Een woord voor vandaag
Onderwijzers maakten
een slechte beurt
Pleidooi voor completere en
concretere prediking
Hoe kan men de eenzaamheid
van de mens doorbreken?
Ontsnapt
l langs Krakatau
Ondanks de striemende wind van de laatste dagen en de
snijdende kou, die door een al wat krachtiger wordende zon
niet werd verdreven, hotten de bomen snel uit. De hele natuur
getuigt van nieuw leven en dat terwijl geen filosoof u kan
vertellen, wat nu eigenlijk „leven" is. Het is een wonderlijk
iets, waarvan de diepte misschien pas het sterkste gevoeld
wordt, als een man en vrouw samen vader en moeder zijn
geworden en de liefde gestalte heeft aangenomen in een nieuw
leven.
Christus maakt het ons niet gemakkelijker als Hij zegt dat Hij
niet slechts dé weg naar de hemel, en de waarheid de open
haring van God), maar ook „het leven" is. Johannes doet er
nog een schepje op. Christus is geen nieuwe lente, maar het
eeuwige leven, schrijft hij in zijn eerste brief (1 :2).
We zouden kunnen zeggen dat de liefde van God in Christus
gestalte heeft aangenomen, maar dan zijn we er nog niet.
Leven is meer dan zichtbaar geworden liefde. Leven is
hier schieten mijn woorden tekort en kan ik alleen herhalen:
„leven is Christus". Maar dat wil ook zeggen dat buiten Hem
geen leven is. Christus is het leven dat nimmer meer door de
dood verslagen zal worden. Buiten Hem heerst de dood. Staan
wij buiten Hem dan hebben wij geen toekomst. Alleen als Hij
ons met Zijn leven heeft omhuld en doorstroomd, hebben we
het eeuwige leven. Dat krijgen we niet straks, dat geeft Hij
nu reeds aan ieder die Hem heeft aangenomen. Lees Johannes
316 en 36 maar.
De aansluiting bij het C.N.V.
Van samenwerking
wèl geprofiteerd
Wat i
nu he»l duidelijk we-
dat er bij het overgrote
deel der onderwijzers zeer on
voldoende begrip is voor de
noodzakelijkheid, dat allen, die
uit het christelijk geloof leven
en de christelijk-sociale strijd
hebben te voeren, samen moe
ten optrekken in de strijd voor
de reformatie van de maat
schappij en voor verhoudingen
in de samenleving, die meer
beantwoorden aan de eisen van
Gods Woord en Wet en van het
Evangelie. Met deze woorden
formuleert de heer P. Kapinga,
voorzitter van de Nederlandse
Christelijke Bond van Over
heidspersoneel in het jongste
nummer van Het Orgaan van
de bond, zijn oordeel over de
beslissing van de Prot. Chr.
Onderwijzers Vereniging om
zich niet aan té sluiten bij het
C.N.V.
De heer Kapinga noemt deze
beslissing een slechte beurt
vöor de onderwijzers. Wie oog
heeft voor de geestelijke strijd
en voor dé principiële achter
gronden van de sociale arbeid,
waarbij alle mankracht nodig
is, zal moeten erkennen, dat de
onderwijzers geen toeschouwers
mogen zijn, die het werk aan
anderen overlaten, aldus de
heer Kapinga.
In de tweede plaats voert de
schrijver aan, dat dé onderwij
zers elke dag profiteren van
hetgeen door het C-N.V. en door
de aangesloten organisaties in
nauwe samenwerking op het so
ciale terrein wordt gedaan. Dit
alleen zou al een motief tot
aansluiting moeten zijn. De
heer Kapinga noemt de motie
ven, die bij de onderwijzers ge
leid hebben tot afwijzing van
het hoofdbestuursvoorstel geen
van alle steekhoudend.
De leden van de N.C.B.O. en
van alle C.N.V.-organisaties
wordt aangeraden de onderwij
zers voor zover nodig duidelijk
te maken, dat zij fout gehan
deld hebben. Hun moet in ernst
voorgehouden worden, waarom
ook zij in de christelijke vak
beweging mee moeten optrek
ken voor het grote doel, soli
dair met allen die hun christe-
Iijk-sociale roeping in de wereld
willen vervullen. Mogelijk dat
dan spoedig het tijdstip aan
breekt, zo schrijft de heer Ka
pinga, waarop de onderwijzers
spontaan tot de goede keus ko
men.
Plaats van de S.E.R
De laatste tijd zijn van ver
schillende zijden artikelen ge
publiceerd over de positie van
de Sociaal-Economische Raad.
Zo zijn artikelen verschenen
van dr. Drees Jr., directeur van
het Planbureau, van prof. P. J.
Oud en van drs. De Pous. Om
te grote politieke invloed van
de S.E.R. te voorkomen zou
prof. Oud de Eerste Kamer wil
len hervormen tot een verte
genwoordiging van het bedrijfs-
en beroepsleven. De oud-voor
zitter van de S.E.R., prof. mr.
F. de Vries, merkte hierover
indertijd al op, dat bij de sa
menstelling van een dergelijke
kamer de maatschappelijke or
ganisaties het gevaar zullén lo
pen politieke aspiraties tê krij
gen. Dr. Drees Jr. zou de in
vloed van de S.E.R. willen te
rug dringen tot de zaken die
het bedrijfsleven raken, dus
geen sociaal-economische kwes
ties. Weer een andere weg wijst
drs. De Pous. De heer De
Pous beveelt de volgende pro
cedure aan, zo schrijft mr. G. C.
van Dam, algemeen secretaris
van het Verbond van Prot. Chr.
Werkgevers, in De Werkgever,
het orgaan van het verbond.
De S.E.R. zou zich in de
maanden augustus en septem
ber aan de hand van het door
het Centraal Planbureau opge
stelde Centraal Economisch
Plan dienen te beraden over de
grondslagen van het in het ko
mende jaar te Voeren beleid.
De begroting van dê volkshuis
houding zoals neergelegd in
het Centraal Economisch Plan
en het Sociaal Economisch
Rapport met de visie van het
bedrijfsleven op de algemene
economische situatie zou dan
samen met de rijksbegroting
aan de volksvertegenwoordiging
aangeboden moeten worden.
In overleg met het parlement
wordt vervolgens het in de ko
mende periode te voeren beleid
vastgesteld. Op déze wijze zou
de Sociaal-Economische Raad
(en het Centraal Planbureau)
op zinvolle wijze bij de beleids
voering zijn ingeschakeld. Met
vóllèdige erkenning van de aan
de S.E.R. toekomende positie
zou zo een uitholling van de in
vloed der volksvertegenwoordi
ging op het sociaal-economisch
terrein worden tegengegaan.
De heer Van Dam is van me
ning, dat het voorstel van de
hoer De Pous ernstige overwe
ging verdient. Op deze wijze
zou kunnen worden voorkomen,
dat de beleidsvorming wordt
vertraagd, omdat de visie van
de S.E.R. niet tijdig was ge
vraagd of verkregen. Ook wordt
dan de schijn voorkomen dat de
regering met de voorbereiding
van haar beleid wacht op het
oordeel van de S.E.R. en haar
beleid in feite door de S.E.R.
laat bepalen.
Prof. Van der Linde sprak voor Voetius
Op de jaarlijkse reünistenstu- worden Gods kinderen voorgelicht
- - verder geholpèn. Gemis hiervan leidt tot
sectarisme. De preek moet christocen-
triseh zijn (Christus- en christcnpredi-
king zijn geen tegenstellingen; de chris
ten is immers beeld Gods) en pneumato-
logisch van karakter wezen.
Men zegt wel eens. dat de H. Geest zc
moeilijk te plaatsen is. Doch dat te wil
len doen is hybris (overmoed). De Geest
is zelf de plaatsaanwijzer; hij maakt le
vend, Wie de Geest wil gaan „plaatsen",
gaat preken over mogelijkheden en waar
schijnlijkheden, doch komt niet toe aan
de praktijk van het gelóóf! Het wordt
dan een spookachtige Geest!
Geen tussenzang;
Wat de vorm van de preek betreft,
prof. van der Linde pleit voor een synthe
tische opbouw- Niet eerst de exegese
(uitleg) en na een tussenzang de toepas
sing. De gedachte, dat de Géést komt na
de tussenzang ts dopers, De tussenzang
dient te vervallen.
Laat de morgendienst 5 kwartier duren
en de avonddienst één uur. Een bijbel
lezing in de week is aan te bevelen. Ge
ijkte kanseltaai en „zalving" zijn af té
keuren. Spreek géwöne taal op de man
af. Wie geen natuurlijke kanseltaai bezit,
mete zich die niet aan door geliefde pre
dikers te imiteren.
van de Geref. Theol. Stu
denten Vereniging Voetius'
heeft prof. dr. S. van der Linde
gepleit voor een prediking die zo
wel voorwerpelijk als onderwer-
pelijk is. Er moet zowel betuigd
als getuigd worden. De Utrechtse
kerkelijke hoogleraar sprak voor
de vereniging die dit jaar 60 jaar
bestaat, over het onderwerp: ,,De
gereformeerde prediking".
Het opzien tegen de prediking acht de
hoogleraar veelal een gevolg van inner
lijke onzekerheid. En het gevaar dreigt,
dat men na critiek op de prediking tegen
hart en geweten in zich aanpast aan de
wénsen der gemeentè.
De eerste preek (de z.g. voorstel- of
proefpreek) moet een hoogtepunt zijn:
men wete zich een geroepene en sta in
het geloof. Noodzakelijk, is een terdege
thuis zijn in do gehele Bijbel, opdat het
Woord in zijn-volheid worde bediend, en
de tekst voor de preek niet uit het vér
band van de context wordt gehaald om
louter als kapstok te dienen voor enige
•lievelingsdenkbeelden.
Een eerste noodzaak voor de prediker
is dan ook een gedurig cursorisch bijbel
lezen (zonder commentaar). Vervolgens
is dogmatisch georiëntéerd-zijn nodig voor
het zien van de waarheid in haar samen
hang. Dogmatiek toch is bezinning op de
consequenties van het geloof (zijn in
houd en achtergrond) en dient de predi
king voor de complete mens. Er mag niet
al te gemakkelijk „stichtelijk" worden
gepreekt. Is er niet veel quasi-mystiek in
onze prediking, die voorbijgaat aan de
concrete aardse werkelijkheid? Wij zijn
gesteld in onze wereld, die Gods wereld
De prediking moet completer en con
creter zijn dan zij veelal is. Ook wijsge
rige oriëntering is niet overbodig, opdat
er contact zal zijn mét de problemen van
degemeenteleden. Het ethisch as
pect'mag evenmin verwaarloosd
hetgeen iets anders is dan een pleit voor
moraalprediking.
Beluigen of getuigen
De gèmèènte dient als „gemeente des
Heren" te worden aangesproken. Het
wel gebeurd, dat men (omdat de verf
derde gemeente een gemengde schare
dit aanvulde met ,,en gij, die met haar
vergaderd zijt", en de vraag werd ge
steld: moet er voorwerpelijk of onder-
werpèlijk worden gepreekt, Voorwerpe
lijk d.l. het heil wordt aangeboden
beschreven. Doch dan is het meer
betuigen dan een getuigen en is de predi-
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Rijssen: J. Vos te GoU-
driaan.
Aangenomen naar 's-Graveland, A. D.
Wumkes te Zutphen.
Bedankt voor Ellecom en De Steeg;
Joh. L. Verbeek Wolthuys te Hellen»
doorn, Ov.; voor Baflo: W. F. van c
Staat te Bierum. Gron.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Holwerd: W. ten Kate
kand. te Utrecht; te Nicuwe-Pekela: F.
J, van der Wal te Erica.
Beroepbaarstelling: Ds, L. W. Kórvi-
nus, laatstelijk pred. te Medan, Suma
tra, thans hulpprediker te Hilversum
de wijk van ds. J. Goumare, die als
serve-legerpred. in mil. dienst is, zal
zijn werk aldaar binnenkort afloopt
eventueel beroep gaarne terstond
in overweging nemen. Zijn adres is Van
Kretschmar van Veenjaan 82, Hilversum,
tel. 02950—11219.
GËREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Examens: Aan dé Theologische Hoge
school (Broéderweg) té Kampen Slaag
de voor het kandidaatsexamen de heer
H. Krabbendam te Haarlem.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Öud-Beijerland: S. van
Zwoll te Kampen, voor St. Jans klooster:
Kampman te Rijsburg.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt vóór Wageningen: C. Hege-
.an te Génemuiden.
Van Nelle bestellen 1 Adv
Congres Jeugd
en Evangelie
Van Nelle bestellen J Adv
Geen rondschrij ven van
Prov. kerkvergadering.
Het Persbureau der Ned. Herv. Kerk
deelt ons het volgende mede: In ver
scheidene dagbladen is een bericht ver
schenen over een rondzendbrief, die zou
zijn uitgegaan van de provinciale kerk
vergadering van Zuid-Holland en waar
in er de aandacht op zou zijn gevestigd
dat het optreden van predikanten in
niet-offlcieel ingestelde evangelisaties
door tuchtrechtelijke handelingen zal
worden gevolgd. Deze kwestie houdt ver
band met het feit dat buiten de kerke-
raad van de hervormde gemeente te
Barendrecht om. in deze plaats zondags
godsdienstoefeningen werden gehouden,
waarin zes hervormde predikanten uit
Zuid-Holland, die een niet door de ker-
keraad aangehangen richting zijn toe
gedaan, voorgingen.
De provinciale kerkvergadering van
Zuid-Holland heeft evenwel de laatste
tijd geen enkel rondschrijven over deze
kwestie doen uitgaan. In 1054 en 1055
deed zij een tweetal herderlijke brieven
uitgaan over hot minderhedenvraagstuk,
waarin inderdaad tegen het onverant
woord voorgaan voor minderheidsgroe
pen werd gewaarschuwd, doch van een
recent rondschrijven is geen sprake.
Tegen de zes predikanten was door
de kerkerBad van Barendrecht een
Prof.'-v. d. Linde, die niet blind is vóór
het onderscheidin de gemeente, meent,
dat een onderscheidelijke prediking het
oog op-de gehele gemeente moet houden;
hij acht de onderscheiding „vóorwer
lijk" óf „onderwerpelijk" ongoddelijk
oleit voor een volle prediking van het
iVoord, van het heil in Christus, niet
naar betogend doch persoonlijk-getui
gend, waarin het voorwcrpelijke en het
onderwerpelijke verenigd zijn. Separatie
brengt het gevaar van farizeïsme mee,
doch een complete prediking van het
complete Woord zal zelfs de buitenkerke
lijke en de nieuweling aanspreken.
Bevinding
Van Nelle bestellen I
Inauguratie te Utrecht
Maandagmiddag heeft prof. dr. P. G.
Gerlings, die benoemd werd tot ge
woon hoogleraar in de faculteit der ge
neeskunde aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht om onderwijs te geven in de
keel-, neus- en oorheelkunde, met een
oratie over de veranderingen, aie zich
op zijn gebied hebben voltrokken in
de afgelopen 30 jaar, zijn nieuwe ambt
aanvaard. Prof. Gerlings is de opvol
ger van prof. dr. A. A. J. van Egmond.
Van Nelle bestellen 1 Adv
de orde in het leven en werken der ge
meente te Barendrecht. Deze klacht is
terecht, (aldus het persbureau) want de
kerkeraad van Barendrecht
groep gemeenteleden, die tot een afde
ling van de Gereformeerde Bond beho
ren. Na een samenspreking met de
commissie voor het Opzicht beloofden
iredikanten zich van preekbeurten
_e minderheidsgroep te onthouden.
Waarschijnlijk is een persoonlijk tot
hen gerichte brief voor het bedoelde
klacht ingediend wegens verstoring van rondschrijven aangezien.
Het persoonlijk christen-zijn is
een eerste voorwaarde om een
ware geloofsgemeenschap te vor
men. De nïóèüijkheid van déze tijd
is de eenzaamheid van de enkele
mens. Hoe kunnen christenjonge
ren déze eenzaamheid doorbreken?
Deze vraag stelde Harm Schelhaas
het afgelopen weekend tijdens een
conferentie van de landelijke
werkgemeenschap Jeugd
Evangelie te Rhederoord te De
Steeg.
Een kleine attentie, een belangstel
lende vraag, een onverwacht bezoek op'
éen eenzaam uur," de werkèlijke'belang-
stelling voor je naasteen dat be
hoeft niet alleen een mede-christen te
zijn zijn geboden. De jonge eerste
christengemeente onderscheidde zich ii:
het leven van toen door de ware ge
meenschap, aldus de heer Schelhaas,
landelijk penningmeester van J. en E.
Het is een trieste zaak wanneer de kerk
met lege handen bij de wereld zou aan
komen en slechts zou volstaan met de
verkondiging van het Woord en een ver
wijzing naar de hemel. De zending heeft
dit goed gezien en zond niet alleen zen
delingen uit. maar ook art9en, verpleeg
sters en onderwijzeressen.
V raagstukken
Het thema van dit congres, dat door
140 hervormde, christelijke-gereformeer-
de en gereformeerde jongeren werd be
zocht, was „De grote trek". De a
leiding daartoe vormde een artikel
Ds. B. Wentsel met
emeritaat
Ds. B. Wentsel, predikant bij de gere
formeerde kerk van Ridderkerk, heeft
met ingang van 1 okt. a.s. emeritaat ge
vraagd. Ds. Wentsel werd 3 juni 1888
Amsterdam geboren. Na enkele jaren
een bankinstelling in de hoofdstad
werkzaam te zijn geweest, ging ds.
Wentsel aan de Theologische Hogeschool
te Kampen studeren. In 1919 werd hij
kandidaat en door de classis Zwolle be
roepbaar verklaard. Op 16 juni 1919 be
vestigde prof. dr. J. Ridderbos hem
te Nieuwenclam in het ambt, 12 maart
1922 vertrok ds. Wentsel naar zijn tegen
woordige gemeente, die hij thans 37
.ar dient.
Van de hand van ds. Wentsel onder
pseudoniem Jac. van Rooij, verscheen
een roman „Huig baas". Met ds. Went
sel verlaat de oudste dienstdoende predi
kant in de gereformeerde kerken de
actieve dienst.
Van Nelle bestellen
het J. en E.-kernblad. Dit jeugdevange-
ÜSatiewerk ként vele problemen, daar
men in gesprèkskringèn en vooral doör
persoonlijk vriendschappelijk contact an
deren wil vertellen van zijn geloof. Nel
Koen, landelijk voorzitster van J. en E.,
herinnerde aan Abraham, die ook werd
geroepen. Hij wist de weg niet, maar
die werd pas duidelijk toen hij bereid,
was de weg te gaan. De christen kriigt
vandaag de dag ook de opdracht om die
weg te gaan en dan zal ..God hem tot
een zegen zijn". Het bevel „Gaat hèeh
en onderwijst alle volkeren" geldt Ook
Óver het Christen-zijn, het medé-bur-
ger-zijn van het Koninkrijk, het laten
doorwerken van dé Geest in het eigen
leven, sprak zondagmiddag mejuffrouw
C. C. Ie Clercq. Zij 'wees op de nood
zaak van het trouw zijn in het zich
openstellen voor God door middel
gebed en het bijbellezen. De vruchten
daarvan kan men lezen in Galaten 5:
drie manden met drie vruchten: 1. lief
de, blijdschap, vrede; 2. lankmoedigheid,
vriendelijkheid, goedheid, de houding tot
de naaste; 3. trouw, zachtmoedigheid,
.zelfbeheersing! de uitwerking van Gods
Geest "in het eigen leven.
Tien discussiegroepen kregen ieder
twee van de andere groepen verschil
lende vragen, die grondig besproken
werden.
Aan het slot van het congres sprak
ds. N. O. Steenbeek, voorzitter van de
Nederlandse Jeugdgemeenschap, een op
wekkend Woord.
Benoeming aan de V.U.
Dr. Janse de Jonge
gewoon hoogleraar
Directeuren der Vrije Universiteit heb
ben dr. A. L. Janse de Jonge te Amster
dam benoemd tot gewoon hoogleraar in
de faculteit der geneeskunde voor het
onderwijs in de klinische psychologie en
piopaedeutlsche psychiatrie.
Dr, A. Ij. Janse de Jonge, reeds sinds
1954 als lector aan de Vrije Universiteit
verbonden, werd in 1917 te Middelburg
geboren. Hij studeèrde van 1935 tot 1942
medicijnen aan de gemeentelijke univer
siteit van Amsterdam. Zijp opleiding tot
specialist ontving hij in de Valeriuskli-
niek te Amsterdam onder prof. dr. Van
der Horst. In 1948 promoveerde hij tot
doctor in de geneeskunde aan de univer
siteit van Amsterdam op het proefschrift
„De i'k-gij verhouding en de ik-zelf ver
houding in de neurotische zijnswijze". In
1952 legde hij het kandidaatsexamen in
de psychologie aan deze universiteit af.
Dr. Janse de Jonge is sinds 1942 in ver
schillende functies in de Valeriusklinlék
werkzaam geweest, voorts was hij
1946 tot 1954 als sociaal psychiater
bonden aan de Gemeentelijke Genees
kundige en Gezondheidsdienst van Am
sterdam.
Als docent voor het vak psychologie
werkt dr. Janse de Jonge mede aan de
Academie voor Lichamelijke Opvoeding
Amsterdam en aan het Centraal In
stituut voor Christelijk Sociale Arbeid
Amsterdam.
Behalve de genoemde dissertatie
1 sinds 1947 van de hand van dr. Jansé dé
Adv. 1 Jonge véle publlkaties verschenen.
INSCHIKKELIJKHEID GEVRAAGD
J-JOE OOK opgezet, blijft in Neder- tig Karakter. Moesten deze bezet woi
land een kabinetsformatie een uen door mannen uit de C.H.U.? He
lastige aangelegenheid. Dat is zij »eeK erop, omdat juist uit deze poli
voor wie in de politiek gepokt en tieke groepering nog ministers ge
gemazeld zijn, zij is liet zeker niet «vorveii dieiluen ie worden. Maar mei
minder voor wie wel een grote po- Kan er begrip voor hebben, dat vtui
litieke belangstelling hebben, doch uit de C.H.LJ. tegen deze laatste ai
minder in de politieke activiteit werking van de formatie enige be
staan. De heer De Quay als forma- aenkingen moesten rijzen,
teur ondervindt het, en hij ervaart Onze indruk is, dat men binnen d|
dat zelfs een bekwaam Informateur c.H.U. met wat groter wantrouwe!
het pad niet heeft kunnen effenen. [jan bijvoorbeeld bij de A.R.P. hej
Men kan dan wel een formatie na- geval is tegen de komende samei
streven zonder binding aan de frac- werking met de liberalen aanzie\
ties, dit betekent niet, dat er vanuit j)aar zjjn er, voor wie de wenselijk
de partijen nu minder aandacht zou hejd tot samenwerking met de social
zijn voor wat er op het niveau van listen nog niet tot een voorshand:
de kabinetsformatie gebeurt. Inte- afgesloten tijdperk behoort. Dan ii
gendeel zal de waakzaamheid er het te meer begrijpelijk, dat men me
groter om worden. Want wat straks dewerking aan een nieuwe formatie
de ministers gaan doen, slaat toch van zekere, op zichzelf trouwens nie
op de een of andere manier op de onredelijke voorwaarden afhankelijl
partijen waaruit zij gekomen zijn te- stelt.
rug. Wij schrijven dit in de prille ochtenj
Prof. De Quay heeft getracht zo zelf- van de dinsdag. Een nieuwe dag geefj
standig mogelijk tot een formatie tc ajtijd weer nieuwe hoop, en wat
komen. Hij heeft niet met fracties hopen is. dat op enigerlei wijze
gesproken, doch uitsluitend met per- nog een oplossing kan worden g<
sonen die weliswaar tevens fractie- vonden.
Voorzitters zijn, doch met hen is ge- n0e? Door nadere verschuiving? H<
sproken minder ln déze hoedanig- aanzoeken van kandidaten
heid dan wel in een juist begeren toekennen van portefeuilles
om ook zonder de veelomstreden - tot dusver steeds een werk gewees
fractiebinding te peilen, hóe de ge- van de formateur. Men kan nauwi
voélens lagen. üjks stellen, dat er partijen zijn gej
Het streven is juist, maar de forma- weest die te veel gevraagd hebben
tie wordt er te sterker een persoon- gr is namelijk door partijen niets ge
lijke aangelegenheid van de forma- vraagd, er is slechts door de forma
teur om. en het gevaar is er niet min- teur gevraagd en aangeboden. Dai
der denkbeeldig om, dat hij in de uit- maakt het terugkomen door de foï
óeféning van zijrt hoge werkzaam- mateur op zijn vragen en aanbiedci
heid enkele fouten maakt, bepaalde eensdeels gemakkelijker, aan de an
gevoeligheden raakt en ergens de (iere kant moeilijker,
voet zet waar zich juist de teen van Zai het mogelijk zijn om tussen d
een ander blijkt te bevinden. In het beide protestantse partijeh, uit wiei
politieke jargon van de kabinetsfor- niiclden mannen zijn en nog wordei
maties pleegt men dan te zeggen, dat gezocht, de nodige inschikkelijkheid
hij de formule nog niet helemaal ge- te betrachten? Toegegeven zij, da
vonden heeft. Landbouw en Volkshuisvesting moei
In zulk een situatie hebben we ons lijke portefeuilles zijn. Maar ook Fi
de laatste dagen bevonden. Een sa- nanciën en Sociale Zaken zijn
menloop van omstandigheden heeft gemakkelijk. Over Financiën zwijger
met zich gebracht, dat voor enke- we maar, en voor wat betreft Socia
le van wat men noemt de minder aan- ie Zaken behoeft men alleen te den.1
trekkelijke portefeuilles nog geen be- ken aan de socialistische kritiek die
windsman was gevonden. Aanvanke- zich niet in de laatste plaats op dit
lijk gold dit ook de portefeuille van departement zal gaan ontladen,
defensie, inderdaad een bij uitstek Dit zijn nuchtere feiten, maar mis-
zware post, en om ae post zelf èn schien zijn zij daarom in staat om ds
omdat daarop zozeer het licht van de inschikkelijkheid te bevorderen. Po
kritiek pleegt te vallen. Het is alles- litiek kan onder omstandigheden, al
zins begrijpelijk, dat de heer Staf, die klinkt het misschien vreemd, ook een
hier het hoge ambt gedurende zulk kwestie zijn van offers brengen. Dt|
een lAnge reeks van jaren met zo beloning van het gebrachte offer mag!
grote bekwaamheid bekleed heeft, er men dan tevens zien ln een toegeno-
prijs op heeft gesteld, het nu eens te men nationale waardering,
laten afweten, en vanuit de C.H.U. Want-het kabinet moet er nu komen
heeft men daarop laten volgen, dat Reeds zijn er te veel hindernissen]
het billijk zou zijn. indien thans eens geweest. Reeds hebben er te velen;
vanuit een andere nontiekc groene- bedankt voor het hoge aanzoekJ
ring naar vervulling voor deze vaca- Reeds wordt de spot van de sodalis]
ture werd gezocht. Hetgeen is ge- ten met de dag groter. Reeds is
schied. j3nd te lane zonder kabinet geweest
Bleven toen nog de portefeuilles van Reeds wachten er te vele onderwer»
landbouw en van volkshuisvesting, pen om te worden aangepakt,
ook twee portefeuilles van nogal las-
JAARVERSLAG NEDERLANDSCHE BANK
Van Nelle bestellen 1
„Dat weet ik ook wel. Maar toch moet ik hem
spreken." Farnholme zweeg even tot het krankzin
nig harde geratel van een zwaar machinegeweer,
ergens vlak in de buurt, had opgehouden. Toen ver
volgde hij heel rustig, maar diep ernstig: „Kapitein
Bryccland, u kunt in de verste verte niet vermoe
den, hoe ontzaglijk belangrijk het is, dat ik uw kolo
nel te spreken krijg. Singapore is niets, althans niet
vergeleken met wat ik op het hart heb." Hij stak
zijn hand onder zijn overhemd en haalde een zware
automatische revolver te voorschijn eèn Colt 45.
„Wanneer ik hem zelf moet gaan 20eken, zal ik
hier wel gebruik van maken. Maar ik hoop niet,
dat het nodig zal zijn. Zeg maar aan uw kolonel
dat brigadegeneraal Farnholme er is. Dan komt hij
vast en zeker."
Bryceland keek hem geruime tijd aan. aarzelde,
knikte vervolgens en verdween weer zonder iets te
zeggen. Binnen de drie minuten kwam hij alweer
opdagen en maakte plaats om de man. die achter
hem aan kwam, het eerst binnen te laten.
.De kolonel, Farnholme vermoedde althans, dat die
het was, moest een goede veertiger zijn: op zijn
hoogst was hij vijftig. Maar hij zag er uit als iemand
van zeventig, en liep met de zwaaiende gang van
een man, die óf half boven zijn bier is, óf het veel
te lang, dood op, zonder slaap heeft moeten stellen.
Het kostte hem grote moeite de ogen open te hou
den, maar hij slaagde erin te glimlachen toen hij
langzaam dwars door het vertrek liep en beleefd
>n hand uitstak.
„Goedenavond, waar ter wereld komt u opeens
vandaan?" ,,'n Avond, kolonel." Farnholme, die was
opgestaan, negeerde de vraag. „U kent me dus?"
„Ik heb van u gehoord."
„Goed zo"!, knikte Farnholme tevreden. „Dat be
spaart me heel wat tekst en uitleg en daar heb
Adv ik hoegenaamd geen tijd voor. Ik kan dus meteen
mét de deur in huis vallen." Hij draaide zich half
om, toen een vlakbij inslaande granaat het vertrek
door ALISTAIR MAC LEAN
(vertaling Rob Limburg)
wendde hij zich
vliegtuig nodig c
lonel, het doet e
kan me ook nie
tot de kolonel. „Ik heb
n uit Singapore weg te komen, ko
niet toe van welk model. En het
ok niet schelen, wie u laat uitvallen om
r me te maken. Evenmin komt het er op
aan, waar het toestel heen gaat naar Birma. In
dia, Ceylon of Australië; dat kan me geen steek
ik onmiddellijk uit Singapore kan vertrek-
,,U verlangt
trekken?" echo
laconiek als de uitdrukking op
Toen glimlachte hij opeens, vermoeid, alsof het hem
hevige inspanning kostte. „Doen we dat niet alle
maal, generaal?"
„U begrijpt het nog niet!" Langzaam, met een
uitdrukking van eindeloos, beheerst geduld, wreef
Farnholme zijn sigaar uit op een asbakje, „ik weet,
dat er honderden zieken en gewonden, vrouwen en
kinderen zijn.."
„Het laatste vliegtuig is reeds lang vertrokken!",
viel de kolonel hem plompweg in de rede. Met de
rug van zijn blote arm wreef hij over de vermoeide
ogen. „Gisteren, eergisteren.ik weet het niet pre-
vlogen."
„Juist!", herinnerde de kolonel zich nu ook. „E
Hurricanes. Zij zijn ln vliegende haast vertrokken.
„Het laatste vliegtuig." Farnholmes stem verried
niet de geringste emotie. „Het laatste vliegtuig.
Maar. er waren toch nog andere toestellen, voor
zover ik weet. Brewster-jachtvliegtulgen, Wildobees-
ten.
„Allemaal weg of kapotgeschoten. De kolonel
keek Farnholme nu aan met eèn vage nieuwsgierig
heid in zijn ogen. „En zelfs al was dat niet het
geval, dan kwamen we daar nóg geen steek verder
mee. Seletar, Simbawang, Tengah al die vlieg
velden zijn door. de Jappen bezet. Hoe het met het
vliegveld van Kalang staat, weet ik niet, maar wel,
dat we daar toch niets aan zouden hebben."
„Ik begrijp u. Inderdaad, ik begrijp het." Farn
holme staarde naar het valies, dat aan ziin voeten
stond. „En de vliegboten, kolonel? De Catalina's?"
De kolonel schudde met langzame beslistheid het
hoofd. Farnholme staarde hem enkele lange secon
den aan, zonder met de ogen te knippen, knikte in
aanvaardend begrijpen en keek toen op zijn horloge.
„Kan ik u even onder vier ogen spreken, kolonel?"
„Natuurlijk!" De kolonel aarzelde geen ogenblik.
Hij wachtte tot de. deur bijna onhoorbaar was dicht
gegaan achter Bryceland en de sergeant. Vervol
gens glimlachte hij zwakjes tegen Farnholme. „Ik
ben' toch bang, dat het laatste vliegtuig nog altijd
weg ls," „Daaraan héb ik geen ogenblik getwijfeld."
Farnholme, die druk bezig was zijn overhemd open
te knopen, hield daar een ogenblik mee op en keek
de kolonel aan. „U weet, wie ik ben, kolonel ik
bedoel niet alleen hoe ik heet?"
„Sinds drie dagen. In het diepste geheim en met
het nodige voorbehoud werd er gefluisterd, dat u in
de buurt was." Voor het eerst keek de kolonel zijn
bezoeker met ongeveinsde nieuwsgierigheid aan.
„Zeventien jaar lang chef van de contraspionage in
Zuidoost-Azië. Spreekt meer Aziatische talen dan
anders ook.."
VEN hoogtepunt in alle besohouwin- en de totale hoeveelheid gold ander
gen over de stand van zaken in zijds als eind 1955.
ons economische leven is elk jaar Bijzonder interessant wordt de pri
weer het jaarverslag van de presi- sident als hij het loonvraagstuk aan-
dent van de Nederlandsche Bank. snijdt. De kern van zijn betoog is
Hij kan door zijn positie als het wa- dat de loon- en salaristrekkenden
re in de keuken kijken van ons eco- recht hebben op een verbetering van
momisoh leven. de arbeidsvoorwaarden als door een;
Zo op het oog is het allemaal niet verbetering van techniek en organi
ze erg moeilijk. Als er maar voldoen- satie bij gelijkblijvende arbeids-
de werk voor ons allen is en als de tijd de gemiddelde arbeidsproduk-
produktie in alle takken van bedrijf tiviteit per hoofd van de beroepsbe-
maar voortdurend wat groter wordt, volking stijgt. Deze verbetering van!
dan wordt er geleidelijk aan meer de arbeidsvoorwaarden moet echter
voortgebracht en dan kan ons inko- regelmatig en geleidelijk plaats
men groter worden en dus ook onze vinden.
welvaart. Er is echter een maar aan dit allesj
Op zich zelf is dit juist maar het is verbonden. De kosten van levenson-;
slechts één kant van de zaak. Goe- derhoud moeten stabiel blijven,
deren kunnen alleen gekocht worden Langzaam stijgende inkomens zullen
en loon kan alleen betaald worden, echter op de duur de prijzen van
als er geld is. Om de Stroom van persoonlijke diensten opvoeren, maar
goederen in beweging te brengen en ook die van goederen welke met een
ze van de fabrikant en de landbou- te geringe arbeidsproduktiviteit wor-
w'er naar ons huis te voeren, moet den gemaakt. Daarom behoren de
er een even grote stroom geld zijn. goederen, die met een grote arbeids-
In de praktijk van het economische produktiviteit gemaakt kunnen wor-
leven blijkt nu, dat de stroom goede- den, in prijs te zakken. Blijft zulk
ren de ene keer groter is dan de een prijsdaling uit, dan behoeven wij i
stroom geld (en dan spreken we van niet op een stabiel prijsniveau te
deflatie) en dat de andere keer de rekenen.
rollen zijn omgedraaid (wij noemen De zeer belangrijke conclusie is dan
dat inflatie). ook, dat een stijgende arbeidsproduk-
Zo hadden wij in 1957 een tijd van tiviteit in stijgende arbeidsvoorwaar-
inflatie en in 1958 een periode van den tot uiting mag komen. Als echter
deflatie, een periode waarin er in ons tie lonen sterker stijgen dan de ge
land minder besteed werd (vooral middelde stijging van de arbeidspro-
door de ondernemers) dan op grond duktiviteit, gaan onherroepelijk de
van de middelen mogelijk zou zijn prijzen en dus de kosten van levens-
geweest. onderhoud naar boven en zijn wij
Een huisvader die minder geld uit- weer even ver als voorheen,
geeft, kan op de duur wat overhou- *n de komende strijd over de loons-
den. Dit kunnen wij ook van ons verhogingen zullen de woorden van
land zeggen. Wij kochten minder in de president van de Nederlandsche
het buitenland, verkochten echter Bank ongetwijfeld vaak herhaald en
meer, met het resultaat dat wij een "beklemtoond worden,
mooi overschot kweekten, dat onder To* sI°* n°S even de uitverkoop van
meer tot uiting komt in de sterke Nederlandse aandelen aan het bui-
groei van onze goud- en deviezen- Onland. In 1958 ging er voor 1200
voorraden. miljoen de grens over en in de afge-
Hct herstel ln ons economische le- ,.opcn zevcn iaar v00r f 2900 miljoen,
ven begon voor de produktie reeds Voor deze aa"delen ontving Nedér-
heel voorzichtig in de zomer van het 'a.nd eohter buitenlands geld.
vorige jaar maar de werkloosheid l,ier staat te£e"over dat Nederlan-
kwam pas in het begin van dit jaar
onder het peil van vorig jaar.
Dit is heel eenvoudig weerge
geven het beeld dat dr. Holtrop,
president van de Nederlandsche
ders geld in het buitenland beleg
den. kredieten verstrekten en hun
schulden aan het buitenland ver
kleinden. Het resultaat ls dan ook
de afgelopen zeven jaar
„cuïiiaiiusiHB -
Bank, schetst. Zijn betoog wordt ulleinde,1Jk toch nog 200 miljoen
echter extra interessant als hij een het buitenland overbrachten,
uitspraak gaat doen over 'l mogen daarom niet alleen l-;;.
uitspraak gaat doen over zeer actuele
feiten, waarover in ons land nogal
eens discussie is geweest.
Zo zal de minister van financiën wel
met veel genoegen lezen, dat de rijks
overheid zeer wel geslaagd is ln haar
streven om de uitgaven te dekken
door belastingen en door leningen.
Er kan die overheid dus geen verwijt
treffen, dat zij geld in onze economie
heeft gepompt. Even verder wordt
gezegd dat de huidige goud- en devle- ,o
zenvoorraad geenszins buitensporig
groot is. Eind 1958 was dezelfde
mogen daarom niet alleen kij
ken naar die verkoop van aandelen
maar moeten de totale kapitaalbe
weging in het oog houden.
En bovendien, de toestroming van
o'iifenlands geld in ruil voor de aan
delen heeft de deflatie in 1958 'hel-
oen overwinnen, een daling Van de
'■«nfestnnd (o.m, heiangri.fk voor de
woningbouw) in do Iiand gewerkt en
*e overheid u|t een moelüikheid ge-
•"•olnen: *ii kon nu gemakkelijk ge'd
behoefde daarom haar nood-
uitgaven niet Inflatoir
houding bereikt tussen de totale 'nrR^«fliging bevorderend)
(Wordt vervólgd) gbud- en deviezenvoorraad enerzijds nanc'eren-
te ff-
