Jlieuwe £riitsclje ÖTourant MINISTER DULLES AFGETREDEN Eisenhower: de last werd te zwaar Beeld van het kabinet wordt nu wat duidelijker Herters benoeming spoedig verwacht Groot verlies voor gehele westelijke wereld Nederland ongerust over Britse wapenverkoop Compromis van vakcentralen twijfelachtig Engeland wil incidenten vermijden DONDERDAG 16 APRIL 1959 BUREAUS: Stee Directie, Redactie. Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel 31441. ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter. Familieberichten f0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Veertigste jaargang no. 11540 CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvasticfi is gfcbleuen myn bert ia tc$f)enspoet" Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Expeditie Sterrengebergte Jeep had zeer veel te lijden aZie pagina 9 T^EN DIEP ONTROERDE president Eisenhower heeft gisteren op een haastig bijeengeroepen persconferentie meegedeeld dat minister van buitenlandse zaken John Foster Dulles is afgetreden. De president deelde mee, dat de zieke minister de last van zijn ambt niet langer kan dragen. Hij voegde er echter aan toe dat Dulles, die zijn werk moet afbreken juist op het moment dat de onderhandelingen met Rusland over Berlijn en Duitsland gaan beginnen, zijn persoonlijke adviseur zal blijven op het gebied van de buitenlandse politiek. Wie Dulles's opvolger zaljworden is nog niet bekend. Algemeen neemt men echter aan dat dit de plaatsvervangende minister Christian Herter zal zijn, die reeds de leiding heeft gekregen van de Amerikaanse delega ties naar de besprekingen in Parijs en Genève. Hoge regeringsambtenaren in Washington zijn ervan overtuigd dat de benoeming van Herter binnen een paar dagen wordt bekendgemaakt. Dulles zou zich met het aanwijzen van Herter akikoord hebben verklaard. Het was gistermiddag even over half vier Nederlandse tUd, toen president Eisenhower de perskamer van zijn zomerverblijf in Augusta binnenkwam. „Ik moet u iels over Dulles vertellen", zei hij. terwijl film- en televisiecamera's op hem werden gericht. Zichtbaar ont roerd vertelde hij: „Vanmorgen heb ik via de telefoon met m inister Dulles ge sproken. Met het oog op de laatste medische bevindingen heb ik Gesloten, zijn ontslagaanvrage te aanvaarden. Vandaag nog zal ik de officiële ontslag brief ontvangen. Dulles is een van de kundigste mannen, die Amerika ooit heeft gehad". Met nadruk verklaarde de president, dat de toestand van Dulles niet hopeloos is. Groot verlies Met het aftreden van minister Dulles is een belangrijke periode in de Amerikaan se buitenlandse politiek beëindigd. Vooral voor president Eisenhower betekent het aftreden een groot venlies. Voor veel be slissingen vroeg hij advies aan Dulle6. Een de eilijkheden Eisenhower. Herter en de andere Ameri kaanse leiders zich nu zien geplaatst is. dat Dulles in feite een één-mans-poli tiek" voerde. Alle belangrijke internatio nale zaken behandelde hij persoonlijk, terwijl hij zelfs van de geringste zaken op de hoogte was. In Washington ver wacht men dat Eisenhower zich nu meer met de buitenlandse poldtieik zal gaan Nederlands schip in nood Het 499 ton metende Nederlandse vaar tuig Henry Denny, dat zich 140 mijl ten zuiden van IJsland bevindt, heeft van nacht om assistentie verzocht. Er woed- Volgens de noodseinen maakte het schip water. Later is geen signaal meer van de Henry Denny opgevangen, zo werd uit Reikjavik gemeld. Het IJslandse kustwachtschip Thor heeft gisteravond onmiddellijk koers ge zet naar de opgegeven positie. Als de Henry Denny vanavond nog niet gevon den zal zijn, zal vanuit de lucht naar het schip worden gezocht. Het schip is dezer dagen uit Liverpool naar de Westman-eilanden aan de zuid kust van IJsland vertrokken. bezighouden, ook al6 een opvolger is be noemd. Herter, die dus de meeste kans maakt, Dulles" opvolger te worden, is in Europa vooral bekend door de rol die hij heeft gespeeld bij het totetandbrengen van het Marshall-plan. Hij was voorzitter van een Congres-commissie, die door West-Europa is gereisd, om de kansen op 6ucce6 voor het Marshall-plan te onderzoeken, voordat het Congres er zijn goedkeuring aan hechtte. Naar verluicft heeft Herter twee weken geleden als vervanger van minister Dulles bij de besprekingen over de kwestie- Berlijn en Duitsland de ministers van bui tenlandse zaken van Engeland. Frankrijk en de Bondsrepubliek geïmponeerd door zijn persoonlijkheid en zijn deskundig heid. Andere namen die genoemd..worden In de speculaties over de opvolging van Dulles, zjjn die van de voormalige gou verneur van New York Thomas E. Dewey, de vice-onderministrr van bui tenlandse zaken Robert D. Murphy en de voorzitter van het Amerikaanse Rode Kruis generaal b.d. Alfred M. Gruenther, voormalig opperbevelhebber van de N.A.V.O.-strijdkrachten. HET AFTREDEN van minister 8'eke wijze z«n taak te hebben ver- .ii vuld, is Dulles afgetreden. Met leed- Dulles heeft de westelijke „ezen beefl Frankrl1k dit berich, wereld diep getroffen. Van het vangen. Vooral in de huidige omstan- grote aantal reacties noemen wij digheden wordt gevoeld dat het af- j ij. treden van de minister een verlies is de volgende. Den Haag De Nederlandse minister van buiten landse zaken, rar. J. M. A. H. Luns: „Ik heb de gelegenheid gehad, mi nister Dulles In de afgelopen zeven jaar herhaaldelijk te ontmoeten. Zijn aftreden beschouw ik als een groot verlies voor de gehele vrüe wereld, gezien zijn krachtig beleid in de Oost- West verhouding, waarin de Ameri kaanse politiek ook voor Nederland van zo'n groot gewicht is." Bondskanselier Adenauer was diep onder de indruk. Hij verklaarde op vakantie aan het Comomeer ech ter, voorlopig geen officieel commen taar te willen geven In Berlijn zei de plaatsvervanger van burgemeester Brandt: „Dit is een tragische slag van het lot. Hij heeft de wereld ten strijde geroepen om de bedreiging van onze stad te Londen Rome De Engelse minister van buitenlandse Een regeringswoordvoerder verklaar- zaken. Selwyn Lloyd: „Zijn aftreden de: „Het verlangen om de vrede in t spijt mü innig De heer Dulles ver. Westen te beschermen tegen elke be- vulde zijn ambt met een briljante dreiging en het verlangen om het be- geest, groot plichtsbesef en een onge- R»p tussen de volken te bevorderen looflük uithoudingsvermogen Hü is heeft al zijn handelingen geïnspin een goed vriend en een büzonde tig collega. Zijn terugtrekking politiek is een zwaar verlies vo Westen." pret- Wü vertrouwen dat deze basis ook het it de politieke gedrag tijdens de komende r het onderhandelingen tussen Oost en West Parijs Moskou De Franse minister van buitenlandse De Russische radio meldde het aftre- zaken. Couve de Murville: „Na meer den van de Amerikaanse minister, dan zes jaar op zo competente en ener- doch onthield zich van commentaar. Wij slaan terug als Indonesië Nieuw-Guinea aanvalt Nederland heeft Engeland inlichtingen gevraagd over berichten, dat En geland wapens zou leveren aan Indonesië. De Nederlandse ambassadeur te Londen, A. C. W. baron Bentinck van Schoonheeten, heeft een bezoek gebracht aan de Britse minister van staat voor buitenlandse zaken John Profumo en daarbij de vrees uitgesproken, dat Indonesië de wapens zou gebruiken voor een inval in Nederlands-Nieuw-Guinea. Volgens A.P. heeft namelijk een Indo- de minister nesisch diplomaat te Londen verteld, dat Engeland heeft ingestemd in de verkoop van een aanzienlijke hoeveelheid krijgs behoeften voor verdedigingsdoeleindcn aan Indonesië. Vorige week heeft een Indonesische militaire missie onder kol. Jani Engeland bezocht met het doel wa pens te kopen, en Jani heeft een onder houd gehad met generaal sir Francis Festing, chef van de imperiale generale staf, over de behoeften van het Indone sische leger. Tegelijkertijd wordt uit Brisbane ge meld, d3t de Nederlandse ambassadeur in Australië, de heer H. A. Lovink, bij zijn terugkeer uit Nederland tegenover de pers de verklaring heeft afgelegd: El ke poging van Indonesië met geweld aan spraak te maken op Nederlands Nieuw- Guinea zal beantwoord worden met de volle verdedigingskracht. Persbureau verboden Te Djakarta heeft de garnizoenscom mandant het Indonesische nationale pers bureau PIA doen sluiten in verband met het rumoer om de vrijlating van de heer H. C. J. G. Schmidt en het ontslag de procureur-generaal Suprapto. Verbo den werd eveneens het blad Suluh Indo- i. Ook een ander blad zou verboden zijn. Vier dagbladen waren door een ver bod getroffen, maar een daarvan, de Nuasanatra, mag vrijdag weer ver- Het verbond van Indonesische jour- 1 listen kwam in een spoedzitting hij- m en besloot delegaties te zenden naar De jongste foto van minister Dulles: per vliegtuig gaat hij te rug naar Washington, om weer te worden opgenomen in het Walter Reed hospital. De tweede voorzitter van het N.V.V heeft gisteren een aanval gedaan op het C.N.V. en de K.A.B. Op de vergadering van de Algemene Nederlandse bedrijfs- bond voor metaalnijverheid en de eelk- trotechnasche industrie zei hij: „Zij die voorstanders zijn van de vrijere loon politiek zullen thans daarvoor de ver antwoordelijkheid moeten dragen. Hel NtV.V. is niet bereid de verantwoorde lijkheid te delen. Het zal echter blijven streven naar een opheffing van de be stedingsbeperking voor alle groepen van werknemers, ook voor hen, die er me: de methode van de K.A.B. en C.N.V niet aan te pas komen." Drs. Roemers voegde hieraan evenwel „Als de regering tegen de wens van het N.V.V. toch tot vrijere loonpolitiek besluit, zal het N.V.V. toch echter van de gegeven gelegenheid ten volle gebruik maken." Het N.V.V. is er zich zeer van bewust, dat de verdeeldheid tussen de vakcen- Montgomery: aan één tafel met de Russische maarschalken VELDMAARSCHALK Montgome- ry heeft gisteren verklaard dat hij naar Moskou zal gaan voor be sprekingen met de Russische mili taire leiders over de aard van eer eventuele Derde Wereldoorlog, met het oogmerk deze te vermijden. Montgomery meent dat hij voor dit doel aanvaardbaarder is dan de meeste wes terse militaire leidere. „Geen enkele generaal van het Pentagon zou daar erg welkom zijn", zo zei hij. De Britse generaal vertrekt 28 april per vliegtuig naar Moskou. De reden voor zijn reis uiteenzettend, waarop door de Britse bladen veel kritiek is geleverd, zei hij tijdens een bijeenkomst van Britse par lementaire verslaggevers: „Veel mensen beschuldigen mij ervan dat ik geen polfitiek benul heb. Dat ben ik met ze eens. Ik heb dat ook nooit be weerd. Ik ga naar Moskou om de Rus- sische stafchefs te ontmoeten. Ik wil met hen aan tafel gaan zitten en het militaire probleem onderzoeken". „Kijk eens naar de rommel, waarin wij zitten na twee oorlogen en vijftien jaar vrede. Ik heb geen politiek besef nodig, Cabine uitgeworpen boven Oceaan De Amerikaanse luchtmacht heeft gis teren bekendgemaakt dat de retourca- bime van de kunstmaan Discoverer-II dinsdag boven het noordelijk deel van de Stille Oceaan is uitgeworpen. Er zijn ver schillende radioboodschappen ontvangen, waaruit men nu poogt op te maken waar de cabine aan haar parachute naar be neden zal komen. Het was de bedoeling dat zij in de buurt van Hawaii zou wor den uitgestoten. Nu dit niet is gebeurd, verwacht men niet dat de cabine zal worden teruggevonden. als dat het i6 wat er uit moet voort komen. Geen enkele militaire leider van het Westen is sedert het einde van de Tweede Wereldoorlog met de Rus sische stafchefs aan tafel gaan zitten en heeft gezegd: Laat ons de militaire kant van deze spanning onderzoeken". iralen in de huidige fase van de Neder landse maatschappelijke ontwikkeling zeer ongewenst is. Het blijft naar een compromis tussen de drie vakcentralen zoeken. Maar, zei drs. Roemers nog, dat Compromis behoort, helaas, naar het schijnt, tot de onmogelijkheden. Baas bestolen van 37 t.v.'s en radio's Vijftien maanden gevangenisstraf met aftrek heeft de officier van justitie bij de Amsterdamse rechtbank geëist tegen de 25-jarige eiektromonteur C. T H uit Amsterdam, die bekende 15 televisietoe stellen en 22 radio's ten nadele van zijn vroegere patroon te hebben gestolen. Uitspraak 29 april. De werkzaamheden aan Rijks weg 13 tussen Den Haag en Rotterdam vorderen. Gisteren kon het verkeer voor Delft reeds gebruik maken van een nieuwe baan, die onder het viaduct bij Ypenburg door loopt. Het verkeer naar Rot terdam maakt nog gebruik van het oude tracé. De foto toont de plaats, waar op het ogenblik het verkeer naar Rotterdam en Delft ieder zijn eigen weg gaat. Het punt ligt tussen de Hoorn brug en het vliegveld. DE (Van onze parlementaire redacteur) FORMATEUR, prof. De Quay, is weer op zoek naar een minister 'an economische zaken. Ditmaal wordt gedacht aan het K.V.P.- Eerste-Kamerlid, mr. Ph. C. M. van Campen, directeur van de Centrale Boerenleenbank te Eindhoven. Het was opvallend, dat de heer Van Cam pen gisteren in het gebouw van de Tweede Kamer een bespreking heeft gehad met prof. Romme en het Eerste-Kamerlid pater Beaufort. Daaruit zou men kunnen concluderen, dat de formateur thans iets voorzichtiger te werk gaat. Hij wil kennelijk niet nog eens het risico van een bedankje lopen. Het fs komen vast te staan dat deze kandidaat in principe be reid is het departement van economische zaken te beheren. In politieke kringen verwachtte men vanmorgen een snélle ontwikkeling. Mr. Van Campen bestemd voor Economische zaken daarop helaas steeds kleiner wordt. Hope- jk verandert dit nog. omdat het pro- ressieve karakter van het kabinet ook it zijn samenstelling moet blijken. De heer Schmelfcer blijft waarschijnlijk staatssecretaris voor de P.B.O. en bezits vorming. Deze afdeling zal waarschijnlijk meer onder binnenlandse zaken re sulteren. Men neemt aan dat P.B.O. en bezitsvorming zullen overgaan naar het departement van de premier: algentene zaken. Hedenochtend heeft de formateur de inisters Klompé en Cals gelijktijdig ont- ingen. De bedoeling is om na te gaan of de afdeling jeugdvorming en volks ontwikkeling van onderwijs naar maat- chappelijk werk kan worden overge bracht. Zoals bekend heeft de heer Ha- :enbosch zich' reeds bereid verklaard een deel van de afdeling volksgezondheid maatschappelijk werk over te heve- Voor de bespreking met de heren Rom- ie en Beaufort is de heer Van Campen uit Straatsburg teruggeroepen, waar hij de vergadering van het Europese Parie nent bijwoonde. Zou de formateur erin .lagen de post van economische zaken te doen bezetten, dan kan men zijn kansen weer iets hoger aanslaan, al kunnen de laatste loodjes nog wel eens zwaar wegen De kandidaat voor het departement van oorlog en marine, de heer S. J. v. d. Bergh, penningmeester van de V.V.D. en directeur van Unilever, heeft twee dagen beraad gevraagd. Van een afwijzend ant woord is op dit moment in ieder geval geen sprake en dat is voor de formateur ook hoopgevend. Verder is gisteren vast komen te staan dat er geen afzonderlijk departement komt voor europese zaken en buitenland se handel. Dat heeft de formateur nu of ficieel aan de heer Blaisse te kennen ge geven. Het huidige compromis tussen eco nomische zaken en buitenlandse zaken, over de coördinatie van de europese poli tiek, zal dus in grote lijnen gehandhaafd blijven. De heer Blaisse is een cretariaat op buitenlandse zaken den, maar dit aanbod is door dit K.V.P.- Kamerlid geweigerd. Daar staat tegenover dat de heer Beer man c.h.die aangezocht is voor weder opbouw of binnenlandse zaken, bereid heid toont het aanbod te aanvaarden. De regeling van zijn zakelijke belangen schijnt echter nog een probleem te zijn. Zo langzamerhand wordt het beeld van het kabinet-De Quay steeds duidelijker. In Haagse politieke kringen houdt men :r ernstig rekening mee dat niet de libe- aal Toxopeüs op justitie zal komen, naar dat dit departement naar de K.V.P. ;aat. Zoals bij iedere formatie wordt weer gedacht aan prof. Van der Grinten, de n die destijds als staatssecretaris niet goed met de Kamer overweg kon. In dit geval zou binnenlandse zaken naar de liberalen of naar de c.h. kunnen gaan Het departement van landbouw is echter een probleem. Het meest voor de hand ligt dat dit ministerie ook aan de zal toevallen, maar in Haagse poli- kringen houdt men er nog steeds ning mee dat de formateur nog enige verschuivingen in zijn schema kan anbrengen. Als het een beetje meeloopt krijgt de ormateur zijn dertien mannen dus wel bij elkaar. Dan blijft er nog het probleem de K.A.B. Het C.N.V. zou nog steeds ne zien dat er een K.A.B.-er in het kabinet zal worden opgenomen. Uitgeslo- s dat niet, maar uit het feit dat staatssecretaris Schmelzer tot op dit nog geen ministerszetel is aangebo- moet men concluderen dat de kan: Ontploffing in dextrinefabriek Bij O. J. Meijers dextrinefabriek enaan de Molenbrink te Veendam is vanmorgen om acht uur een explosie voorgekomen Met een harde knal vloog het dak van de branderij, waarin een aantal droog- trommels is opgesteld, de lucht in. ter wijl een wand wegsloeg en honderden ra men het begaven. Een arbeider, die voor een isolatiefir ma in een beneden liggend gedeelte iso latiewerkzaamheden uitvoerde, werd door de steekvlammen zodanig gewond dat hij naar het ziekenhuis te Groningen moest word overgebracht. Twee mensen, die op de afdeling werkten, waar de explosie plaats had, kwamen er af met wat geschroeide haren en brandplekken. De materiële sohade is vrij groot. Verdronken. In Lutjebroek is giste ren het 3%-jarig dochtertje van de fam. Baas spelend in een sloot bij de ouderlijke woning geraakt en verdronken. Het Indonesische tandskantoor voor landbouwondernemingen zal van 26 tot 28 april te Tretes vergaderen over de maatregelen, die nodig zijn na de natio nalisatie van 220 Nederlandse bedrijven. Nader wordt gemeld, dat ook het re geringsblad Merdeka en het socialisti sche blad Pos Indonesia verboden zijn. Met een vrolijk sprongetje ver liet prinses Margriet gisteren het terreintreintje waarmee zij gis teren de technische jaarbeurs be zocht. Zij was in gezelschap van haar klasgenoten van het lncre- mentum, de dépendance van het Baarns lyceum. Op pagina vijf vindt men meer bijzonderheden over dit „schoolreisje". Gisteren is er weer een Amerikaans transportvliegtuig op grote hoogte door een luchtcorridor naar West- Berlijn gevlogen. Twee Russische ja gers legden wel belangstelling aan de dag, maar hebben het militaire vlieg tuig niet gehinderd. Op het ministerie van buitenlandse zaken in Londen is men minder te spre ken over deze Amerikaanse actie. Enge land was niet over het Amerikaanse voornemen, weer een toestel op grote hoogte naar Berlijn te laten vliegen, in gelicht. Bovendien is men m Londen van mening, dat dergelijke acties achterwege moeten blijven met het oog op ernstige incidenten, die nadelig kunnen zijn voor de komende onderhandelingen met de Russen. Selwyn Lloyd, de Engelse minister van buitenlandse zaken, heeft gisteren in het Lagerhuis gezegd, dat Engeland het denk beeld van een vermindering van strijd krachten in Midden-Europa nog niet heeft laten varen. De Britse regering be schouwt het nog steeds als een voorstel van grote waarde. Tito ontkwam aan Stalins mes President Tito van Zuid-Slavië is aldus vertelde hij irn een vraaggesprek redacteur van het officiële Zuid- slavische blad „Komunist" tijdens zijn verblijf in Moskou als afgevaardigde in het Komintern in de jaren 1934'37 aan „Stalins mes" ontsnapt. In deze jaren hadden in Rusland grote politieke zuive ringsprocessen plaats, waarbij ook een aantal Zuidslavische veteranen om het leven kwam. Stalin beschuldigde Tito ervan, dat hij een Trotzkdst zou zijn. „De tijd in het Komintern waren mijn moeilijkste jaren als revolutionair en guerrillastrijder", al dus het Zuidslavische staatshoofd. Enkele huien De Bilt verwacht tot morgenavond Veranderlijke bewolking tmet enkele buien. Matige tot krachtige wind aanvan kelijk uit oostelijke, later uit westelijke richtingen. Dezelfde of iets lagere tem- -«w peraturen. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Vrijdag 1 april: Zon op 5.41, onder 19.39; Maan op 12.40, onder 2.43. 18 april eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur NASSER: VORMING VAN „RODE HALVE MAAN" VOORKOMEN President Nasser heeft gisteren verklaard dat de geheime dienst van de Verenigde Arabische republiek een grootscheeps communistisch komplot heeft ontmaskerd, dat erop uit is Irak in handen van het communisme te brengen, Egypte en Syrië te scheiden en een „Rode Halve Maan" in het Midden-Oosten te vormen. Deze rode halve maan zou een federatie van Irak, Syrië, Jordanië, Libanon en Koeweit moeten zijn. De president van de Verenigde Arabische republiek, die dit vertelde in een vraaggesprek met de hoofdredacteur van het Indiase tijdschrift Blitz, zei verder dat de grote sympathie die de Sowjetunie zich in drie jaar tijds in Egypte en Syrië had. verworven, na de mislukte opstand in Mosoel (Irak) in minder dan drie weken verloren is gegaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1