CHRISTFUJK
LADY ISABELLA
S
Geleide loonpolitiek
zit vakbeweging hoog
„Geen kwartiermakers, maar
waarnemers voor zending"
RADIO
Riep ds. Gijmink op tot
verzet tegen synode?
Meer vrijheid in nieuwe jaar?
Vit de vakpers
Ook de vakbonden hebben bij
de jaarwisseling van de gelegen
heid gebruik gemaakt voor het
nieuwe jaar (via hun bondsorga
nen) een aantal wensen uit te
Tornadering, het orgaan van
de Christelijke Bedrijfsgroepen
Centrale schrijft onder de titel:
Naar een gewijzigde loonpoli
tiek?, dat we in ons land nog al
tijd met een zogenaamde gelei
de loonpolitiek zitten. Een poli
tiek, die steeds meer innerlijke
spanningen en verzet bij de ar
beiders oproept. Het blad is van
mening, dat het tijd wordt de
knellende banden te verbreken.
Als er een terrein is, waar de
vakbeweging in staat gesteld
moet zijn haar verantwoorde
lijkheid te dragen, dan is het
dit terrein.
Er ijn honderd en één zwaar
wichtige argumenten aan te halen,
dat dit ni?t togelijk is. maar wij
Ïeloven daar niets van, aldus het
.B.C.-orgaan. De vraag is maar
of men bereid is de vakbeweging
haar natuurlijke functie te laten
verrichten. Er is geen reden de
lonen van alle werknemers te blij
ven afstemmen op de zwakste
schakels. Vele arbeiders zijn deze
uinodige bemoei- en nivellerings-
zucht, waar' i zij het kind van de
rekening zijn, meer dan zat. De
C.B.C. hoopt vurig, dat die ban
doorbroken wordt, zodat de arbei
der weer wezenlijk mee kan spre
ken en mede invloed kan uitoefe
nen en effectief mede-verantwoor
delijkheid kan dragen.
Heel wat lieden, die zelf vurige
aanhangers zijn van de geleide
loonpolitiek, hebben zelf geen en
kele beperkende salarisgrens. Tal
van werkgevers hebben met de
huidige situatie volkomen vrede.
Maar wij willen dezelfde positie
en dezelfde vrijheid ook voor de
arbeider, aldus Toenadering.
Naar beter inkomen
De C.B.C. heeft er begrip voor,
dat de jarenlang strak gehouden
lijn niet in eens losgelaten kan
worden. Ook kan het gewenst zijn,
dat er naar coördinatie wordt ge
streefd, de vakbeweging kan hier-
ïan een belangrijke bijdrage le
veren. Maar het gaat er om, dat
er een begin wordt gemaakt.
De bond meent, dat dan vele
werknemers een beter inkomen
zouden krijgen. Wellicht zal dan
ook het bedrag aan ingehouden
winsten voor investeringen in het
bedrijf dalen, maar kunnen de ar-
hoefte leveren, zo vraagt men zich
af. Duizenden arbeiders doen dit
thans al vla hun spaarbankboekje.
Zulk een bezitsvormi.-g zou van
grots betekenis zijn voor de gehe
le maatschappij.
Wat betreft de sociale onrust,
die zou kunnen ontstaan, meent
de C.B.C. dat het hiermee nog
wel mee zal vallen. Zij, die zon
der noodzaak of uit politieke
overwegingen onrust zouden
willen verwekken, hebben om
meer dan een reden daar eerder
genoeg van dan men veelal
denkt. De arbeider is geen on
derhorige die men zonder meer
kan laten opdraven. Hij weet
heel goed zijn belangen af te
wegen is heus niet bereid zich
telkens door overwegingen, die
buiten zijn wezenlijke belangen
sfeer liggen, op sleeptouw $e la
ten nemen. Hij weet, dat de on
derneming of bedrijfstak, waar
in hij zijn brood verdient, gebon
den is aan het economisch moge
lijke. Wordt deze grens over
schreden dan is hü zelf kind van
de rekening. Als bescherming
tegen zichzelf heeft hij daarvoor
heus zijn hele leven geen geleide
loonpolitiek nodig als een toe
ziend bemoederend voogd. Ten
slotte verklaart de C.B.C., dat
het om meer dan een reden voor
gezonde democratische verhou
dingen gewenst is. dat de geleide
loonpolitiek niet langer als po
litiek instrument kan worden
gebruikt.
Meer fantanie gevraagd
Dat de wijziging van het sys
teem van loonvorming de christe
lijke vakbeweging hoog zit, bleek
ook reeds uli de vijf punten, die
het C.N.V. In een buitengewone
ver bondsraad vaststelde
gente zaken
bouw, het orgaan van de Neder
landse Christelijke Bond van
werknemers In de Hout- en Bouw
nijverheid, accentueert ook de
economisch medewerker van de
bond, dr. W. Albeda, het punt van
het loonsysteem nog eens.
Naar zijn mening heeft het er
alle schijn van. dat 1959 een jcar
zal worden van voortgaand her
stel. Hoewel de wereldconjunctuur
nog niet definitief ten goede
schijnt gekeerd, mag toch ver
wacht worden, dat de werkgele
genheid beter zal worden en de
stijging van ons nationaal inko
men, zoals voor 1956, zich zal her
stellen
Naar verwacht wordt zal de So
ciaal-Economische Raad om-
streeks mei aan de regering een
advies uitbrengen over de actuele
sociaale-conomische problematiek.
Er komt een nieuw ,.ruimte"-rap-
por.. waarin nagegaan zal moeten
worden waarvoor de eventuele
„r :mte" moet worden besteed.
Dr Albeda spreekt de wens uit,
dat een nieuw kabinet wat meer
fantasie zal kunnen opbrengen
dan de vorige kabinetten op het
gebied van de loonvorming. Hij
voegt hieraan het volgende ver
langlijstje toe: Niet in de eerste
plaats de ..ruimte" souperen door
huurverhoglr g en melkprijsverho-
gln-. Geleidelijkheid is hier ge
wenst. Het gaat niet aan de be
stedingsbeperking door te laten
Na de vaststelling der „ruimte"
moet bedrijfstaksgewijze bezien
worden, wat er gebeuren kan aan
de lonen, op het moment dat de
betrokken c.a.o. afloopt.
Zo mogelijk moet een begin ge
maakt worden met de arbeidstijd
verkorting. Het toezicht op de ge
hele ontwikkeling van de lonen
moet gesteld worden in handen
van de reeds twee jaar geleden
beloofde „loonraad" en ontnomen
worden aan het College van Rijks-
bemiddelaars.
Bitier gestemd
.,J.n
fijke Bond
textiel- er
handelingen
sultaat vs
km?eblijfte
in. ,,Unitas","het
Nederlandse Christe-
an werknemers in de
n kledingbedrijven,
de moeizame onder-
t de werkgevers
c.a.o.. dat het re
de -gevoerde bespre-
öeneden de verwach-
,ng blijft.
Vooral de wijze waarop door de
werkgevers is gereageerd op de
argumentatie van werknemers.ij-
de om de ongelijkheid van rechts
positie voor de werknemers in de
textielindustrie ongedaan te ma
ken, Ls zeer teleurstellend ge-
De voorstellen, die tijdens de
eerste besprekingen ..futiliteiten"
werden1 genoemd, leverden toch
nog zulke" bezwaren op. dat het
standpunt an de werknemers
principieel is afgewezen.
Slechts aan onderdelen van de
bescheiden verlangens is voldaan.
De nog bestaande verschillen zul-
kan worden fgesloten. Uit de on
derhandelingen kan de les getrok
ken worden, aldus „Unitas", dat
de aard van dit soort overleg van
bedenk lijke betekenis is voor de
goede verstandhouding tussen
wwkgivers
i werknemers.
Geref. predikanten naar Zuid-Amerika
Ds. F. L. Schalkwijk
met gezin naar
Sao Paulo
(Van een onzer verslaggevers)
„Wij zijn beslist geen kwartier
makers, maar waarnemers voor
de zending in Zuid-Amerika. Er
liggen daar grote kansen, maar
hoe deze moeten worden gebruikt,
moeten we nu juist gaan bezien."
Met deze woorden schetsten ons
gistermiddag ds. J. A. C. Rullmann
en dr. J. C. Gilhuis de opdracht,
die zij namens de Gereformeerde
zending gaan uitvoeren in Zuid-
Amerika.
Met de „Akfabi" van de Rotterdam-Zuid
Amerika Lijn zijn zij gisteren na;
gentinië en. Brazilië vertrokken,
hetzelfde schip vaart ook ds.
Schalkwijk, missionair predikant van de I
Gereformeerde Kerken, met zijn vrouw
en 3 kinderen naar Zuid-Amerika. Hij
hoopt voorlopig minstens een jaar te
blijven in Sao Paulo, waar hij een Ne-|
derlandse emigrantengemeente hoopt te
Dr. Gilhuis en ds. Rullmann hopen
in Brazilië besprekingen te voeren met
de daar gevestigde Nederlandse Gere
formeerde Kerken, die zending willen
gaan drijven en aan de vaderlandse
kerken hadden gevraagd eventueel aan
dat werk te willen deelnemen. Het ini
tiatief daartoe ging uit van de Zuid-
amerikaanse kerken en het werd in ons
land met belangstelling ontvangen. De
Zuidamerikaanse kerken worden ook ge
steund door de Christian Reformed
Churches uit Amerika, namens welke
kerken de predikanten Muller en Pott
werkzaam zijn.
De drie predikanten konden verder
weinig concrete mededelingen doen.
„Alles hangt af van de situatie, waar
mee we de komende maanden in Ar
gentinië en Brazilië worden geconfron
teerd. Wel is zeker, dat er vele moge
lijkheden zijn", was hun afscheidsgroet.
De twee waarnemers hopen in mei
in Nederland terug te keren, en aan
de synode te Utrecht verslag uit te bren-
M" de Atdobi van de Rotter
dam-Zuid Amerika lijn zijn
maandagmiddag drie gereformeerde
predikanten vertrokken naar Argen
tinië en Brazilië. Ds. F. L. Schalk
wijk (midden) zal voorlopig een
jaar de Nederlandse emigranten
gemeente te Sao Paulo dienen.
Namens de gereformeerde zending
gingen ds. J. A. C. Rullmann (links)
en dr. J. C. Gilhuis (rechts) ter
verkenning naar Argentinië en
Brazilië. Zij hopen medio mei in ons
land terug te keren.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Midsland, Terschel
ling, J. Langhout (laatst, pred. prot.
kerk in Indonesië) te Hilversum.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Utrecht (vac. H. W. van
Andel), J. Wilschut te Zeist.
Aangenomen naar Grouw-Irnsum, G.
O. N. Veenhuizen, kand. te Ede, die be
dankte voor Sybrandaburen, Gees en
Schoonoord.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Gouda, G. Bilkes te Am-
Gevraagd: Bijbelverkl.
Kardinaal Wyszlnsbl ls zondag In War
schau teruggekeerd van een verblijf
van twee maanden In Rome, waa
heeft vertoefd ter bijwoning vai
begrafenis van paus Pius XII ei
verkiezing van diens opvolger Johan
nes XXHT. In de stampvolle kathedraal
van St. Jan heeft hjj zondagavond
gepreekt.
Kerken kiezen
het ene offer
In de Gereformeerde Kerken is een
groeiende belangstelling voor het zoge
naamde ..ene offer". Winterswijk nam
reeds het besluit om ondanks de nieu
we kerkorde, die de ene collecte (nog)
niet kent, toch in plaats van drie of vier
slechts een maal te gaan collecteren.
Ook de kerkeraad van Nijmegen heeft
besloten ora met ingang van de nieuw-
jaarsdienst slechts een keer te gaan col
lecteren. Hij hoopt dat daardoor het of
fer meer tot zijn recht zal komen. Ook
in Wildervank wil men graag deze nieu
we gang van zaken volgen en werd be
sloten dat de ouderlingen de gemeente
leden zullen polsen tijdens het huisbe
zoek. omdat hij dit ..liturgisch" besluit
alleen wil nemen als de medewerking
van alle gemeenteleden verkregen kan
worden.
De Invloed van het nieuwe Dlchterspsal-
ter doet zich reeds voelen. De kerke
raad van de gereformeerde kerk te
Oegstgcest heeft besloten om de Has-
perberljming die tot nu toe werd ge
bruikt, af te schaffen. Volgens een
verslag van de kerkeraadsvergade-
rlng is het een moeilijkheid „dat het
nog lang niet vaststaat welke berij
ming in gebruik zal worden genomen,
De kans dat de berljmlng-Hasper al
gemeen zal worden Ingevoerd ls ge
ringer geworden."
Benoemd tot onderwijzeres: aan de
Chr. nat. school te Goes mej. T. Lorusse
te Kloetinge; aan de Oranje-Nassauschool
te Apeldoorn mej. T. C. C. de Stigter te
Dieren; aan de Prinses Beatrixschool te
Culemborg mevr. J. G. H. Kuipers-van
KatwUk te Rijssen; aan de Chr. nat.
school Leidse Hout lafd. l.o.) te Leiden
mevrouw J. de Vos-Kuyper te Leiden.
Benoemd tot hoofd: aan de Chr. na
tionale school te Oostermeer (Fr.) de
heer J. Kiijnsma te Brunssum (L.).
Advertentie
SIEMENS
en teQjevLsLe.
Drie erbij wat
Bij elk der onderstaande woorden drie
letters bijvoegen en zodanig plaatsen, dat
er nieuw? woorden uit ontstaan. Als men
de eerste letters van de nieuwe woorden
van boven naar beneden leest krijgt men
een zegswijze.
wordt droombeeld.
rondzwervende herders-
stammen.
»ter gem. in Over.
•de lid van de voormalige Raad
van Indië.
at vreemde munt
i roofvogel,
os afval van metaal,
iel groen in de wapenkunde.
iod sidderrog,
al olaaggeest
ma iedereen,
ime onbep. voornaamw.
Oplossing vorige puzzel
kantEloEp, peNtagOon. dOnderdaG,
beJegEnen, mandolINe. scHoEisel. onT-
Zaglijk. kansEHer, voLHarden. Onder-
hoUd, hanDEliNg.
De zegswijze luidt; „Een oogje in het
zeil houden".
Rondom „de vrouw in 't ambtt"
Ds. Marlijn treedt
uit Herv. kerk
De toelating van de vrouw tot
de ambten in de Hervormde kerk
heeft naast directe ook indirecte
gevolgen. In de komende weken
zal de provinciale kerkvergade
ring van de Hervormde kerk in
Zuid-Holland een bezwaarschrift
in behandeling moeten nemén te
gen ds. G. J. H. Gijmink uit Rot
terdam, en in het Groningse dorp
Dorkwerd heeft de hervormde
predikant ds. P. Martijn op Oude
jaarsavond zijn ambt neergelegd.
Hij zal overgaan naar de Gerefor
meerde kerken.
Tijdens een preek die op 29 juni 1953
werd gehouden heeft ds. Gijmink zich
scherp tegen de synode gekeerd omdat
zij naar zijn mening 1 Corinth- 13
niet in de praktijk had gebracht Een lid
van de kerk. de heer A. N. van Huet
uit Rotterdam, meende dat deze preek
kennelijk slechts de bedoeling had om
de synode te veroordelen en aan re
klagen en de gemeenteleden tot verzet
op te roepen.
Na schriftelijk contact met de predi
kant te hebben gehad, heeft de heer Van
Huet zich met een bezwaarschrift ge
richt tot zijn wijkkerkeraad, die deze
brief heeft doorgezonden aan de provin
ciale kerkvergadering.
In zjin bezwaarschrift schrijft de heer
102
Mij erop voorbereiden?" riep Carlyle uit terwijl
Dill zich omkeerde en weer naar zijn eigen kamer
wilde gaan. „Wat denk je nu wel van me. dat mijn
zenuwen dat niet zouden kunnen verdragen, het ver
en Brcen niet. mijnheer Daar is ook nog wel wat
geld. zeggen zc Dus u weet er nog mets van.
Wat is er dan?"
Öp de tafel lag een nummer van de Times w aar-
overlildem»dvertenti« v^l.dT Il.brt
van
Easi Lynne
la Dill legde zijn hand er op. ..Ik ben bici dat ik nog
vroeg genoeg ben Het staat hier. mijnheer Archi
bald, bij de overlijdensadvertenties. Maakt u er zich
alstublieft een beetje op klaar voordat u het least.
Dill ging haastig de kamer uit. Carlyle vouwde de
krant open en las Het stond bovenaan.
In Cammere. Frankrijk, overleed heden de 18e
dezer maand. Isabella Maria, enig kind van
William, wijlen Earl van Mount Severn^
Cliënten kwamen en wachtten. Carlyle belde niet.
Dill zei tegen iedereen dat mijnheer bezig *v as. Tot
hij het niet langer kon zeggen, er waren er die al
twee uur zaten te wachten. Hij ging voorzichtig naar
binnen. Carlyle zat nog precies als tevoren..De brie
ven ongeopend en „The Times voor hem
uil Irrclc Dill even aan alsof hij hem met begreep
Toen had hij zichzelf weer in bedwang en zei dat
de eerste cliënt kon binnenkomen.
Lord Mount Severn had het nieuws ook het eerst
uit de courant vernomen, precies als bij het huwe
lijk van Carlyle. De brief, die zijn vrouw hem pas
later nastuurde, kwam de volgende dag.
Lord Mount Severn geloofde het bericht niet zo
gauw als Carlyle Hij wist dat er bij dergelijke
rampen wel eens vergissingen gemaakt worden en
schreef in het Frans, zo goed als hij dat kon
om inlichtingen naar het stadsbestuur Pas toen nij
bericht ontving dat „La Dame Isabella Vane" in
derdaad tot de overledenen behoorde, in ieder geval
door ANN LUDLOW
niet bij de overlevenden
dood was.
Ladv Isabella zelf kreeg
concludeerde hij dat 2
Engelsman, die
in hetzelfde hospitaal verpleegd werd, het nummer
van „The Times" ter inzage waarin haar overlij
densadvertentie stond Ze begreep dat het kwam
an de brief die ze de liefdezuster had meegegeven.
Niemand kwam op het idee dat dc kalme, onopval
lende madame Vine de Dame Isabella Vane was.
waarover de grote Engelse graaf schreef.
Een ogenblik dacht ze dat ze de Earl van Mount
Severn moest inlichten Ze verlangde er evenwel
naar onbekend te blijven. Alleen degenen dieniets
meer van het leven verwachten kunnen zich dat
verlangen voorstellen. Ze had geen kind meer te ver
zorgen, ze had alleen zichzelf. Voor zichzelf kon ze
wei z.orgen. en als ze verhongerde, wat deed het
er toe? Nee, ze had geen behoefte meer aan de
maandelijkse of driemaandelijkse ondersteuning van
Lord Mount Severn. Alle mensen moesten maar blij
ven geloven dat ze dood was. dat was het beste.
Voortaan zou er alleen een Madame Vine zijn.
Zo meende ieder dat het met lady Isabella afge
lopen was Lord Mount Severn schreef een brief
aan Carlyle. waarin hij de bevestiging van haar
dood meedeelde, zoals hij die had ontvangen van
de Franse autoriteiten
Negen dagen werd er nog over haar gepraat „Die
ladv Isabella, je weet wel, die is ook dood. zei
den de mensen. Dan volgde er een kort antwoord.
Haar titels werden niet genoemd, noch wat er in
de laatste jaren gepasseerd was. Toen was het voor
bij. Lady Isabella Vane was vergeten.
HOOFDSTUK III
Een onverwachte bezoekster op East Lynne
Op een winderige middag ging er een dame de
inrijlaan van East Lynne in. Als het geen dame
was. dan was ze in ieder geval gekleed als een
dame. Ze zag er ook heel knap uit. lang en slank.
Zo op het eerste gezicht zou men zeggen, dat ze even
ijdel was als bijdehand. Met stevige stap ging ze naar
de voordeur en trok aan de bel; intussen trok ze haar
volle voor haar gezicht.
Een van de bedienden Peter niet deed de
deur open en boog diep toen hij een dame zag.
„Juffrouw Hallijohn woont hier, meen ik. Is ze
thuis?"
„Wie zegt u. dame?"
„Juffrouw Hallijohn, juffrouw Joyce Hallijohn",
herhaalde de dame wat scherp en alsof ze geen ge
duld had. „Ik wil haar spréken."
De bediende was wel wat onthutst. Hij had ge
dacht dat er iemand voor het huis kwam en hij
had haar ten minste naar de salon willen brengen.
En nu was het blijkbaar alleen een bezoekster voor
Joyce. Hij bracht haar naar de kleine conversatie-
kamer en ging naar boven naar de kinderkamer,
waar Joyce en Wilson beiden zaten, want er was
geen verandering in het personeel van East Lynne
fiekomen. Joyce bleef als eerste meisje en maakte
uffrouw Carlyle's kleren. Wilson was nog steeds
kindermeisje. Juffrouw Carlyle was al een paar
maal begonnen over de verspilling die er in haar
ogen op deze manier plaats vond, maar Carlyle
of andere
hem niet meer zo gemakkelijk r
zetten als voorheen.
Van Huet o m: Deze preek had slechts
de bedoeling om de synode te veroor
delen en aan te klagen wegens hande
lingen in strijd met Gods gebod der
Liefde, zoals uitgedrukt in het aange
haalde schriftgedeelte.
De gehele wijze waarop de preek ge
houden werd, was in wezen een oproep
tot verzet en ongehoorzaamheid aan ons
hoogste college en daartoe werd ons als
gemeente onware voorlichting gegeven
t.a.v. de totstandkoming en de inhoud
van deze besluiten. Dit werd nog ge
accentueerd door het feit dat zonder
meer by veroordeling eveneens betrok
ken werd de synode van 7 december
1950 die de kerkorde voor 1951 aannam.
De schrijver voelt zich ten zeerste in
zijn geweten bezwaard en verzoekt de
kerkeraad, dus nu de provinciale sy
node, hoe hij zijn houding t.a.v. de
synodale besluiten en de kerkorde moet
bepalen.
Naar Geref. kerk
Ds. P. W. Martyn uit Dorkwerd heeft
zelfs zijn ambt by de Hervormde ge
meente van Dorkwerd neergelegd en zal
overgaan tot de Gereformeerde Kerken.
Deze 29-jarige predikant, die in zyn
eerste gemeente stond, na Joure als
vicaris gediend te hebben, had bezwaar
tegen de wijze waarop de Hervormde
kerk de kwestie van de vrouw in het
ambt had behandeld. Bovendien meende
hij, dat zijn kerk de weg van ongehoor
zaamheid aan Gods Woord was opge
gaan en dat de eenheid des geestes.
waartoe de hervormde synode oproeot
al lang niet meer bestaat. Ds. Martijn
had ook bezwaar tegen de synodale
benoeming vaii dr. J. M. de Jong tot
hoogleraar te Groningen een benoe
ming die echter niet is aanvaard om
dat daardoor zijns inziens de vrijzin
nigheid wordt geautoriseerd in de op
leiding van de studenten.
Ds. Martyn heeft zich in een brief
tot de synode van de Hervormde kerk
gericht waarin hij o.m. schrijft: „Let
tend op het feit dat aan de vrouw tot
alle ambten toegang werd verleend, op
het concept-antwoord op de resolutie
van de 1000 Gereformeerde ambtsdragers
van Utrecht, kan hij echter niet anders
dan constateren dat de oproep van hen,
die tot deze gehoorzaamheid telkenmale
hebben aangespoord, door de Synode
blijkbaar niet ernstig kan worden geno-
„Het duidelijke gebod des Heren in 1
Corinthe 14 vers 3438 zal immers na
een paar jaar niet anders luiden?
Na het totstand komen van de nieuwe
kerkorde hebben velen geleefd vanuit
het visioen dat de Nederlands Hervorm
de kerk een schriftgehoorzame. belijden
de kerk zou worden. Maar dit visioen
was een fata morgana."
In het slot van zijn brief deelt ds. Mar
tijn mee. dat hij zijn ambt neerlegt er
zijn lidmaatschap beëindigt waarna hi;
de vergadering oproept tot gehoorzaam
heid aan het Woord van God.
Er hoeft maar
lata verkeerd te vallen
en de innrbrand laait op.
Brandend maagzuur oprispend soms tot
hoog in de keel. kunt U met Rennies
blussen, in tijd van een „mum". Een ware
uitkomst, zo'n naai Rennies bij de hand.
Een-voor-een hygiënisch verpakt en in
te nemen, zonder dat er een haan naar
kraait. Gewoon maar laten sme'ten op
de tong. En nog smakelijk bovendien.
Eert woord voor vandaag
En iedere zondag weer kunt ge het horen in de kerk: „Ik
geloof in God de VaderIk geloof in Jezus Chris
tusIk geloof in de Heilige Geest; ik geloof een
heilige, algemene, christelijke kerk; ik geloof in een eeuwig
leven.Iedere zondag weer en velen van ons zouden
er alles voor geven om maar zéker te zijn, dat ze dat alles
geloven! Want geloven is voor velen zo moeilijk!
Wat wordt er in de Bijbel veel over dat geloof geschreven.
Soms heel simpel: van een zieke wordt geloof gevraagd in
Jezus' almacht en in dat geloof komt de genezing. Soms heel
ingewikkeld: vooral Paulus heeft in zijn brieven dat woordje
geloof om en om gedraaid, het van alle kanten bekeken, het
uitgerafeld in moeilijke volzinnen dikwijls. Want moeilijk is
zijn definitie van geloof: een vaste grond voor dingen die men
hoopt en een bewijs voor zaken die men niet ziet.
Uit dat alles wordt dit duidelijk: het geloof en het geloof
alleen is de poort naar de hemel, is de deur die toegang geeft
tot het leven met God, tot het christen-zijn. En in die weten
schap wordt het zoeken naar geloof bij sommigen tot een
obsessie, tot een levensangst die samenvalt met de angst voor
de dood. Voelt ge het soms zo?
DE LES VAN CUBA
Kanttekening
yij HET ook op een afstand, zul
len wij niettemin met ontzetting
hebben kennis genomen van de cij
fers aan doden die nu weer de om
wenteling op Cuba heeft gekost.
Het bestaan van een dictator is een
wisselvallig bestaan. Hij moge in
hoogmoedige verwatenheid een dui
zendjarig rijk proclameren, keert de
volksgunst zich tegen hem, dan zijn
zijn dagen geteld. Helaas komt zijn
heengaan dan gemeenlijk zijn volk
te staan op stromen bloeds.
In de Zuidamerikaanse staten is in
een tijdsbestek van vijf jaren de
dictator van Cuba de zesde die het
veld ruimen moet. In enkele van
deze staten voltrekt zich thans moei
zaam de overgang naar een rege
ringsvorm van democratisch karak
ter.
Dictators zijn er geweest in schier
alle perioden der geschiedenis, en
men moet wel vrezen dat er altijd
dictators blijven zullen. Niettemin
mag men ijopen dat ook daar in
Zuid-Amerika, met de voortgang
van de tijd, de democratische ge
dachte vaster voet zal krijgen. Ook
daar toch blijft de toenemende com
municatie met de vrije wereld niet
zonder gevolgen. Ook daar dringt
tot de volken het besef door dat het
anders kan, en beter. Ook daar is
onder de volken op te merken een
groei naar volwassenheid.
Er valt op de democratie kritiek te
leveren, wij weten het. Maar valt
niet reeds dit op haar creditzijde te
schrijven? Onder de dictatuur heerst
de rust; echter is het de rust van
het kerkhof. Zeker, er zijn gevaren
die ook de democratie bedreigen, en
reeds daarom zal zij verstandig doen,
voor op haar ingebrachte kritiek
een ontvankelijk oor te hebben. Het
mag echter tot haar eer worden ge
zegd, dat zij veelal toont de moge
lijkheid te bezitten van een beweeg
lijkheid, die aanpassing aan gewij
zigde omstandigheden insluit.
Ook hier in West-Europa is de de
mocratische regeringsvorm niet zo
maar ontstaan. Ook hier hebben we
een bewind gekend als dat van Na
poleon. Voor ons land is het de on
vergankelijke verdienste geweest
van onze eerste koning uit het Huis
van Oranje dat hij, in zijn machtsposi
tie en juist ten spijt daarvan, ons
volk een constitutie heeft geschon
ken, die in zich borg de mogelijkhe
den tot ontplooiing van de nationale
volkskracht. Deze constitutie heeft
in onze negentiende eeuw de ont
luiking van de levens- en maatschap
pijbeschouwingen niet in de weg ge
staan, doch heeft daaraan veeleer
een wettelijk fundament gegeven.
Wel zeer bevoorrecht zijn wij boven
landen als sCuba, waarin ook thans
nog de landshistorie wordt geschre
ven als met bloed en tranen, waar
dictators zelfzuchtig optreden en
waar rebellen zich meester maken
van de macht zonder dat er enige
wetenschap is wat ook hün bewind
het land brengen gaat. Men kan niet
meer doen dan er het beste van
te hopen.
Maar zijn wij bevoorrecht, dan zul
len we een te scherper oog moeten
hebben voor de gevaren die een de
mocratie lopen kan. Want ook een
democratie moet op gezonde wijze
dienen te functioneren. Zeker, de
dreiging van een éénhoofdige dic
tator valt te keren. Gevaarlijker,
wijl reëler, is de dreiging van an
dere, meerhoofdige, machten, als
bureaucratie of pressiegroepen, die
haar invloed op de regering kunnen
uitoefenen en van wie in extreme
vormen de regering zelfs de ge
vangene kan worden.
Het is niet overbodig dat wij elkaar
de noodzaak van de gezondhouding
onzer democratie voorhouden, met
in de verte het bloedige voor
beeld van Cuba, en met nabij
voor ons de plicht die de nade
rende verkiezingen ons als volk gaan
opleggen.
Want straks zal het de taak van onze
volksvertegenwoordiging door ons
gekozen zijn om mee toe te zien
dat de democratie een gezonde de
mocratie blijft. De volksvertegen
woordiging behoude haar zelfstandig
heid, ook tegenover de regering, om
zo, scherp en onvermoeid, haar
functie uit te oefenen van een kri
tisch toezien op het beleid der rege
ring.
Ook van de Nederlandse democratie'
weten we wat we hebben. En we
weten óók: van dictaturen, hetzij
van mensen hetzij van machten, een
maal ontstaan, komt men schier nim
mer af zonder zorgen en zonder el-
TEGEN VOORBARIGE PROGNOSE
TN ZIJN radiorede van een dezer
dagen heeft dr. Drees het be
twijfeld, of de P.v.d.A. ook na de
verkiezingen aan de regering zal
deelnemen. Deze mededeling heeft
bij een deel van de K.V.P. verwon
dering en tegelijk teleurstelling ge-
Wij hebben ons afgevraagd, in hoe
verre de mededeling van dr. Drees
„zo glad als een aal", aldus prof.
Romme in een overigens vriendelijk
artikeltje door politieke overwe
gingen is ingegeven. Prof. Romme
immers had tevoren wat al te gre
tig uitdrukking gegeven aan zijn
persoonlijke, maar gezaghebbende
hoop op een herstel van de brede
basis. Heeft dr. Drees in antwoord
daarop willen laten uitkomen, dat
er dan voor het meedoen van de
socialisten het nodige betaald zal
moeten worden?
Uit de socialistische hoek wordt in
tussen het koor sterker dat de wen
selijkheid van een retraite voor een
wat langere periode bepleit. Het
klopt met wat we reeds vóór de ka
binetscrisis hebben geschreven. Het
gaat, zo ongeveer schreven we toen,
de socialisten niet naar den politieken
vleze; het onbehagen onder hen is
snel groeiende, en zij zoeken naar
een gelegenheid om zich, mede tot
onderlinge bezinning, in de opposi
tie terug te trekken.
Tegelijk hebben we laten uitkomen,
dat zulk een gedragslijn voor de so
cialistische partij gelet op haar
samenstelling nauwelijks een op
lossing mag heten voor de moeilijk
heden, die immers overwegend van
interne aard zijn. Evengoed als er
socialisten zijn voor wie de opposi
tie aantrekkelijk is, evengoed zijn er
socialisten voor wie de oppositie
niets aantrekkelijks heeft. Socialis
tische uitlatingen van de laatste tijd
kunnen dit alleen maar bevestigen.
Blijkens beschouwingen in het so
cialistische weekblad „Tijd en Taak"
wordt nu onder de socialisten zelf
zonder meer met zetelverlies ge
rekend. Men beschouwt het als een
troost dat het verschijnsel van de
doorbraak er, naar men verwacht,
niet onder lijden zal.
Een wel zeer schrale troost, zo me
nen we. De doorbraak zal, zo ver
wacht men in socialistische kring,
ditmaal ten goede komen aan de li
beralen, aan wie de christelijke par
tijen veren zouden moeten laten.
Zulk schrijven pleit stellig niet voor
de ernst waarmee in socialistische
kring de doorbraak beoefend heet
te worden. Want een doorbraak naar
de liberalen kan, dunkt ons, socia
listische aanhangers van de door
braak bepaald geen stof tot juichen
geven. Wat- anders te denken van
de bewering dat men méé op grond
van zijn christelijke levensovertui
ging voor de socialistische partij ge
kozen heeft?
Ook wij achten winst voor de libera
len mogelijk. Maar wij zijn voorals
nog niet bereid, daarin een aanwij
zing te zien dat er mensen zijn die
met de doorbraak ernst gaan maken.
Integendeel, wij vrezen dat dit al
les des te duidelijker bewijst hoezeer
datgene wat voor doorbraak versle
ten is in belangrijke mate neerkomt
op een op drift geraakt zijn van een
deel van ons kiezerscorps. Bij vorige
gelegenheden hebben deze op drift
geraakten gekozen voor de socialis
tische partij; mee uit spijtgevoelens
zullen ze straks de neiging hebben
zich aan de liberalen over te geven.
Hoe anders het ook door de socia
listen verwachte socialistische
zetelverlies van straks te verklaren?
Tegenover dit op drift raken van
kiezers is voor de christelijke par
tijen het doorstoten naar de achter
gronden des te meer geboden. Het
gaat er niet in de eerste plaats om,
of straks de socialisten weer mee
gaan doen of niet. Dat is van later
zorg, en alle schrijven en spreken
daarover op dit moment is alleen
maar voorbarig. We zitten in een
verkiezingsstrijd, waarbij het dus
gaat om wat de partijen, ook protes
tants-christelijke, zélf aan overtui
ging en aan overtuigingskracht aan
ons volk hebben voor te houden.
Met andere woorden: het gaat om
een versterking van de invloed der
protestants-christelijke levensover
tuiging op het politieke bestel van
de komende jaren. Daaraan kunnen
wij straks allen als kiezende burgers
het nodige indien niet alles
doen. Nalatigheid kan achteraf al
leen maar spijtgevoelens oproepen.
