CHRISTELIJK
Pasen is beslist «reen
voor j aarsvernieuwino;
Besef van katholiciteit
bij kerkhervormer
Souvereiniteit in eigen
kring niet wenselijk meer
Geref. kerken
moeten breken
met tradities
Ontsnapt
j langs Krakatau
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Gereformeerde Gemeenten
hielden zendingsdag
o
Confessionele reactie op
vrijzinnige meditatie
De rubriekdie over het alge
meen het eerst gelezen wordt,
in het blad van de Confessionele
Vereniging: Hervormd Week
blad" is „Drijfhout". Strand
vonder grijpt hier en daar wat
uit de stroom van kerkelijke
bladen en weet zijn knipsels van
een verbluffend scherp commen
taar te voorzien. In het jongste
nummer van dit blad ging hij in
op een paasmeditatie van de
hervormde predikant van Oost-
voorne en wij geven zijn com
mentaar in iets verkorte vorm
door:
GRAAG lees ik bij gelegenheid
wat uit de pen van ds. W. de
Weerd (Oostvoorne) vloeit. Met
echte belangstelling nam ik dan
ook ..Contact" (van 20 maart
j.l.) ter hand om De Weerds
paas-overdenking te lezen; na
tuurlijk óók met gepaste nieuws
gierigheid naar wat hij ervan
..gemaakt" had.
De titel is lokkend: ..Van har
te gelukgewenst, christen!"
De W. zegt dan o.a.: „Op de
eerste dag der week. toen het be
gon te lichten, stonden zijn (Je
zus') volgelingen aan het graf,
in het zuivere, prille licht van de
dageraad. Zij stonden er als be
vrijde mensen, die bij de gratie
Gods mochten ervaren, dat hun
Heer de dood overwonnen had!"
Hoe had Jezus de dood over
wonnen? De W. zegt; ..Want wie
zo sterven kan als Hij. overwint
de dood." Let wel: hierbij is er
van de bijbelse boodschap, dat Je
zus is opgewekt door zijn Vader,
dat Hij is opgestaan, geen spra
ke.
Wat was de paasblijdschap der
discipelen? Ds. De W. zegt: „Op
die eerste dag der week voelen
zij zich meer dan ooit met Hem
verbonden. Met het oog op het
graf wordt hun eenzaamhe'ki
veranderd in gemeenzaamheid,
hun leed in vreugde, hun twijfel
in geloof. Van alle kanten moet
hun de jubel van zon en bloe
men en vogels in de oren heb
ben geklonken: „Van harte ge
lukgewenst. christen! Van harte
gelukgewenst!
Wat zegt de bijbel
erkelijkheid? Die
vluchtten van het graf weg.
..want siddering en ontzetting
hadden haar bevangen. En zij
zeiden niemand iets. want zij
waren bevreesd" (Mare. 16:8>.
De evangelist Mattheus verhaalt
hetzelfde (28:8). maar geeft bij
de vrees dier vluchtende vrouwen
de variant: „en met grote blijd
schap."
Lucas geeft nóg een toets (24:4):
toen die vrouwen bij het ledige
graf stonden, waren zij daarover
niet blij, maar „in verlegenheid".
Toen, nog weer later. Petrus zich
bukte en in het ledige graf zag,
„ging hij weg, bij zichzelf ver
baasd over wat er gebeurd mocht
zijn", zo zegt een oude invoeging
in de Lucastekst (24 12).
Uit deze gegevens blijkt, dat ds.
De W. bij zijn paaswens, niet be
paald correct met de oudste be
richten gehandeld heeft. Hij heeft
ze voor kennisgeving gedeponeerd.
Hij heeft een vrije fantasie gele
verd. Een brok „romantiek", ge-
inspireerd op „zon, bloemen en
vogels". Kom, kom, ds. De
Weerd, u kunt me nog meer ver
tellen!
Opstanding en
natuurgebeuren
ER LIGT in de oudste bronnen
van het paas-evangelie een
probleem, waarvan theologen van
„links" en „rechts", ieder naar
eigen visie, een oplossing hebben
gezocht. Afgezien van de opstan
ding van Jezus als feit. aanvaar
den beide „richtingen", dat de
discipelen en vrienden van Jezus
in zijn opstanding geloofden. Zij
waren er vast van overtuigd. Laat
men hen bij het graf komen en
aanstonds een blijde overwinnings
psalm zingen: stelt men het voor.
alsof zij, bij dat graf staande, op
eens veranderden in „bevrijde
mensen", dan doet men de oudste
(en énige' gegevens geweld aan;
dan werkt men met „bedorven
feiten".
Het probleem Is: eerst geloof
den zij niet; daarna gingen zij
geloven. Zij waren niet plotseling
veranderde mensen, neen. zij wer
den dit. trapsgewijs, door openba
ring op openbaring van de verre
zen Heer.
Zoals de Wet alleen vanuit het
evangelie, vanuit Gods barmhar
tigheid kan verstaan worden, zo
kunnen de evangeliën alleen ver
staan worden uit de apostolische
brieven (die trouwens goeddeels
ouder zijn dan de evangeliën). De
evangeliën moet men „eigenlijk
van achteren naar voren lezen".
D
„Het evangelie kan alleen vanuit
de Opstanding van Jezus Christus
begrepen worden". (Van Niftrik).
Wie nu de feiten veronacht
zaamt dat Jezus' vrienden
eerst ongelovig waren, bevreesd,
twijfelend en dat zij eerst gelei
delijk aan. door Jezus verschij
ningen en woorden tot blijde ze
kerheid kwamen wie deze fei
ten negeert en passeert, kan het
eigenlijke, wezenlijke heilsfeit, Je
zus' opstanding, wel missen. Hij
rekent er alleen mede, dat de
Geest, die Jezus bezielde, ook
macht kreeg op, opstond in Je
zus' volgelingen. Jezus zélf valt
daarbij uit, wordt een „geliefde
dode", een door herinnering aan
zijn woorden en daden inspireren
de, historische figuur.
Kleur en film
Z „natuur" in haar lente-ont
waken geeft dan kleur en
fleur aan de „Paas"-verkondi-
iing. „Van alle kanten." zegt ds.
>e Weerd, „moet hun de jubel
van zon en bloemen en vogels in
de oren hebben geklonken: „Van
harte gelukgewenst, christen!"
De mens, als redelijk-zedelijk,
geestelijk wezen, beleeft deze
voorjaarsvernieuwing op hoger
plan en intensiever dan de die
ren en de planten, maar het pro
ces is, „natuurwetmatig", hetzelf
de: krachtsvernieuwing: m.a.w.
dit evangelie is geen Evangelie
meer. Ik voel enige aanvechting
om een voorstel te doen: zou het
voor wie het bijbels paas-evange
lie een vreemde, onaanvaardba
re zaak schijnt, niet aangewezen
zijn om geen bijbelteksten meer
te gebruiken, maar hun stof te
ontlenen aan algemeen-„religieü-
ze" literatuur?
Toch doe ik dit voorstel niet.
Als Gods Geest ieders persoon:
lijkheid, die Hij zélf geschapen
heeft, eerbiedigt, hebben wij dat
óók in onze verhouding tot ande
ren te doen. Er komt nog iets bij.
Indien wij geloven, dat de Chris
tus. genaamd Jezus, lééft, aan
vaarden wij ook zijn vrijmacht
om te werken, door zijn Woord
en Geest, waar Hij wil en door
wie Hij wil. Het zij verre van
mij, om over eens anders „blijd
schap in Christus" te oordelen.
Iets geheel anders is 't, om eens
anders (publieke) uitingen te
overwegen, inits dit geschiedt
naar „de zin van Christus".
Slotsom: de Geest gaat de na
tuur te bulten en te boven en
Gods herscheppingsdaden, ln en
door Jezus ingezet, hebben hun
eigen heerlijkheid.
Ds. J. J. Timmer
zeventig jaar
Ds. J. J. Timmer te Woerden, de
secretaris van de Gereformeerde Bond
en emeritus predikant van de Hervorm
de Kerk zal zondag 3 mei zijn zeven
tigste verjaardag vieren. Ds. Timmer
die nog altijd bijstand verleent
pastoraat te Driebergen werd
jan. 1916 in het ambt bevestigd
Calvijnherdenking in Utrecht
IN DE eeuwenoude aula van de Rijks Toch zal men moeten erkennen, aldus
Universiteit, waar half verganeP»"of Van Ruler, dat het besef van de
vlaggen hangen als een herinnering katholiciteit juist bij Cal
gebleven. Prof. Van Ruler
volgens de Reformatorische idee
Katholiciteit na.
Calvijn heeft voor het eerst de moed
gehad' de existentie tot op de waarheid
van de praedestinatie te beleven. De
tegenwoordige existentie-filosofie noem
de prof. Van Ruler een verminkte na-
gloed van deze bijbelse waarheid. Het
is Gods welbehagen dat ik daar ben
en dat heeft men diep beleden. Voor
Calvijn betekende dit echter geen
breuk met de redelijkheid van het zijn.
In de verbinding tussen deze rede
lijkheid'en de praedestinatie ligt. aldus
prof. Van Ruler, één der schoonste
vormen van de reformatorische huma
niteit.
Ook heeft Calvijn een nieuwe visie
gegeven op de verhouding Kerk en Staat.
Ook de Staat werd opgenomen in het
Rijk Gods. Kerk en Staat hebben samen
het volksleven te regeren. In de prak
tijk is van deze gedachte weinig terecht
gekomen. Maar voor velen, aló"us prof.
Van Ruler, is zij als een poolster ge
weest waarop men gevaren heeft.
Bij Calvijn vindt men voorts een
■RHÜI BUK,, -jnieuwe visie op de heiliging van de we-
toekomst getrokken. De reld. Men ^aat weer beleven dat deze
zijn Institutie alleen al. al- 1J
groots verleden, heeft de
Utrechtse Alma Mater gistermiddag j ging
in een plechtige bijeenkomst het feit
herdacht dat Calvijn dit jaar 450 jaar
geleden geboren werd.
In de reeks Calvijnherdenkingen,
die alom plaats vinden, was deze aca
demische herdenking een bijzondere.
Onder de sprekers trof men nl. ook
een Rooms Katholieke geestelijke aan
en wel de bekwame Calvijnkenner
Pater dr. Luchesius Smits. Voorts
voerden de twee Utrechtse hooglera
ren, dr. S. van der Linde en dr. A.
A. van Ruler het woord.
Pater dr. Luchesius Smits stelde in zijn
betoog over „Calvijn en de Oude Kerk"
uitdrukkelijk vast dat Calvijn met zijn
Reformatie een teruggaan naar de bron
nen van de Oude Kerk beoogd heeft.
De bezinning op het verleden, die ken
merkend is voor een tijd als de zestiende
eeuw, waarin nieuwe wegen gezocht
moesten worden, heeft Calvijn gebracht
tot een nieuwe waardering van de Hei
lige Schrift en van de kerkvaders. Van
uit deze herbezinning heeft Calvijn lijnen
Beroepirigswerk
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Groningen <vac. C. M.
Luteyn): L. van Hartingsveld te Maas
sluis: Scherpenzeel Geld. (toez.): A. L.
van der Smit te Maarssen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor Klundert (tweede pred-
pl. in combinatie met Zevenbergen): A. J.
Dondorp te Domburg-Westkapelle.
A. Kalis, hulpprediker te Kimswerd, Gr.
aanvang
dus pater Luchesius Smits, waarin nij
spreekt over de Godskennis en de zelf
kennis, kan zelfs heden ten dage nog
uiterst modern genoemd worden. Calvijn
heeft de Schrift weer een geheel nieu
we plaats gegeven. Voor hem is de Bij
bel de enige bron van waaruit licht valt
op deze verscheurde wereld.
In dit verband stelde pater Smits de
vraag of het beroep van Calvijn op de
Kerkvaders van opportunisme getuigde,
zoals soms wordt beweerd. Voor Calvijn
is immers de Schrift de enige bron en
de kerkvaders zouden dan slechts kun
nen fungeren wanneer ze zijn betoog
zouden ondersteunen. Pater Smits ont
kende deze bewering ten stelligste. Cal
vijn was er van overtuigd dat de eerste
vijf eeuwen van de kerkgeschiedenis aan
zijn kant stonden. Met name Augustinus
wordt door hem zeer veel geciteerd.
Deze was volgens Calvijn een zeer be
trouwbaar vertolker van Gods Woord
Het schriftgezag bij Calvijn gaf hem
eerbied voor de uitleg die de Kerkvaders
aan de Bybel gaven. Eigenlijk is het
onmogelijk, zo vervolgde spr., de Insti
tutie goed te verstaan, zonder grondige i
kennis van Augustinus.
Gewaagde pater Luchesius zo van de
grote invloed van de Oude Kerk op Cal
RECTIFICATIE
Boven een artikel over het ordenen
de beschrijving van het Idenburg-archief
plaatsten we woensdag jl. de kop: Prof.
De Gaay Fortman gaat Idenburg-archief
ordenen. Onze lezers zullen begrepen
hebben dat dit werk niet door de hoog
leraar aan de V.U. verricht zal worden,
maar door diens vader mr. B. de Gaay
Fortman.
ONTVANGEN BOEKEN
Fotograferen. Handleiding vcor begin
ners, door W. C. van Dijk. Zevende,
herziene en verbeterde druk. Uitgave
Kosmos, Amsterdam. Kleinbeeldfotogra-
fie, door W. C. van Dijk. Vierde, her
ziene en verbeterde druk. Uitgave
Kosmos, Amsterdam.
Prof. dr. R. van Dijk
(Van een onzer verslaggevers)
de IJssel. In 1955 ging ds j trekken tot in dc religie»:
de kerk zelf. Zo zien
en nieuwe beliideni:
werkerk
Timmer met emeritaat, maar bleef
tief werkzaam in de Gereformeerde
Bond.
Advertentie
KINDERHOEST VERDWIJNT DOOR
ZWITSAL KINDER-HONING-SIROOP
r Het Landelijk Verband van
yn,.toch wilde hij nadrukkelijk de vraag o v„_ cpu.pr Jpr rjp.
teiipn nf raiviin ,„oi (--ommissies van ceneer aer tje-
ref. Kerken heeft te Arnhem zijn
zevende jaarvergadering gehou
den. In deze vefgadering, die ge
leid werd door de heer C. H. van
den Berg te Hilversum, voorzitter
van het Verband, heeft prof. dr.
R. van Dijk het woord gevoerd.
Deze hoogleraar van de Vrije
Universiteit die onderwijs geeft
in de sociologie sprak over
„samenlevingsdynamiek en ker
kelijk financieel beheer'
De hooggeleerde spreker had niets
professoraals over zich, toen hij zijn refe
raat hield. Zich voorstellend als eer.
Drentse boerenzoon, bezigde hij de toffe-
jongensstijl. hetgeen blijkens interrupties,
applaus en voetgetrappel door de verga
dering bijzonder werd gewaardeerd.
Daarom wenste de professor ook dui
delijk te zijn en onverbloemd te
zeggen wat hy meende. Welnu, hij
tastte aanstonds een heilig gerefor
meerd huisje aan, door te verklaren
dat de zg. zelfstandigheid der plaat
selijke kerk een begrip is uit de 17e
eeuw, dat in de moderne tjjd niet
bruikbaar meer is.
Kuyper kon nog gewagen van souve-
einiteit in eigen kring, maar deze
nuvereiniteit is heden ongewenst. Im-
lers zijn er zulke drastische veranderin-
_en in de samenleving, dat het ook in de
kerk anders moet gaan.
De eigen zelfstandigheid was altijd een
groot goed Friesland had elf steden en
dertig grietenijen. Inderdaad iets heel
moois, maar daarmee valt op het ogenblik
niet meer te werken. Want dan gaat het
op zijn elf-en-dertigst: de kerk sukkelt
achter de dingen aan. Vandaag heeft boer
Klaassens uit Paesens-Moddergat ólles te
maken met wat er in de Europoort, in
het hoogovengebied en in Amsterdam
gebeurt. En omgekeerd, want me
niet meer zonder elkaar.
Honderd jaar geleden vond 60'
de. Nederlandse bevolking zijn bestaan
in de landbouw: heden amper 10*~
Nederland bestaat nu bij de gratie v;
industrie en handel en er komt een tij
dat de dienstsector de hoofdzaak van
bevolking gaat uitmaken. Want waar
behoeften vermeerderen moeten de dien
stellen of Calvjjn Augurtinus wel goed
begrepen had. Hjj pleitte aan het slot va
zijn referaat voor een nieuwe bestud'
ring van de verhouding tussen enkele
kerkvaders en Calvijn. Vooral aan ce:
monografie over de verhouding Augu:
tinusCalvijn is grote behoefte. Pater
dr. Luchesius Smits noemde ten slotte
deze herdenking een symptoom van nood
zakelijke gemeenschappelijke bezinning
op ons verleden. Evenals in de zestiende
eeuw staan wij nu voor een nieuwe tyd.
Prof. dr. S. van der Linde sprak over
Calvyn als mens. christen en geleerde.
Pripf. Van der Linde noemde Calvyn een
groot synthetisch denker. Hij behoorde
echter niet tot de harmonische figu.
Tegen' zijn wil eigenlijk is hij uit
studeerkamer in het volle leven terecht
gekomen. Hoewel hij een briljant student
was, had hij aanvankelijk geen neiging
om vooraan te staan. Pas wanneer Farel
hem in Genève dwingt om hem te gaan
gaar Caivyn zien dat men zich
geen moment aan het appèl van God tot
dienst mag onttrekken.
Bij Calvyn ging het om de eer Gods.
Daarom is hy de man van de praedesti-
Dat was voor hem geen leerstuk
volle werkelijkheid ~ij hem was
geen gevaar van fatalisme of indolentie.
Neen. juist door het hernieuwde zicht op
verkiezing Gods komt hij tot actie.
Praktisch, aldus prof. Van der Linde,
?eft Caivyn als geleerde veel bijgedra
gen tot dc oprichting van de Academie
van Geneve ail jaar vierhonderd jaar
geleden. ITe cnristelyke wetenschap lag
niet binnen zijn horizon, maai nadruk
kelijk stelde hij dat de beoefening der
wetenschap geen genieting mocht zijn
naar gericht diende te worden op die-
ïen in Gods Schepping.
Prof. dr. A. A. van Ruler behandelde
het Itcn slotte de betekenis van Calvyn voor
23West-Europa. Calvyn is de Hei
te I geweest die het meest consequi
•ormgeving
bij Calvyn
kerkregering.
13
Het duurde nu niet lang
PIP.of iedereen kon
het horen: het langzame, knarsende gekraak van
de dollen, terwijl de mannen zwaar aan hun riemen
trokken. De intense spanning, die Frasers eerste
woorden hadden doen ontstaan, maakte nu plaats
voor een bijna tastbaar gevoel van onbeschrijfelijke
opluchting dat over hen kwam. Allen praatten nu
door elkaar, met gedempte, opgetogen stemmen.
Luitenant Parker maakte van dit rumoer gebruik
om dichter bij Farnholme te komen en te vragen:
„Wat doen we met de anderen de verpleegsters
i de
zij
volkomen vrij zijn in hun beslissing. Zeg hun dat
ze zich koest moeten houden, en zorgen dat ze uit
het gezicht verdwijnen. Wie het ook moge zijn
en het móét de .Kerry Dancer' wel zijn we mo
gen niemand de schrik op het lijf jagen. Zodra je
de boot langs hoort komer
ga je
neemt het heft in handen."
Parker knikte en verdween om zijn orders uit
te delen. Zijn zachte maar dringende stem sneed
door het gekabbe] van de golven. „Juist. Neem die
brancards op. En nou allemaal achteruit, tot aan de
andere kant van de weg. En koest houden. Er mag
geen kik worden gehoord, wanneer jullie tenminste
ooit weer thuis wilt komen. Korporaal Fraser?"
„Ja. luitenant?"
„Willen jij en je mannen met ons meegaan? Wan
neer we aan boord van die schuit gaan, is het
hoogst waarschijnlijk dat we binnen vierentwintig
uur in de gol en zijn verdwenen. Daar wil ik alle
nadruk op leggen."
door ALISTAIR MAC LEAN i
(vertaling Rob Limburg)
„Ja, luitenant."
„Heb je het ook aan de anderen gevraagd?"
„Nee. luitenant." De beledigde toon, waarop de
korporaal sprak, liet geen twijfel inzake zijn min
achting voor die dwaze democratische methoden in
het moderne leger, en Farnholme grijnsde in het
donker. „Ook zij gaan mee, luitenant."
„Best. Voor iouw verantwoording. En juffrouw
Drachmann?"
„Ik ga mee. mijnheer." zei ze rustig Zc bracht
met een vreemd gebaar haar linkerhand naar het
hoofd. „Natuurlijk ga ik mee."
„En de anderen?"
„We hebben erover gesproken." En op het jonge
Maleise meisje naast haar wijzend: „Lena hier wil
ook mee. Het kan de andere drie niet veel sche
len. Die zijn van de kook. mijnheer, onze vracht
auto is vannacht door een bom getroffen. Ik geloof
dat het 't beste is. dat zij ook meegaan."
Parkei wilde antwoorden, maar Farnholme legde
hem met een gebaar het zwijgen op. nam de zak
lantaarn van de sergeant over en liep naar de ha
venkant toe. De boot was nu duidelijk zichtbaar, zij
was geen honderd meter meer van de kant Je kon
in het licht van de zaklantaarn vaag de omtrek
ken ervan zien. Zelfs Farnholme kon. toen hij door
de dichte regen tuurde, het witte schuim zien op
spatten toen iemand in de stuurstoel een bevel gaf.
en de riemen met kracht achteruitsloegen, w
door de boot onbeweeglijk kwam te liggen, een r
half zichtbare vlek in het donker.
„Ahoy daar! De ..Kerry Dancer"?"
„Ja!De zware stem weerklonk duidelijk door
de vallende regen.
„Wie is daar?"
„Farnholme natuurlijk" Hij kon de man in de
stuurstoel een bevel horen geven, en de roeiers in
actie zien komen. Met alle kracht trokken zij nu
weer aan de riemen. „Van Effen?"
Ja, Van Effen
„Beste kerel!" Aan de oprechte warmte in Farm
holmes stem viel niet te twijfelen. „Ik ben nooit
in mijn leven zó blij geweest, iemand te ontmoe
ten. Wat is er gebeurd?" De boot was reeds tot op
een afstand van enkele meters genaderd, zodat
gewoon gesprek mogelijk was geworden.
„Niet veel bijzonders." De Nederlander sprak
vloeiend Engels, met een heel licht, ternauwernood
merkbaar accent ..Onze kranige kapitein veran
derde van plan en wilde niet langer op u wachten.
En hij was al een eind in zee. toen ik er eindelijk
in slaagde hem opnieuw van plan te veranderen.
„Maar hoe weet je dat de „Kerry Dancer"
er niet vandoor zal gaan voor je terug bent? Van
Effen, je had iemand anders hierheen moeten stu
ren. Je kunt die duivel geen zier vertrouwen!"
„Dat weet ik." Terwijl Van Effen de helmstok
stevig vasthield, schoof de boot naar de kademuur
toe. „Wanneer de „Kerry Dancer" er vandoor gaat,
moet zij dat zonder haar eigenaar doen. Want die
zit hier op de bodem van de boot. met gebonden
handen, en met mijn revolver in zijn rug. Ik ver
moed dat kapitein Siran zich niet bijzonder op zijn
gemak voelt.
(Wordt vervolgd)
dan zal haar taaksfeer zich nog
moeten verbreden. Een sprekend
beeld is het diaconaat, dat zich de laatste
jaren steeds meer op het gebied
maatschappelijk werk beweegt.
Twee taken
Volgens prof. Van Dijk heeft de kerk
twee belangrijke taken te vervullen.
Allereerst moet zy de koningsgerechtig-
heid van God en zyn liefde voor deze
wereld proclameren. Daarnaast
kerk laten zien „hoe lief zij elkaar heb
ben", de leden onderling en de kerken
onderling.
Om in deze ontkerstenende wereld die
taken te kunnen volbrengen, zal de ker
kelijke economie moeten meespreken.
Want ook in de kerk leeft men in de sfeer
van de geld-economie. Daarom zijn de
commissies van beheer zo belangrijk
geworden.
Feitelijk behoren de leden der
missies van beheer een geestelijk ambt
te bekleden, zei prof. Van Dijk. De com
missie van beheer dient in het geheel
van de kerkeraad te worden ingebouwd.
Plaatselijk, maar eveneens in de generale
synode. Voor het goed functioneren
van de synode zou dit lichaam zich
ten splitsen in afdelingen voor geestelijk-
kerkelijke en economisch-kerkelijke zaken.
Men zou ook apart moeten vergaderen,
desnoods onder hetzelfde moderamen;
eerst bijv. veertien dagen over de econo
mische kant. daarna over zuiver geeste
lijke dingen.
Maar aldus prof. Van Dijk
men wil dit niet. omdat men van deze
zaken niets begrijpt, ln de kerk leeft
men immers nog in de 17e of 19e
eeuw, d.w.z. efficiënt werken is er
niet by!
Terwille van het koninkrijk zal men
gebruik moeten maken van de onrecht
vaardige mammon. „Kerkelijke auto
nomie, de zelfstandigheid der plaatse
lijke kerk. de traditionele heerschappij
der ambten interesseren mij niet", riep
prof. Van Dijk uit. „Dat zijn allemaal
indaire principes, gezien in het licht
het koninkrijk Gods."
r is in deze tijd kerkelijke planning
nodig. Want de taken van het kerkver-
nd der gereformeerde kerken worden
al maar groter in verhouding tot de
plaatselijke kerken. De kerken als ge
heel moeten weten, waar zij in de ko
mende vijftig jaar aan toe zijn.
Dat kost veel geld. Er moet naar ge
streefd worden, dat de leden 20 pet. van
hun belastingbedrag aan de kerk geven.
Ook zal dc kerk overheidssubsidies
moeten aanvaarden, nu de overheid
vandaag haar gerechtvaardigde eisen
aan kerkbouw gaat stellen. Men mag de
kerk niet losmaken van de publieke
orde. Nodig is concentratie van de finan
ciën en van de werving daarvan. Daar
aan gaat natuurlijk vooraf, dat de men
sen worden ingelicht over het doel.
waarvoor men geld inzamelt.
De spreker garandeerde, dat Calvyn
het met hem eens zou zijn als hij van-
aag leefde. Want Calvyn wist wat
zonomie en efficiency was. Een effi-
ënte organisatie der kerkelijke econi
ïie zal echter nooit heerseres in c
kerk mogen zijn. maar steeds dienar»
moeten blijven. Zo wil de Heer het.
Telkens weer is in de kerkgeschiedenis de vraag opgedoken:
Wie behoort Christus toe? En aan ieder graf wordt steeds
weer in fluistertoon en achter de hand gevraagd: „Is de over
ledene naar de hemel?" Wie is wedergeboren en hoe weten
we of iemand wedergeboren is? Johannes heeft een heel een
voudig antwoord: indien wij zijn geboden bewaren'. Als ik
dit gedeelte uit het tweede hoofdstuk van zijn brief (2 3-6)
echter verder lees. lijkt het me wel of hij plotseling tot de
conclusie is gekomendat dit antwoord misverstanden kan,
opwekken. Niet de mens, die zijn uiterste best doet om naar
de geboden te leven, is wedergeboren, want dan zou de mens
door eigen krachtsinspanning gered kunnen worden. Daarom
zegt hij het een vers later iets anders: „maar wie Zijn Woord
bewaart" en omdat hij vreest nog onduidelijk te zijn geweest
schrijft hij, dat wij wandelen moeten zoals Hij (Christus)
gewandeld heeft. Johannes zegt dus als het ware: Het leven
van de mens spreekt voor zichzelf. Maar ook laat hij duidelijk j
merken, dat de mens, die door God gegrepen is, door Zijn Geest
tot wedergeboorte is gebrachtanders leeft. Als er in een leven
niets verandertis het de vraag of God in dat leven is gekomen, j
God ziet ons hart aan, de mensen zien onze daden aan en I
Johannes zegt, dat ze het recht hebben om. dat te doen.
ARBEIDERS EN BEAMBTEN
J^E ln gang zijnde technische ont- 1958 nog niet minder dan vier mil-
wikkcling in de nijverheid dc joen werklozen. Dit hoge cijfer zal
automatisering met name heeft echter ook wel sterk door de recessie
In dc Verenigde Staten onder meer zijn beïnvloed.
ten gevolge, dat het aantal „Ange- De Amerikaanse vakbeweging is ech-
stellten" dat van de arbeiders over
treft.
In 1957 waren er volgens i
ter vooral bezorgd over het feit, dat
de beambten zo moeilijk tot organi
satie zijn te bewegen. Zij betalen niet
steld onderzoek 25 miljoen „arbei- gaarne contributie, zijn individualis-
Z5Vt miljoen „Angestell- ten,
geen organisatie nodig
ten". Laatstgenoemden, die men te hebben, oordelen dat zij zelf wel
hier te lande beambten noemt, wa- hun belangen kunnen behartigen,
ren met hoger geclassificeerd werk Van de 18 miljoen georganiseerden
belast en hadden een wat bredere behoort 85 procent tot de arbeiders
opleiding ontvangen. Dank zij de en slechts 15 procent tot de bcamb-
automatisering, zijn allengs, naar ten.
verhouding, minder mensen nodig Er zijn in vakverenigingskringen wel
het gewone routinewerk, voor stemmen opgegaan om tegen de au-
die over zekere technische of admi
nistratieve kwaliteiten beschikken.
Het werk aan de lopende band is
weging begrijpt heel goed, dat men
door stakingen de technische ontwik
keling niet kan tegenhouden.
stellig nog niet verdwenen. Maar het Men ziet ook wel eens gevaar in de
Nu weten wij niet, waar men in de zich afzijdig zullen houden, ja zelfs
Verenigde Staten precies dc grens in een aant&I gevallen als „stakings-
hceft getrokken tussen „arbeiders" brekers" zullen optreden,
en „beambten". Daar zijn ook te De Amerikaanse vakbeweging is
onzent wei bij de arbeidersgroep in- „neutraal", werkt alléén voor een zo
gedeelden, die men zeer wel tot de hoog mogelijk loon en een zo kort
beambten zou kunnen rekenen. mogelijke arbeidstijd. Zij kent geen
Hoe dit zij, dat er in het bedrijfs- hogere beginselen. Zij kan dus ook
leven verschuivingen plaats vinden ten aanzien van de beambten geen
van „ongeschoold" naar „geschoold" beroep doen op hun plicht om mede
en van „arbeiders" naar „beamb- te werken aan de totstandkoming
ten", is een feit, dat het onvermijde- van een maatschappelijke ordening
lijk gevolg is van de nieuwere ont- naar christelijke beginselen. Het ma-
wikkeling. terialisme is troef.
De vakbeweging in Amerika maakt Het is dan ook geen wonder, dat zij
zich over de gang van zaken wei geen geestdrift onder de beambten
enige zorgen. Natuurlijk in dc eer- kan wekken. Dat kan alleen, wan-
ste plaats over de werkloosheid, die, neer men een ideaal heeft, een her
althans in een overgangsperiode, vorming der maatschappij in christe-
door de automatisering wordt
groot. Op den duur verwachten wij,
als gevolg van nieuwe welvaart,
lijke geest wil nastreven.
Steeds meer bevestigen de toestan-
verhoudingen in andere lan
de uitbreiding vooral ook van de den ons in de overtuiging, dat de door
dienstensector, geen nadelige gevol- onze christelijke vakbeweging ge-
Er waren in de Verenigde Staten in
Missionaire opdracht lang verzuimd
De vergadering hield zicb voorts bezig
net een bespreking van de arbeidt
oorwaarden en salariëring voor kos-
ers, en met de kerkelijke quota.
(Van een onzer verslaggevers)
Voor 3e derde maal hebben de
gereformeerde gemeenten hun
landelijke zendingsdag g
Voor deze samenkomst bestaat
een toenemende belangstelling
Ditmaal was zelfs de grote zaal
van Tivoli te Utrecht te klein
de menigte te bevatten, zodat
men ook een nevenzaal moest in
schakelen-
Ds. H. Rij'ksen te Vlaardingen, voor
zitter van zendingsdeputaten der geref.
gemeenten, opende de zendingsdag met
een toespraak over psalm 67. een oogst-
psalm. die door zijn bede om genade,
zegen en licht zeer passend is bij de
zendingsdag.
Lange tijd voelde
meerde gemeenten
ok m,sslonaire opdracht, door Je-
lüt ,~hnstUs aa" zÜn gemeente gegeven,
uit te voeren. Er werd in de geref ge
meenten echter niemand gevonden, die
uit wilde gaan onder de heidenen.
Thans, aldus ds. Rijksen, is er een
wolkje als eens mans hand. Aan de
Theologische School te Rotterdam stu
deert momenteel tie heer G. Kuyt, die
tot zendingspredikant wordt opgeleid.
Bovendien is de heer D. P. Polder werk
zaam in de inwendige zending en wel
als evangelist in Brabant en Vlaanderen.
Het zendingsbevel van Christus op
volgen js moeilijk wanneer men let op
de omstandigheden Hoe kan men in deze
tijd vol ongeloof nog het evangelie
brengen?
Ds. Ryksen verklaarde, dat men zich
daarin gemakkelijk kan vergissen. In
het eind van de 18e eeuw scheen het
rationalisme het christendom te i
vleugelen. Maar in dezelfde tijd dat
te Parijs op straat het kruis vertrapte,
kwamen in Schotland de mannen bijeen
die de grondslag legden voor de grote
zendingsactiviteit, die weldra volgen zou
Aan de hand van talrijke voorbeel
den uit de missionaire historie toonde
ds. Ryksen aan, dat zending steeds een
zaak des geloofs is. Sommige zendelin
gen hebben jaren achtereen op rotsen
moeten ploegen; velen zagen geen en
kele vrucht op hun werk. Toch beeft
God zich steeds een Waarmaker van
zyn beloften getoond en op den duur gaf
hij zegen als het zendingsbevel werd
opgevolgd.
Ds. Kersten gaf een uiteenzetting c»—
het verschil tussen de westerse mens en
de primitieve heiden, dat vooral ge
legen is ln het onderscheid maken van
ziel en lichaam. De primitieve mens kent
dit onderscheid niet en dit stelt bijzon
dere eisen aan de evangelieverkondiging.
Tot begrip van deze verkondiging
wekte ds. Kersten zyn hoorders op Nog
teveel leden der gereformeerde gemeen
ten zitten knus in het heilig huisje van
hun gemeente, vaak zonder erbarmen
voor het heidendom, naar hij zeide. Maar
men moet bewogen zijn met het lot der
heidenen, die immers verloren gaan als
het evangelie hen niet bereikt.
De heer M. Nijsse. onderwijzer te Mid
delburg verhaalde de roeping van Ludwig
Nommensen, de apostel der Batakkers,
die een geweldige oogst op zijn zendings-
arbeid mocht inzamelen.
Omdat de geref. gemeenten nog geen
zendingsarbeiders met ervaring bezitten,
speelden zy leentjebuur by de Geref.
Zendlngsbond in de hervormde kerk. Dr.
J. J. J. Goslinga. chirurg te Beverwijk,
die vele jaren als zendingsarts op het
terrein van de G.Z.B. op Celebes werk
te, vertelde iets over de medische zen-
dingsarbeid.
Ds. J. de Lange te Utrecht, gaf als
directeur van de G.Z.B. een indruk van
de praktijk van het zendingswerk. Hij
had niet alleen leden der gereformeerde
gemeenten maar ook eigen kerkgenoten
onder zyn gehoor en zelfs enige christe
lijke gereformeerden. Zoals men weet
werken de herv.-geref. en de chr. geref.
zending samen.
Omdat de zendingsdag, evenals vorige
jaren, samenviel met Koninginnedag,
verzond men een gelukstelegram aan'
H UT de Koningin. Ds. A. Verhagen te
Gouda, die eerst het slotwoord zou spre
ken. werd daarin verhinderd, daar hij als
i„j het comité dat het nationaal ge-
aanbleden,
De collecte op deze dag gehouden,
bracht 1.914.36 op. Voor het stimuleren
v?n ?endingsgedachte en offervaar
digheid in de gemeenten z(jn al meer
dan tachtig plaatselijke commissies aan
het werk. Men heeft 3.200 zendingsbus
jes geplaatst. Het zendingsblad Paulus
verschijnt in een oplaag van 8.000 cxem-
Advertentie
Verschillende predikanten van de ge
reformeerde gemeenten voerden deze
dag het woord. D». C. Hegeman te Ge-
ncmuMen, die in het weekblad De Saam
binder de gemeente warm gemaakt heeft
voor het zendingswerk; ds. J. W. Kersten
»iJSJc,irenin,?en cn ds- L «e
Middelburg, die het slotwoord sprak. I
Blus dat branden van
overtollig maagzuur.
Met 'n paar Kennies
werk van 'n ogenblik.
't Is nog een orettige remedie ook. Direcl
baat en gemakkelijk in te nemen zon
der water of wat ook. U kunt Rennie»
kopen bij iedere apotheker of drogist
t Loopt daar iedere dag storm om
Rennies en niet zonder reden.
