Jlieuiue £ditsrf)c OTourant Klein westelijk garnizoen kan in Berlijn blijven Situatie in Irak is nog zeer verward Koleninvoer wordt wellicht gehalveerd Vier van de vijf lijsttrekkers voor Europese verkiezingen NIEUWSTE RUSSISCHE VERRASSING: Burgemeester Brandtgeen zin gesprek met Chroesjtsjef D Amerikanen geïrriteerd over Macmillans houding DINSDAG 10 MAART 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie. Redactie. Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel. 31441. ABONNEMENTEN: f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Fam'lleberichten f0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Directie: F. DIEMEB Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvasttch W ahfbleuto niyn bert in tcgljt nspotl" Negenendertigste jaargang no. 11510 Stemt A.R. ZIJLSTRA Lijst 3 BONN, dinsdagmorgen jn heeft Chroesjtsjef dt wereld met een nieuwe wending van de Russische houding ten op zichte van West-Berlijn verrast: hij verklaarde zich er plotseling mee akkoord dat een klein aantal westelijke of neutrale troepen in West-Berlijn zou blijven gestationeerd. Voorwaarde daartoe zou echter zijn dat het stadsdeel de status van vrijstad zou krijgen. De troepen zouden op het handhaven van deze status moeten toezien. De gedachte om van heel Berlijn een vrijstad te maken wees de Rus sische premier opnieuw van de hand, omdat, zoals hij zei, Oost-Berlijn de hoofdstad van de Duitse democratische Republiek is. Wel gaf hij toe, dat het aansluiten van West-Berlijn bij Oost-Duitsland „bittere veranderingen" voor dit stadsdeel zou meebrengen. Oost- Duitsland heeft evenwel plechtig be loofd, zich niet in de zaken van West-Berlijn te mengen, verzekerde Chroesjtsjef. Voor hij zijn rede hield, had Chroesj tsjef twee uur gesproken met de voor zitter van de Westduitse socialistische partij Erich Ollenhauer. Vorige week reeds was Ollenhauer voor dit gesprek uitgenodigd. De samenkomst vond op uitdrukkelijk verzoek van Ollenhauer zonder Oostduitse „pottenkijkers" plaats. Wel waren aanwezig de oud-ambassa deur in Bonn en vice-minister van bui tenlandse zaken Zorin en de Russische ambassadeur Perwoechin. Uiteraard kon het niet de taak van de Westdöitse so cialistische partij zijn met Chroesjtsjef te onderhandelen of zioh in de buiten- landse politiek te mengen. Toch was het bezoek van Ollenhaner een kleine sensatie in Berlijn. „Houdt 't been stijP', riep men hem toe, toen hij De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Foster Dulles, die in het Walter Reed militaire hospitaal te Washing ton een operatie heeft onder gaan, heeft voor het eerst weer met zijn vrouw een autotochtje, gemaakt. De staatsman lachte vrolijk, toen hij het ziekenhuis uitkwam. Herbriggen: deel van de inwoners mag terugkeren Daar in de toestand van het Zwitserse bergdorp Herbriggen, dat door een aard verschuiving wordt bedreigd, geen ver andering is gekomen, hebben de bewo ners van het minst bedreigde deel van het dorp toestemming gekregen naar hun woningen terug te keren. Om echter op alles voorbereid te zijn is een bewa kingsdienst ingesteld, zodat het dorp zo snel mogelijk gealarmeerd kan worden als het gevaar zich toespitst. Toen de verschuiving de vorige maand werd be merkt heeft men het hele dorp, dat onge veer 400 inwoners telt, onmiddellijk ge- •d. De rechtbank te Assen heeft giste) de stukadoor G. de L. uit Emmen v oordeeld tot twee jaar gevangenisstraf met aftrek. De man stond terecht omdat hij op 16 december van het vorig jaar, hij dronken achter het stuur van auto zat, het echtpaar Dokter, dat op een motor zat, aangereden. Beide sen kwamen om het leven. onder de Brandenburger Tor door naar de Russische ambassade in Oost-Berlijn Toen hij terugkwam verklaarde Ollen hauer dat het gesprek in een zeer vriend schappelijke sfeer was gevoerd, maar dat nen van beide zijden geen blad voor de nond had genomen. De voornaamste on derwerpen waren het vredesverdrag met Duitsland, de status van West-Berlijn, het terugtrekken van de Westelijke troe pen uit dit stadsdeel en de veiligheid in Europa. Chroesjtsjef en hij waren het erover eens, dat alle problemen met vredelie vende middelen moeten worden opgelost en dat er geen kwesties zijn, die niet door onderhandelingen tot een goed eind gebracht kunnen worden. Ollenhauers totale indruk was, dat Rusland bereid is te onderhandelen, maar dat tijdens het gesprek beide par tijen met concrete voorstellen moeten komen. Ollenhauer verklaarde overigens, dat niets van wat Chroesjtsjef had ge zegd hem bijzonder had verrast. Naar Moskou In West-Duitsland bestaat intuss enige bezorgdheid over het feit, d Ollenhauer alleen tegenover de Rus: sche „zwaargewicht" zat en dat er ve der geen Westduitse getuigen bij war* Het blad Bonner Rundsohau noemde het bezoek „achterdeur-diplomatic" en vooraanstaande Westduitse bladen na ongeveer hetzelfde standpunt in. Bonn beeft bekendgemaakt, dat de uister van buitenlandse zaken von Bren- tano op de hoogte was gesteld van bezoek, doch er niet zijn officiële goed keuring aan heeft gehecht. Ollenhauer legde cr evenwel de nadruk op, dat hij op geen enkele wijze onder handelingen heeft gevoerd met de sische premier. Een bezoek aan Moskou zal hij voorlopig niet brengen. Chroesj tsjef had hem wel daartoe uitgenodigd, maar Ollenhauer achtte de tijd daar- Rebellenzender in buitenland? DE SITUATIE IN IRAK is nog steeds verward. De Iraakse dele gatie bij de Verenigde Naties heeft een verklaring uitgegeven, wa wordt gezegd dat de aanvallen die radio-Mosoel op premier Kassem doet, in werkelijkheid afkomstig zijn van een radiostation buiten Irak. Ook in deze verklaring wordt ge zegd dat kolonel Sjawaf door zijn eigen mannen is gedood, nadat hij had getracht een muiterij te ontkete nen. De toestand zou gisteravond al weer normaal zijn. Volgens de Iraak se delegatie bij de V.N. is het enige doel van de radio-uitzendingen, ver warring te stichten in binnen- en buitenland. Over de plaats waar de zender der op standelingen zich bevindt, uitte de Is raëlische radio-Tel Aviv gisteravond de veronderstelling dat het station zich in Syrië zou bevinden. Syrië maakt, zoals bekend, deel uit van Nassers Verenigde Arabische republiek. Imperialisme De Iraakse minister van economische zaken, dr. Kubbah, verklaarde gisteravond voor de Russische televisie dat de opstand van kolonel Sjawaf een „imperialistisch komplot" is, gesmeed omdat Irak de haat opwekt van de imperialistische reactio nairen en andere vijanden van de vrede Dr. Kubbah vertelde dat volk en regering van Irak onder leiding van premier Karim Kassem hun werk moeten doen „onder voortdurende be-, dreiging van Intrigues en samen zweringen van de z(jde der imperia listen". De minister, die in Moskou is voor het voeren van besprekingen over econo mische kwesties, voegde eraan toe, dat al In herfst negen fotosatellieten De Amerikaanse luchtmacht werkt op het ogenblik aan negen AtlasraketU die in de komende herfst fotosatellieten zullen lanceren. Deskundigen van de ba sis Cape Canaveral hebben verklaard, dat de satellieten, uitgerust met grote camera's vanuit een baan rondom de evenaar het aardoppervlak zullen foto graferen. De kunstmanen wegen i duizend kilogram. pogingen om de regering omvc •pen zullen mislukken en dart Irak zijn politieke ein sociale revolutie zal voort zetten. Uit de verwarde berichten krijgt men echter de indruk dat Irak wordt bedreigd door een bloedige burger oorlog, wanneer Kassem er niet ir slaagt de opstandige beweging snel te onderdrukken. Volgens geruchten is ook in andere delen van het land op stand uitgebroken. niet opportuun. De beide vice- zitters van de socialistische Bonds dagfractie, Erler en professor Schmidt, gaan trouwens dezer dagen al een oriën tatiereis naar Rusland maken. De burgemeester van West-Berlijn Willy Brandt heeft Chroesjtsjef doen weten, dat hij niet ingaat op zijn uit nodiging voor een gesprek. Brandt verklaarde, dat hij daarmee het vier- mogendhedenstatuut voor Berlijn zou schenden. Bovendien acht hij zich zelf niet de juiste gesprekspartner voor de Russische premier. Ass. Press meldt, dat tijdens het bezoek van Macmillan aan Parijs duidelijk is geworden, dat Chroesjtsjef al bij het be zoek van de Britse premier aan Rusland heeft laten doorschemeren, dat hij de mogelijkheid dacht Westelijke en Rus. sisohe troepen West-Berlijn als vrije stad te laten garanderen. In diplomatieke kringen acht me jongste zinspeling van de Russische pre mier belangrijk omdat hij voor de eer ste keer de voorwaarde van een Weste lijke terugtrekking heeft laten vallen. Reactie op rede Chroesjtsjef Senator Mike Mansfield, ondervoorzitter van de democratische fractie, doe vrije wereld het idee aan de hand on Jongste voorstel van premier Chroesjtsjef •antwoorden met een voorstel om d vrijheid van geheel Berlijn door de vi« grote mogendheden te laten garanderen. Mansfield zei het scepticisme van andere Amerikaanse leiders over de verschil lende voorstellen van Chroesjtsjef te delen, maar hij meent tevens dat het Westen zijn voordeel kan doen met de suggestie van de Sowj et-premier om d< onafhankelijkheid van West-Berlijn t< beschermen met neutrale troepen oi troepen van de Grote Vier. Dit is niet genoeg, aldus Mansfield, maai als Chroesjtsjef geheel Berlijn wil be schermen met garanties van de Ver enigde Naties voor de toegang tot Oost en West-Berlijn, dan zou dit de moeit* van het overwegen waard zijn. William Fulbright, de demoorabische voor zitter van de senaatscommissie vooi buitenlandse betrek-kingen, noemt het voorstel van Chroesjtsjef een variatie op een oud thema. Senator Everett Dirksen, de leider vé republikeinse fractie, meent dat het moeilijk is, na te gaan wat Chroesjtsjef' eigenlijk wil. Wat gaat hij morgen gen, en wat overmorgen. Morgen is het feest tn Dene marken ter ere van koning Frederik, die zijn zestigste ver jaardag hoopt te vieren. België stelt alle transacties onder controle HEER D. P. SPIERENBURG, Nederlands vice-voorzitter van de Kolen- en Staalgemeenschap, heeft in Heerlen een vruchtbare be spreking gehad met de leden van de Mijnindustrieraad en later met de commissaris van de Koningin, dr. F. J. M. A. H. Houben. Hij meent begrip te hebben gevonden voor de door de Hoge Autoriteit beoogde gemeen schapsoplossing voor de moeilijkheden in de steenkoolindustrie. Over de plannen van de H.A. kon hij zich niet uitspreken, daar deze pas heden vaste vorm zouden krijgen, doch hij deelde mede, dat de H.A. de invoer van buiten de gemeenschap tot 50 procent wil beperken. Voor Limburg zal de door de H.A. voorgestane oplossing gunstig zijn. Spre ker noemde België de zwakste sehakel in de K.S.G. Indien België zich echter zou isoleren, zou dit rampzalige gevol gen hebben voor de werkgelegenheid in de Duitse en Nederlandse mijnen, daar Limburg dan anderhalf miljoen ton en In Washington raakt men steeds meer geïrriteerd over Macmillans houding. Men is van mening dat de Britse premier kennelijk een belang rijke rol wil spelen bij de onder handelingen met de Russen, zo weet de New York Times te melden. Vol gens het blad zijn de Franse en West duitse regering het in deze volkomen met de Amerikanen eens. eilijkheid kan voor één deel toe- n worden aan trots en voor een i het verschil in standpunt over de wijze waarop de besprekingen over het Duitse vraagstuk gevoerd moeten worden", aldus de New York Times. Het blad schrijft dat sommige Ameri kaanse bewindslieden van mening zijn dat de Britten in de ziekte van Dulles een gelegenheid hebben gezien om een belangrijker rol te gaan spelen bij de lei ding van de westelijke buitenlandse po litiek. De New York Times voegt hieraan toe dat een aantal Amerikaanse, Franse en Westduitse diplomaten sterk tot -de me- Volksbrigades in de Sowjetunie De Russische regering heeft gisterer bekendgemaakt dat er „vrijwillige volks brigades" worden opgericht, die belast worden met hulpverlening bij de hand having van de openbare orde. De leden van deze brigades, aldus het persbureau Tass, hebben tot taak de eer en waardigheid van de burgers te be schermen, overtredingen van de open bare orde te voorkomen en overtreders vooral door overreding en waarschuwing van verdere wandaden te weerhouden. ning overhellen dat Macmillan wellicht te gemakkelijk gesproken heeft over de kans om de vraagstukken, voortvloeiend uit de militaire confrontatie tussen Oost en West, tot oplossing te brengen. Oostduitse film over Anne Frank toch verboden De Oostduitse film „Bin Tagebuch für Anne Frank" is alsnog voor openbare toning verboden. Aanvankelijk was deze film door de centrale filmkeuring openbare vertoning toegelaiten, maar door het lid van de keuringscommissie, m Bijdendijk, is toen een herkeuring gevraagd. Het motief voor het alsnog niet toelaten in openbare vertoning is, dat de film vallen doet op toestanden en met r genoemde personen in de Duitse Bonds republiek. Op deze wijze wordt afbreuk gedaan aan de goede betrekkingen die Nederland met deze naibuurstaat en bond genoot onderhoudt. In de Oostduitse film, aldus motiveerde mr. Bijdendijk zijn veraoek om herkeu ring, wordt op perfide wijze getracht tweedracht te zaaien in de westelijke wereld, wat temeer verwerpelijk is, dat de figuur van Anne Frank hier buiten behoort te staan en het Oostduitse regime zichzelf bedient van de medewerking van vroegere nazi's en oorlogsmisdadigers. Wegens politiek verleden Rechters in Berlijn voor rechtbank? Binnenkort zal een onderzoek worden ingesteld naar de activiteiten van eer tiental rechters in West-Berlijn tijden: de Tweede Wereldoorlog. Men zal een onderzoek instellen of de rechters, die toentertijd zitting had den in speciale volksrechtbanken van de nazi's langdurige gevangenisstraffen en doodstraffen hebben opgelegd. Hitiers politieke tegenstanders werden door deze rechtbanken veroordeeld op grond van het alleszeggende en omvattende feit „vijanden van de staat" te zijn. Na bestudering van de dossiers be treffende de gewezen vonnissen zal wor den uitgemaakt of tegen het tiental eèn vervolging zal worden ingesteld. Mexico. Dank zij een geneesmiddel uit de V.S. heeft men in Mexico het leven kunnen redden van 41 mensen, die methylalcohol hebben gedronken. De meesten zullen echter blind of krankzin nig blijven. Bij de ramp zijn 26 mensen om het leven gekomen. Zelden zal Schiphol zo'n grote menigte verwelkomers" heb ben gezien als toen 16.000 men sen naar Amsterdam waren ge komen om de hoofdbestuurder van het Apostolisch Genoot schap, apostel L. Slok en zijn echtgenote te begroeten. De heer en mevrouw Slok hebben een wereldreis gemaakt, die 62 dagen heeft geduurd en tijdens welke zij vele afdelingen van het genootschap (meestal ge sticht door geëmigreerde Ne derlanders) hebben bezocht. Kind gestikt in stuk van ballon Op tragische i Wasmus i istermiddag om 'ijf het 6-jarig jongetje L. de Wolmaranstraat in Den het leven gekomen. Het jon getje speelde op straat met een luchtbal lonnetje. Op een zeker moment wilde het kind het ballonnetje opblazen. Toei het stukje gummi voor de mond hield moest hij hoesten. Bij het krachtig plotse ling inademen schoot het gummi in zijn luchtpijp. Vrijwel op hetzelfde moment viel hij op de grond neer; hij ovei ter plaatse. De ijlings gewaarschuwde G.G.D. kon geen hulp meer bieden. Koning Boudewijn van België zal vol gens het Amerikaanse dagblad Washing ton Star dit voorjaar een bezoek brengen aan de Verenigde Staten. VIER van de vijf lijsttrekkers van de grote politieke partijen in Ne derland hebben aan de vooravond van de verkiezingen in ons land ver klaard voorstander te zijn van het beginsel van Europese verkiezingen. De vijfde, dr. H. W. Tilanus, neemt geen volstrekt afwijzend standpunt in, doch geeft er de voorkeur aan het rapport af te wachten, dat een werkgroep van het Europese parle ment onder leiding van de Belgische hoogleraar prof. Dehousse, over de problematiek van rechtstreekse ver kiezingen voor een Europees parle ment opstelt. „Hoe denlot u over Europese verkie zingen?" was de vraag, die de redactie van het maandbad Nieuw Europa heeft voorgelegd aan de vijf politieke leiders. „Aan de Partij van de Arbeid zal het niet liggen, als de Europese verkiezingen niet vlot tot stand komen", antwoordde mr. J A. W. Burger, die hier aan toevoegde overigens geen vrees te hebben, dat het aan de andere Nederlandse partijen wel zou liggen. Hij noemde hef verheugend, dat het verlangen naar Europese inte- Dr. Tilanus: Nog niet zo ver gratie in welhaast alle Nederlandse poli tieke partijen leeft. „Indien werkelijk heit Europese parlement ar in zou slagen een concreet voorstel tot Europese verkiezin gen uit te werken en te doen aanvaarden, dan houd Ik het er voor, dat Nederland niet het struikelblok zal blijken." Prof. mr. C. P. M. Romme sohrijft te menen, dat de tijd is gekomen verandering te brengen in het feit, dat het Europese parlement zijn rechtstreeks contact met de Europese volken mist. waardoor het in die volken ook onmogelijk kan leven „Wij moeten aan de Europa-gedachte, die nu nog hangt aan de draad van de over- heads-ónzichten, een tweede pool geven, de pool van het vaste volksinzicht dat de groei naar Europese eenwording nomisoh en politiek gegeven is, dat uit de ontwikkeling van de eigen natie en uit de ontwikkeling van Europa niet meer weg te denken is. En die pool kan niet beter bestaan dan in een rechtstreeks gekozen Europees parlement." „Ik bc aider direc gekozen Europees parlement, maar tk ben van mening dat de voorbereidingen hier toe rustig en zonder overhaasting moeten worden getroffen", aldus schrijft prof. dr. J. zyistra. „Daarnaast is het uitermate wenselijk, dat de directe verkiezingen kunnen plaatsvinden legen de achtergrond van een ook voor de gemiddelde Europese burger levende realiteit van de gemeen schappelijke markt." Prof. mr. P. J. Oud antwoordde voor stander te zijn van het beginsel van Euro pese verkiezingen. De uitwerking van diit beginsel vereist het oplossen van een aan tal vragen, doch hef ontbrak hem aan tijd zo schreef hij thans nader op deze vragen in te gaan. Dr. Tilanus zegt nog niet zo ver te zijn als wordt gesteld in het programma van de Europese beweging: „De Europese be weging spreekt zich uit voor het spoedig houden van rechtstreekse verkiezingen voor het Europese parlement." Het is ztjn persoonlijke visie, dat de zaak nog niet rijp is en dat overhaasting schaadt. Laten wij het rapport van de commlssle- Dehousse afwachten, ondertussen op de volksvergaderingen steeds de aandacht vestigen op wat zich in Europa ontwikkelt en voltrekt en voorlopig de afgevaardig den In het Europese parlement doen ver kiezen op indirecte wijze via de nationale parlementen. Duitsland 3 miljoen ton minder jaarlijks zouden uitvoeren. Wil de K.S.G. gezond worden, dan moet deze zwakke schakel worden hersteld. Sanering van de Bori- nage is hiervoor een eerste vereiste. Zegslieden van het Belgische ministe rie van economische zaken verklaren, dat de invoer van kolen uit de landen der gemeenschap niet zal worden ge staakt, doch dat een controle van de in voervergunningen door de verantwoorde lijke autoriteiten wel noodzakelijk is. Volgens de zegslieden zijn alle invoer vergunningen met een normale looptijd van vier maanden ingetrokken, doch zij zullen automatisch voor slechts twee maanden worden vernieuwd, indien de houders daarom verzoeken. Het doel van deze maatregel is de Belgische autori teiten in staat te stellen de hoeveelheid in te voeren kolen vast te stellen en nauwkeurige statistische gegevens te krijgen over de te verwachten transac- Geruchten hadden tot gevolg, dat de regering te Bonn getracht heeft beves tiging te krijgen van een bericht als zou België de invoer van kolen uit de ge meenschap verboden zou hebben, het welk ernstige ongerustheid had gewekt in Aken, waar dagelijks 1500 ton Duitse kolen over de grens naar België gaan. De kolenmijnen van Aken hadden reeds te Bonn tegen dit vermeende verbod ge protesteerd. Een zegsman van het Duitse ministerie van buitenlandse zaken zeide, dat West-Duitsland zich tot de K.S.G. zou wenden indien België de invoer zou verbieden en het verdrag zou schenden. Schoonmaak kan beginnen (Van onze weerkundige medewerker) D/J DIT DROGE en zonnige lenteweer zal de jaarlijks terugkerende schoon maakwoede van de huismoeders niet lang meer op zich laten wachten. Een hogedrukgebied met het centrum bouen Zuid-Zweden heeft ons in een oostelijke luchtstroom gebracht, waarin de tempe ratuur in de middag tot 10 d 12 graden Celsius stijgt en 's nachts tot dicht bij het vriespunt daalt. Ook voor de eerste akkerwerkzaam heden is dit weertype zeer gunstig. Een zwak front, dat boven Engeland naar het oosten komt, kan morgen iets meer hoge bewolking brengen, maar overigens zal er in dit gunstige voorjaarsweer weinig verandering komen. Gedeeltelijk bewolkt erwachf tot morgenavond: Droog en gedeeltelijk be wolkt. Matige, in het noor den van het land aanvanke lijk krachtige zuidoostelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Woensdag 11 maart: zon op 7.06, onder 18.36; maan op 7.44, onder 21.03. 17 maart eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Aberdeen MUncben ZOrich Genève Innsbruc ÏZ* B

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1