Boekenhoek-
Levend taalonderwijs: door
woord leren heenzien
C3G3
Christendom dringt door
in donker Afrika
Drie moties over de
onder wijssalarissen
Chefarine,4
héérlijk
volop
appels
eten!
WOENSDAG 3 DECEMBER 1958
JEUGD EM WOORDKENNIS
TN DE VOORAFGAANDE artikelen
over dit onderwerp heb ik de
aandacht gevestigd op een aantal
uitdrukkingen en woorden, die ver
keerd waren gebezigd, maar waarbij
men toch vaak kon verklaren, hoe
de fout ontstaan was. Ik heb echter
ook nog tal van voorbeelden, die
niet zo gemakkelijk uit een misver
staan te verklaren zijn. En toch kan
men ook hier weer zeggen dat de
verkeerd gebruikte woorden geens
zins op domheid wijzen. De leerling
Thijs
de Tuinman
zegt
kende een bepaald woord niet of
had slechts een vage voorstelling
van de betekenis. Hij is toen zelf
aan het denken gegaan en aangezien
een taal heel vaak volstrekt niet
logisch is, kan men door te denken
over wat een woord wel zou kun
nen betekenen, zeer licht op het
verkeerde spoor geraken.
Zo schreef een leerling ..Het vertiaa.
dat de jongen vertelde, had een batig
slot". Blijkbaar had deze schrijver het
woord batig wel eens gehoord. Bij hem
was toen de voorstelling ..goed" ont-
.-taan. Iets waardoor men gebaat wordt.
Maar nu ging zijn gedachtengang niet
meer In de juiste richting. HIJ nam aan
dat batig eenvoudig „goed" in het
algemeen betekent en zo kwam hij tot
zijn ain.
Een andere zin was deze: Omdat hij
zware geldelijke zorgen had, heeft hij
zich aan diefstal vergrepen. De
uitdrukking zich vergrijpen aan. was
weieens gehoord. Dat merkt men aan de
zin. maar ook hier Is niet duidelijk ge
worden. dat het woord vergrijpen eigen
lijk betekent: grijpen naar Iets. Indien dit
voldoende duidelijk was gemaakt zou de
leerling begrepen hebben, dat men zich
niet aan diefstal kan vergrijpen.
En dit nu versta Ik onder levend taal
onderwijs: De onderwijzer of leraar mag
zich nooit tevreden stellen met de een
voudige opgave van een betekenis. H|j
moet de leerling eraan gewennen „door
een woord heen te zien", dat wil zeggen.'
zich rekenschap te geven van de feite
lijke betekenis, van de wijze waarop een
woord of uitdrukking tot die bepaalde
betekenis gekomen Is of kan zijn.
De uitdrukking „de sluier aannemen"
behoort stellig, vooral in Protestantse
kringen niet tot de dagelijkse taal. Geen
wonder dus dat een leerling zich daarvan
weer een eigen voorstelling schept. En
zo kon het gebeuren dat Ik te lezen
kreeg: ..Over zijn plannen nam hij de
sluier aan. niets liet hij los." Dit loslaten
Is typisch voor de gemiddelde leerling,
waat dit woord behoort tot zijn dagelijk
se taalschat.
Een andere gedachtengang wa.' blijk
baar gevolgd door een leerling die
schreef: ..Nadat zij lang waren verloofd,
nam zij de sluier aan en zij trouwden
Deze zin getuigt van nadenken en waar
nemingsvermogen. ook al heeft de leer
ling de uitdrukking niet begrepen.
Ditzelfde geldt voor hem. d.« schreef
..Nadat gebleken was dat zijn voorste'
niet veel waarde had. werd het over de
balk gegooid." Ook hier nadenk* ea ge
volgtrekking. want immers wat men over
de balk gooit 'js uit de weg Men wil er
niets meer van weten, althans in de ge
dachtengang van deze leerling.
de uitdrukking „van zijn hart geen
moordkuil maken" ls enigszins ouder
wets en de betekenis: ronduit spreken,
er geen doekjes omwinden, ligt zeker
niet bijzonder voor de hand. Het is dan
ook niet te verwonderen, dat een
ling deze uitdrukking verkeerd gebruikt
en ze in verband brengt met de dood
straf. Zo kwam hij tot deze zin: „De ver
oordeelde werd direct in de moorkuil
gedaan".
Een ouderwets, weinig gebruikt woord
denken over de betekems van een woord,
vinden we In de volgende zin: ..Om die
mop heb Ik smadelijk gelachen, hij was
enorm leuk" Wanneer men een 'eerling
er aan went zich rekenschap te gever
van een woordbetekenis, schrijft hij dll
niet. Hij ziet dan dat smadelijk hee'. wat
heel wat anders moet zijn dan smakelijk.
En dst dit laatste woord verband moet
houden met: wat smaakt.
Een ouderwes. weinig gebruikt woord
ls. laatdunkend (minachtend). Hier is de
moeilijkheid vee! groter dan bij het vori
ge. want de afleiding ervan zegt een
leerling niets Hij brengt het dus in ver
band met last (niet vroeg) En zo kon ik
de volgende twee zinnen onder ogen krij
gen: 1 Die man is erg laatdunkend; nu
de zaak voorbij is. begint hij er pas over
te denken. 2. De jongen ze: eerst neen.
later ze: hij ja: hij was laatdunkend.
Een kleinigheid als het verschil tussen
denken en dunken ontgaat een leerling
van deze ontwikkeling
Ook stichtelijk behoort niet meer tot
de spreektaal, behalve dan wellicht in
de uitdrukking: „Ik dank je stichtelijk".
Maar die komt n:et in de jongenstaal
voor. In de geschiedenisles heeft men
echter van het Sticht gehoord. Ik ben er
niet geheel zeker van dat bij iedere les
In de vaderlandse geschiedenis alle woor
den met een historische betekenis, duide
lijk worden gemaakt. Dit was in elk ge
val niet zo geweest bij d« leerling, die
schreef „Utrecht was een stichtelijke
provincie ,d w.z. dat er een bisschop aan
het hoofd stond".
Ik eindLg met deze zin: ..De man is zeer
rijk, hij loopt In de papieren". Hier is een
vage voorstelling aanwezig van la „de
papieren lopen", d.w.z. veel geid kosten.
Maar tevens schijnt de leerling wel eens
van geldswaardige papieren te hebben
gehoord. Zo kwam hij tot deze zonder
linge zin.
Met dit opstel en de vorige artikelen
over dit onderwerp zal wel gebleken zijn,
dat ook de ouders kunnen mede
werken aan de vergroting van de
kennis der moedertaal, door telkens,
wanneer ze hun kinderen een woord of
een uitdrukking verkeerd horen gebrui
ken, daarop de aandacht te vestigen. Dat
de gedurige droppel de steer uitholt,
geldt ook voor de kennis van het Neder-
Chef marinestaf
terug; uit V.S.
Amerika zal Nederland met alle mo
gelijke middelen helpen met het zoeken
een oplossing voor de problemen
onze marine. Dat heeft admiraal
Burke. chef var de Amerikaanse ma
rinestaf. toegezegd aan vice-admiraal
Pröpper. die gisteren na een veertien
daags bezoek aan de Verenigde Stater
eer in ons land terugkeerde
De oefeningen in NAVO-verband wa
rn een belangrijk punt van de bespre
kingen geweest, zei de bevelhebber van
de zeestrijdkrachten en chef van de ma
rinestaf bij zijn aankomst op Schiphol
Ook heeft de Amerikaanse marine-auto
riteit de vice-admiraal zijn visie gegeven
•p de verhouding tussen atoomonderzee
boten en de meer conservatieve scheper
Over atoomonderzeebooten voor Neder
land zei vice-admiraal Pröpper dat onz*
marine deze zaak nog in studie heeft
De vice-admiraal deelde ten slotte mee
dat de Karei Doorman volgend jaar in
itionaal verband gaat oefenen Men
dan gebruik maken van vijf nieuwe
Amerikaanse helikopters, die de marine
luchtvaartdienst in dienst gaat nemen
Deze hefschroefvliegtuigen dienen voot
on de rseebootbes t rijd i ng
Mr. van Riel voorzitter
WD-fractie le Kamer
De fractie der V.V.D. In de Eerste
Kamer heeft vanmiddag tot haar voor
zitter benoemd mr. H. ven Riel. Tot
voor kort was prof. Molenaar voorzitter
die is overleden
Aangereden. Gistermiddag is in Den
Bcsch de 85-jartge J Verhulst aangere
den door een auto. toen de oude man
gsxins aarzelend de weg overstak
Onderweg naar het ziekenhuis is hij
overleden.
Vijf jaar geëist
voor moord op
eigen kind
De officier van justitie bij de Utrecht
se rechtbank heeft gisteren tegen de 29-
jange mevrjuw M. Rv. d. V. uit Cu-
lemborg wegens moord vijf jaar gevan-
cenisstraf met aftrek en onvoorwaarde-
lijke terbeschikkingstelling van de rege
ring geëist.
De vrouw werd ervan beschuldigd op
16 april haar twintig maanden oude
zoontje om het leven te hebben gebracht
door het kind opzettelijk in een badkuip
met kokend water te duwen. Tegen de
omwonenden vertelde ze naderhand, dat
haar zoontje in het bad was gevallen,
vas tot haar daad gekomen, omdat
eg wilde lopen van haar man.
Na de „ligne incroyable" heeft Parijs nu de „mystère 59" aangekon
digd. Coiffeur Roger Pasquier toonde (v.l.n.r.) „Alma", voor overdag,
„Pas de Bavard a la muette", voor de avond, en „rebecca rue des
Rosiers", ook voor overdag, wat overeenkomt met Alma.
(Van onze parlementsredactie)
TTet debat over de onderwijsbegroting voor 1959 heeft tot dusverre drie
moties opgeleverd. Ze werden gisteravond ingediend door de liberaal
Toxopeus, de socialist Kleywegt en de socialiste mevr. HeromaMeilink,
en hebben alle drie betrekking op salariswensen van onderwijzend perso
neel, i.e. de leraren v.h.m.o., de leerkrachten l.n.o. en de kleuterleidsters.
De beide P.v.d.A.-moties zijn mede-ondertekend door K.V.P., A.R. en
V.V.D. Onder de motie-Toxopeus staan alleen maar liberale handteke
ningen.
Deze laatste motie beoogt steun te
lenen aan de financiële verlangens
de leraren. De indieners achten het ge
wenst, dat de besprekingen over de sa
larissen van de leraren v.h.m.o., kweek
school en middelbaar nijverheidsonderwijs
in het georganiseerd overleg zullen
den hervat zonder dat de regering zich
bij voorbaat aan een bepaalde gedragslijn
bindt. De motie verzoekt voorts di
nister persoonlijk aan de besprekingen
deel te nemen.
Het valt nog niet te bezien of de;
motie er zal komen of niet. De socialist
Tans bleek er vrij sceptisch tegenover te
staan en de K.V.P.-afgevaardigde mej
Nolte gaf er de voorkeur aan eerst het
antwoord van de minister af te wachten.
Dat antwoord zou vanmiddag worden ge
geven. Over het ministeriële antwoord ir
eerste termijn was (ondanks minister!
bereidverklaring) niemand erg te spre
ken. De socialist Kleywegt bleef var
ning, dat de minister een te vrijmoedig
en daardoor gevaarlijk spel met de sala
riswensen van de leraren heeft gespeeld
en niet de juiste sfeer voor overleg heeft
geschapen. De a.r. Roosjen vreesde, dat
het lange (knappe) relaas van de n
ter over de leraarssalarissen het klimaat
niet heeft verbeterd. De zaak moet zijns
inziens weer in het g.o. worden gebracht
en wel voor een open discussie, zo
binding aan een van tevoren vastgestelde
gedragslijn. De heer Tans (soc.) zei. dat
het de leraren niet gaal om een paar tien
tjes meer. makr om de erkenning van
hun werk en taak. Aan verhoging van
de leraarssalarissen is evenmin te ont
komen als aan vèrhoging van de topsala-
issen, temeer daar voor beide verhogin-
;en dezelfde grond kan worden aange
roerd. Het argument, dat een verhoging
•oor de leraren niet zou passen in het
huidige loon- en salarisbeleid, is onhoud
baar, want He verhoging der topsalaris-
en geschiedde in een tijd. dat de finan-
:iële toestand veel slechter was. De sug
gestie van de K.V.P.-er pater Stokman
(een onpartijdig college boven het g.o..
dat bij conflicten een bindende uitspraak
zou moeten doen) werd door de socialist
Kleywegt zeer toegejuicht; de heer Ti-
lanus (ch.) stond er daarentegen zeer
gereserveerd tegenover.
L.n.o.
De motie van mevr. Heroma-Meilink
(soc.) verzoekt de regering met spoed
een herziening van het salarisbesluit lager
nijverheidsonderwijs tot stand te bren
gen en zodoende de „duidelijke en
te motiveren achterstand" in salariëring
bij het l.n.o. weg te nemen. In de motie
wordt erop gewezen, dat in het georga
niseerd overleg in 1955 overeenstemming
is bereikt over een gelijkstelling van de
salarissen bij het l.n.o. met die van het
v.g.l.o. Sindsdien zijn de salarissen v.g.l.o.
verbeterd, maar die voor het l.n.o. niet,
waardoor deze laatste categorie een be
lofte niet gehonoreerd heeft gekregen. De
indienster van de motie die o m. mede-
ondertekend is door de heren Van Eihi
gen (a.r.). Engelbertink (kath. v.) en do
mej. Ten Broecke Hoekstra (lib.) noe
de dit een „apert onrecht". De heer Van
Eibergen (a.r.) sprak van een „afspraak
die moet worden nagekomen".
Duitse onderscheiding
voor mr. R. van Rees
Premier dr. Gebhard Maller van Baden-
Wurttemberg heeft gisteravond aan de
Nederlandse consul te Stuttgart, mr. R.
van Rees. het Kruis van Verdienste eer
ste klasse der Duitse Bondsrepubliek om
gehangen. Mr. Van Rees. die de dag te
voren zeventig jaar was geworden, is de
deken van het consulaire corps te Stutt
gart.
In 1939 werd mr Van Rees consul te
Frankfort aan de Main In januari 1945
werden hij en zijn vrouw op beschuldiging
van het luisteren naar verboden zenders
door de Nazi's gevangen gezet Pas bij
het einde van de oorlog kwamen zij vrij-
In 1946 werd mr. Van Rees te Stuttgart
benoemd.
Prins Albert van België w ge
ïnstalleerd als president van het
Belgische Rode Kruis. Op de foto
ziet men de Prins na de plechtig
heid, terwijl verschillende auto
riteiten aan hem worden voor
gesteld, o.a. de directie van het
Rode Kruis, mejuffrouw V er -
cammer.
Burgemeester van Gassehe
Bij K.B. is met ingang van 16 decern
ber benoemd tot burgemeester der ge
me en te Gasselte (Drente) de hees G J
te Loo, commies ter secretarie der ge
meente Roden en aangesloten bij de
Partij van de Arbeid.
De derde motie die van de socii
Kleywegt, medeondertekend door de
Roosjen. de K.V.P.-er Stokman en de li
beraal Toxopeus verzoekt de regering
op korte termijn de salariëring
kleuterleidsters in de bijzondere
sie voor georganiseerd overleg
orde te stellen. Verbetering v:
salariëring is dringend gewenst, aldus de
motie. Alle sprekers waren het er over
eens. dat er wat aan de salarissen van
de kleuterleidsters moet worden gedaan.
De heer Roosjen (a.r.) sprak in dit ver
band van een „schromelijke achterstand".
De replieken van o. k. en w. leverden
dus dne moties, maar voor het over
weinig nieuwe gezichtspunten op.
heer Tilanus zei nog niet erg te gelo'
in de totstandkoming van de wet op het
voortgezet onderwijs, de z.g. mamn
wet, die onlangs is ingediend. Deze
is typerend voor het beleid van min
Cals, de ministeriële vogel, die de ge
woonte heeft een ei in het nest van een
ander, in dit geval van hgt volgend ka
binet, te leggen, aldus de heer Tilanus.
En meri moet maar afwachten, of dat ei
inderdaad zal worden uitgebroed.
De minister kon de heer Roosjen (a.r.)
nog de toezegging doen, dat een verho
ging van het maximum-steunbedrag, dat
schippers ontvangen ten behoeve van hun
schoolgaande kinderen, zal worden
wogen.
Cordelia McPhers
haar noodlot, haar vervulling, door Marguerlta
Roulain. Uitgave Ad. C. M Stok, Den Haag.
De schrijfster heeft in dit boek het levensverhaal verteld van Cordedia
McPherson, een jonge vrouw, che bij het beoefenen van de skisport haar
wervelkolom zo ernstig blesseerde, dat zij verlamd werd. Door geloofsver
trouwen krijgt haar leven een nieuwe inhoud. Het is een roman, die door de
diep menselijke achtergronden waard is om gelezen te worden.
Orkaan bij nacht, door Albert Helman. Uitgave Qucrido, Amsterdam.
Van Heimans „Orkaan bij nacht" verscheen de vijfde druk Ln de Salamander
reeks. een poëtisch, intelligent geschreven boek, waarvan de inhoud minder
aantrekkelijk is op principiële gronden.
heeft Krieger de geschiedenis geschilderd van een totaal losgeslagen huwelijks
leven. De pogingen van de schrijver om oplossingen te vinden, mislukken. Ook
het slot van het boek is weinig overtuigend en zelfs gekunsteld.
"Tjles, door Vincent Mahieu. Uitgave Leopold, Den Haag.
Een plezierig boek over het „oude Indië", dat ook nu nog duizenden Neder
landers boeit, geschreven in een sappig, rijk met humor gekruid Nederlands.
Tjies zal vooral mensen boeien, die kortere of langere tijd in de tropen hebben
doorgebracht. Jammer, dat de sfeer blijkbaar niet kon worden opgeroepen
zonder hinderlijk ruwe woorden.
Action Station Got door L. B. Carlier. Uitgave De Sikkel, Antwerpen.
Als oud-verzetsman beschrijft L. B. Carlier in dit boek het verzetswerk in
Belgiië tijdens de tweede wereldoorlog Het spannende verhaal boet hier en
daar wat aan waarde in door een wat grove taal. Wanneer men dit boek leest,
beseft men eens te meer welk een grote zegen vrijheid is.
Het Europa van de 6. door drs. G Wissels, dr. J. C. Ramaer en
ir. W. A. dc Haas. Uitgave Nijgh en Van Ditmar, Rotterdam.
Wie zoekt naar een wegwijzer naar het Verenigde Europa van de toekomst en
meer wil weten van hetgeen in de naoorlogse jaren is gepresteerd om de een
heid van Europa te bevorderen, moet dit handige boekje beslist aanschaffen
Het brengt het Europa van de 6 dichter bij de lezer, mede dank zij talrijke
illustraties.
Nooit meer een lampion, door Miep Diekmann Uitgave Leopold,
In deze roman voor de jeugd van 13 jaar en ouder heeft de schrijfster het leven
beschreven van Andreas van Collem, een zoontje van zeer bemiddelde ouders.
Het boek wijkt volkomen af van de doorsnee-jeugdlectuur.
Leerboek der spreekvaardigheid in het Engels, door James Brotherhood
cn dr. H. G. de Maar. Deel I. Uitgave Noordhoff, Groningen.
Vooral kandidaten voor het examen spreekvaardigheid in de Engelse taal
zullen veel aan dit boek hebben, maar ook zij, die door radio of door lessen
Engels willen leren spreken, zullen er hun voordeel mee kunnen doen.
Tussen hemel en aarde, door dr. Theo Löbsack. Uitgave De Bezige By,
Amsterdam.
Dr. Löbsack heeft een bijzonder belangwekkkend boek geschreven, waarin hij
de wonderen en raadsels van de lucht behandelt Zonder dat men het in alles
met hem eens behoeft te zijn, kan mep zondar meer erkennen, dat hij een stuk
studie heeft doen uitgeven, die waard gelezen te worden.
Louis Bouwmeester de liefste vader
Wiesje Bouwmeester. Uitgave Van Holkei
Een buitengewoon vrolijk boekje heeft mevrouw Wiesje Bouwmeester open
gedaan over haar vader, de grote acteur. Niet diepzinnig, eerder meer gebabbel.
Toch leert men er wel iets uit over deze merkwaardige figuur, een geestige
man, vitaal, origineel en menslievend.
Upton Sinclair. Uitgave Wereld-Bibliotheek,
Upton Sinclair beschrijft de afgrijselijke toestanden, die rond de eeuwwisseling
in Chicago, het grootste vleescentruni van de wereld, bestonden. Het was des
tijds zijn eerste roman en hij had er direct groot succes mee. Nu verscheen dit
aangrijpende boek over gelukkig voorbije toestanden als uitgave van de
Wereld-Bibliotheek.
De vyand, door Tibor Meray. Uitgave Het Wereldvenster, Baarn.
We kunnen het helaas niet eens zijn met de aankondiging van de uitgever, dat
deze roman de ware aard van het communisme laat zien en om die reden uit
getild behoort te worden uit de stroom van nieuwe boeken. Het i6 slechts het
(niet eens boeiende) verhaal van een buiten de werkelijkheid levende jongeman,
die vier ondergeschikten als vijanden van de „partij" liquideert. Wij kunnen de
keus van de uitgever niet bewonderen.
Niki of een hondeleven achter het IJzeren Gordyn, door Tibor Déry.
Uitgave Andries Blitz, Antwerpen.
Een verhaal van een hondeleven achter het IJzeren Gordijn, meer speciaal in
Hongarije. Luchtig en speels geschreven roept dit boek een beeld op van het
leven in dat land, waar het communisme een schaduw over alles werpt. De
schrijver werd vorig jaar tot negen jaar gevangenisstraf veroordeeld, vanwege
zijn kritiek op het systeem.
De deur op een kier, door Max Dendermonde. Uitgave Amsterdamse
Boek en Courant My.. Amsterdam-
Een met grote vaart geschreven roman, die ons toch een zekere verveling
tegemoet deed waaien. Het is een verveling, die direct te maken heeft met het
leven, dait Dendermonde hier beschrijft Het speelt ln de wereld der Jour
nalistiek, public-relation-managers, filmverhuurders, enz.
Waar toverij en techniek nog hand in hand gaan
IN Ghana staan volkomen verschil
lende tijdperken tegenover elkaar,
zoals trouwens in alle jonge Afri
kaanse landen. De tijd van de zich
snel ontwikkelende moderne samen
leving met haar kerken en scholen,
parlementen, fabrieken en bankge
bouwen staat er tegenover de lang
zaam terugwijkende tovenarij met
haar angst en vrees. De christelijke
zending dringt daar langzaam maar
zeker met haar bevrijdende bood
schap binnen in deze gemeenschap.
Daarbij
ties, wai
toch wel
opkijken.
De zendingsarts dr.. Haaf vertelt daar
in in het blad van het Duitse instituut
jor medische zending:
„Zojuist ben ik teruggekomen van
:n bezoek aan een medicijnman. E^n
in onze verplegers had het contact ge
legd en nogal langdurige voorbesprekin-
gevoerd Een medicijnman laat zich
zo gemakkelijk verleiden zijn kaar
ten op tafel te leggen! Zijn woning ziet
net zo uit als alle andere hutten in
het dorp. Naast de ingang van het le-
hutje, die met een gordijn is af
gesloten. staat een poef. waarop als het
wat tovergereedschap is geëtaleerd
Tussen de snoeren, staven en waaiers
een klein fotolijstje. Achter het vui
le glas prijkt een stuk papier, dat bij na
der bezien een staatsvergunning blijkt te
waarbij de heer Yaw M voor het
lopende jaar het recht werd toegekend
het beroep van ..plantkundige" uit te
oefenen Het is dik in orde met die ver
gunning. want de handtekening, stempel,
leges het klopt allemaal prima."
„Wö gingen een schaart verlicht ver
trek binnen, waar een nog jong uitziende
ons vriendelijk ontving." aldus de
arts. „Mijn ogen waren al gauw aan het
slechte licht gewend en Ik keek wat
ieuwtgierig rond. terwijl wij de ver
plichte beleefdheids- en begroeUngswoor
uitwisselden. Tegenover ons stond
damesknp- en toilettafel met een
driedelige spiegel. Maar in piaatt can
allerlei kosmetische artikelen wa*
ieder hoekje volgestuwd met bierflesjes
Alcohol is nL offergave nummer één en
Zending vaak d'
voor vreemde
problemen
Naast de tafel lag een hele stapel r
quisieten zoals naambordjes van firma'
reclameplaten, e.d., net als trouwei
naast de ingang van de hut. Zij dienen
ook al voor de geestenbezwering ei
handeling van zieken. Het skelet vai
krokodillekop, een paar houten poppen,
gedroogde planten, staven, waaiers, fles
sen. kalebassen, stenen en allerlei andere
ondefinieerbare rommel lagen op een
hoop. Bijna had ik in het halfduister een
commode over het hoofd gezien. Er stond
een radio op, waaruit schlagers op ons en
de hele buurt afstormden. Onze plant-
lige scheen nogal met zijn tijd mee te
gaan en echt niet afkerig van de nieuwe
indingen van zijn tijd wel in tegen
stelling met zijn „praktijk". Omdat ik
sterk geïnteresseerd was en mijn „colle
ga". die kennelijk al een paar behandelin-
en achter de rug had. niet meer heie
aal nuchter was, waren wij spoedig druk
i gesprek.
Natuurlijk stond bij hem ook de diag-
Dse op de voorgrond. Ik erkende dat
i vroeg hem naar het „hoe", omdat ik
zelf vaak moeilijkheden bij ondervind.
Ook de herbist laat zich eerst vertellen
wat de klachten en moeilijkheden van de
patiënten zijn om zich vervolgens terug
trekken in het hoekje met de oude
rommel. Hij offert dan aan de fetisj,
wiens trouwe dienaar hij is.
Hij gooit daarbij een paar druppels al
cohol, bier, whisky of jenever op de
grond, neemt zo tussen neus en lippen
'lf een ferme slok en roept dan zijn
resten om hulp voor het geval, waar-
ee hij „bezig" is
De geest komt pas te hulp als het ho
norarium van de tovenaar geregeld is
De plantkundige doopt dan een vel papier
in een met water gevulde cmaiiie schaal
en dan begint de ..behandeling" Hij geeft
een paar oppervlakkige sneden in de huid
deel
d offerhoen, gedeeltelijk
boomschors en planten, vermengd met
plantensappen en bloed van offerdieren.
Dit pulver wordt goed bewaï
ciale met leer overtrokken flessen, die
zijn versierd met kauri-schelpen en kippe-
De tovenaar heeft ook probate midde
len voor mensen, die in de put zitten,
iemand bestolen, dan gaat hij naar
herbist. Die scharrelt de krokodillekof
te voorschijn, slaat er een ei op kapot bi
wijze van offer en bezweert de
leden geest van de krokodil by de wraai
een handje te helpen.
Als de dief soms, heel argeloos, eer
rivier doorwaadt, kan hij erop rekenen
dat hij door een krokodil wordt verslop
den! Ook de moderne techniek helpt
tovenaar bij zijn praktijk. Op een n
kindertelefoontje, zo eentje als men vi
een paar gulden in een speelgoedwinkel
kan kopen, was een houten fetisj gebon
den.
De veelzijdige tovenaar laat dat
aan zijn bezoekers zien en hij vertelt er
dan bij, dat de fetisj per telefoon over
hele wereld zijn bevelen kan geven
zijn geestelijke krachten kan sturen.
Griep? Chefarine„4"
doet wonderen!
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen eikeer en doen wonderenI
Elk tablet (hefarine „4" bevat 4 genees
middelen, die in de gehele wereld beroemd
zijn geworden en millioenen mensen el
baat brachten. De vier middelen tezamen
werken n&g beter en helpen ook vaak dan,
wanneer andere middelen falen.
ml*BBZE2ZIZD2HBII
