CHRISTELIJK
van
Proefbundel
dichterpsalter
het
LADY ISABELLA
De achtergrond van de
interchnrch aid
.Zingt voor den Heer op nieuwe wijze
110 psalmen in
Een woord voor vandaag
een nieuwe
berijming
Hoe hebt u Jezus Christus
werkelijk leren kénnen?
Easf Lynne
Kanttekenim
Prof. Kraemer over de
interkerkelijke hulp
verlening
JTNKELE weken geleden citeer
den wij een zeer eritisch
gesteld artikel over interkerke
lijke hulpverlening uit het evan-
gelisch-nrthodoie Amerikaanse
blad „Christianity Today". Nu
is een heel nummer van het
maandblad van het diaconaat
van de hervormde kerk gewijd
aan mterchurch aid en prof. dr.
H. Kraemer schreef hierin over
de principiële achtergrond. We
geven zijn artikel verkort weer:
ceptie In de oorlogstijd ont
staan. geboren uit de overweging
in dat deel der kerken, tot de
oecumenische beweging behoren
de. dat vrij van oorlogsschade in
grote stijl was: uit christelijke
solidariteit moeten wij de ver
woesting helpen herstellen en de
getroffen kerken in haar opbouw
steunen. Zo werd interchureh aid
een departement van de Wereld
raad der Kerken Het gebeurde
spontaan en werd gezien als een
noodmaatregel.
Al werkende en nieuwe, ook
geestelijke, noden ontmoetende,
kwam men echter tot het inzicht
dat de noodmaatregel-conceptie
fout was. Zoals zo vaak werd
men tot nieuw theologisch denken
gedwongen door het voortgeleid
werd uitgesproken, dat deze
menische hulp van kerken aan
kerken een blijvende opgave is,
gegrond in de aard en roeping der
kerk.
Niet alleen van niet-noodlijdende
„rijke" kerken aan noodlijdende
..arme" kerken, maar als weder
zijdse permanent doorgaande
..diaconia" (dienst) van beide ca
tegorieën aan elkaar.
Zo werd een verwijding van oe
cumenisch inzicht gevonden. Dit
zaad is gezaaid iII
kiemen, maar het zal nog heel
wat tijd kosten deze visie te doen
uitgroeien in grote tastbaarheid en
te verdiepen tot een vreugdevol
le exegese van: Draagt elkanders
lasten en vervult alzo de wet van
Christus.
Werelddiaconia
invloed geweest voor de steeds
wijdere opvatting van de taak van
de interchureh aid. Uit die vele
factoren kies ik er één, die voor
alles de noodzaak tot principiële
fundering heeft gestimuleerd. Dat
is het feit. dat enige jaren gele
den interchureh aid van de We
reldraad de sinds 1948 bestaande
associatie van Wereldraad en Zen
dingsraad op het terrein van
hulpverlening groter inhoud ging
geven, omdat de Internationale
Zendingsraad vooral in Azië een
zelfde soort dienst verrichtte. Bei
de grote wereldorganisaties gin-
Ïen hun werk. taak en doelstel-
ng coördineren en integreren.
Dit plaatste interchureh aid voor
de inderdaad nieuwe visie: de
kerk heeft volgens haar specifie
ke aard en roeping niet alleen een
permanente interkerkelijke ..dia
conia" maar een „werelddiaco-
nia".
Het grote onderscheid
nale Zendingsraad zich gezamen
lijk inzetten.
Welk probleem? Men kan het
aldus uitdrukken: Is „werelddiaco-
nia" alleen barmhartigheidsbe-
toon. hulp, „service"? Indien dat
zo is hoe en waarin onderscheidt
zich dan deze ..werelddiaconia"
van het onbaatzuchtige werk der
prachtige en machtige organisa
ties der Internationale Organen
en van talloze humanistische or
ganisaties. die in dienstbereid
heid waarlijk niet achterstaan bij
de Kerken? De Zending legde de
ze vragen na aan de schenen.
Of is in „diaconia" opgesloten
als gelijkwaardig en onafscheide
lijk verbonden: dienen door getui
genis in woord èn daad. omdat de
..werelddiaconia" alleen maar
christelijke zin heeft als het. op
welke wijze ook. getuigenis van
Christus de Bevrijder der wereld
is? Het antwoord kan alleen be
vestigend luiden.
Vijfvoudig ambt
EEN kort verslag laat geen ruim
te tot enige uitwerking van de
theologische fundering, die daar
na in hoofdlijnen werd aangege
ven. Ze komt hier op neer. dat
een volle fundering van de ..we
relddiaconia" der Kerk, die getui
genis in woord en daad volkomen
recht doet. te vinden is in een
nieuw-geconcipieerd verstaan en
interpreteren van wat wel ge
noemd wordt: Christus" Drievou
dig Ambt. Dit Drievoudige Ambt
van Christus (Profeet. Priester.
Koning) is echter een incomplete
weerspiegeling van de bijbelse vol
heid. We zijn gaan spreken van
Christus' Vijfvoudig Ambt. n.l.
het diakonos- en herder-zijn van
Christus erbij. Met dien verstan
de dat men:
1 goed tot zich laat doordringen
dat deze twee een opvallend gro
te en expresse aandacht hebben
in dc vier Evangeliën, groter
dan de door de eeuwen gehei
ligde drie ambten hebben.
2 dat Christus Zelf. het diakonos-
zijn van Zichzelf als het centra
le en wezenlijkste stelt.
3 dat dus het dlakonos-schap van
Christus In het geheel van de
Vijfvoudlg-Ambtconceptie. de
centrale, alles dragende en over
koepelende categorie Is.
4 dat dit alles gezegd wordt uit
het Bijbels gezichtspunt, dat de
Kerk, evenals haar Heer, Chris
tus. er Is om de wereld.
Voorbij is het kerstfeest. De kerstpreken zijn gehouden j
dikwijls Stampvolle kerken, de tonen der kerstliederen ziji
verklonken, de vele kerstnummers van kranten en tijdschr^
ten hebben al dan niet hun dienst gedaan en zijn oud pap«
geworden. Morgen is het weer zondag en onze geest schakel
om naar volgende week als het oude jaar overgaat in h
nieuwe. Als de tijdelijkheid van ons mens-zijn ons weer held
voor de geest wordt gesteld.
„Doch Maria bewaarde al deze woorden, die overwegende-
haar hart...." Dat wil zeggen: Maria was iedere dag lue
met dat alles bezig. Alles wat er gebeurd was rondom
geboorte van haar heilig Kind, al die woorden die over He
waren gesproken ze overdacht die bij zichzelf, keer op kei
Het liet haar niet los, ze ervoer er dagelijks de blijdschap va
ook als ze niet alles begreep!
Voorbij is het kerstfeest maar de blijdschap is er toch no
in uw hart? De blijdschap omdat uw Heiland is geboren
Omdat Hij op deze wereld is gekomen, kunt ge nu vrijuit
God gaan, kunt ge Hem bidden en kunt ge Hem danke
Want een voorbij kerstfeest is niet een einde, maar et
ER is een nieuw hoofdstuk aan
gebroken voor de geschiede
nis van het kerklied nu. voor de
tweede maal in enkele tientallen
jaren een nieuwe psalmberijming
is verschenen. De kerken werd
een bundel van 110 psialmen aan
geboden om in de bijzondere en
gewone diensten te beproeven. De
interkerkelijke stichting, die de
auteursrechten van deze door dich-1 J
ters berijmde psalmen bezit, hoopt balen
(Van een onzer redacteuren)
vier bewaard gebleven. We zijn niet
erg enthousiast over de harpen en cym-
balen uit het laatste couplet, dat ons
de nodige ervaring op te doen ornaat fröbelschoolachtig aandoet. Onze
eeuw heeft nu eenmaal de Joodse rei-
te weten te komen welke psalmen dans verbannen naar de kinderspeel-
nog verbetering behoeven en wel- plaats, in de onberijmde psalm ko-
- -• men deze instrumenten ook niet voor.
ke zonder meer een plaats verdie
nen in het nieuwe psalter van de
Nederlandse kerken.
De uitgave van deze uitvoerige
proefbundel is nog vrij onverwachts ge
komen. Van verschillende kanten "erd
in het verleden wat spottend geschreven
over het langzame tempo van de dich
ters. Men verwachtte tegen het jaar
2Ü00 een proefbundel van 149 psalmen.
Dc langste psalm zou zelfs dan nog ont-
breken Het boekje, dat we inmiddels Er zijn ogenblikken dat ook deze
ontvangen hebben, bevat echter al 10 we berijming worstelt met het ritme,
psalmen meer dan de 100 aangekondig- zoals in de laatste zin van de psalm
de Het is er een sprekend bewijs van over het ..hijgend hert." Dit hert uit
dat in het werk. dat zo moeizaam op j deze geliefde psalm is met de nieuwe
gang kwam. nu eindelijk vat meer)bijbelvertaling een moede hinde gewor-
schot begint te komen.
Het is ons opgevallen dat de dich
ters helemaal niet zo modern zijn als
ze zich wel" voordoen. Zoals de verta
lers van de nieuwe bijbelvertaling
vasthielden aan een verouderde gram
matica, handhaafden de dichters de
buigings-n. We moeten zingen van de
..Naam van den Heer", terwijl deze
facultatief verklaarde naamvals-n in
werkelijkheid vrijwel door een ieder
is afgeschaft.
Deze eerste proefbundel is een zeer
eenvoudige uitgave van 112 pagina's
afgeronde hoeken tegen ezelsoren.
F. H. van der Wart
*4**» llV/I TT t*l l zijn de lettergrepen, die op een kwart-
j, noot worden gezongen, cursief gedrukt.
oud-directeur Groot Emaus
Eerlijke hans
(77) overleden
|H goede osalmberij-
ming werd in het verleden vaak gesteld
dat zij eenvoudig, verstaanbaar en
schriftuurlijk moest zijn. De reeds eer
der verschenen psalter Hasper werd
met het oog op deze drievoudige eis
gemaakt. Van verschillende kanten werd
er echter op aangedrongen dat de nieu
we psalmberijming ook en vooral kunst
zinnig zou zijn. een werk van dichters.
Velen waren daarentegen van mening
dat dichters niet in staat zouden blijken
te zijn om een kunstzinnige berijming
eenvoudig en verstaanbaar j
mMSÊmaken.
Deze bundel zal moeten bewijzen of zij
ongelijk hadden.
Voldoet deze berijming aan alle
eisen? Bij een enkel doorle-
declameren van de tekst kan
geen enkele recensent, dunkt ons. uit
maken of de bundel voor het "ewone
kerkvolk eenvoudig en verstaanbaar
genoeg is. Pas bij het zingen van de
gemeente zelf zal dit blijken. Recen
sies geschreven van achter een
schrijftafel zullen dan ook nimmer de
werkelijke waarde van de bundel kun
nen bepalen.
Ds. Joh. Aalbers
jaar
Ds. Joh. Aalbers te Harlingen, eme
ritus-predikant der Ned Herv. kerk.
hoopt maandag a.s. zijn 80e verjaardag
te vieren.
Ds. Aalbers werd geboren te Buiten
post. waar zijn vader predikant was.
Ds. Aalbers diende de gemeenten van
Westerbork. Hoogwoud. Marssum. Veen-
huizen. Wapserveen. Woltersum. Anner-
veen en SchaUum. Hij ging in 1943 met
emeritaat.
In de ouderdom van 77 jaar is te
Ermelo overleden de heer W. F. H.
van der Wart, oud-directeur van de
stichting Groot Emaus aldaar, en een
vooraanstaande figuur in de kringen
van het buitengewoon onderwijs. De
heer Van der Wart ontving zijn op
leiding aan de Christelijke kweek
school te 's-Gravenhage en werkte in
die stad ook als onderwijzer. In 1903
werd hij verbonden aan een xnedisch-
pedagogisch instituut, eerst te De Bilt,
later te Arnhem.
In februari 1909 volgde zijn benoe- drie de
ming tot hoofd van de stichting Groot
Emaus te Ermelo. In 1912 werd hij
directeur van deze stichting voor pe-
dagogisch-medisch onderwijs, welke
functie hij tot aan zijn pensionering
op 1 februari 1946 heeft vervuld.
De heer Van der Wart was onder
meer lid van de gemeenteraad van
Ermelo en mede-oprichter van de Ver
eniging tot bevordering van buiten-
eewoon christeliik nnderwiis waar D,t zaI ook niet blijken a,s bekende
ZlZ hn lol 4or»„ Z li dirigenten zangavonden gaan houden
hy tal van jaren secretaris is ge- om de ,;.emeente de nieuwe zangbundel
weest. Voorts was hu o.a. bestuurslid ,c zij Iuu.„ onb,„„,t moer uit
van de Centrale bond vnor Christelijke I hun ongeschoolde zangers halen, dan zij
Philantropische inrichtingen en van zonder hulp zouden kunnen opbren-
de Vereniging voor Gereformeerde gen. De werkelijke waarde van dc bun
ziekenverzorging in Nederland. Hij jd<*l za' Pas blijken als er in de nor-
was ridder in de Orde van Oranje- »«»dlen.ten uit wordt «e,onzer
Nassau onder begeleiding van een middelmatige
De teraardebestelling heeft dinsdag orKan,st-
a.s plaats op de algemene begraaf- Deze kans zal de bundel moeten krij-
1 gen. maar we betwijfelen het sterk of
onder de huidige omstandigheden hem
een werkelijk eerlijke kans geboden
worden. We vrezen dat hij in som
ge kringen overdreven zal worden
gejuicht, en in andere al in de schrijf
machine van domi ees zal worden ge
kraakt eer hij in de kerkdiensten wordt
oper- -lagen.
Enkele vragen
Deze bundel bevat beslist veel moois.
Er zijn psalmen bij die ver uitsteken
boven de berijming van 1773 en een ver
gelijking met het psalter Hasper zeker
kunnen doorstaan. Prachtig vonden wij
de eerste twee coupletten van psalm 87.
We zijn daarin gelukkig de ..onwrikbre
vastigheden" kwijt geraakt en even
eens de „Filistijnen, Tyriërs en Moren".
Heel beknopt maar vol inhoud zingen
we nu: ..Rahab en Babel zullen U be
horen. Ja volk na volk buigt eenmaal
voor Hem neer." In deze psalm is uit
de oude psalmberijming het mooie vers
den. In deze psalm moeten
chend staan in zijn voorhoven", al
'ordt de nadruk op de verkeerde let
tergreep door het ritme van de muziek
wat verzwakt. Het laatste couplet van
psalm 42 is echter weer erg mooi.
Het zal zeker nuttig zijn dat de psal-
icn ook dogmatisch worden bestu
deerd. We vroegen ons tenminste af of
in psalm 51, waar David zegt dat hij in
ongerechtigheid ontvangen en geboren
is, de werkelijkheid van de erfzonde
niet wat wordt weggedicht met de woor
den: „De overmacht van bloed en duis
ternis, waarin ik ben geboren."
Hier en daar hebben we ook vraag
tekens in de marge geplaatst. Hoe zal
de kerkganger reageren als hij moet
zingen: .Heer ik ben benard" (ps. 56:
1) of „Hij is mijn tegenweer" (ps. 62:
6). Wat bedoelt de dichter in psalm 58:
ühet stro dat in wind verloren
gaat? In de onberijmde psalm komt difr
stro helemaal niet voor. maar boven
dien kunnen we niet inzien waarom stro
door wind verloren zou gaan. we kun-
en ons dit wel indenken van kaf.
Een voordeel van de berijming is
dat de dichters open staan voor kri
tiek en eventuele voorstellen tot wij
ziging gestuurd kunnen worden naar
de Interkerkelijke Werkcommissie,
Kromme Zandweg 82 te Rotterdam.
Voorzichtigheid geboden
We zijn nog niet aan de invoering
an deze bundel toe. Voorlopig gaan we
og maar alleen proefzingen. De aige-
nene aanvaarding zal echter nog heel
wat tijd en geduld vergen. In 1773 was
één kerk en bovendien kon de
overheid ingeschakeld worden
willige psalmenzangers met een boete
20 tot meerdere spoed bij het
aan te manen. Met de nieuwe
rijming werd toen ook het sneller
gen ingevoerd. Het heeft heel wat voe-
plaats te Ermelo.
Beroeni n srswerk
NED. HERV. KERK
A. J. de Jong
- Opheusden J. Hovius te
GEREFORMEERDE KERKEN
ten in aarde gehad eer de gemeentele
den weer in eenzelfde maat en hetzelf
de tempo zongen. In Maassluis brak
zelfs een soort van oproer uit, waarbij
gevochten werd en een voorzanger werd
bijna dood geslagen. Nu zal iedere kerk
gemeenschap afzonderlijk een officieel
synodaal besluit moeten nemen.
De invoering van bijna iedere nieuwe
kerkbundel heeft tot conflicten geleid.
De onverkwikkelijke taferelen van 1773
herhaalden zich bij de invoering van de
Evangelische gezangen (18031805) die
onder meer oorzaak werd van de af
scheiding. De ..affaire Hasper" ligt kort
achter ons. Nog maar enkele weken
geleden verscheen zijn brochure „Doe
recht!". Zal deze nieuwe bundel Has
per volkomen op de tweede plaats druk
ken, zoals eens Datheen het psalter van
Van Utenhove. die zeventien jaar aan
zijn berijming had gewerkt, uit de ker
ken verdrong?
Interesseloosheid
Toch is het niet waarschijnlijk dat de
felle reacties van 1773 opnieuw zullen
voorkomen. Maar een groter gevaar
dan het oproer van Maassluis bedreigt
deze bundel, namelijk de interesseloos
heid van de doorsnee kerkganger.
In 1773 was Nederland een psalmzin
gende natie. Nu weet tweederden var
bevolking nog nauwelijks wat eer
berijmde psalm is. En hoe zullen de
kerkgangers reageren? In sommige her
vormde kerken zullen zij misschien nau
welijks enige interesse opbrengen. Zij
hebben genoeg aan hun gezangen en
de enkele psalm die nog in de
diensten wordt gezongen voldoen de
paar geliefde psalmen uit de oude bun
del nog wel. Heel belangrijk zal zijn
hoe de Gereformeerde Bond zal reage-
tot nu toe de verschijning
de bundel met belangstelling heeft af
gewacht. In midden-orthodoxe kerken
zal de psalter zeker ingang vinden.
Van gereformeerde zijde zijn er velen
die veel van deze psalter verwachten,
maar er is ook ccn sterke stroming die
zich nog gebonden voelt aan de psal-
van Hasper. In de andere en klei-
kerkgemeenschappen van gerefor
meerde signatuur staat men huiverig
tegenover deze berijming. Daar wa
weinig animo voor de psalter Hasper
die veel minder drastisch was in zijn
ernleuwingen. De baptisten hebben
reeds voor Hasper gekozen, en bij de
Vrije Evangelischen worden niet zoveel
psalmen gezongen, daar leeft na
lijks een overheersend verlangen
de nieuwe berijming. De kleinere ker
ken zullen wel rustig afwachten wat de
grotere kerken gaan doen.
Gebruiken
De bundel zou de interesseloosheid
zeer kunnen doorbreken en de psalmen
n een hernieuwde belangstelling plaat-
en, hebben sommigen geschreven. We
mogen echter niet vergeten dat het ech
te kerklied eigenlijk in een opwekking
geboren moet worden. Niet voor niets
verbindt de apostel Paulus het zingen
van psalmen, gezangen en geestelijke
liederen met de vervulling van de Hei
lige Geest (Efeze 5:18 en 19). Leven
wij in een tijd waarin de Heilige Geest
met zijn vernieuwende wind door onze
rijen gaat? We zullen pas weten of de
ze bundel werkelijk uit het hart van
de kerk opgekomen is. als zij een klank
bodem vindt bij de eenvoudige kerkgan
gers en dat kunnen we alleen ontdek
ken door de bundel ook te gebruiken in
of buiten de eredienst.
Weekblad Réforme houdt enquête
Het Franse protestantse week
blad Réforme houdt een enquête
onder de jeugd van 18 tot 30 jaar
om meer gegevens te verkrijgen
over de hernieuwde belangstelling
voor geloof, die de laatste tijd in
Frankrijk valt te bespeuren.
belangstelling
gOlf'
zei lady Isabella
i tafel.
95
De brief wat gericht aan „Sir Francis Levison
Bart", maar op het couvert was de titel, blijkbaai
opzettelijk, weggelaten.
„Eindelijk, verdikkeme!" bromde kapitein Levi
son en hij smeet dc brief op tafel.
„De scheiding is toegestaan!" *-
koortsachtig.
Hij gaf geen antwoord maar zette zich i
„Mag ik die brief lezen? Is hij ook voor mij
„Waarom zou ik hem daar anders neergelegd
hebben?" zei hij
„En een paar dagen geleden legde je ook een
brief open op tafel en toen ik 'm opnam begon je
tc schelden. Weet Je dat niet meer. kapitein Levi-
5°üje kunt die gekke titel nu wel achterwege laten.
Ik heb er nu wel een betere."
„Welke dan?"
„Kijk en lees!
Terwijl lady Isabella de brief las. belde hij om
de knecht en «ei in het Frans tegen hem. dat hij
zijn goede kleren moest klaarleggen en de koffer
pakken omdat hij over een uur naar Engeland ging
Pierre knikte en ging heen.
„Dat meen ie toch zeker niet? Je gaat
ion?"
toch
niet verlaten?
„Ik kan niet anders", antwoordde hij. „er ligt
zoveel op me te wachten nu ik eindelijk gekomen
ben waar ik behoor te zijn."
„Maar Moss en Grab zeggen, dat ze het wel
voor je willen doen. Als je er beslist zelf naar toe
moest, zouden ze het niet hebben aangeboden."
„Dat zeggen ze. Ja om hun eigen zak te spek
ken. Ik moet naar Engeland, daar is niets aan te
doen. Ik kan ook niet .-an de begrafenis wegblijven."
„Dan moet ik mee", drong ze aan.
„Ik wou. dat Je geen onzin uitkraamde. Isabella.
Ben je ln deze toestand in staat om nacht en
van
doer ANN LUDLOW
Ze voelde, dat hij gelijk had Na een korte pau
ze hernam ze: „Als je naar Engeland gaat ben je
misschien rüet op tijd terug."
„Op tijd? Waarvoor".
„Hoe kun Je dat nu vragen", hernam ze op
scherpe toon. „dat weet je heel goed. Op tijd om
met me te trouwen als de scheiding is uitgespro-
„Ik moet het riskeren", antwoordde Sir Francis
koel.
„Riskeren"' De wettigheid van een kind riskeren?
Daar mag toch geen twijfel over bestaan! Dat zou
nog schrikkelijker zijn dan alles wat er tot nog toe
gebeurd is, en...
„Kom. wind jezelf nu niet op. Isabella. Hoe vaak
moet ik je dat nog zeggen. Het is absoluut niet
goed voor je Kan ik het helpen dat ik plotseling
naar England geroepen wordt?"
Toen hij klaar was om op reis te gaan. deed
ze nog één poging om hem tegen te houden. Ze wist
nauwelijks wat ze deed. Ze deed de deur op slot
en half knielend hief ze haar handen tot hem op.
„Francis, voel je dan helemaal niets meer voor
me' Helemaal niets?"
„Hoe kun je zoiets absurds vragen, Isabella? Na
tuurlijk wel." Hij zei het een beetje meesmuilend
maar niet onvriendelijk en greep haar handen om
haar te laten opstaan.
„Nee. nog niet", zei ze. „Ik blijf hier net zo lang
tot je zegt, dat jc nog een paar dagen zult wach
ten. Je weet, dat de Franse dominee bereid is om
ons te trouwen, zodra het bericht van de scheiding
er is. Als je nog iets voor me voelt, dan blijf je."
„Ik kan niet wachten", antwoordde hij en aan zijn
stem was te horen, dat hij vastbesloten was.
„Zeg dan dat je niet wilt."
„Welnu, ik wil niet, als je het dan precies wilt
weten. Isabella, je bent een kind, ik ben op tijd
terug."
„Denk niet. dat ik het voor mezelf vraag", hijg
de ze. zich nog meer opwindende. „Het kan me niet
schelen, wat er van mij terecht komt. Nee. je
gaat niet voordat je naar me geluisterd hebt! O
Francis, bedenk wat ik allemaal voor je heb moe
ten uitstaan!"
„Sta op. Isabella!" onderbrak hij haar.
„TerwiUe - -
'net kind: zijn gehele leven lang:
mij, heb daar dan medelijden
„Ik geloof, dat je niet weet wat je zegt. Isabel
la. Het duurt nog een maand en ik beloof je dat ik
terug ben voordat die om is. Nee. voordat die voor
de helft verlopen is. Een week is misschien al vol
doende. Laat me er uit: je hebt mijn woord!"
Ze ging niet van haar plaats. Hij werd ongedul
dig en met een plotselinge beweging opende hij de
deur achter haar. Ze greep zijn arm.
„Niet voor mij", zuchtte ze.
„Onzin Juist voor jou kom ik terug. Ik moet gaan
Nu, het beste gewenst. En pas goed op je zelf!"
(Wordt vervolgd)
enigszins duidelijk te omlijnen, heeft
Réforme een lijst van acht vragen ge
publiceerd, waarop het thans de ant
woorden inwacht aan zijn adres: 53, ave
nue du Maine, Parijs-14.
Er zijn al enige tientallen antwoorden
binnengekomen en Réforme heeft uit de
ze reacties wel mogen vaststellen dat
veel jongeren inderdaad geloof bezitten.
Vele anderen echter, die geen godsdien
stige waarden in het leven erkennen,
koesteren juist de wens hun afwerende
houding te rechtvaardigen.
Het blad heeft uit de tot nu toe binnen
gekomen brieven wel begrepen, dat het
geloof of soms juist de afwijzing daarvan
het uitgangspunt vormt voor veel be
langrijke beslissingen bij vele jonge
Geen ja of neen
Het gaat bij deze enquête niet om
alleen maar „ja" of „neen", maar
de grote lijnen van hun denken, w:
by men de vragen slechts als gegeven
gebruikt. Het blad hecht vooral waarde
aan gegevens als leeftijd, beroep, stu
die en opleiding, maar leest overigens
anonieme brieven met minstens z<
veel belangstelling.
Waarom gelóóft L'
Réforme wil vooral trachten zich een
idee te vormen van de motieven waarom
de mensen geloven. Er zijn wel eerder
jeugdenquetes gehouden de laatste tijd.
maar daarbij ging het vrijwel uitslui
tend om allerlei gegevens van sociologi
sche aard. De godsdienst kwam niet
daarbij ter sprake.
V ragen
De vragenlijst van Réforme luidt als
volgt:
1. Waren uw ouders gelovig en namen
zij deel aan het kerkelijk leven?
2. Bent u opgevoed in de sfeer van het
geloof en doet u zelf mee aan het
kerkelijk leven?
VIJF URGENTE ZAKEN
JLJET Christelijk-Nationaal VaKver-
bond heeft mededeling gedaan
van een vijftal onderwerpen waar
van naar zijn oordeel de behartiging
geen uitstel kan lijden.
Wij menen dat het C.N.V. met deze
publikatie een verstandige en ver
antwoorde daad heeft verricht
Verwacht moet worden dat de socia
listisch gekleurde vakorganisatie,
het N.V.V., in de komende maanden
een belangrijke activiteit van propa
gandistische strekking zal ontwikke
len. Daarnaast heeft ook de rooms-
katholieke vakorganisatie, de K.A.B.,
haar beduchtheid uitgesproken om
de door de kabinetscrisis geschapen
situatie; daarbij zijn van haar zijde
wensen geformuleerd waarachter de
P.v.d.A. zich met onmiskenbaar po
litieke handigheid heeft gesteld
voor prof. Romme stellig iets om de
schrik in de benen te krijgen.
Onder deze omstandigheden ware Bet
op zichzelf reeds te verdedigen, ja
verkieslijk, indien ook het geluid
van de christelijke vakorganisatie
werd gehoord. Maar er is méér.
Wij leven in een tijd van wat mem
zou kunnen noemen gecompliceerde
vervlechtingen. Het is niet zo, dat
er een scherp afgegrensd terrein ls
van de politiek, en daarnaast een
scherp afgegrensd terrein van het
sociaal-economisch leven. Neen, bel
de terreinen hebben met elkaar te
maken.
Des te moeilijker is het om hier te
blijven onderscheiden, om vast te
stellen waar het beslissende woord
gesproken moet worden door de man
van de politiek, waar door de man
van de sociaal-economische organi
satie. Wij menen dat het een goede
zijde van de christelijke politiek en
tegelijk van de christelijke
schappijgedachte is, dat door beid
de onderscheidingen zo nauwletten
mogelijk worden gehandhaafd.
Maar het is een rechtstreeks gevol
van de huidige situatie, die dus don
gecompliceerde vervlechtingen word
gekenmerkt, dat de christelijke vak
organisatie het recht, indien zelfs nic
de plicht, heeft, de aandacht
beoefenaar der politiek, ln het bij
zonder de aandacht van de regerin]
op bepaalde actuele problemen
vestigen.
Daarvoor is in de eerstkomend
maanden nog een speciale reden. D|
huidige regering, het huidige kabi
net, is een interimkabinet. Het heef
een beperkte taak. Nieuwe kwestie
worden niet overhoop gehaald. Wa
is bij zulk een kabinet met beperkt
taak aannemelijk? Dat het zijn taak
nog eens extra beperkt gaat zien
Dit is menselijk en begrijpelijk.
Des te nuttiger is het dan, dat i
christelijke vakorganisatie maar ter
stond onder de aandacht van deze,
zeer tijdelijke, regering heeft ge
bracht dat, hoezeer zij haar taak ook
beperkt moge opvatten, er ei
is van onderwerpen waarvan het ka
binet niet mag doen alsof 3
bestaan.
Daarbij is óók opgenomen het onder-
zoek naar de structuur en de recht»
vorm van de moderne onderneming,
Dit onderzoek vordert met een traag-
heid die alleen maar duidelijker kar
maken dat het wenselijk is. Het staal
!n het lijstje van de christelijke val
beweging niet voorop; terecht,
menen we. Het is echter evenmin v
het lijstje afgevoerd; ten minste e\
terecht, zo taenen we.
TWEEËRLEI HERWAARDERING
J-JET kerstgebeuren confronteert
ons met de ont-waarde waarden
in het mensenleven. Toevallig ech
ter zal het moeten heten, dat de
Franse regering juist de kerstdagen
heeft willen benutten voor de voor
bereiding van belangrijke ingrepen
in het geldwezen.
Aan de huidige devaluatie van de
Franse franc zijn er zo enkele voor
afgegaan. Veel baat heeft men er
niet van gehad, omdat zij de stijging
van het prijspeil niet bleken te kun
nen keren. Zal men van de invoe
ring van de nu aangekondigde „zWa-
re" franc op betere resultaten mogen
hopen?
Het geldwezen ls ln onze tijd nog
nauwelijks meer een zelfstandige
grootheid, een automatisch werkend
systeem, gehoorzamend aan eigen
wetten en ook met eigen correcties.
Van het automatisme is weinig over
gebleven; het geld is. een manipu
leerbare zaak geworden, en men re
gelt en bestuurt het naar de soCiaal-
economische behoeften.
Na de tweede wereldoorlog heeft
men aanvankelijk nog gemeend, dat
men een zeker monetair evenwicht
zou kunnen bereiken door de vèr-
reikende bevoegdheden, bijvoor
beeld op het gebied van de prijsbe-
heersing, sindsdien is wel duidelijk
geworden welk een invloed men
daarnaast ook moest toekennen aan
de loonpolitiek.
Niet zonder reden heeft men ge
steld dat de geldstandaard in wezen
een loonstandaard is geworden: het
loon ging bepalen wat men voor een
gefixeerd geldbedrag kopen kon.
Werd mede daardoor reeds binnen
de nationale economieën het mone
taire evenwicht een labiel begrip,
loeveel te meer nu we op de drem
pel staan van een grotere Euro
pese eenwording, die noopt tot
derlinge aanpassing en deswege ook
tot herwaardering van wat er reeds
aan waarden is. Ook hier zal stabi
liteit door onstabiliteit worden v
afgegaan.
Vandaar dat de maatregelen
Frankrijk niet op zichzelf staan, doch
een plaatselijke openbaring va
grepen die ook elders verwacht
den. We leven nu eenmaal in
tijd van vèr voortgeschreden com-
municatie tussen de landen,
voortgeschreden communicatie ook
in deze zin, dat de Franse maatrege
len blijkbaar voortijdig bekend zijn
geworden.
Voor Frankrijk spreekt in dit alle*
een gewichtig woord mee, dat D(
Gaulle bij de boedel die hij heeft
moeten overnemen óók heeft moeten
aantreffen een geducht wantrouwen,
dat geleid had tot een oppot-systeem
op grote schaal.
De Franse maatre»r«*jn hebben voor
Frankrijk nog andere gevolgen die
ook van ons dc belangstelling waard
zijn. Ook daar, als bij ons, was de
subsidielast een zware last gewor
den, hetgeen tot ongezonde verhou
dingen in de nationale economie aan
leiding had gegeven. Het is eveneens
daaraan dat men nu iets gaat doen.
Deze herwaardering van de Franse
franc is, als gezegd, niet de eerste.
Maar ze is wel de eerste onder het
bewind van De Gaulle. Nog onlangs
is gebleken dat hij het vertrouwen
heeft van de grote meerderheid
het Franse volk. Voor een herwaar
dering van het geld lijkt dit geen
ongunstig ogenblik; er ls immers
een herwaardering van het gezag
aan voorafgegaan. En voor her
waardering van het geld is dit laat
ste zeker voor Frankrijk onmis
baar.
Benoemd tot hoofd aan de Ireneschool
te Beverwijk de heer T. Hengst te Op
perdoes.
piano's - orgels
JV vraagt brochure
BODEGRAVEN
Telefoon 01 726-2188
3. Hoe hebt u Jezus Christus werkelijk
leren kénnen?
4. Welke boeken hebben u daarbij be
ïnvloed?
5. Welke gebeurtenissen hebben uw le
ven dichter gebracht bij de reddende
God of hebben u verder van Hem
verwyderd?
6. Denkt u uw kinderen op te voeden in
het geloof van de Reformatie?
6. Welke konsekwenties trekt u uit uw
geloof voor het dagelijks leven?
8. Hoe denkt u over de gelovigen van
andere godsdiensten?
Armeense patriarch van
Jeruzalem uitgewezen
De gouverneur van het Jordaanse deel
van Jeruzalem heeft de Armeense pa
triarch van Jeruzalem, mgr Sjenork
Kalostian. en zes geestelijken van het
Armeense patriarchaat aangezegd dat zii
voor 1 januari a.s. het Jordaans gebied
moeten verlaten. De patriarch en drie
van de geestelijken zijn Amerikanen, de
anderen zijn Libanezen.
Volgens de Jordaanse gouverneur
hebben zij aartsbisschop Tiran Mer-
soyan gesteund, eveneens eon Ameri
kaan. die eind augustus uit Jordanië is
uitgewezen, nadat zijn rivaal bij het
Armeense patriarchaat van Jeruzalem,
aartsbisschop Derderian, hem van com
munistische sympathieën had beschul
digd.
De uitgewezen geestelijken behoren
tot de groep, die de in de Sowjet-Unie
residerende mgr Vasken erkent als
„Catholicos" 'Paus): mgr Derderian
behoort tot de groep, die de in Libanon
vertoevende mgr Jareh als ..Catholicos"
erkennen.
