zo groeiden de kin- De pollt|e kwam vertellen dat de
diensten ln huis voortaan verbo
den waren en de gemeenteleden
mochten ook geen kerken in de
omliggende plaatsen bezoeken.
Maar de gelovigen heten zich
ontmoe'digen. Er werd gebe-
en er werd gezocht naar een
lar een kapel ge
bouwd zou kunnen worden.
regelmatige
zondagsdiensten. Van tijd tot tijd
kwam een predikant uit een na
burige stad de mensen helpen.
Nieuw begin
In 1950 werd er een nieuw, be
gin gemaakt. De kleine groep had den
de moed opgebracht om een pre- stuk grond
dikant te beroepen. Een jongi
man had reeds gedurende de va- intussen gingen de tegenstan-
kanties van het seminarium de ders ook voort met hun hetze,
gemeente geholpen De gelovigen w>m M|| ambtenaar van he, slad.
'.sten wat ze aan hem hadden en ging de stad rond om hand-
tekeningen te vere.melen
een petitie die e
dat de predikant
Zelfs de pastoor liet zich niet
onbetuigd. In zijn regelmatige ra
diodiensten begon hij een hetze
tegen de predikant. Hij had suc
ces ook want op een dag versche
nen er twaalf mannen bij de voor-
ofd. ganger om hem de sleutels afhan-
lsof dig te tnaken. Zij gingen de kapel
,Jin afbreken, zeiden ze. De predikant,
die moeite had om rustig te blij
ven, vroeg de leider van de ploeg
om de afbraakvergunning. De
man werd zo kwaad dat hij een
politieagent erbij haalde om de
predikant te arresteren. Twee uur
later kwam de zelfde man hem
evenwel alweer uit zijn eel be
vrijden. Hij had zich kennelijk
vergist.
De voorganger liet tiet er ech
ter niet bij zitten en ging naar de
burgemeester om te vragen van
wie het arrestatiebevel afkomstig
was Deze trachtte de zaak wat te
dat alles wel ip or-
ist wat hij
te had. Dat was wel nodig ook.
want hij kreeg onmiddellijk een
vuurdooD te doorstaan. De politie
kwam de diensten verbieden. Sa
men met de predikant van de na
burige plaats ging de jonge voor
ganger naar de commissaris van
politie en inderdaad kregen zij
vergunning om door te gaan.
de
korr
In plaats
jaagd.
Eindelijk vond de gemeente een
mogelijkheid om aan een eigen
kapel te komen. De eigena
een stuk grond wr" -:J -
kapel te bouwen
I ^1. Ivergunning
drong, kreeg de gemeente toen te horen,
dat het gebouw was afgekeurd,
omdat het niet voldeed aan de
eisen van gezondheid. De predi
kant liet een architect een rap
port uitbrengen, dat zo duidelijk
bewees dat de autoriteiten onge
lijk hadden, dat die het er nu op
gooiden, als zouden er voorzienin-
Eert beroemde Brit schijnt eens
gezegd tè hebben: Als de gods
dienst zich ook al gaat bemoei
en ipet ons persoonlijk léven zijn
we toch wel een heel eind af
gezakt. Wanneer hij die tvoorden
sprak, weten we niet, maar
zeer. waarschijnlijk was het lan
ger [dan 25 jaar geleden, want hf/HeUa't.unoa,-»^.»,.,..^
in 1934 werd het wel duidelijk, beerde ook in "de kerlT de "'macht
dat het geloof wel degelijk iets M handen te krijgen en deed dit
ln te brengen had in ons dage- ïèdd^'YhéorS^van" dè° „Duftaê
lijks Jeveh. christenen", die tot doel had de
kerk te plaatsen achter de filoso-
Het is juist 25 jaar geleden, dal fie van de staat,
in de Duitse stad Bai
verklaring nadat hij door de syno
de was geamendeerd, heeft voor
gelezen.
Actueel
Nu 25 jaar later kwam Rasmus
sen nog eens terug op deze ver
klaring. toen Barth zijn brief
schreef aan de predikant in Oost-
Duitsland. Hij was van mening
dat-Barth zich niet had gehouden
aan de gedachten die hij eens
zelf had ontworpen en dat de theo
loog die schrap stond tegenover
Hitier zich mee liet tronen nu
Hitier geschapen Chroesjtsjef de macht in handen
had. "Het nationaal-socialisme pfo- heeft.
De Barmer
verklaring is
weer actueel
aanstaande kerkelijke leiders
Dijeen kwamen, om zich gezamen
lijk te bezinnen op de situatie die
Bekennende Kirche
Velen zagen het grote gevaar
dat dreigde. Reeds op 22 april
1934 hadden vertegenwoordigers
van een groep in de kerk, die
niet wilde buigen voor de staats-
almacht zich verenigd onder de
naam ..Bekennende Kirche". Zij
stelden zich achter de bisschop
van Württemberg, die volgens de
radio ajs openbare persoonlijkheid
..in het nieuwe rijk niet meer aan
vaardbaar was".
Deze gelovigen hadden de moed
zichzelf uit te roepen als de recht-
kerk van Duitsland. In een
bisschop Meiser
de stad' die te Ülm werd voorgelezen.
laarden zij: ..Wij plaatsen
Voorheen uierden „e b„bels "SUFST!,Jïï E
die m Israëlisch Jeruzalem woord van God en de belijdenis
werden vervaardigd immer in van onze kerk in de ge\
Jeruzalem maakte
een bijbel
In Jeruzalem, de stad waar
van oudsher de bijbel een be
langrijke plaats inneemt, is
voor de eerste maal in de ge
schiedenis van Israël een bijbel
van de persen gekomen, die
geheel in- deze stad is vervaar
digd. Zowel het zet- als het boodschap
drukwerk geschiedde in de stad' die te UI
de tempel stond
De verklaring is na 25 jaar nog
even actueel als hij was in de da
gen van Hitier. Hij is een stimu
lans geweest voor velen om zich
niet over te geven aan het ideaal
van de ..Duitse christenen" met
hun nationaal socialistisch chris
tendom dat de bloed- en bodem
theorieën tot basis had.
En nu wordt hij weer geciteerd.
Ditmaal onder nieuwe omstan
digheden, ditmaal in de strijd
van de kerk tegenover hel com
munisme en weer roept hij de ge
lovigen op niet te buigen voor de
almachtige staat, omdat niemand
almachtig is dan God alleen.
De Barmer-verklaring
Jezus Christus, gelijk fly ons is geopenbaard in de
Heilige Schrift, is het enige Woord Gods dat wij horen,
en dat wij moeten vertrouwen en gehoorzamen in leven en
in dood. De ketterij, dat de kerk behalve dit ene woord nog
andere gebeurtenissen en waarheden dan de openbaring van
God kan en moet erkennen, wordt verworpen.
2 God door Jezus Christus, eist ons gehele leven op.. De
ketterij, dat er levenssferen kunnen bestaan, die niet tot
Hem behoren, maar aan andere meesters, wordt verworpen.
3 De christelijke kerk is een gemeenschap van broeders en
behoort alleen aan Christus. De ketterij, dat de kerk r et
haar zending en organisatie kan handelen, gelijk zij begeert
en deze kan overleveren aan de dwalingen van tijdelijke
overheersende filosofische en politieke overwegingen, wordt
verworpen.
4 De diensten van de kerk zijn er niet om de ene man
heerschappij te geven over de ander, maar voor de uit
oefening van het beheer, dat toevertrouwd is aan en uereist
wordt van de gehele gemeenschap. De ketterij, dat de kerk
kan en moet. afgescheiden van deze bediening, zichzelf
geven of zichzelf moet laten geven leiders, die regerende
macht hebben, wordt verworpen.
5 Het evangelie zegt ons, dat de staat de goddelijke taak
heeft te zorgen voor wet en orde in een nog niet bevrijde
wereld, waarin ook de kerk haar plaats heeft. De kerk
erkent in dankbaarheid en eerbied jegens God de weldaden
van dit Zijn bevel. Det ketterij, dat de staat boven en buiten
zijn bijzondere taak de enige en uitsluitende regelaar moet
en kan worden van het menselijke leven en aldus tevens
de roeping van de kerk vervullen, wordt verworpen. Ook
de ketterij dat de kerk boven en buiten haar speciale taak
karakteristieke staatskenmerken, staatszaken en staats-
ivaardigheden op zich moet nemen en aldus zelf een staats
orgaan worden, wordt verworpen.
De zending van de kerk waarin haar vrijheid geworteld
is. bestaat in het prediken voor een ieder, in Christus'
plaats en daardoor in de dienst van Zijn Woord, van de
boodschap van de genade Gods. De ketterij dat de kerk het
woord en de werken van de Heer in dienst kan stellen van
welke willekeurig gekozen verlangens, doeleinden en plannen
ook, wordt verworpen.
wind. De ge-
met grote moeite,.
..loc. BB- - enveel blijdschap
60.000 peseta's voor bijeen ge-
spa ard.-
In hun naïveteit geloofden de
eenvoudige leden nog dat de ka
pel nu wel geopend zou blijven.
Maar ook dat was niet waar.
Op bevel van de gouverneur
werden de "deuren en vensters
voorzien van splinternieuwe ze
gels.
Volgens de schrijver is deze
droeve gang van zaken niet zo
zeer de schuld van de burger
lijke autoriteiten, maar van de
'geestelijkheid, die eenvoudig
L. Nieuwpoort in het blad „In de Waag-
Verzegeld
Koclcengens kerk gerestaureerd
De eeuwenoude hervormde kerk van Kockehgen is ge
restaureerd en kan in deze zomermaanden op werkdagen bezichtigd
worden. De kerk is nu één van de" mooiste platteTandskerken,
die ons land rijk is.
Ter gelegenheid van de restau-
ratie is een gedenkschrift samen
gesteld, waarin een beknopte be
schrijving van de kerkelijke en
burgerlijke gemeente van Koeken-
gen is opgenomen, zowel als de
voorbereiding en uitvoering van
de restauratie, en een toelichting
op de gebrandschilderde^ ramen,
de gevonden hand- en voetboeien
en het lofwerk. Het eenvoudig,
maar keurig" uitgegeven boekje
bevat een 35-tal foto's.
De restauratie van de kerk
vond plaats onder leiding van ar
chitect Fer. B. Jantzen F. Gzn.
met volledige medewerking van
Rijksmonumentenzorg, de Provin
cie Utrecht en de'burgerlijke ge
meente Kockehgen. De kosten
hebben hét bedrag van een half
miljoen gulden overschreden.
De gemeente-secretaris van
Kockengen de heer J- C. Jonge-
neel- heeft het gedenkschrift sa
mengesteld en verkoopt het voor
een minimum bedrag van drie
gulden. De netto-opbrengst komt
ten goede aan de verdere inrich
ting van de kerk.
Lutherse kerken
financieren radiostation
voor Afrika
De oprichting van een radiozend
station van de Lutherse Wereld
bond in Afrika is financieel veilig
gesteld, daar het plan bij alle
aangesloten kerken grote interes
se heeft gevonden. Dit heeft de
directeur van de LWB-afdeling
voor de wereldzending, dr. Sovik
uit Genève. meegedeeld.
De volgende algemene vergade
ring van de Lutherse Wereldbond
zal in 1963 te Helsinki plaatsvin
den Nu al hebben de aangeslo
ten kerken de uitnodiging ontvan
gen voorstellen voor een werk-the-
ma uit te werken.
De actieve deelname van de
kerkelijke gemeenten aan het ur
gentieprogram van de lutherse
werelddienst, die de charitatie-,
ve taken van de wereldbond waar
neemt, vertoont opnieuw een
voortgaande toename. De aan de
werelddienst in het laatste boek
jaar ter beschikking gestelde mid
delen bestaan voor 83 procent uit
vrijwillige giften en slechts voor
17 procent uit budgettaire midde
len.
Ondanks alle tegenslagen be- i
slpot de predikant na drie maan
den wachten, toch maar te begin
nen. Er werden twee diensten ge
houden op een woensdag- eri vrij
dagavond, maar toen kwam de
politie waarschuwen dat het beter
was om er maar mee op te hou
den. Er moctiten geen diensten
worden gehouden ^r de verhui
zing was goedgekeurd. Weer
wachtte de gemeente. Er werden
nieuwe verzoeken ingediend bij de
Gouverneur en na zes maanden
was de gemeente het moe en
hield weer een dienst in het ge
bouw dat hun eigendom was. De
volgende dag. kwam de politie om
het gebouw te verzegelen. De sleu
tels werden in beslag genomen.
De burgemeester en wethouders
klaagden de kerkeraad aan voor
de Raad voor Bestuursgeschillen.
De gemeente, die geen advocaat
kon bekostigen, verloor. Ze teken
de Hoger-beroep aan. maar weer
werden er gronden gevonden om
hen in het ongelijk te stellen. Het
eind van het liedje was dat op
dracht wérd gegeven om het po
dium waarop de kansel moest ko
men en het doopvont af te bre
ken. Omdat de werklieden toi'i
bezig waren braken
bij de massajeugd
b-
Nabetrachting
b
Toen ik het verhaal over Loesje en haar bejaarde echtge-
noot aan de staf vertelde, zei Joke om te beginnen: „Hum, b
roerend!" Ze geeuwde er hartgrondig bij en dus mocht ik
haar woorden gerust in twijfel trekken.
„Nee, neezei Jan. „je moet daar niet zo oppervlakkig g
over praten. Daar zit echt heel wat in dat verhaal van Miebel. 2-
Kijk, ik zie dat zo" hij hees zich op zijn praatstoel, waarop b
hij overigens dag in dag uit zit. Ik heb van mijns levens
dagen een nog niet zo praatziek theoloog ontmoet. Het meest b
afschuwelijke aan hem is dat hij elke zin steevast begint met 5
„Nee, nee", waarmee hij dan bedoelt dat de voorgaande b
spreker of spreekster het zijns inziens niet bij het rechte
eind heeft. Misschien is het nog afschuwelijker dat je, als b-
puntje bij paaltje komt, schoorvoetend moet erkennen dat
hij zo beschouwd gelijk heeft.
kamers weg aan het ein
de van de kerkzaal, die er al wa
ren. toen het gebouw nog niet
was 'gekocht door de gemeente.
Zo staat de kapel er nu zonder
hart, met gaten in de muren,
prooi van regen
meente had
Ik
dat
Die
Uit de
VOLKSWIJK
HORRIRILE DICTIE
Ds
schaal" naar aanleiding van de geruchtmaken'
de artikelen van prof. Smits over ..WAAROM
STIERF JEZUS?"
het buitenland gezet en gedrukt kerheid dat God Zijn zaak n
en via foto-mechanische weg de steeR zal laten In Ulm
Israël overgebracht, D"'"
verd
zij werden uitgegeven.
de Bekennende Kirche officieel kerkgenootschappen:
geboren en daar kwam ook het
geboren
node te houden, die
bijeen kwam.
1 29—31 r
HAAST
York.
Synode
Het thema van de synode was
,,De kerk voor haar Rechter".
Iedere avond werd er een samen
komst gehouden waarin één van
n man, me nngHi brieven'uit de Openbaring van
rt-g naar di- straat, Johannes werd behandeld. Maar
woonde. De Ame- achter de schermen werd er ook
11 de weg, nogal gewerkt.
itliouden. Hg voeg- Tweè theologen uit die tijd zijn
,1. 1 nog steeds vooraanstaande kerke-
Kunt eenter ook j„ke leiders ook al zijn zij het in
lat is veel vlug- lang niet alle opzichten meer met
it dan links dan elkaar eens: De een is prof.
Karl Barth. de ander ds. Hans
r l,nksrtal Rasmussen.
minuten, die weg Barth was de man die zich
n vooral bezonnen heeft op een ge-
Ue man uit-Gnina i00fSUitspraak, die het nationaal-
oet u dan roet die socialisme een duidelijk antwoord
moest geven. Hij heeft het ont
werp gemaakt voor de uitspraak.
Chinese wijsheid die in de geschiedenis bekend is
wel iets 1 •ren. geworden als de „Barmer verkla
ring
(Dr. Btiskes) Rasmussen i
de i
i die de
anders. Ik hen wel voor eenheid maar niet ten km
van de waarheid.
WAT ZAL HET DE MENS BATEIV
De arts L, Nelson Bell in het toonaangevet
orthodoxe blad „Christianity Today":
De primaire laak van de kerk is de gekruisigde
VERKAPTE OOTMOED
Drs. G. Th. Rothuizen schrijft in „Belijden en
Beleven" over David die voor de ark danste:
Waarom ergert Michal zich zo? Ze vindt hlgkhaor,
dat het voor oen koning niet te pas komt, dat hg zich
zo gedraagt en zich als jan-en-alleman gedraagt, zo g e-
wóón doet. Voor haar geldt het gezegde- hoe or
delijker, hoe koninklijken Zoals voor ons: hoe ern
stiger, hoe christelijker. Maar haar ernst blijkt in
wezen maar verkapte hoogmoed, terwijl de bandeloos
heid van David verkapte ootmoed is.
pen. De onrust, die ze verwekt heeft, i
duidelijke scheiding der geesten worden
de tijd onder een domper geplaatst uoi
kerk dit geschrijf niet duidelijk en
staat. Zo staat de kapel i
een levend symbool van een ge
schonden grondwet, die voor
schrijft: „Niemand mag wor-
r aflo- den lastig gevallen vanwege
it een ïjjn godsdienst of de particulie-
i door re uitoefening van zijn ere-
Vls dr dienst."
geen plaat'
ribile dictu
dolere
Ds. J. T. Bakker in het „Gereformeerd Week
blad" (uitg. Kok) reageert op de uitspraak var
ds. Nieuwpoort:
Begrijpt men als Hervormden niet, dal dit ge
schrijf van prof Smits een herhaling is, tot in d<
haul
irnrle
lenslott.
•uitgedreven heeft? Omdat geen ker
kelijke instantie te vinden was, die meer deed dim
zeggen: jongens, moet dat nu zo? Wg als Gerefor
meerden zullen toen wel snel „indiscutabel" geroepen
hebben, maar is het vreemd na alles wat jarenlang
weersproken, ontkend, uiteengescheurd en belache
lijk gemaakt was? Mjj dunkt dat het stuk van ds.
Nieuwpoort aantoont, dat Afscheiding en Doleantie
niet voortkwamen uit de een of andere hrilige-ge-
meente- of wedergeboorte-theologie, maar uit het
diep christelijk verlangen, dat het kerkelijk ja ook
ji zou lijn.
„Nee.
Loesje had een vadercomplex. Ze
had een innige binding aan die
vader. Miebel heeft dat niet na
drukkelijk gezegd,..'." Hij loer
de me over zijn brilleglazen op
lettend aan, prijzend of misprij
zend omdat ik met opzet of uit onwetendheid enkele accenten
anders gelegd bleek te hebben dan hij gedaan zou hebben, indien
hij eerstens Loesje zélf bezocht had en tweedens in staat mocht
zijn om een verhaaltje te vertellen. Maar dat kan hij niet.
Hij kan alleen maar beschouwingen houden. Perspectieven ope
nen. Fundamenten belichten. Critische noten plaatsen.
„Miebel heeft dat niet nadrukkelijk gezegd, maar het sche
merde toch wel door haar verhaal Heen. Twepkeerzei die
TAN KEEK even verward. „Wie"" vroeg hij ..Wat, Me- b
J vrouw?" Hij staarde Joke en ons allemaal aan om te kijken
qf. iets rechtvaardigde dat Joke hem zo plotseling en schijn- 3.
baar zinneloos onderbrak. b
„Je zegt: vrouw", legde Joke geduldig uit, „Je zegt het op b
een manier of je aan spinnen en duizendpoten denkt. En we
praten tegenwoordig niet meer over vrouwen. Als je verant- J
woord wilt werken, moet je ook in je denken verantwoord i}-
bezig zijn!" Ze zag er zo sereen uit of ze het meende. Jan
wist er geen weg mee. Voor alle zekerheid begon hij met
„Nee. nee.. Toen drong het tot hem door en vervolgde hij
zijn referaat. ij-
„Nee, nee O ja.In elk geval, ze zei twee keer dat haar b-
man net zo oud was als haar vader. Tegelijk weidde ze over g
die vader zelf niet zo hard uit. Ze zei dat hij hard werkte,
maar niet veel thuis bracht. En later dat hij na haar moe- j}-
ders dood maar in de puj bleef zitten. Kijk!" Jan hief een b-
onderrichtend wijsvingertje omhoog „daar heb je nu dat
typische van dergelijke complexen. Als men het over de per-
soon in kwestie heeft, schijnt men 'm af te vallen, maar dan ö-
langs een achterdeurtje steekt men hem toch weer in de hoogte.
Aan de ene kant schaamt men zich een beetje voor zijn ge-
voelens. maar die zijn dan toch weer sterker dan wijzelf en j>
breken dan ergens weer door!"
b-
Otoe, zeg alsjeblieft niet „ergens", kloeg opeens de vicaris,
die het gesprek bijwoonde. „Ik word ergens dol als ik al b
maar „ergens" hoor!"
„Nee, nee", zei Jan consequent, „juist op die manier geef J
je uitdrukking aan het onverwachte en het bijna onopvallende b
van zo'n verschijnsel. Als je er niet verschrikkelijk met je b
aandacht bij bent, ontsnapt het je zelfs. Het gaat om het ach-
terdeurtje; om het ongewilde en onopzettelijke. Dat komt juist i
ergens te voorschijn...! Je kunt het niet puntiger zeggen. Het b
geeft het hele klimaat van het gebeuren zo scherp weer. Er- b
gens.. Hij streelde het woord alsof hij op dropjes zat te j
„Dat het een typisch geval is", constateerde Jan. „Prosti
tutie. en dat daarmee samenhangt, is altijd een gevolg van een
stukgeslagen binding Verwaarlozing in de jeugd. Dan agressie-
gevoelens. Maar in dit geval een herstel van de verhoudingen
door die man. die zo oud was als haar vader...
„Knap hoor", zei Joke. Haar stem klonk bewonderend haar
ogen zeiden 't overigens wel anders. Ze sprong op om weer
aan het werk te gaan.
„Ja. ja" zei Jan. Want met zichzelf is hij het graag eens.
MIEBEL
iriririririrtriririrtt
