ïlicmuc £dit5d)c (fouranl
■mm
Nieuw-Guinea mogelijk
bij Internationaal Hof
1
Geen confiscatie, maar
de betaling
Lesvliegtuig in
zee gevallen
Rusland verzoekt Japan
neutraal te blijven
Kj emlin vindt Amerikaanse bases
een bedreiging van wereldvrede
Soustelle over verkiezingen:
Verschil tussen links
en rechts vervaagd
Fotograaf steekt wethouder
met dolkmes in gezicht
Gesloten front tegenover
de Russische dreiging
Guinea wil lid worden van VN
WOENSDAG 3 DECEMBER 1938
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie Abonnementen-
Advertentie-afdeling Te) 31441
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936
Nepenenderligste jaargang no. 11430
CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantvtsliri) U gljfbleoea
tnyn hert ia Icghcnspoct"
Wensen
in de ijskast'
Zie pagina 4
Belangrijke uitspraak in Djakarta
Amerikaanse klacht
iSowjet-leger van
stoorzenders
De Amerikaanse delegatie heeft bij de
olitieke commissie van de Verenigde
laties protest aangetekend tegen het feit
Rusland sinds 1948 't aantal stoor-
s (dat de ontvangst van buiten
radio-uitzendingen onmogelijk
wet maken) gestegen is van circa twaalf
ongeveer 2500.
Gedelegeerde George Harrison merkte
p dat dit leger van stoorzenders tot een
er grootste radio-organisaties ter wereld
uitgegroeid, die een investering van
ijna 1 miljard gulden en een jaarbudget
circa 380 miljoen gulden vergt. Har-
i -arde het woord tijdens de debat-
over een resolutie, waar bij de V.N.- i
a wordt aangedrongen op vriend-
I iiappelijke samenwerking op het gebied
in economie, cultuur, wetenschap, tech-
alogie en communicatiemidde len
Harrison betoogde dat het Russische
oorzenderstelsel een ernstige belemme-
Dg vormt voor het totstandbrengen var
landschappelijke betrekkingen tussen
usland en de overige wereld.
Een Harvard-lestoestel van de Rijk:
raartschool te Eelde (Gron.) is gi:
verloren gegaan op de Noordzee b
txel. Het toestel was met de adspiran
leger W. H. Geurtsen uit Heelsum aa
e knuppel opgestegen van Eelde en o.
ucel geland. Daar stapte de instructeur
vandaar uit moest de adspirant-j
een solovlucht maken. Op die;
r/utiit heeft hij om nog niet bekende
fcdtnen een noodlanding moeten ma-
pen is in zee gevallen. De jonge vlieger
I direct opgepikt door een in de buurt
nrende garnalenvisser uit Wieringen,
Be hem in Den Oever heeft afgezet. Het
Bestel moet als verloren worden be-
khouwd.
TNDONESIc IS BEREID het geschil met Nederland over westelijk Nieuw-
■L Guinea aan het internationaal Gerechtshof in Den Haag voor te leggen,
aldus heeft de Ibdonesische minister van economische stabilisatie, kolonel
Suprajogi, gisteren volgens A.P. in het parlement verklaard.
Djakarta maakt er echter wel bezwaar tegen dat de kwestie van de
schadeloosstelling voor de onteigende Nederlandse bezittingen aan dit
Gerechtshof wordt voorgelegd. Over deze kwestie zal het Hooggerechtshof
in Indonesië in laatste instantie beslissen. „De bezitsrechten," zei minister
Suprajogi, zijn immers in de Indonesische grondwet gegarandeerd."
De minister deelde verder mee (zoals
we gisteren al schreven) dat Indonesië
niet van plan is over te gaan tot confis
catie van de Nederlandse bedrijven om
dat Indonesië niet in staat van oorlog
met Nederland verkeert. Over een even
tuele schadeloosstelling zei minister Su
prajogi. dat deze mogelijk uitgekeerd
wordt volgens de „boekwaarde". Opmer
kelijk was, dat de minister niet het
voorbehoud maakte, dat deze schadeloos
stelling pas na de overdracht van wes
telijk Nieuw Guinea wordt betaald. Op
een daarvoor geschikt tijdstip zullen de
voorwaarden tot betaling van de schade
loosstelling aan het parlement worden
voorgelegd.
Ter voorkoming van psychologische
consequenties zal de regering geen over
dracht van „overgenomen" Nederlandse
bedrijven toestaan. Transacties die reeds
op dit gebied hebben plaatsgehad, wor
den ongeldig verklaard. In tegenstelling
hiermede verklaarde de minister van
scheepvaart, Nazir, dat de Nederlandse
middenstandsbed rijven worden overge
dragen aan de nationale ondernemers.
tViet-commerciële lichamen
Kolonel Suprajogi beloofde, dat Ne
derlandse eigendommen van niet-zake-
kelijke aard. zoals instellingen die op
geestelijk gebied werkzaam zijn, van
de nationalisatie worden uitgezonderd.
Tenslotte gaf minister Suprajogi toe
dat bij het zoeken naar andere markten
voor Indonesische uitvoerprodukten de
moeilijkheden groot zijn, omdat de func
tionele kracht van de Nederlanders op
de Europese markt voor de Indonesische
produkten nog steeds groot is. Niettemin
vertrouwt de regering dat ook deze
RUSSEN hebben de regering
van Japan een nota gestuurd,
laarin wordt aangedrongen op een
op anse politiek van neutraliteit.
los van de ketenen van militaire
trplichtingen". In de nota, die gis-
tren door minister van buitenlandse
aken Gromyko aan de Japanse am-
tusadeur in Moskou is overhandigd,
'ordt gezegd dat zulk een houding
het belang van de wereldvrede en
<m Japan zelf zou zijn.
iJapan", aldus de no>ta, „zou een belang
rijke en constructieve bijdrage tot de
wak van de vrede en veiligheid in het
Verre-Oosten en tot de ontwikkeling
van internationale samenwerking kun
nen leveren, door het volgen van een
neutrale politiek".
o de nota wordt verder gezegd, dat de
Sow jetunie bereid is, zich te verplich
ten om Japans neutraliteit te eerbie
digen. Verder meent het Kremlin, dat
het ontmantelen van buitenlandse
taire bases op Japans gebied me
hegrip van Okinawa en de Bonin
Archipel en het terugtrekken va
buitenlandse troepen uit het land
belang van de wereldvrede zou i
'olgens een uitzending van radio-Moskou
de nota zijn overhandigd in verband
met „AmerikaansJapanse besprekin
gen over een zogenaamd veiligheidsver.
drag".
(Dank zij dit verdrag", aldus wordt vol
gens radio-Moskou in de nota uiteenge
zet, „dat tegen de wil en in strijd me
de belangen van het Japanse volk is
Besloten, gaat men in feite voort mC
het bezetten van Japans gebied".
Amerikaanse bases op Japans gebied be
dreigen de vredelievende landen vat
Azië en riohten zich als een speerpunt
tegen Japans buurlanden, evenals tegen
Rusland en communistisch China, aldus
de nota.
Russische volk is verontrust c
feit, zo gaat de' nota verder, dat de be
trekkingen van Japan met Amerika
steeds meer de vorm van een door de
Amerikanen geleid agressief blok
moeilijkheden overwonnen zullen worden.
Een zeer belangrijke mededeling van
Suprajogi was dat het kantoor van de
Bank Indonesia te Amsterdam gehand
haafd blijft voor het betalingsverkeer
tussen Indonesië en de Europese beta
lingsunie. De handel met deze landen
is bijna veertig procent van Indonesiës
buitenlandse handel. Zolang het kantoor
te Londen niet in staat is het werk over
te nemen, moet het kantoor te Amster
dam worden gehandhaafd.
Diefenbaker te Djakarta
De Canadese premier Diefenbaker
heeft op de doorreis twee uur te Djakar
ta vertoefd en een onderhoud gehad met
de Indonesische ambtgenoot Djuanda.
Hij noemde de besprekingen nuttig en
verhelderend. Djuanda zei. dat er beter
begrip over en weer gekomen was in
elk geval ten aanzien van Nieuw-Guinea.
Maarschalk Tito is met zijn echtgenote
gisteren van Dubrovnik vertrokken op
een reis van tien weken naar het Oosten
aan boord van zijn 5600 tons jacht. In het
Suezkanaal hoopt hij Nasser te spreken
Hij hoopt in de derde week van decem
ber in Indonesië aan te komen en d.
India. Birma, Ceylon. Ethiopië ei
Verenigde Arabische republiek te be
zoeken.
Nader wordt gemeld, dat het Indone
sische parlement de wet op de nationa
lisatie van Nederlandse bedrijven heeft
aangenomen. De Masjoemi en de rc
katholieke partij onthielden zich
stemming. Een amendement van de op
positie om het woord „vitaal" in artikel
1 op te nemen, werd met 136 tegen 37
stemmen verworpen.
Minister Suprajogi verdedigde
standpunt, dat in beginsel alle onderne
mingen moeten worden genationaliseerd.
JSiettw-Guinea
De Canadese premier, Diefenbaker, is
na zijn bezoek te Djakarta te Canberra
aangekomen. Hij verklaarde, dat zijn
toespeling op Nieuw-Guinea bij de be
spreking met Djuanda niet langer dar
twee of drie minuten heeft geduurd. „Ik
stelde een vraag en Djuanda gaf ant
woord" zeide hij. „Er vond geen enkele
bespreking plaats". Ik hoop in mijn
sprekingen met premier Menzies (van
Australië) „het Australische standpunt in
zake Nederlands Nieuw-Guinea te krij
gen. Dan hoop ik in de gelegenheid te
zijn de zaak duidelijker te bespreken".
De Indonesische minister van buiten
landse zaken, Subandrio, is gisteravond
uit Wenen te Rome aangekomen
een bezoek van enkele dagen.
Poeliers en wildhandelaren heb
ben gisteren in de Utrechtse
handelsbeurs examen gedaan.
Er werd duchtig geplukt en
JACQUES SOUSTELLE, de win
naar van de Franse parlements
verkiezingen, heeft gisteren in grote
lijnen enkele punten van zijn partij
programma onthuld. De plotseling
machtig geworden Unie voor de
nieuwe republiek is op economisch
gebied een voorstandster van „een
rationele politiek van expansie en
sociale vooruitgang".
Dc uitslag van de verkiezingen bete
kent volgens Soustelle, dat Frankrijk
van nu af aan een bondgenoot is, waarop
de medestanders kunnen vertrouwen.
Het is zekerder van zichzelf en heeft een
hechter bewind, nu het zich bevrijd
weet van de communisten.
Wat betreft de binnenlandse politieke
stromingen merkte Soustelle op, dat het
denkbeeld van „links tegenover rechts"
langzamerhand veld verliest omdat naar
zijn mening links verdwenen is.
Alleen de communisten en een paar
salons van de hogere kringen zou men
met de naam „links" kunnen betitelen.
De socialisten zijn „links-rechts" georiën
teerd, omdat zij ijveren voor een politiek
van sociale vooruitgang. In dit opzicht
zou men volgens Soustelle de U.N.R. met
evenveel recht links kunnen
Ierse gevangenen
nemen de benen
Een twintigtal Ierse politieke ge
vangenen heeft vermoedelijk kans
gezien, uit te breken uit een rege
ringskamp, onder dekking
rookgordijn en dwars door een regen
van kogels, terwijl zij werden
gemoedigd door hun
Twee hunner zouden bij de ontsnap
ping gewond zijn geraakt. Binnen en
kele minuten was het omliggende land
schap verlicht door een vlammenzee,
toen soldaten het struikgewas in brand
staken om vluohtelingen daar uit te
jagen.
De uitbraak had plaats toen de gevan
genen aan het voetballen waren. Een
wachtpost zag hoe rook opsteeg beneden
zijn uitkijkpost. Hij vuurde onmiddellijk
een waarschuwingsschot af. Spoedig
daarop werden meer rookpluimen zicht
baar op andere gedeelten van het ter
rein. Daarna zetten de vluchtelingen het
op een lopen.
De aanmoedigingskreten van medege
vangenen gingen te loor in toenemende
vuursalvo's en het doordringende geluid
van de loeiende sirenes. Volgens de po
litie zijn naar schatting vijftien tot twin
tig man ontkomen.
Per eind november is de werkloos
heid gestegen. Er waren in totaal
68.430 werklozen (eind oktober 59.270.
eind november vorig jaar 52.720).
terwijl het aantal op aanvullende
werken geplaatsten opliep van 9530
tot 12.670 (v. j. november 8670). Hier
door steeg de geregistreerde arbeids
reserve van eind oktober tot eind
november van 68.800 tot 81.100. Ir
Zuid-Holland waren deze cijfers resp.
12.870 en 13 210.
I?EN DER WETHOUDERS van
Sliedrecht, de heer A. Baars, is
gisteravond door een woedende fo
tograaf uit Papendrecht in de
trouwkamer aan het gezicht ge
wond na een hevige woordenwis
seling, die ontstond over de beslis
sing van het college van burge
meester en wethouders om de foto
graaf dc toegang tot het raadhuis
te weigeren.
De heer Baars zou gisteravond als voor
zitter van de commissie, welke de be
langen van het gemeenteziekenhuis
behartigt. een vergadering van d(
commissie leiden. Reeds enige tijd vc
dat de vergadering in de trouwkan
nm acht uur zm beginnen, was de hi
Baars aanwezig.
)e Papendrecht»- fotograaf J R m
hem daar hebben opgewacht om
spreken ovei de onlangs genomen
slissing hem voor enige tijd de toe
gang tot het raadhuis te weigeren. Na
een scherp? woordenwisseling ontstond
tussen de fotograaf en de wethouder
een vechtpartij.
Plotseling heeft R. een dolkmes getrok
ken en daarmee de heer Baars in het
gezicht gestoken, tengevolge waarvan
een oog werd beschadigd.
Door het hulpgeroep van de wethouder
werden enkele juist passerende voet
gangers od de precaire situatie in de
trouwkamer attent gemaakt. Ook de
gemeentcbode bemerkte, dat er iets
onregelmatigs aan de hand was. On
middellijk werd de politie gealar
meerd.
Men slaagde erin de buiten zichzelf van
woede zijnde fotograaf
Hij
nsbulai
Met
middellijk
Dordrecht
behandeld.
is de heer Baars on-
r een oogspecialist in
■voerd, waar hij werd
Drs. J. W. de Pous is gisteren
beëdigd als lid van de Raad
van State. V.l.n.r. ziet men
(zittend): mej. mr. A. E. Rib-
bius Pelletier, mr. J. R. M. van
Anger en, prof. dr. G. A. van
Poelje, vice-president dr. A. A.
L. Rutgers en staande tussen
prof, van Poelje en dr. Rutgers
drs. De Pous. Op de voorste rij
staan: mr. W. F. Schokking,
prof. mr. R. P. Cleveringa, mr.
P. J. W. H. Cort van der Lin
den, mr. J. Algera, de heren
J. Th. Furstner en M. A. Rei-
nalda en prof. dr. L. J. M. Beel.
Op de achtergrond staan nog
mr. A. L. de Block en H. F. M.
baron van Voorst tot Voorst.
Pleidooi van Adenauer
BONDSKANSELIER ADENAUER
van West-Duitsland heeft ge
pleit voor een gezamenlijk front van
alle politieke partijen tegenover de
Russische dreiging. Het Duitse volk,
i Adenauer op een vergadering van
de Bondsdagfractie van de C.D.U.,
moet Rusland en de vrye volkeren
van het Westen laten zien, dat het
erenigd en één is.
Het eigenlijke doel van de Rus
sische manoeuvre tegen Berlijn is
volgens Adenauer het verbreken van
de westelijke eenheid. Daarom is
het nodig, dat de westelijke landen
hun eenheid bewaren en zorgen dat
Chroesjtsjef geen kans krijgt de pu
blieke opinie op te steken en de
regeringen van de N.A.V.O.-landen
te beïnvloeden.
Wanneer het Westen absoluut niets toe
geeft, kan er bij de komende onderhan
delingen nog iets goeds voor Duitsland
bereikt worden, zo ziei Adenauer. Ten
slotte deed de Bondskanselier een drin
gend beroep op de apenbare mening
de gehele vrije wereld. West-Duitsland
beunen in de netelige Berlijnse
Morgen zal Adenauer naar West-Berlijc
vertrekken om enkele verkiezingstoespra
ken te houden. De verkiezingen worden
ag gehouden. Ruim 1.700.000 Weet-
berlijners gaan dan naar de stembus
nieuw parlement te kiezen. In hun
verkiezingscampagne hebben de grote
partijen vooral de vrijheid van West-
Be rlijn gepropageerd.
De christen-democratische fractie in de
Bondsdag heeft de motieven, op grond
van minister Scha «er in 1956 en
met de Oostduitsers heeft onderhandeld
de hereniging kunnen billijken. De
fractie heeft echter de voorwaarden,
waaronder de onderhandelingen zijn ge
voerd onzinnig genoemd.
Zaterdag maar één
keer zondag in
de Sowjetunie
De berichten uit Moskou, dat de nisi
dag in Rusland van zondag naar zaterdag
zal worden verschoven, blijken op
vergissing te berusten. Reuter gaf
morgen een herziene versie van het be
richt. dat afkomstig is van de Russische
regering:
De regering heeft besloten tijden-
aanstaande weekeinde de officiële
dag van zondag naar zaterdag te
schuiven. Deze maatregel is genomen
om aan de wensen van de arbeiders
tegemoet te komen. Zij geldt slechts
voor deze weck, omdat vrijdag 5 de
cember in Rusland een officiële feest
dag Is ter herdenking van de aanvaar
ding der Sowjet-grondwet en omdat
men de twee rustdagen van deze week
wilde laten aaneensluiten.
(Advertentie)
De grote hoeveelheid
Amerikaanse sigaretten kan de oorzaak
zijn van het toenemende aantal gevallen
van longkanker, aldus heeft de Ameri
kaanse vereniging voor kankerbestrijding
vandaag in haar blad. Cancer, meege
deeld.
VOLOP
GESCHENKEN
bij
Haarlemmerstraat
Herenstraat 9
Vrijdag 5 december van ZJt u
S uur houdt Slnt-Nirolaas ei
AUDIËNTIE
Als Cor van Brummelen een
buitenlandse televisie-uitzen
ding wél zien, laat hij een ballon
met een antenne 35 meter de
lucht in gaan. Deze 24-jarige
ontwerper van elektrische appa
raten bij de luchtmacht, die in
Soestduinen woont, heeft de bal
lon uit een Amerikaanse leger-
dump. De diameter is 1.80 m.
Er zit 3 kub. waterstofgas in.
Russische wapens
voor Irak
In Irak zijn onlangs, volgens in Londen
ontvangen berichten. Kussisehe tanks
aangekomen. Tezelfdertijd zijn aldus
schrijft dc correspondent van dc Londcn-
se Times uit Beiroet een aantal Mig-
straaljagers aan de Iraakse luchtmacht
overgedragen. In het verleden zijn de
Iraakse strijdkrachten hoofdzakelijk door
Amerikanen en Engelsen uitgerust.
Over de waarde van de verkiezingen
in Algerije, zei dc minister het volgen
de: „Alleen al het feit. dat er in Al
gerije in rust en vrede verkiezingen
konden worden gehouden (iets wat in
1956 volslagen onmogelijk zou zijn ge
weest), het feit dat de gehele volwas
sen bevolking in een enkel kiescollege
van Mohammedanen en Europeanen,
onder wie mohammedaanse vrouwen,
stemde en het feit dat talloze moham
medanen zich ondanks bedreigingen
met moord van de zijde de FLN kan
didaat hebben gesteld, bewijst de neer
gang van deze terroristische organi
satie en haar „regering". De verkie
zingen In Algerije zijn tegelijk een re
volutionaire daad en een positieve
stap in de richting van een vreedzame
oplossing van het Algerijnse vraag
stuk."
Vervalst
Mogen de verkiezingen in Algerije vol
gens Soustelle in vrede verlopen zijn, de
kandidaten van vijf verslagen lijsten kun
nen deze mening beslist niet delen. Zij
zijn van oordeel, dat er op de kiezers
druk is uitgeoefend en dat er onregel
matigheden bij de stemmingen zijn voor
gekomen.
Bij de prefectuur van Algiers hebben
de aanhangers van de verslagen kandi
daten een betoging gehouden, luid
schreeuwend dat de verkiezingen „ver
valst" waren. Aan de commissie van toe
zicht op de verkiezingen is een verzoek
overhandigd om de stemming in de voor
steden van Algiers ongeldig te verklaren,
omdat er druk zou zijn uitgeoefend ten
gunste van gematigde kandidaten.
Inmiddels is generaal De Gaulle van
morgen vroeg naar Algerije vertrokken
voor een bezoek van vijf dagen. Hij
maakt een rondreis om met verschillen
de personen en instanties te spreken over
de nieuw uit te stippelen politiek ten
Parijs
De generaal heeft gisteren in Pa:
de ontslagaanvrage van drie van zijn
ministers geweigerd te aanvaarden. Zij
meenden zich uit de regering te moeten
terugtrekken nu zij niet zijn gekozen in
de nieuwe Assemblee. Het gaat hier om
de ministers van arbeid, van handel en
industrie, en van posterijen en telegrafie,
respectievelijk Paul Bacon. Edouard Ra-
monet en Eugene Thomas. Soustelle ver-
klaarde later, dat de ministers beloofd
hebben aan te blijven totdat een nieuw
kabinet zal zijn gevormd.
De nieuwe Franse Asaemblee zal op
dinsdag 9 december voor het eerst
bijeenkomen. In de staatscourant is een
convocatie voor die datum verschenen
ondertekend door het oudste lid van
de Nationale Vergadering, de kanun
nik Kir.
Novembermaand
bleef droog
(Van onze weerkundige medewerker)
November staat algemeen bekend als
een natte en winderige maand vooral in
een kustprovincie als de onze. Dit jaar
bleef november uitzonderlijk rustig. De
wind werd niet op een dag krachtig.
Vooral de tweede helft van de maand
was bijzonder somber. In De Bilt kwa
men 17 tegen normadl 11 zonloze dagen
voor en er werden 41 tegen normaal 55
uren zon geregistreerd. In De Bilt kwa
men S tegen normaal 7 vorstdagen voor.
De gemiddelde etmaaltemperatuur in De
Bilt bedroeg S.l tegen 5.5 gr. Celsius
normaal. Er kwamen ucel dagen met
Het regende in De Bilt op 21 tegen
normaal op SS uren. Vooral in het wes
ten van Nederland bleef november
droog. Normaal krijgt onze omgeving in
november ruim 80 mm regen, dit keer
op de meeste plaatsen nog niet de helft
hiervan. In Rotterdam viel 34 mm, Hei
ningen 43, Den Haag 42, Hazerswoude
37 mm.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Plaatselijk wolkenvelden met
slechte een verspreid voor-
y, komende bui. Vannacht en
morgenochtend op \ele plaat-
JflHk sen mist en in het binnenland
temperaturen om hel vrles-
'y punt. Morgen overdag onge-
tfc veer dezelfde temperaturen
als vandaag. Zwakke wind.
(Opgemaakt om 11.IS uur.)
ZON EN MAAN
4 dec. Zon op 8.29, onder 10.31. maan
op 00.10, onder 13.10 uur. 4 dec. laatste
Sekoe Toere, de premier van het on
langs onafhankelijk geworden Guinea,
heeft de Franse regering verzocht, zijn
land voor te dragen voor het lidmaat
schap van de Verenigde Naties
In Franse kringen wordt echter ver
klaard dat dit verzoek op zekere moei
lijkheden stuit, voornamelijk voortko
mend uit het feit dat de nieuwe repu
bliek nog niet door Frankrijk is erkend
en de omstandigheid dat Sekoe Toere
zUn verzoek vanuit Accra heeft gedaan
waar hij met premier Nkroema van
Ghana over de vestiging van een Weet»
afrikaanse federatie beraadslaagde.
Eerst zal, -zo werd opgemerkt, op hel-
denng verkregen moeten worden over
de juiste bedoelingen van premier Se-
koe Toere en de omvang van de Vit-
plichtingen die hij te Accra op zich
heeft genomen.