C
CHRISTELIJK
LADY ISABELLA
Chr. vakbeweging richt
zich tot zeelieden
Amerikaanse pilote
in Hollandia
RADIO
Oostenrijk krijgt straks
een „protestantenwet"
Een woord voor vandaag
Kanttekening
East Lynne
Afwijzing internationale boycot
Uit de vakpers
Toenadering, orgaan van de
Christelijke Bedrijfsgroepen
Centrale, schrijft deze week
naar aanleiding van de boycot
van schepen, die onder goedko
pe vlag varen, dat de Christe
lijke vakbeweging in Nederland
en daarmee de C.B.C. op inter
nationaal niveau in geen enkel
opzicht door de internationale
federatie van algemene ver
voersorganisaties, de I.T.F.,
over de boycotactie is benaderd.
Men betreurt dit niet. maar
hiermee is wel duidelijk, dat de
christelijke vakbeweging, noch na
tionaal, noch internationaal enige
verantwoordelijkheid voor deze
actie heeft en daarom ook in geen
enkel opzicht gehouden was de re
solutie van de I T.F. uit te voe-
Hiermee is niet gezegd, dat de
CBC zich het vraagstuk van de
goedkope vlag niet aantrekt. Op
de vergadering van de Internatio
nale Federatie van Christelijke
Fabrieks- en Transportarbeiders-
bonden. onlangs in Keulen gehou
den. is met medewerking van de
CBC een resolutie betreffende
het varen onder goedkope vlag
aangenomen.
De zeelieden worden ii
resolutie opgeroepen, niet t
stèren op onder goedkope vlaggen
varende schepen, tenzij door col
lectieve contracten of andere over
eenkomsten waarborgen zijn ge
schapen omtrent de arbeidsvoor
waarden en sociale zekerheid der
bemanningen. Hiermee heeft de
christelijke vakbeweging zich
rechtstreeks gericht iot de zeelie
den zelf. Dat is en hlljft naar de
mening van de C.B.C. de enig
jnlste weg.
Van dit standpunt ial men zich
als C.B.C. niet laten afdringen.
De boycotactie van de I.T.F. zal
men niet kunnen en mogen vol
gen. ongeacht welke rechterlijke
nlfsnraak ook over deze boycot
actie nu of in de toekomst' zal
vallen. De betrokken arbeiders,
dlc tot de boycot worden opgeroe
pen. hebben geen enkel geschil
met hun werkgever over hun loon-
en arbeidsvoorwaarden- Deze zijn
vastgelegd in een c.a.o. en deze
binding weegt ons zwaar, aldus
het orgaan van de C.B.C.
De huursubsidies
Behalve het verhogen van de
huren wordt de laatste tijd ook
meer de wens geuit de bouw
kosten te verlagen om zo ronder
aantasting van het huur. en
loonniveau tot een verlaging
t'on de subsidielast voor de
overheid te komen.
De Opbouw, orgaan van de
christelijke bond van werkne
mers in de hout- en bouwnijver
heid haakt hierop in en erkent
de juistheid van deze opmerking.
Maar men moet niet denken,
dat het stijgen van de bouwkosten
sinds 1950 met 50 pet. veroorzaakt
is door de sterke stijging van de
bnuwvaklonen. aldus het blad. De
lonen vormen in totaal slechts 25
pc! van de bouwkosten Al zou
den de lonen 30 pet. boven het
wettige loon gelegen hebben, dan
zou dit nog maar 5 pet. op de
totale bouwkosten hebben bete
kend Ter verklaring van de kos
tenstijging worden als factoren ge
noemd de loonronden. die door
werkten ook in de materialensec-
tor. de invoering van de werk
loosheids- en wachtgeldverzeke
ring. dc algemene ouderdomswet
on andere sociale voorzieningen.
Voorts zijn bepalend voor de
bouwprijs de architectenkosten, de
legejgelden. de grondkosten. ma-
terlalenorijzen. aansluitingskosten
voor gas. licht en electra. de
winst de vervoerskosten de om
zetbelasting. de registratiekosten
etc.
Zeer Interessant acht De Op
houw het. na te gaan. In hoeverre
de bouwkosten zijn opgejaagd door
maatregelen door de overheid «elf
genomen.
Gedacht wordt aan de verhoog
de lasten, welke het vervoersbe
drijf te dragen heeft gekregen-
Ook de overdrachtskosten bij ver
koop of koop van een woning hak
ken er noral In.
Wanneer d» Soelaal-Economl-
tche R<ad bij zijn onderzoek op
een reële manier tot verlaging
van de kosten zou kunnen komen,
dan rou dit de mee«t eenvoudige
methode zijn tot vermindering van
de subsidielast en zelfs een betere
bijdrage betekenen dan een huur
verhoging. ook al zou deze royaal
worden gecompenseerd, aldus De
Wie kr{jgen subsidie
De Opbouw werpt voorts nog een
andere vraag op. namelijk aan
wie komen nu de subsidies voor
de woningwetwoningen ten goede?
Met andere woorden gezegd, wie
zijn de bewoners van deze wonin
gen? Op iedere na de oorlog ge
bouwde woningwetwoning legt de
overheid per week 6 a 7 op de
huur toe. Per jaar kost dit de
overheid op bet ogenblik 380
miljoen. En wanneer de woning
nood voorbij zal zijn, zal dit be
drag bij het huidige systeem zijn
opgelopen tot 500 miljoen per
jaar. Deze last zal gedurende 50
jaren op de rijksbegroting terug
keren. omdat de woningen over
50 jaar worden gefinancierd. Ook
onze kinderen zullen dus straks
deze last mee moeten dragen.
De Opbouw constateert dan,
dat dit enorme subsidiebedrag
voor 15 ten goede komt aan
gezinnen met een inkomen bo
ven de f 6000 per jaar. Onge
veer 15 van de bewoners van
woningwetwoningen incasseren
een subsidie, welke zij niet no
dig hebben, aldus genoemd blad.
Deze 15 omvat ongeveer 60.000
woningen. Voor de subsidie op
de consumptiemelk spreekt dit
nog duidelijker. Zowel de baron
als de sjouwerman ontvangen 6
a 7 cent subsidie per liter melk.
Van socialistische zijde is wel
eens verklaard, dat subsidies
nuttig kunnen werken in het
kader van de verdeling van het
nationaal inkomen. In bovenge
noemde gevallen is hiervan ech
ter geen sprake. Subsidies zijn
verdedigbaar, maar dan moeten
zij gericht zijn op een bepaalde
bevolkingsgroep.
Subsidies zijn bovendien on
aanvaardbaar, wanneer zü blij
vend zijn.
Prijzencontrole
Over het ontwerp-prijzenwet, dat
kortgeleden bij de Tweede Kamer
is ingediend, schrijft Het Metaal
bedrijf. orgaan van de Christelij
ke Metaalbedrijfsbond waarderen
de woorden. Van belang wordt het
geacht, dat volgens dit ontwerp de
overheid de bevoegdheid krijgt
ook voor roerende goederen en
voor diensten maximumprijzen
vast te stellen, indien prijzen of
vergoedingen worden berekend,
die in strijd zijn met het alge
meen belang. Ook zal de overheid
boeken en bescheiden mogen in
zien en voorschriften geven voor
het voeren van een administratie,
waaruit de vorming van prijzen
voor goederen en diensten blijkt.
Voorschriften kunnen ook gegeven
worden voor Drijsaanduiding. zo
dat het publiek gemakkelijker
prijzen kan vergelijken.
Een vakbeweging, die alleen
hoog mogelijk loon zonder te let
ten op de ontwikkeling van de
prijzen, sou de belangen van de
werknemers op een slechte wijze
behartigen. Het normale middel
tegen te hoge prijzen Is de vrije
concurrentie, maar er zijn om
standigheden, dat deze niet werkt
of tot onaanvaardbare gevolgen
leidt. Het Metaalbedrijf denkt
daarbij aan buitenlandse Invloe
den. hoogconjunctuur, afspraken
tussen ondernemers, machtsposi
ties van bepaalde ondernemers en
aan tijden van oorlog.
Oprichtster zendingsluchtvaart
Het is geen alledaags gebeuren,
dat op het vliegveld van Hollandia
een pilote neerstrijkt. Weliswaar
bediende zij ditmaal niet zelf de
stuurknuppel en was zij ah ge
woon passagier met de Kroonduif-
Dakota meegekomen, maar miss
Elizabeth Greeneuit Los Angeles.
Californië, heeft er toch zo'n 16
vliegjaren opzitten. Als een de:
mede-oprichters van de Missio
nary Aviation Fellowship" de
zendingsluchtvaartvereniging
Adoertentie
SIEMENS
en teH&vüLe.
Kruiswoordpuzzel
zonder zwart
Horizontaal:
1. nu en d;
2. Turkse
balk.
3. lief-tijdrekening.
4. stap-lieden van adel.
5. iedereen-maand van het jaar.
6. water in Z H.-voornaamw.-gindse.
7. bedorven-akelig-district (afk.).
8. vaarwel-einde-voegwoord.
9. achting-bijelkaar behorende voor
werpen-hangt aan de mast.
Verticaal:
1. hoop-knaagdier.
2. half edelgesteente-en omstreken (afk.
■lidwoord.
een der buitenplaneten-metalen vaat-
4. oude lap-gem. in Utrecht.
5. merkteken op maten en gewichten
denkbeeld-voorvoegsel.
6. schermwapen-echtgenoot.
7. bezigheid tot ontspanning-vogel.
8. vroeger-hetzelfde.
9. korrelig, bontgekleurd kerngesteente-
voorzetsel.
Ook de nieuwe paus wil naar Lour-
des. Dit bericht heeft kardinaal Valeri
bevestigd, toen hij in Lourdes arri
veerde. Het ligt in de bedoeling dat
p«us Joh«nnes XXIII iel( op 11 fe "edVlm'A!"'». neerslag. bedelta..
bruari de sluiting van het eeuwfeest. 7 energie. 3. roerdomp. 9. generaal. 10.
van Lourdes zal leiden. lellende. 11. notaris.
Oplossing vorige puzzel
1. smaragd. 2. tandpasta.
kwam zij op terugreis naar de Ver
enigde Staten 14 dagen in Nieuw-
Guinea doorbrengen.
De M A.F. is niet meer de kleine
organisatie van 1945, toen een groepje
mensen bijeen haar stichtte, vliegers,
die hun capaciteiten niet ten dienste
van de oorlog wilden stellen, maar
voor de verbreiding van het Evangelie.
Dat gebeurde in de stad Los Angeles,
waar nog steeds het hoofdkwartier van
de M.A.F. gevestigd is. Op het ogenblik
30 vliegers altijd in gebieden waar
vliegverbindingen een uitkomst zijn:
in Ethiopië. Mexico. Zuid-Amerika en
spoedig ook in Frans West-Afrika. En
natuurlijk niet tc vergeten Australisch-
en Nederlands Nieuw-Guinea.
Iedere week bedienen de twee
Cessna-vliegtuigjes van de M.A.F.
in Nieuw-Guinea de zendingsposten
in de Baliemvallei, in de Swartvallei,
in het gebied rond de Wisselmeren
en in het achterland van Hollandia.
Daarbij verlenen zij vaak hulp aan
het gouvernement.
Mej. Greene leerde reeds vliegen toen zij
op „high school" was, op 16-jarige
leeftijd. ,,Ik geloof', zo vertelde zij
op Sentani, „dat het bushvliegen in
dit gebied, voorzover ik dat uit de
lucht kan beoordelen, wel de hoogste
eisen stelt aan de capaciteiten van een
Ieder vliegveldje-in-het-blnnenland heeft
zo zijn eigen problemen, afhankelijk
van de bodemgesteldheid. In de
Soedan noemde mej. Greene de grond
..wattenklei", die na niet eens inten
sieve regenval zacht en soppend wordt
als mos, en gevaarlijk voor de vlieg-
Het lijdt geen twijfel of miss Greene
zal tijdens haar bezoek op intensieve
wijze kennismaken met de bush-
vliegerij in dit deel van Nieuw-Guinea.
waarbij zij niet zal nalaten nu en dan
zelf de besturing van de Cessna op
In haar gezelschap arriveerde e<
rikaanse linguïste, in dienst van de
Presbyteriaanse kerk in de Soedan,
miss Eleanor Vandevort, die eveneens
naar de Verenigde Staten terugkeert
en van Nederlandse origine is.
Beroepingswerk
NED. HERV KERK
Aangenomen naar Geldermalsen, C. A.
Helm» te H. I. Ambacht; naar Vorden
J. J. van Zorge te Uithuizermeeden.
Bedankt voor Bodegraven H. N, van
Hensbergen te Renkum.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Werkendam. A. J. Don-
dorp te Domburg; te Bergen (N.H.),
kand. R. v. d. Berg te Arnhem; te Dus-
sen kand. Th. P. v. Belzen te Arne-
muiden; te Rotterdam-IJsselmonde, K.
Schouten te Lisse. Kand. Th. P. van Vel-
zen kan geen verdere beroepen in over
weging nemen.
Bedankt voor Gouda, W. Griffioen te
Nijkerk; voor Borne en Nunspeet, A.
Wiersinga te 's-Graveland.
GEREF. Kerken (VrUgem.)
CHRIST. GER. KERKEN
Beroepen te Rozenburg, T. Brienen
(accl.) te Mussel.
BeVlankt voor Maassluis, F Bakker te
Huizen (N.H.).
GFiTEF. f-EM. IN NED.
Tweetal ie Lisse: A. Elshout te Utrecht
en H. van Gilst te Dirksland, waarvan
iaatstgen. is beroepen.
Bedankt voor Vlaardingen en Scher-
penzeel, H. Ligtenberg te Rotterdam.
NED. PROT. BOND
ld tot voorgang
De Bildt, mej. H. C. P.
voorg. van de afd Bussum
v. Vrijz. Hervormden.
REM. BROEDERSCHAP
Tweetal te Amsterdam (vac.-dr. G. J.
Hoenderdaal): dr. H. Heering te 's-Gra-
venhage en JA. van Nieuwenhuyzen,
pred. dir. van de VPRO te Hilversum.
Reclamebureau
iii dienst van kerk
De kerk kan het niet stellen zonder
de hulpmiddelen van een goed gerichte
publiciteit, meent de predikant van de
bekende Londense kerk St. Martin in the
Field. Daarom heeft hij een reclamebu
reau in de arm genomen voor alle za
ken. die de kerk-in-het-openbaar betref
fen.
De tijd is voorbij dat de kerk op een
eilandje leefde. Het Victoriaanse tijd
perk behoort tot het verleden en op het
gebied van de public relations kan sa
menwerking met rrloderne zakenmensen
alleen maar nuttig zijn.
SINATRAN
Evangelische kerk gelijkberechtigd
Rechtsherstel
is nog niet
volledig
T"1 IJDENS de debatten over de
begroting van onderwijs in
de Oostenrijkse volksvertegen
woordiging heeft de protestantse
Advertentie
[Spaar
i melde s
j ZILVER-
I VLOOT
:''en....tioelzo
gemakkelijk
mogalijk hijliet
PDST-
'■KA37TQOR.
„Als in de dagen der Farizeeërs.mag men die kwalijk
bedoelde zin zo maar op onze tijd van toepassing verklaren
In een van Jezus' leerredes tot Zijn discipelen heeft Hij een
boekje opengedaan over de handelwijze van Farkzeën en
schriftgeleerden: „Zij binden zware lasten bijeen en leggen
die op de schouders der mensen, maar zelf willen zij ze met
hun vinger niet verroeren." „Al hun werken doen zij om in
het oog te lopen bij de mensen„Zij trekken zee en land
rond om één bekeerling te maken en wanneer hij het wordt
maken zij van hem een kind der hel, tweemaal zo erg als zij
zelf zijn.Een lange reeks van beschuldigingen!
Is de christen zo in onze tijd? Gedragen de ouderen zich zo
tégenover de jongeren? Zeer beslist: neen! Inderdaad, er u
ook nu een spanning tussen leer en leven. Er zijn ook nu
mensen, wier leven op geen stukken na In overeenstemming
is met hun vrome woorden. Die mensen zijn er altijd geweest
en ze zullen er altijd zijn. Maardaarmee is de leer niet
veroordeeld!
Als ge dat hoofdstuk leest over de wandaden der Farizeeën
(in Matthëus 23) lees dan ook met aandacht die eerste verzen:
„De schriftgeleerden en Farizeeën hebben zich gezet op de
stoel van Mozes. Alles dan, wat zij u ook zeggen, doet dat e
onderhoud datDat laatste wordt zo vaak vergeten!
LES VOOR PERS EN POLITIEK
afgevaardigde dr. Geissler aange
drongen op spoedige indiening van
de nieuwe „protestantenwet", wel
ke zal moeten leiden tot een wer
kelijk akkoord tussen kerk en
staat.
Dr. Geissler kon vaststellen, dat de
Evangelische Kerk in Oostenrijk thans'
gelijkberechtigd is. De afgelopen jaren
hebben een grote vooruitgang te zien
gegeven wat betreft de verhouding tussen
genoemde kerk en de overheid, dank zij
o.m. de houding van het Oostenrijkse
ministerie van onderwijs. Als bewijs van
de zich in de praktijk ontwikkelende
Selijkberechtiging noemde dr. Geissler de
enoeming (voor de eerste maal) van een
protestantse theoloog tot rector van de
Weense universiteit en de heropening van
de protestantse lerarenopleiding in Ober-
schützen.
De afgevaardigde had overigens ook
een aantal wensen. Zij hadden in het
bijzonder betrekking op kwesties van
rechtsherstel na bet door de nationaal-
socialisten de Evangelische Kerk van
Oostenrijk aangedane onrecht. Zo onder
streepte dr. Geissler opnieuw de protes
tantse eis opnieuw de staatsvergoedingen
van toepassing te verklaren en het recht
tc erkennen op het Invorderen van ker
kelijke belastingen.
Dit recht bezat de Evangelische Kerk
op grond van een overeenkomst uit 1861,
welk recht de kerk door de nazi's werd
ontnomen. Dr Geissler verklaarde, dat
een hierop betrekking hebbende wet zo
spoedig mogelijk moet worden ingediend
teneinde ernstige financiële gevolgen
de kerk te voorkomen.
81
1 Hare!"
„Kapitein Thorn
Barbara bedwong zichzelf. „Ik.... e.... geloof dat
Ik u eerder gezien heb, kapitein Thorn", zei ze.
„Ik ben een Jaar of vijf geleden ook een dag ln
West Lynne geweest", zei hij.
..Ik dacht al Blijft u langer, deze keer?
„\Ne hebben vijf weken verlof, maar of ik hier de
gehele tijd zal blijven weet ik niet"
Barbara haastte zich naar binnen, waar ze Car-
lyle trof Op een gegeven ogenblik legde ze haar
hand op zijn arm Hij knikte en ze gingen de tuin
in Helaas had lady Isabella het net gezien. Maar
Carlylc dacht er niet aan dat het voor iemand die
er iets achter wilde zoeken, misschien vreemd leek.
In Isabella's hart stak een storm op.
„O Archibald, ik moet Je even alleen spreken",
zei xe. nu zijn voornaam gebruikend als vroeger Hij
knikte
..Ik weet bijna niet of ik waak of droom", ging
ze verder en streek met haar hand over haar
voorhoofd. „Neem me niet kwalijk dat ik je op zo'n
vreemde manier de tuin ln vraag te komen."
„Wat voor staatsgeheimen zijn het?" vroeg Car-
lyle glimlachend.
„We hadden het over mima'i droom. Ze zei, dat
se voelde dat de moordenaar in West Lynne was
en ze kon het nle' vsn zich afzetten. Welnu, ik ont
moette hem zo even
Carlyle keek heer aan. Wat scheelde haar op-
te.is? Ze deed zo wonderlijk-
„Weet Je nog. wat Ik laatst tegen Je zei. Als ik
hem weer trof dan zou Ik alles doen om hem te
laten arresteren. Hij is hier. Archibald. Toen Ut zo
pas bij het hek was. trof ik Tom Herbert en even
later was kapitein Thorn daar ook. met Jack Her-
bert Begrijp je dat ik mijn ogen niet geloofde? Ze
van
door ANN LUDLOW
hebben verlof en blijven hier een hele tijd. denk
ik."
„Een eigenaardige samenloop van omstandighe
den". kon Carlyle met nalaten op te merken.
„Als ik er ooit zeker van ben geweest, dat Thorn
de schuldige is. dan ben ik het nu", ging Barbara
opgewonden verder. „Mama's droom en haar over
tuiging dat de moordenaar van Hallijohn in West
vlson weer. die daar blijkbaar wat
kapitein Le-
iaslenterde
maken dat dat niet kon.
„Ik kom straks bij u, kapitein Levlson", zei hij
en wuifde mat zijn hand Ze keerden terug naar de
open gedeelten van het park.
„Vind je dat een aangename man. die kapitein
Levlson*" vroeg ze plotseling, toen hij hen niet
„Niet erg. nee. Hij is een van die mensen, die,
bij nadere kennismaking tegenvallen."
„Het lijkt me. dat hij met opzet hier ls gaan
ataan om te horen wat we zeiden."
„O nee, Barbara. Wat voor belang zou hij er ln
kunnen stellen?"
Barbara zweeg er verder over. „Wat moeten we
nu doen met betrekking tot kapitein Thorn?"
„Ik zou het je werkelijk niet kunnen zeggen", ant
woordde Carlyle. „Ik kan maar niet zo plompverlo-
is waar Richard over sprak."
..O Archibald, hoe kun je er nog aan twijfelen?"
Carlyle glimlachte. „Al wat we kunnen doen is.
voorzichtig te werk gaan en proberen uit te vin
den of het inderdaad die man is."
Ze gingen naar het huis terug. Kapitein Levlson
was net voor hen naar binnen gegaan. Hij zag lady
Isabella staan bij het raam in de bal.
..Wat is dat voor een juffrouw Hare?" vroeg hij
cynisch „Ze schijnen het heel goed met elkaar te
kunnen vinden. Ik heb ze tweemaal met elkaar zien
fluisteren."
„Zei u iets tegen mij?" vroeg Isabella scherp.
„Ik wilde u niet beledigen", zei hij, evenwel over
tuigd. dat zij zijn woorden wel had verstaan.
HOOFDSTUK XXVI
Kapitein Thorn In moeilijkheden
De oorzaak van veel onheil wordt vaak toegeschre
ven aan „omstandigheden" Als dat opgaat, dan
heeft het zeker wel voor lady Isabella gegolden 1
Hare, heviger dan ooit.
t Wordt vervolgd 1
Als gevolg van de vertraging bij het
effectueren van dit rechtherstel kan de
Evangelische Kerk haar ambtsdragers
slechts zeventig procent van hun salaris
Tenslotte wees dr. Geissler erop, dat
nteel op verschillende terreinen een
werking tot stand is gekomen tus-
e rooms-katholieke en de protes
tantse kerken in Oostenrijk, hetgeen
slechts bijdraagt tot een verdere stabili
sering van de verhoudingen in het land.
Doopsgezinde
zendeling naar
Nieuw Guinea
G. W. Golterman. predikant in algeme
ne dienst van de Doopsgezinde Broeder
schap en secretaris van de Oecumeni
sche Raad in Nederland, dr. L. Koop-
mans worden afgevaardigd als zendeling
van de Doopsgezinde Broederschap voor
Nieuw-Guinea Toen hij verleden jaar
aan de zendingshogeschool te Oegstgeest
zijn studie begon, was ds. Koopmans
predikant in De Rijp (N.H.).
pjEBBEN wij onlangs van het
Franse protestantse weekblad
„Réforme" een roep om bijstand op
gevangen en aan onze lezers doorge
geven er is door velen gehoor
aan verleend thans bereiken ons
zorgelijke berichten over de situatie
waarin de protestants-christelijke
dagbladpers in Scandinavië zich be
vindt.
In de eerste jaren na de Tweede
Wereldoorlog waren er ln Scandina
vië zes christelijke dagbladen: „Dag-
savisa" ln Trondhelm, „Dagen" in
Bergen, „Vart Land" in Oslo, „Kris-
tellgt Dagblad" in Kopenhagen,
„Svenska Morgonbladet" in Stock
holm, en „Dagen" eveneens In Stock
holm. Dit op zichzelf bescheiden
cijfer van zes ls Inmiddels tot vier
geslonken. Verdwenen zijn „Dagsa-
visa" in Trondheim en „Svenska
Morgonbladet" in Stockholm. De ge
schiedenis van beider verdwijnen is
leerzaam.
„Dagsavisa" is na dé Tweede We
reldoorlog opgericht in nauwe sa
menhang met de Noorse Christelijke
Volkspartij. Het was geen lang leven
beschoren; het heeft zich nauwelijks
kunnen ontwikkelen: reeds enige ja
ren geleden is zijn verschijnen stop
gezet.
„Svenska Morgonbladet" ln Stock
holm was'een blad met een eerbied
waardige geschiedenis en traditie.
Opgericht in 1890. was het het oudste
nrotestants-christeliike daghlad in
Scandinavië. Het ging terug op dc
„Reveil-beweging" daar, was de
christelijke levensbeschouwing van
harte toegedaan, maar wist zijn jour
nalistieke onafhankelijkheid te be
houden. Totdat in 1956 voor het blad
het aanbod kwam zich aan de chris-
teliik gerichte Volkspartij te liëren.
Dat aanbod is aanvaard. Van dat
ogenblik af is het bergafwaarts ge
gaan, zodat onlangs, op 1 november,
tot stopzetting van het blad besloten
moest worden.
Met het verdwijnen na „Dagsa
visa" van „Svenska Morgonbladet"
Is het reeds bescheiden aantal pro
testants-christelijke dagbladen in
Scandinavië tot vier verminderd.
Geen wonder dat de nog resterende
bladen des te meer gehecht zijn aan
hun journalistieke onafhankelijkheid.
Stellig sprekende namens hen allen
heeft „Kristeligt Daghlad" ln deze
richting dan ook een ernstige waar
schuwing doen uitgaan.
Ook wij in Nederland zullen ver
standig doen, deze waarschuwing ter
harte te nemen. Wij in Nederland
mogen ons verheugen over de aan
wezigheid van een verhoudingsge
wijze sterke protestants-christelijke
dagbladpers. Wij verklappen bepaald
geen geheim, wanneer wij hier i
drukkelijk stellen dat de krachtige
positie van deze protestants-chris
telijke dagbladpers rechtstreeks sa
menhangt met de omstandigheid dat
deze pers zich tot een onafhankelijke
dagbladpers heeft weten te ontwik
kelen.
Juist ln haar journalistieke onaf
hankelijkheid bij het ene blad no|
sterker doorgevoerd dan bij het an
dere heeft deze pers een krach
tige steun weten te betekenen voor
de wijdverspreide christelijke actie
ten onzent, zowel op het terrein van
de politiek, ais op het terrein van
het maatschappelijk leven, als op elk
ander terrein.
Dit lag ook geheel in de lijn der ont
wikkeling. Zoals het vanzelfsprekend
was dat er, historisch bezien, aan
vankelijk een zekere band was 1
organisaties of formaties, bij voor
keur op politiek gebied, zo vanzelf
sprekend was het ook, dat de ont
wikkeling zich sindsdien voltrok in
de richting van journalistieke onaf
hankelijkheid.
Het is wel typerend, dat het in
Scandinavië is fout gelopen in de
beide gevallen waarin men de klok
als het ware nog eens heeft willen
terugzetten en waarin men de jour
nalistieke onafhankelijkheid heefl
willen inruilen voor de binding aan
politieke partijformaties. De beidt
bladen zijn thans nog slechts his
torisch interessant. Over hun, blijk
baar onvermijdelijk, verdwijnen
wordt thans in Scandinavië ge
treurd.
De protestants-christelijke bladen
die op heden nog bestaan in Scan
dinavië, in Nederland, in Frankrijk.
In Duitsland of waar ook zullen
zich de Scandinavische les willen
aantrekken. In onze dagen is een
krant nu eenmaal een ding
eigen aard en eigen karakter, waar
bij de journalistieke onafhankelijk
heid de onontkoombare bestaans
voorwaarde is.
Nu dit laatste zo is, doet men wijl
het als feit te aanvaarden. Zulki
kan men des te gereder doen, omdat
enerzijds niemand behoudens wel
licht „de concurrentie" gebaat li
bij een opgeheven krant, ander
zijds de pers juist vanuit haar onaf
hankelijkheid tot een wezenlijki
steun voor heel de brede protestants-
christelijke activiteit kan zijn, 4
laatste ten onzent ook is.
GEEN HERLEEFDE SCHOOLSTRIJD
DE gemeenteraad van Rotterdam
zal in zijn vergadering van deze
week een gemeentelijk inspecteur
bij het onderwijs moeten benoemen.
Dit is niets bijzonders. Bij de voor
gestelde candidaten is een man uit
het bijzondere onderwijs. Ook dit be
hoorde niets bijzonders te zijn
en In andere gemeenten is het dit
ook niet. Echter, het moet wel te
leurstellen dat te Rotterdam vanuit
de kring van het openbaar enderwijs
tegen de mogelijke benoeming van
deze candidaat uit het bijzonder on
derwijs tot gemeentelijk inspecteur
misbaar is gerezen.
Neemt men kennis van de bezwaren
die uit de kring van het openbaar
onderwijs tegen deze benoeming
worden aangevoerd, dan kan men
zich wederom volop wanen in de
dagen van de schoolstrijd. Kwalijke
argumenten moeten thans bij de kla
gers uit het openbaar onderwijs die
nen om een zaak, die bepaald niet
sterk staat, te steunen.
Stemmen de argumenten die aan
gevoerd worden reeds verdrietig,
erger is het gebrek aan wetskennis
dat er uit spreekt, des te erger waar
deze bezwaren komen uit de hoek
van onderwijzers bij het openbaar
onderwijs.
Wat toch is de taak van de gemeen
telijke inspecteurs? De wet schrijft
voor, dat burgemeester en wethou
ders het plaatselijk toezicht op het
onderwijs uitoefenen. Dat wil blij
kens de bewoordingen van de wet
zeggen: heel het lager onderwijs.
Dus evengoed het bijzondere als het
openbare.
Om dat toezicht op heel het lager
onderwijs tot werkelijkheid te ma
ken, kan de gemeenteraad inspec
teurs aanstellen. De aanstelling van
zulk een inspecteur staat nu op de
agenda van de raad van Rotterdam.
Wat zeggen nu de klagers? Dat
voor een benoeming tot gemeente
lijk Inspecteur alleen voorstanders
van het openbaar onderwijs in aan
merking behoren te komen. Men
acht een andere benoeming zelf»
zonder meer onbehoorlijk. En men
wekt elkaar op, straks een inspec
teur van andere opvatting in
school geen welkom te heten.
Zoals de lezer ziet, was onze herin
nering aan de dagen van de school
strijd niet ongegrond. Er mag vol
gens deze klagers in een stad als Rot
terdam blijkbaar niet één inspecteur
komen uit de kring van het bijzon
der onderwijs, hoezeer ook
onderwijs onder het toezicht va»
burgemeesteren en wethouders valt
Daarbij schijnt men bovendien voor
bij te zien aan andere, in deze tijd
nauwelijks minder belangrijke,
ken van de inspecteurs, om name
lijk mede betrokken te zijn bij dr
oprichting en vestiging van nieuw
scholen in nieuwe stadswijken.
Ware het voor ons niet een vanzelf
sprekende zaak dat een voorstander
van het bijzonder onderwijs even
goed voor een benoeming in aan
merking moet kunnen komen all
een voorstander van het openbaar
onderwijs, wij zouden ons over d»
voordracht die nu is ingediend bij
de gemeenteraad van Rotterdam
verheugen. Op die voordracht im
mers staat in volle gelijkwaar
digheid een man uit het bijzonder
onderwijs.
De vraag rijst overigens of men ziek
ook dient te verheugen over
wat eigenlijk vanzelfsprekend
Dan blijft in elk geval de voldoeninf,
dat bij burgemeester ^n wethou
ders van Rotterdam kennelijk nlel
de zonderlinge denkbeelden worde*
gevonden als bij de hierboven aan
geduide voorstanders van het open
baar onderwijs.
Burgemeester en wethouders van
Rotterdam hebben, blijkens dei»
voordracht, aan een herleving van
de schoolstrijd geen behoefte,
hebben vertrouwen, dat de gemeen
teraad hen in deze gezonde gevoe
lens zal willen volgen.
