CHRISTELIJK
LM ISABELLA
WYBERT
Culturele taak voor
gemeentebesturen
Comité kerk en politiek
bepleit nieuwe koers
Aambeien?
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Vrijzinnige Hervormden
toch ook modaliteit
East Lynne
Pleidooi voor een foto
verzameling
f-JET instellen van eert eigen
foto-verzameling kan voor
een gemeentebestuur een dank
bare taak vormen, meent de
burgemeester van Noordeloos. de
heer li. W Schakel. In het or
gaan van het verband van ver
enigingen van a.r gemeente- en
provinciebestuurders. ..De Ma
gistratuur", peinst burgemeester
Schakel over de geleidelijke
verandering vton ome steden en
dorpen, van de wijzigingen in het
beeld van onze straten en pleinen.
Een ansichtkaart van 30 jaar ge
leden maakt de indruk van een
museumstuk en dat beslist niet
alleen door de kleding van de
jeugd, die men steevast midden
op die kaarten van die tijd vindt
samengetroept
geleidelijke
ven de adem in. Dat
issellng van
het uiterlijke beeld van onze ge
meenten la er eok de oorzaak
var., dat nog altijd te weinig ge
meentebesturen er toe «ijn over
gegaan een foto-archief aan te
leggen.
Onze plaatselijke beeturen heb
ben hier ons Inziens een dankba
re taak Een taak. die ze
met weinig moeite en geld
ook kunnen volvoeren.
Zij toch zijn bij die geleidelijk
voortschrijdende veranderingen
hetzij als oodrachtgeefater hetzij
als toezichthoudster betrokken.
Het optisch vasthouden van klei
nere monumenten, dorps- en atads-
gezichten baart zodoende geen
grote moeilijkheden.
Zij staan in verschillend opzicht
het dichtst bij de in geding zijn
de materie, wat hun een voor
sprong geeft op instituten, ver
enigingen en organen, die op pro
vinciaal niveau liggen.
Zij kunnen ook het best de con
tinuïteit waarborgen, hetgaen een
afbakening naar de kant van par
ticuliere initiatieven betekent.
Natuurlijk zal het alleszins aan
beveling verdienen zich bij de
uitvoering van één en ander door
particulieren te doen bijstaan.
Zulk een bijstand uit de particu
liere sector kan het geheel voor
verstarring behoeden c.q. een wat
uitdovend vuurtje brandende hou
den. Ala taak zien wij:
a het verzamelen van de beel
den,
b. het beweren daarvan,
c. het toegankelijk houden daar
van. Over elk van deze 3 pun
ten een enkel woord.
Het verzamelen van de beelden
zou kunnen omvatten:
1. een beroep op de burgerij
om te schenken c.q. tijdelijk af
tc staan: oude ansichtkaarten,
oude groepsfoto's van verenigin
gen. oude foto's van inmiddels
verdwenen of sterk gewijzigde
gebouwen, straten, bruggen enz.;
2. het vastleggen van de huidi
ge situatie: het totaal-beeld van
de gemeente (systematisch!be
nevens de daarvoor In aanmer
king komende details:
3. het vastleggen van alle toe
komstige wijzigingen van voldoen
de betekenis ihet adjectief ligt uit
de aard der zaak in de beleids-
sfeer);
4. het periodiek maker van een
foto van de plaatselijke verenigin
gen en organisaties;
5. het verzamelen van foto's en
voortaan voor het archief vast
leggen van belangrijke gebeurte
nissen in de gemeente.
Vanzelfsprekend is bij deze op
somming niet gemikt op de gro
te gemeenten waar uitvoering van
dit programma in de volle
breedte ondoenlijk is.
Het bewaren van dit archief
kan ten gemeentehuize geschie
den. Het systematisch ordenen,
opplakken, droog en brandvrij be
waren dient daarbij de aandacht
te hebben.
De toegang tot de verzameling
behoort zo vrij te zijn als de
voorzorg tegen ..verzamelaars'"
maar oven toelaat.
Verder kunnen er van tijd tot
tijd tentoonstellingen gearran
geerd worden, terwijl bepaalde
onderdelen van de verzameling
bij speciale gebeurtenissen, jubi
lea e.d. een dankbare rol kunnen
spelen.
Blijvend binnen het haar toege
scheiden bestek kan de burgerlij
ke gemeente hier een dankbaar
stukje cultuurarbeid verrichten.
Uitslag enquête onder Hervormden
„Heilstrijd in
grote stijl is
noodzakelijk
sprekers o'ie onder de naam ..Derde-Weg "-
mentaliteit kunnen worden samengevat".
Naar het oordeel van het comité dient
te allen tijde te worden voorkomen, dat
vele kerkleden opnieuw synodale uit
spraken met politieke strekking zullen
kunnen misbruiken als een „principiële"
dekmantel voor een materialistische keuze.
En een andere uitspraak luidt: „Men
(Advertentie)
10 tegtn I
d»t 0 «in di 10 Bnlirrdnvit
Hilzem Dnryei gebruiken
voor 't binden van groenten, soepen
en se use n Een keukengeheim, dat
overgaat van moeder op dochter
MAÏZENA
DU RYEA
maakt Uw groenten zo lekker.
kreeg de volgende reactie: 1 volledige in
stemming (In totaal waren er 245 ant
woorden). 7 lnstsemmingervbehave met de
uitspraak over Nieuw-Oulnea, 8 geen
mening, resl absoluut afwijzend.
Vraag twee luiVlde: „Acht u politieke
oorllchtlng, beïnvloeding of protest vla
de kansel een verrijking,
(Advertentie)
Geweigerd drieluik
geplaatst in Diever
Het drieluik, dat de Voorburg
kunstenares mevrouw D. Aalbers-K<
lewijn aan de Hervormde kerk te Voor
burg wilde schenken, maar dat door
de kerkvoogdij niet werd geaccepteerd,
zal nu een plaats krijgen in de geres
taureerde hervormde korte te Diever.
Het drieluik heeft drie panelen elk van
3.50 bij 5 m. Het geeft een voorsteüng
van de Vader, de Zoon en de Heilige
Geest. Het zal geplaatst worden in de
nis van de zuiderzijbeuk tegenover het
koortje, dat als kapel voor huwelijksvol
trekkingen wordt gebruikt. Dc heer
pers ln liturgische kleuren, een handge
knoopt tapijt, dat bij huwelijksplechtig
heden gebruikt zal worden en waarin
Mr
4ilt tabletje
en U stilt de pijn*
HnmotAhs. een nteuw middel ln tablet-
vorm. O oen ralf of zetpillen nodl*.
Homo tab» doen de iwell intron slinken
•n bevorderen (onoxing. Voor "n volko
men herstel van aambeien en lang*
vrijwaring van pUn:
HEMOTABS
"n Complet* kuur f. 1.47
BU Apothekers sd Drogisten.
dr. D. C. Mulder
met verlof
Mr. dr. D. C. Mulder, missionair pre
dikant van dc Gereformeerde Kerken.
It mot verlof ln Nederland aangekomen.
Dr Mulder heeft vier Jaren In Jogja
karta Indonesië) gewerkt als docent
aan de Theologische Academie en aks
bijzonder docent aan dc Gadla Mada
Universiteit van Jogjakarta. Te! is de
bedoeling dat dr. Mulder begin april een
conferentie bijwoont in Asmara ln Erl-
hm, die handelt over .,Do Evangeliepre
diking nnn do Islam".
Dr Mulder ral er ook een riteraat
houden. Hij denkt tot oktober m Neder
land tc blijven. Zijn werk m Jogjakar
ta hoopt hij eind 1959 te hervatten. Hij
heeft een re-entry permit Zijn adres
Is: Loosdrechtseweg 51 te Hilversum.
motieven aangaande de betekenis van
het huwelijk zijn verwerkt en het om
slag van een in varkensleder gebonden
bijbel. De kerk van Diever dit in de
14c of 15e eeuw gebouwd werd en die
de bijnaam heeft van de kathedraal
van Drenthe, zal ook een kinderhoek
krijgen, zoals men die ln de Engelse
kerken wel vindt. Het zal de eerste
hervormde kerk zijn, waar men zulk
fen kinderhoek zal aantreffen. De kerk
.die onder toezicht van Monumentenzorg
gerestaureerd wordt, zal met Pinksteren
onnieuw ln gebruik worden genomen.
De kerkvoogdij heeft nog een ongedekt
tekort op de restauratie van 5.000. De
statenbijbel op de kansel ls een ge
schenk van dr. D. A. Wumkes te Em-
men. De nieuwe kerkeraadskamer is
herbouwd ln 18e eeuwse stlJL
Ds. A. N. van de Kreeke
Ds. A. N. van de Kreeke, hervormd
predikant te Schagen, heeft het voorne
men op 1 mei met emeritaat te gaan.
HIJ laf op zondag 26 april afscheid
men van zijn gemeente. Ds. Van de
Kreeke werd ln 1894 geboren. Op 2
maart 1924 aanvaardde hij te Zljpe het
predikambt, Op 1 september 1926 werd
hij voorganger van de afdeling Bellen
van dc Nederlandse Protestantenbond,
In 1928 kwam hij opnieuw ln de Ned
Herv, Kerk In actieve dienst en was
achtereenvolgens predikant van Bee.-ta
on Berkhout. In 1936 ging hij naar de
afdeling Kampen van de v<
ifdellng Kampen t
/rljslnnlge Hervormen-
hij als predikant te Berkhout en te
Tlel. vanwaar hij nu met emeritaat
gaat.
tal leden der Ned. Herv. Kerk een kerkelijke leiding
enquête ingesteld inzake kerk en Jet politiek-sociaie terrein". De nadruk
politiek. Het comité, dat zich voor a
dit doel vormde, heeft thans de
resultaten van dit onderzoek in een
rapport neergelegd en het de gene
rale synode der Ned. Herv. Kerk
aangeboden. Aan de vergadering
der synode van 22 juni a.s. zal het
rapport worden voorgelegd. Het
beschrijft aan het slot de nieuwe
koers, welke naar het oordeel van
de comitéleden door de kerk dient
te worden gevolgd.
Het aantal ontvangen brieven naar aan
leiding van deze enquête bedroeg 335.
dat is ongeveer 37 procent van dè ver
zonden formulieren. De inzenders ver
tegenwoordigen alle sectoren van de sa
menleving. Zes vragen werden gesteld.
De eerste (..Hebben alle politieke uit
spraken der kt k, bij monde van de sy-
Nieuwe koers
Het slothoofdstuk draagt tot titel: „De
nieuwe koers met de oude opdracht".
Gezegd wordt o.m., dat het comité zich
niet aan de indruk kan onttrekken, dat
vele „progressieve" predikanten zich ook
op sociaal-politiek terrein hebben bege
ven, omdat zij van mening zijn, dat er in
deze tijd ijl
het c
de taktiek, die zij voert in haar strijd
gerechtigheid op deze wereld te ver
wezenlijken. „Het begrip gerechtigheid
loopt voortdurend gevaar te worden ver
nauwd tot het begrip sociale gerechtig
heid en dit wordt weer dikwijls vereen
voudigd met de socialistische gerechtig
heid."
Heroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Oosterwold Gld.)P. de
Jong te Kootwijk; te Boyl (Fr.): A. Bloe-
mendaal te s-Heerenberg.
Beroepbaarstelling: M. Jansen, vicaris,
Gatestraat 30, te Nieuwkoop-Hagén.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Utrecht-Oost (2e maal),
(vac. H. W. H. van Andeli: P. Heinen te
Noordwijk-Binnen; te Aalten (vac J. v.
Wijngaarden': L. Schuurman te Giessen-
burg, die reeds bedankte.
Maartens-
den, emeritus missionair predikant van
Utrecht.
GEREF, KERKEN (vrijgemaakt)
Bedankt voor Berkel: G. Zomèr te
BunschotenSpakenburg.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor 's-Gravendeel: M. Vllet-
stra te Eemdijk.
Beroepen te DoOmspljk-Elburg: D
Slagboom te '8-Oraven2ande.
GEREF. GEM. IN NEDERLAND
Bedankt voor RIJesen: Chr. v. de WóéS-
tijne te Barneveld.
We moeten oppassen dat we niet de Joden de schuld gaan
geven van de kruisiging van Christus. De heidenen en dat
zijn wij dus ook hebben er evenveel aandeel in gehad. Wel
maakt Christus zelf een onderscheid. Wij lazen reeds dat Hij
door de geestelijke leiders (Lucas 9 22) moest „lijden en wor
den verworpen". In Lucas 1832 zegt Hij, dat de heidenen
Hem zullen bespotten, smaden en bespuwen. Israël weigert
Hem koning te laten zijn, de heidenen weigeren Hem koning
te laten worden. Zelden is er een ogenblik in de wereldge
schiedenis geweest, waarin Christus Jood en heiden tegelijk
kon dwingen tot een positiebepaling. Toen Christus kwam
moest heel de wereld kiezen en de keuze is geworden: „Tegen!"
Maar niet slechts de wereld van toen moest kiezen. Iedere
generatie moet opnieuw haar houding tegenover Christus be
palen. Hoe belangrijk dogmatiek, theologie, ethiek en exegese
ook mogen zijn, hun belang verzinkt in het niet bij deze fun
damentele vraag: Wat wilt gij doen met Christus. In wezen
hebben ook wij reeds gekozen. Wie hem één moment in zijn
leven niet de plaats heeft gegeven die Hem toekomt, heeft
eigenlijk reeds het „tegen" uitgesproken. Gelukkig eindigt de
b\jbel niet bij Golgotha, maar volgt op het „neen" van de mens,
het „ja" van God. Toen wij niet wilden, wilde Hij, zodat wij
nooit meer ons kunnen verschuilen achter het excuus: Ik moet
wachten totdat Hij mij „het willen" geeft. Hij heeft gegeven.
POLITIEK EN KUNST
De 23-jarige Dalai Lama, geestelijke lei
der van Tibet, is benoemd tot doctor
bi de boedhlstische theologie. Hij
moest eerst een streng examen ln re
ligieuze onderwerpen afleggen. De Da
lai Lama is de 14e drager van deze
titel.
boven het weten bU te brengen,
hem te verlossen uit zü" eenzaamheid
door hem Jezus Christus te verkondi
gen, In Wien hU het gesprek met God
kan openen over zijn diepste levensvra
gen, kortom al datgene dat tot de per
soonlijke zielszorg behoort, is het vurig
verlangde antwoord, waar nog menig
ongelovig mens in zijn nood cn menige
gelovige ter Vertroosting In deze tijd
vraagt", aldus het comité.
Leden van het comité zijn de heren:
mr. W. Beernink, Dordrecht: H. J. Boon-
stra Leeuwardén: prof. dr. J. Prins,
Utrecht; mr. E. J. d"e Roo, Amsterdam;
A, J, Themans Amsterdam: dr. J. M.
Furnée, Den Haag.
Het comité vraagt de synode een
nieuwe koers uit te zetten, ln concrete
de huidige politieke en soclaal-econo-
mische schermutselingen te doen verke
ren in een heilstrijd ln grote stijl tegen
tfe religie-verdervende machten dezer
eeuw. tegen de achtergrond van de spec-
I taculaire opgang in de gehele westerse
nUMnan X' wTtrfln» van Hf wereld, met zijn grootscheepse natuur-
kerkdlenst? ZUn deze activiteiten In het keTin^en^tefds^n^
*°oS wtar van'ti*ónvoorwaardc-1 maatlclTappU^zlJ^^rgfng
en 12 voorwaardelijk politiek op de tot Sraf- z«n begoocheling,
sel een verrijking achten, terwijl alle -
anUeren het een verarming vinden. Wat|
5r.rw«„^rrl.6.V/.'ïk^n"n"o«^<i'l'.,rk Prof. Haitjema tot confessionele
delljk op zijn plaat», de rest zegt:
ln de pers
Op de vraag, of het tot de taak der)
officiële kerkelijke bladen behoort poli-
lichten en de gemeentele
den te beïnvloeden, waren de reacties
als volgt: 10 onvoorwaardelijk akkoord
i 13 voorwaardelijk, de rest (van de 204
r.twoorden) niet. Énkele van de gestelde
voorwaarden waren: objectiviteit; mits
G.H.U.; geen praktische politiek;
mits reformatorische waarheid; slecht6
urgente gevallen; mits kerk niet met
politiek wordt vereenzelvigd; mits in p'o-
sitief christelijke zin.
Een volgende vraag had betrekking
op het al dan niet wenselijke van politie
ke voorlichting of bedrijven van politiek
door de organen van bijstand als Kerk
Wereld. Vier antwoorden waren ge
itel positief, negen voorwaardelijk ak
koord, terwijl de rest Van de 177 inzen
ders deze voorlichting ongewenst achtte.
Van deze groep noemden 25 inzenders
Kerk cn Wereld onomwonden pro P v.
d.A. Slechts een zevental achtte een
spec,aal org.an nor kerk «n politiek eniging heeft prof. dr. Th. L. Hait*
al dan niet onvoorwaardelijk gewenst. f
ln hel algemeen vond men samenbunde- Jfma Zich gllteravOnd ln Oronln-
Ung van kerkelijke periodieken gewenst,
ambtsdragers
Ondanks sterke
toeneming van
richtingbesef
(Van een onzer redacteuren)
In een vergadering van de Pro
vinciale Commissie (Groningen-
Drenthe) der Confessionele Ver-
Afkeurend
Op vraag vijf („Hoe Is uw mening over
de actlvltett«n van de raad voor de zen
ding l.v.m. de gewijzigde situatie van het
Rijk?") kwamen 171 antwoorden binnen.
Resultaat: 7 gunstig, 16 geen mening, de
resterende 148 ten scherpste afkeurend.
Ten slotte bleek uit de enquête, dat 105
van de 154 Inzenders van mening waren,
dat niet elke groepering in de kerk voor
radio- cn televisieuitzendingen tot haar
reeht komt. Enkelen meenden, dat het
IKOR teveel op Vie P. v. d. A. Is ge
oriënteerd.
Grote zorg
In een volgend hoofdstukje van het
rapport geeft het comité zijn standpunt
weer, Het zegt van grote zorg voor de
toekomst van de Herv, Kerk te zijn ver
vuld. O.m. wordt gezegd: „Wanneer onS|
comité uitspreekt, dat vele kerkleden ln;
de leiding der kerk van de laatste Jaren
een soort bijwagen van de P.v.d.A, menen
te zien, meent het zich niet aan over
drijving schuldig te maken, en maakt het
nog geen molding van bedenkelijker ten-
denzen onder kerkelijke schrijvers en
gen optimistisch uitgelaten over
de na-oorlogse groei in de kring
van de Vrijzinnige Hervormden
naar het belijden van de kerk. On
danks een toenemend richtings
besef meende hij nog altijd een
sterke stroming waar te nemen,
die werkelijk de eenheid van de
kerk zoekt.
kerkelijke hoogleraar
sprak over de vraag: „Is het vrijzinnig
protestantisme in de Hervormde Kerk
een richting of modaliteit?"
OVERAL DREIGT
BESMETTING
Gebruik regelmatig
152
E*n knlkj# nsar d# oud* Dili «n hU wendde zich
om en verdween, zonder nog enige notitie v.n Ja
mes u nemen Dc oud* man vroeg laatstgenoemde
"'^Wift* was dat voor een kleine tussenscènc. mljn-
h°e.^iet|Cbelangrijks", lachte de heer Ebenezer. ..Al
leen is hij daar", en hU maakte een hoofdbeweging
naar sir Francll. „niet «lUjd de grote man geweest,
die hij nu is".
,',Ikh heb cr mijn mond over gehouden, want het
gaat me niet aan, maar Ik heb er niets £P
u het geheim tc vertellen. Wilt u wel 6«Jovefii dat
die deftige baronet, mijnheer de par ltmentalkan.didaat
voor West Lynne. Jaren geleden aItljd In dc zuurt
van Abbey Wood rondhing, omdat hij stapelgek op
Afy Hallljohn was? Toen noemde hij zich niet ue-
V De" heer Dili kreeg een gevoel. h0"deJ{|
naalden en «pelden zijn geheugen M WJ
herinnerde zich. dat er toch eens een dubieuze kwes-
oest was in verband met Rlcha^d Hare^en^een
Z'CThorn7 Hel was toen al een fatterig vontje. nat
•ls nu In de schemeravond kwam hij dan altijd dc
weg van Swalnson lang» gelopen, bond zijn paard ln
het bos vast en deed alsof Afy zijn eigendom was.
Omdat'Ik het wel tien keer g«zl«n heb. Ik was
ln dl* tijd zelf smoorverliefd op Afy en ging heel
wat keertjes 's avonds zelf naar haar toe. Als
nnn moord.n.tr cn« nMt. die Dick Hire, den hed
Aly mleichien wel mil willen weten Niet det
ze wat om Dtek gaf overigens, maar ziet u. die
belden waren heren. Ik ben er dankbaar voor. dat ik
haar ontsnapt ben. het Is mijn geluk geweest, Met
X. n vrouw had Ik altijd in de mlsèro gezeten, ter
wijl ik er nu een enkele keer nog eens Uitkom
Wist ti toen al. dat hU Francis Levison was?
Weineen. HU noemde zich Thorn, dat heb Ik u
immers al verteld Toen hij hier opdook als parle-
van
óocr ANN LUDLOW
menukandidaat tegenover Carlylë. was Ik helemaal
ln de war, net als Bethel zo even. Dus, zet Ik. dan
is Thorn dood eo begraven en Levison weer opge-
lU,Wat had Otway Bethel met hem uit te staan""'
"Niets, voorzover ik weet tenminste. Alleen was
Bethel ook een liefhebber van de bossen, al zat hij
achter ander wild dan Afy aan, en zo moet hij
Thorn wel meermalen ontmoet hebben. U hebt ge
zien, dat hij hem herkende."
..Thorn, ik bedoel Levison. scheen niet bijzonder
ln zijn nopjes te zijn met die herkenning zei de
hMr D1U 1 w,
Wie zou dat wel zijn in zijn plaats lachte
Ebenezer James, „Ik wil ook liever met herinnerd
worden aan allerlei bokkeaprongen. die ik uitgehaald
heb ln tijden van armoe, en hoe zou het eri voor
Levison wel uitzien, als het bekend werd. dat hij zich
eens Thorn had genoemd en Afy Hallljohn had na-
'',!\?aarom noemde hij zich Thorn? Wat had het
voor nut. zijn eigen naam te verbergen?"
..Weet Ik niet, kan Ik niet zeggen. Heet hg wel
Levison of heet hij Thorn?"
„Och, onzin mijnheer Ebenezer
De heer Dili trachtte vol van het zonderlinge
nieuws dat hij zo juist gehoord had. zich
M, om mijnheer
i kermis te stellen. Daartoe
stond het volk echter te dicht opeengepakt
moest, zo goed en Zo kwaad als het ging, geduldig
zijn kana afwachten, tot er een opening zou ontstaan.
Zodra dat mogelijk was, wist hij het kantoor te be
reiken en stapte het privékintoor van mijnheer Car-
lytc binnen, Deze was aan zijn schrijftafel gezeten,
bezig met het ondertekenen van brieven.
..wel, wel. Dill, je bent buiten adem!"
„En geen wonder! Mijnheer Archibald, ik kreeg
een allerzonderlingste mededeling te horen! Ik ben
nu achter de identiteit van 'die Thorn gekomen. Wie
denkt u dat het is?"
Mijnheer Carlyle legde zijn penhouder neer en keek
de oude man recht in het gezicht: nooit tevoren had
„Ik begrijp je
deed hij werkelijk
de oren.
„De Levison van nu. uw tegenkandidaat, is dezelf
de als Thorn, die achter Afy Hallijohn aanliep. Het
is zo, mijnheer Archibald."
„Dat kan niet!" sprak mijnheer Carlyle traag, ter
wijl de ene gedachte na de andere bij hem opkwam.
„Waar heb ie dat gehoord?"
Mijnheer Dill deed zijn verhaal: zijn herkenning
door Otway Bethel: sir Francis Levison, die bleek
van schrik werd iwant dal had hij opgemerkt'; de
onthulling, die Ebenezer deed
..Bethel heeft tegenover mij meer dan eens ont
kend. dat hij Thorn kende of zelfs maar afwist van
het bestaan van zo iemand", merkte mijnheer Car
lyle Op.
„Daar moet hij een bedoeling mee gehad hebben",
antwoordde de heer Dill, „want vandaag kenden zij
elkaar wel degelijk. Levis® herkende hem vast en
zekar, hoewel hij er zich brutaalweg van afmaakt*
en voorwendde, dat dit ni# het geval was."
„En was het niet als Levison, maar als Thorn,
dat Bethel hem herkende?"
,,Daar kan nauwelijks ttvijfel aan bestaan. HIJ
noemde de naam Thorn «lel niet, maar hij was
klaarblijkelijk stomverbaaö, toen h*m verteld werd
dat dat Levison was. Als die twee niet samen hat
een of ander geheim hebbtn, mijnheer Carlyle, dan
zal ik nooit mujn eigen ogm weer geloven".
(Wordt vervolgd.»
ting als een middelpuntvliedende ei
modaliteit een middelpuntzoekende stro
ming ln de kerk. Het middelpunt
Jezus Christus, de Heer der Kerk.
een beknopt overzicht schilderde
de spreker de groei in de kerkelijke
vrijzinnigheid, Professor Haitjema stel
de met nadruk vast-dat deze groepering
ontstaan is uit het deïsme van de vorige
r. Dit wil echter niet zeggen dat hij
de vrijzinnigheid met een sneltreinvaart
afwees.
ig waar te nemen di
dichter voert naar het klassiek belljdei
In deze beweging ls een herontdekking
gaande van de christelijke religie als
Ïodsdienst van zonde cn genade. Jezus
hristus is niet langer alleen slechts
voorbeeld, maar ook verlosser. Men
krijgt meer oog voor wat de bijzondere
openbaring in Christus ls en er f
groeiend kerkbesef te bespeuren.
Deze ontwikkeling komt niet voort uit
de bron van de vrijzinnige beweging.
Hier heeft een entproces plaatsgevon
den. dat geleld heeft tot de groei naar
een nieuwe orthodoxie. Daarom mogen
we niet afwijzend tegenover deze vrij
zinnigen staan.
Halve naarheden
Maar professor Haitjema belichtte ook
de andere kant van de medalje. Ook al
wilde hij niet voor algemeen aanvaar
den dat de vrijzinnigen de orthodoxe
termen met een andere inhoud vullen,
toch wéés hij er op dat de vrijzinnige
beweging wel meer orthodox is gaan
denken, maar niet verder gekomen is
dan tot halve waarheden.
Men wijst nog met enige huivering af
dat Christus van eeuwigheid is. Bij ver
zoening wordt wel gesproken over het
sterven van Christus ons ten behoeve,
maar men durft het niet aan te geloven
dat het geschiedde tot boeting van onze
schulden in onze plaats Men zoekt wel
een belijdende kerk, die weerspreekt
wat met dat lijden in strijd is, r 1
wil geen leertucht.
Door deze feiten kwam professor
Haitjema tot de conclusie dat de vrij
zinnige Hei-vormden nog veel te sterk
velerlei essentiële karakteristiek'
zitten van de middelpuntvliedende rich
ting om argeloos van modaliteit te spre
ken.
In dit verband wees de hoogleraar op
het feit dat de vrijzinnigen de unie-ver
klaring van de Hervormde Synode heb
ben afgewezen en dat de hoofdredactie
van het blad „Kerk en Wereld" weer
bezig is om te strijden voor de eenheid
van het vrijzinnige front. Ontsteld was
de artikelen van de Leidse hoogleraar
professor Hiddlng, naar aanleiding vanl
de synodale verklaring die hij „een on-|
verdacht revolutionair" tegen artikel 10
in de Kerkorde noemde.
Worsteling
Maar professor Haitjema meende toch
dat, ondanks de klankkrügende tegi
strijdige opvattingen, er sprake blijft
van een voortgaande worstcfinj
klassiek belijden, zodat de vrijzinnigen
nog steeds recht hebben op
modaliteit.
Hij wees op professor Banning die de
..jlddelpurttvlledende krachten heeft ge-
brandmerkt. Ook hebben de vrijzinni
gen meegewerkt aan kerkelijke beslis
singen die niet meer ongedaan kunnen
worden gemaakt, Wie de ontwikkeling
ln de Horvormde Kerk ziet als een wón
der van Ood, moet erkennen dat Gods
werk dóórgaat Krachtig waarschuwde
professor Haitjema echter in het slot
van ziin betoog tegen een al te argeloze
naïveteit, die op het ogenblik in brede
ringen ruimte krijgt.
Professor Haitjema wilde niet arge
loos. maar wel optimist zijn!
TAAT IN EEN TIJD, aan verkiezin- dat zich met enige zelfingenomenheid
gen voorafgaande, dc politieke aandient als het meest geiezene. De
hartstochten zich kunnen laten gel- carlcatuur ging ver over de schreef,
den, ligt voor de hand. Wij kunnen cn dat het blad een week later een
er ook geen bezwaar tegen hebben, andere tekening opnam die mee de
in zoverre daaruit blijkt van een bedoeling had de indruk van de eer-
verhoogde politieke belangstelling en stc carlcatuur te verzachten, mocht op
vooral ook van het feit dat men ge- zichzelf prijzenswaard heten, doch
nelgd cn bereid is de politiek ernstig was als correctie toch beslist onvol
te nemen. Politiek mag volgens ons doende. Een ruiterlijk peccavl had
ook heel wel een zaak zijn van het h«er «neer aangesproken,
hart.
Met deze gezonde
heeft weinig meer uitstaande, wan
Een ander kwalijk voorbeeld heeft
overwegingen een plaatselijke afdeling van een po
litieke partij geleverd. Deze afdeling
neer men zich door zijn gevoelens heeft een nabootsing van een oorlogs
monument gemaakt ter bekendma
king van het ledental dat zij zich in
deze verkiezingstijd verworven had.
laat meeslepen. Ook deze verkiezings
strijd, waarin wij ons nu bevinden,
laat voorbeelden zien van uitingen en
van uitlatingen die over de schreef Geen wonder dat zoiets, gelukkig
gaan. Wie zich daaraan tc buiten
binnen de kring van deze
gaan, mogen bedenken dat ze de po- partij zelf, als ergerlijk wordt aan-
litiek een slechte dienst bewijzen en gevoeld.
i bovendien een slechte dienst Politiek is een harde zaak. Zij heeft
dat
bewijzen aan de zaak die 3
wellicht te goeder trouw
staan.
Wij denken hierbij aan een a
tuur, onlangs verschenen in een
VOORBEELDEN
tegelijk ook iets van een kunst. Haar
te beoefenen is voor ieder van ons
noodzakelijk. Maar het op de juiste
wijze te doen blijkt wel eens heel
jyjEN vraagt ons wel eena om voor- in de zo sterk geslonken socialistische
beelden van het feit, dat de pro- invloed op het regeerbeleid.
testants-christelijke ministers
Er zijn socialisten die nog wel eens
vloeden ten goede hebben uitge- de neiging hebben het te doen voor-
oefend, hetgeen mee zou mogen gel- komen alsof de socialistische mlnls-
den als een rechtvaardiging van hun ters uit het kabinet zijn weggedrukt,
deelnemen aan de regering. De werkelijkheid ls een andere; zij
Het is niet moeilijk, deze voorbeel- zijn heengegaan op wens van hun
den te geven, en het spreekt ook eigen partij, en juist omdat er een
vanzelf, dat ze zich in het bijzonder naar het socialistische gevoelen te
ons hebben opgedrongen in de weinig socialistische invloed uit te
dagen rondom de kabinetscrisis.
Een markante aanwijzing vormen be
oefenen viel. Zij hadden moeten
vaststellen iets waarvoor bij heel
paalde verlangens waarmee thans de ons volk een open oog gevonden
socialisten, ook socialistische gewe- moge worden dat zich, mee door
ministers,
Nauwelijks worden
hinderd door medeverantwoordelijk
heid voor het regeerbeleid, of
komen met bestrijdenswaardige aan-
komen, het meedoen van de protestants-
niet langer ge- christelijke ministers aan het regeer
beleid, een wezenlijke wending bin
nen dat regeerbeleid voltrokken had.
Zó liggen de zaken, en zó mogen we
gelegenheden naar voren. Wij denken het in deze aan de verkiezingen voor-
afgaande dagen ook met nadruk stei-
aan hun tornen aan de defensie,
de verantwoordelijk- len
ieder die met de bepaling
heid van Nederland voor Nieuw- van zijn stem nog aarzelt.
Guinea, beide wel in totale afwijking En dan mag men er aan toevoegen
van de politiek, door het kabinet dat aan het zich voltrekken van die
waarin ook de socialistische ministers wending in het regeerbeleid de iibe-
zaten voorgestaan. ralen die immers alleen maar ne-
Het duidelijkste voorbeeld echter is gatlef aan de kant hebben gestaan
de kabinetscrisis zelf. zoals deze lm- part noch deel hebben gehad,
mers haar oorzaak heeft gevonden
CHROESJTSJEFS DOEL
£)E Russische premier Chroesjtsjef met Wes(,-Duitsland, als dit zich
heeft in zijn redevoering te terugtrekt uit de Navo en uit de
Leipzig weer eens blijk gegeven Europese gemeenschappen, waarvan
groot raffinement in het het een onmisbaar deel uitmaakt.
bedrijven van politiek.
Vorige week liet hij weten, dat hij
naar Oost-Duitsland zou gaan om
daar te onderhandelen over een
Russisch-Oostduits vredesverdrag
We dienen ons dit terdege te reali
seren, nu onderhandelingen met de
Sowjetunie onvermijdelijk zijn ge
worden en er voor de 27ste mei
belangrijke beslissingen genomen
dreigde hij de westelijke mogend- moeten worden,
heden voor een voldongen feit te Premier Macmillan heeft zich blij-
plaatsen. kens zijn rede in het Britse Lager-
Gisteren ontkende hij, dat dit het huis reeds neergelegd bij de ge
dachte, dat de strijdkrachten van
de Grote Vier uit Centraal-Europa
doen, als het Westen weigert, vrede zullen worden teruggetrokken om
met de beide Duitslanden te sluiten, een regeling van het Duitse pro-
Ogenschijnlijk is Chroesjtsjef dus bleem in Europees verband mogelijk
te maken.
Wellicht valt hieraan niet iRngcr te
is dit niet het geval en heeft de ontkomen, Het is zeer waarschijn-
Russische premier alleen maar de lijk, dat het overleg tussen de
zaken nog meer toegespitst. westelijke landen in de komende
Chroesjtsjef eist van het Westen, weken voornamelijk ovet- dit punt
dat het met de beide Duitslanden zal gaan en dat Macmillan al zijn
vrede sluit. Hieruit blijkt ten over
vloede nog eens duidelijk, dat ei
geen sprake zal zijn van een vredes
verdrag
land.
Wat Chroesjtsjef
en handhaving
invloed zal gebruiken om de
selijkheid van een dergelijk akkoord
met de Sowjetunie te onderstrepen,
een herenigd Duits- Helaas zijn de meningen op dit punt
zo verdeeld, dat overeenstemming
il, is erkenning over een gemeenschappelijk stand-
de bestaande punt, dat bestand is tegen de Rus
toestand In Oost-Dultsland, ook sische argumenten, «eer moeilijk
wanneer er van hereniging In de bereikt zal kunnen worden. En dat
vorm van een confederatie sprake
zou kunnen zijn.
Daar blijft htt tchtrr nitt bij. Want treurtnawaartif zijn.
Chroesjtsjef wil slechts vrede sluiten
Drie oecumenische
werkkampen
De met de Internationale werkkampen
voor de oecumenische leugd opgedane
ervaringen wijzen uit, dat steeds meer
jonge mensen hun vakantiegenoegens wil
len combineren met een stuk hard werk,
Dit heeft de werkkampcommissie van de
Oecumenische Jeugdraad de moed gege
ven om voor dit jaar drie projecten in
Nederland te aanvaarden. Het eerste is de
bouw van een buurthuis ln Bussum. een
soortgelijk plan als Apeldoorn '38. Het
vindt plaats van 1—31 augustus. Het twee
de is de aanleg van een recreatieterrein
bij de Oorsprong, het vormingscentrum
in St. Nicolaasga. Duur half Juli—half au
gustus. Het derde, maar dat is nog niet
in kannen en kruiken, is de verbouwing
van het nieuwe onderdak voor het vor
mingscentrum De Breede te Warffum
Men denkt er sterk over om deze laatste
twee kampen ook te gebruiken voor een
paar experimenten, Bijvoorbeeld een
tweetal veertiendaagse kampen, die wor
den begeleid door een vaste kern van
mensen, die de hele maand blijven Of
een tweetalig kamp met Seandinavlërs
en Duitsers.
