Jiteuuic geihsclfe (Courant
ONCESSIES AAN DE SOWJETUNIE
Advies „niet zwemmen
geldt ook zee bij Katwijl-
DE METRO
Vrije verkiezingen in Berlijn voorgesteld
Westen hoopt nu op
tegemoetkomendheid
Volgende week nog geen
debuut van kabinet
Voortaan beter voorbereid op
onaangename verrassingen
Voorstellen van de Hoge
Autoriteit verworpen
Opnieuw Engelse wapens
naar Indonesië
Sukarno nodigt
Paus uit
geroutineerde kracht
95
VRIJDAG 15 MEI 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel 31441.
ABONNEMENTEN: f7.S0 per kwartaal;
f2.55 per maand; f0.59 per week.
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Familieberichten f0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58930
Directie! F. DIEMEE
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Dr. E. DTEMER
„Stantvasticft is gfjebleuen
tnyn bert ia tcgljenspocf
Veertigste jaargang no. 11563
En zo wordt
in ROTTERDAM
Zie pagina 4
REGERINGSVERKLARING 26 MEI?
Door Pinksterdagen en het bezoek
van de Sjah van Perzië
(Van onze parlementsredactie)
HET ZIET ER NAAR UIT. dat het gro
te Tweede-Kamerdebat over de re-
{eringsverklaring van het nieuwe kabi-
let in de week van 24 tot 30 mei zal
kunnen worden gehouden. De regerings-
rerklaring zelf zal waarschijnlijk pas
>p dinsdag 26 mei kunnen worden afge-
,egd. Het is niet mogelijk gebleken om
let parlementaire debuut van het kabi-
let-De Quay op 'n vroeger tijdstip te doen
plaatsvinden, want de volgende week
lullen enkele van de straks optredende
Ixcellenties in beslag worden genomen
loor het bezoek van de Sjah van Perzië
lan ons land. De beëdiging van de nieu
we bewindslieden zal, naar verwacht
wordt, a.s. dinsdag geschieden.
Vanmiddag heeft de kabinetsforma
teur De Quay een bespreking gehad met
ie meeste kandidaat-ministers. Deze bij
eenkomst (n.b. nog niet de zg. „consti
tuerende vergadering") had plaats na
lat het demissionaire kabinet 's-mor-
{ens in de Trèvesz-zaal voor het laatst
inder. leiding van prof. Beel bijeen was
leweëst. Bij die gelegenheid hebben de
iftredende ministers, die ook in 't nieu
we kabinet zitting zullen hebben (de he
ren Luns, Cals, Zijlstra, Van Aartsen
tn mej. Klompc) afscheid kunnen ne
men van hun ambtgenoten, die niet zul
len terugkeren (de heren Beel, Witte,
Staf, Struycken en Helders).
Tijdens de hedenmiddag gehouden
Conferentie hebben de kandidaat-minis
ters van gedachten gewisseld over o.m.
het regeringsprogram en over de aan-
Itelling van staatssecretarissen. Er zul
len, zoals bekend, verschillende nieuwe
hnderministers moeten worden benoemd,
maar dit is een zaak, die niet tot het
eigenlijke formatiewerk behoort en dus
jeter geregeld kan worden. Niet de ka
binetsformateur trekt namelijk de
Staatssecretarissen aan, maar de minis-
Als gevolg van de totstandkoming van
hen kabinet waarin versohillende Kamer
leden zitting hebben, zullen er uiteraard
Verschuivingen optreden.
In de plaats van prof. dr. J. Zijlstra
wordt lid van de Tweede Kamer de heer
C. van Nierop, secretaris van het C.N.V.
en voor mr. J. van Aartsen mr. W. Aan-
tje6, secretaris van de Chr. aannemers- en
patroonsbond.
Voor dre. H. A. Korthals wordt de heer
J. G. de Corver, wethouder van Heem
stede, Kamerlid en voor mr. E. H. Toxo-
peüs mevrouw ir. A. Kuyper-Struyck,
die raadslid in Rotterdam is.
De plaat6 van mejuffrouw dr. M. A
M. Klompé krijgt mejuffrouw J. Knol,
die lerares i6, voor mr. J. M. A. H. Luns,
dr. W. J. Schuyt, oud-Kamerlid en voor
J. M. L. Th. Cals mr. G. A. M. Rool-
vinik, die eveneens Kamerlid i6 geweest.
Worden dre. W. K. N. Schmelzer, vice-
admiraal b.d. H. C. W. Moorman en dr.
G. M. J. Veldkamp weer staatssecretaris,
dan komen bovendien in de Kamer me
juffrouw G. S. H M. Kok, lerares, luite
nant-generaal J. G. Warringa en de heer
W. P. G. Assman, die al in de Kamer
zitting had.
Ir. H. Vos. waarnemend voorzitter-van
de Partij van de Arbeid, heeft gisteravond
de televisie gesproken over de kabi
netsformatie al6 over een „droevige
comedie". Hij meende, dat er geen enkele
In lange rijen arriveren vluch
telingen uit Tibet thans aan de
grens van India. De eerste
groep van 92 verdrevenen
kwam woensdag aan na een
harde tocht van zes weken door
het barre Himalayagebergte.
In totaal zijn 7000 Tibetanen
onderweg naar de vrijheid.
ernstige poging is gedaan om tot werke
lijk overleg met de P.v.d.A. te komen. Hij
zei, dat het nieuwe kabinet onder een
slecht gesternte i6 geboren en wenste, dat
het kort zal leven en dat het niet. te veel
brokken zal maken. De P.v.d.A. zal in de
oppositie zijn. maar elk voorstel beoor
delen op zijn sociale economische en poli
tieke verdiensten en het land blijvend die
nen. aldus de heer Vos.
Advet
MODERNE INTERIEUR
„ARUSHA" KARPETTEN
langpoliig tapijt van zeer goede
kwaliteit.
140 x 200 162.50
BULTHUIS
BOTERMARKT 23
TAE WESTELIJKE LANDEN in Genève hebben gisteren voorgesteld na
vrije verkiezingen Berlijn tot één stad te herenigen en onder controle
van de Grote Vier of de Verenigde Naties te plaatsen. De stad zou worden
bestuurd door een gekozen gemeenteraad, die onder toezicht staat van de
vier grote mogendheden. De vrije toegang tot de stad zou eveneens ge
garandeerd worden door de Grote Vier.
Dit voorstel van de westelijke ministers is een onderdeel van het uitge
breide geallieerde plan tot oplossing van het vraagstuk van de Duitse her
eniging en de Europese veiligheid. Zoals we reeds meldden wensen de wes
telijken een hereniging van Duitsland in verschillende etappen. De vrije
verkiezingen in Berlijn zouden tijdens de eerste fase van de hereniging ge
houden moeten worden. Verder zou aan de Duitse hereniging, volgens het
westelijke plan, een gemeenschappelijke verklaring van de Grote Vier
moeten voorafgaan. In deze verklaring beloven de vier landen elkaar af
te zien van geweld en hangende conflicten alleen
regelen.
Hoewel de communistische afgevaar
digden op de Geneefse conferentie het
westelijke plan niet hebben veroordeeld
zij wilden de vooretellen eerst nauw
keurig bestuderen heeft radio-Moskou
reeds kritiek laten horen. De Russische
radio meende, dat de indiening
plan het werk in Genève alleen i
lemmert. Het Oostduit6e communistische
nieuwsagentschap noemde het plan een
onhandige inmenging in de Duitse bin
nenlandse aangelegenheden.
Het grootste bezwaar van de communis,
ten is wel. dat de westelijken hun voor
stel als een geheel beschouwen en de pro-
blemen aan elkaar hebben gekoppeld. Een
Engelse afgevaardigde heeft giet<
wel laten doorschemeren, dat het Westen
eventueel bereid zou zijn de voorgestelde
oplossing van de Berlijnse kwestie
de andere vooretellen los te maken.
De Russische premier Ghroesjtsjef heeft
gisteren nog in een rede in Kiesjinef ge
zegd, dat Rusland met twee Duitse rege
ringen een vredesverdrag wil sluiten
dat het blijft eisen, dat Berlijn een v
stad wordt. Chroesjtsjef hield deze rede
echter voordat hij formeel had kennis
genomen van de westelijke vooretellen.
Pleidooi
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Herter heeft gisteren tijdens
de conferentie een vurig pleidooi gehou-
len voor het westelijke plan.
„By de bestudering van dit plan", zei
de Amerikaanse minister, „biykt duide-
iyk, dat onze regeringen zeer ver zün
gegaan om aan de Russische verlangens
tegemoet te komen. Wg hebben belang-
röke wyzigingen gebracht in onze voor
stellen van 1955 en rekening gehouden
met de inzichten van de Russen. Wy
hopen oprecht, dat de Russen ons ook
tegemoet zullen komen, zodat een basis
voor wederzydse begrip ontstaat".
HerteT waarschuwde: „In het hart van
het Europese continent blijven veront
rustende situaties bestaan. Volken van
Oost-Europa zijn, zoals de gebeurtenissen
Hongarije hebben aangetoond, niet bij
machte over hun eigen lot te beslissen. In
andere gebieden blüven ernstiee crises
rust veretoren".
„Elke blijvende oplo66ing", zo zei minis
ter Herter. „moet rekening houden met
de noden en belangen van de betrokken
WATER IS NOG STEEDS VERGIFTIGD
IN VERBAND met de grote, nog steeds niet tot stilstand gekomen vis
sterfte adviseert de farmaceutische inspectie van de volksgezondheid
met klem, tot nader order niet te zwemmen nabij het uitmondingskanaal
te Katwijk aan Zee, in de openbare wateren van het boezemgebied van
Rijnland en Delfland (tot aan Delft), een gedeelte van de Woerdense
boezem en in de Hollandse IJssel. Dit advies geldt totdat geen stervende
of dode vis meer wordt waargenomen. Uit het nog niet afgesloten onder
zoek is komen vast te staan, dat de besmetting niet van radio-actieve
aard is. Alle proeven in deze richting hadden een negatief resultaat.
De heer M. J. N- Schuursma, farmaceu
tisch inspecteur, deelde een en ander mede
op een persconferentie, die gistermiddag
in het raadhuis te Alphen aan den Rijn
werd gehouden. Een bespreking van een
dertigtal deskundigen, onder meer van
het Rijksinstituut voor de Zuivering van
Afvalwater, rijkswaterstaat, hoogheem
raadschappen en de afdeling epidemiolo
gie van het rijksinstituut voor de volksge
zondheid, ging hieraan vooraf. Tijdens
deze bespreking werden zodanige contac
ten gelegd, dat men in het vervolg beter
op dergelijke gebeurtenisen is voorbereid
door een bepaald waarschuwingssysteem
Aangezien het vrijwel zeker is, dat de
massale watervergiftiging van chemische
oorsprong is en dat de vergiftiging is ont
staan op de vuilstortplaats te Gouderak
aan de Hollandse IJssel, is een stortverbod
ingesteld voor alle vuil, dat schadelijke
stoffen kan bevatten. Door het aanbren
gen van aquaria zal het Hoogheemraad
schap van Rijnland bovendien voortaan
regelmatig het water bij de stortplaats
gaan controleren. Het uiterst moeilijke
onderzoek naar de ware aard van de ver
giftiging is nog in volle gang.
Evenmin Is het momenteel vast te stel
len, in hoeverre het besmette water gevaar
oplevert voor het vee. dat er van drinkt,
en voor de groente, die er mee wordt
besproeid Er zyn nog geen schadeiyke
gevolgen van een en ander bekend. Die
renartsen cn huisartsen hebben echter het
consigne gekregen nauwlettend op e
tuele schadelijke gevolgen toe te zien. Een
soortgelijke opdracht kreeg gisterochtend
op een vergadering in Amsterdam het col
lege van directeuren van keuringsdiensten
voor waren ten aanzien van besmette vis.
die eventueel door onverantwoordeiyke
personen te koop mocht worden aange-
Vindt men dode eenden of andere die
ren, die kennelijk direct of indirect door
het vergiftigde water zijn gestorven, dan
wende men zich tot de politie in zijn woon
plaats opdat deze de kadavers kan laten
onderzoeken. Bij het constateren van grote
•eelheden dode vis dient men zich met
het gemeentehuis in zyn woonplaats in
•rbinding te stellen, waar dan het des-
truotiebedrijf wordt gewaarschuwd.
Militairen
Voor de militairen in Zuid-Holland
hebben de desbetreffende garnizocnscom-
danten een zwemverbod uitgevaardigd
voor de Hollandse IJssel en de daarmee
in verbinding staande zwembaden.
Verschillende zwembaden in de Haag
se agglomeratie zün eveneens gesloten of
de openingsdatum is uitgesteld.
Van hengelaarszijde werd medege
deeld: de Nessepolder te Boskoop en de
polders te Alphen aan den Rijn en Hoog-
made, hebben niet te lijden gehad van
de vergiftiging. Deze staan niet direct in
verbinding met het besmette gebied en
zijn hermetisch afgesloten. Het grote
vraagstuk momenteel is. dat men geen
water in deze polders kan inlaten. Bij
langdurige droogte een vraagstuk apart.
Dit geldt alleen voor de polder Kerk en
Zenen te Alphen. De Uitwetering te Bos
koop kan voorlopig afgeschreven worden
s besmet, evenals
België
Het vraagstuk van de waterVergiftiging
door onverantwoordelijk afval en vui"
spuien, doet momenteel ook in België op
geld. De verontwaardiging over de ver
ontreiniging van de mooie plassen bi;
Vosseim in het Brabantse is groot. Dui
zenden vissen, die het de laatste tyd door
de toenemende verontreiniging van het
water uit naburige plaatsen al zwaar te
verduren hadden hebben de 6trijd waar-
schünlijk door de warmte van de laatste
dagen moeten opgeven Hengelaars- en
natuurbonden hebben protesten bij de
overheid ingediend, aldus de Brusselse
Le Soir.
vreedzaam te
geen der partijen
Concessies
Al6 men het nieuwe westelijke plan, dat
we gisteren publiceerden, vergelijkt met
de voorstellen, die het Westen tijdens de
Geneefse conferentie van 1955 deed, vallen
de volgende concessies aan de Russen op:
De Duitse hereniging wordt niet inge
luid met vrije verkiezingen. De verkie
zingen worden pas na 2Vi jaar voorbe
reidend werk gehouden.
2 In de voorgestelde Duitse herenigings
commissie kunnen de Oostduitsers niet
worden weggestemd. De taak van deze
commissie i6 het onderling contact te
bevorderen en een kieswet op te stel
len waarover alle Duitsers door middel
van een volksstemming kunnen beslis-
Het Westen biedt Rusland by elke stap
naar de Duitse hereniging uitvoerige
militaire veiligheidsmaatregelen aan.
Deze veiligheidsmaatregelen blijven
van kracht ongeacht of het herenigde
(Zie vervolg op pagina 5)
SLAG VOOR EUROPESE GEDACHTE
DE MINISTERRAAD van de Kolen- en Staalgemeenschap heeft de voor
stellen van de Hoge Autoriteit tot beperking van de kolenproduktie
en -invoer in de zes landen verworpen. De grote landen, West-Duitsland,
Frankrijk en Italië wensten het gezag van de Hoge Autoriteit niet te aan
vaarden en stemden tegen het plan tot oplossing van de kolencrisis.
Grote landen
oorzaak van
gezagscrisis
De verwerping betekent niet alleen,
dat de Hoge Autoriteit voor het eerst een
belangryke nederlaag heeft geleden,
maar ook heeft de Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal aan prestige
„Ik geloof, dat men kan zeggen", luid
de het commentaar van de Nederlandse
minister van economische zaken. prof. dr.
Zyistra, „dat de verwerping van de voor
stellen een terugslag voor de Eurcoese
gedachte betekent".
Na de vergadering van de ministerraad
deden geruchten de ronde, dat België
zich gedeelteiyk uit de gemeenschap zou
terugtrekken en zHn grenzen voor invoer
van kolen zou sluiten.
Minister Zijlstra achtte deze Belgische
stap niet waarschönUjk, omdat België
dan de hulp zou verspelen, die de Hoge
Autoriteit heeft toegezegd.
lijk had afgesproken dat de
vier ministers aan een ronde tafel
zouden komen te zitten en dat de
afgevaardigden van de twee Duits-
landen met rechthoekige tafels ge
noegen moesten nemen, deed zich
onverwacht een nieuw probleem
voor. Hoe groot moest de afstand
tussen de ronde tafel en de twee'
rechthoekige tafels zijn? Gromyko
wist een oplossing: „Gelijk aan
zes van die potloden." „Akkoord,"
zei Lloyd, en hij begon zes potlo
den achter elkaar uit te leggen.
„Nee," protesteerde Gromyko, „ik
bedoel de dikte van zes potloden."'
De drie anderen konden het hier
mee niet eens zijn, zodat het een
bieden over en weer werd. Op
voorstel van Herter werd de zaak
ten slotte met een potloodlengte
beklonken.
Nederland protesteert bij voorbaat
EEN Indonesisch militair gezant
schap heeft in Londen bespre
kingen gevoerd over de levering van
1500 Britse parachutes, kanonnen en
180 gevechtswagens, ter waarde van
dertig miljoen gulden.
De Nederlandse ambassadeur in
Londen heeft onmiddellijk na het be
kend worden van dit bericht een on
derhoud aangewaagd met de Britse
onderminister van buitenlandse zaken
om hem de bezwaren van Nederland
se zijde tegen nieuwe Britse wapen-
leveranties aan Indonesië kenbaar te
maken.
Een woordvoerder van het ministe
rie in Londen deelde gisteren mee dat
de Engelse regering regelmatig con-
Z.K.H. prins Bernhard, zoals u
hem zelden ziet: verschijnt hij
meestal in civiel of in militair
uniform, gisteren droeg hij in het
Rode Kruisgebouw in Den Haag
de lange zwarte J ohanniterman-
tel met witte ster. De Prins is nl.
landscommandeur van de (pro
testantse) ridderorde van St. Jan,
waarvan het kapittel gisteren
vergaderde.
tact onderhoudt met elk land dat be
langen bij of bezwaren tegen Britse
wapenzendingen zou kunnen hebben.
Engeland stelt tegenover de Neder
landse bezwaren dat als. de Indone
siërs de wapens niet in Londen kun
nen krijgen, ze dan ergens anders heen
gaan en dat zou niet zo gewenst zijn,
zoals de woordvoerder zei.
Britse zegslieden menen dat er op
het ogenblik aan wordt gewerkt het
meningsverschil tussen Engeland en
Nederland over deze zaak op te los
sen.
De vergunningen voor de Britse wa-
penléveranties aan Indonesië zijn heden
morgen te Londen formeel in het Indone
sische ambassadegebouw overhandigd.
Een woordvoerder van de Nederlandse
ambassade te Londen heeft verk'aard,
dat de Nederlandse vertogen tegen deze
leveringen niet het karakter van een for
meel protest hadden.
De Indonesische president Sukarno
is gisteren in officiële audiëtie door de
Paus ontvangen. Toen Sukarno uit zijn
auto stapte zette de Palentijnse lijfwacht
het Indonesische volkslied in. De parti
culiere audiëntie tussen het hoofd van
de rooms-katholieke kerk en de Moham
medaanse president duurde 20 minuten,
daarna ontving de Paus ook de leden
van Sukarno's gevolg. Sukarno nodigde
de Paus uit voor een bezoek aan Indo
nesië, waarop deze antwoordde dat hij
het graag zou doen indien God het
De Paus schonk Sukarno de gouden
medaille van zijn kroning en een mozaïek
van het Forum Romanum en ieder lid
van het gevolg een zilveren medaille.
Sukarno gaf de Paus een zilveren eetser
vies en een zeldzame vijf eeuwen oude
kris, benevens kostbare stoffen.
Na het verwerpen van
6tellen hebben de ministers namelijk nog
uitvoerig gesproken over maatregelen tot
steun van de Belgische mijnindustrie.
vice-voorzitter van de Hoge Auto
riteit. de hepr Spierenburg, verklaarde,
dat het Gezagsorgaan de kwestie nu aan
het Europees Parlement zal voorleggen.
De regeringen, die hebben tegenge
stemd, aldus de vice-voorzltter. zijn nu
verantwoordelijk voor de ongunstige ont
wikkeling van de kolencrisis.
Tijdens de conferentie met de ministers
is duidelijk het gebrek aan begrip voor
het gezag van de Hoge Autoriteit geble
ken, zei de heer Spierenburg.
Vooral van Franse zijde kwam duidelijk
naar voren, dat men geen gemeenschap
pelijke oplossing van het kolenvraagstuk
wenst. Men wenste slechts nationale pro-
duktiequota te accepteren.
Duitsland en Frankrijk hebben om po
litieke redenen geen oplossing gewenst.
De kwestie was eenvoudig zo, dat men
de Hoge Autoriteit niet de middelen
wilde geven, die haar in staat zou stel
len invloed uit te oefenen.
Ten slotte zei de heer Spierenburg
sceptisch te staan tegenover de bewering
van Frankryk en Duitsland, dat de con
junctuur binnenkort zodanig zou verbe
teren, dat hierdoor een belangrijke daling
van de kolenvoorraden in Europa zou
optreden.
Tijdens de zitting in Straatsburg is gis
teren nog besloten de hulp aan de Bel
gische mijnwerkers met nog vier maan
den te verlengen.
Irak verlaat de
Eisenhowerleer
Premier Kassem van Irak heeft mee
gedeeld dat zijn land deze week defini
tief de Eisenhower-doctrine de rug zal
toekeren en dat Irak sterk genoeg is om
op eigen benen te staan.
,,Ik werk voor de versteviging van de
vriendschap met de communistische lan
den, maar wij blijven tevens bevriend
met alle westelijke landen die prijs stel
len op deze vriendschap. Irak zal op
eigen kracht vertrouwen bij de verdedi
ging tegen agressie en zal dus de hulp
van Amerika die bij de afkodiging van
de Eisenhowerleer in 1957 is beloofd
niet nodig zal hebben. Het bewijs van
onze neutraliteit is onze vriendschap met
de communistische landen," zo zei Kas-
SIKKENS-TJALLEMA PR0DUKTEN
vraag gratis boekjs 'gezelligheid door kleur'
(32 pagina's in kleuren) bij postbus 2 - Leiden
(Advertentie)
Zonnige perioden
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Droog weer met zonnige
perioden. Zwakke tot matige
wind tussen noordoos' en
noord. Weinig verandering
in temperatuur. Aan de kust
echter kans op binnendryven
van mist en lage wolken met
temperaturen (Opgemaakt om 11.15
uur).
Zaterdag 16 mei. Zon op 4.46 uur, onder
2027 uur; Maan op 12.44 uur, onder 1-46
ur 22 mei Volle Maan.
ZON EN MAAN
Zon op 4.46 uur, onder 20.27 uur; Maan
op 12.44 uur; onder 1.46 uur. 22 mei Volle
heeft op de exportafdeling plaatsing voor
Sollicitaties onder export: VESTESTRAAT 1 E
