Meuuie iTrihsrije (Courant
Gesprek in Genève in
een kritiek stadium
Voor 17.000 metaalarbeiders
geen 60 gulden per week
MINISTERS KRUGEN KOUDE DOUCHE
Beslissing kan binnen
48 uur vallen
Sukarno hield
zijn mond
Bestedingsbeperking trof juist
de minst draagkrachtigen
Leven op Mars
Prinses Paola
naar Brussel
Kunstmaan met vier muizen
in baan om de aarde
met
TOESTAND IN NICARAGUA
NA INVASIE GESPANNEN
DONDERDAG 4 JUNI 1959
BUREAUS; Steenstraat 37
Directie. Redactie. Abonnemente
Advertentie-afdeling Tel 31441
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58930
Directie: F. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„StantwosHcfj is gbebltwea
tnyn bert ia tcgb^nspoct"
Dr. E. DIEMER
DRESIDENT EISENHOWER heeft de vier ministers van buitenlandse
zaken van de Grote Vier een koude douche gegeven door te ver
klaren, dat er in Genève geen vooruitgang is te bespeuren, die een top
conferentie rechtvaardigt. De geheime besprekingen over de Berlijnse
crisis waren namelijk juist in een kritiek stadium gekomen en de vier
ministers werden op de hoogte gesteld van de uitlating van de Ameri
kaanse president, toen zij goed gemutst de conferentie verlieten.
Zij hadden in de villa van de Amerikaanse minister Herter twee en een
half uur over een nieuw westelijk plan voor de oplossing van de Berlijnse
crisis gesproken en tijdens dit gesprek was gebleken, dat een compromis
niet geheel uitgesloten is. Binnen 48 uur zal beslist zijn of de vier ministers
er inderdaad in zullen slagen een tijdelijke oplossing voor het Berlijnse
I vraagstuk te vinden.
I Opvallend was vooral, dat juist
van Franse zijde mededelingen wer
den gedaan over yorderingen in de
richting van een oplossing. Ook de
mededeling van de Franse waar-
Mr. J. M. Kan thans
in Raad van State
Thans d6 het Kon. Besluit afgekomen
waarbij mr. J M. Kan per 1 oktober
wordt benoemd tot lid van de Raad
State. Hem is eervol ontslag verleend als
secretaris-generaal van het ministerie van
binnenlandse zaken.
De heer Kan werd 12 januari 1905 ge
boren. Zijn vader was mr. J. B. Kan, die
minister van binnenlandse zaken
eveneens Staatsraad is geweest. Zijn broer
is de bekende artiest Wim Kan.
Mr. Kan doorliep sinds 1938 op binnen
landse zaken verschillende rangen en
werd in 1954 secretaris-generaal. Hij is
voorts secretaris geweest van de Raad
voor de Luchtvaart.
Nu hiermee de vacature-prof. Van
Poelje in de Raad van State vervuld is.
resten nog benoemingen in de plaatsen
van dre. J. W. de Pou6 en wijlen mr. Van
Angeren.
Verdere staatsgreep
niet verwacht
Sukarno heeft heden te Los Angeles ge
weigerd zich uit te laten over de politie
ke gebeurtenissen in Indonesië en over
het verbod van alle politieke werkzaam
heden door de chef-staf van het leger,
luitenant-generaal Nasution. Na zijn be
zoek aan Tokio zal hij omstreeks 20 juni
naar Vietmin reizen en vervolgens zijn
buitenlandse reis voltooien, aldus een
mededeling van de Indonesische consul-
generaal te Hongkong J. de Frètes.
De officiële woordvoerder van het In
donesische leger te Djakarta, majoor Ga-
nis Harsona, heeft in Nederland rond
gaande geruchten ontkend, als zou Su
karno telegrafisch Naslution hebben op
gedragen zich te onthouden van geweld
of krasse maatregelen. Hij noemde de:
verzinsels zonder enige waarheid. Voorts
zeide hij. dat de maatregelen zuiver pre
ventief zijn en dat Sukarno en de minis
ter van buitenlandse zaken Subandrio,
van dag tot dag de gebeurtenissen vol
gen. Hij ontkende, dat het leger naar
macht streeft en zeide dat de maatregelen
gehandhaafd zullen worden, tot dat mei
een uitweg zal hebben gevonden uit d<
moeilijkheden betreffende de terugkeer
tot de revolutionaire grondwet van
Premier Djuanda zei te Djakarta, dat
de gebeurtenissen niest schrikwekkends
hebben en dat de mogelijkheid van
militaire staatsgreep in een ver verschiet
ligt.
Het leger blijft zich ook op de derde
dag na afkondiging van Nasutins besii
matigen. Volgens betrouwbare bronnen
zou Nasution hebben verzekerd, dat het
leger niet tot verdere stappen zal over
gaan, maar dat hij de terugkomst var
Sukama zal afwachten.
De secretaris-generaal van buitenland
se zaken. Suwito Kusumawidagdo. kwam
heden te Hongkong aan, op weg naai
kio, om Sukarno te ontmoeten.
nemende minister van buitenlandse
zaken, Pierre Guilamat, dat het ge
sprek in Genève zich langzaam in
de richting van een topconferentie
beweegt, trok zeer de aandacht.
Het nieuwe westelijke plan komt
neer op een handhaving van de te
genwoordige toestand in West-Ber-
lijn. Gromyko had voorgesteld sym
bolische troepenmachten in het stads
deel te legeren. Het Westen heeft nu
op zjjn beurt het idee aan de hand
gedaan, de sterkte van de westelijke
troepen in West-Berlijn op de huidige
sterkte (ongeveer 10.000 man) te be
vriezen.
In geen geval wensen de westelijke
landen, dat ook Russische troepen aan de
bezetting van West-Berlijn zullen deelne
men. Verder zouden de westelijke mini6-
terj ingestemd hebben met een verbod
van activiteiten van spionnen en sabo
teurs in West- en Oost-Berlijn. Ook moet
Westen geen bezwaar hebben tegen een
commissie van de Grote Vier. die moet
toezien op de functionering van de be
staande regeling.
Na het geheime gesprek van gisteren
was het duidelijk, dat de beide partijen
elkaar nog niet gevonden hebben. „Maar",
zo zei een Engelse diplomaat, „voor het
eerst schijnen de delegaties standpunten
te hebben ingenomen, die een oplossing
bieden".
De westelijke ministers wachten thans
in spanning op de nieuwe instructies, die
Gromyko van het Kremlin zal krijgen.
Vanmiddag zouden de ministers hun ge
heime besprekingen voortzetten. Van
avond dineren de vier ministers in het
huis van de Franse minister Coirve de
Murville.
Balkanlandén
Inmiddels heeft het Russische tijd
schrift Nieuwe Tijden het bericht be
vestigd, dat een topconferentie van
Balkanlanden zal worden gehouden.
Onderwerp van gesprek is, van de
gehele Balkan een atoomvrjje zone te
Chroesjtsjef, de Russische premier,
heeft dit plan reeds uitvoerig in de Al
banese hoofdstad besproken. Het zou
zelfs zijn bedoeling zijn ook Griekenland
en Italië in de zone op te nemen. In een
rede in Tirana heeft Chroesjtsjef deze
landen gewaarschyuwd tegen het aanleg
gen van raketbases in hun gebied. Zouden
deze landen toch raketbases aanleggen,
had Chroesjtsjef gezegd, dan zou Rus
land lanceerplaatsen in de Albaneese
bergen bouwen en deze zouden geheel
Griekenland en Italië bestrijken.
Veertigste jaargang no. 11579
Tegenslagen teisteren
EXPEDITIE
Zie pagina 9
Mooie droge
(Van c
tal-economische redactie)
|VTIET MINDER dan 17.000 werknemers ill de metaalindustrie, ouder dan
1 23 jaar, gingen in het eerste halfjaar van 1958 met minder dan zestig
gulden netto-inkomen per week naar huis, exclusief de kinderbijslag. Dit
opzienbarende cijfer maakte vanmorgen de heer H. Peters, voorzitter van
de Christelijke Metaal Bedrijfsbond, op de tweedaagse algemene vergade
ring van de bond te Arnhem bekend.
Het bedrag van f 60 is niet veel hoger dan het totale bedrag, dat volgens de nonnen
voor ondersteuning ingevolge de Armenwet in de gemeente Utrecht wordt uitge
keerd aan een gezin bestaande uit man, vrouw en twee kinderen van omstreeks
tien jaar.
Nu er weer sprake is van een toe- gen zijn, waar de bestedingsbeperking het
nemende welvaart, zuilen niet alleen
de gevolgen van de bestedingsbeper
king voor de werknemer ongedaan
gemaakt moeten worden, maar zal
men ook moeten profiteren van de
gunstiger economisohe perspectieven.
In de eerste plaats zullen dan de in
komens van de 17.000 minimumlijders
m de metaalindustrie broodnodig ver
beterd moeten worden, aldus de heer
Bij deze groep ven laagst betaalden
heerst bitterheid en .teleurstellling. In deze
tijd, waarvan vele sprekers en schrijvers
ver melden, dat het Nederlandse volk
meer welvaart kent dan ooit tevoren, is
dit niet te tolereren, wanneer tevens
goede winsten worden gemaakt, waarvan
de kapitaalbezitters grote delen incasse
ren. Dit is in strijd met de afspraak, die
na de oorlog gemaakt is tussen werk
gevers- en werknemersorganisaties, dat
gestreefd zou worden naar een billijke
verdeling van de welvaart. Het moet
daarom voor de werkgevers in de me
taalindustrie, zo meende de heer Peters,
een erezaak zijn, in de huidige situatie
grondige verbetering te brengen.
De voorzitter somde vier redenen op,
waarom het juist de minst draagkrachti-
hardst is aangekomen.
1 De indexcijfers voor de kosten van
levensonderhoud zijn opgelopen tot
boven de grens van 114,5 punten per
eind december 1957, een grens welke
door de vakcentralen was gesteld. De
kinderbijslag voor de laagst betaalden
is toen weliswaar verhoogd, maar af
doende kon in vele gevallen met ge
holpen worden.
O Duizenden werknemers in de metaal
industrie werden getroffen door ont
slag met de daarmee gepaard gaande
inkomstenvermindering.
O Duizenden werknemers zagen hun in
komen dalen als gevolg van het feit,
dat zij korter moesten gaan werken.
A Onder invloed van de toenemende
werkloosheid is in tal van bedrijven
ook de uurverdiensrte teruggelopen.
TIEN PROCENT
Nader vernemen wij nog, dat het o
derzoek naar het aantal laagst betaalden
in de metaalindustrie is ingesteld door de
loondeskundige
mische bureau
De schaapskudden op de Gin-
kelse heide lopen vandaag in
zomertooi, want gisteren was
het schaapscheerdersfeest. Ge
huld in een grote stofwolk
trokken de dieren naar de
schaapskooi, waar vlijtige han
den hen ontdeden van het win
terse wolletje.
A. J. Bruggink. Bij de berekeningen is
geen rekening gehouden met vakantietoe
slag, winstdeling, gratificaties, overwerk-
toeslag en ploegentoeslag, omdat deze in-
kosrten niet bij de normale wekelijkse
beloning thuis horen.
Gebleken is, dat 10 pet. van het aantal
volwassen werknemers in de metaal
industrie elke week minder dan f 60
netto (f 71 bruto) mee naar huis brengt
L Dit percentage komt ongeveer overeen
met 17.000 personen.
Het percentage werknemers in de me
taalindustrie, dat zo laag betaald
wordt, was in het eerste halfjaar van
1958 driemaal zo groot als in het twee
de halfjaar van 1957.
J Laagstbetaalden komen voor in alle
vakgroepen en in alle gemeenteklassen.
De percentages zijn ontleend aan ge
gevens omtrent ondernemingen waar nog
de vakgroepindeling wordt gehanteerd.
Deze ondernemingen zijn nog veruit in
de meerderheid.
Voorts zijn alleen gegevens verwerkt
van uurloners in de grote metaalindustrie
en gaat het hier om landelijke gemiddel
de cijfers. De werkelijkheid kan per on
derneming dus afwijken.
Op grond van deze betrouwbare
gegevens is kort geleden door de
C.M.B. het overleg met de zusteror
ganisaties, de A.N.M.B. en de N.K.
M.B., geopend om tot een gezamen
lijk voorstel tot loonsverbetering te
komen.
Presidentsverkiezing
niet in Berlijn
De westelijke mogendheden hebben
naar verluidt de Westduitse regering
voorgesteld de verkiezing van een nieuwe
president op 1 juli niet in West-Berlijn
maar in Bonn te houden- Men is van
mening dat dit zou kunnen bijdragen tot
vermindering van de spanningen tussen
Oost en West. die geconcentreerd zijn op
Berlijn. Een beslissing over deze kwestie
moet worden genomen door Eugen Ger-
stenmaier, de voorzitter van de Bonds-
Een Russische geleerde heeft vol
gens radio-Moskou bewijzen gevon
den dat op Mars veel hogere vormen
van plantenleven voorkomen dan tot
dusver is aangenomen. Hij is tot deze
conclusie gekomen door vergelijking
van het licht dat weerkaatst wordt
door de begroeide delen van de rode
planeet met het licht dat door ver
schillende planten op aarde wordt
weerspiegeld.
Bij hot repareren van een bovengrond
se elektrische leiding in de omgeving
van Hantum (bij Dokkum) is gisteren de
32-jarige monteur Van der Laan door
stroom getroffen en overleden. Hij laat
een vrouw en een kind achter.
De verloofde van Prins Albert, de
Italiaanse prinses Paola, zal morgen
ochtend voor een bezoek van ten
minste een week in Brussel aanko-
Zondag zal zij op het stadhuis
te Brussel officieel aan het Belgische
volk worden voorgesteld. Voor dins-
staat een tuinfeest op het paleis
te Laeken op het programma, dat te
harer ere wordt gegeven door koning
Boudewijn. Op donderdaa en zater
dag volgt een bezoek aan Luik en
Ostende.
Van personen die in nauw contact
aan met de Belgische regering wordt
ernomen dat de Paus reeds het vorige
weekeinde een afgezant naar Brussel
heeft gezonden om de huwelijksplannen
prins Albert te bespreken. De Paus
hiertoe hebben besloten nadat hij
geen antwoord had gekregen op een
brief die hij 2 mei naar Brussel zond
vaarin hij voorstelde de huwelijks
plannen te wijzigen in verband met het
Belgische verzet tegen de gang van
Royaal succes voor
Japanse liberalen
De Liberaal-democraten zijn opnieuw
verzekerd van de meerderheid in de Se
naat van de Japanse Rijksdag. Van de
127 zetels die bij de verkiezingen van
dinsdag op het spel stonden, hebben de
Liberaal-democraten er 71 gewonnen, de
Socialisten 38 en de kleinere hoofd
zakelijk conservatieve groeperingen 17.
(De bestemming van de laatste zetel is
nog niet bekend).
De socialistische leiders verhelen niet
hun teleurstelling over de uitslagen, waar
uit blijkt dat de Japanse kiezers nie
gediend zijn van hun neutiralastisohe poli-
U'EN AMERIKAANSE kunstmaan,
J-4 die gisteravond met vier zwar
te muizen aan boord werd gelan
ceerd op de basis Vandenberg, is
volkomen spoorloos. De Amerikaan
se luchtmacht, die de satelliet met
haar ruimtereizigers in een baan
over de beide polen zou brengen,
maakte vanmorfen bekend, te gelo
ven dat de kunstmaand niet in een
baan om de aarde is gekomen. In dat
geval zijn de passagiers om het leven
gekomen.
Gisteravond werd de 23,5 meter lange
raket een combinatie van de Thor en
de Beil-Hustler, gelanceerd. De eerste
trap werkte geheel volgens plan. De
radiozender aan boord van de satelliet
die men Ontdekker-III heeft ge
noemd trad echter niet In werking.
Reizigers: sterk,
evenwichtig en
intelligent
De vier muizen zaten In een capsule en
26 uur na de lancering, wanneer de
satelliet voor de zeventiende keer een
bepaald gebied ten noorden van Hawaii
zou zijn gepasseerd, zou deze capsule
worden uitgeworpen. Acht vliegende
verhuiswagens hielden zich gereed om
te trachten het apparaat in grote netten
op te vangen. Mochten zij missen, dan
zouden torpedojagers de capsule uit zee
trachten op te vissen.
De vier muisjes in hun kleine plastic
woning zijn de beste wan een speciaal
ras, dat zeer goed bestand wordt geacht
tegen de eisen van de ruimtevaart. Zij
hebben een gedocumenteerde geschie
denis, waaruit blijkt dat zij buitenge
woon sterk en intelligent zijn. De dier
tjes z\jn zo sterk dat hun spierbundels
hen dikker maken dan normaal, zo
evenwichtig dat zij niet zullen bijten al
worden zij nog zo getergd en zij hebben
zulk een aanpassingsvermogen dat zij
in een enge ruimte niet zenuwachtio
worden.
Deze „pioniers" zijn alle mannetjes van
negen tot tien weken oud, hetgeen ver
gelijkbaar is met de menselijke leeftijd
van Iets meer dan twintig jaar. Zij zijn
niet op grond van hun geslacht gekozen.
Op de rug van elk muisjes is als een zadel
een radiootje bevestigd, dat werkt op
een batterij ter grootte van een erwt
en een levensduur heeft van 55 uur. In
verband met de straling zijn zwarte
muizen gekozen Straling kan hun be
haring grijs maken. Men heeft hen niet
in hun kooitjes vastgebonden (zij heb
ben elk een afzonderlijke verblijfplaats).
Het is al vele jaren geleden
dat men al in het begin van
juni aan de kersenpluk kon
beginnen dit jaar is dit het
geval, dank zij de gulle zon in
dit mooie voorjaar: En ze sma
ken uitstekend, al schijnen ze
dit jaar klein van stuk en
vrij schaars te blijven.
(Advertentie)
KOOP NU EEN
KOELKAST
Bij
oL YU*
NOORDEINDE 54, hoek K. Rapenb.
meimaand
e weerkundige medewerker)
/N VELE OPZICHTEN hopen wij dat
juni de achter ons liggende meimaand
als voorbeeld voor ogen zal houden, al
dient er wel iets meer regen te vallen
wil de doogte niet catastrofaal worden.
Mei werd in De Bilt, berekend uit uur-
lijkse waarnemingen, een graad warmer
dan normaal. Vooral de eerste helft van
de maand was. na een koude start, met
IJsheiligen, zeer warm.
In die eerste helft werd ook drie zo
merse dagen waargenomen hetgeen maar
zelden voorkomt. Opmerkelijk is ook het
bijzonder zonnig karakter van mei. Na
1922 was in De Bilt het aantal uren zon
dat aldaar werd geregistreerd en 283 uren
bedroeg, tegen normaal 211 uren, niet
meer zo groot geweest.
Ook was het in De Bilt met totaal
16 mm regen na 1922 niet meer zo droog
geweest in mei. In het westen viel over
hét algemeen nog de meeste neerslag,
plaatselijk meer dan 20 mm o-a. in Den
Haag.
Record droog werd het plaatselijk in
Brabant en Twenthe. In Eindhoven viel
2 mm, in Almelo 3 mm regen.
Als gevolg van de zware bui op zondag
avond 9 mei met 40 mm werd Oud Beijer-
land met 52 mm een der natste plaatsen
van ons land. In Hazerswoude viel 30 mm,
Boskoop 24, Den Haag 22, Heiningen 21,
Rotterdam 16, Dirksland 14, Katwijk 17,
Dordrecht en Sliedrecht 4 mm.
Warm
■FM
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Droog, warm en tamelijk
zonnig weer, behoudens een
kans op een lokale onweers
ik' 1 /JJ" bui. Zwakke wind.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
ZON EN MAAN
Vrijdag 5 juni: zon op 4,24, onder 20.53;
naan op 4.12, onder 19.42.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Frankfort
Mtlnchen
Zürich
h bew
orcbew
bew. windstil
ii I
Costa Rica steunt opstandelingen
TTOEWEL de opstandelingen in
-IJ- Nicaragua aanvankelijk een
treffen met de regeringsstrijdkrach
ten hebben vermeden, werden er
gisteren op vier plaatsen gevechten
geleverd. In Managua, de hoofdstad
van Nicaragua, werd bekend ge
maakt, dat acht opstandelingen wer
den gedood. Er zouden er reeds 23
gevangen genomen zijn. Ook werd
bericht dat twee vliegtuigen van de
„invasie-troepen" zijn neergescho
ten.
Zoals bekend heeft Nicaragua de
„inval" voorgelegd aan de Raad van de
Organisatie van Amerikaanse staten. De
raad heeft besloten eventuele inmenging
ar uit te Stellen.
Vlbricht als
atleet
Een goed communistisch leider
is op alle markten thuis en zo kon
het dus gebeuren dat kameraad
Walter Ulbricht, de bebaarde sta
linist die aan het hoofd staat van
de Oostduitse communistische par
tij. gisteren in een gymnastiekpak-
je een Oostberlijns stadion binnen-
draafde voor een spelletje volley
bal.
Toch zijn dergelijke „goede ge
bruiken" in de communistische
wereld blijkbaar nog niet echt de
gewoonste zaak van de wereld ge
worden. want er werd niet geap
plaudisseerd en eerlijk gezegd ke
ken de jongens en meisjes van de
communistische jeugdorganisatie
hoogst verbaasd toen zij hun par
tijbaas en enkele van zijn belang
rijkste kornuiten daar als atleten
zagen rondlopen.
De hoge partijmensen sloten zich
aan bij een groepje volleyballers,
dat dan ook prompt verloor. Dat
laatste werd niet gemeld ln het
officiële bericht uit Oost-Duitsland,
maar het is wel duidelijk, aange
zien in dat bericht de uitslag van
de wedstrijd werd verzwegen
In de hoofdstad Managua schijnt de toe
stand gespannen te zijn. Winkeliers, aan
gesloten bij de oppositiepartij, houden hun
bedrijven gesloten. De bevolking ontvangt
levensmiddelen uit de nationale opslag
plaatsen.
Het ministerie van buitenlandse zaken
maakte gasteren bekend dat drie schepen
met opstandelingen Nicaragua naderden.
Voorts zouden er volgens de regering
Somoza drie vliegtuigen met rebellen
zijn geland. Twee toestellen zouden van
de Costa Ricaanse luchtvaartmaatschappij
zijn, het derde draagt de Braziliaanse
kentekenen.
De nationale vergadering van Costa Rica
beeflt dinsdagavond met algemene stemmen
een resolutie aangenomen, waarin sym
pathie wordt betuigd met de revolutionaire
beweging in Nicaragua. Honduras zou in-
raiddels de grens met Nicaragua gesloten
Volgens te San Salvador ontvangen be
richten heeft de voornaamste leider van
de opstand, dr. Lacayo Farfan, zijn toe
vlucht gezochit op de Venezolaanse am
bassade in Costa Rica. De opstand zou nu
worden geleid door Pedro Joaquin Cha-
norro, eigenaar van het te Managua ver
schijnende blad La Prensa.
Overwinning voor
Frans kabinet
Premier Debré's kabinet heeft gister
avond een overwinning geboekt in zijn
eerste krachtmeting met de nieuwe Fran
se Nationale Vergadering. Met 442 tegen
negentig stemmen aanvaardde de Natio
nale Vergadering haar huishoudelijk re
glement in overeenstemming met de aan
beveling van de regering.
Een aantal vooraanstaande politici uit
de Vierde Republiek, als oud-premier
Pléven, poogde vergeefs de assemblee
enkele van zijn oude bevoegdheden, die
bij de nieuwe grondwet zijn afgeschaft,
terug te geven. Met de verwerping van
het voorstel der tegentoanters om de
assemblee het recht te hergeven elke
vrijdag een motie voor of tegen de rege
ring uit te brengen, is voorkomen dat
de regering voortdurend door negatieve
moties kan worden gewond. Deze tak-
tiek bovenal was verantwoordelijk voor
de ondergang van de Vierde Republiek
en De Gaulle was er een fel tegenstan
der van.
