RENNIES
Caballero
Bonn werd in tien jaar het
geweten van de wereld
Claerys
uazonzna
School der toekomst
reeds ontworpen
is
Praagse Lenteeen festival
eigenlandse kunst
met
veel
Voor liet kabinet is Gods
Tandarts sloeg
patiëntjes bij
behandeling
Huivering voor bouw van
(smal) standaardhuis
Stalin kreeg
een klap
VRIJDAG 15 MEI 1959
(Van onze correspondent)
OP 17 AUGUSTUS 1948 werd er
op de voordeur van de „peda-
j gogische faculteit" van de universi
teit in Bonn een nieuw bordje ge
timmerd. „Parlementaire raad" stond
er op en het was het teken, dat een
j parlementair leven nauwelijks
drie jaren na de totale nederlaag van
Duitsland opnieuw begon te ont-
J luiken in de militaire zones, die door
de drie westelijke geallieerden wa-
I ren bezet.
De „parlementaire raad", bestaande uit
q vooraanstaande Duitsers, die van nazi-
smetten vrij waren gebleven, was ge-
vormd om een voorlopige Duitse Grond-
te ontwerpen en natuurlijk moest hij
Advertentie
Men bracht t
Ook BOOTZ i
D. Zwolle,
id van Bootz
Limericks inz. aan H
;j! Goudse Waag is
weer geopend
I?J De burgemeester van Gouda, mr. dr.
K. F. O. James, heeft gisteren de ste
rn delij'ke Waag te Gouda geopend. De Goud-
e' se Waag is lange tijd gesloten geweest
""wegens restauratie.
Frankfort met
33-29 stemmen
verslagen
de een of andere stad in een der drie
westeliike bezettingszones uitkiezen,
waar hij zijn zetel kon vestigen en in
alle rust kon beraden
Vele steden werden genoemd en door
een commissie van onderzoek bekeken
Genoemd werden Bonn, Frankfort jan de
Main, Kassei en Stuttgart, alle gekozen
vanwege hun centrale ligging binnen de
„trizone".
Van al deze steden ook Celle en
Karlsruhe werden nog voorgesteld had
eigenlijk Bonn van de oorlog het minst
geleden. Er waren nog wat grote gebou
wen (daaronder het ..museum Koenig",
waar later de eerste Westduitse régering
zich vestigde) blüven staan en men han
de beschikking over voldoende hotels en
de raadsleden te herbergen.
Maar ook Frankfort aan de Main bleef
ernstig „in the running" en zo kwam
het on 10 mei 1949 tegen middernacht
tot een stemming tussen Bonn en Frank
fort aan de Main. Buiten stonden drom
men Bonnse burgers vol spanning te
wachten en jubelden luide, toen zij hoor
den dat hun stad met 33 tegen 29
stemmen bij 1 ongeldige stem en ont
houding door de communisten) was ge
kozen als permanente zetel van de „par
lementaire raad" en daarmede tot voor
lopige hoofdstad van de „trizone", waar
uit in september 1949 de Westduitse
bondsrepubliek" ontstond.
TIEN JAAR
Bij het begin van de voor het lot
van Duitsland zo belangrijke confe
rentie in Genève heeft Bonn dus gis
teren zijn tiende verjaardag „ge
vierd". Dat is een groot woord, want
er hingen nergens vlaggen uit en er
zullen vermoedelijk maar heel weinip
Bonnse burgers zijn geweest, di* er
aan hebben gedacht, dat hun stad zijn
èlfde jaar als voorlopige bondshoofd-
stad was ingegaan en daarmede op
nieuw de these schijnt te bevestiger,
dat er niets zo blijvend is als eer
provisorium.
In die tien jaren heeft de universi-
eitsstad en het „Kurort" Bonn te-
oren een stad van studenten, gepen
sioneerden en renteniers zijn bonds-
hoofdstedelijke plichten naar vermogen
vervuld. Het is inmiddels een interna
tionale stad geworden, waar een mi
r uit Ghana in zijn traditionele
dracht evenmin opvalt als de oer-
Bonner, die op de Rijnpromenade het
„werkpaard van Europa", de Rijn,
voorbijstromen. De „parlemen-
raad" is inmiddels de reeds drie
maal gekozen Bondsdag geworden en
in de „pedagogische faculteit" ge
trokken in het „Bundeshaus", het witte
huis aan de Rijn. Het „Museum Koe
dat jarenlang zetel der regerin?
ïinisteries was, heeft zijn originele
bestemming teruggekregen.
Bonn heelt de dank van alle Duit
sers verdiend, ook van die achter de
zonegrens, in het communistische
Oost-Duitsland. Het is het geweten
van de wereld geworden, omdat het
de herinnering aan de verdeling van
Duitsland levend heeft gehouden.
IS HET van belang een school te
doen ontwerpen die men, gezien
de vele beperkende bepalingen op
di£gebied, thans toch niet zal kun
nen bouwen? Deze vraag werd gis
termiddag door alle sprekers beves
tigend beantwoord op een zeer druk
j bezochte door de stichting Informa-
I tiecentrum voor scholenbouw be
legde bijeenkomst in het Bouwcen-
trum te Rotterdam.
tj De directeur-generaal van de volkshuis
vesting en bouwnijverheid, ir. H. M. pus-
kens, reikte hier drie prijzen uit en drie
eervolle vermeldingen aan ontwerpers
van schoolgebouwen, die men zeker de
eerste jaren in Nederland niet zal kunnen
zien bouwen. Met financiële steun van het
rijk heeft de stichting ter gelegenheid van
het vijftigjarig besitaan van de Bond van
-. Nederlandse architecten een prijsvraag
id;uitgeschreven. Het opderwerp was een
>n lagere school met zes klassen. Er zijn niet
minder dan 162 inzendingen binnen
jgekomen. Organisatoren en jury hadden
het uog gericht op de toekomst waarin een
verruiming van dit knellende keurslijf
wellicht mogelijk zou kunnen zijn. Alle
sprekers waren het er over eens dat
duidelijk is gebleken dat de scholenbouw
in Nederland geen gelijke tred heeft ge
ur [houden met de groei van het onderwijs.
,r. jln diit opzicht is het onderwijs zelfs achter
o- bij industrie en zakenleven
uit Naarden die niet minder dan drie
ontwerpen had ingezonden, alle boven de
middelmaat en de heren M. C. de Ko
en T. A. Brouwer uiit Rotterdam, die
tezamen een ontwerp" hadden ingezonden.
Na de prijsuitreiking opende ir. Buskens
de tentoonstelling van de ingezonden
ontwerpen die nog drie maanden in het
Bouwcentrum zal blijven.
De betekenis van deze prijsvraag zag
J G. M. Broekman, directeur-gene-
van het onderwijs, in zijn openings
woord in het duidelijk tonen van de be
staande tekortkomingen. Er worden thans
■Ie scholen gebouwd die uit archiHecto-
nisch cn onderwijskundig oogpunt bezien
veler bewondering wekken
De inzendingen tonen aan dat men deze
scholen in het geheel niet als ideaal mag
Nog drie maanden
Namens het bestuur van de Bond van
Nederlandse architecten sprak de heer
H. A- Maaskant, die heit beroep van archi
tect belichtte en zich voor de prijsvraag
zeer dankbaar toonde.
De voorzitter van de jury, de heer P.
Bakkum, gemeentelijk inspecteur van het
onderwijs te Amsterdam, gaf in een uit
gebreide uiteenzetting een beschfijving
van de werkwijze van de jury
tieven en criteria welke daarin hadden
gegolden.
De heer Buskens reikte vervolgens de
prljze
uit.
De heer J. J. Konijnenburg uit Pa
rijs verwierf de eerste prijs 3000).
De tweede prijs 2000) ging naar de
heren S. Oosting te Voorburg en D
Klamer te Rotterdam, die tezamen een
ontwerp hadden gemaakt De derde
prijs 1000), werd toegekend aan het
architectenbureau L. A. v. d- Bosch en
G Hendrik* te Nhmegen en aan de
heer H. A.M.v d. Velden te Nijmegen,
die aan dit ontwerp had medegewerkt
Eervolle vermeldingen verwierven ir.
C. Douma uit Delft, de heer J. Bretman
tegen brandend maagzuur
Muziek in Tsjechosloivakije
staat onder de naam Praagse Lente, wordt van
1946 af elk jaar gehouden in de hoofdstad van
Tsjechoslowakije. Dit jaar zal het voor de 14de
maal gasten uit vele landen naar Praag roepen om
in het mooiste jaargetijde in Praag te genieten niet
alleen van de muziek in concertzalen en theaters,
maar ook in de bloeiende tuinen van oude Praagse
kastelen en van het dichtbij gelegen barokslot
Zbraslav.
Zoals elk jaar wordt het festival ook nu weer geopend
met het beroemde symfonische gedicht „Ma Vlast" (Mijn
vaderland) van een der grootste Tsjechische toondichters.
Bedrich Smetana. Trouwens, het gehele jaar zal een
beetje in het teken van Smetana staan, want het is 135 jaar
geleden dat Smetana geboren werd en 75 jaar geleden dat
hij stierf. Deze feiten zijn aanleiding een bepaald ^ccent
te géven aan de Smetana-tentoonstellihg in het Smetana-
huis te Praag; waar manuscripten en brieven zijn uit
gestald.
Daarnaast zal er speciaal aandacht worden besteed tij
dens het "festival aan de herdenkingen van Hande] en
Hay dn. De Berlijnse Staatsopera zal Handei's opera
„Ariodante" opvoeren en het Praagse Na
tionale Theater brengt diens wereldlijk
oratorium „Acis und Galathea". Door
koor cn orkest van de radio wordt van
Foto tijdens de lente in de Tsjechoslowaakse hoofdstad Praag. Op de
achtergrond de St. Veitskathedraal, het machtige gothische bouwwerk
van Meister Peter, die ook de fraaie betorende Moldaubrug ontwierp.
de Praagse
zoals de meeste fes
tivals in Europa een soort potpourri
bekende werken en bekende solisten,
r een streven de wereld bekend te
maken met de scheppende en uitvoerende
krachten van.het eigen land en daardoor
een stimulerende werking op deze kun
stenaars uit te oefenen. Wel heeft men
meerdere vooraanstaande kunstenaars uit
het buitenland geëngageerd, o.a. de diri
genten Igor Markevitch, Georg Szell, An-
dré Vandernoot, George Sebastian en
Hans Schmidt Isserstedt, de zangeres Eli-
;abeth Schwarzkopf, de violisten Davy
In bijgaand artikel wordt iets
gezegd over de 14de Praagse
Lente, welke tot 4 juni wordt
gehouden in de Tsjechische
hoofdstad Praag. Onze kunst
redacteur Corn. Basoski is
thans naar Praag vertrokken
om zijn indrukken van deze
stad en van dit festival „ach
ter het ijzeren gordijn" in ons
blad mee te delen. Gedurende j
de 13 jaar van haar bestaan is
de Praagse Lente (Prazské
Jaro) een internationaal begrip
geworden in de kunstwereld.
In hoeverre dit juist is hopen
we in een serie artikelen te
kunnen lezen.
Ehrlich en Igor Bezrodni, de pianisten
Wilhelm Kempff en Clifford Curzon en
de cellisten Pierre Fournier en Erling
Blondal-Bengtsson, maar het hoofdaandeel
hebben toch de eigenlandse kunstenaars.
Ook bij de orkesten ligt hierop het
cent, waarnaast als enige gastensembles
optreden het radio-orkest uit Moskou, de
Roemeense Staatsfilharmonie en het Ned.
Kamerorkest.
Oude
Slo-
re Tsjechische ei
kse muziek is zeer veelvuldig
ramma van het festival opgenomen
ïen zou de Praagse Lente dan ook
len beschouwen als een soort tribum
de Tsjechoslowaakse kunst, waarbi
en als Suk, Foerster en Novak mee'
dere malen op de programma's der con
verschijnen. Ook worden er vei
schillende Tsjechische opera's opgevoerd
Vojrova" van P-auer, „Der
Daumling" van Borkovec.
Ostrcil en Zich, terwijl daarnaast werk
il klinken van Schönberg, Ravel, Stra-
insky, Vaugham Williams, Bartók,
Szymonowski, Prokofieff en Britten.
UTRECHT, 11
Ds. P. ZANDT VOOR DE S.G.P.
1 1
f ->-N - f*
-a
A.R.P. en C.H.U. vergeten dat in
het isolement onze kracht ligt
HET NIEUWE KABINET zal, hoe dan ook, geen ministerie zijn, dat zich
naar Gods Woord zal richten. Als de anti-revolutionairen en de christe-
lijk-historischen er deel aan zullen nemen, gaat dit gepaard met veronacht
zaming van het woord van mr. Groen van Prinsterer, namelijk dat in het
isolement onze kracht ligt en dat vooral in tijden van verval de beginselen
zuiver bewaard behoren te worden.
Ds. P. Zandt, voorzitter van de Staat
kundig Gereformeerde Partij, sprak
tijdens de algemene vergadering in gi
bouw Tivoli te JJtrecht dezi
tijdens een rede t
lang".
Het toenemend zedelijk verval in de
wereld en in Nederland, het 6teeds groei
ende materialisme en de in de wereld
heersende verdeeldheid en spanning op
politiek gebied, weet de voorzitter aan
toenemende afvalligheid van het
christelijke geloof
n welke kan' ook bekeken, de heden
daagse gang van zaken in on6 land valt
en ontstellend belangrijke wijze ten
nadele uit in vergelijking met de loop der
gebeurtenissen toen ons land nog bestuurd
werd in overeenstemming met art. 36 van
de Nederlandse Geloofsbelijdenis.
In dit artikel wordt gesteld, zo zei ds.
Zandt, dat het beleid van de overheid
daarop gericht moet zijn, dat God door een
ieder wordt gediend en geëerd.
Tijdens het verdere gedeelte van de
bijeenkomst werden de periodiek aftre
dende hoofdbestuursleden D. Kodde en J.
Vermeulen met bijna algemene 6temmen
herkozen. Meegedeeld werd dat er 6edert
de vorige algemene vergadering negen
euwe kiesverenigingen zijn bij gekomen.
In de middagvergadering kwam van
H.M. de Koningin een antwoordtelegram
Eis 500 gulden
O
Tandarts H. A. H. uit Krommenie,
die een 14-jarig meisje en een 12-
jarige jongen tijdens een behandeling
had geslagen, hoorde gisteren voor
de Haarlemse Rechtbank een boete
van 50, subsidair een maand hechte
nis tegen zich eisen.
De ten laste gelegde mishandeling
gen waren gepleegd in 1957 en 1958
De kinderen waren volgens verdachte
zeer lasting en toen zijn werk niet
wilde vlotten, had hij geslagen. Uit'
spraak over veertien dagen.
Wat een gemak, zó uit het pak!
Kant cn klaar om van te happen
haalt U Meester's „dubbelbest" Gel
derse rookworst uit de vacuum-ver-
pakking. Heerlijk voor het weekend
een feestelijk hapje.
vacumatic verpakte
rookworst
Enig gevoel van onbehagen kwam
tot uitdrukking in het debat, dat
gistermiddag gehouden werd in de
Vlaardingse stadsgehoorzaal over de
mérites van het goedkope, maar te
vens minimale standaardhuis. In de
vergadering van de provinciale con
tactcommissie voor het woonruimte-
vraagstuk. Zuid-Holland had de Rot
terdamse dr. H. van den Broek (zoals
wij gisteren reeds meldden) in
zeer heldere uiteenzetting het precies
uitgekiende eenvormige eengezins
huis aangeprezen als de oplossing om
te komen tot een goed aantal wonin-
Half jaar voor moeder
die kinderen verborg
De Amsterdamse rechtbank heeft van
morgen de 42-jarige mevrouw J. K. B.
uit Amsterdam veroordeeld tot zes maan
den voorwaardelijke gevangenisstraf met
een proeftijd van drie jaar omdat zij in
de periode augustusnovember 1957 vier
van haar minderjarige kinderen, die uit
gestichten of internaten waren ontvlucht,
opzettelijk aan de nasporingen van po
litie en justitie had onttrokken.
Veertien dagen geleden was zes maan
den gevangenistraf. waarvan drie voor
waardelijk, met een proeftijd van drie
jaar geëist.
gen die betaalbaar zijn voor de ge
zinnen met de lagere inkomsten. In
de middaguren werd hierover gede
batteerd.
In het debat kwam tot uitdrukking, dat
er nogal wat schroom bestaat on
bouw van woningen van 4.30 meter b
al zijn het dan eensgezinshuizen, zo
pel als voorgedragen, aan te vatten. De
heer Suiker (Delft) achtte de geschetste
'oning gedrongen: een breedte van
meter achtte hij juist. Gaan we niet de
weg terug, zeo vroeg hij zich af. En
geren we met deze plannen ook niet de
:e bouwers? De heer Groenendijk
Gouda vond alle woningbouw met n
der dan drie slaapkamers per flink gezin
te klein. De heer Swaters (Gorkum) ageer
de fel tegen de gedachte aan woonkeukens
Grote gezinnen, zo zei hij, van zo'n ell
kinderen, hebben meestal of verdienende
kinderen of houden een ruime huishuur
van de kinderbijslag over. De heer Vonk
uit Pijnacker protesteerde tegen de
formiteit: een zesbeds-straatje. een
genbeds-straatje, een dertienbeds-straatje
en bejaarden-straatj^. Hij zag daar
griezelige eenvormigheid en verpaupe
ring van komen. De Voorburgse heer
Crèfcoeur pleitte voor de verdwijning
der huursubsidies. Het hoofd van het Rot
terdams huisvestingsbureau, de heer
Bemmelaar, schetste in grove trekken
hoe hoog de nood wel gestegen is: e
zijds van de woningzoekenden, ar
zijds van de hoge huren, ook van woning
wetwoningen. In deze nood zijn de stan
daardwoningen een uitkomst.
Ir. van den Broek stelde met verve zijn
lening tegenover die van de sprekers.
Men mag de standaardhuizen niet verge
lijken metnormale vrije huizen, maar moet
zien tegenover de vierhoog portiekwo
ningen. Dan zijn ze toch, ondanks de
smalle opzet, verkieselijk en veel goed
koper. Juist kleine bouwers kunnen in
bouw uitstekend een plaats vinden
uniformiteit behoeft men niet te vrc-
De woonkamer is klein, maar niet
te klein, sommige mensen zijn verrukt
de woonkeuken.De heer Van den
Broek zal eveneens een tegenstander van
de subsidies zijn.
binnen op de aanhankelijkheidsbetuiging
nen" onmiddellijk na de opening tele
grafisch had verzonden.
Ds. Dorsman. Nederlands Hervormd
predikant in Staphorst, sprak een slot-
Zoekt U iets heters?
Rook dan morgen eens
(CONSTANTE KWALITEIT)
Concessies
(Vervolg van pagina 1)
Duitsland zich aansluit bij de N.A.V.O.,
het Pact van Warschau of neutraal wil
blijven.
A Wanneer Duitsland zich bij de N.A.V.O.
aansluit, zullen toch geen geallieerde
troepen in Oost-Duitsland worden ge
stationeerd. Omgekeerd kunnen iff
West-Duiteland geen communistische
troepen worden gelegerd.
Akkoord
zijn Amerikaanse en Engelse college heb
ben gezegd, dat er een grondslag is ge
vonden voor een akkoord tot beëindiging
van de kernproeven voor altijd. De drie
ministers hebben gistermorgen dit pro
bleem besproken. Zij besloten, dat hun
deskundigen hun besprekingen zouden
voortzetten.
Vandaag spreken de vier ministers nog
over het voeren van geheime onderhan
delingen. Daarna begint voor hen het
weekeinde. Zij hebben namelijk tot een
vijfdaagse werkweek besloten. Minister
Herter gebruikt deze „vrije tijd" om in
Rome besprekingen te voeren.
EN ZO HEEFT men dan in
Genève de man ontdekt, die
waarschijnlijk als enige ter
wereld Joseph Stalin een
draai om de oren heeft ge
geven en nu nog in de gelegenheid
is dit na te vertellen. Zijn naam
hoeft u niet te onthouden, maar hij
heet Khariton Tsjavitsjvilli, en hij
woont sinds 1918 in Zwitserland,
m.a.w. hij vestigde zich daar toen in
Rusland de poppen begonnen te
dansen.
De heer Khariton
Tsjavitsj villi
heeft over de
klap alles ver
teld. Het was een
keiharde klap,
beweert hij, en
midden in het ge
zicht. Het gebeurde in 1905. in e
stadje in Georgië, toen Stalin en hij
nog jonge revolutionairen waren.
Stalin had een gemene streek uit
gehaald, waarover veel deining was
ontstaan.
En wat deed Stalin toen hij de
klap kroeg? Hij keek me alleen maar
aan en glimlachte, antwoordde
Tsjavitsjvilli. Hij was een wonder
lijk mens, de grootste organisator
sinds Djengis Khan.
Overigens schijnt Tsjavitsjvilli
niet veel vertrouwen te hebben ge
had in de vergevensgezindheid van
Stalin. Toen de revolutionairen de
macht aan zich begonnen te trek
ken. vertrok hij naar een rustiger
omgeving. -
Drink
s/s r.jonye"
moe/ eyrr/
