JMeutue (üourant
Eensgezind Westen kan aan
besprekingen beginnen
Koninklijke
nationaal
dank
geschenk
voor
fleXa
Duitse coaster na
aanvaring vergaan
Verrassend akkoord over
voorstellen en tactiek
RUIM EEN MILJOEN GULDEN
de verf voor 't
schilderfeest
Dank van de
Koningin
Kunstenaars bij
Koningin
Amerika levert Djakarta
zestig vliegtuigen
Koningin Juliana is
een van ons
BEEL OPNIEUW
INFORMATEUR
VK1JDAG 1 MEI 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
ABONNEMENTEN f 7 50 per kwartaal;
f2.35 per maand; f 0.59 per week
ADVERTENTIES- f 0.20 per millimeter
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 5893o
Veertigste jaargang no. 11552
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Slantuastlcfj is glje&leuen
mya bert ia tegfjenspoer
Afscheid hij
Oudheden
ZIE PAGINA S
Het Koninklijk gezin bewon
dert het horloge dat als een
der cadeaus van het Neder
landse volk de jarige Vorstin
is aangeboden'- een uurwerk
bezet met 275 in platina gevat
te briljanten. De aanleiding
van het nationale geschenk
was een van de hoogtepunten
van een koude en toch blijde
Koninginnedag, waarover u op
andere pagina's meer
"17ERRASSEND SNEL hebben de ministers van buitenlandse zaken van
de Verenigde Staten, Engeland, Frankrijk en West-Duitsland (giste
ren) in Parijs overeenstemming bereikt over de voorstellen, die het Westen
Rusland zal doen. Het gesprek tussen de Westelijke Grote Vier heeft zelfs
meer opgeleverd, dan men had verwacht. De ministers zijn het over het
gemeenschappelijk standpunt eens geworden en hebben alle kwesties be
sproken.
(langrijk is ook, dat de westelijks
sters het volkomen eens zijn gewor-
over de tactiek, die bij de onderhan
delingen in Genève moet worden ge
volgd. Want het is duidelijk, gezien het
communiqué van de westelijke ministers
de oostelijke ministers, die
In Warschau hebben vergaderd, dat de
onferentie in Genève onmiddellijk in
en impasse kan raken.
De volgende geschilpunten springen al
de landen van het Warschaupact
spreken van het Berlijnse vraagstuk
en de hereniging van Duitsland alsof
dit twee afzonderlijke kwesties zijn;
voor het Westen staat het daarentegen
vast, dat de Berlijnse kwestie niet
blijvend geregeld kan worden zonder
de hereniging van de twee Duitslan-
2. de oostelijke landen willen dat Po
len en Tsjechoslowakije aan de onder
handelingen deelnemen. Het Westen
voelt daar niet veel voor.
Om de bijeenkomst in Genève niet
zinloos te doen zijn, is het dus zaak
het Westen door een zekere tactiek
de onderhandelingen weer op gang te
brengen, waarbij men uitgaat van het
irincipe dat tegenover concessies tegen-
De voorstellen van het Westen komen
op het volgende neer:
een beginselverklaring, waarin Enge
land, Amerika, Frankrijk en Rusland
beloven geen agressie te plegen, alle
geschillen door onderhandelingen te
regelen en geen hulp te verlenen aan
een eventuele aanvaller;
de instelling van een permanente
commissie van de Grote Vier en een
Duitse commissie voor regeling van
het Duitse vraagstuk;
3. vrije verkiezingen in geheel Duitsland
met het oog op de hereniging;
4. ondertekening V3n een vredesverdrag
met een herenigd Duitsland.
3et is zeker, dat de ministers van
West-Duitsland, Frankrijk en Amerika
het Engelse voorstel tot het instellen van
zone met een gecontroleerde bewa-
ïing hebben overgenomen. Maar hel
niet duidelijk of deze zone voor of
de vrije verkiezingen in geheel Duits
land in het leven moet worden geroepen.
Tussen het benoemen van een Duitse
immissie voor regeling van het Duitse
vraagstuk en de vrije verkiezingen zou
»e jaar moeten liggen, om
rustig overleg mogelijk te maken
ie twee jaar moet de samenwerking
n de twee Duitslanden op het ge
bied van handel, sport» cultuur en poli
tiek groeien.
Wanneer het vredesverdrag met Duits
land wordt gesloten, aldus nog steeds
istelijke voorstellen, zou een algc-
veiligheidsverdrag tussen Oost en
West van kracht kunnen worden.
Maar eerder reeds kunnen de oostelij
ke en westelijke landen kleinere overeen,
komsten afsluiten bijvoorbeeld over een
zone met gecontroleerde bewapening
(Engels plan) en voor het voorkomen van
onverhoedse aanvallen uii de lucht (Ame
rikaans plan).
In het communiqué dat de ministers
van Engeland, Frankrijk, West-Duitsland
en Amerika na hun bijeenkomst in Pa
rijs hebben uitgegeven, beloven zij nog
maals de vrijheid van de Westberlijners
te verzekeren. Verder verklaren de mi
nisters. dat zij met Rusland willen on
derhandelen om een rechtvaardige en
blijvende vrede in Europa te bereiken
De door de westerse ministers bereik
te resultaten zullen aan de N.A.V.O.-raad
worden voorgelegd.
Inmiddels heeft de Oostduitse
communistische partijleider Walter
Ulbrieht gedreigd, dat de Oostduit
sers de toegangswegen naar West-
Berlijn zullen controleren ongeacht
de resultaten van de Geneefse con
ferentie.
Saarland. De oud-premier van onder
wijs en kunsten, F J. Roder, is gisteren
gekozen tot premier van Saarland. Hij
volgt premier Relnert op. die op 23 april
bij een auto-ongeluk om het leven kwam
leunt leze 1
T~\E VOORZITTER van het comité „Verjaardagsgeschenk H.M. de
U Koningin", jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, heeft gistermiddag in de Stuc-
zaal van het paleis Soestdijk als geschenk van het Nederlandse volk de
jarige Vorstin ruim een miljoen gulden overhandigd.
Het genomen initiatief, zo vertelde jhr. De Ranitz, heeft allerwege en in
alle lagen van de bevolking warme weerklank gevonden. Het bedrag kwam
dan ook niet zozeer binnen in grote stortingen, maar voornamelijk in kleine
spontane giften, die varieerden van een dubbeltje tot een gulden.
Het tweede geschenk, dat jhr. De i het comité, dat zich tot tolk heeft gemaakt
Ranitz overhandigde was een fraai arm-1 van de gedachten, die vele gevers van
bandhorloge. Het i6 een sieraad, waarin I dit prachtige geschenk hebben bewogen.
275 briljanten zijn gezet, die gevat zijn
in platina. Aan dit produkt van Neder
landse handnijverheid is 345 uur ge-
Verder zal nog als persoonlijk ge
schenk de werkkamer van de gonringin
worden vernieuwd. Onder meer zal een
handgeknoopt Deventer tapijt van 45
vierkante meter worden gelegd. Van
dit tapijt toonde jhr. De Ranitz de
Koningin een staaltje.
Ook bood de voorzitter van het comité
de Koningin een aantal briefkaarten aan,
vaak voorzien van een treffende opdracht.
In haar dankwoord zei koningin Juliana
getroffen en ontroerd te zyn door zoveel
hartelijkheid. Bijzondere dank bracht zij
avond even over half twaalf bij
lichtschip Tessel, ter hoogte van Den
Helder door de Duitse coaster
Urundi overvaren en met man en
muis in de golven verdwenen. Pas
na vele uren zoeken kon men uit
gevonden wrakstukken opmaken dat
het schip in de Duitse plaats Haren
thuishoort en de naam Mariene
draagt. Er waren vier opvarenden.
Op het moment dat de ramp zich vol-
trok stond er een vrij straffe noord
oostenwind .windkracht 8). Het regende
hevig. Terstond nadait de Urundi het
geluk had gemeld, zetten verscheidene
schepen koers naar de opgegeven plaats.
Het betonningsschip Delfshaven en
reddingboot Prins Hendrik waren 't eerst
op de plaats van de ramp. De schepen
zochten samen met die Urindi, later nog
geassisteerd door vier andere schepen.
wrakstukken en mogelijke overle
venden.
De Prins Hendrik was de eerste die
ts vond, om half negen 's morgens
werd een gebroken luikhoofd opgevist
ijf minuten later ontdekte de Delfsha^
:n soortgelijk wrakstuk en bovendien
Dg een stootkussen.
Een Neptune van de vliegbasis Valken
burg werd in de loop van de morgen
teruggeroepen omdat het zicht gaande
weg slechter werd. Het was trouwens al
vrijwel zeker geworden dat niemand
de opvarenden meer kon worden gered.
Inmiddels was nog steeds niet bekend
geworden welk vaartuig eigenlijk
gezonken. Pas na negenen vond een Duits
schip, de Thorwald, een rood-witte boei
die het opschrift Marlene-Haren droeg.
Het was toen zeker dat het geen Neder
lands vaartuig was omdat in Haren geen
kustvaarders zijn geregistreerd. Bij
vraaig bleek Inderdaad dat Haren
Duitsland een Mariene rijk is, of liever
was. Het schip was eigendom van de heer
Schulte die als kapitein op de coastéi
voer. Hij had het schip vorig jaar in Ne
deriand gekocht. Het droeg toen de naarr
Nan.
Het vaartuig was op weg van IJmuiden
naar Aarhus in Denemarken. Het ma>
195 br. registerton.
Dat dit voor iedereen
maakt de gaven tot een zeldzaam
waardevol geschenk.
Over het grote geldbedrag, dat zij ont
ving, zei koningin Juliana, dat de gevers
hiervan haar in staat 6tellen weer an
deren in het gehele Koninkrijk blij te
maken.
Nieuwe moed
De Konlngm vervolgde haar dankwoord
.De talrijke goede wensen zullen mij
met nieuwe moed bij het begin
tweede eeuwhelft vervullen, ook al hoop
ik niet het einde daarvan te beleven.
De leeftijd van 50 jaar is heel aan
trekkelijk. Men heeft al die tijd gelegen
heid gehad een goede dosis ervaring ei
levenswijsheid op te doen, zoals het
onrecht en de andere vreselijke dii
die onze tijd nog te zien heeft kunnen
geven, maar ook de wonderbaarlijk
goede en mooie bclevei
Aan de andere kant is men met vijftig
jaar doorgaan, nog geheel fit, deel te
nemen aan hef volle vcelgeestelijk van
zins en fysiek in staaf zijdige leven,
zoals God het geeft, In al zijn fleur en
in al zijn ernst, terwijl er al iets van
het milde licht van de levensavond
zichtbaar wordt".
De Koningin besloot: „Ik ben ge
lukkig, terug en vooruit te mogen
Vele goede wensen hebben mij
bereikt op mijn 50ste verjaardag.
De hartelijkheid daarvan heeft
mij zeer getroffen.
De uitzonderlijke hoeveelheid van
gelukwensen, zowel van officiële
instanties en van organisaties van
verschillende aard, als van parti
culiere personen bekenden en
onbekenden nopen mij, ditmaal
langs deze weg, mijn diepgevoelde
dank te betuigen voor alle mede
leven op die dag ondervonden.
Julia
SOESTDIJK, 1 1
zien, samen met hen, die mij lief zijn,
ook mijn moeder nog in mijn nabij
heid te mogen hebben en tevens ge
lukkig, omringd te zijn door zoveel
echte, warme hartelijkheid en sym
pathie."
Heit dagelijks bestuur van „Koninklijke
subsidie voor vrije schilderkunst'' heeft
de Koningin in paleis Soestdijk een twee
tal albums aangeboden. Een album bevat
25 kunstwerken van jonge schilders en
schilderessen, die van de Koningin in de
laatste vijf jaren de koninklijke subsidie
ontvingen. Het andere album bevat een
twintigtal kunstwerken van de juryleden
van 19461959.
Monty brengt een
boodschap voor
Macmillan mee
De Britse veldmaarschalk Montgomery
heeft gisteren en eergisteren besprekin
gen gevoerd met de Russische premier
Chroesjtsjef. De conferentie werd bijge
woond door enkele hoge Russische auto
riteiten op het gebied van de defensie.
Na afloop van de besprekingen zei
Montgomery zeer tevreden te zijn over
het resultaat. Hij had zich beter kunnen
inleven in de gedachtenwereld van de
Russen, nu hij hun visie met eigen oren
heeft gehoord.
Hij vertelde verder een boodschap voor
de Britse premier Macmillan mee të heb
ben gekregen van Chroesjtsjef, die hij
echter alleen zou overbrengen als de
Britse premier daar prijs op stelt.
Monty verwacht kennelijk dat hij bij
zijn terugkomst in Engeland niet zo
enthousiast ontvangen zal worden.
Prins Bemhard
opende Caltex-
laboratoria
Prins Bemhard heeft vanmiddag in
Pernis de centrale laboratoria van de
Caltex geopend door op een knop te druk
ken, waardoor alluminiumdeuren omhoog
gingen. Om de openingsceremonie te com
pleteren stapte hij in een DAF-auto, op
gesteld in een der afdelingen op een zg.
chasis-dynamometer, stelde de motor in
werking en daardoor tevens dit gedeelte
van het laboratorium, waar auto's (en
indirect dus benzine- en oliesoorten) on
der allerlei weers- en wegomstandigheden
kunnen worden beproefd.
In het nu in gebruik genomen labora
torium werd ongeveer zeveneneenhalf
miljoen gulden geïnvesteerd. Er werken
op het ogenblik 83 personen van dertien
nationaliteiten.
Ter herinenring aan de opening bood
de Amerikaanse maatschappij de Prins
een film aan. getiteld „Reis door Afrika".
Turkije wil betrekkingen Nederland-
Indonesië verbeteren
AMERIKA heeft ingestemd met de levering van vijftig oorlogsvliegtuigen
die van verouderd type zouden zijn en 10 grote turbojettrans-
portvliegtuigen te leveren door Lockheed aan Indonesië tegen contante
betaling. De oorlogsvliegtuigen zijn vijftien B-25 bommenwerpers, twintig
Mustang F-51 jachtvliegtuigen uit de tweede wereldoorlog benevens vijf
tien F-51 jagers, welke laatste afkomstig zijn van een Amerikaanse onder
neming.
De woordvoerder van het Amerikaanse
ipartement van buitenlandse zaken deel-
niet mede of deze toestellen met alle
wapens en andere uitrusting zullen
den geleverd, doch zeide, dat de verkoop
geschiedt op voorwaarde, dat zU uitslui
tend gebruikt zullen worden voor de bin
nenlandse veiligheid en gewettigde natio
nale verdediging in overeenstemming met
de doelstellingen van de Verenigde Naties.
en vraag of Nederland geprotesteerd
heeft, antwoordde by: „Wy staan in
net onze bondgenoten over een grote
reeks onderwerpen". Nederland zou vol
gens hem op de hoogte z(jn van de leve
rantie. De kosten van de vliegtuigen wor-
;n geschat op 23,5 miljoen dollar.
Nader wordt gemeld, dat de tien C 130
Lockheed turbo-propvrachttoee tellen
elk 8.740.000 gulden koeten, ongerekend de
onderdelen en de vergoeding voor oplei
ding van Indonesisch personeel. Er wordt
onderhandeld over de levering van
beperkt aantal" patrouillevaartuigen.
Amerika heeft onlangs toegestemd in
de bewapening van twintig Indonesische
bataljons.
Gisteren zijn te Tandjong Priok
Zuidslavische patrouilleboten, elk van
en met twee 40 mm kanons en vier
machinegeweren voor luchtafweer
toestellen voor dieptebommen overgedra-
n aan de Indonesische regering.
Blijkens een in Turkije uitgegeven
gezamenlijk communiqué blijkt, dat
de Turkse president getracht heeft
de besprekingen met Sukarno de
verstandhouding tussen Nederland
en Indonesië gunstig te beïnvloeden.
Hij heeft namelijk de wens uitge
sproken, dat alle tussen het broeder
land Indonesië en de vriend en bond
genoot Nederland hangende aange
legenheden zullen worden opgelost,
zodat er betere betrekkingen tussen
beide landen zullen ontstaan en de
vrede en het evenwicht in Zuidoost-
Azië zullen worden versterkt.
De Turkse president heeft een uitno
diging van Sukarno voor een bezoek aan
Indonesië aanvaard.
Woensdag kwam Sukarno in Boedapest
m en werd begroet door een regerings
delegatie onder leiding van Daniel Nagy,
e-presidemt van de presidentiële raad
de vice-premier Antol Apro. De presi
dent wisselde enige woorden met de ver
tegenwoordigers van Vietnam, de Ver
enigde Staten, Nederland en India.
het stationsgebouw was een korte
diplomatieke receptie.
Dezelfde dag werd Sukarno te Warschau
met volle eerbewijzen ontvangen en door
dertigduizend Polen begroet. Hij maakte
een rondrit door de stad en ontving op
de universiteit een eredootoraat in het
volkenrecht. In een zijner toespraken zei-
de hij, dat Indonesië vastbesloten ii
westelijk Nieuw-Guinea te „bevrijden
dat de Nederlandse imperialisten tot
de grootste vijanden van Indonesië be
horen. Op een vraag naar Tibet,
woordde hij de journalisten; „Ik vond het
prettig u te ontmoeten, maar u moe
niets vragen". Hij ontkende nadrukkelijk
stig ziek te zijn en zeide: „Kijk mij
aan, zie ik er ziek uit? Ik ben niet ziek"
Men moest toegeven, dat hij er goed uit
zag.
Prof. Beel in radiotoespraak
DE minister-president, prof. dr.
L. J. M. Beel, heeft gisteren
ter gelegenheid van de 50ste ver
jaardag van koningin Juliana
over beide Hilversumse zenders
de volgende toespraak gehouden:
„Onze geliefde Vorstin, koningin
Juliana, viert heden te midden van
haar gezin en van haar volk baar
vijftigste verjaardag. Ik stel het zeer
op prijs op deze zo bijzondere dag
de gevoelens van al haar onderdanen
ln geheel ons koninkrijk, zij het op ge
brekkige wyze, te mogen vertolken.
Het ls slechts aan weinigen gegeven
van naby te ervaren hetgeen ons ko
ningschap in werkelykheid beduidt.
Wie trouwens verwacht de betekenis
hiervan in volle diepte te peilen, in
geheel zijn omvang te omsluiten? Zo
veel hangt bovendien af van degene,
die geroepen is dc kroon te dragen.
Voor leder onzer is het echter een
overtuiging, waaraan niet te wrikken
valt, dat koningin Juliana In het voet
spoor van haar moeder haar hoge roe
ping in grote levenswysheid en le
venservaring op voortreffeiyke wyze
vervult tot ryke zegen voor geheel ons
koninkrijk en voor al haar onderdanen,
wy allen, of wy uu persooniyk met
haar hebben gesproken of dat wy
slechts op indirecte wyze haar hebben
Ieren kennen, gevoelen op deze dag
opnieuw welke hechte banden ons ver
binden aan het vorstenhals en welke
wezcniyke warmte er in ons is jegens
onze koningin, die haar volledige per
soon heeft ingezet en dagclyks inzet
om de taak te vervullen, die zy by
haar kroning op zich heeft genomen,
waarvoor zy door haar geboorte was
voorbestemd en door haar ouders met
zoveel liefde is opgevoed.
Sinds de troonbestyglng heeft on
ze vorstin zich by herhaling tot haar
volk gewend, U allen kent haar stem
en haar verschyning door middel van
radio, bioscoop en televisie. Dit beeld
zo vertrouwd, deze stem zo byzonder
welluidend en gemoduleerd, wy zou
den haar herkennen waar wy ook
zouden zyn. De koningin: zy is een
van ons, het koninkiyk gezin: het is
ons gezin. WQ wisten dit gezin naby
ook in de bange oorlogsjaren en het
was, zoals de dichteres het onder
woorden bracht:
„Gij hebt ln waarheid nooit uw land
Prinses, al hadt gij ver van ons uw
huis".
Wö zyn trots op ons koninkiyk ge
zin. trots bovenal op haar wier ver
jaardag wy heden vieren.
Juist in deze dagen, nu wy weer
te kampen hebben met moeiiykheden
op staatkundig terrein en moeizaam
trachten te komen tot een nieuw ka
binet, treedt opnieuw de waarde van
het koningschap scherp naar voren,
en ervaren wy welk een verbindende
kracht wy bezitten in onze vorstin,
hoe groot het steunpunt is, dat wy in
haar vinden.
Moge haar voorbeeld, haar per-
soonlyke inzet ons alien stimuleren
voor de belangen van ons volk en ons
koninkryk onze offerbereidheid ook
in daden om te zetten, onze plicht te
verstaan, onze dienst aan het vader
land.
Koningin Juliana, wy wensen n op
deze dag van ganser harte geluk en
wy bidden Hem, Die het al bestiert
en ons leven leidt, dat Hy u de kracht
schenke nog tot in lengte van jaren
ons voor te gaan. Temidden van uw
gezin, temidden van al uw onderdanen
weet uw hart zich thuis. By u weten
wy ons geborgen. Zy Gode bevolen."
Koningin Juliana heeft vanmorgen
op paleis Soestdijk de aftredende
minister-president, prof. dr. L. J. M.
Beel, ontvangen. Aldus is bekendge
maakt door 't kabinet der Koningin.
Hare Majesteit heeft prof. Beel ver
zocht, de mogelijkheden om tot een
spoedige oplossing van de kabinets
crisis te komen, te willen onderzoe
ken.
VLIEGTUIG STORT
NEER28 DODEN
Een Spaans passagiersvliegtuig is
woensdag tussen Barcelona en Madrid
neergestort. Alle 28 inzittenden zijn om
het leven gekomen. Onder de 24 passa
giers bevonden zich de Spaanse turn kam
pioen Joaquin Blume en zijn vrouw. Blu-
me, een van de beste turners ter wereld,
werd gerekend tot de kanshebbers voor
de Olympische spelen die in 1960 te Rome
worden gehouden.
DESSO
Europa Karpet"
BULTHUIS
~:ma* BOTERMARKT 23 msL-
Koude nacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
AanvankelUk weinig bewol
king, weinig wind en vooral
In het oosten van het land
kans op nachtvorst. Later
toenemende bewolking, ge
volgd door plaatselijk enige
regen en overwegend mati
ge wind uit westelijke rich
tingen. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag. (Opgemaakt
om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zaterdag 2 mei: Zon op 5.10, onder 20.04,
maan op 3.07, onder 14.35; 7 mei om
21.11 nieuwe maan.
HET WEER EN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfor
MOnchen
ZUricb
Genève
half bew
regen
