Kunstwerk van Rubens zwaar beschadigd PUZZEL VAN DE WEEK Als de krant eens van elastiek was Smalpijpen en trieste gezichten JAZZ-FINALE ZONDAGSBLAD ZATF.RD.4G 28 MAART 1059 Uit Münctaen I horen we, dat de deskundigen van I de „Oude Pinako- theek" aldaar twee I jaar denken nodig ie hebben om Kubens „Hellev der verdoemden" enigszins restaureren. Maar ook na de restauratie zullen de sporen van de aanslag niet volledig zijn uitgewist. Het enige wat men kan doen is „de totale indruk van het kunstwerk herstellen". Eind april werd het kunstwerk zwaar beschadigd door een bezoeker, die er een hoe veelheid bytend zuur tegen aan wierp. Hy had het voorzien op Albrecht Dürers „De vier apostelen", maar dit schilderjj wordt voort durend bewaakt. Toen probeerde hy het. en met succes, met de „Helle vaart der verdoemden". Het zuur kwam in de linkerhoek van het -childerij en stroomde omlaag. Pijnlijke momenten beleefde de directie kort na de ontdekking van de wandaad doordat men het met lijst >00 kilo wegende kunstwerk niet onmiddellijk van de wand kon halen -n plat op de grond leggen. r STILTE PEK RADIO radio-tijd heeft gckoclfi seft gewijd is een man nau ia! onderbroken dooi lio niet stuk was. De t hij wel honderd telefoc wjj bieden u e irop volgde 13 i mededeling aa zijl g» g<- wonder- inuten stil de Juiste- tilte" hadden verklaard. (Ovc Er waren nl. niet voldoen de helpers te vinden om het schilderij van de haken te lichten. Intussen stroomde het zuur langzaam omlaag. De donkere kleuren zijn door het zuur vrijwel opge lost. de lichtere boden meer weerstand. Men heeft het schilderij voor lopig op de grond laten liggen zodat het zuur volledig kan ver dampen, en de overgebleven verf kan drogen. Daarna wordt het naar de werkplaatsen van de Beierse Staatsgalerijen overge bracht om te worden gerestau reerd. Men zal zich daarbij be perken tot de figuren en details, die voor de totale indruk van het schilderij waarvan de waarde enkele honderdduizenden marken bedraagt van belang zijn. Goering99 De Hellevaart der verdoem den" is al eens eerder bescha digd. Op een op hel schilderij afgebeelde duivel had een grap jas „Goering" geschreven. Voor het herstel was toen niet meer nodig dan een stukje vlakgom. In de Oude Pinakotheek"die een van de grootste schilderijen- musea in Duitsland is, breekt men er zich intussen het hoofd over hoe men kunstwerken in de toekomst beter kan beschermen tegen onverlaten. Dit zou kunnen gebeuren door de schilderijen achter glas te bergen. Maar daar toe zou de directie van de „Oude Pinakotheek" slechts ongaarne Zonnewarmte Een Zweedse architect is na een studie van twintig' jaar er'in ge slaagd mogelijkheden te vinden voor het venvarmeïT van""huizen door middel van zonnewarmtè. Zweden, zo heèft hij uitgerekend, moest vorig jaar voor een bedrag van ongeveer 700 miljoen aan stook olie invoeren. In diezelfde periode zou het mogelijk zijn geweest per uur een gemiddelde hoeveelheid van acht tot negen liter water per vier kante meter te verwarmen van 20 tot 100 graden door zonnewarmte. ,,Er is", aldus de architect, „vol doende zonnewarmte, maar de moeilijkheid is de straling van zon en lucht op te vangen en geheel te benutten. Om eeh huis door zon newarmte te kunnen verwarmen zou het dak moeten bestaan uit vensterglas, dat -aan de onderkant door zwartgeklcurde koperen pla ten is bedekt. De warmte kan in huis worden verspreid door lucht- circulatie via een laag staalwol onder de koperen platen of door waterbuizen". overgaan, omdat dan vele bij zonderheden van de schilderijen voor de toeschouwer verloren gaan. A,ls eerste maatregel is thans bepaald, dat de bezoekers hun overjassen in de garderobe moeten afgeven. Gestolen Iiuis Het mysterie van het spoorloos verdwenen prefabricated alumini um huis, waarover u dezer dagen in Belicht Bericht hebt kunnen le zen, is volkomen opgelost. Het is nl. helemaal niet gestolen, zoais de eigenaar, een inwoner van Croydon, Engeland, in paniek bij de politie kwam vertellen. Het is- slechts door een „misverstand" in Schotland terecht gekomen. Toen de verhuizers terugkeerden en van de opwinding, die het verdwenen huis in Croydon had veroorzaakt, hoorden, keken ze elkaar eens aan eri zeiden toen: „Dan hebben we zeker het verkeerde huis meege nomen". Zé zijn nu weer naar v-nkele van de 912 servieson- Schotland gereisd om het terug te derdelen die keizerin Catherine de Tweede van Rusland in 1774 door Wedgwood liet maken. Twee honderd jaar Wedgwood Een van de mee^t 'bepoemde; ceramische industrieën in Groot-Britannië gaat dit jaar het tweehonderdjarig fout te denken, dat iemand, die de bestaan vieren. In 175? stichtte Josiah Wedgwood een "V8kunj^n^beginnem ^Sinds^k pottenbakkerij in Staffordshire en werd zo de grondlegger schilder heb ik nooit meer een -• slecht humeur en dat kunnen al mijn patiënten beamen. Ik ben nooit meer lui, ik schilder alle week-einden en ik heb een ezel in de badkamer staan, die aan mijn spreekkamer grenst. Als eeh pa tiënt verstek laat gaan ga ik schil- zy van ie rieren jjg volgende patiënt zich de fabriek méldt/En de paar minuten tussen twee patiënteh vüï ik óok mét Schil- dèreh op". Schilderende dokter Een Londense dokter volgde de raad van een patiënt op en begon op 65-jarige leeftijd te schilderen. Dat was in 1955. En op het ogen blik houdt hij in de Royal Acade my een eenmanstentoonstelling van zijn werken. En dit vertelde hij: i een firma, die terecht wereldvermaardheid heeft ver- Josiah Uit heel de wereld Een Engelse commissie heeft de af metingen van kantoormeubelen ver geleken uiet die van het menselijk lichaam. Haar conclusie is: stoelen en tafels zijn tot V/2 cm. te hoog. Antonio Magna uit Santa Fe, Ar gentinië, ging naar de kapper om zijn haar te laten knippen. Later mopperde hij, dat de kapper geen wisselgeld had en hem in plaats daarvan een lo- terijbriefje in zijn maag had gesplitst. En laat nou op dat briefje een prijs van 100.000 pesos 5.670.-) zyn ge vallen. De piloot en de navigator van een vliegtuig van de Zweedse luchtmacht, dat door onbekende oorzaak in de lucht in stukken brak, zijn door een en dezelfde parachute gered. De pa rachute van de piloot opende zich op de juiste wijze, mB«r die van de navi- srkle et. Oof heide elkas vastklampten en veilig in een m landden. De piloot had slecht» een lichte shock. De politie in Wellington, Nieuw- Zeeland, heeft pogingen van studenten verijdeld, die hel wereldrecord van Auckland wilden verbeteren. Dat we reldrecord bestond uit het samenper sen van 27 man in een telefooncel van 2.2 m3. Ze moesten de poging opgeven nadal een ruit en een poli tichelm waren gesneuveld. In Dune- din maakte de politic een einde aan een poging om een Londei Josiah Wedgwood en Sons proces I,td;-,is-. na. tien- genej,-atLe& een „voren naanv-feworden, d-ie staat vcior schrijven? •he£%finste -'en v 'het mooisteop het gebied Va'h Engels porce- lein; En hoewel de moderne in vloeden in de fabricage van thans zeker aanwezig zijn, worden- toch de oude tradities bij ontwerp en. uitvoering nog altijd, in ere gehouden. John Zo piaakte de bij Wedgwood in dienst zijnde John Flaxmah in 1775 de beroemd geworden meisjesfiguren, die een gra- cieuse voorstelling gaven van de dansende uren. De oorspron kelijke- gietvormen van deze serie zijn niet alleen bewaard geble-ven, maar worden nog da gelijks gebruikt. In de Wedgwood annalen zijn zeer vele opmerkelijke leveran ties te vinden. Zo kreeg keize rin Catherina de Tweede van Rusland in 1774 een schitterend eetservies van Wedgwood-por- celein, dat geheel met de teer ste landschappen beschilderd was. In het Wedgwood-museum te Barlaston kan men nu nog de voorbeelden bewonderen, die voor de vervaardiging van dit unieke servies werden gemaakt. Jasper Voor dit servies, dat uit 952 verschillende delen bestond, moesten niet minder dan 1244 beschilderingen worden ge maakt. Heel beroemd is het Jasper-aardewerk, een typische Wedgwood-specialiteit, gewor den. Dit ongeglazuurde aarde werk is een van de weinige in- dustrie-produkten, die onmid dellijk als origineel worden herkend in alle delen van de wereld. Juist voor deze „Jas per-ware" worden nog altijd de oude motieven van Flaxman in bas-reliëf toegepast. Mocht u van plan zijn uw va- cantie in Engeland door te brengen dan bestaat de moge lijkheid om de moderne Wedg woodfabrieken te Barlaston in Staffordshire te bezichtigen. Want bezoekers van overzee van harte het gehele volgen, mits produktie- irlit >sd dnhheL" KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1. kernspreuk, 6. bijb. figuur, 11. voor, 12. zijtak Saaie; 14. verkeerd, 16. kwinkslag 18. enkele, 20. zekere afkorting, 21. vreemde taal, 22. naast, 23. afkorting van dona, 24. scheikundig element (afk), 26. gewicht (afk), 27. stoomschip (afk). 28. onheil aanbrengende godin, 30. vaartuig, 32. lichaamsdeel, 34. pers. voor- naamw-, 35. volksnaam voor de kauw, 37. voegwoord, 38. oude lengtemaat, 40. bijb. figuur, 41. op deze dag, 42. oogopslag, 43. voorvoegsel, 44. bergplaats, 45. muzieknoot. 47. predikant (afk), 49. deel van een boom, 51. boom, 53. gem. in Gelderl., 56. vervoeging van een hulpwerkw., 58. atmosfeer (afk), 59. water in N.Brab., 61. voegwoord (Fr.), 62. gem. in Limb., 64. -zeker spel, 65. afkorting voorzetsel, 70. stronkje, 72. sociëteit afk.) 76. zuil. al: 2. voorzetsel, 3. stad in Italië aan de Adriatische zee, i, 5. schrander. 7. voorzetsel, 8. edel metaal. 9. leder, 12. voorzetsel, 13. gewicht (afk), 15. gem. Verth 4. meisie; boom, 10. in Z.H., 17. meisjesnaam, 18. Europeaan, 19. nauw, 20. gewicht, 25. muzieknoot, 26. motorletterteken voor Denemarken. 28. doorn achtige plant, 29. maanstand. 31. eetbaar knolletje. 32. meisjes naam. 33. kruipend, eenjarig kruid, 34. wereldtaal, 36. uitroep, 37. zijtak Donau. 39. groeit aan de waterkant. 44. maanstand. 46. dat is (afk. Lat.), 48. niets (Lat 50. jongensnaam. 51. voegwoord (Fr.), 52. familielid, 54 water in N Brab., 55. menigte, gevolg. 57. sportterm, 58. meisjesnaam, 60. vaarwel. 61. boomloot, 63. te gen, 67 rund. 68. lidwoord, 70. de Griekse letter p, 7! adellijke titel in Engeland (afk), 73. rivier in Italië, 74. soort onderwijs (afk). drost- 16. tras; 18. and; 2b Melpomene: 32. spek- raad; 21. 27 Ho izontaal: 1. agent; 6. Mar- ne; 10. naald; 15, komeet; 17 gem; 18 rakker; 19. krop; 20. R.O.; 22. ma. 23. sago; 24. Ede; 25. ra.nmelaar; 28. las, 29. re; 31. Seeland; 33. at; 34. lies; 37 Ne; 28 dd' 39. spel; 42. klem; 44. toe; 46 ster; 48, en; 50. prat; 52. park; 53. ha; 54. galop; 55. elite; 56 otter; 57 er: 58. meer. 60. Karna; 62. km; 64 Ems; -'6. Laks; 69. al; 70. i.l.; 72. n 75. klaroen- 78. os; Groningen; 83. rem 36. M.87. Ee; 8! Triëst; 91 ont. 93 salon. 96 oeton: 63. Henk; 68 want; ïp; 74. Be 10 elp; -2. 84. eden; mode; 89 nebel; 95 lade; takel- 35. stroman; 40. er; 41. tegel; 43 ma; 45 opium; 46. sa; 47. Par ma; 49. nar, 51. ter; 52. pek; 53. hek; 59 e.k.; 61. al; 63 ha; 64. elan; 65. Sion; 67 Se; 68. weldra; 69 alom; 71. lege; 73. noedel; 74 "oets: 75 krat: 76. riant- 77. Neer; 79. smelt: 81. peil; 83. robe; 85. neo; 88 met; 90. Sn; 91. o.e.; 92. Te; 94. os. INZENDINGEN Inzendingen worden vóór don derdag a s. op ons bureau ver wacht Oplossingen mogen uit sluitend op «en briefkaart wor den geschreven In de linkerbo- VPnh„ i wnrmeMenPuzzelop- tn««tn»" Er zijn drie prilzen- een van 5,— en twee van 2,50. Na twee keer jazz nu een onbestemd aantal keren een rubriek met vrije impres sies. Onbestemd, omdat ik bijzonder veel reacties heb gekregen in een meer dan uitgebreide schakering. Als ik zomaar mijn gang zou kunnen gaan. zouden wij met zijn allen wel een halve krant kunnen vullen 't Is wel eens leuk, om met die gedachte wat te spelen: een halve krant vol. Maar 't moet bij spelen blijven, want ruimte blijft ruimte en „Ruimte voor jullie" is ten slotte ook niet van elastiek, zoals ze vorige weck op de zetterij zeiden, toen ik tc veel kopij had. Goed: we kun nen heel wat weken vooruit dus wie wat heeft gestuurd en nu zijn of haar bijdrage nog niet tegenkomt, dat hij de bekende moed niet op de bekende wijze laat zak ken. Overigens: laat deze mij sympathieke stapel post Je niet ontmoedigen om door te schrijven, door te tekenen en door te dichten, want voor goede kopij blijft er altijd een bijzonder belangstellend oog. Deze week starten we met een korten. Kees maar dat r- foto van Peter Mnkveld uit Delft, eens meer gebeuren. Het waarbij Kees van der Beek, leer- te zeggen eei ling van de Herv. Kweekschool ie gebruik, dal i Rotterdam, maar niettemin ook verantwoorde Delftenaar een beschouwing gaf past. Hu Ik heb het een beetje moeten in- onder de maar: zie er eens doorheen goed journalistiek ar ik hoop-op een toegc- Iedereen kent ze, de jongens en de meisjes met hun trieste gezichten. Je vindt ze overal, op straat, in de bioscoop, in de trein en in.de dancings. Ze zijn'gekleed in spijkerbroeken of smalgc- pijpte pantalons, fluwelen jasjes of zwarte truien. Het haar is naar voren ge kamd en wordt met schijnbare onverschilligheid gedragen. De meisjes hebben schichtige reeën- ogen. mooi lang haar. maar maken zich verder niet op. Maar ondanks al dat uiterlijk vertoon van onverschilligheid is het de blik, de oogopslag, die het meest opvalt. Die trieste, uitgedoofde blik, vinden we ook bij die jongeren, die minder spectaculair gekleed gaan. j Waarom? Waarom? Wat is de oorzaak van deze neerslachtigheid? Is het neerslachtigheid? Zo neen, wat is het dan? Ik zal proberen mijn gedach; ten hierover zo duidelijk moge lijk te formuleren. Naar mijn mening is het eeri logisch gevolg van deze tijd. Door de ver doorgevoerde in dustrialisatie, gevolg van 1 een genadeloze economische wed loop, wordt de mens uit zijn ver band gerukt. Hij wordt een on derdeel van het productie-pro ces. Een onderdeel moet doen en zeker niet denken. Hij moet nuttig zijn. Dit pragmatisrrie, dit nuttig zijn, neemt hand Door deze oorzaken gaat de mens vereenzamen. In het ge dicht „Hei Nameloze" van Ger- rit Achterberg, vinden we dit zelfde probleem terug. Het nameloze, doelverlatene van dit tussen de mensen in te zijn als een tussen de stenen van de straat verloren steen O dood getal in lege som alleen Verloren hebben. Veel mensen van ni hun houvast verloren, geworden tot een zwevende groep. Ze worden door het leven heen en weer geslingerd. Ze waaien met alle winden mee. Het gevolg is. dat ze onverschil lig worden, dat ze elke vorm van gevoel kwijt zijn. Dan is er de secularisatie met Over 14 dagen: Hetzelfde parool 'k Kan heel kort zijn: ik ge loof, dat dit vrije werken Jullie op het ogenblik best bevalt, want zo je hebt kunnen lezen, kreeg ik heel wat inzendingen. Daarom geef ik voor over veertien da gen nog maar geen onderwerp op. Dus nog steeds geldt het pa- ciaal, economisch, ciuw» ligieus gebied. De metis ontkent zijn verantwoordelijkheid ten aanzien van zijn medemens. Het Godsgeloof verdwijnt, zon der dat er enige positive levens- Inhoud voor In 'de plaats komt. De kerken lopen leeg, of dit de schuld is van de kerk, dan wel andere oorzaken heeft. is een zaak waarop ik hier niet verder wil ingaan. Verder? Is heb dan zo verwonderlijk, dat de jonge mensen, <fie over epn paar jaar déze maatschap pij moeten overoemén, zich be zinnen, op de vraag. „En hoe 'móet, het dan verdef'j Ze komen bij elkaar, niet in plechtige conferentie-zalen. ge zeten om groene tafels, maar in keldertjes en in jeugdsociëtei- Hen, die voor dë buitenstaander ,.een misschien wat bizarre in druk maken. Misschien vergeten zij dan even de dreiging van de wereld, de berichten in de kranten en het nieuws, dat de radio brengt en elke dag weer spreekt over een opstand hier en een revolutie daar. Maar het belangrijkst van zo'n jeugd- sociëteit is, dat zij-er door mid del van een gesprek .kunnen be proeven, wat ze aan elkaar heb ben. Want als we tot iets posi tiefs willen komen in deze we reld. zullen we het in de eer ste plaats moeten hebben van samenwerking. De jongeren zijn er var. overtuigd, dat niet alles omver gegooid behoeft te wor den, maar wèl, dat er bepaalde eigenschappen met wortel en tak moeten worden uitgerukt en msU vjmr„,j(prb;gnd,„.. 1 Schepping Er is tegenwoordig zo erg wei nig, dat wijst op schepping. Als u in het vervolg nog eens van die jongens en meisjes ziet, die smalpijpen, maar ook die ande ren, bekijk ze dan eens wat be ter en zie, dat er achter die uiterlijke onverschilligheid, die pere oorzaken verborgen liggen. KEES VAN DER BEEK Op gevaar af, dat je me een wat twijfelachtige figuur gaat vinden, wil ik toch wel even vertellen, dat ik er een beetje mee heb gezeten. Ik bedoel: met die jazz. Want ook nu nog ligt er een aanzienlijk stapeltje interessante post voor me, wat allemaal met jazz te maken heeft. Misschien herinner je je, dat ik in „Er uit gelicht" van de vorige week er hard over dacht ook deze week onze rubriek nog ..met jazzrbijdcagen te- vylipo,. Na rjiu beraad en kalm ..oyprleg, zoal" dat in rechtbanktermen heet, ben ik daa. van terugge komen. Dus deze weer eens een heel andere, heel nieu we „Ruimte voor jullie". Nu vind ik het toch wel jammer die bijdragen niet te gebruiken. Daarom bewaar ik deze jazz- post, omdat muziek in het alge meen toch zeke" wer enige tijd wel .ens de aandacht zal-heb ben. Missch is er dan gele genheid deze stukjes, m-ningen en tekeningen nog op een of an- ER UIT GELICHT Zijnde een paar losae (en deze week zéér korte) opmerkingen over verschillende brieven. DJONGOS i DJongos". Moe IIKGHVNKLINGE Een beginnelinge" ven heb ik hier. Nie 'we zijn allemaal np gonncn. Stuur nog ee SdIKI'KA Stellendam Is ver door Jan en Cor Keyz ven en tekenden over >ol (zie dc nhcf i brick): blijf ma: doordichten en doorschrlj' over wat je wilt. Op de cnvel pc, -nals steeds, „Ruimte v jullie'. Gedicht van WLm Hazeu (studeert Nederlands en woont n Delft). Toerkarimpressie open dak open busdak open toerkardak hoogspanningsdraden doorklievende boomspruiten egaal plunzige lucht ROOD gevaar gele tram geel gevaar GROEN verder veilig veilig verkeersdag dag groenteboer stompen kilometerpa[en 11 (km) reklameborden coco-cola-girls 12 (km) girls g'rils gril Wim Hazeu, maart 1956 dat TKKKNINC;KN Hele stapel gekrei frkc de Lange v .ar je pres 5e serie waren de heren M. van Dijk te Dordrecht, M. Muis te Giesscnburg en P. J. Sterrenburg te Sprang-Capclle (allen 50 p.). 518 i 519 Correspondentie betreffende deze rubriek aan de heer W. Jurg, Vi-ederustlaan 176, Den Haag. Nieuwe opgaven Deze keer brengen we een tweetal vraag stukken van de Hagenaar Hans Rotteveel. No. 520 zal de meeste oplossers weinig moeite geven. No. 521 lijkt ons een zware kluif, maar misschien onderschatten we de capa citeiten van onze oplossers. In ieder geval bevat zij een elegante afwikkeling, die men zal weten te waarderen. No. 520 Hans Rotteveel, Den Haag No. 521 Hans Rotteveel, Den Haag SS N BI! m gH ngf a a a a fl 9 W m IBS 1 m <9 Problemei No. 518 (J. Dubbeldeman, Lelden) Zwart: 7 8 11 14 17 18 23 30 35 36 Wit. 27 29 31 32 39 40 44 t/m 47 No. 519 (J A Bouwman, Den Haag) Zwart; 4 8 9 13 17 19 22 23 29 35 Wit: 15 25 26 30 32 34 38 39 43 44 Oplossingen kunnen worden ingezoiïden t 18 april s Oplossingen Beide vraagstukken tellen voor de ladder- wedstrijd Oplossingen in te zenden vóór 18 april a 6. Aan alle lezers Tot onze spijt Is de bijdrage, die wy be stemd hadden voor het Zondagsblad van 14 maart, op de route van onze brievenbus naar de redactietafel spoorloos verdwenen Op verzoek van de redactie stelden wij op korte termijn een nieuwe bijdrage samen. Deze werd geplaatst In de normale dagkrant van enkele dagen later. Een volledige du plicering lijkt ons daarom niet gewenst. We volstaan dus met een herhaling van de uit slag van de ladderwedstrijd '5e serie" en de wedstriidnroblemcn 518 en 519 Ladderwedstryd. De prijswinnaars de No 510 <B J Pranger) Zwari: 1 6/9 13 23/26 30 31 36 Wit. 22 27 32/34 37 39 4) 42 44 47 49 Opj 33-29. 39x19. 42—3b. 49—44 32—28, 4742, 27-21. 22x4, 4x2 No 511 <B J Pranger) Zwart: 1 9 12 22 26/28 33 39 45 Wit: 11 19 24 30 34 40/43 48 Opl 42—38, 48x3 i 41-30, 19—14, 34x21, 36x7, 7—2 No 512 A v d. Stoep) Zwart: 7 9 10 12 13 15/18 22 Wit: 23 24 26 28/31.' 33 34 37 39 Opl.; 26—21' (16x27 gedw.i. 24—19, 34—30, 29x20, 37—81, 31x2, 2x5 No 513 A v d. Stoep) Zwart: 2 4 7/9 12 13 20/22 24 27 30 Wit: 19 23 32 33 37 38 40/43 45 47 49 Opl.: 3731, 33—28 38 x29. 42—37 23-18, No. 514 (J v d Boogaard) Zwart: 7/0 15 16 10 24 26 35 3b 40 Wit: 18 22 25 27 28 30 32 33 37 42 44 48 No. 515 'J. v d Boogaard) Zwart: 7/9 14 J7 21 25/27 30 35 36 Wit: 20 23 37 37/41 43/45 47 49 Opl.: 23—19 38—33. 43-38. 47-42, 37—31. 104, 4x6 (over 9 30 44 21 17).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 21