ZONDAGSBLAD
Een vrouw ontdekte de
parachute-vouw
Come Quick Danger
PUZZEL VAN DE WEEN
vo
Lenin en
Jules Verne
.DE TWAALFDE MAART
A
ER UIT GELICHT
ZATERDAG 7 MAART 1959
r\r*r£": HET LEVEN
held van enorm be
lang z(jn geweest,
en er daarbij »*n gedacht, dat de
mensheid toch seer ondankbaar ls.
In de loop der jaren lijn er, ver
spreid over de gehele wereld, dul-
zenden vliegers geweest, die hun leven hebben te danken aan het goed
functioneren van hun parachute, maar zo geloven we geen van
hen aal, toen h(j behouden aan de grond kwam. ook maar een ogen
blik de naam hebben genoemd van de vrouw, die de parachute-vouw
uitvond. En duizenden zeelleden hebben bij een schipbreuk het leven
behouden, dank zij de man, die er na vele mislukkingen In slaagde het
geheim te ontsluieren, waardoor het mogelijk werd berichten over
een grote afstand over te brengen zonder dat gebruik behoefde te
worden gemaakt van de telefoon- of telegraafkabel. Maar zijn naam
leeft alleen nog voort ln het al langzamerhand uit da mode geraakte
woord marconist.
IWt-howM
De ontdekking van de para
chute-vouw maakte het de mens
mogelijk ook in de lucht het
vege lijf te redden. Zij is te
danken aan Kathe Paulus, een
Trankfortse, die in 1868 werd
geboren. AU ge de geschiede
nis van de luchtvaart kent,
weet ge, dat ze later als de eer
ste vrouwelijke „luchtschipper"
beroemd werd. Toen ze 24 jaar
was, hebben we gelezen, on
dernam ze als eerste vrouw een
poging met een parachute uit
een luchtballon te springen en
behouden neer te komen. Zij
demonstreerde in Neurenberg,
en van heinde en ver waren
duizenden en duizenden toe
schouwers gekomen, om te zien
hoe de demonstratie zou verlo
pen. De sprong-werd een enorm
succes. Het enthousiasme van
het publiek was uitbundig.
Rondreis
In geheel Europa werd over
haar gesproken. Uit vele steden
kreeg zij uitnodigingen om haar
kunsten te vertonen. En elke uit
nodiging nam zij aan. Zij reisde
van de ene stad naar de andere.
Overal werd zij luide toegejuicht.
Haar naam was bekender dan
welke naam ook. Zij werd gefê
teerd en in de beste kringen ont
vangen, en haar ster rees snel.
In totaal bracht zij het tot 147
sprongen.
Maar zij wilde meer. Zij wilde
de parachute zo vouwen, dat de
ze. als klein pakket om het
lichaam gebonden, toch nog een
middel tot redding voor de in
nood verkerende vlieger zou zijn.
Een jaar voor de eerste wereld
oorlog meende zij daarin te zijn
geslaagd. Zelf nam zij de proef
op de som, en die proef voldeed.
HORLOGE MET PERESAP
,,Zend het alstublieft terug. Het was een verjaars
cadeau van mijn broer", schreef mevrouw Blance
Maucliffe uit Melbourne (Australië) naar een dame
in Engeland, toen ze in de krant had gelezen, dat
deze dame in een blik met peresap een gouden hor
loge had gevonden.
Een jaar geleden had mevrouw Maucliffe, die op
een conservenfabriek werkt, het horloge in een leeg
blikje gelegd, toen ze aan het werk was, want ze
wilde het graag droog houden. Maar het blik met
het horloge kwam op de band terecht om met sap en
peren te worden volgegoten.
,,Ik begrijp dat- het niet meer loopt, maar ik zou
het toch graag terug willen hebben", aldus de laatste
regel van haar brief.
Werkplaats
Toen de opwinding over deze
vinding enigszins was bedaard
kreeg zij als vrouw, en nota be
ne van de legerleiding, opdracht
een werkplaats voor vervaardi
ging van parachute-pakketten in te
richten. Meer dan 7.000 parachu
tes gingen door haar handen
tientallen oorlogsvliege
ervaren, dat die hande
chute goed hadden geve
onze landgenoot Anthony Fokker,
schafte zich haar oarachute-pak-
ketten aan. De ..Kathe Lattemann-
Paulus-pakketten" bleken in al
le opzichten te voldoen. De
naam Lattemann was die van de
bekende luchtschipper. die haar
bij de eerste sprongen in de
ruimte had geholpen en met wie
ze later in het huwelijk trad.
Honden
Igor Strawinsky
Je componist Igor Strawmsky,
die 76 jaar is, heeft nu eerst een
verzoek ingediend om ouderdoms
pensioen. Hij is daarmee wel wat
aan de late kant. want zijn
huishoudster heeft hem verield
dat hij reeds op zijn 72ste jaar
ouderdomspensioen had kunnen
ontvangen.
We bemoeien ons ook vandaag
weer met de dierenwereld. Dr.
Ferdinand Brunner van de Ween-
se universiteit heeft een onderzoek
ingesteld r.aar de gedragingen
van honden in het verkeer, en
het is hem gebleken, dat. althans
de Weense honden, in het ver
keer beter opletten dan hun ba
zen. Slechts 14 pet. van de hon
den die los op straat lopen, heb
ben niet veel gevoel voor het mo
derne verkeer. De overige zijn,
hoewel ze geen aandacht schen
ken aan verkeerslichten of ver
keerspolitie, in staat de drukste
kruispunten over te steken. Zij
luisteren nauwlettend naar elk na
derend geluid, heeft dr. Brunner
ontdekt. Zelfs honden van het
platteland met een minimun er
varing van gemotoriseerd verkeer,
worden, zo betoogt hij, als ze
naar de hoofdstad worden over
gebracht binnen drie weken vol
maakte overstekers. Van de in
totaal 44 honden, die op de een
of andere manier betrokken zijn
geweest bij verkeersongevallen,
hebben er 23 de logische konse-
kwentie getrokken: zij zijn voor
zichtiger geworden. Een kleine
minderheid, nl. acht honden, heeft
een andere houding aangenomen.
Zij blaffen fel tegen auto's, en er
zijn er onder hen, die dat alleen
maar doen tegen het type auto,
dat hen heeft aangereden.
60 jaar geleden voor het eerst:
Deze week, op woensdag 3
maart, was het zestig jaren
geledendat voor de eerste
maal in de geschiedenis een
schip in nood met behulp van
Marconi's uitvinding, de
draadloze telegrafie, kon
Vreemde
gels
Een inwoner van Kopenha
gen. is oni bericht, is op
straat aangevallen door een
uil. Hij kwam uit huis, hoor
de plotseling het geluid van
een snelle wiekslag en zag nog
net, dat de uil naar hem dook.
Hij probeerde de vogel te ver-
Jagen, doch het dier kon klauw
en snavel enige keren in zijn
hals slaan, voordat de man
naar een lantaarnpaal kon
vluchten, hetgeen hij deed we
tend, dat uilen niet van licht
houden. De vogel liet zijn
slachtoffer inderdaad los en
vloog weg.
Nog een bericht over vo
gels. Verscheidene vogelken
ners in het Oosten van de
Verenigde Staten hebben tot
hun verbazing nabtf New
York een koperwiek waar
genomen, en nu vragen z\j
zich af hoe deze Europese
zangvogel de reis over de
Oceaan heeft gemaakt. De
koperwiek is een vogel van
ongeveer 20 cm, hij behoort
tot de lijsterfamilie en komt
overal in Europa voor. Or
nithologen zeggen, dat het
onmogelijk is. dat de vogel
op eigen kracht tegen de
heersende winterwinden in
naar de Verenigde Staten is
gevlogen. Daarom vermoeden
zij, dat hij als verstekeling
aan boord van een schip de
reis heeft gemaakt. Tot dus
ver is slechts eenmaal een
koperwiek gesignaleerd op
Groenland. Maar op het
Noordamerikaanse continent
was hij nog nooit waarge-
worden gered. Op die dag
ving het telegraafstation te
South Foreland van het licht
schip East Goodwin, dat door
het stoomschip R. F. Mat
thews was geramd, het nood
sein: Come Quick Danger,
op. Onmiddellijk voeren
sleepboten uit ter assistentie
en het lukte het verongeluk
te schip veilig een haven
binnen te brengen.
Het Engelse noodsein kwam
spoedig algemeen in gebruik,
doch in 1906 werd het, op de
internationale conventie te Ber
lijn, vervangen door het een
voudiger Morse-sein: drie pun
ten, drie strepen, drie punten:
Sindsdien is het
s.o.a. honderden malen in de
ether geweest, naar men nog
denkt, als afkorting van de
Engelse woorden: Save our
Souls. Voor het eerst werd het
uitgezonden op 14 april 1912
door de marconist van de Tita
nic, het „onzinkbare" schip, dat
op een ijsberg voer en verging.
Dit is wel aardig nu toe
nog in de Boekenweek zit
ten. De Russische revolutio
nair Lenin en de Franse
auteur Jules Verne zijn de
twee schrijvers tvier werken
het meest worden gelezen.
Dit is ontdekt door Unesco,
die in 1957 cijfers over de
meest gelezen boeken heeft
verzameld. Lenin, zo blijkt
uit deze cijfers, wint het in
de landen achter het IJzeren
Gordijn van Jules Verne,
maar in de vrije wereld ver
liest de Rus het glansrijk van
de Fransman. Lenins werken
werden 278 maal vertaald,
die van Jules Verne 121 maal.
En dit «Ijn cijfers over de
werken van andere auteurs:
Shakespeare 120 vertalingen,
Tolstoi 94. Dostojewski 82,
Gorki 78, Agatha Christie 76.
Engels 72. Slmenon en Somer
set Maugham 67, Dumas, Bal-
xac. Twain en Dickens meer
'an 60. Marx. Hemingway,
Jack London en Pearl Buck
meer dan 50. In de Sowjet-
Unie werden tweemaal zoveel
werken vertaald als In het
land, dat op dc ranglijst de
volgende plaats Inneemt: Oost
en Wcst-Duitsland.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. lijst, 5. strijdperk, 8. werktuig om te vegen, 12. eenmaal,
13. eiland van Griekenland. 14. de gezamenlijke hoeveelheid, 16. punthoed,
19 bereide dierenhuid, 21. ontkenning, 22. gem. in Limburg, 24. gem. in
Gelderland. 25. sportterm. 26. inwendig lichaamsdeel. 27 het oude Mesopo-
tamië, 29. deel van het oor, 30. kathedraal, 31. boomloot, 33. voedsel. 35.
kubieke meter, 37. tapijt, 39 gem. in Z.-Holland. 42. tuchtroede. 44. vrucht
van de eik, 46 rivier in Nederland, 47. in orde brengen. 48. voorwerp ter
verlichting. 49 giftslangetje. 51. duivel, 53. zijtak Weser, 55. gil. 58. houten
klepper. 60. keurig, 62. telwoord (Eng.). 63. term in het schaakspel, 64. Turks
bevelhebber, 66 algemeen ruilmiddel, 68. gordel. 70. visschuit, 72. heuvel
in Jeruzalem bekend uit de bijbel, 74. plaats in Gelderland. 76. plaats in
Zeeland, 77. hoog bouwwerk, 79. gevlochten koord, 80 tegenstelling van
smal. 81. fiine haren zeef. 82. brandverf, 83. bekoorlijk gelegen, 94. gem.
in Drente. 85. oorzaak
Verticaal: 1. omgang van een toren, 2 verhindering, 3. iemand de achting
geven, welke hem toekomt, 4. onderricht, 5 stad in Drente. 6. wild zwijn,
7. stuk bouwland. 8. schel. 9. voedsel. 10. deel van een fiets. 11. vogel. 15.
schoenvorm, 17. platte gebakken steen, 18 keur. kern, 20. nobele, 22. inwen
dig deel vari eeiy vis, 23 houten bakje, 26 meisjesnaam. 28. kieuw van een
de^Elbe, 32 misten. 34 geestelijke van hoge
10. stad in Duitsland
in Gelderland bij Druten. 40. vaste koper in een winkel, 41. omgeslagen
voorbovenrand van jas. mantel, enz. 43 roem. 45 meisjesnaam, 50 werp
anker. 52. vervoermiddel. 54 zeer groot aantal. 56. gem. in Dren'e 57.
dorp in N.-Brabant bij Vechel, 59. slotdeel van een lierdicht. 61 achting.
63. puntig voorwerp. 64. bloem bó grote hartslagader 67 gem. in Z.H.,
69 Europeanen, 70 zichtbare voorstelling, 71. de naam van een volk uit de
oudheid. 73. als 21 hor. 75. maat. voorbeeld. 76. meer op de grens van de
Ver. Staten en Canada. 78. keurig, 80. soort café.
I melis. 8. mee. 9. agio. 10. nis, 11.
te, 12. lianen. 16. vallei 19. eelt.
21 Drente. 23. kea, 24. Terek. 25
lunet. 26 Uri, 28. Hor. 29. men.
32. passage, 34. tornado. 36 hal
ma. 37. moker. 38 tegel, 39. roede.
40. top. 41. rel, 43. kom, 45. mee.
46 roe, 51. Aalten, 52. demon. 53.
rinde, 55. lokaas, 57, gek, 59 nee,
60. eender, 61. fel, 63. pats, 65 ark,
66 strand. 69. koord. 70 risee, 73.
none, 75. dupe. 78. dag, 79. sir. 81.
rob, 82. nel, 84. mi, 86. Ee.
Horizontaal: 1 totaal, 6 Hm, 8.
mantel. 13. paleis. 14. elegie, 15.
p.v17 rob, 18. eel, 20. eis. 21.
da, 22. aak, 24. treil. 26. urn. 27
Alem, 28. Heelsum, 30. pree. 31.
sla. 32. por, 33. net, 35. Inn, 36
harem, 38. tenor. 40. tiras. 42. ko
ket, 44. romer. 47. Eist, 48. kog.
49. snee. 50. Palma. 52. Deraer,
54. Adèle, 56. agger, 58. linde, 60.
elf. 62. Eem. 64. neo, 65. aks. 67.
eter, 68 kokarde. 71. krat. 72.
Nel. 74. notie. 76. kar. 7" Dn. 78.
dos, 80 Oss, 81. run. 83. sa, 84
manier. 85. epopee, 87. reiger 88.
die, 89. beleid.
Verticaal: 1 topaas. 2 T.P 3.
aar, f4. alom. 5. leb, 8. Isère, 7.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór don
derdag a s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den «c-hreven. In de linkerbo
venhoek vermelden: „Puzzelop-
losslre" Er ziln drie priizen: een
van 5,— en twee van 2,50.
Reacties In allerlei vorm
Een echt .verhaal" over de verkiezingen op de twaalfde maart heb
ik niet van jullie gekregen. Wel reacties natuurlek in allerlei vorm. Ge
dichten, tekeningen, brieven, maar ik geloof niet, dat de werkelijke
adspirant-politici op onze vraag hebben gereageerd. Misschien hadden
zjj het wel te druk met hun medewerking aan de verkiezingsacties van
de rechtse partijen, die zij nu reeds met volle energie steunen ^n waar
op zij straks als ze de leeftijd hebben hun stem zullen uitbrengen.
RECHT (S) VOORUIT
Ik heb vanzelfsprekend heel wat brieven gekregen maar
uit de inhoud daarvan bleek mij, dat wat „Ruimte voor jullie"
betréft we eerlijk gezegd in een wat lastig parket waren ver
zeild. Reacties als: „ik ben „maar" een meisje en echt, over
politiek heb ik me nooit druk gemaakt" of „op een verkie
zingsdag is het wel leuk zo maar eens door de stad te slen
teren en bij de verschillende kranten de uitslagen te volgen"
bewezen, dat verkiezingen en politiek de meeste van jullie nog
niet helemaal „liggen".
Commentaar overbodig
de tekenaar
arm, jong
een aardig beeld
sen, die in het stemhokje het
vakje rood gaan maken.
Veel vertrouwen in de verkie
zingsuitslag heeft Bram de
Bakker uit Alblasserdam. In
zijn gedicht z.-gt hij „maar
over d'uitslag straks hoef ik
niet te verzinnen. Want zonder
twijfel zullen thans de recht-
sen winnen". We kunnen dus
wel zeggen, dat overal de me
ningen doorklonken: recht(s)
vooruit!
Maar goed ik wil in onze ru
briek toch graag erschillende
meningen laten horen. Bijvoor
beeld die van Piet van der
Heide, een zestienjarige uit
Den Haag. Hij zou als hij het
voor het zeggen had, graag
één grote christelijke partij
willen hebben. „Met zijn allen
ben je toch veel sterker en heb
je toch veel meer invloed", zo
redeneert deze briefschrijver.
Al heel lang werken de christe
lijke partijen naar er toena
dering, die voor deze verkie
zingen nog niet kon worden
gevonden, maar misschien zal
de wens van Piet van der
Heide en met hem van vele
jonge
i nog wel e
vulling gaan.
De zaak van de politiek is nu
eenmaal niet zo eenvoudig als
Coby Andel uit Barwoutswaar-
der (bij Woerder het in haar
overigens bijzonder geestige
gedicht „Vier b'-'-esde heren"
voorstelt en vaarir zij de ex
cellenties Zijlstra, Beel, Staf
en Witte op un gemak er
gens liet zitten wachtm op de
verkiezingsuitslag om daarna
weer blij van zin n£ar Den
Haag te laten teruggaan om
de plaats op hun departement
Claziena de Niet uit Schevenin-
§en noemde twaalf maart een
ag van groot belang voor rijk,
Over 14 dagen:
Heb je 't zelf
voor het zeggen
Ik bedoel precies, zoals het
hier staat: over veertien dagen
heb je het zelf voor het zeggen.
De afgelopen weken hebben we
het met zijn allen over geld,
televisie en politiek gehad, nu geef
ik eens geen onderwerp op. Dit
is overigens een dringend „ver
zoeknummer", omdat jullie me
bijna elke week hebben gevraagd
zo maar iets te schrijven. Ik
geloof, dat ik het eigenlijk niet
meer hoef te zeggen, maar ik
doe het toch maar: tekeningen,
verzen en foto's zie ik ook graag
binnenkomen. In een hoek op
de enveloppe: Ruimte voor jul
lie en het moet allemaal vóór
de 16e maart binnen zijn. Vol
gende week hebben we het dus
over jazz. Je kunt er nog tot
maandag a.s. mee terecht.
We kregen van Cor den Duik
een hele serie goeie cartoons,
die ik graag zo nu en dan eens
als een pittige „pepernoot" in
„Ruimte voor jullie" wil ge
bruiken.
Het heeft niet veel, of eigenlijk niets, met stemmen te maken, dit
gedicht. We zetten het er dan ook „zo maar" ln, omdat het toch wel
de moeite waard is zo'n vers eens te lezen. Het is van P. Storm,
leerling van een chr. kweekschool te Rotterdam, die beloofde ook
eens een stukje proza te zullen schrijven. Graag! (Dezer dagen krijg
je voor dit vers wel de postbode aan de deur).
Spotprenljes en politiek: al jaren onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
Wat zeg je van deze? Piet van der Heide uit Den Haag, die overigens,
zoals je in deze rubriek kunt lezen nog meer op zijn lever had, tekende
de P.v.dA.- en de V.V.D.-kippen, die eikaars veren pikken. Het ge
bruikelijke bedrag volgt.
KNAP STUK WERK
Margreet Buisman (Den Haag)
liad de lente in het hoofd en heeft
dit voorjaarsachtige gevoel in de
gestuurd. Binnenkort komCn we
wel uitgebreider aan het voorjaar
toe in deze rubriek, 'k zal de ge
dichtjes bewaren.
K DECEMBER
Zo
ik
overdrijving
toen wel het stuk willen noemen
van Leen van Dongen (Rotterdam)
die een bijzonder interessante uit
eenzetting gaf over byna alles, wat
met de stembus heeft te maken.
Het is een hele verhandeling over
de opzet, het doel en de beteke-
i heel
i zijn besteed. Goed
ORIGINEEL
met een bijdrage van Annekf
Storm (Monster), die de 5e decern
ber door haar verhaal Iaat spe
len. Ook dit stukje gaal de mar
Sinterklaas, weer eens u
Wel een origineel gegeven lag
ten grondslag aan het stuk van P.
den Breejen (Hardinxveld-Giessen-
dam), 't Gaat o m. over een familie,
die aan politiek doet, niet zo maar,
docli op het hobby-achtige af.
TEGENHANGER
1 te ko-
Het onderwerp „klassieke mu
ziek" zou Bert Aalbers graag eens
onder de loupe nemen. Een tegen
hanger voor de jazz van volgende
TIJDLOZE STAD
Het leven is er fel en haastig:
tussen grauwe steen-kontrasten
staat
de Mens
als eenling of als
Massamens
Wegen ademen gejaagd
snelverkeer in en uit
de gfote stad
En waterlinten spoelen
schepen naar de kaden
Grijpers omklemmen
Exotische waren
Een meeuw duikt omlaag
In het hart tikt de klok;
de tijd verstomt,
waar typewriters
hun antwoorden spuwen
naar Hamburg en Rio
lawaai-geluiden
(de klok tikt door)
octopus-agenten
souverein
spelen met
nors-grommende auto's
Als de nacht valt,
filteren lantaarns
lichtkegels
op stomme keien
Het duister' o
de na-ijlende stad
De tijd staat één ogenblik stil.
Oplossingen
Hieronder volgen de oplossingen van de
•serie dame-offers, welke wij u in onze
rubriek van 21 februari jl. voorzetten.
1. Bernstein—Najdorf. l.Te8!Lf5 (Indien
1. Dxc2, dan 2.Txf8:t Kh7 3.Lg8t Kg6
4.Txf6 mat of ook 3. Kh8 4.Lb3t en
wint) 2.Txa8!Txa8 3.gxf5 Dh5 4.Te4
Dh3 5.LI1 Dxf5 6.Th4t! gxh4 7.Dxf5
Pxf5 8.Lxf6+ Kg8 9.d7! en zwart gaf het
op.
2. Rlemann—Stephan. I.cxb7ü Dxdlt (Op
1. Td8 volgt 2.Da4t Ld7 3.Dxd7+ Txd7
4.b8Dt Pc8 5,Dxc8t Ke7 6.Dxd7t en
7.Df7 mat) 2.Dxdl Td8 3.Dxd8tü bene
vens b8D en wint.
3. Carls—Bernstein. 1. f4 2.Tg5 Ddlt
3.Kg2 f3t 4.Kf2 (zwart moet het schijn
baar opgeven, maar4. Dgltü
5.Kxgl f2t 6.KI1 Lh3t 7.Ke2 flDt en mat
in enkele zetten.
4. KotovBernstein. 1. De4 2.Th8t Kg6
3.f5t exf5 4,Dxh6tü en mat op de vol
gende zet
Miniatuurproblemen
Wjj hebben altijd een zwak gehad voor
miniaturen: in de schaakpartij, in de pro
blematiek, in de eindspelstudie. En wij staan
hierin niet alleen, dat is ons vaak genoeg
gebleken.
Het is daarom, dat wij met bijzonder veel
genoegen kennis genomen hebben van een
probleemboek van dr. Werner Speckmann,
getiteld „Strategie im Schaehproblem - 242
Miniaturen". Het aantrekkelijk uitgevoerde
werk is uitgegeven bij Walter de Gruyter
Co. Genthinerstrasse 13, Berlijn W 35.
De prijs .is DM 9.20.
Voor wie het niet precies mocht weten:
Miniaturen zijn problemen waarbij in totaal
slechts 7 figuren (van wit en zwart samen
dus) te pas komen. Dat is heerlijk, zult
u denken. Die problemen kunnen vast niet
zo moeilijk zijn als die waarin méér mate
riaal voorkomt. Wij willen u graag ln die
waan laten, mede omdat de problemen
welke wij, ter vulling van deze rubriek
uit het boekje selecteerden, stellig niet de
moeilijkste zijn.
Maar de moeilijkheid is ook het belang
rijkste niet. Veel belangrijker is of u aan
deze miniaturen plezier beleeft! Wij wensen
u dit bij het bestuderen van het viertal
problemen, dat wij uitzochten, gaarne toe.
Oplossingen en correspondentie aan de
heer H. J. J. Slavckoorde, GoudreineG
straat 125, Den Haag.
