UIT HET LEVENSBOEK VAN JULIANA
1
Een beminde Prinses
werd onze Koningin
30 APHIL 1809
Een gouden dag, een lentedag, die voor altijd in de annalen van de
Nederlandse geschiedenis is opgetekend: een nienwe twyg ontspringt
san de Oranjestam.
In het paleis Noordeinde in Den Haag wordt om 6.50 uur in de
orhlend een welgeschapen meisje geboren: een prinses van Oranje
Nassau, dochter van de in Nederland zo geliefde koningin Wilhelmina en
Hendrik, prins der Nederlanden.
Er is nog geen radio of televisie, maar overal worden bulletins aan
geplakt en het nieuws- gaat van mond tot mond: „We hebben een
prinses!" Klokken luiden, het werk valt even stil, schooluren worden
onderbroken en huisvrouwen lopen weg van stoffer en vaatkwast. naar
buiten! In heel het blye land roept men elkaar toe: „Een prinses!"
5 JUNI 190»
Den Haag is in feesttooi, niet uitbundig maar waardig. Het is zondag
morgen en de Willemskerk stroomt vol. Tussen vele hoogwaardigheids
bekleders zitten twee eenvoudige Scheveningse vissersmeisjes: ijj ver
tegenwoordigen de kinderen van Nederland.
Een gedenkwaardige dag: ons prinsesje wordt gedoopt! De koninldyhe
moeder houdt de zoete baby in de armen en hofprediker dr. J. H.
Gerretsen noemt plechtig de naam van het Oranjekind: Juliana Louisa
Emma Marie Wilhelmina. Historische namen, die duizend herinneringen
aan grote vrouwen wakker roepen.
Als de dienst is afgelopen wordt het kind getoond aan de samenge
stroomde menigte: voor het eerst wordt Juliana, prinses der Nederlan
den, luid en lang toegejuicht.
ZOMER 1915
In de eerste jaren van de wereldoorlog gaat het prinsesje naar school.
Koningin Wilhelmina toont zich modern: er wordt een huisklasje ge
formeerd. waarin Juliana naar de methode-Ligthart tezamen met een paar
andere kinderen les krygt.
Tussen andere kinderen.... alleen maar tijdens de lesuren. Verder
is het kleine meisje altijd een eenlingetje tussen grote mensen, netjes
de hofetiquette volgend, een volleerde kleine dame. Maar ook: een een
zaam kind ondanks de grote liefde waarmee ze wordt omringd. Ze heeft
speelgoed genoeg en maakt ritjes op haar kleine pony en tóch.... ze
hunkert naar de wereld daarbuiten. Op een keer ziet ze haar kans schoon
•n loopt weg. „Ja", zegt ze later bij die jeugdherinnering, „ik liep weg,
maar ik kwam niet erg ver. Vóór het hek was ik alweer gepakt...."
30 APltIL 1927
Feest in Nederland! Onze kroonprinses wordt meerderjarig: 18 jaw.
Er wordt een staatsiefoto gemaakt voor deze belangrijke dag. Kinder
jaren en gymnasiumtijd worden nu afgesloten. Er zijn veel hoogtepunten
geweest in die jaren: in 1923 het zilveren regeringsjubileum van haar
Moeder in 1926 het 25-jarig huwelijksfeest van haar Ouders.
De jonge prinses heeft al officiële daden verricht: het naar haar
genoemde kanaal in Limburg geopend, eerste stenen gelegd en wat al
meer. Zij heeft studiereisjes gemaakt en in de vakanties van haar Vader
leren bergklimmen.
Nu is zij staatsrechtelijk meerderjarig en treedt zij in haar eerste
openbare functie: zij wordt lid van de Raad van State. En op 12 jupi
doet zij openbare belijdenis in de naar haar genoemde Haagse kerk.
13 SEPTEMBER 1927
Een nieuw leven breekt aan voor onze kroonprinses: zij laat zich
inschrijven als noviet bij de Vereniging voor Vrouwelijke Studenten in
Leiden. Zij wil een „echt" studentenleven hebben, maar óók echt
studeren. Ze doet mee aan de prijsvraag voor het Jaarlied 1927.... en
wint de prijs zonder dat de keuzecommissie wist van wie de inzending
Juliana heeft met haar vriendinnen
niet meer het kind tussen grote mensi
afscheid van het studentenleven en t
doctor honoris causa in de Letteren ei
voor sociale arbeid in de omgeving van Het Loo, waaraan zij zich, haar
Moeders belangstelling volgend, met heel haar hart wijdt.
en heerlijke tijd in Katwijk, ze
m. Op 29 januari 1930 neemt
en dag later promoveert zij
i Wijsbegeerte. Dan komt de tijd
8 SEPTEMBER 1938
Opnieuw vreugde in Nederland en dat na vele zorgvolle jaren. Prinses
Juliana verloofd! De berichten worden snel gevolgd door foto's van
prins Bernhard. En als de prins eenmaal in het land is, verdringen zich
mensenmenigten om het jonge, stralende paar te zien. Op 9 september
zit heel Nederland aan de radio: men hoort voor het eer6t de stem van
de prins, nadat koningin en prinses hebben gesproken.
Intussen heeft de prinses in de jaren 1930-1936 de ernst van het leven
leren kennen. Nederland beleefde de fnuikende crisistijd en prinses
Juliana was zes jaar cre-voorzitster van het Nationale Crisiscomitè.
En in het jaar 1934 verloor zjj haar zo geliefde grootmoeder, koningin
Emma. Een paar maanden later een nieuwe slag: Prins Hendrik, de
vader op wie zij zo dol was, ging heen.
7 «JANUARI 1937
De grote dag is aangebroken: prinses Juliana en prins Beryhard
treden in het huwelqk. Het is een feestdag voor heel het volk, hartje
winter, maar stralende zonneschijn doet de gouden koets waarin het
jonge paar naar de Haagse St. Jacobskerk rijdt, fonkelen.
Prof. Obbink, nu hofprediker, zegent het huwelijk in en dan volgt de
triomftocht van 5 km door de residentie. Oud en jong is op de been en
aan de toejuichingen komt geen einde
Maar later, in de vroege schemer, gaat de bruid alleen en ongemerkt
naar het standbeeld van haar Grootmoeder Emma in het Rosarium op
het Jozef Israëlsplein en daar legt zjj een groot boeket neer, voordat
haar huwelijksreis naar Polen begint.
8 SEPTEMBER 1937
Er gaat een blijde mare door het land, precies een jaar nadat de
verloving van het prinselijk paar werd bekendgemaakt: er zal eep
koningskind worden geboren in bet paleis Soestdjjk, de woning van
prinses Juliana en prins Bernhard.
Algemene opwinding, algemene vreugde. Maar als het, in januari 1938,
zover is, duurt het veel langer dan werd verwacht. Ongeduldige journa
listen zitten wekenlang op wacht vlak bij het paleis, fabrikanten
herinneringsbordjes t
gebruikt
Maar op de laatste dag v
Juliana het leven aan eer
bekend en spreken we van
dat zij het woord
te vroeg hebben
in de maand, 31 januari 1938, schenkt prinses
dochtertje. Enkele dagen later is de naam
„ons prinsesje Beatrix".
WINTER 1950
Twee drukke jaren zijn voorbijgegaan. De provincies van Nederlanc
hebben juichend hun koningin begroet. Bü tal van plechtigheden is
koningin Juliana, dikwijls vergezeld van prins Bernhard, aanwezig ge
wecst. Er zyn Kerstfeesten gevierd met het personeel in de koninklijke
paleizen en de koningin was er gastvrouw en schonk zelf chocolade. Er
zyn op haar verjaardagen enthousiaste bloemenhulde! geweest in het
park van SoestdjjkDe souverciniteitsoverdracht is een feit geworden en
de koningin heeft toen en bü andere gelegenheden redevoeringen gehouden.
Zjj heeft ook zieken cn bejaarden en treurenden bezocht, zy heeft een
van uur tot uur bezet leven en dat blijft zo. Maar gelukkig zijn er ook
vakanties waarin zy ongestoord van haar liefste sport, het skiën, kan
nieten. Vakanties, die haar zeker toekomen!
3 FEBRUARI 1953
Rouw en ontsteltenis in Nederland! Watersnood in het zuidwesten
storm bjj springtü beeft de dyken vernield en de gevolgen zyn ver-
bysterend. Groot is de ellende, heel de wereld leeft mee met de be
proefde gezinnen. Maar koningin en prins zijn op hun post. In grote
laarzen waadt koningin Juliana door het water, zij wil zelf zien, zelf
troosten cn bemoedigen. Keer op keer is zü in het getroffen gebied,
rijdt er rond in jeeps, stapt in primitieve bootjes.
De Nederlanders herkennen de onversaagde en hartelükc geest van
de Oranjes in hun vorstin, die opnieuw talloze harten wint! Op 30 sep
tember van dat jaar, als de ergste nood voorbij is. schenkt zü het nog
altijd beproefde en natte Schouwen haar zonnige, bemoedigende glim
lach en daarmee nieuwe hoop.
9KTOBER 1955
Ons koninkljjk echtpaar bezoekt de West, de Nederlandse gebieds-
ielen overzee. Het wordt een drukke, maar triomfante reis. Tal van
plechtigheden, tochten en feestelyke evenementen staan op het overvolle
programma. Overal waar zü zich vertoont wordt koningin Juliana
toegejuicht en gevierd, haar innemendheid verrukt de bevolking van
de eilanden en men wordt niet moe, haar op allerlei manieren te
huldigen.
In het jaar dat daarop volgt beleeft de koningin grote gebeurtenissen
in haar gezin: haar oudste dochter wordt meerderjarig, doet eindexamen
gymnasium, legt belijdenis af en treedt officieel in het openbare leven,
juist zoals zij dit zelf deed in 1927, vele jaren geleden....
29 APHIL 195»
Koningin Juliana verjaart morgen. Zy wordt 50 jaar. Het valt moeilyk,
lat te bedenken, want nog altyd zien we haar als „onze jonge koningin",
de steeds-geïnteresseerde, de immer-levendige. De opgewekte moeder
van nu al grote dochters, de ernstige, onvermoeibare vorstin, die we
door de jaren heen ook als vrouw hebben leren kennen: met haar zwak
voor elegante hoeden, haar plezier in sport, haar huiselijke eenvoud en
haar gevoel voor humor.
Wij wensen haar van harte geluk bij de viering van dit kroonjaar en
we kunnen niet anders dan hopen, dat zij nog lang zo zal mogen blyven
als zy was en ie: een koningin om lief te hebben en trots op
Oranje!
waardige telg van het Huis
zUn»
1 MEI 1949
Het is roerig geworden in Europa. Duitsland voert oorlog in buur
landen, Nederland heeft gemobiliseerd. Onze prinses is op 5 augustus 1939
moeder geworden van een tweede dochter en haar naam. Irene, betekent
„vrede". Maar deze symboliek wordt gelogenstraft: op 10 mei 1940 rolt
ook over Nederland de donder van de oorlog. Koningin en prinselyk
gezin moeten wijken om behouden te blijven voor het volk met welks
lot zij zo innig meeleven....
Eerst gaan zü naar Engeland, daarna reizen prinses Juliana en haar
twee kleintjes naar het veilige Canada. Als bannelingen....
Voor prinses Juliana zün de bezoeken van haar Moeder cn baar echt
genoot heerlijko gebeurtenissen, want de scheiding valt hard. En toen,
in den vreemde, werd op 19 januari 1943 weer een prinsesje geboren:'
Margriet.
ZOMER 1945
Paleis Soestdijk is weer bewoond. De oorlog is eindelyk voorby, bet
ontwrichte en op vele plaatsen vernielde land met zijn rouwende en
uitgehongerde bewoners achterlatende. Maar met de terugkeer van de
koninklijke familie groeit de kracht en het verlangen om te herstellen
wat verwoest is. Prinses Juliana is moeder: zy zendt haar oudste twee
meiske8 in Bilthoven naar school en zorgt voor de baby Margriet. Maar
ook het openbare leven eigt haar intense bemoeienis: zy volgt nauwkeurig
de actie van Volksherstel en bezoekt tal van instellingen, altyd met de
grootste belangstelling. Op 18 februari 1946 wordt zy nogmaals moeder,
nu van prinses Marijke. Er is een groot verdriet: bet prinsesje heeft een
ooggebrek. Pas als de professoren zeggen, dat de operaties zyn geslaagd
en het kindje met een speciale brjl toch redelijk zal kunnen zien, wykt
de ergste zorg.
4 SEPTEMBER 1948
„Leve de koningin!" Het is de krachtige, bewogen stem van Koningin
Wilhelmina zelf, die precies op het middaguur van deze historische dag,
op het balcon van het Amsterdamse paleis, haar abdicatie aankondigt,
zelf terugtreedt en haar dochter de hoogste titel des lands geeft: de
koningin.
Duizenden gevoelens maken zich meester van het Nederlandse volk.
Afscheid van onze „eigen koningin", het valt hard. Maar er is blüdschap
en een hartelyk welkom voor de nieuwe jonge koningin ook. Op maan
dag 6 september volgt de grootse inhuldiging en spreekt koningin Juliana,
majesteitelük nu, in de propvolle Nieuwe Kerk te Amsterdam de
onvergetelijke woorden die door luidsprekers over het gehele land en
tot over de grenzen worden uitgedragen: „Wie ben ik, dat ik dit doen
21 SEPTEMBER 1948
Koningin Juliana staat voor een drieledige taak: zü is moeder, vorstin
en gastvrouw. Thuis, op Soestdyk, is zy in de kring van gezin, familie
en vrienden de eenvoud zelve. Zij voedt, tezamen met haar man, de
kinderen zo „gewoon mogelyk" op, leeft mee met hun schoolvorderin
gen en sportprestaties en deelt hun liefde voor de huisdieren.
Als gastvrouw is zy beminnelijk en onvermoeid, als vorstin ernstig
en vol toewijding in haar dagelykse plichten. Niet alleen in haar werk
kamer, waar het nu drukker is dan ooit nu zij hoofd van de staat is,
maar ook naar buiten. Het Nederlandse volk wil zün vorstin en haar
echtgenoot zien: er moeten tal van binnenlandse reizen worden voor
bereid en gemaakt. En op 21 september 1148 verricht zij in alle staatsie
voor het eerst de meest-officiële koninklijke daad: de opening van de
Staten-Generaal.
