F.
GEESTELIJK
LEVEN.
Doopvont
ZlüN PEN WERD
TWEEDE KANSEL
MIEBEL
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 31 JAM ARI 1959
Ruimtevaart en geloof
Alle goede woorden ten spijt zal het R-
tijd weer pogen om zijn anti-goddelijke ideeën te
spuien. Hoe het ?ich soms ook voordoet om het val
se dogma van de coëxistentie een schone schijn te
geven, het behoudt zijn atheïstisch karakter. Athe-
isme kan zich' niet naast geloof handhaven: het
moet van nature God verslaan. Dat blijkt opnieuw
uit een telexbericht:
„Het lanceren van kunstmatige aardsatellieten en
ruimteraketten doet twijfel ontstaan aan het bestaan
van God'-, zo verklaarde dr. E. T. Fadejer, een me
dewerker van het atheïstisch tijdschrift „Nauka Izhi-
„Kerkleraars betogen dat de ruimtelijke wereld en de
geesten die daar leven onstoffelijk zijn en dat zij
daarom niet door menselijke wezens gezien of door
andere zintuigen waargenomen kunnen worden."
„Maar menselijke wezens gebruiken satellieten en ra
ketten om verschijnselen te bestuderen, waarvan wij
het grootste gedeelte niet kunnen waarnemen door
onze zintuigen, zoals kosmische stralen, röntgenstra
len, die door de zon uitgezonden worden, of magne
tische velden. Indien bovennatuurlijke wezens werke
lijk bestonden, dan zouden zij reeds lang ontdekt
zijn door de machtige middelen van het wetenschap
pelijk onderzoek."
'pWEE weken geleden wijdden wij uitvoerige aandacht aan
de brief, die Karl Barth schreef aan een predikant in
Oost-Duitsland. Wij ontvingen naar aanleiding van dat artikel
een reactie van de hand van de predikant van de Schotse
Kerk in Rotterdam, rev. James W. Leitch. Wij publiceren dit
weerwoord gaarne, wat echter niet wil zeggen dat wij nu
een ander standpunt ten opzichte van deze brief zouden in
nemen. Wij zijn nog steeds van mening dat Barth eenzijdig
Is geweest. Deze eenzijdigheid is een regelrechte consequentie
van zijn theologische visie. Wij geloven dat vele van onze
lezers deze consequentie niet kunnen aanvaarden.
Had de
hoorder
maar
geluisterd
kllll, BARTH
heelt eindelijk gesproken
Valse logica
In deze rubriek verscheen in het nummer
van zaterdag 17 januari over Barths „Brief
i predikant in Oost-Duitsland" een
tegengekomen. Toch zullen er" onge- artikel, waarin betoogd werd, dat „de leeuw
twijfeld mensen zijn, die door zulk een stoere bewe- van Bazel", die vroeger zo goed brulde, nu
ring worden beïnvloed. s
In wezen wordt, bewust of onbewust, op een opeens een Eli is geworden, die zelfs zijn
manier die in strijd is met alle logica, een aanval eigen zoons niet meer vermaant. Barth zelf
gedaan op God. Om het geheel waarschijnlijk te wa.r«,u::„|::G
maken, worden niet met name genoemde „kerkle- waarschijnlijk dit artikel met zwijgen
de chirurg, die beweerde dat hij overal in het i
selijk lichaam „rondgewoeld" had, maar nog nooit
talisme, dat niets meer van de ge
nade weet, juist bij ..de theoloog
van de „triomf der genade" zou
optreden. Maar dat laat hij verder
liggen, hoewel het toch beslist te
denken geeft. Zou Barth zó incon
sequent zijn? Is het niet waar
schijnlijker, dat de kritikus hem
ergens toch niet rocht begrepen
heeft? Zo is het Inderdaad. Want
het fatalisme zou volgens hem uit
een eenzijdig uitleg van Jeremia
29 voortkomen, die miskent dat
Hrt I, hier uiteraard niet de be- J'"™V,ï??n, "I'AA".00'
doeling, „de familie" door dik en
dl» te verdedigen: elke familie ff"/.*'"Vn"
kan wel iets on die van Fii nu,en YY^n wu ?e trompetten
de genade van de komende verlos
sing zo schrijven kon. Hij daaren-
kan wel iets op" die
Maar waar het ons eigenlijk
gaat; wij jvlllen de schrijver
mcUamedn' niet Koed'mogehjk ^Jjkt. "mogen
ocizamezin- wii we, voorkeur „even aan
Fll lillr.n uc uuiiipcueii
■■■11 iL _f^i' Richteren laten schallen
Maar kan men werkelijk Oost-
allen, die hc. ntM"bi."«5 Duitsland met het _BUbelse Ka-
zullen zijn, vriendelijk verzoeken,
pa
geciteerd. In het aangehaalde citaat' wordt beantwoorden,
els zijn twee zonen, die
de christelijke kerkgeschiedenis nog volslagen onbe
kend was. Geen der kerkleraars heeft ooit betoogd,
An* ..de ruimtelijke hemel" woont.
(de ene als theologisch hoogleraar, de andere
zendeling) en dus met Hofni en Pinehas te
Paulus spreekt wel van een opgenomen zijn in de ~j' - i
derde hemel. Hij gebruikt deze uitdrukking bewust, ver9e"|ken zouden zi|n. Maar misschien mag
omdat de eerste en de tweede hemel doelden op de dan een ander, die de eer heeft, in zekere zin
juist bij het lezen van „moeiza
me zinnen" (is de situatie
over Barth spreekt, dan
wolken- en sterrenhemel. De Bijbel maakt dus" wel mmn mnn „.n Rar»h
degelijk onderscheid tussen de ruimtelijke of sterren- 9ees,e"lk van Barth te zi|n, het
hemel en de woonplaats van God. woord nemen al moet het terloops en in
In de tweede plaats \vordt God gelijkschakeld met een voor hem vreemde taal gebeuren.
kosmische stralen alsof deze onstoffelijk zouden zijn.
Maar is een kosmische straal of een magnetisch
veld onstoffelijk? Natuurlijk niet. Iets is niet onstof
felijk omdat het onzichtbaar i6, dan zou een bacte
rie geestelijk zijn.
I.f Irlnrthr i"h»bJ11wij wel de voorkeur géven
deren en"xi<h af" Cr£e£ of hun ZtM.1?'iV'!™'
eerste „„rdeef nu loof ule, W.l
de-loos fatalisme" wel een open
,za" oog heeft voor de genade, waar-
n,.p_ „„-«„i,. mee God Zijn tuchtroede gebruikt,
voudie") ontstaat remakkélHkdé bli^kt duidel'ik genoeg uit andere,
een vVr/uïïn. «f inh?. door onze kritikus slechts terloops
JutMd vergis.», of oubll- geno,mde „d„ite„ v,„ !ijn br,i,
iijuneia. fnderds.d: )ui,t omdtt Bsrth van
Op glad I|S deze genade weet, waardoor tijd
en macht van het communistisch ,n.- - -l-.-u-ltjl-u-i- - - -m-ln.^^n.marwwian.ruw
Daar is b.v. de inleidende op- regiem beperkt blijven, kan hij,
merking van Barth, dat hij daar- gelijk Jeremia, zo oproepen tot on-
om over het vraagstuk Oost-West derwerping aan Gods oordeel. Het omkeert en nu opens het Westen zijn, nauwkeurig te luisteren,
gezwegen had, omdat hij zich niet is wel moeilijk, met de souverei- enkel rwart liet. mag ech- hij zegt. hóe hij het er
Boven ons verstand
Hoe klein is de wereld van het atheïsme! Zdj reikt
niet verder dan de verste ster, niet verder dan de
brokken ijzererts, die door het hemelruim zweven.
Heit kan nooit de diepten van de onzelfzuchtige lief
de zoeken, zich nooit uitstrekken naar Hem, die bo
ven de sterren woont. Misschien laoht het wel om
ons oude lied, dat wij vijftig jaar geleden zo graag
zongen: „Boven de starren, daar zal het eens lich
ten." Misschien vraagt het wel spottend: „Wijs dan
■eens aan waar dat „boven" te vinden ie. want on
der ons. onder de aarde zijn ook sterren."
Het begrijpt niet en wil niet begrijpen dat dit „bo
ven" niets te maken heeft met een tweede verdie
ping in het heelal, maar dat God boven de wereld
is. zoals er dingen zijn die boven mijn verstand
uitgaan. Of is mijn haar het enige wat boven mijn
verstand uitgaat?
Het is een zegen te mogen weten dat de God, die
boven Zijn schepping uitgaat, die met oneindige
wijsheid de planeten en sterren, de zonnestelsels en
nevelvlekken het heelal in heeft geslingerd en met
oneindige zorg het woestijnplantje heeft geschapen
dat niet met het blote oog te zien is, zich om mij
bekommert. Kan ik dat niet bewijzen? Misschien
niet, maar ik kan het wel beleven. Hij die boven
de sterren woont, kwam in Christus tot mij en tot
op glad ijs wilde laten lokken, nitcit van God ernstte maken
om daar als heimelijk communist zonder de schijn te wekken dat ter aannemen,
gedoodverfd te worden. Wanneer men fatalistisch spreekt. Maar in
hij de kreet om hulp thans niet wezen is Barths „fatalisme"
heeft kunnen weerstaan, is het dan slechts een lelijke naam voor zijn
i zijn gevaarlijke geloof aan de Voorzienigheid Bij
dat hÖ wel oog welk verband. De lezer moet zich Het doopvont van' het oude kerkje
heeft
hoeft hij daarover niet-te spreken, ons, westerse i
l aanzien de glom
positie wil profiteren, om hem Barth gaat het
wel een niet heimelijk communis- oordelende genade en het gena
me maar een net zo primitief fata- dige oordeel van God in Christus,
lisme ten laste te leggen? Moest de En om misverstanden te voorko-
kritikus zich niet veeleer door de
ze inleidende opmerking (het eer
ste wat hij uit Barths brief aan
haalt) laten waarschuwen dat men
zich hier met Barth inderdaad op
glad ijs bevindt, waar men ook
als kritikus gemakkelijk uitglijdt?
Barth heeft zich nooit aan kri
tiek onttrokken: in tegendeel, hij
wacht erop. Maar
doet i
i goed alti'd te be-
i het vraagstuk Oost-West bij
zonder moeilijk is). Maar wie hier
toe bereid is zal zeker, of hij het
nu met Bartlh eens is of niet, ten
slotte ontdekken, dBt hij een rijke
ant anderen döen dit al voldoen
de, om niet te zeggen met al te
veel zelfvertrouwen. Jv daarom
moet hij het zwarte nog scherper
d <Tnk e nd'a tj u I's t *B a r th 'h t" o or d e e 1 tekenen als hij het misschien an-
zonder de verlossende genade ders gedaan had. Het orofetisch beloning heeft,
nooit denken kan. woord is immer» het ifcoord dat WIJ twijfelen of de schrijver van
zich juist niet in ^de— mond be- betrokken artikel deze ontdekking
vindt. gedaan heeft. Wij kregen veeleer
In dit verband is de c-> *-ing de indruk, dat zijn slotopmerking:
in betrokken artikel moeilijk te „BaTth heeft gesproken; had hij
Onverantwoordelijkheid
merking maakt hij duidelijk, dat ver. d« Onst-Duitse chrliten op tot begrijpen, dat Bar»i ni£ niet meer maar gezwegen" moet worden
«e'r?He" »cht <lot,r onverantwoordelijkheid look dit ,ls E"» optreedt, die Achab veranderd In: ..Berth heet! ge-
zlJ^bSoo' n'ie" raken V'" M>" 1" kritlkuz tH» tonde" aanzegde. Want dat aproken: had da hoorder maar
noemt, is bij Barth niet anders doet hlJ Julst zeer 'kel,Jk' luisterd
„Genade-loos fatalisme" dan de vrolijke onbekommerdheid wanneer hij zich ter wille van
koperen bekken,
het Uoat er alt het onverset-
baar teken van u-at God ons in de
doop uil seggen. l'eel doopvonten
zijn passend gemankt aan het kind,
maar deze past heter bij het nuch
tere, zeker niet sierlijke evangelie,
dat door de catechismus alt volgt
uordl omschreven: „Alzo dat
Christus dit uitwendige waterbad
ingezet en daarbij toegezegd heeft,
dat ik zo zeker met zijn bloed en
Geest tan de onreinheid mijner
ziel, dat is tan al mijn zonden,
gewassen ben, als ik uittcendig
met het uater, hetwelk de onzui
verheid des tdezes pleegt weg te
Het wil ons voorkomen, dat be- va" het
trokken kriticus, door deze waar- Wie welgedaan, zorgeloos
schuwing niet ter harte te nemen, roept men op tot verantwoordelijk-
«ij; held' d' bedrukten echter, de be-
zorgden enz. opent men de ogen
voor die souvereinlteit van God,
die ook zonder en tegen de men
sen alles goed maakt op het
gevaar af, in het ene geval té
streng in het andere té onverant-
de bedrukten in het Oosten richt
jgi tegen de heersende mening in het r
Luisteren
Nog t
voor de oorlog gebruikte God de
kerk, en ook de kerk die na de
oorlog meer en meer een belijden
de kerk wilde worden is een kerk
van zondaren gebleven.
„Het is een heel verhaal"
begon ds. F. H. Landsman,
toen wij hem vroegen ons
iets te vertellen over de ont
wikkelingen die zich op het
gebied van kerkelijke publi
citeit hebben voorgedaan.
Nog vlug plaatste hij een
aantal handtekeningen onder t°°dr,£; ^"oorlog'
brieven die nodig de deur - -
uit moesten en had toen
alle tijd om ons rustig het
hele verhaal te vertellen.
Grote invloed
Deze beweging heeft echter gro
te invloed gehad bij het ontstaan
van de nieuwe „handen" die de
kerk na de oorlog rijk is gewor-
ds tijdens de oorlog was
uit haar midden een subcommis
sie ontstaan, die zich vooral op
de vraag bezinde hoe de pers inge
schakeld zou kunnen worden.
Prof. Kraemer was de voorzitter
en ds. Landsman was toen reeds
secretaris. In deze commissie
H|PiPmiwerdert de plannen, die na de oor-
aandacht gaan besteden log warden uitgewerkt, reeds uit-
de pers._ In 1945 _wcrd de voerig doorgesproken.
Van meet af aan stond deze
mensen voor ogen dat de kerke
lijke pers een tweevoudige taak
zou moeten vervullen. In de eer
ste plaats zouden de gemeentele
den opgebouwd moeten worden en
Ln de tweede plaats moest dit
Raad voor Pers en Publiciteit
opgericht, van waaruit de stoot
werd gegeven tot de stichting van
een hervormd gezinsblad dat
derland" draagt. Het oude offi
ciële. maar wat dorre weekblad
hervormd persbureau werd ge
sticht en een filmstrokenbureau.
wereld te laten zien dat Christus
Heer ls, ook over de wereld die
zich van Hem afkeert.
VERLEDEN WOENSDAG heeft dg. F. H. Landsman z(jn zil\
ambtsjubileum gevierd. Wjj hebben dit feit aangekondigd,
dat heeft ons er niet toe verleid om een „stukje te schryven" i
Fce5t van; „en toen werd hy daar beroepen en vervolgens t
by daar. Hy was secretaris van die vereniging en voorzitter var
genootschap."
INTEGENDEEL, we zyn mr
aan de Carnegielaan in D
praten over de grootse dader
man, maar om te praten over
kerkelyke pers en publiciteit.
een lege blocnote nat
Haag gegaan, om m
tan deze naar pos'
et werk, dat heel zyn
YÏFF HADDEN de indruk, dat de predikant, die als hoofdredacteur
van „Hervormd Nederland" zyn pen tot een tweede kansel heeft
gemaakt en die noodgedwongen zo herhaaldelijk in het middel-
punt van de belangstelling stond in de afgelopen week, bly was, dat
wy het zoeklicht vooral wilden laten vallen op zyn werk.
n woord over-de mening,
„tussen de regels" van
Barfihs brief zou kuwjën lpzèrr,
waarom hij vroeger "eg: „Hij
zweeg niet. omdat hij niet wilde
kiezen tussen West er Oost. zoals
woord te spreken. Zo doet vrijwel hij zelf denk' zijn brief ook
tedere dominee. Weerom eou schrijft. Berth eweel omd.t .1
Barth het ook niet - en doen 1" d« overweldiger
j w a ia ia - alleen de tuchtroede van God
tegenover de Oort-Duitee chrieten? ilet„ w„ y
Met de trompetten ven de Rich- hcl „ok m„r m„gelijk.
teren tot opstand op te roepen els jem.nd vruchtbaar discm-
voorvechters van het Rijk Gods siëren of hem juist te beoordelen,
zou vanuit het Westen niet zozeer wanneer men, iri plaats van naar
verantwoord als wel te gemakke- hem te luisteren, „tassen re-
lijk klinken. En bov.nd'-n U het Iel." dei. ot gene bewu.te o( on-
„ran- nt nn.i.nH in bewuste oneerlijkheid bij hem
een ernstige vraag, of -stand ln zoekt? Jn jeder het tug_
die zin ten «lotte niet toch alleen sen de regels iezen" vooral bij
maar een verméénde verpllch- Barth een uiterst gevaarlijke on-
ting is. waarvan men eerst bevrijd derneming.
moet worden, om de wérkelijke Men doet betCT. *ieh *Ueen b«"
verantwoording te kunnen a-i- te houden met de „moeizame
vaarden. zinnen" zelf, zoals zij nu eenmaal
Het Westen zi^n- Want Bajth denkt buitenge
woon nauwkeurig en concreet.
Barth wordt <>ok verwetr- dat Wie hem wil verstaan wat im-
hij het gebruikelijke „Oost-West, mers eerste voorwaarde is voor
zwart-wit" schema Heen maar een discussie moet bereid
bij de massajeugd
Te veel kinderen
£QMS gebeurt er zoveel in één week dat je er maanden
over kunt vertellen; tome ook gebeurt er zo weinig in
een maand, of in een serie maanden achter mekaar dat je
niet weet waar je oQer schrijven xult. Meestal txxlt die g
periode tussen kerst en voorjaar. Zelfs moeder Grafelink
komt dan niet opdagen en dat is 'n zeker teken dat er niets
bijzonders aan de hand is.
Moeder Grafelink le een be
zienswaardigheid; Je raakt er
niet op uitgekeken. Ik schat haar
op tweehonderdvéertig pond,
schoon aan dë haak, maar ze is
helaas nooit schoon. Daar heeft
ze geen tijd voor. _Ze heeft me
eens beleden dat ze met al die kinderen om. zich heen nergens
toe komt. Ik betwijfel ot de kinderen daarvan inderdaad de oor
zaak zijn, maar het is een feit dat ze met een schier ontelbaar
nageslacht te makeh heeft, en het is ook een onbetwistbaar feit
dat ze nooit wat uitvoert. Of neen, ze doet eigenlijk een hele
massa: ze is altijd op stap. Van 's morgens tot 's avonds niet
thuis is haar motto. Waar ze die kinderen dan laat is me
nooit helemaal duidelijk geworden; een merkwaardig groot aan
tal daarvan heeft pog -niet de leerplichtige leeftijd bereikt.
Uit de
VOLKSWIJK
Opinieblad
De handen
niehHwl0 g«^ttoht,fc<da tenietf namens
tomen van een nieuwe koers, die h«.n«lH« ompn in rf* lork
op de achtergrond kwam omdat ze er nog lang niet zijn, maar die
de kerk te veel in zichzelf gekeerd samen naar nieuwe wegen willen
was. De kerk ging zien dat de zoeken en de bestaande wegen be-
hervormd opi- wereld weer moest^ weten dat ter willen leren gebruiken. In deze
Oude Ruimzicht-traditie hersteld
^kCnielkuóóen^
WEER INGEVOERD
In Nieuw Ruimzicht, het Van Dijk terug) die ook niet
zijn slechts de handen
kerk. Het zijn middelen,
kerk mag gebruiken om haar taak
in de wereld te vervullen. Zoals
de kerk zelf nooit doel mag wor
den, mogen deze middelen ook
nooit tot doel
Christus Heer was. Om deze taak arbeid neemt ds. Landsman
bepaalde groep in de kerk naar behoren te vervullen zijn centrale positie in. Hil is de con- iui" j ~j j" "jj t
wilde spreken, maar ongeacht de nieuwe wegen gezocht, er is ge- tactman tussen het moderamen maandblad van de vereniging anders dan positief gewaar-
alle modaliteiten de experimenteerd, maar de kerk van de synode en het kerkelijke „Hervormd Opleidingscen- deerd kan worden, weer in
>n- perswerk, die voor de zo nodige tri,m» te Tlrvrvri
mmPt. de pnörHinolio mnot hjg-Bgg irum ie UOOD
rbelangrijke vraagstukken van t...
ke geloofsleven, op de verster- ze tijd. Zij deed dit niet om een Maar da. Landsman heeft
king van de Schriftkennis en de ordening rondom haar kerk op te nog belangrijker taak. HIJ weet ÖC uuu-mmgeii; tazcii we in op de vloer geknield, Z\j hêt ook
J -- --- - - - - |de wereld dat er ook In onze tijd machten een door de heer W. Dekker niet zonder protest, mdar het be-
van de bekende Doetinchem- Toen ik op Ruimzicht kwam.
kennis van -de belijdenis,
wilde ook het kerkelijk gezichts-
A1 deze persorganen zijn voort- veld van de lezers verbreden. De
terk verlangen gemeenteleden moesten
gekomen uit
naar vernieuwing, dat reeds
de oorlog bii een groot aantel
leden van de Hervormde Kerk kijken om re zien wat er ei
leefde. Dit verlangen leidde tot ln Nederland en in de hele
het ontstaan van de beweging reldkerk gebeurde.
bouwen, maar wel
te confronteren
|ïflïloM,rile|i?LPl'« EMpoS maar d^zeAri- "d\' W«k.luiting weer knie.-
tiek heeft het werk van de '-e-kc- ïnensen en de kerk heeft de taak kussens ingevoerd, zodat een het wel goed vond, dat dit ge
lijke pers niet afgebroken. Inte- om een zakelijk, bezield en toch zeer oude en eerbiedwaardige bruik langzamerhand weg.ebde;
j--' - -- e> ,„-l li..; 1.
„Gemeenteopbouw", die zocht
naar wegen om de kerk weer
werkelijk Kerk te doen zijn. Ds.
legde
Landsman legde er de nadruk op om de plaatselijl
dat we het niet zo moeten voor- bladen en ook d<
stellen alsof voor de oorlog alles
in de kerk slechts duisternis
en nu alles rooskleurig is.
Natuurlijk werd dit niet slechts
de taak van dit ene blad. Het her
vormde persbureau werd opgericht
mgs en regionale
dagbladpers
gendeel, t
IJET hele geval is'trouwens boeiend. Eerst brengt ze dés och-
II tends de kleintjes naar school. Ze vindt dat dat een verzetje
geeft, en met al die. kinderen om je heen, wordt het loven
zo'n sleur, vindt u niet? De school in kwestie is weliswaar vlak
J bij huis, maar moeder Grafelink ziet kana om daar een uur
X mee bezig te zijn. Ze ontmoet zovele bekenden onderweg, waar-
mee ze zoveel lopende zaken af te handelen heeft dat ze ge-
woon niet vooruit komt. Het moet *1 bakstenen vriezen, wil ze
voor tienen op haar duiventil terug zijn. En dan houdt ze bo-
vendien de kleintjes thuis, want ze is kouwelijk aangelegen. En
erg aantrekkelijk voor griep zogezegd.
Als ze thuis komt, blijkt er geen koffie meer te zijn, en ze
gaat die halen bij de waterstoker aan de overkant. Dat neemt
toch minstens een half uur, en dan ontdekt z« dat ze ook nog
koekjes behoeft, en de reis naar de bakker vergt andermaal
een half uur. Daarna wordt het tijd om voor het eten te gaan
20081 ,ze rwe*r straat op mo«t. Waarschijnlijk la
het daarna te laaf geworden om dat eten nog klaar te maken.
ier w,eer, e«.n dag voorbij; een mens weet niet waar
de tijd bluft met al die kinderen.
nooit precies achter gekomen waar al die kinderen
vandaan komen. O, we weten natuurlijk wel dat
tij er zelf voorlopig twaalf bezit, variërend van twintig tot één
laar Maar ze heeft het ongeluk gehad om eerst allemaal doch-
ers te krijgen, en aangezien dochters graag een moederlijk voor-
oeeid navolgen zijn deze snel zij het niet altijd op een even
- ?ok moeder geworden. Daarbij treffen deze
dochters altijd slordige echtgenoten, zo ze deze al treffen Hun
mannen, voorzover voorradig cn officieel, zijn óf lui, óf slecht.
niets noemenswaardigs, en In
.i door. Het
niet vergis, gaat het nog op wel de aanschaf imn knielban- grip. Misschien proberen ze op eorwiT nndere marSer^«ekl
l^„„ r verdienen- het on 1H Hi l,„„ »t1
Tegen Engelse
dienst
..Er was op deze synode (van de
Free Reformed Churches in Austra
lië) natuurlijk ook een bezwaar
schrift en wel van een oudere
broeder tegen het houden van
kerkdiensten in de Engelse taal.
Schriftbewys: Johannes 10.
sten zyn hoor ik daarin de stem
van de Herder niet, terwy] ik toch
•en schaap ben, dusdie dien-
aten iyn verkeerd."
algemeen belang zijn. Het
Ook blad „Woord en Dienst" richtte
zich vooral tot de ambtsdragers:
„Kerk en eredienst" bespreekt de
vragen betreffende de liturgie;
„Opdracht" houdt zich bezig met
onderwijsproblemen, enz.
ken overwogen, maar een tfoor-
stel daartoe is enigszins tot mijn f**1- Misschien treden
trerbutna noort van de arand ft dTSÏÏKÜdJ?
het dat hun mannen thuisbrengen noch opbren-
Een van de moeilijkheden, die
overwonnen moesten worden, be- ACHTERSTAND ONTDEKT
trof natuurlijk de oude richtings
verschillen. Wilde dit werk sla
gen dan moest de kerk afstand
kunnen nemen van onderlinge ver
schillen niet omdat ze zo on
belangrijk zijn, maar juist omdat
te te belangrijk zijn om als on
derling geschil uitgevochten to
worden. Zij moesten geplaatst
ef
verbazing nooit van de grond
gekomen, totdat wij nu deze op
lossing hebben aanvaard. Achter
af bezien is het betere (de kniel
banken) jarenlang de vijand ge
weest van het goede (de kussens)
terwijl het bovendien nog de
tag is of de banken 'in alle
worden onder het oordeel
Wereldwijd
Zo heeft de kerk via deze nieu-
e organen ook weer aandacht ge
schonken aan haar wereldwijde
e taak, die voor de oorlog zo vaak
Ds. H. C. Touw schreef in rijn kroniek in
„Wending" over de Gereformeerde Bond in de
Hervormde Kerk:
„Deze modaliteit leeft immers uit de pretentie bij
uitstek trouw te zyn gebleven aan het erfgoed der
Reformatie. Daarby gaat zy eigen theologische en
culturele achterstand ontdekken en is nu hard aan
het werk om vanuit eigen onderstellingen theolo
gische en culturele leiding te kunnen gevenIn
de theologie en prediking van deze groep komen
waarheidselementen en Bijbelse inzichten naar vo
ren, die vaak al te goedkoop als verouderd werden
verklaard en verwaarloosd werden en waarvan het
alleszins geboden is die in theologisch gesprek op
nieuw te toetsen en te wegen."
GEEN' VERLIES
Ds. J. Louw in „de Christen":
Wanneer iemand ons om een andere reden ver
laai, dan de overtuiging dut God hem de gemcenti
uitleidt, dan ga hy. Kan hy om bykomstigc reden
dus om andere reden dan de gehoorzaamheid aar
Christus vertrekken, dan betekent zyn heengaar
voor de gemeente geen verlies.
WERKELIJK KARAKTER
Pro», dr. Hermin Ridderbos knoopt s(jn erti-
w1 tY,*?, het -Gereformeerd ieder, die van Ruimzicht
Weekblad (Ultf. Kok) vut aan de politieke trekt, epn knielkussea me< man
stand van raken: nemen. Er is veel exeraitium
He, eigenlijke, were karakter ,ao d. ehrl.teiijkr """"V* waar waf huiv"?°
politiek bestaat daarin, dat ay in haar beleid en ii
haar besluitvorming deze (sodalistne-liberalisme) te
genstelling juist overwint. En zich daarom nooit ali
de partij v«n de arbeiders, van boeren of fabrikanten
kan uitgeven.
opzichten het betere Vertegen- teget
woordxgen De kussens hebben
alt roor, dat zij een gewoonte
aan kunnen kweken, die ieder
later zonder moeite in stand kan
houden; om dit te bevorderen
hebben we ook afgesproken, dat
gen. Misschien treden ze ook wel op andere manieren irTmoe-
staat vaat dat ze even zelden thuis zijn
T£N dus zitten daar al die kleintjes bij elkaar. Tim beweert dat
h,J e[ °P 6én middag zeventien geteld heeft. Gerda lacht
bSSF. n L# hoo*te orn: verzekert dat het er hoog-
et viif tv??" gew®e*t .zii51i En de baa« bezweert dat het
SS V'J/ zlJn- Ik vermoed dat hii 't bij het rechte eind heeft
rafelink -,er
Waarom? Omdat moeder Grafelïnk elk Jaar Legen kérst
J'- en voor da doop 7.,
andere officiële
y. ^i. «mi uoi oei mei ae aoop tn de slof n
V .5T dle ki??r'*ü. komt nrrro
V toe. Maar nu moeten ze gedoopt worden. Of doraimc
in wil schrijven
De dominee doet dat consciëntieus. Elk jaar opnieuw twee
teer Hij weet dat het nooit tot een doop zal komen. H.j weet
dat dit enkel een aanloopje ia op een bedelpartij, die evenmin
resultaat zal hebben. Maar hij vindt ook dat Je op deze manier
w_. w tenminste de stand kunt volgen. Als de plechtigheid van de
ben. maar het knielen bij lnboeklng plaats gehad heeft, zeggen moedëé Crnfellnk en de
,-K-ii -ik. 2 predikant elkaar vriendelijk goedendag en tot aanstaande zon
dag. Maar met al die kinderen komt er toch nooit van. Maar in
leze stille maanden blijft ze weg. en dat is wol rustig.
het gebed acht ik in overeen
stemming met het nuchtere type
van vroomheid, dat ik in de toe
komst vóór me zie." Aldus de
heer Dekker in de kroniek jjan
Nieuw Ruimzicht,
MIEBEL.
