Jlieuuie £eiJtsrije GToiiranl Vliegtuigen wachten op cabine Ontdekker-II Formateur De Quay gaat nu spoed achter zetten er Vanguardraket stort na half een uur in zee Uitspraak in tabaksproces dinsdag 21 april Suprapto moet worden doodgezwegen Verbod van kernproeven op grote hoogte SLANKE, BLONDE PRINSES VEROVERT DE BELGEN OP SLAG DINSDAG 14 APRIL 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie Redactie, Abonnementei Advertentie-afdeling Tel 31441 ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter. Fam'llebericbten f 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Veertigste jaargang no. 11538 Directie: F. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantoasticfi is ahcbUoen myn hert ia teyljenspoef Dr. E. DIEMER TFereWbevolking in 2000 Zie pagina 7 Twee lanceringen - één kunstmaan ROTE vliegende verhuiswagens van de Amerikaanse luchtmacht hou- den zich bij Hawaii gereed, om toe te schieten wanneer'de cabine van Amerika's jongste kunstmaan naar beneden komt. De C-119 toestellen, uitgerust met een speciale apparatuur en grote vangnetten zullen trach ten de cabine, die aan een parachute naar de aarde moet komen op te pikken voor zij in de oceaan terechtkomt. De kans dat dit gelukt wordt echter slechts één op duizend geschat. De cabine, uitgerust met uiterst belangrijke instrumenten, behoort tot de kunstmaan Ontdekker-II, die gisteravond om achttien minuten over elf Nederlandse tijd op de basis Vandenberg werd gelanceerd. De satelliet draait nu in een baan, die over de beide polen loopt, om de aarde. Op de basis Capb Canaveral werd vijf en een half uur later een Vanguard- raket afgeschoten, met de bedoeling twee kunstmanen in banen om de aarde te brengen. Deze poging verliep echter minder gelukkig: de tweede trap van de raket kwam niet tot ontbranding, waardoor het gevaarte half uur na de lancering in zee stortte. hun reizen om de aarde had moeten volgen. Tot dusver hebben negen Vanguardlan- ceringen plaats gehad, waarvan er zever zijn mislukt. Inmiddels worden de plannen van de ruimtevaartdeskundigen steeds fantas tischer. Volgende maand wil me Cape Canaveral een bolvormige s De Ontdekker-II beschrijft zijn baan om de aarde in ruim 94 minuten maximum afstand tot de aarde bedraagt ongeveer 712, de minimum ongevee: kilometer. Dc verwachte levensduur is dertig dagen. Het belangrijkste van satelliet is: zal de cabine die zich in de neuskegel bevindt terugkeren naar de aarde en worden gevonden? De gehele kunstmaan bestaat uit de .tweede trap van de raket, waarmee zij is I gelanceerd. Dit is een gevaarte van vijf meter, dat een totaal gewicht heeft van 640 kilogram. In deze kunstmaan bevindt zich de kegelvormige cabine. 43 centi meter lang met een doorsnee van 83 centimeter. De cabine kan bij latere lanceringen worden gebruikt als verblijfplaats voor muizen of apen. Er bevinden zich instru menten in voor de zuurstofleverantie, de temperatuur- en drukregeling, alsmede instrumenten ter vaststelling van de juiste werkwijze van deze apparatuur. Ook be vinden zich aan boord film6 die worden gebruikt voor het meten van het pro tonen- en elektronengehalte van de kos mische straling, bismut ter meting van neutronen en röntgenfilm ter vaststelling van de stralingswerking. De 24 meter lange Vanguard bracht het dus niet ver. Indien dit experiment j zou zijn geslaagd, zouden door deze ene lancering drie nieuwe kunstmanen om de aarde zijn gaan draaien: 1. een knotsvormig instrumentarium, waarmee men metingen wilde doen van het magnetische veld om de aarde. 2. een ballon van plastic en dun alumi nium, die op een hoogte van 440 kilo meter zou worden opgeblazen. 3. de derde trap van de raket zelf, die de I twee wetenschappelijke kunstmanen op De bol-met-vinnen, die een eind in de richting van Venus zal moeten komen. (Van een onzer verslaggevers) BREMEN, maandagavond. MR. KESSEL, de president van het Landesgericht in Bremen zal 21 april uitspraak doen in het korte geding van de Verenigde Deli Maat schappij en de N.V. Senembah Maatschappij tegen de Deutsch-Indonesi- sche Tabak Handelgesellschaft in Bremen. De behandeling van de zaak is laat in de middag beëindigd nadat de advocaten van beide partijen aan het woord waren geweest en mr. Kessel zich over enkele punten van de Indonesische wetgeving nog opheldering had laten geven. Mr. Delius argumenteerde namen Nederlandse eisers, dat de partij van balen Sumatratabak oogst-1958, die va (ondernemingen van de Deli en Senembah afkomstig waren, geen eigendom va Indonesische regering is en dat dez gering daarom niet het recht heeft Bremen op de markt te brengen. Hij verdedigde het Nederlandse stand punt, dat de in december inderhaas [gekondigde nationalisatie onrechtmatig js aangezien zij alleen is gericht tegen de [Nederlandse ondernemingen, die boven- 'dien voor hun verlies niet schadeloos zijn gesteld. Hij eiste beslag op de partij verbod tot verkoop. Indonesisch verweer Mr. Willner betoogde namens de ge daagde, dat de grond, waarop de tabak is gekweekt, altijd eigendom van de Indo nesische staat is geweest, zodat er van nationalisatie feitelijk geen sprake is. Hij kprak van een speciaal tegen Bremen ge richte actie, die voortvloeit uit het Indo nesische regeringsbesluit de tabaksmarkt (lit Amsterdam weg te halen. Mr. Willner citeerde bewijzen, dat de Ne derlandse ondernemingen geen bezwaar hadden tegen verlegging van de markt baar Antwerpen of Kopenhagen. Hij noem de de Nederlandse actie een mengsei van ntiment, falende politiek, miskenning de werkelijke situatie, vasthouden Ban het verleden en afgunst, dit alles ge camoufleerd door slogans als discrimi natie en naasting. I Ten slotte betoogde mr. Willner, dat de Duitse rechter niet bevoegd is de Indo nesische nationalisatiewet op haar grond wettigheid te toetsen. Op grond hierv; 'iste hij de aanspraken van de Nederland- Je maatschappij niet ontvankelijk te klaren en de Nederlandse maatschappijen ■e veroordelen tot betalen van de kosten fan het geding. Namens de Nederlandse maatschap pijen zeide dr. Kurt Sieveking nog, dat de Indonesische staat contractbreuk heeft jepleegd, door de overeenkomsten van Ronde-Tafel-Conferentie eenzijdig op zeggen. De tegen de Nederlanders ge- tornen maatregelen zijn niet het gevolg fan verlangen naar onafhankelijkheid, haar hebben ten doel op Nederland druk uit le oc-fenen om Nieuw-Guinea af te staan. In gezaghebbende Indonesische kringen i6 herhaaldelijk gezegd, dat er pas schadevergoeding zal worden gege ven .als de kwestie Nieuw-Guinea opge lost is. De zitting duurde bijna 10 u' liet met vier dwars uitstekende vinnen hei geheel met een gewicht van ruim twintig kilogram lanceren, als eerste poging om meer te weten te komen ovei de planeet Venus. Deze kunstmaan moet een baan om de aarde gaan beschrijven die op zijn verst dertig- tot vijftigduizend kilometer de aarde komt. Zij zal worden uitgerust met een batterij die haar energie zonnestraling krijgt. Deze zonnebatterij zal veel sterker zijn, dan de tot dusver gebruikte batterijen. Volgens de woordvoerder die dit alles vertelde, zal men waarschijnlijk in juni trachten een raket naar Venus te zenden. Die moet dan op de inmiddels verbe terde zonnebatterijen werken. KVP wil Economische Zaken - maar KVP'ers bedanken (Van onze parlementaire redacteur) GISTERAVOND is officieel bekend gemaakt dat de K.V.P.-er prof. Thurlings. de portefeuille van economische zaken, om persoonlijke redenen, niet wil beheren. Dit is dan de zesde K.V.P.-er die niet voor een ministerspost in aanmerking wenste te komen. Daarvan hebben er vier (Van Boven, Rottier, Van Berkum en Thurlings) bedankt voor economische zaken. Prof. Van der Brink wilde geen premier worden en de heer Andries- sen heeft het aanbod om het departement van wederopbouw te beheren, eveneens afgewezen. praten. Behalve op zichzelf als premier kan hij nu min of meer rekenen op de heren Zijlstra (financiën), Hazenbosch (sociale zaken; deze kandidaat heeft van daag zijn voorlopig >a!itwoord gegeven), Luns (buitenlandse iaken), Cals (onder wijs), mej. Klompé (maatschappelijk werk) en de heer Korthals (verkeer en waterstaat). KVP t zaken moet voor de for- ;rhand wel ontmoedigend st sinds jaar en dag :iaal-economische sector, beroep gedaan wordt op :n uit deze kring, dan is dat steeds tevergeefs. Al deze bedankj' hebben tot resultaat dat de volgende KV P-kandidaat voor economische zaken gerekend zal moeten worden te behoren tot de „tweede of derde garnituur", is een hachelijke zaak nu men voo eerste maal sinds de bevrijding eer binet zonder socialisten wil vormen. Het is voor ons dan ook de vraag of prof. De Quay wel voort moet gaan te trachten economische zaken aan KV P-er te slijten. Maar misschien is laatste hoop nog gevestigd op staatssecre taris Sohmelzer, voor wie dit departe ment echter wel een hele zware kluif zal zijn. Het gesprek tussen de formateur en de ministers Zijlstra en Luns is niet van belang ontbloot geweest. Hierbij kwam de oude kwestie weer aan de orde: welk de partement moet de Europese integratie coördineren, buitenlandse zaken of omische zaken? Zolang minister Zijlstra ronomische zaken nog beheert kan iet verwachten dat hij zijn oorspronke- jk standpunt zal laten varen. Het enige wat dus bereikt kan worden een toezegging van minister Luns om het staatssecretariaat op buitenlandse za ken te promoveren tot een ministerspost, Er kunnen dan twee ministers van bui- nlandse zaken komen, waarbij mr. Blaisse zich dan speciaal zal bezighouden met de politieke vormgeving van Europa. Spoed gewenst Door al de bedankjes is de formateur ïu in de „r.lijtagc-pcriodc" gekomen, die eeds menige formatie heeft doen mis lukken. Van primair belang is: een man n voor economische zaken. Als dat lukt. dan zijn er nog wel andere iilijkheden, maar dan kan prof. De I Quay zichzelf weer een beetje moed in- Persbreidel in Indonesië TJET INDONESISCH militaire gezag heeft met ingang van heden de verschijning verboden van het invloedrijke blad Pedoman. Volgens de toelichting had het blad een artikel gepubliceerd „dat wordt beschouwd als een verstoring van rust en orde". De inhoud van het artikel geeft de toelichting niet weer. De departementen economische zaken, justitie, binnenlandse zaken, oorlog en landbouw zullen dus nog bezet moeten Landbouw en oorlog vormen nog grote problemen. Had de formateur aanvanke lijk gedacht ir. Herweyer te kunnen vra gen voor landbouw, het is gebleken dat daartegen in de c.h. kring ernstig be zwaar bestaat, omdat deze kandidaat zich de laatste jaren nimmer wezenlijk voor de c.h. heeft geïnteresseerd. Opvallend is dat prof. De Quay gister ochtend nog uitvoerig heeft gesproken met de voorzitter van de Katholieke Ar beidersbeweging. de heer Middelhuis. Hem is gevraagd of hij nog KAB-kandi- daten wist voor wederopbouw. Maar het antwoord schijnt nogal negatief te zijn geweest. De KAB staat niet te springen om volgend jaar de huren te verhogen, ook al is dit noodzakelijk In het gesprek van hedenochtend met de heer Hazenbosch (a.r.) is ook de vraag aan de orde gekomen of een deel van de afdeling volksgezondheid van sociale za ken kan worden overgebracht naar maat schappelijk werk. De heer Hazenbosch schijnt daartegen geen bezwaar te hebben gemaakt. Hoe diit alles ook zij, het wordt noodzakelijk dat de formateur met spoed de knopen door hakt, want sinds donderdagavond heeft hij geen wezenlijke vorderingen meer ge maakt. Tenzij men het een vordering wil noemen dat de afspraak tussen econo mische zaken en buitenlandse zaken, in ieder geval voorlopig zal worden ge handhaafd. Vandaag heeft de formateur plotseling vaart achter zijn poging gezet. Vanmid dag zou hij namelijk om half drie een onderhoud hebben met het Tweede- Kamerlid mr. E. H. Toxopeus (VVD), om half vier met mr. A. C. VV. Beerman (CHU) en om half vijf met ir. A. P. Min- derhoud (CHU). Mr. Toxopeus is, naar wordt aangeno men, gepolst voor de portefeuille van justitie, mr. Beerman waarschijnlijk voor volkshuisv. en bouwnijverh. en ir. Miinder- hóud voor landb., visserij, voedselvoorz. ziening. De c.h. kandidaat mr. Beerman is o.m. voorzitter van de C.H.-fractie in de Rotterdamse gemeenteraad en vooi> zitter van de Stichting Havenbelangen te Rotterdam. Ir. Minderhoud is directeur landdrost van de Noordoostpolder. Uit het feit, dat de formateur nu voortgaat met het polsen van kandi daat-ministers voor de nog niet be zette posten blijkt, dat hij het moei lijke probleem een geschikte figuur voor economische zaken te vinden, voorlopig laat rusten. Gisteren heeft de formateur ook nog een onderhoud gehad met de demissio naire minister-president prof. Beel. Prins Bernhard zal vrijdag 1 mei in Pernis de centrale Laboratoria van de Caltex officieel geopend. Westelijk voorstel in Genève Overeenstemming tussen Debré en Macmillan DE CONFERENTIE tussen de Ver enigde Staten, Engeland en Rusland over het staken van de proeven met kernwapens is gisteren in Genève hervat en de westelijke mogendheden hebben meteen verbod van de proeven in etappes voorgesteld. Het verbod zou eerst ontploffingen in de atmosfeer en voor explosies onder water r ten gelden. Voor het constateren van deze proeven zijn namelijk geen in- spectiegroepen nodig. Rusland met dit voorstel akkoord zou men over de volgende fasen Ike bezorgd over Dulles' toestand President Eisenhower heeft gisteren een iezoek gebracht aan de Amerikaanse mi- lister van buitenlandse zaken, Foster Dulles, die weer voor behandeling tegen kanker in het Walter Reed hospital is op genomen. In Washington is meegedeeld, dat Eisenhower zeer bezorgd is over de toestand van Dulles. De President sprak drie kwartier met de zieke. Na het gesprek vergezelde Dul les hem tot de lift. Officieel is later meegedeeld, dat Dulles ig geen ontslag heeft ingediend als mi- ster van buitenlandse zaken. In de ko mende dagen zal hij weer behandeld wor den door middel van bestralingen. Het is )k niet -onmogelijk, dat de doktoren eer operatief zullen ingrijpen. Stokslagen voor kinderen juist" De heer B- P. J. Erasmus. voorlidhtiings- functionaris van de Zuidafnkaanse am bassade. heeft yerklaard, da* bestraffing van kinderen met stokslagen juist en aan bevelenswaardig is. Hij zei dit naar aan- leiiddmig van heit aan enikele Nederlandse kinderen in ZuiLd-Airika voltrokken von- dat was uitgesproken na de diefstal limonade. Volgens berichten van AFP zijn er verscheidene rietstokken gebroken op de zitvlakken van de kinderen. De kinderen waren 15 12 en 9 jaar.. Voorwerpen van vermoorde vrouw voor televisie In het televisiejournaal zullen vanavond verschillende voorwerpen worden ge toond. die op het lichaam van de ver moorde vrouw in Axel werden gevonden. In het bijzonder op schoenmakers en hor logemakers wordt een dringend beroep gedaan deze uitzending te volgen. Men hoopt op deze w(jze inlichtingen te krijgen omtrent de Identiteit van slachtoffer. kunnen onderhandelen om ten slotte een akkoord over een geheel verbod te be reiken. De Russische afgevaardigde Tsrapkm schijnt niet zo enthousiast over het nieuwe westelijke voorstel te zijn. Hij zou niet voor een beperkt akkoord zijn, maar een volledige overeenkomst over het staken van de proeven wensen. Eensgezind In Londen hebben gisteren de Franse en de Engelse premier, Debré en Mac millan. uitvoerig van gedachten ge wisseld over de Duitse kwestie in het algemeen, de kwestie Berlijn en het vraagstuk van de Europese veiligheid. Meegedeeld is. dat óver deze kwesties geen meningsverschil bestaat tussen de twee premiers. Uit de besprekingen is gebleken, dat de westelijke mogendheden steeds dichter tot elkaar komen. Tevens is gisteren in Londen het over leg begonnen tussen de werkgroep van de westelijke Grote Vier. Deze werkgroep zal de onderhandelingen in Genève met Rusland voorbereiden. Op 29 april zal de werkgroep verslag uitbrengen van haar besprekingen aan d« tenlandse zaken. Weigering Uit Washington wordt gemeld, dat de Amerikaanse regering de Russische eis, dat militaire vliegtuigen in de lucht- corridors naar Berlijn niet boven de drie kilometer komen, heeft afgewezen. Als de omstandigheden het noodzakelijk maken, aldus een Amerikaanse nota, zuilen de vliegtuigen boven de drie kilometer vlie gen. Rusland heeft niet het recht een maximale hoogte vast te stellen. Voor visjes was geen plaats Twee Roermondse jongens kwamen dezer dagen thuis met een aantal stekelbaarsjes en donderkopjes. De moeder van een van de jongens wilde deze „beesten" niet in huis hebben. Ook de moeder van het vriendje verbood haar zoontje de visjes te houden. De jongens raad pleegden daarna hun onderwij zer. die er evenmin iets voor voelde een vis- en kikkerteelt toe te staan. De jongens vroegen toen niemand meer iets, maar troffen hun eigen maatregelen. Ze brachten hun vangst over naar de kerk en lieten de visjes los in de in het portaal ge plaatste wijwaterbakken. Algemeen neemt men aan. dat het ver bod betrekking heeft op een hoofdartikel van maandagmorgen, waarin een beroep wordt gedaan op de regering en de mi nister van justitie Ma'engkom, om een verklaring te geven over het ontslag aan de procureur-generaal Suprapto. in ver band met de vrijlating van dc heer II. C. J. G. Schmidt. Het gezag had tevoren aan alle dag en andere bladen in Indonesië verboden melding te maken van een persconferen tie, welke de heer Suprapto maandag morgen te zijnen huize had gegeven over zijn houding in de zaak Schmidt. Suprap to staat 6edert zijn ontslag onder mili taire bewaking. (Tevoren had de heer Suprapto ver klaard, dat de vrijlating van dc heer Schmidt op last van hogerhand was ge schied). Op zoek naar wapens chef-staf van het leger, kolonel Ahmad •Tani. heeft in Frankrijk verzocht cm de levering van zestig lichte tanks. In Engeland bracht het gezelschap vijf dagen door en daar is getracht valschr- men en 180 lichte tanks te krijgen in een tendsverloop van drie jarenen tegen con tante betaling in ponden sterling. In Bonn zou de Indonesische delega tie de mogelijkheid onderzoeken van Westduitse steun bij de bouw van een munitiefabriek te Bandoeng. Nasution is van een bezoek aan Mid- den-Sumatra te Djakarta teruggekeerd en verklaarde, dat daar het verzet geheel gebroken is en dat hij alle belangrijke plaatsen in handen heeft. Hij verte.de voorts van zuiveringen bij Merapi, de vroegere zetel van de tegenregering. Er zouden in Midden-Sumatra in een laar tijds 1847 opstandelingen zijn gesneuveld en 890 gevangengenomen, terwijl 3486 man zich hadden overgegeven. Ook wa pens en munitie zijn buitgemaakt. In Noord-Celebes zijn een maand gele den zuiveringen begonnen. TTET WAS gisteren een zonnige dac. -®--®- en dat maakte de kennisma king tussen de pers en prins Alberts verloofde, op 't kasteel van Laeken, extra feestelijk. Volop kregen de fo tografen de gelegenheid hun plaatjes te schieten. „Ik ben zo gelukkig dat dit alles mij niet stoort", verklaarde de Prinses lachend, toen prins Albert informeerde of ze al dat poseren niet werd. En bij deze eerste ontmoeting heeft prin ses Paola Ruffo de gehel£ Belgische pers voor zich ingenomen. Haar een voudige. eerlijke verklaring: „Ik ben zo gelukkig", werd in grote koppen de dagbladen aangehaald. Prinses Paola is bijna even groot als prins Albert. „U verwachtte vermoedelijk een kleine brunette te zien. U moet teleurgesteld zijn", waren de woorden waarmee zij de journalisten ontving. Huwelijk in de herfst Van teleurstelling was geen sprake, doch erg Italiaans doet de slanke, blon de prinses inderdaad niet aan. aar goudblonde haren glansden in de zon. Zij droeg kostbare oorringen een geschenk van prinses Liliane en was eenvoudig gekleed: een grijze, wol len jurk met brede ceintuur, een schar laken wollen jasje, open zwarte schoen tjes met wijnrode hakken en een zwarte handtas. De prinses spreekt vloeiend Frans. Be halve Italiaans spreekt zij bovendien Engels. Als de echtgenote van prins Albert zal zij ook Vlaams moeten leren spreken. Er is voor het huwelijk nog geen datum vastgesteld, maar volgens paleisfunctionarissen zal het in de Di herfst plaats hebben. Zomerstemming van april weerkundige medewerker) gekomen, bereikte gisteren met peratuur van 21 graden Celsius ook het Het warmst werd het in Oost-Brabant en Twente met 24 graden CelsiusDerge lijke warme aprildagen komen in de eerste helft van de grasmand maar zelden voor. Ook vandaag was het weer een mooie warme dag. Een actieve depressie die morgen Ierland zal bereiken, stuurt een storingsfront via de Golf van Biscaje in de richting van ons land, waardoor morgen de kans op regen of onweersbui gaat toenemen. Al wordt het daarna iets koeler, toch zullen dc temperaturen voor april boven normaal blijven. Zuidelijke wind De Bilt verwacht tot mor genavond Aanvankelijk weinig, later meer bewolking maar op de meeste plaatsen droog weer. Matige tot krachtige zuide. Hike wind. Weinig verande ring In temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 uur.) WOENSDAG 15 APRIL Zon: op 5 46, onder 19.36. Maan: op 0.35. onder 127. 18 april eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur m* Wat de plaats betreft, den gesloten, wordt dit mogelijk Brussel zal zijn, daar prins Albert erfprins is en de traditie wil dat de troonopvolger in zijn eigen land trouwt. Overigens wordt in de Ita liaanse pers algemeen de verwachting uitgesproken dat op deze regel i zondering zal worden gemaakt huwelijk in Rome zal worden vol trokken. i zijn bruid zullen hun intrek de nabijheid van het paleis in Laeken. in het Chateau du Belvédère, een klein, gerieflijk kasteel dat voo wereldtentoonstelling geheel is restaureerd en gemeubileerd. De i missaris-generaal van de Expo hield hier zijn receptjes. Zaterdag was de prinsei haar moeder, in het geheim geari veerd. Prins Albert zei gisteren, h> bijzonder leuk te vinden, dat zelfs de familie van prinses Paola Ruffo niets van de verloving wist. NNW ozo NNO zzo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1