llieume geihsctfe GTourant
n tien jaar tijds 140.000
martelaren gedood
Onmenselijke kwellingen
en massamoorden
Westelijk plan als basis
van gesprek verworpen
Do Har in voer
vrijgemaakt
Fokker sluit fabriek in
Rio de Janeiro
Marine bracht 7 Duitse
vissersschepen op
Droogste en zonnigste
meimaand sedert 1922
HAANDAG 1 JUNI 1959
BUREAUS: Steenstrat
Directie. Redactie.
Advertentie-afdeling Tel 31441
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 5893Ó
Veertigste jaargang
F- DIEMEB
CHRISTELIJ K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantwasticfi is gbe&Ieuen
uïyn bert ia teyb^nspoef
Dr. E. DIEMEB
FESTIVAL TE PRAAG
POOLSE
Zie pagina 5
hi Rood-China en Noord-Korea
Boter vier cent
per lialf pond
duurder
(Van een medewerker)
i De boter werd vorige week 16 cent per
kg duurder. Tot 1 mei van dit jaar bleef
Se produktie ongeveer 25 pet. ten achter
bij vorig jaar. De consumptie echter steeg
jnet ca. 20 pet. Voorraden van enige im
portantie zijn vrijwel niet aanwezig. In
Be koelhuizen was medio mei ruim 1900
ton ingeslagen tegen ruim 16.400 ton me
dio mei van het voorgaand jaar. Daarbij
komt dat een groot deel van de ingesla
gen voorraden betrekking heeft op han
delsvoorraden.
Of het bij deze prijsstijging blijft, valt
uiteraard moeilijk te voorspellen. Een en
Cnder is in sterke mate afhankelijk van
e verdere ontwikkeling van de zuivel-
markt ten aanzien waarvan men niet pes
simistisch is gestemd.
De notering van Leeuwarden van vrij-
Sag lag voor alle soorten (fabrieks-)kaas
cent per kg hoger dan de voorgaande
week. De uitvoer naar West-Duitsland is
bevredigend; meer wat omvang betreft
dan prijs. België blijft een matig koper.
De kaasproduktie stijgt langzaam.
In de week van 1016 mei leverden vee
houders bijna 15.4 miljoen kg melk aan
fabrieken af. Dat is 3% pet. meer dan in
de voorgaande week en 3 pet. meer dan
in de overeenkomstige week van 1958.
De Chinese predikant Tsin Tsai-
Lioe vertelde, dat vele christenen in
Rood-China aan de zogenaamde „wa-
terkwellijig" worden onderworpen.
Deze kwelling houdt in, dat men de
lichamen van de martelaren met be
hulp van" trechters vol water pompt
en de beulen dan op de buik van hun
slachtoffer gaan dansen.
Ook in Noord-Korea gaan de
communisten satanisch te werk. De
Zuidkoreaanse kerkelijke leider
Kioeng Rai Kim beschreef hoe
Tijdelijke regeling
Berlijnse kwestie?
RUSLAND heeft zaterdag in Ge
neve niet alleen het westelijk
plan voor Berlijn van de hand ge-
tvezen, maar het zelfs als basis voor
jen verder gesprek verworpen.
Viettemin hebben de Russen zater-
lagavond officieel meegedeeld, dat
le geheime besprekingen tussen de
zier ministers in een gunstige sfeer
lijn gehouden en dat er vorderingen
lijn gemaakt. Vandaag zijn de ge
heime besprekingen tussen de Grote
yier voortgezet.
Inmiddels weet A.P. uit goed inge
lichte bron te melden, dat de vier mi
nisters in het vliegtuig van Washington
naar Genève over de datum van de eer
ste topconferentie hebben gesproken.
Het Westen zou eind juni hebben voor
gesteld.
In Washington houdt men ernstig re
kening met de mogelijkheid, dat top-
i conferenties een steeds terugkerend
t verschijnsel zullen worden in het inter-
t nationale politieke leven. De conferen-
ties zouden eens per jaar gehouden
worden.
President Eisenhower heeft nog
ens verklaard, dat hij zeker aan een
opgesprek zal deelnemen als ernstige
1 neningsv er schillen tussen Oost en
r Vest besproken moeten worden. De
Sukarno's plan
voorlopig nog
verworpen
Sukarno's voorstel om terug te keren
>t de grondwet van de republiek Indo-
esia van 1945 heeft in de grondwet-
evende vergadering te Bandoeng za-
irdag de meerderheid van twee derden
Dg niet kunnen halen. Er werden 269
emmen voor en 199 tegen uitgebracht,
eden zou er een nieuwe stemming wor-
en gehouden en als dan nog niet de
ereiste meerderheid verkregen wordt,
il er dinsdag een laatste en definitieve
lemming zijn. Tegen stemden de Mas-
temi en andere Mohammedaanse par-
ien.
Deze grondwet gaf Sukarno uitgebreide
ïlmachten zodat hij zou kunnen rege-
in ondanks de oppositie.
tinder doden bij treinramp
Indonesische spoorwegambtenaren heb-
ïn volgens Reuter te Djakarta mede-
sdeeld, dat voorzover bekend bij het
©inongeluk in West-Java 91 mensen het
ven hebben verloren.
4tjeh krijgt grote vrijheid
De Indonesische regering heeft de pro-
.ncie Atjeh gemaakt tot een speciaal
Istrict met grote autonomie, aldus heeft
lee-premier Hardi zaterdag te Djakarta
icdegedeeld. Hij zeide voorts, dat een
roep leiders van de Daroel-Islam, die
1953 in opstand waren gekomen,
ihriftelijk trouw heeft betuigd aan
arta.
T^E CHRISTENEN in Rood-China en Noord-Korea wor-
den op beestachtige wijze vervolgd. De regeringen
van deze communistische landen zetten alles op alles om
het christendom uit te roeien. Voor een commissie van het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden zijn vandaag de
vreselijkste feiten over de martelingen van en de massa
moord op de Aziatische christenen onthuld.
VIJF Aziatische kerkelijke leiders hebben de leden van de Amerikaanse
parlementscommissie tot het tegengaan van on-Amerikaanse hande
lingen over de christenvervolging van deze tijd ingelicht. Zo deelde de
Chinese predikant W. S. Chang, volgens A.F.P., mee dat de communistisch
Chinese regering sinds 1949 ongeveer 140.000 christenen ter dood heeft
laten brengen. Verder is in de Chinese volksrepubliek voor een waarde
van ongeveer honderd miljoen gulden aan kerkelijke goederen in beslag
genomen.
men in dit land de christenen op
verschillende wijzen foltert. Zo
werd de evangeliste. Kim Keum
Soen. uit elkaar gerukt door twee
paarden, waartussen zij was vast
gebonden.
Deze marteling passen ook de Chi
nese communisten toe.
In korte tijd werden de 180 leden
van één Chinese christelijke familie
na de ergste martelingen ter dood ge
bracht. Een van de slachtoffers wa
een vrouw die door paarden uiteen
werd gescheurd.
Een lid van de familie wist aan de
slachting te ontkomen. Zij vluchtte
en is thans veilig op Formosa.
Nederland heeft zaterdag bekend
gemaakt, dat nagenoeg alle beper
kingen op invoeren uit dollarlanden
afgeschaft zijn. De Nederlandse ver
tegenwoordiger bij de algemene
overeenkomst voor tarieven en han
del (Gatt), de heer W. P. H. van
Oorschot, heeft namelijk verklaard,
dat de beperkingen op grond van
artikel 12 en 13 der overeenkomst
verdwijnen.
Deze artikelen staan handhaving van
de beperkingen in overleg met de andere
leden der overeenkomst toe op grond van
moeilijkheden met de betalingsbalans.
Enkele ondergeschikte beperkingen blij-
en nog van kracht.
De Gatt gaf West-Duitsland nog drie
jaren uitstel inzake het oude geschil
over invoerbeperkingen voor levensmid
delen en industriële produkten op grond
•tikel 12 en 13.
president noemde evenwel weer als
voorwaarde, dat het vooroverleg in
Genève in ieder geval enig resultaat
moet opleveren.
Nieuw plan
Nadat Gromyko zaterdag tijdens het ge
heime gesprek geweigerd had verder over
het westelijke plan te praten, kwam hij
w Russisch plan voor West-
Berlijn voor de dag. Hij stelde een per
manente commissie van toezicht op de
rijstad West-Berlijn voor. Deze commis-
ie, bestaande uit vertegenwoordigers van
de Grote Vier en Oost-Duitsland (dus niet
West-Duitsland), zou geregeld rapport
moeten uitbrengen aan de betrokken re
geringen en de Verenigde Naties. Ook
zou de Russische minister van buitenland
se zaken tijdens het geheime gesprek nog
een tijdelijke regeling van de Berlijnse
kwestie hebben voorgesteld.
Balkan
De Russische premier. Chroesjtsjef, die
al een paar dagen in Albanië is, heeft
daar gesproken over de mogelijkheid van
de Balkan een atoomvrije zone te maken,
zo wordt uit Tirana vernomen. Het is
niet onmogelijk, dat een dezer dagen in de
Albanese hoofdstad een conferentie van
communistische leiders aan dit vraagstuk
zal worden gewijd. Ook zou het Duitse
vraagstuk op deze conferentie worden be
sproken. Zeker is in ieder geval, dat
Chroesjtsjef nog een paar dagen in Al
banië blijft.
In een rede. die de Russische premier
in Tirana hield, zei hij, dat de westelijke
landen de kern van het Berlijnse vraag
stuk nog steeds niet hebben begrepen.
Uitvoerig waarschuwde Chroesjtsjef
Frankrijk voor het herlevend Duitse mi
litarisme. Frankrijk wil door middel van
de N.A.V.O West-Duitsland controleren
Maar op den duur, meende Chroesjtsjef.
zal West-Duitsland Frankrijk controleren
De Zuidslavische president Tito,
heeft zaterdag gezegd diep beledigd
te zijn wanneer zijn land niet wordt
uitgenodigd deel te nemen aan de
internationale besprekingen. Tito
wees met nadruk op de rol die Zuid-
Slavië heeft gespeeld in de grote be-
vrijdingsstrijd tegen Duitsland en op
de strijd, die Zuid-Slavië nu voert
voor vrede en vreedzame
king tussen de volkeren.
Moeilijkheden met Braziliaanse
regering over lesvliegtuigen
DE KON. NED. Vliegtuigenfabriek Fokker te Amsterdam heeft zaterdag
haar fabriek op Galeao Airport bij Rio de Janeiro gesloten. De tech
nisch directeur van Fokker Industria Aeronautico te Rio, prof. ir. E. van
Emden, heeft dit aan de directie gemeld en tevens een soort van surséance
van betaling gevraagd. Ruim 700 man personeel, onder wie enkele Neder
landers, komen zonder werk.
Exploitatie zou niet langer mogelijk
zijn omdat het Braziliaanse ministerie
van luchtvaart de verplichting tot be
taling van honderd miljoen
(herleningskoersen ongeveer 20 mil
joen, vrije marktkoers 5 miljoen) niet
De moeilijkheden tussen Fokker-Rio
de Braziliaanse autoriteiten dagtekenen
maart en betreffen voornamelijk de
betaling en de uitvoering van
jaar geleden getekende contract tot bouw
an 200 lesvliegtuigen v ,-r>r de Brazil!
s luchtmacht. Fokker had reeds bijna
honderd toestellen afgeleverd en was op
de afleveringstijd vooruit, doch dit werd
door de luchtmacht betwist.
De heer H. During, financieel direc
teur te Amsterdam, kon nog niet beves
tigen of dit een definitieve sluiting zou
zijn, daar dit afhangt van de besprekin
gen met de autorite ten. De mogelijk
heid bestaat, dat hij zich naar Rio zal
begeven om met prof. Van Emden te
spreken.
De commerciële directeur, de heer F.
J. L. Diepen, bevindt zich in India op
-n zakenreis
Bestelling veranderd
Volgens Ass. Press beweert de Bra
ziliaanse luchtmacht, dat Fokker in
1953 heeft toegezegd honderd in Bra
zilië gemonteerde lesvliegtuigen te
leveren. Hij zou er slechts 50 hebben
geleverd, hoewel voor honderd w«
betaald. Fokker deelt daarentegen i
Rio aan A.P. mede, dat Brazilië g
eist had, dat de tweede serie va
vijftig vliegtuigen uit les-straaljage-
zou bestaan. Dit zou echter duurder
uitkomen dan de levering van d
spronkelijk bestelde vliegtuigen,
TE DICHT BIJ DE KUST GEVIST
Na waarborgsom
naar huis terug
Hr. Ms. mijnenveger Meppel heeft
zaterdagmiddag zeven visserssche
pen, afkomstig uit de Duitse Oost
zeeplaats Heiligenhafen, gedwongen
ligplaats te nemen in Den Helder.
De vissers worden ervan beschul
digd in de Nederlandse territoriale
wateren te hebben gevist.
De vissers hadden toestemming hun
grote vangsten zandspiering in Den Helder
te lossen. Zij hebben van deze gelegen
heid, die hen in staat stelde sneller
de visgronden terug te keren, gebruik ge
maakt ook de Nederlandse wateren „af te
grazen Na het ingrijpen van de com
mandant van de Meppel werd proces
verbaal opgemaakt. Na het betalen van
een waarborgsom f 300 per schip) mogen
de Duitsers hun netten weer overboord
zetten. Voor het vistuig, dat volgens de
wet in beslag dient te worden genomen,
moet per schip een som van f 500 worden
gestort. Bovendien zal de opbrengst van
de in beslag genomen vis gestort worden
bij de Helderse commissaris van politie,
tevens waterschout, die de leiding van het
onderzoek heeft. De vissers worden gead
viseerd door de Duitse consul in Amster
dam. die gisteren naar Den Helder is ge-
De waarborgsommen zullen in minde
ring worden gebracht op de eventueel op
te leggen boeten.
Doden op de weg
In Epe is zaterdagmiddag de 53-ja-
rige bromfietser A. Bosch uit Vaassen
verongelukt. Komende uit de richting
Nunspeet wilde hij oversteken, waarbij
hij een vrachtauto blijkbaar te laat heeft
opgemerkt, zodat hij geen voorrang
Met zware inwendige kwetsuren werd
hjj naar het ziekenhuis te Apeldoorn
overgebraoht, waar hij kort na aankoms
is overleden.
Zaterdagavond om kwart over vij
is de 42-jarige kelner G. B. uit Amster
dam, die op de N.Z. Voorburgwal fiet
ste, aangereden door een autobus van
het gemeentelijk vervoerbedrijf. De man
cverleed ter plaatse.
Vanmorgen om vijf uur werd de 62-
jarige landbouwer D. C. van Kekem bij
het onverhoeds oversteken van de rijks
weg LexmondMeerkerk door een
achteropkomende vrachtauto met
hangwagen gegrepen. Hij was op slag
voor was betaald, en nu beschuldigt
de Braziliaanse luchtmacht Fokke<
van contractbreuk.
Buitenlands
gestook
De moeilijkheden schijnen na de dood
an president Vargas te zijn begonnen.
Concurrerende vliegtuigfabrieken, voor
namelijk uit de Verenigde Staten, slaag-
len er toen in grote invloed in regerings
kringen te krijgen en de naam van Fok
ker te ondermijnen. Dit is dan ook de
laamste reden geweest dat de on
derhandelingen, welke over de bouw van
straallesvliegtuig S-14 werden ge
voerd, nog steeds niet tot resultaten kon
den leiden. Het Fokkerbedrijf te Rio de
Janeiro heeft tot op heden ruim honderd
lesvliegtuigen van het type S-ll afgele-
en was met de aflevering van een
bestelling van vijftig S-12 lesvliegtuigen
neuswiel bezig. De toestellen waren
namelijk voor de Braziliaanse lucht
macht besteld, doch Fokker trachtte zich
ook op andere markten in Zuid-Amerika
Het Nederlandse kapitaal, dat nog geen
miljoen gulden groot was, had van de
zijde van de Braziliaanse regering aan
vulling gekregen. Het bedrijf werkte
onder garanties van de staat en leek tot
grote opbloei voorbestemd.
Boudeivijn houdt
persconferentie
Koning Boudewijn van België zal mor
gen voor het eerst in België een pers
conferentie houden. De Koning keert,
zoals gemeld, vanavond terug van zijn
door de Verenigde Staten.
In Vatikaanstad heeft paus Joannes
rijdag prinses Paola Ruffo di Calabria
tezamen met haar moeder in audiëntie
ontvangen. De Prinses die op 1 juli in
het huwelijk zal treden met prins Al-
bert van België, wenste na afloop geen
verklaring over het gesprek met de
Paus af te leggen.
Heel Hardinxveld-Giessendam
was zaterdagmiddag uitge
stroomd om de tewaterlating
van de Koningin Wilhelmina
door onze Landsvrouwe bij te
wonen. Er waren ook honder
den genodigden uit binnen- en
buitenland, die de stapelloop
van het nieuwe passagiersschip
van de Stoomvaart Maatschappij
Nederland zagen verrichten en
daartoe op de speciaal gebouw
de tribunes van de werf „De
Merwede" hadden plaatsgeno
men. Op de bovenste foto ziet
men de champagne wijd tegen
de hoge boeg opspatten, nadat
koningin Juliana de rijk versier
de fles met een krachtige zwaai
naar voren had gegooid. Op de
tweede foto hakt onze Vorstin
de verbindingsdraad naar de
klink door, waardoor de laatste
beletselen werden weggenomen
en het casco vlot de Merwede
Senaatsverkiezing
in Algerije
Meer dan zesduizend zogenaamde „grote
kiesmannen" hebben gisteren de 32 Alge
rijnse vertegenwoordigers in de Franse
Senaat gekozen, o.w. 22 moslims. De
ultra-rechtse groepen hebben bij deze ver
kiezing weinig kans gekregen, zodat Alge
rije in de nieuwe Senaat vrij gematigde
vertegenwoordigers zal hebben.
Staat van beleg in Paraguay
door hogere bustarieven
O
"17ERHOGING der autobus-tarie
ven, die inmiddels weer onge
daan is gemaakt, heeft in de Zuid-
Amerikaanse staat Paraguay geleid
tot ernstige ongeregeldheden.
Vrijdag en in de nacht van vrijdag op
zaterdag hebben politie en studenten in
Asuncion slag geleverd. President Alfredo
Stroessner heeft zaterdag het parlement
ontbonden en voor de duur van zestig
Geen strafport
Niets had tante Schuurmans vergeten:
het adres stond er duidelijk op en de
postzegel was zorgvuldig geplakt. Vol
vertrouwen postte zij derhalve de fraaie
prentbriefkaart, die haar familie in Bols-
ward van haar verblijf in Joure op de
hoogte zou stellen. Dat gebeurde in 1914.
Nu 45 jaar later weet de familie
Schuurmans, nabestaanden van de ge
adresseerde, dat de inmiddels overleden
tante in Joure is geweest. De kaart werd
namelijk vorige week in Bolsward be
zorgd. Enkele weken geleden moet de
prentbriefkaart blijkens een der stem
pels nog in Montreal (Canada) waar
genomen zijn. De antiek geworden post
zegel is in de jarenlange strijd gebleven.
De familie Schuurmans behoeft echter
geen strafport te betalen: service van de
posterijen.
dagen de staat van beleg afgekondigd.
Zoals bekend was de staat van beleg
eerst op 28 april van dit jaar opgehevt
De overheidsmaatregel had overigens w
nig resultaat: ook zaterdag werd we
gevochten. Demonstranten vernielden e
Ook in andere Zuid-Amerikaanse ste
den was het allerminst rustig. De rege
ring van Nicaragua kondigde ook de st;
van beleg af.
In Lima, de hoofdstad van Costa Rica,
werden meer dan 120 personen gearri
teerd. Arrestatie van Belaunde, leider v;
de volks-actiepartij, was hier de oorzaak
Internationale actie
Hulp aan 2 miljoen
vluchtelingen
Vandaag is de eerste dag van het
wereldvluchtelingen jaar". Een inter
nationale campagne ten behoeve van
de naar schatting twee miljoen vluch
telingen. overal ter wereld, is begon
nen. Hieraan wordt deelgenomen
door 59 regeringen, tientallen vrij
willigersorganisaties en honderden
particulieren.
Aan de vooravond van het vluchtelin-
genjaar heeft het bureau van de hoge
commissaris voor de vluchtelingen
van de Verenigde Naties een verkla
ring uitgegeven waarin wordt gezegd
dat thans als nooit tevoren de wereld
gelegenheid wordt geboden haar goede
wil te richten op het bereiken van
positieve en nuttige doelen.
Het vluchtelingen jaar vloeit voort uit
een desbetreffende resolutie die in
december 1958 werd aangenomen door
de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties.
Voorrang zal worden gegeven aan de
opheffing van de vluchtelingenkam
pen in Europa, waarin thans, veertien
jaar na de oorlog, nog 50.000 mensen
Het moeilijkste probleem is waarschijn
lijk dat van de 925.000 Palestijnse Ara
bieren. Dit vraagstuk draagt een even
politiek als humanitair karakter.
Andere gebieden met grote vluchtelin
genproblemen zijn Hongkong met
700.000 vluchtelingen uit China en
Tunesië en Marokko met 170.000
Algerijnse vluchtelingen.
Singapore kiest
voor volksactie
De linkse Volksactiepartij in de
voormalige Britse kroonkolonie Sin
gapore heeft bij de zaterdag ge
houden verkiezingen de meerder
heid (43 van de 51 zetels) in de
wetgevende vergadering veroverd.
De verkiezingen werden gehouden om
de vorming van de eerste regering, steu
nend op een onafhankelijke constitutie,
mogelijk te maken. De voornaamste taak
van de nieuwe wetgevende vergadering
zal zijn Singapore te leiden tot fusie met
de grote Maleise federatie aan de an
dere zijde van de Straat van Johore.
Leiders van de winnende partij heb
ben verklaard, dat zij geen handlangers-
diensten zullen verrichten voor de com
munistische partij. Gezegd werd„In
beginsel zijn wij niet van plan de zui
vering, begonnen door de vorige rege
ring, voort te zetten. Een regering, ge
vormd door de Volksactiepartij zal ech-
volkomen in staat zijn die maatrege
len te nemen, die voor de veiligheid van
taat en voor het behoud van de de
mocratie noodzakelijk zijn."
Het is nog niet zeker of de 36-jarige
leider Lee Kuan Yew, die bekend staat
:én der gematigden in de partij, een
verzoek tot vorming van een regering
zal inwilligen. De partijleiding heeft na
melijk bekend gemaakt, dat vorming van
een regering onaanvaardbaar is zolang
gouverneur Sir William Goode geen toe
stemming geeft tot vrijlating van de
zeven partijleiders, die na de bloedige
relletjes zijn gearresteerd.
President Sukarno van Indonesië, heeft
van de regeringen der landen, die hij op
reis bezocht, zoveel geschenken gekregen
en heeft tevens zo veel souvenirs gekocht,
(acht ton bij elkaar) dat hij voor zijn ver
dere reis een groter vliegtuig heeft moeten
Morgén opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met plaatselijk enige regen,
morgen overdag opklaringen.
Matige tot vrU krachtige wind
uit westelijke richtingen. De-
ze"^e temperaturen als van-
daag of iets lagere.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
Dinsdag 2 juni
Zon op 4.26, onder 20.50; maan op 2.46,
onder 16.42. 6 juni: nieuwe maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Parijs
Grenoble
Nice
half bew
regen
licht bew
windstil
windstil
windstil
~WOOR DE BILT was de afgelopen maand mei de droogste en zonnigste
sedert 1922. Er werden 283 uren zonneschijn geregistreerd (normaal
211 uren), er viel 16 mm regen (57 mm). Niet alleen in De Bilt, ook in
andere delen van het land was het bijzonder droog. Vooral in Noordbrabant.
Gelderland, Utrecht en Zeeland was het tekort aan regen groot, hoewel
plaatselijk zware buien wel eens-in korte tijd grote hoeveelheden neerslag
hebben gebracht. De temperatuur was in De Bilt gemiddeld een graad
Celsius boven normaal; sedert mei 1947 was mei niet meer zo warm
geweest. In De Bilt werden drie zomerse dagen genoteerd, precies het
normale aantal. In enkele nachten kwam echter nog nachtvorst voor, zelfs
op 31 mei was dat het geval.
