Blauwpoortsbrug in twee
vorige gedaanten
"1
A.R. fractievoorzitter voor
Leidse centrale
Ambonezen willen
een vrij land
van het draaiboek
Inspiratie en vakmanschap op
representatieve expositie
WIE WAS VINCENT VAN GOGH?
ANES
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG 31 JANUARI 1V39
Zaterdag
Antonius-clubhuis, 8 uur: propaganda-
feestavond Vereniging tot behartiging
der belangen van t.b.c-patiënten in
derland.
LEIDERDORP: Dorpshuis, 7.30
feestavond chr. Oranjevereniging.
Leiderdorp, gemeentehuls. 4.3
6 uur: receptie burgemeester t.g.v. 12%-
jarig 'ubileum.
Den Burcht, grote zaal, 8 uur: feest
avond De Landbouw.
Maandag
Den Burcht, 8 uur: jaarvergadering
Friese vereniging.
Schouwburg, 8 uur: Chr. lyceum, feest
avond „Animo Juncti" met „Een nacht
vol verwarring".
Dinsdag
Schouwburg, 8 uur: Chr. lyceum, feest
avond „Animo Juncti" met „Een nacht
vol verwarring".
„Prediker", 8 uur: Volle Evangeliezen
ding, spr. J. Maasbach.
Museum oudheden, 8 uur: de heer J. D
van der Waals te Groningen over „Twee
bekerculturen".
De Lakenhal, Grote Pers, 2 uur:
gadering Kamer van Koophandel er
brieken, 3.30 uur: nieuwjaarsrede
Stadsgehoorzaal, 8 u.: Vola over w
watertoestellen, jaarvergadering.
Foyer gehoorzaal. 8 uur: mr. R. M. de
Vries over kleurenfotografie, uitgaandi
van handelsonderneming Gevaert.
OEGSTGEEST, Zendingshuis, 2 tot 9.31
uur: verkoopactie ten bate van de Zen
ding.
Woensdag
Wijkgebouw Rehoböth, 8 uur: Herv
emigratiecommissie, spr. ds. J. W. van der
Meene (Australië).
Schouwburg, 8 uur: Leids Studenten-
Kerkzaal academisch ziekenhuis, 12.50
tot 1.20 uur: middag-pauzebijeenkomst.
Donderdag
Schouwburg, 8 uur: Leids Studente
Gebouw Levendaal 1. 2.30 uur: commis
sie voor huishoudelijke en gezinsvoor
lichting, film.
Baptisten kerk Oude Rijn, 8 uur: zen
dinsdagavond, spr. de hr. Ernesto Guble:
uit Spanje, met film.
Gehoorzaal, 8 uur: Residentie-Orkest
voor Leidse Kunstkring „Voor Allen".
Het Gulden Vlies. 2.30 uur: ledenverg.
afd. Leiden Vereniging van Huisvrouwen
Vrijdag
Koor Pieterskerk. 7.15 tot 7.45
avondgebed.
Schouwburg, 8 uur: Leids Studenten
cabaret.
OEGSTGEEST: Willem de Zwijgerkerk,
8 uur: commissie voor huishoudelijke en
gezinsvoorlichting, filmavond.
Zaterdag
Diescolleges in het Academiegebouw:
11.15 uur, prof. dr. R. Sevenster over „Het
koning- en priesterschap der gelovigen in
het Nieuwe Test.; 12.15 u. dr. A. Th. van
Leeuwen te Knijpe over „Problematiek
van de moderne Islam"; 14.15 u. prof. dr.
K. A. H. Hidding over „De existentiële
betekenis van het beeld", 3.15 u. ds. J. A.
van Nieuwenhuijzen te Hilversum over
„Kerk en televisie", 11.15 u. mej, mr. H.
J. D. Revers Den Haag over „Nieuwe ste
denook in Nederland?"; 2.30 u. prof.
mr. P. W. Kamphuisen te Velp over „Een
nieuwe benadering van het probleem der
dwaling"; 3.30 uur prof. mr. G. de Grooth
over „Shakespeare als jurist"; 11.15 uur
prof. dr. P. H. van Thiel over „Heden
daagse problematiek in de praktijk van
huisarts en specialist betreffende parasi
taire infecties; 2.15 u. W. Luyendijk over
„Ervaringen bij de behandeling van hy
drocephalus internus bij kinderen"; 3.15
u. dr. C. F. Koch Amsterdam over „Mo
derne plastische chirurgie"; 11 u. prof.
dr. F. van der Blij Utrecht over „Een
«ymplectische meetkunde afgeleid uit ok-
taveneenheden"; 2 uur dr. A. F. Monna
Den Haag over „Genormeerde lineaire
ruimten"; 11.15 u. prof. dr. C. H. van
Schooneveld over „De Russische formalis
tische school bezien van het standpunt
der moderne structurele taalwetenschap:
11.15 u. dr. B. W. Schaper over „Robe
spierre's terreur en het moderne totali
tarisme"; 2.15 u. prof. dr. B. A. van Gro
ningen over „Antigone"; 2.15 u. dr. J. van
der Veen over „Gérard de Nerval en het
volkslied, een verkenning in het grens
gebied van woord- en toonkunst"; 3.15 u.
Prof. dr. P. H. van Laer over „Het eigen
karakter van de geesteswetenschappen":
3-15 u. prof. dr. A. Teeuw over „De ge
schiedenis van het Maleis; een terrein
verkenning"; 4.15 u. dr. H. Gerson te Den
Haag over „De taal van de kunstgeleer
de"; 11.15 u. E V. W. Vercruysse over
„Het Ned. stratificatie-onderzoek, kennis-
sociologisch beschouwd"; 1.30 uur mr. H.
Pos (Curacao) over „Suriname; Neder
lands recht in een meervoudige maat-
schappij"; 2.30 uur prof. dr. W. Brand
oyer „Theorie en praktijk van de econo
mische hulp aan onderontwikkelde ge
bieden": 2.15 uur dr. F. J. E. Hogewind
Den Haag over „Communicatieproble
men in de werkgemeenschap"; 3.15 u. dr
J P van de Geer te Leiden over „De
niimteweergave. in de schilderkunst en
de waarnemingspsychologie".
Diescolleges in het Kamerlingh-Onnes-
laboratorium10.15 u prof. dr. J. A.
Goedkoop over „Neutronen, fononen,
magnonen en rotonen": 11.15 u. dr. C. D.
Hartogh over „Beschrijving van de grond
toestand van de kemmaterie"; 1.45 uur
Prof. dr. C. J Gorter over „Het statische
w het dynamische model van de super
geleidende tussen toestand".
Diescolleges in het organisch-chemisch
laboratorium: 11.30 uur dr. M. Mandel
°ver „Polyelectrolyten in oplossing"; 2.15
Pur prof. dr. E. C. Kooyman over „Ruim
telijke factoren bij chemische reacties".
Diescolleges in botanisch laboratorium:
11-15 u. dr. H. C. D de Wit over „Nieuwe
Perspectieven in de plantensystematiek";
315 uur prof dr. H. J. Gloor over „Wat
een gen?"; 3 15 uur dr. P Dullemeyer
over Vergelijkende functioneel-anatomi-
•ehe onderzoekingen bij solenoglyphe
•langen".
TT/"IJ ontvingen nog twee interessan
te foto's van de Blauwpoortsbrug
in vroegere gedaanten. De kleine, die
de heer G. Wessellus, Morskade 19
Leiden, ons toezond, stelt de brug
voor, dfc wfj reeds vorige week (maar
van een ander punt) lieten zien. Zy
was slechts vUf cn een halve meter
breed en is in 1910 vervangen door de
tegenwoordige, die binnen de hekken
een breedte van zestien meter heeft.
Zulke draaibruggen heeft Leiden nog
wel.
Geheel rechts Is nog iets waar tc
nemen van de Paardcsteeg, die in de
jaren 1907 en 1908 werd gesloopt en
werd getransformeerd in de tegen
woordige Princessckade. By de inga
(rechts) stond een gemcentelük publl-
katiebord.
De grote foto is nog belangwekken
der. Wy kregen haar van de heer Nic.
A. Kriek, Oude Run 58 Lelden Zü
toont de vóór-vorige Blauwpoorts
brug. De vaste overspanning verschilt
niet van de latere, maar het beweeg
bare gedeelte was een ophaalbrug,
zoals er vroeger in Leiden alleen
maar ophaalbruggen waren.
Wy konden er niet achter komen,
wanneer deze ophaalbrug is vervan
gen door de draaibrug; het moet wel
in de vorige eeuw zyn gebeurd. Mis
schien is er iemand, die op dat punt
wèl goed op de hoogte is.
(Wij hebben in ons oud-Leiden-ar-
chief nog enige reeds geplaatste fo
to's, waarvan de herkomst ons onbe
kend is. Willen de Inzenders zo spoe
dig mogelijk hun naam en adres be
kendmaken? Het zijn een foto van een
groep militairen op de binnenplaats
van de Morspoortkazerne (4 R.I.) en
drie foto's van de brand van de ka-
toenfaöriek aan de Herengracht
redactie N.L.C.).
Grote collectie
moderne cassettes
mandersloot
donkersteeg 14
Diescolleges in geologisch instituut: 11.15
ur A. C. Tobi over „Het voorkomen
plagioklaas-tweelingen als karakteristie
ke gesteente-eigenschap"; 2.15 uur mej. S.
Jelgersma te Haarlem over „Het C14-
onderzoek als hulpmiddel bij het bepalen
van de positieve niveauveranderingen in
het Nederlandse kustgebied gedurende
het Holoceen".
Diescolleges in het farmaceutisch labo
ratorium: 11.15 uur mevrouw N. J. W.
Kreger-van Rij Delft over „Gisten"; 2.15
jur prof. dr. E. H. Vogelenzang over
.Toepassingen van gaschromatografie".
Mensazalen clubgebouw V.V.S.L. Rapen-
65, van 5.30 af: gelegenheid tot het
gebruiken van een maaltijd voor
deelnemers aan de diesviering en hu
oducé's (uitsluitend na opgave op het
inmeldingsformulier).
Academisch ziekenhuis, 4.30 uur:
onstratie met het kunsthart, toegelicht
door film, van 4 uur af exposities
afluenza-vraagstuk en de geschiede-
an het academisch ziekenhuis (uit
sluitend voor deelnemers aan de diesvie
ring van de Leidse universiteit).
Snouck Hurgronjehuis: maandag li
febr. 8 uur Leids Acad. Kunstcentrum
concert voor Leidse cives door de Rus
sische pianiste mevrouw Kalam Karijan.
Prytaneum: woensdag 4 febr. 12.25 tot
1 uur, tweede pauzeconcert, werken van
Schumann en Ravel, solist: J. C. F
an der Ben, piano.
Groot Auditorium academiegebouw:
vrijdag 6 febr. 4 uur inaugurele red dr
Vos, benoemd tot gewoon hoogleraar
in de faculteit der letteren en wijsbe
geerte.
Zondag (8 febr.)
Zuiderkerk Lammenschansweg, 12 uur;
bijeenkomst Christen-Studenten Raad,
prof. dr. J. P. A. Mekkes, Leiden, en dr.
J. H. M. M. Loenen, Leiden; onderwerp:
„De wetenschappelijk-kritische houding
bij het aanvaarden van de Openbaring"
Films
Casino (7 en 9.15 uur, zaterdag ook 2.30
uur): 's Nachts op Montmartre (14 jaar)
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Het meisje
Rosemarie (18 jaar).
Luxor (2.30 en 7.30 uur): De tien ge
boden (alle leeftijden).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): De held
an Seminoles (14 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Rivalen
en niet om (14 jaar).
Musri
19 tl 1QI
leeszalen e.d
Acaoemiscb Historisch Museum Ra pee
burg 73: elke dag geopend van half 10 tot
half L, uitgezonderd op dinsdag en vrijdag
m 2 tot 8 uur.
Hortus Botanicus Rapenburg: elke dag
geopend van 9 tot 12 en van half 2 tot 4
ur (na 1 april tot 5 uur).
Geologisch en minera logisch
Garenmarkt I b: elke dag geopend
i 12 t
•rkhoi 6, Juridiscl
Dr. Bruins Slot over de crisis
ER WAS gisteravond in de benedenzaal van het wijkgebouw aan het Lcvendaal
te Leiden grote belangstelling voor de toespraak van de voorzitter van de
anti-revolutionaire kamerfractie, dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot te Aerdcnhout, die
op uitnodiging van de centrale a.r. kiesvereniging te Leiden de verkiezingscampagne
inleidde met een causerie over de huidige politieke situatie. Dr. Bruins Slot gaf
zijn visie op de achtergronden van de recente kabinetscrisis, waarbij hij zich keerde
tegen de opvattingen van de socialisten, hoewel hij evenmin bewondering had voor
de politieke ideecn van de heer Oud. De vergadering stond onder leiding van de
heer Chr. van den Heuvel.
Dr. Bruins Slot ging eerst de sympto
men na, die tot de laatste crisis hebben
geleid. Het boterde al lang niet meer met
de brede basis. De crisis had niet enkel
de belastingvoorstellen als oorzaak, maar,
ook het groeiende onbehagen bij alle par
tijen. Op de achtergrond van het hele
gebeuren staat de zogenaamde „fakkel-
dragersdag". De brede basis kwam tot
stand in een tijd van noodzakelijke, vaak
diep ingrijpende overheidsbemoeiing.
Toen teruggang hiervan mogelijk was.
hebben de socialisten dat niet gewild.
Zij deden dit krachtens hun staatsbe
schouwing. De p.v.d.a. spreekt niet over
ministers van de Kroon, maar over mi
nisters van de Tweede Kamer. Dc socia
listen tasten hiermee de grondwet aan.
Door het veelvuldig schermen met „on
aanvaardbaar" door linkse ministers ver
dween dc speelruimte tussen parlement
Prentenkabinet. Kloksteeg 23: elke dag
geopend vao 2 tot 5 rur.
Rijksherbarium, Nonnensteeg 1: elke
dag geopend van 8.30 tot 12.30 en van 2 toi
4 uui (behalve zaterdagmiddag).
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
burg 28: elke dag geopend van 10 tot 4
Archeologisch Instituut. Rapenburg 26
elke dag geopend van 9 tot 12 en van 3
tot 5 uur (behalve zaterdagmiddag)
Bibliotheek universiteit, Rapenburg 74
elke dag algemene studiezaal en uitleen
afdeling geopend van half 10 tot half 6, op
'.aterdag tot 5 uur.
Academiegebouw Rapenburg 73: Elke
lag geopend van 8.30 tot 12 30 en van 2 toi
i 30 uur. behalve op zaterdagmiddag.
Rijksmuseum voor Volkenkunde. Steen
straat la: elke dag geopend van 10 tot
4 uur
Instituut voor culturele anthropologic
en sociologie van niet-westerse volken
Eerste Blnnenvestgr-acht 33a: elke dag
geopend van r tot 13.30 en van 2 tot 5.31
uur behalve zaterdagmiddag
Stedelijk museum De Lakenhal, Oud«
Singel 28: elke dag geopend van 10 toi
Pilgrimfathers-huisje, Boisotkade 2: elke
dag geopend van half 10 tot 12 en van 3
tot 4 uur
Legermuseum „Generaal Hoefer", Pest
huislaan 7: elke dag geopend van 10 tol
•rdag i
op
Leeszaal en bibliotheek Reuvens, Bree-
itraat 27: maandag en woensdag van 1
tot 5.30 en van 7 tot 9 uur; dinsdag en
donderdag vao 1 tot 530 uur; vrijdag van
10 tot 530 en van 7 tot 9 uur; zaterdag
vaD 10 tot 630 uur
Jeugdbibliotheek, leeszaal en bibliotheek
Reuvens, Plantage 6: maandag, dinsdag en
donderdag vaD 4 tot 530 u., woensdag en
zaterdag van 12 tot 4.30 uur en vrijdag
(speciaal voor de grotere jeugd) van 6-30
tot 8.30 uur 's avonds.
(Deze opgaven gelden niet voor zon- en
feestdagen).
ren toonstellingen
Rijksmuseum voor Volkenkunde: „Wat
ioe je in de kou?"; educatieve tentoonstel
ling over het leven van de Eskimo's. Ge
>pend tot en met 1 maart
Prentenkabinet, 2 tot 5 uur: tekeningen
van B. Bouttevtlle, tot 9 febr.
Academiegebouw, Rapenburg 73: expo
sitie o"er informele kunst, geopend tot
28 februari.
De Lakenhal, 10 tot 4 uur: tentoonstel
ling Wie was Vincent van Gogh? (tot 2
rt)
bezichtigen febr.).
Hiertegen stelt de A.R.P. ee
lijke politiek, dat is handelen it
van de staat uit liefde tot God e
christe-
de sfeer
i tot Zijn
Ir Manusama in Leiden
GISTERAVOND spraken op een door de
landelijke jongerenorganisatie Door
de eeuwen Trouw belegde propaganda-
vergadering in de kleine zaal van Den
Burcht ir. J. A. Manusama van de repu
bliek der Zuid-Molukkcn en de heer F.
G. J. Steenmever, hoofdbestuurslid van
genoemde organisatie.
De eerste spreker merkte op, dat in
de tweede wereldoorlog Ambon voor 800
is verwoest. Natuurlijk wil iedereen graag
terug naar het land waar hij geboren is.
Ook de 19.600 Ambonezen, die in Neder
land zijn, hebben heimwee naar hun
eiland. Zij willen echter niet terug, omdat
hun land bezet is door een vreemde mo
gendheid, die naar Ambon is gektynen
om de Republiek der Zuid-Molukken te
vernietigen De republiek Indonesia wil
de niet samenwerken met de republiek
der Zuid-Molukken. Men wilde die on
derwerpen.
Na Ambon gedurende een half jaar te
hebben uitgehongerd, gingen in 1950 1500
soldaten aan land. die door 80 Ambonezen
werden omsingeld. Later werden 26.000
man tegen Ambon ingezet. De Ambone
zen gingen toen naar Ceram, waar ze nog
steeds stand houden. Zonder hulp van
buiten kunnen ze het daar nog vijftig jaar
uithouden. De 20.000 Ambonezen die in
Nederland wonen, willen terug, maar dan
naar een vrije souvereine republiek der
Zuid-Molukkcn.
Er was weinig belangstelling.
Tussen
de
bladzijden
Hel meisje Rosemarie
LIDO. (2.30, 7 en 9.15 uur) De kermis
achtige „aanbeveling", waarmede de film
Das MSdchen Rosemarie Het meisje
Rosemarie wordt gepropageerd, is
inziens niet de juiste wijze om deze film
in Nederland uit te brengen. De geschiede
nis van de film is inderdaad verbijste
rend niet omdat het scenario zo
raffineerd is, maar omdat de film
projectie i6 van de werkelijkheid in
Duitsland- En dit maakt de film
geestig werkelijk het bewijs voor deze
werkelijkheid is geleverd.
Een meisje als wordt verbeeld door
Nadja Tiller is in Duitsland gedood
als verdachte van deze moord 6lond in
beklaagdenbank een Duitse groot-indus
trieel. De man is vrijgesproken
steeds is het raadsel rondom het meisje
niet opgelost, al hebben de Duitsers
gekondigd, dat zy bezig zijn aan
nieuwe film, die als titel zal dragen: De
waarheid over Rosemarie.
In hoeverre Ln deze toekomstige film de
waarheid zal worden onthuld, is nog
te zeggen; vast staat in ieder geval
dat men in de film Het meisje Rosemarie
de werkelijkheid niet heeft geschuwd. De
na-oorlogse Duitse grootindustrie
haar kartels en haar voor buitenstaanders
De Grafische in De Lakenhal
GISTERAVOND werd in ons stedelijk museum De Lakenhal een tentoon
stelling geopend van werken van leden van de vereniging tot bevor
dering van de grafische kunst De Grafische. Men behoeft nauwelijks
ingewijde te zijn om te weten, dat het simpele lidmaatschap van deze
vereniging al een eer op zichzelf is. Men kan zich daarvoor niet zómaar
aanmelden; men moet ervoor gevraagd worden. En de grafische kunsten
vergen veel, heel veel vakmanschap, zodat het zonder meer al wel vast
staat, dat een tentoonstelling van werk onder auspiciën van deze vereniging
de moeite van het aankijken waard is. De huidige tentoonstelling is een
zeer uitgebreide. Er hangen maar liefst 168 nummers vary 48 inzenders.
En er zijn uiteraard zeer bekende namen bij, zoals om slechts een greep
te doen Jeanne Bieruma Oosting, Kuno Brinks, M. C. Escher, Huub
Gerretsen, H. van Kruiningen, Hub Levigne, Alfred Löb, Pam G. Rueter
en Jan Wiegers.
andere kant dreigt het gevaar van
te grote technische volmaaktheid, tegen
over een te geringe persoonlijke beleving.
Er bestaat in de grafiek altijd een nei
ging tot verstarring, tot academisme, tot
steriliteit. Ook op deze tentoonstelling
kan men dat opmerken. Zo hebben
we iemand horen zeggen, dat Escher ni
maar eens moest ophouden met zijn geo
metrische grapjes, die met het fascine
rende van het surrealisme vaak weinig
meer te maken hebben.. Daar zit ge
loven wij wel een 6tukje waarheid in.
Men bedenke nog iets anders by
het zien van deze tentoonstelling.
Vroeger verzamelde dc kunstminnaar
etsen enzo, in een map of iets dcr-
geiyks, om die ter gelegener tyd met
zyn vrienden te kunnen bekyken, „op
de hand", zoals dat heette. Tegen
woordig schaffen velen, die finan
cieel niet in staat zyn een olicverf-
schilderij te kopen, zich liever een
grafisch kunstwerkje aan. dan een
reproduktie van een schlldery. ook
a| is die nog zo goed. Deze tendens
bemerkt men eveneens op de tentoon
stelling, vooral waar het dc meer ab
stracte werken betreft, die het ais
wanddecoratie uitstekend „deen".
Gaat u maar eens by Bczcmer kyken
Een bijzondere noot is de gelegenheids
grafiek van J. B. Sleper, die binnen een
uiterst klein bestek zo uitstekend een ge
voel van ruimte weet op te wekken. Men
zou wensen, dat meer dan tot nu toe het
geval ls geweest, aan zulke kunstenaar:
opdrachten werden verleend tot het ont
werpen van bijvoorbeeld kerst- en nieuw
jaarskaarten. Het is maar, dat we dt
verschrikking van de wensenlawine nog
zo pas achter de rug hebben.
Het genre varieert van een oud-Hol
lands aandoende ets (no. 67 van Gerrit
de Jong) tot de meest moderne abstrac
ties (bijv. de nummers 115. 116 en 117 var
Nono Reinhold en het werk van Jan Be-
zemer). Wat technieken betreft: mer
vindt er houtsneden, houtgravures, li
tho's, lino's, kleurlitho's, droge naald,
burijn, etsen, etsaquatint, kleuretsen,
staaletsen. lijnetsen, kopergravures, pen-
seel-aquatint en eau forte.
De herleving van de grafische kunsten
dateert van omstreeks 1880. Zy staat
in nauw verband met de Nieuwe Gids
beweging in de letterkunde. Van het ein
de van de 17e eeuw af tot aan het einde
van de 19e eeuw, was de grafiek alleen
maar reproduktiemogelijkheid geweest
Vóór die tijd echter waren de houtsnede,
de ets en de gravure kunstuitingen op
zichzelf. Men denke slechts aan Dürer,
Lucas van Leyden en Rembrandt.
De grafiek stelt technisch zeer hoge
eisen. Men moet om te beginnen wel
volleerd vakman zijn. Aan de ene kant
bevordert dit de natuuriyke selectie; al
leen de beste wagen zich eraan. Aan de
geboden. De aanvallen van de p.v.d.a. op
minister Zijlstra kwamen tot uiting bij de
behandeling van het soda-project er
prijsbeleid. Het soda-project is niet gena
tionaliseerd. Een tot in de details door
gevoerde prijsbeheersing kregen de p.v.
d.a.-ministers er evenmin door. Dr. Bruins
Slot meende, dat het gedirigeer op
ningbouwterrein en het huurbeleid r
verdwijnen.
De breuk had ook kunnen komen door
Nieuw-Guinea of door het hand over hand
toenemende pacifisme, dat de p.1
zelfs tegen de Karei Doorman deed
Programma
evenwichtig geheel en sociaal
woord ten opzichte van de arbeiders en
de middenstand. De A.R.P. staat geen be
paalde belangengroepen voor. Maar in
geloofsgehoorzaamheid aan Jezus Chris
tus wil men op staatkundig en politiek
terrein zijn plicht doen,
Didactische tentoonstelling Leiden
TI/TENIGEEIV heeft een reproduktie naar een schilderij van Vincent van
Gogh aan zijn kamermuur hangen- Maar als je hem of haar vraagt
wie die Vincent van Gogh nu eigenlijk was, valt het antwoord dikwijls
bedroevend tegen. Daarom is het goed, dat deze schilder, die ook een groot
mens was, eens wat nader tot het publiek wordt gebracht. Vooral voor de
schooljeugd geldt dit, omdat de weetgierigheid op deze leeftijd het grootst
is en dat, wat in deze jaren wordt veroverd, vaak een bezit voor het leven
wordt. Het is dus alleen maar toe te juichen, dat van 31 januari tot 2 maart
in ons stedelijk museum De Lakenhal een didactische tentoonstelling is in
gericht, samengesteld door dr. J. Hulsker, hoofd van de afdeling kunsten
van het ministerie van onderwijs, kunsten en wetenschappen. Niet alleen
het ministerie, ook de directie van De Lakenhal komt daarvoor alle lof
toe; het is immers nog maar heel kort geleden, dat een museum alleen maar
werd gezien als een bewaarplaats voor kunst en oude voorwerpen, waarin
slechts kenners plezier konden hebben. Dat men thans ook bewust voor
lichting wil geven, stemt tot verheugenis.
De ontwikkeling van de schilder.
Is het niet allemaal even fasci
nerend?
De uitvoering van eten cn ander werd
toevertrouwd aan de afdeling tentoon
stellingen van het bureau van de ryks-
inspecteur voor roerende monumenten.
Een reizende tentoonstelling, die zowel
een museumzaal als in bUvoorbecld
n kantine kan worden opgesteld.
Men heeft er twaalf „taferelen"
van gemaakt. De titels? Van Gogh
gezien door anderen. Van Gogh ge
zien door hemzelf. Zijn brieven. De
mensen, die het dichtst om hem heen
stonden. Van Goghs levensreis. Van
Goghs woonplaatsen. Van Goghs
ziekte en dood. De meesters, die hij
bewonderde. Van Goghs techniek:
details uit zijn schilderijen, die zijn
handschrift als kunstenaar openba
ren. Van Gogh en de werkelijkheid.
In een kort maar duidelijk bestek heeft
men de essentie van elk van deze onder
werpen weten te grijpen: foto's, foto
kopieën, reproduktios, teksten, overzich
telijk gerangschikt op grote, verplaats
bare borden, die er bovendien ook nog
appetytelljk uitzien.
Het is nu alleen maar te hopen, dat
men er speciaal op de scholen genoeg
belangstelling voor weet op te brengen.
Men heeft er zo vaak „geen tyd". Het
leerprogramma, andere programma's
En toch hoort ddt by de dingen, die van
werkelijk belang zijn voor een mensen-
C. Tb. W'ilbertReisberman.
ongrijpbare belangen, met haar gekonkel
en haar corruptie, wordt levensgroot ln
in beeld gebracht. En in deze sfeer poogde
Rosemarie een rolletje te spelen om ook
een graantje mee ie pikken, hetgeen na
tuurlijk mislukte. Onwillekeurig denkt
men aan dc vrijspraak van de groot-indus
trieel, die in werkeiykhertd ervan werd
beschuldigd Rosemarie te hebben ver
moord.
Filmtechnisch zijn de Duitsers in de
film op hun best; zwart-wit zijn alle
fotografische mogelijkheden tot grote
hoogte opgevoerd en deze bouwen een
sfeer van gehandschoende misdaad.
En bij dat geheel past volkomen de
muziek, die sterk doet denken aan de Drei
Grosschen Oper, ontstaan in een tyd,
toen de sfeer in Duitsland uitzichtslooa
tragisch wae.
De film ia niet geschikt voor ontspan
ning en zeker nnet voor jeugdige ont
spanningzoekers. Het probleem wordt in
een nogal groezelige sfeer gebracht cn de
geschiedenis zelf speelt zich af in een
wereld, waarnaar men niet nieuwsgierig
behoeft te zijn.
(Tropisch actuele sensa(ie).
De tien geboden
LUXOR <2.30 en 7.30 uur) - Moeiten
nog schrikwekkend hoge kosten zijn ge
spaard om Israels uittocht uit Egypte te
verbeelden op zo'n manier, dat een ieder
zou zeggentsjonge, tsjonge, hoe is het
mogelijk. Want dat was het meesterschap
van de dezer dagen overleden Cecil R.
Demillemassaregie, het op de been bren
gen van duizenden, handen-vol-geld kos
tende filmtrucs waarmee de meest onmo
gelijke dingen op het witte doek tot wer
kelijkheid worden gemaakt.
Zijn laatste grote film De tien Geboden,
waarover wij onlangs uitvoeriger schre
ven, slaat wat dit betreft mogelijk al het
voorgaande. Maar voor de rest valt het
niet mee. Een geestelijke inhoud is niet
aanwezig en het beeld kan slechts in
teressant worden genoemd, voorzover is
aan te nemen, dat het leven zich in die
tijd inderdaad wel zo ongeveer heeft af
gespeeld. Verder is het een spektakelstuk,
dal echter misschien toch nog als waarde
heeft, dat de toeschouwer na afloop
denkt: Ja. die Mozes was een groot man.
Ik moet eigenlijk eens iets meer van hem
Moge de film dan aanleiding zijn tot
het bestuderen van de Bijbel, waarin men
leest, wat die tien geboden werkelijk Ie
zeggen hebben en van de vervulling er
van door Jezus Christus. In sommige
plaatsen heeft men dat goed aangevoeld,
waar christen-jongelui bij de uitgang van
de bioscoop stonden, om de onder de in
druk zijnde bezoekers een aantrekkelijke
folder aan te bieden, waarin hun aan
dacht werd gevestigd op het allerbelang
rijkste in het levi
dc film
kuni
geve
voldoende gestalte heeft
r mogelijk een aan-
s ISachts op Montmartre
De tentoonstelling is geopend van
januari tot 2 maart, iedere werkdag t
10 tot 4 uur.
C. Th. WilbertReisberman.
voor KOLEN en OLIE
Haagse rechtbank
Voor het steken van halfbroer
een jaar gevangenisstraf
Een jaar gevangenisstraf,
lijke terbeschikkingstelling van de re-ge
en toezicht van het bureau voor al
coholisme en van een psychiater, zo luid
de het vonnis van de Haagse rechtbank in
de zaak tegen een 30-jarige kelner uit
Voorschoten, aan wie ten laste was gelegd
dat hij op 4 oktober vorig jaar zijn 42-
ja-rlge halfbroer met een mes had gesto
ken. Na een ruzie en een vechtpartij met
zyn halfbroer was de kelner in zeer op
gewonden toestand naar zijn woonboot m
Voorscholen gegaan om een dolkmes tc
halen. Hierna was hy per brommer naar
Leiden teruggegaan, naar zijn zeggen om
zijn broer angst aan tc jagen. Toen hij zijn
halfbroer ontmoette, stak hy hem met het
es bij d« oksels en i-n de rug.
De officier van justitie had wegens po
ging tot doodslag een Jaar gcvangonls-
'at. waarvan vier maanden voorwaar-
lijk, geëist met toezicht van consulta
tiebureau en psychiater gedurende de
proeftyd.
Ds. W. J. H. IIuheek
Ds. W. J. H. Hubeok, voorganger van de
Vereniging van vrijzinnig-Hervormden
Ledden-Oegstgecst, is voor het ondergaan
een operatie in het diaconessen huis
opgenomen.
Zie vervolg stadsnieuw»
op pagina 6
CASINO (7 en 9 15 uur). Als men bij
>t begin van de film 's Nachts op Mont
martre per taxi en in gezelschap van en-
e jongens door Parijs rijdt, meent
t een reclamefilmpje van de
Parijse V.V.V. te maken te hebben: Doe
Parijs per oinemascope. Uiteraard komt
dan ook ln de duistere buurten, waar
ie linke jongen de andere beentje
licht en men denkt voor de zoveelste maal
zelfkant der samenleving te zullen gaan
zien ditmaal als toeristisch verzetje.
Gelukkig echter loopt het hier niet op
it Integendeel. Deze film. die van tijd
>t tijd showachlig aandoet, is een detec
tivefilm van het onvervalste genre. Bij
bekend onder de verzamelnaam:
De commissaris vertelt.
Wel moet ons van het hart, dat dit detec
tiveverhaal wel heel sterk romantisch is
gekleurd, terwijl voor de liefhebber er
telkens stukjes Franse jazz zijn tussenge-
gevoegd. Stierlijk vervelend, maar sma
ken verschillen nu eenmaal.
Het mooiste is wel. dat tot slot een be
paalde Juffrouw nog een liedje toe komt
zingen, als het eigenlijke verhaal al lang
achter de rug is en iedereen al ultten-
weet, wie de moordenaar is. Dat
schijnt ook by deze neo-romantiek te be-
(Romantisch detective-verhaal).
Rivalen zien niet om
TRIANON (2.30, 7 en 9.15 uur). Naar
de roman „Kings go forth" van Joe David
Brown werd de gelijkmatige film ge
maakt. die de Nederlandse titel „Rivalen
zien niet om" kreeg. Drie bekende figu
ren zetten hierin hun beste beentje voor.
De eerste ia Frank Sinatra, die dit keer
niet als zanger optreedt maar als een
Amerikaans luitenant in de Tweede We
reldoorlog. Tussen een aantal korte on
belachelijke krijgsverrichtingen door
krijgt hij tijdens zijn weekeinden, die hij
aan de Franse Rivièra in plaats van aan
hert front mag doorbrengen, een onbeant
woorde liefde te incasseren. Natalie
Wood, de tweede grote figuur, kan deze
liefde niet beantwoorden omdat haar va
der een neger was en zij niet durft te
veronderstellen, dat een blanke Ameri
kaan haar werkelijk kan gaan beminnen.
Dan 1® er ten slotte nog Tony Curtis, die
als sergeant onder luitenant Sinatra
dient en aanvankelijk diens rivaal ïykt
ten opzichte van de mooie Natalie Wood,
maar die ten slotte een begaafd maar ka
rakterloos individu blijkt te zijn.
De vrij lange film heeft zulke langdra
dige passages, dat menige toeschouwer
zich zal afvragen: is het nu nóg niet afge
lopen?
(Zoete cocktail van Rlvlèr a-lief de en be
lachelijk oorlogsgeweld).
Held der Seminoles
REX (2.30. 7.15 en 9.15 uur). De held
der Seminoles is een wild junglcverhaal
slechte blanke man en een nobel
Indianen-opperhoofd, die natuurlijk slaags
met elkaar raken. Gevangennemingen en
bevrijdingen, verraad en trouw, het zijn
de telkens terugkerende elementen van
doze soort films, die als enige plus hebben,
dat wit zo duidelijk wit en zwart zo dui
delijk zwart ls, terwijl het goede wordt
beloond en het kwade gestraft.
IBlank en rood liggen weer eens met
elkaar overhoop).
Voetbalfilms van Zweden
Gistermiddag en gisteravond hebben
honderden voetballiefhebbers uit Leiden
en omgeving op uitnodiging van de sup
portersvereniging „Vrienden van U.V.S."
Den Burcht nogmaals meegeleefd met
wereldkampioenschappen voetbal ln
Stockholm. Men zag weer het onverwacht
omhooggaan op de ranglijst van Zweden,
het prachtige spel van dc Fransen en na
tuurlijk dc zege van de Brazilianen. Hoog
tepunten uit deze wedstrijden werden ver
en, ondanks deze selectie, kreeg
men een prlms overzicht van de strijd
de wereldtitel.
