ïlicutuc Cciltsrl)c (üouranl Kleinere landen worden te vaak vergeten Dalai Lama reeds door communisten gedood? wss® NAVO herdenkt vandaag tienjarig bestaan Nieuw gesprek over KLM Nieuwe Nederlandse nota inzake olie op komst Fransen trekken hun jas uit voor Madagassen Amerikaleer om leer Oproep in Israël brengt twee legers op de been DONDERDAG 2 APRIL 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie. Redactie, Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Familieberichten f 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Veertigste jaargang no. 11528 Directie: F. DIE MER Hoofdredacteur: Dr. B. DIEMEB CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stanlwasticfi is gbebleuea myn hert in teciljenspocF New-York herdenkt HENRY HUDSON Zie pagina 5 Minister Luns: verkeerde tendens TVTU IS het ogenblik aangebroken, dat ook de kleine bondgenoten hun L standpunten over de internationale gebeurtenissen kenbaar kunnen maken. Er bestaat een tendens om de grote wereldproblemen door de vier grote mogendheden te laten oplossen, hoewel de N.A.V.O. een bondgenoot schap is, dat uit vijftien landen bestaat. Dit „misverstand" is in het leven geroepen door de reis van Macmillan. Maar ik ben er zeker van, dat de eenheid tussen de landen hersteld zal worden. Deze krachtige verklaring heeft de Nederlandse minister van buitenland se zaken, mr. Luns, aan de vooravond van de herdenking van het tienjarige bestaan der N.A.V.O. afgelegd, toen hij gisteravond in Washington aan kwam. Zelf zal minister Luns de herdenkingsbijeenkomst, die vanmiddag zou beginnen, voorzitten. Behalve de Nederlandse minister zullen tijdens de herdenkingssamenkomst president Eisenhower, secretaris-generaal Paul Henri Spaak en de plaatsvervangende Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Herter, het woord voeren. Veel tijd om te herdenken hebben de ministers overigens niet. Zij heb ben het druk met het zoeken naar een gemeenschappelijk westelijk uit gangspunt voor de komende onder handelingen met de Russen. Na de herdenkingsvergadering zijn de mi nisters van buitenlandse zaken van daag de gast van president Eisenho wer. Minister Luns in FS: Het is niet onmogelijk, dat nieuwe luchtvaartbesprekingen met de Verenig de Staten over de landingsrechten van de KLM kunnen plaatsvinden. Dit heefl minister Luns gisteren in Washington verklaard, na besprekingen op hel State Department. Mr. Luns deelde mede, dat hij bij de gedachtenwisseling over dit onderwerp heeft gewezen op de slag, die door het Britse besluit, de landingsrechten in Singapore tot één keer per week te be perken, aan de KLM is toegebracht. Over het tijdstip over de eventuele be sprekingen, kon hij geen mededelingen Fractieleiders bij de formateur Socialist mrBurger was de eerste (Van onze parlementaire redacteur) De kabinetsformateur De Quay is dan vandaag begonnen met het consulteren van de vijf fractievoorzitters. Het trekt de aandacht dat hij begonnen is met de heer Burger, de woordvoerder van de op een na grootste fractie in de Tweede Kamer. Dit wijst er op dat hij eerst wil nagaan of de socialisten bereid zijn hun verlangens geformuleerd tijdens de informatiepoging van prof. Beel iets te verzwakken. De socialistische fractievoorzitter heeft met zijn verklaring, die we gisteren heb ben gepubliceerd, duidelijk te kennen gegeven dat er van een overleg met de socialisten eigenlijk nog geen sprake is geweest. Dat was ook niet de taak van informateur Beel. Uit het gesprek van vandaag zal moeten blijken waarom een samenwerking met de socialisten even tueel niet mogelijk is. Prof. De Quay zal zich er ongetwijfeld van bewust zijn dat verdergaande onder handelingen met de socialisten de over eenstemming tussen de drie christelijke fracties over de voornaamste punten van het regeringsbeleid, weer voor een belangrijk deel te niet kan doen. In ieder geval zal hij zijn concept-regerings program nu wel gereed hebben. Men kan dan ook wel verwachten dat na de gesprekken met de vijf fractievoorzit ters dg formatie in een iets levendiger stadium zal komen. De formateur hoopt morgenmiddag eer gesprek te hebben met achtereenvolgen: de heren Bruins Slot (a.r.) en Tilanus (c.h.). De Centrale van Rijkspersoneel, aange sloten bij het Ambtenarencentrum, heeft in verband met het opstellen van het r« gerinsprogram een telegram gezonden aa de kabinetsformateur. De Centrale vraag met name aandacht voor wat wordt gi noemd „het onrecht, ambtenaren en amb tenaarsvrouwen, tezamen driekwart mil joen stemgerechtigde staatsburgers, aan gedaan door hun sobere vooroorlogse koopkracht te verminderen, niettegen staande praktisch elke andere staatsbur ger in koopkracht is vooruitgegaan". Tabakproces op korust te Bremen Dr. Lutz Dellus, advocaat te Bremer heeft verklaard, dat hij de Nederlandse tabakbelangen vertegenwoordigt en i zeker deze week stappen zullen komi tegen de eerste veiling van Indonesische tabak te Bremen. Hij weigerde verder Iets te vertellen. Dr. Horst Wilier, die als advocaat te Bremen de belangen van Indonesische staat en de handelaren Bremen vertegenwoordigt, zeide, dat nog geen proces begonnen was. Men verwacht, dat de 191 ton aan komen Indonesische tabak begin mei worden geveild. Om half negen vanavond begint dan de eerste ministeriële werkvergadering van de NAVO-raad. In deze vergadering zal onder meer het rapport worden behan deld van de Engelse, Franse, Amerikaan- n Westduitse ministers van buiten landse zaken, waarin voorstellen worden an voor de Geneefse conferentie met Rusland, die 11 mei begint. Een van deze voorstellen betreft toezicht op de troepen en bewapening in Midden-Europa. De ministers van buitenlandse za ken van de vier grote westelijke mo gendheden hebben gisteren de gehele dag vergaderd en verdere overeen stemming bereikt. Over tal van za ken konden zij het eens worden, boe- wel er nog enkele onopgeloste kwes ties zijn overgebleven. Zo'n kwestie is bijvoorbeeld: wanneer moeten de westelijken tijdens de onderhandelin gen met de Russen concessies doen. Vooral de Westduitse minister van bui tenlandse zaken, von Brentano heeft zijn collega's gewaarschuwd tegen het licht vaardig doen van concessies. De ministers hebben gisteren besloten 29 april weer in Parijs bijeen te komen om verdere voorbereidingen te treff voor de Geneefse conferentie. Verder vi klaren zij nogmaals duidelijk, dat hun i geringen vastbesloten zijn, hun rechten West-Berlijn te handhaven. Van gezaghebbende zijde is nog mi gedeeld, dat de vier ministers het denk beeld van een confederatie van Oost- West-Duitsland hebben laten varen, i waarop de Westduitse minister van b tenlandse zaken tijdens de gesprekken van de laatste dagen steeds heeft aange drongen. telijken de kwestie van de wederzijdse controle op troepen en bewapening Midden-Europa willen koppelen aan kwestie van de Duitse hereniging. De v ministers van buitenlandse zaken zijn 1 minste overeengekomen een allesomvat tend voorstel in te dienen, dat de gehele Duitse kwestie, Berlijn inbegrepen, de wederzijdse controle omvat. Ten slotte verklaren de vier ministers i het i op- De Russische premier Chroesjtsjef heeft zich gisteren in Moskou op zijn beurt ook niet onbetuigd gelaten. Hij toonde zich zeer vredelievend door te voorspellen, dat 1959 het begin zal kunnen zijn van het verlaten van do weg der bewapening en de koude oorlog. I De konijntjes op het internationale vliegveld van\ zijnen worden de diertjes gedood, als de vliegtuigen Los Angeles willen maar niet begrijpen, dat zij in landen. Vele buizerds komen daarna op de dode voortdurend levensgevaar verkeren en de inzittenden konijnen af en brengen de piloten van andere vlieg- van talrijke vliegtuigen in gevaar brengen. Bij do-1 tuigen tot wanhoop, als zij plotseling willen weg vliegen. T~\E REGERING VAN HET KONINKRIJK zal vermoedelijk nog de2e week een nota overhandigen op het Amerikaanse ministerie van buitenland se zaken over de Amerikaanse invoerbeperking voor stookolie en andere olieprodukten, aldus heeft de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H Luns, gisteren te Washington verklaard na een onderhoud met de Amerikaanse onderminister van staat voor economische aangelegen heden Dillon. Minister Luns zeide mede namens de regering van de Nederlandse Antillen hét standpunt van de rijksregering dui delijk te hebben medegedeeld. Toegezegd de aangevoerde argumenten nader te onderzoeken. Naar wij vernemen, richten de Neder landse bezwaren zich ook tegen het feit. lanvankelijk alleen de invoerbeper king van stookolie was aangekondigd doch dat op 10 maart ook eindprodukten werden getroffen. Hierdoor zal de uit- van Aruba's raffinaderijen met 60 procent of 50 miljoen dollar worden be snoeid, terwijl invoerbeperking van stookolie alleen een vermindering van 10 pet of 15 min. dollar zou hebben be tekend. Reeds In een op 25 februari overhan digde nota werd gesteld, dat de beper king in strijd is met de internationale overeenkomst voor tarieven en handel (Gatt) en gewezen op het strategische belang van Aruba's raffinaderijen. Tevens heeft minister Luns na een grondige bespreking met de West duitse minister van buitenlandse za ken Von Brentano verklaard bepaald optimistisch te zijn, dat er een bevre digende oplossing zal worden gevon den voor de Duitse schadevergoeding aan Nederlandse Nazi-slachtoffers. Hij heeft nu hoop, dat althans dit vraagstuk een oplossing van de pro blemen tussen beide landen niet meer in de weg zal staan. De regeling van de schadevergoeding staat volgens minister ï#uns hoog op het program- ia van de Bondsrepubliek. Reeds veertien dagen geleden verklaar- mr. Luns in de Eerste Kamer dat er aanwijzingen waren die de mogelijkheid van een oplossing groter deden schijnen Daarvoor had hij in de memorie van antwoord op de begroting verklaard: men er van Duitse zijde onvoldoen- an was doordrongen, dat de onder handelingen dienen te worden gevoerd Jongen viel in de verkeersstroom Een achtjarige jongen stond gisteren op de 's-Gravendijkwal te Rotterdam, balancerend op zijn fiets, tussen het ver keer voor de stoplichten te wachten. Toen het licht op groen sprong, viel hu onder een vrachtauto. Hij was op slag dood. Het was Bernhard Jean Schumann uit de Jan van Vughtatraat. tegen de achtergrond van het enorme leed, dat Duitsland ons land heeft aan gedaan en van de grote schuld, die het op zich had geladen. VOOR DE Chinese communisten zou het beter zijn als de Dalai Lama dood is, nu hij openlijk tegen hun regime in verzet is gekomen. Als hij kans ziet naar een ander land te ontkomen, vreest men namelijk, dat hij door alle Tibetanen als een sym bool van vrijheid zal worden be schouwd. Dat is de mening van een reiziger, die dezer dagen uit de Chi nese hoofdstad in Hongkong is aan gekomen. Volgens dezelfde zegsman houden diplo maten van westelijke en neutrale landen in Peking ernstig rekening met de moge lijkheid, dat de Dalai Lama reeds door de Chinese communisten is gedood. Men zou de pogingen om hem op te sporen slechts al6 een voorwendsel beschouwen, dat ten doel heeft Jiet Tibetaanse volk te desillusioneren. Welingelichte diplomaten in de stad schatten, dat het aantal doden in Tibet de 20.000 heeft bereikt. Betrouwbare cijfers over het aantal slachtoffers van de revolutie zijn echter nog niet tot de buitenwereld doorgedrongen. Uit New Delhi wordt Intussen gemeld, dat alleen bij de opstand in Lhasa meer dan 3000 mensen, waaronder talrijke vrou wen en kinderen, zijn omgekomen. Van de 4000 gevangenen hebben de commu nisten er honderden na een summiere rechtspraak doodgeschoten of opgehangen aan bomen, waaraan men de lijken t scheiden e dagen heeft laten hangen. De reusachtige kloosters van Sera Drepung zijn bijna geheel vernield duizenden monniken zijn met machinege weren beschoten vanaf de grond en uit de lucht, toen zij in paniek uit hun kloos ters vluchtten. Ook geldt nog steeds de leg in de Tibetaanse hoofdstad en de ruim 100.000 inwoners zouden honger lijden, daar er niet genoeg levensmiddelen wor den aangevoerd. Reeds enige dagen zijn de Massa-executies in Lhasa ten bezig inwoners van Lhasa te depor teren naar dwangarbeiderskampen, zc wordt uit Kalimpong gemeld. Per dag worden honderd «vrachtauto's volgeladen met Tibetanen weggevoerd en ook Tibe taanse autoriteiten uit de zuidelijke ste den langs de grote weg naai India zijn gearresteerd en weggevoerd. De rebellen zijn eohter nog steeds actief en* bezorgen de communisten handen vol werk in bepaalde gebieden. Peking heeft duizenden soldaten naar Lhasa overge vlogen die zullen worden Ingeschakeld bij een grootscheepse poging om de op stand van de Khampa's neer te slaan. Radio-Peking meldt dat de Pantsjen Lama de bevolking opgeroepen heeft de strijd te staken, daar de rebellen niet de „nationale belangen, maar in weze belangen van de imperialisten ondersteu nen". De Pantsjen drong aan op een ferentie van monniken en leken, die het communietisoh-Chinese leger zouden r ten helpen de opstand neer te slaan. Nog op weg? In het grensgebied tussen India en Tibet wordt aangenomen, dat de Dalai Lama zich nog steeds in het gebied van de opstan delingen in het zuiden van Tibet bevindt. Z(jn moeder, zuster en jongere broer, die by hem in Lhasa woonden, zonden zich In zyn gezelschap bevinden. De groep op weg zyn naar Bhoctan of naar noordoost grens van India by Assam, asiel te vragen. Het andere zo rustige Indiase parlement wa6 gisteren naar aanleiding van de Tibe taanse kwestie het toneel van een hevig tumult. Respectabele leden van de (rege- ring)-Congrespartij en van de oppositie riepen luidkeels „sohande" tegen de munisten, terwijl de laatsten heftig pro- bedrag van 200 miljoen franken ruim anderhalf miljoen gulden) be schikbaar gesteld voor hulpverlening op Madagascar. In een telegram aan de regering van Madagascar heeft premier Debré van deze gift mede deling gedaan. Tal van particuliere liefdadigheidsorganisaties in Frank rijk hebben hulpacties op touw gezet. Binnen vijf uur nadat via de radio een oproep om hulp was verspreid, waren reeds 400 ton kleding binnengebracht op een Parijs' station, dat In de oproep als verzamelpunt was genoemd. Het verkeer rondom dit stationsgebouw, de Gare d'Orsay. was volledig gestremd door de lange ryen auto's van mensen die goederen kwamen brengen. Ook het Franse Rode Kruis en protestantse en katholieke organisaties zijn in actie ge- op het ogenblik circa 55.000 ondergebracht in scholen, kerken parken van Tananarive. De verbindin gen met andere delen van het eiland zijn nog steeds zeer gebrekkig. Tal van plaatsen kunnen alleen uit de lucht worden bevoorraad. De dodencyfers zijn nog steeds niet of ficieel. De schatting lopen nog steeds uiteen van 2000 tot ruim 3000. Er heerst een groeiend gebrek aan voedsel. Melk voor de kinderen is gerantsoeneerd. Het leger heeft onder een groep van 3000 personen 47 kilo vlees kunnen ver delen .In de straten wordt op geïmpro viseerde vuren rijst gekookt. Vandaag heeft de regering in Madagas car voor het geheJe eiland de noodtoe stand uitgeroepen. Dit wil zeggen, dat bijzondere maatregelen kunnen worden genomen om personen en goederen te beschermen. In de getroffen gebieden is een avondklok ingesteld, om te voor komen dat in veriaten hulzen en win kels wordt gestolen. De politie mag op ledereen schieten, die niet op het eer ste bevel stilstaat. Hoeveel mensen op Madagas car bij de overstromingen zijn omgekomen is nog niet bekend, maar officieuze berichten zeg gen, dat dit aantal in de dui zenden loopt. Deze foto is ge nomen in de hoofdstad Tana narive, waar de bewoners po gingen in het werk stellen nog sts van hun bezittingen te redden. Auto tegen boom: vijf gewonden Te Barneveld zijn gistermiddag vijf nensen zwaar gewond doordat hun auto op de Stationsweg tegen een boom botste. De bestuurster, de 47-jarige mevi Zwerus-Slijkhuis uiit Doorn, wilde vrachtauto inhalen, juist op het mo dat deze al werd gepasseerd door andere personenauto. De drie voertuigen raakten in het nauw en mevrouw Zwerus verloor de macht over het stuur. Behalve de bestuurster zelf werden ook haar twee zoontjes van vijf en twaalf jaar oud, en haar beide oudere, de heer rrouw Slijkhuis (78 jaar), zwaar l. De slachtoffers zijn allen naar hert Diakonessenhuis In Utreoht gebracht. Het tumult ontstond, nadat de onder minister van buitenlandse zaken Laksjmi Menon verklaarde dat het hoogst onge past was van de Chinese ambassade de bewering te herhalen, dat Kalimpong het centrum van de opstand in Tibet zou zUn nadat dit door premier Nehroe wa6 tegengesproken. De socialistische leider Kripalani zei daarop, dat de logische ge volgtrekking van de Chinese bewering was dat de Indiase communisten een Chinese interventie „om het broeinest van samenzwering in Kalimpong te vernie tigen" zouden toejuichten. Waarop de communisten de socialisten toeschreeuw den: „Jullie zijn Amerikaanse agenten". Dit bracht de poppen goed aan het dan- ROOFOVERVAL OP POSTAUTO over het gezicht hadden getrokken, heb ben woensdag in het noorden van Londen een overval op een postauto gepleegd. Zy vielen de chauffeur en zijn collega aan en gingen er per auto met drie zak ken aangetekende post vandoor. Hierin zat een bedrag ter waarde van 50.000 tot 60.000 gulden. Een van de postbeambten werd in ziekenhuis opgénomen. Tijdelijk reisverbod voor de Russen De RUSSISCHE REGERING heelt de leden van de westelijke ver tegenwoordigingen in Moskou tijde lijk een reisverbod opgelegd, dat geldt voor vrijwel de gehele Sowjet- unie, met uitzondering van Lenin grad. Amerika heeft hierop onmid dellijk gereageerd door de Russische diplomaten in Washington tijdelijk een reisverbod in de Verenigde Sta ten op te leggen, met uitzondering van reizen tussen New York en Washington. Volgens een woordvoerder van het En gelse ministerie van buitenlandse zaken in Londen worden de Russische gebie den, die normaal wel mogen worden be zocht, voor de westelijke diplomaten tot verboden terrein verklaard in verband met grote militaire oefeningen. Reeds eerder is een reisbeperking opgelegd, doch nooit voor een zo groot gebied. Een woordvoerder van het Amerikaan se ministerie verklaarde gisteravond dat het Amerikaanse verbod zal wordert op geheven, zodra de Russen een eind ma ken aan de reisbeperking. Het Kremlin heeft echter niet laten weten hoe lang dit van kracht zal zijn. Het is niet be kend of Engeland het Amerikaanse vooi* beeld zal volgen en eveneens de Russen een reisverbod zal opleggen. Onenigheid over lesvliegtuigen van Fokker De Braziliaanse lucthtmachrt heeft giste ren de beschuldiging uitgesproken dat de Nederlandse Fokkerfabriek in Brazilië zich niet houdt aan de overeenkomst om lesvliegtuigen te leveren. In 1953 hebben Fokken en de luchtmacht een contract ondertekend voor de levering van 100 lesvliegtuigen. Volgens de luchtmacht heeft de maatschappij er echter slechts 50 geleverd. Inmiddels beeft een functionaris van de maatschappij meegedeeld, dat de lucht macht inderdaad nog 50 lesvliegtuigen met straalaandrijving heeft besteld, maar zei, daar de regering geen geld had om deze te betalen, de leverantie werd stop gezet. Radiiihandel juicht prijsverlaging toe De Nederlandse vereniging van radio detailhandelaren juicht de prijsverlaging voor radio- en televisietoestellen in het algemeen toe. De volledige gevolgen van de rabatverlagimg zijn echter nog niet te overzien,. Het is niet in het belang van de handel dat de cliënt minder service zou Syrië mobiliseerde alle troepen T> ADIO-TEL AVIV onderbrak gis- L*- teravond haar programma: een omroeper verzocht alle luisteraars dringend, bij het toestel te blijven. Twee uur lang wachtte men overal in Israël gespannen op de dingen die zouden komen. Toen onderbrak Radio-Tel Aviv voor de tweede keer de uitzending; de omroeper zei na drukkelijk enkele codewoorden, die verschillende malen werden her haald. Deze boodschap ls de oorzaak gewor den van enige opwinding in het Midden- Oosten. De codewoorden konden namelljl slechts worden begrepen door hert reser- vepersoneel van drie Israëlische leger eenheden, dat hierdoor werd opgeroeper zich onmiddellijk volledig uitgerust t« melden. lA Waarschijnlijk opgeschrikt door de geheimzinnige boodschap en de plot selinge militaire bcdrUvigheld, onder brak radio-Damascus al spoedig een religieus programma, om alle Syri sche militairen opdracht te geven eich binnen een etmaal I>U hun on derdeel te melden. De andere radiostations In het Midden- Oosten meldden daarop de alarmerende gebeurtenissen in de buurstaten Israël en Syrië en premier Ben Goerlon haastte zich ln Jeruzalem te verklaren, dat het oproepen van militairen slechts een pa raatheldsoefening betrof. Het is niet de eerste keer dat het Is raëlische leger grote alarmoefeningen houdt, doch op een dergelijke geheimzin nige manier zonder enige voorafgaan de waarschuwing is dit nooit gebeurd. In Jeruzalem werd gisteravond een par- iementszitting onderbroken voor een ver klaring. die namens premier Ben Goerlon verd voorgelezen. Deze betuigde hierin :ljn spljrt over de alarmerende manier waarop de reservisten waren opgeroepen. Van Amerikaanse zijde Is direct een mdenzoek Ingesteld naar het gebeurde :n vanmorgen deelde men In Washington nee. het wel zeker te achten, dat er iprake ls van een Israëlische militaire oefening. In de loop van vandaag kwam ook de zender van de Jordaanse regering met militair bericht: „Als gevolg van de algemene mobilisatie, die woensdagavond Algiers door Israël ls afgekondigd, heeft het op perbevel van de Jordaanse strijdkrachten alle noodzakelijke maatregelen getroffen om de grenzen en de veiligheid van Jor danië te beschermen". Deze verklaring werd gegeven na een spoedbijeenkomst van de hoge defensieraad in Amman. Opklaringen De Bilt verwacht tot mor- genavond Droog weer met ln de nacht en ochtend hier en daar mist, maar morgen op vele plaatsen opklaringen met hogere temperaturen dan vandaag. Zwakke tot matige wind tussen oost en zuid. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Vrijdag 3 april: zon op 6.13 uur, onder 19.15 uur; maan op 4.08 uur, onder 14.29 uur. 8 april nieuwe maan. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Frankfort MOnehen Züricb onbew. geh. bew WNW windstil I windstil onbew i windstil

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1