Jltcutue geihsctfe GTmminl
Koningin wekt op tot
vluchtelingenhulp
Indonesisch leger verbiedt
politieke activiteit
verstrekt
cijfers
Minister Luns
ontstellende
Vlootrevue in
miniatuur
Speurtocht in 500 ton
afval duurde vier uur
Expeditie geeft het in
geen geval op
Afgekeurde
helmen voor
de B.B.?
Voor „handhaving van
orde en veiligheid"
Opstand in Indonesië
duurt nog voort
WOENSDAG 3 JUNI 1959
ADVERTENTIES: 10.20 per millimeter.
Familieberichten f0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 68936
Directie: F. DIBMEB
Hoofdredacteur: Dr E. DIEMEB
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantimsticf) is gfjcbleucn
tnyn bert ia tcgbenspocf
Veertigste jaargang no. 11578
Mr. H. K. J. Beernink
LANDBOUW
mag niet
sluitstuk zijn
Zie pagina 5
Nationaal comité geïnstalleerd
WIJ ALLEN WETEN, hoe Uwe Majesteit zich interesseert in het lot van
de vluchtelingen. Ook buiten onze grenzen is uw hoge belangstelling
voor allen, die hun vaderland hebben moeten verlaten, bekend. In het bij
zonder gaan daarbij mijn gedachten uit naar de vluchtelingen zelf, die
weten, dat de Koningin der Nederlanden hen niet vergeet en bij meer dan
een gelegenheid heeft gepleit voor hulpverlening en verbetering van hun
positie. Deze woorden, recht uit het hart, sprak op deze zonnige morgen
de minister van buitenlandse zaken mr. J. M. A. H. Luns, die het Nationaal
comité Vluchtelingenjaar 1959-1960 installeerde.
En a
i deze bijeenkomst in het Vredes
paleis werd een bijzonder relief verleend
door de aanwezigheid van de bescherm
vrouwe van dit comité, koningin Juliana,
die zelf ook het woord voerde en een
warm pleidooi hield voor krachtdadige
hulp.
De Koningin zei: De instelling van
dit comité, dat iedereen bewust doet
heeft, verheugt mij bovenmate. Met
grote dankbaarheid denk ik terug aan
de grote inspanning van ons volk op
dit gebied, maar we moeten b 1 ij-
v e n denken aan de stroom van vluch
telingen. die niet ophoudt. Nu mag
niemand meer achterblijven in de uit
oefening van „elementaire gastvrij
heid" voor de duizenden, die als zij
naar de vrije landen vluchtten, d e
teleurstelling van hun leven kregen
te verwerken. We kunnen hen deze
verloren zelfstandigheid en het ge
voel van eigenwaaarde doen herwin
nen door hen op weg te helpen. Wij
allen zijn tegenover deze vluchtelin
gen wonderbaarlijk bevoorrecht. Wij'
mogen daarom ook nooit en nooit
geten, dat wij allen tezamen moeten
en kunnen leven in een vrije maat
schappij, die wij moeten helpen uit
bouwen tot een gezonde wereld. La
ten wij onze christenplicht tegenover
hen verstaan.
Minister Luns zei nog: Het is egn juiste
gedachte geweest, om een grootscheeps"
internationale campagne te voeren gedu
rende een vastgestelde periode van een
jaar. waarin nog eens onze internationale
solidariteit met de minst fortuinlijken
dezer wereld tot uitdrukking kan komen
De regering heeft dan ook van harte me
degewerkt aan het besluit van de Verenig
de Naties dit Wereldvluchtelingenjaar in
te stellen. Zij wist zich daarbij verzekerd
van de sympathie, die in alle geledingei
van ons volk voor vluchtelingen wordt gs
koesterd. Een diepe stilte viel, toen de zi
droeve feitelijke gegevens werden bekend
gemaakt.
Er bevinden zich nog 40.000 vluchtelin
gen in kampen in Europa. Verder zijn ei
ongeveer 110.000 vluchtelingen buiten
kampen in Europa in vaak nog behoef
tiger omstandigheden. Onder deze Euro
pese vluchtelingen vindt men Balten, Let
ten. Esten en tallozen uit midden- en oost-
Europa. Op het vasteland van China be
vinden zich nog enkele duizenden vluch
telingen van Europese origine, m
deels oude mensen, die in 1917 uit Rusland
zijn gevlucht. In het Midden-Oosten leven
ruim 900.000 Palestijnse vluchtelingen
primitieve omstandigheden. Een meer
cente categorie vormen de circa 180 000
Algerijnse vluchtelingen in Marokko
Tunesië, voornamelijk
deren. En tenslotte zijn er ongeveer een
miljoen Chinezen gevlucht van het vaste
China en thans opgenomen in
Hongkong.
Minister Luns besloot: De beperktheid
an ons grondgebied, de bevolkingsdichl
hcid en de toelating in het recente ver
leden van duizenden vluchtelingen en re
patrianten stellen de regering voor de
noodzaak de Nederlandse bijdrage te be
perken tot een geldelijke. Het is echter de
hoop van de regering, dat door een goed
oorbereide actie in Nederland de be
staande offervaardigheid van ons volk
optimaal resultaat mag leiden, op
dat wij door het beschikbaar stellen van
fondsen anderen in staat kunnen stel
len de vluchtelingen te helpen. De rege
ring meent, dat de oprichting van een
Nederlands comité het geëigende middel
is dit te bereiken.
Het comité is samengesteld
genwoordigers van alle belangrijke gees
telijke en maatschappelijke groeperingen
het Nederlandse volk.
t bestuur, zoals het dan vanmorgen
1 geïnstalleerd bestaat uit: jhr. dr.
C. G. C. Quarles van Ufford. oud-com-
aris der Koningin en voorzitter
de Nationale raad voor maatschappelijk
voorzitter: dr. C. L. Patijn, voor-
r van de Ned. federatie voor vluchte
lingenhulp, eerste vice-voorzitterprof.
dr. L. J. C. Beaufort, O.F.M., lid van de
Eerste Kamer, tweede vice-voorzitterW.
L. Viersma, directeur van de Amsterdam-
stichting voor maatschappelijk werk,
•etaris.en mr. J. H. B. Kernkamp, oud
bankdirecteur te Laren, penningmeester.
Als gold het een vlootrevue, zoveel
schepen lagen gistermiddag voor de Sche-
veningse kust. Deze belangstelling betrof
de sleepboot Scheveningen, die omstreeks
twee uur met een bak, een goede twee
honderd meter ten noorden van de haven,
op het strand was gelopen, doordat een
tros in de schroef was geraakt.
De bak kwam in de loop van de middag
vlot maar de sleepboot moest wachten
tot middernacht. Met hoogwater slaagde
de Bruinvisch er in de sleepboot die
's avonds geheel droog was komen te
staan, los te trekken. Het schip liep geen
schade op.
Overigens was de Scheveningen niet de
enige die op het strand kwam te zitten
Omstreeks negen uur gisteravond raak*e
eveneens een motorvletje vast, doordat
het te dicht bij de pechvogel was geko
men. Even later kon het op eigen krac'ni
echter weer vrij komen.
Radiumnaald in vuilnisberg
Vier uur lang hebben deskundigen j de afvalschuiten aan een nauwkeurig
op het terrein van de Amsterdamse onderzoek waren onderworpen,
vuilverbranding gezocht naar eenl Het „zoeken naar de speld in een hooi-
radiumnaald .Het instrumentje een berg" werd ten slotte met een goed
goudkleurig buisje van 5 cm bij 1%
mm gevuld met radiumpoeder werd
gevonden, nadat niet minder dan 500
ton Amsterdams vuil met Geiger-
Muller-tellers was afgetast en ook de
as van het reeds verbrande afval en
resultaat beloond,
bakken een vage uitstraling werd ge
constateerd.
De radiumnaald was dezer dagen zoek
geraakt bij het Nederlandse Kanker In
stituut in Amsterdam. Eerst bij het op
bergen van de naalden in serie
werd het ontbreken van één
geconstateerd. Aangenomen
dat de naald was blijven steken
rubberslang, die ook bij het onderzoek
as gebruikt.
Het grootscheepse onderzoek, dat oh-
middellijk werd ingesteld, heeft aange
toond dat Nederland voor dergelijke ge-
n over een snel en doeltreffend op
sporingsapparaat beschikt. Verwacht
mag worden dat het cojftrqlesysteem nog
verder zal worden toegespitst.
Aan het opsporingswerk werd deelge-
>men door deskundigen van de farma
ceutische inspectie vair-de volksgezond-
heidT het Nederlandse Kanker Instituut
het Rijksinstituut voor volksgezond
heid.
Werkloosheid in
mei weer sterk
teruggelopen
In mei is de werkloosheid weer sterk
teruggelopen. De geregistreerde arbeids
reserve, die eind april nog 72.600 mannen
omvatte, was per eind mei teruggelopen
tot 53.800, van wie er 14.200 (14.200)
sociale werkvoorzieningsobjecten wa
geplaatst en 12.100 (18.400) op aanvullen.
't werken. Er waren dus 41.700 54.200)
lannen zonder werk. De vraag naar
erkkrachten steeg van 26.800 tot 31.900
lannen en van 28.100 tot
In Zuid-Holland omvatte de geregistreer
de arbeidsreserve per eind mei 8640
(11.700) man, van wie er 150 (770) op
aanvullende werken werkzaam waren.
Desnoods met beperkingen, maar...
(Van een onzer redacteuren)
DE EXPEDITIE naar het Sterrengebergte in Nederlands Nieuw-Guinea
heeft anderhalf tot twee ton volstrekt nodig om haar doelstellingen te
verwezenlijken. Krijgt men dit geld niet, dan zal beperking onvermijdelijk
zijn, maar in geen geval zal de expeditie worden opgegeven. Zij gaat dus
voort. Er is ook geen sprake van, dat de contractuele verplichtingen niet
gedekt zouden zijn. Hiervoor is voldoende geld opzij gelegd.
De vraag is dus alleen of de daarna
overschietende middelen voldoende zul
len zjjn het werk op dezelfde voet on
danks alle tegenslagen voort te zetten tot
het slechte seizoen begint, aldus verne
men w(j van prof. dr. F. A. van Baren,
bestuurslid van de stichting Expeditie
Nieuw-Guinea. op het Koninklijk Insti
tuut voor de Tropen te Amsterdam.
Vrijdagmorgen tussen 11 en half twee
hoopt prof. Van Baren een telefoonge
sprek te hebben met de Leider der ex
peditie, dr, L. D. Brongexsma, die voor
d'it doel ai oh van zuidelijk Nieuw-Guinea
naar Holilandia zal begeven. Het is name
lijk nodig aioh door een mondeling ver
keer op de hoogte te stellen van de ge
hele stand van zaken, daar het zeei
moeilijk is een volledig beeld te krijgen
door uitwisseling van telegrammen.
Van dit gesprek zal veel afhangen,
mei ijk hoe men de expeditie zal v<
zetten, of- er beperking nodiig is
verschillende taken, hoe en met welke
offers de opvoerregeding zal worden ge
troffen, vooral daar beperking van kos
ten ook vertraging betekent
Wij kunnen er nog aan toevoegen, dat
het voor Nieuw-Guinea mets nieuv
dat de tegenslagen alle tegelijk komen
en de verwachtingen en berekeningen
overtreffen. De organisatoren van de ex
peditie hebben van het begin af aan moé
ten worstelen met een zeer beperkt be
drag aan middelen en het gevolg is ge
weest, dat de tegenslagen meer
stellen, dan men met de post voor
oorziene uitgaven dekken kan.
Zoals wij reeds schreven, was men
noodzaakt helikopters te gebruiken, die
ondanks hun goede kwaliteiten te licht
n voor verwerking van het zware
aer Daarbij kwam de niet verwach-
ïkte van 't vliegend personeel, de pech
met de Twin Pioneers, het buitengewoon
ongunstige weer. in het zogenaamd gun
stige jaargetij. Het vervoer is de achilles
pees van de gehate expeditie en d'e zenuw
diie de achillespees moet doen werken
het geld. Wat er nodig is om de
peditie tot een goed einde te brengen,
is dus geld.
Het komt dus hierop ten slotte neer of
Nederland schriel zal zijn en ter wille
van enkele tonnen een expeditie letter
lijk „in het water zal laten vallen", hoe
wel deze internationaal de grootste aan
dacht heeft, hetgeen zijn terugslag zal
hebben voor geheel ons werk in Neder
lands Nieuw-Guinea.
Het gaal hier om een bedrag, dat
nodig- is om een stadsbusdienst een
kilometer ver door te trekken. Om
vijf maal hel bedrag dat nodig is
om liet hek bij het Kleine Loo aan
het Bezuidenhout in Den Haag te ver
plaatsen, enige malen het bedrag dat
nodig is om een paar molens te res
taureren. Het gaat echter ook om de
toekomst van Nieuw-Guinea.
Een eigen sleutel is het ideaal
van deze vrouwen. Met nog hon
derden andere vluchtelingen
wachten zij, in het Oostenrijkse
kamp Goldshöfe, een der hon-
derdveertig kampen, die Europa
nog telt. Eenmaal hopen zij ge
holpen te worden en om die hoop
niet vergeefs te doen zijn is onder
meer in Nederland een comité
Vluchtelingenjaar 1959- 60 geïn
stalleerd.
Nicaragua vraagt
assistentie
De raad van de Organisatie van Ameri
kaanse staten heeft vandaag op verzoek
van Nicaragua een speciale bijeenkomst
gehouden om de toestand in dat land te
bespreken. Nicaragua heeft aan de raad
de kwestie van de „inval" in zijn gebied
voorgelegd en een beroep gedaan op het
interamerfkaanse verdrag voor weder
zijdse bijstand-
Zoals bekend zijn groepen opstandelin
gen tegen het bewind van president So-
moza in Nicaragua geland. De President
verklaarde gisteren dat deze binnen 24
uur zouden zijn vernietigd.
Volgens de leider van de opstandelin
gen, dir. Laoayo Far fan, die in Co®ta
Rica verblijft, nemen thans meer dan
400 man actief aan de opstand in Nicara
gua deel. Farfan noemt zich de opper
bevelhebber van de revolutie.
(Adv.)
N.V. Levensverzekering Mij. UBO
Levens-, Studie- en Uitzet-, Ljjfrente-
Pensioen- en Begrafenisverzekeringen
N.V. Algem. Verzekering Mij. UBO
Brand-, Inbraak-, Ongevallen- en
W.A.-verzekeringen. UBO voor alle
verzekeringen.
Kromme Nieuwe Gracht 8—10
Utrecht
Op te
(Va
parlementsredactie)
In de vaste Tweede-Kamercommissie
voor -de Bescherming Burgerbevolking is
ernstig bezwaar gemaakt tegen het feit,
dat de regering ruim 30.000 oud-Indië-
strijders heeft gerecruteerd voor de nood-
wachtplicht, terwijl de categorie van bui
tengewoon dienstplichtigen geheel buiten
beschouwing is gelaten. Enige leden van
de commissie dringen er (in het voorlopig
verslag over het wetsontwerp tot voort
during van de toepassing van enige arti
kelen van de wet op de nood wachten)
krachtig bij de regering op aan. de bui
tengewoon dienstplichtigen spoedig bij de
B.B. in te schakelen en wel ter vervanging
van hen, „die het land ver van huis en
haard op zo uitnemende wijze hebben „ge
diend" „Is de regering bereid", zo wordt
gevraagd, „stappen in deze richting te
ondernemen?"
In het verslag wordt verder geïnfor
meerd naar de juistheid van de berichten,
dat de bij het leger afgekeurde helmen
voor de noodwachten gebruikt zullen wor
den, Verder wordt gevraagd of de rege
ring kan meedelen wat de kosten zouden
zijn van het aanleggen van voldoende
schuilgelegenheid voor onze gehele be
volking in geval van een atoomoorlog.
Chroesjtsjef, de Russische
op 22 juli ter gelegenheid van de vijf
tiende verjaardag der Poolse volksrepu
bliek een bezoek aan Polen brengen.
Montgomery zal op 18 september, de
Eindhovense bevrijdingsdag, een bezoek
aan Eindhoven brengen.
Na verwerping van „geleide democratier'
voet
Een 21-jarige recruut van de
Westduitse Bundeswehr zijn
naam is niet bekend heeft voor
lopig een gemakkelijk leventje in
dienst. Hij heeft namelijk zulke
grote voeten maat 51 dat in
het gehele leger geen passend paar
schoenen voor hem is te vinden en
op burgerschocnen dat begrijpt
u kan hij hoogstens wat in de
kazerne rondhangen. Het centraal
kledingmagazijn van de Bundes
wehr heeft opdracht gekregen een
speciaal paar kistjes of liever
kisten voor hem te laten maken.
een drukke verkeersweg in de
Amerikaanse staat Pennsylvania is een
tankwagen, geladen met propaangas, in
botsing gekomen met een tractor. Het
gas explodeerde: elf mensen verloren het
leven. Sommige slachtoffers werden hon
derden meters weggeslingerd door de
geweldige druk die bij de ontploffing
A LLE POLITIEKE WERKZAAMHEID in Indonesië is met ingang van
-iA- heden zes uur in de morgen verboden bij besluit van de chef-staf van
het Indonesische leger, luitenant-generaal Nasution. Deze maatregel be
treft alle openbare of particuliere bezigheid van mensen of groepen, die
politieke meningen of doelstellingen hebben, welke rechtstreeks of zijde
lings invloed hebben op de koers van de staat, zoals o.a. alle bijeenkom
sten, vergaderingen, betogingen, optochten, drukken of verspreiden van
artikelen en aanplakbiljetten. Overtreding van het verbod kan gestraft
worden met een zware boete of een gevangenisstraf van twaalf maanden.
In een toelichting op het besluit
verklaart Nasution, dat zo lang de
grondwettelijke besprekingen in de
grondwetgevende vergadering gaan
de zijn, politieke bezigheden wellicht
ongewenste gevolgen kunnen hebben
voor de handhaving van orde en vei
ligheid. Vreesaanj aging en dreige
menten moeten voorkomen worden.
Meningsverschillen tussen poli
tieke organisaties, zo gaat de toelich
ting verder, wekken „fanatisme op
en dit zou een conflict kunnen ver
oorzaken.
Dit besluit ds gevolgd op de derde v-<
werping van Sukarno's plan om terug
keren tot de revolutionaire grondwet v
1945 door de grondwetgevende vergade-
Sukarno terug
Het is niet onmogelijk, dat president
Sukarno, die op het ogenblik een bezoek
aan Los Angcles brengt, z(jn wereldreis
zal afbreken om de crisis in z(jn land
bezweren. Zoals bekend, wil de president
door middel van de oude revolution:
grondwet een „geleide democratie"
Indonesië invoeren. De invoering
deze democratie komt hierop neer. dat het
met de macht van de politieke partyen
zo goed als gedaan is.
Inmiddels heeft premier Djoeanda
Bandoerug een vurig pleidooi gevoerd v
Sukarno's geleide demooratie. Het systeem
van coalitie-kabinetten voldoet niet n
zei hij. Dat moet afgeschaft worden. De
politieke partijen blijven maar met elkaai
bekvechten over binnenlandse problemen
en er wordit niets bereikt.
Ondanks berichten van Djakarta
De Indonesische opstandelingen melden
opnieuw gevechten in hun mei-bulletin.
In Oost-Sumatra braken hevige gevechten
uit b(j Boekit Koeboe benoorden de baal
van Bilik met regeringstroepen van de
Sriwidjaja-divisie. Boekit Koeboc is een
der bolwerken van de opstandelingen.
In Tapanoeli heeft de minister van
verdediging der opstandelingen de pro
motie bijgewoond van 17 officieren en
tevens reikte hij een vaandel uit aan
het Operatie Sabang-Merauke-regi-
ment. Duizenden sloegen de plechtigheid
en de parade gade. In Midden-Sumatra
plant de opstandelingenregering koffie,
klappers en rubber aan en opent land-
bouwcursussen. Voorts opent zij scho-
Opstandelingen hebben Batoe Sang-
kar aangevallen en de regeringstroepen
in het centrum teruggedreven.
In Noord-Celebes zijn de opstande
lingen Tomohon binnengedrongen en
de regeringstroepen teruggedreven in
een weeshuis, dat onder vuur werd ge
nomen met zware mortieren. De rege
ringstroepen hadden 16 doden en 56 g<
wonden. De chef-staf van het Indonc
sische leger heeft een inspectiereis naa
Noord-Celebes gemaakt. Dit kon niet
per vliegtuig, omdat de velden door de
opstandelingen bezet zijn. Hij maakte
de reis per schip, waarbij hij nu en
dan onder r.ware bewaking enkele brug-
gehoofdAi der regeringstroepen be
zocht, aldus het bulletin.
Djuanda zeide, dat daarom beslo
ten is af te stappen van het stelsel
van liberalisme en dit te vervangen
door „een geleid bestuur", het enige
dat in staat is de vele moeilijkheden
op te lossen.
Nasution heeft de legeronderdelen bevel
gegeven op hun standplaatsen te blijven
Singapore krijgt
zelfbestuur
Singapore heeft gisteren zelfbestuur ge
kregen binnen het Britse Gemenebest. De
Britse gouverneur van het gebied heeft
gisteren opdracht gegeven acht leden van
de linkse volksactie (P.A.P.) vrij te laten,
waarna hij formeel de nieuwe zclfbestu-
rende staat Singapore uitriep.
De P.A.P. heeft zaterdag bij de verkie
zingen een grote overwinning behaald.
Zij eiste de vrijlating van een aantal ge
arresteerde leiders, alvorens bereid te zijn
een regering te vormen.
De nieuwe grondwet waarin het zelf
bestuur van de nieuwe staat wordt ge
regeld. zou vandaag van kracht worden.
De nieuwe regering onder leiding va
gematigde P.A.P.-vooraitter Lie Kwan
Joe zal formeel vrijdag in functie treden.
Lichamelijke opvoeding. De 5.000 leraren
lichamelijke opvoeding van Frankrijk
hebben gisteren een proteststaking
een uur gehouden. Hun voornaamste grief
is, dat de Franse scholen op sportgebied
zeer onvoldoende zijn uitgerust. Vijftig
procent van de lagere scholen beschikt
niet over een terrein -om te voetballen,
krachtig op te treden tegen elke groe
pering, die zou brachten wanordelijkheden
verwekken. Bevelhebbers van militaire
afdelingen zijn te Djakarta bijeen voor
overleg met Nasution. o.a. die van Mid
den- en Oost-Ja va, waar de communis
tische partij sterk vertegenwoordigd is.
Te Djakarta is het heden rustig.
Nasution heeft verklaard dat het verbod
slechts tijdelijk is en niet ten doel heeft
de politieke partijen te ontbinden.
Hatta op reis
Het Indonesisch centraal coöperatief
verbond maakt bekend, dat de voormalige
vice-president van Indonesië, Hatta,
maandag vertrekt voor een bezoek aan
Noorwegen, Zweden, Denemarken en en
kele andere Westeuropese landen. Hij
wordt beschouwd als de vader van de
coöperatieve beweging in Indonesië.
Latijn blijft voor
Oxford verplicht
De professoren van de universiteit van
Oxford hebben gisteravond met 301 tegen
282 stemmen besloten de fundamentele
kennis van het Latijn als eis voor het
toelatingsexamen te handhaven.
Een maand geleden was aanvankelijk
besloten het Latijn af te schaffen. Dit
besluit is dus thans herroepen.
NOODTOESTAND IN
SOEDAN
In Soedan is gisteravond de noodtoe
stand afgekondigd om de voorbereidingen
voor een nieuwe staatsgreep, die in de
loop van de zomer door officieren zou
worden uitgevoerd, de kop in te druk-
Het afkondigen van de noodtoestand
volgde op de arrestaties van twee minis
ters. beiden generaals In totaal bevin
den zich nu achttien officieren in arrest.
Zij zuilen de volgende week worden be-
reoht wegens rebellie en samenzwering
tegen het regime.
Zonnig
Droog, zonnig en warm weer
inet zwakke tot matige wind
tussen oost en zuid. (Opge
maakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Stookholn
Oslo
Kopenh
13 10
19 13
14 13
21 12
22 11
18 12
21 13
20 12
22 13
25 14
