oe oud ió
Iffi- EK HONGERSNOOD
dat
u
ALS DE BOEREN DE EIEREN
WASSEN, BEDERVEN ZE SNELLER
bedreigden in april '45
het leven in West-Nederland
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1958
EEN KWAAL ZONDER REMEDIE
A IS naar gewoonte had de boterboer ons vrijdagmiddag 25 eieren
gebracht, 25 mooie, blanke eieren, met een klein stempeltje
er op, dat het cijfer 3 te lezen gaf. En als naar gewoonte hadden we
de volgende ochtend zo'n eitje onthoofd, om er aan het ontbijt ons
genoegen aan te beleven. Maar dat ontbijt had op die bewuste
morgen een heel ander verloop dan we ons hadden voorgesteld.
Het begin betekende namelijk tevens het einde. Want dat ei stonk -
en de kleur van de dooier deed denken aan grauwe wolkenluchten
op een winterdag.
„Hoe kin dat nu?", vroegen we ons, met verwijtende
blikken in alle richtingen, af. „En daar laten ze je dan
nog twintig centen voor betalen! We hebben een
goede boterboer. Bovendien is er toch ook nog zoiets
als contróle". Desalniettemin moest het antwoord op
die vraag voorlopig uitblijven.
Het kwalijk riekende voorval
werd echter een brandende kwes
tie. toen we tot de ontdekking
kwamen, dat er nóg drie eieren
in bedorven staat verkeerden.
Daarom grepen we de telefoon,
draaiden het nummer van de le
verancier en gaven hem in een
geagiteerd gesprekje te verstaan,
dat hij voortaan zijn eieren zelf
maar moest consumeren. Wij al
thans bedanken voor de eer. Bas-
Een half uurtje later werd er
aan de voordeur gebeld. Dat was
die leverancier. Of wij het restant
van die eieren maar terug wilden
geven, dan zou hij gegarandeerd
voor 25 verse zorgen. Hij vond
het net zo'n ellendige geschiede
nis als wij, maar hij kon het ook
niet helpen. Ten slotte had hij ze
zelf niet gelegd, maar enkele da
gen geleden betrokken van een
grossier, die altijd voor zijn eieren
Welnu, de boterboer werd op
zijn wenken bediend. Met 21 eieren
ging hij huistoe. En het kon ons
op dat ogenblik eigenlijk maar
bitter weinig schelen, of hij nog
eens met eieren terug zou komen.
Voorlopig immers konden we geen
Een sorteermachine in bedrijf: de nullen, de eentjes, de tweetjes, de
drietjes, en zo tot zeven toe, worden keurig van elkaar gescheiden,
terwijl elke geuichtssoort zijn eigen stempeltje ontvangt. Nu zijn ze
klaar voor de winkelier, die bij vó'orkeur tweemaal per week bevoor-
tact op met een wil
lekeurige, maar één
der grootste eiergros-
siers, t.w. de heer C.
Hofman te Schiedam,
die elke week naar
de Veluwe reist om
derdduizend en mee
bemachtigen.
landje nog zeer grote waarde aan
tradities wordt gehecht. Een hele
slechte is echter, dat men er de
„Rijd me maar achterna, don- Nu moet men niet denken, dat eieren zo erg vlot wast.
I derdagochtend". zei de heer Hof- al die kippenhouders ook model-
wachten kan.
man, „dan kunt u met eigen ogen bedrijven hebben. Neen,
aanschouwen, welke weg het ei helaas niet. Het aantal eieren, aat
ri deze streek door de exploitanten
Wassen
Poolshoogte
Zo gezegd, zo gedaan.
Eerst poolshoogte nemen
ochtend
wordt gehouden en anderhalf
joen eieren rechtstreeks dooi
hoenderparken i
wordt gebracht, is
ding gering. Veel n
kleine boertjes, die e
vijftig, of honderd.
ikuuucuu auor ae reuen mei zeepsop 01 suaawaier
klppeuh.udcr, verhandeld «orden. £ÏSÏH. vt «aar haddon staan, die tot de
„Daartegen hebben we al jaren
gevochten", zei men ons in Har-
ugl derwijk. „Maar het helpt alle-
maal zo weinig. We hebben het
wel meegemaakt, dat enkele uren
vóór de komst van de verzame
laar, die in opdracht van de vei
ling de eieren bij de boeren gaat
ophalen, deze boeren vier of vijf
teilen met zeepsop of sodawater
heeft hij het hele rayon gehad.
Elke dag brengt hij zo'n 80 a
100.000 eieren ter veiling! Deze
worden dagelijks gewogen en grof
gesorteerd, d.w.z. op breuk cn op
besmeurde schalen (uitval ZM a
3 pet.). Is het dan donderdag,
dan wordt de „oogst van de volle
week", die ligt tussen een half en
een heel miljoen, geveild.
Dat betekent derhalve, dat de
eieren, die donderdagavond wer
den aangevoerd, deze dag niet
meer verkocht konden worden. De
ze moeten wachten tot de volgen
de donderdag. Een zevende van
de totale weekaanvoer is dus ze
ven of acht dagen oud als ze wor
den geveild. De eieren, die vrij
dag worden opgehaald, zijn zes of
zeven dagen oud als de grossier
ze afdrukt; die van zaterdag vijf
of zes dagen etc. Dat kan nu een
maal niet anders. Doch de koop
man die ze donderdagsochtends
op de veiling koopt, heêft ze
's avonds nog thuis".
„Zo is het inderdaad", vulde
grossier Hofman aan. „En de vol
gende dag gaan ze bij ons door
de sorteermachines, waarbij ze te
gelijk worden geschouwd op bloed.
Een heel klein gedeelte, nog niet
één procent, van de eieren be
vat nl. altijd enige sporen bloed.
Daar is zo'n ei niet minder om,
maar het is nu .eenmaal geen aan
lokkelijk gezicht, wanneer zoiets
op tafel komt. Wij halen zulke
eieren er dus nit maken er struif
van voor de industrie. Ook die
heel grote eieren slaan we kapot
en brengen we als struif in de
handel. Deze struif kunnen we con
serveren met zout of met suiker.
En natuurlijk ook door bevriezing.
Op die manier beschikken we
steeds over voorraad om banket
bakkers, advocaatfabrieken, en fa
brikanten van shampoo ieder
ogenblik van dienst te kunnen zijn.
Iedere donderdag kan men in het
kleine verkooplokaal van de
coöp. eierveiling te Harderuijk
dit beeld uanschouwen: zo'n veer
tig grossiers en exporteurs in
gespannen aandacht voor de wij
zer van de klok, die onmiddel
lijk op de prijs stil blijft staan,
die uordt afgedrukt.
hebben. In de zomer echter, als
de dooiers veel dunner zijn. heb
je van ^het doorzakken veel gau-
Besmeurd
Merkwaardig is in dit verband
nog de opvatting, die de Duitse
huisvrouwen huldigen. Zij hebben
nl. bij voorkeur besmeurde eieren,
want, „die zijn zo van de boer"
menen ze. Dat is natuurlijk onzin.
Doch dat neemt niet weg. dat ook
voor zijn buitenlandse klanten de
handel alles op haren en snaren
zet om het Nederlandse ei zo snel
mogelijk over de grens te bren
gen. Bij een verstandige distribu
tie kan men ze daar dus eigen
als
Klasse 3
Het was daar een gezellige boel.
Van allo kanten kwamen de boe
ren en boertjes aanzetten, om hun
waren aan de man te brengen.
In de eerste plaats uit Bameveld
zelf. Maar ook uit Voorthuizen en
ook uit Scherpenzeel. En uit heel
die wijde omtrek, waarvan Bame
veld als 't centrum wordt be
schouwd.
Sommigen hunner kwamen met
een autootje, anderen met paard-
en-wagen, weer anderen met een
handkar of een kruiwagen, en er
waren er zelfs bij, die
fiets voldoende hadden,
Integendeel, die boertjes op de Ve
luwe doen vaak dingen, die de
goede naam voor het Nederlandse
ei soms ernstig schaden. Zij was-
amelijk maar al te graag
«reu worden.
er de kooplui op een vastgesteld
een in de schuin oplopende rijen pan-
.uMuaiuc iiauuci i«ii hun ken Plaats nemen, dat de aangebo-
produktie te transporteren. Want
onder die kippenhouders heb je, "c
rand waren gevuld
er de mest en de modder af te
weken. Want een vuil ei brengt
dikwijls minder op dan een schoon
ei. Dat scheelt al gauw een cent.
En op een paar duizend eieren
dus enkele tientjes. En die zijn
snel verdiend, wanneer de boer
met zijn hele gezin aan het was
sen gaat. Vandaar die zeep en
vandaar die soda. Ja, zelfs Omo
veiling verhandeld plegen Ie "«"den'^nge'wen™"""'
len Dat wil zeggen dat hier Jf™ 'v.v.
Veiling
Daarover hoorden
te Harderwijk, waa
2 het nodige
De heer Hofman vertelde ons
voorts nog, dat de meest gevraag
de eieren tot de klasse 3 beho
ren. De grootste eieren, die men
in de winkel kopen kan, worden
aangeduid als nullen (71 gram),
terwijl de kleinsten het cijfer 7
dragen (37 gram). Dat betekent
dus acht sorteringen. Beide cate
gorieën. de nullen en de zeventjes,
zijn echter het minst in trek. En
dit komt, omdat de middensoor-
lijk
hier.
De totale Nederlandse produktie
van kipeëieren bedroeg in 1957 on
geveer vier miljard stuks, waar
van er ZVz miljard werden ge
ëxporteerd. Van deze ZVz miljard
ging maar liefst 65 pet. naar
Duitsland, ofschoon dit land zelf
een produktie heeft van zes mil
jard stuks. De overige 35 procent
werd uitgevoerd naar Italië en
Frankrijk, en, in mindere mate,
naar Engeland, Zwitserland, Oos-
terfHik en Spanje.
Dit jaar ligt de prijs een heel
stuk lager dan verleden jaar, toen
half december 19 cent voor de
drietjes werd gemaakt. Thans be
draagt de prijs hiervan nog maar
14,5 cent en het is niet te ver
wachten. dat ze over veertien da
gen veel méér zullen opbrengen.
En hoe staat het met de winst
ln de cierhandel? Grossiers vin
den die maar zozo, daar ze voor
al hun arbeid cn onkosten slechts
0,75 tot 1 aan honderd eieren
kunnen verdienen. De winkelier
houdt IVz a 2 cent aan een ei
over. Die is dus ook niet zo ge
weldig. Maar dit zijn zaken, waar
naar de consument niet vraagt.
Het enige wat hem Interesseert is,
hoe oud het ei is dat hij eet.
Daarvan een voorstelling te geven
was ons doel.
Dr. W. Drees puiie uit zijn herinneringen
ET heeft zijn nut in tijden van welvaart te rappeleren voorrading van Westelijk Neder-
I I aan tijden van armoede, in tijden van vrijheid te '*EIS,„h„w.„. d« stemde met
Wijzen op tijden van onderdrukking. Het is bepaald de door de Nederlandse regering
niet onjuist in november 1958 te herinneren aan april ifn 8l<?tte, &esteunde voorstellen,
inir i maar instemming nodig had van
1S45, de maand waarm een hongersnood van grote omvang de geallieerde regeringen.
zich ging aftekenen. „Als de bevrijding later zou komen ,Ch"rchill na aanvankelijke .«ne-
dan begin mei, zou dit voor de grote massa der bevolking .ïïmrS met i>er£S"p*het
het einde betekenen, want alle distributie zou in die feit> dat in Nederland een dui-
maand worden stopgezet, eenvoudig omdat er niets dSfi'XÏSSd'«üd™k£ Sï
bepaal
de prijs door de veilingmeester
ïrtVls'"oïidTrTa^ëSudêÏÏrgS: V£!"8'
kleine.
Er waren er bij. die maar één
kist of één mand met 500 of 600
eieren te koop aanboden. Er wa
ren er echter ook, die drie- a
vierduizend eieren aanvoerden, in
de grote hal. die verleden jaar in
opdracht van de gemeente werd
r in een onzicht He- V
vuil te verdrijven. En het verve
lendste is, dat je op de veiling
niet zien kunt of een ei gewassen
is. Tenminste aanvankelijk niet.
Pas na een dag of vijf komt de
aap uit de mouw. Dan keren op
klok uitmaakt, wat de grossier» ,S.
„mnenn (o hindun Rnmnvl bnoft heeft lichte vlekken terug. Doch
gebouwd. Maar in één opzicht de-
den ze allemaal hetzelfde: handje-
klappen met de groothandelaren, ane Hoorn
die natuurlijk altijd liever 14.20 APelcloorn
dan 14.45 de honderd betalen, of yyc zu|jen
te bieden. Barneveld heeft
behalve zijn markt, ook nog wel
een veiling, maar de markt is
daar nu eenmaal het belangrijk
ste. Ede heeft eveneens een vei
ling. maar Nijkerk heeft weer een
markt en wel iedere maandag.
markt in Putten,
woensdag in Scherpenzeel. donder-
Barneveld en vrijdag in
ƒ14.50 inplaats van ƒ14.75. En
de praktijk nóg wat minder. En
dat ging dan zo maar door. met
veel geschuifel en geroezemoes,
met een kwinkslag en een scha
terlach, totdat alles was verkocht
en de wijzers van de klok al aar
dig naar half twaalf draaiden.
Weinig bruin
Wat ons bij dat alles opviel was,
dat er betrekkelijk weinig Barne
velders werden aangeboden, die
donker bruine eieren, met nog
donkerder stippen erop. En ook
die bruine eieren zonder
waarvoor de Rhode
Islanders aanspra
kelijk zijn, waren
maar gering in
aantal; terwijl deze
eieren toch zoveel
jaren gewaardeerd
werden vanwege
hun stevige schaal.
Doch de heer Hof
man vertelde ons,
dat de echte Bar-
neveldse kippen de
laatste tijd hoe lan
ger hoe minder op
prijs worden ge
steld. Met de Rhode
Islanders is het net
zo, omdat hun leg-
capaciteiten niet
meer voldoende
worden geacht. Men
zoekt het tegen
woordig in allerlei
kruisingen, d.w.z.
'n kippen, die ten
minste 250 eieren
Per jaar opleveren
veelal met een
gele of roomkleu
rige tint. Hebben
ze dit aantal zc
ongeveer geprodu
ceerd, dan zijn ze
18 a 19 maanden
oud en gaan zt
weg voor de slacht
om plaats te ma
ken voor hoenders
de vraag, wa
plaats op de Velu'
gehouden en in
Als de gekochte partij geladen
is worden de dekzeilen vastge
sjord en gaat bet linea recta op
de Randstad Holland of de
Hoe sneller de gros
die tössentijd zijn de
lang in de -Randstad Holland of
in het buitenland gearriveerd. En
daar maakt men dan kennis met
eieren, die soms niet meer voor
de consumptie geschikt zijn. Im
mers elk ei. dat gelegd wordt, is
bedekt met een vochtig laagje,
dat weldra opdroogt en conserve
rend werkt. Het sluit de poreuze
schaal van de buitenlucht af. Ver-
raait wijdert men dit laagje nu. door
ene het ei te wassen, dan hebben de
ordt bacteriën vrij toegang en is zo'n
pe. ei veel minder lang houdbaar.
niiH Vooral in de zomer, maar ook
wel in de winter, als de eieren
worden bewaard in de keuken en
daar nogal wordt gekookt en ge-
Legnesten
Gelukkig zijn er nog goedwillen
de kippenhouders, die er gemeen
schappelijke legnesten op na hou
den, dat zijn nesten, gevuld met
kort gehakt stro, dal veelvuldig
ververst wordt. Op deze manier
is het aantal besmeurde eieren zo
goed als te verwaarlozen, te
meer, daar zulke houders tevens
de vloeren van de hokken zuiver
houden. Daarom hebben we er al
over gedacht, een premie in te
stellen voor die boeren, dié scho
ne eieren afleveren, overeenkom
stig de regeling, die voor de melk
veehouders bestaat. Maar zou het
helpen? We hebben wel eens gra
tis stro verstrekt, wanneer de kip
penhouders bereid bleken, zelf
voor gemeenschappelijke nesten te
zorgen. Als men evenwel de moei
te niet wil nemen die nesten na
vijf uur 's middags af te sluiten
en ze een paar uur later, als de
kippen slapen, voor de volgende
dag weer te openen, zodat die nes
ten 's nachts niet bevuild worden,
dan zijn we nog niets verder.
Daar komt nog bij, dat sommige
handelaren, uit concurrentie-over-
wegingen. dikwijls niet zo nauw
kijken. Neen. we hebben hier met
?en kwaal te doen, waarvoor de
emedie nog niet gevonden is."
Hoe oud?
meer was.
Het sterftecijfer ging met spron
gen omhoog. In Den Haag bijv.
steeg het in het eerste kwartaal
van 1945 tot 3998 tegen 1572 in het
eerste kwartaal van 1944. Er
werd iets gedaan aan hulp van
elders. Maar het brood en de mar
garine uit Zweden brachten geen
blijvende uitkomst. En op 26 april
telegrafeerden Vertrouwensman
nen met de grootste urgentie naar
de regering in Londen: „Binnen
10 dagen zal er geen voedsel
meer zijn in West-Nederland. Van
27 april af 200 gram brood per
week. Van 4 mei af niets en prak
tisch geen ander voedseL Er is al
hongersnood maar binnen tien da
gen zal het de dood zijn".
Naast de hongersnood dreigde
een ander gevaar. De minister
president dr. W. Drees heeft dit
nog eens aangestipt in zijn; „Van
Mei tot Mei, persoonlijke herinne
ringen aan bezetting en verzet"
(Uitgave Van Gorcum en Comp.
N.V. te Assen). De Duitsers wens
ten van de geallieerden de verze
kering. dat zij West-Nederland tot
een geneutraliseerd gebied zouden
maken. „Tegenover die verzeke
ring zouden dan komen te staan
de toezegging van Duitse zijde tot
het achterwege laten van verdere
vernielingen en inundaties, het
niet meer fusilleren van politie
ke gevangenen en de betere be
handeling van die gevangenen,
benevens de regeling van de aan
voer van voedsel van buiten Ne
derland".
Inundatie
vancYYlei totcïïl,
Onze minister
president dr. W.
Drees heeft, nog
voordat de tijd
de herinnerin
gen zon doen
verbleken, zijn
belevenissen uit
de moeilijkste
periode, die Ne
derland deze
eeuw heeft
doorgemaakt, te
boek gesteld.
HU gaf het tot
titel; Van Mei
tot Mei, en deze
titel dekt de in
houd van het begin tot het eind,
want het boek begint bU de be
zetting in mei '40 en het eindigt
in mei '45. En alles wat zich
tussen deze twee data in ons
land heeft afgespeeld, alles wat
ons volk heeft beroerd cn waar
aan dr. Drees ruimschoots zUn
deel heeft gehad, heeft de
minister-president opgetekend.
HU heeft, zoals hU hel noemt,
geput uit zUn persoonlijke her
inneringen. En die herinnerin
gen zUn er vele. „Van Mei tot
Mei" is een belangwekkend
bock, dat tal van zaken behan
delt, waaraan na de oorlog zo
goed als geen aandacht is be
steed. Het is verschenen bU de
N.V. Van Gorcum te Assen. In
nevenstaand artikel hebben we
een gedeelte van de memoires,
handelend over het einde van
de precaire voedselvoorziening
in West-Nederland, overgeno-
slotte op 25 april een telegram
zenden, dat de 26ste werd door
gegeven aan Seyss-Inquart.
Eisenhower stelde besprekingen
voor tussen zijn vertegenwoordi
gers en Seyss-Inquart. do Duitse
bevelhebber in Nederland en de
oudste Duitse marlne-offtcicr. Hij
deelde tevens mede, dat ln af
wachting daarvan onmiddellijk
begonnen zou worden met het af
werpen van voedsel uit vliegtui
gen teneinde de toestand ln Ne
derland te verlichten. Daarom
trent was van het geallieerde op
perbevel een radioboodschap ge
komen op 24 april. De methode,
die men voor ogen had. deed de
Duitsers schrikken, maar veront
rustte ook ons.
Vrees
r de winkels kan brengen
nog worden geschouwd op bloedsporen, en naar grootte
erd. Dnbbeldooiers en kneusjes gaan niet naar de detail
list. Daarvan maakt de grossier struif.
Een aanval op het Westen zou
voor de Duitsers aanleiding zijn
alle gebieden, die zich daartoe
leenden onder water te zetten.
„Dit zou betekenen, dat buiten de
duinstreek en enkele wat hogerge- V
legen gebieden als het Gooi, vrij
wel geheel Noord- en Zuid-Hol
land en een groot deel van De Vertrouwensmannen Van dei
Utrecht onder water zouden ko- Gaag en Neher werden naar Lon-
men te staan. Wie na de bevrij- den gezonden om de gang van za-
ding Walcheren en de Wieringer- ken nader toe te lichten en een
meer heeft gezien, maar vooral snelle beslissing te bepleiten,
wie na de ramp van 1953 uit de Want de inundaties werden voort- sclapparaat worden verzameld cu
lucht en op de grond, voor zover gezet zolang een geallieerde be- getransporteerd,
nog grond bereikbaar was, heeft slissing op zich liet wachten. En
kunnen zien wat de overstroming „de inundaties hadden al ccn zo- OflfrrOCrillQ
van Zeeuwse en Zuidhollandse danige omvang bereikt, dat de lc- 3
eilanden betekende, wie ook de vensmogelijkheden voqi de bevol- Weldra ronkten de bommenwer-
crwoestingen heeft gezien, in het king binnen enkele dagqp zouden pers boven ons hoofd. Ditmaal
verwoesting en dood te
leniging
De Duitsers stelden o.a„ dat de
vliegtuigen, die het voedsel met
valschermen zouden neerlaten,
ook parachutisten zouden kunnen
laten dalen, zodat zij zich genood
zaakt zouden kunnen achten om te
schieten. Zowel de Duitsers als
wij vreesden bovendien mèt Lou-
wes voor ernstige moeilijkheden,
aLs op willekeurige plaatsen te
midden van een hongerende be
volking pakketten naar beneden
zouden komen. Zowel wanorde en
strijd over de verdeling als mis
bruik, doordat sommigen zich van
zoveel mogelijk meester zouden
maken om het in de zwarte han
del te brengen, waren te verwach
ten.
Van Duitse zijde werd gevraagd
onmiddellijk naar Engeland aan
de bezwaren uiting te geven. Al
weer werd toegezegd dan tiJdelUk
niet te peilen, opdat een geheime
zender veilig zou kunnen werken!
Het resultaat was ten slotte een
afspraak, dat dagelijks van 8 tot
19 uur vliegtuigen voedselpakket
ten. maar dan zonder valscherm
zouden mogen afwerpen op Duin-
digt, Ypenburg, Valkenburg en
Waalhaven (waarvoor nader een
andere plaats bij Rotterdam werd-
aangegeven). De pakketten zou
den door het Nederlandse voed-
„Hoe oud is
oogst, als de stodolir
vesten des lands het krijgt opge
diend?", wilden we weten. Op de
ze vraag kregen wc de volgende
(oelichting: „De verzamelaa an
de veiling gaat elke dag de boe
ren af. Vandaag neemt hij deze
route, morgen gene. In ccn week
ten bepaalde voordelen hebben bo
ven de uitersten. In de eerste
plaats zijn de drietjes bijvoor
beeld niet zo gauw stuk, omdat
een groot ei altijd een zwakkere
schaal heeft. Voorts liggen grote
eieren eerder door. daar de dooi
ers nu eenmaal zwaarder zijn. En
ten slotte zijn het doorgaans oude
kippen, die grote eieren leggen.
En oude kippen zijn niet meer in
staat zo n kwaliteitsei te produce
ren als haar jongere zusters.
Wanneer nu een winkelier een
partij eieren van zijn grossier ont
vangen heeft, moeten daar. zoals
uit vorenstaande blijkt, soms eie
ren bij zijn, die al een dag of
negen oud zijn. Laat hij zich nu
maar een maal per week bevoor
raden. dan zijn die eieren, die hij
pas aan het eind van de volgen
de week verkoopt, al weer 15 ol
16 dagen oud. En wanneer moe
der de vrouw voor een week te
gelijk inslaat, loopt zij de kans.
dat haar laatste eieren zelfs drie
weken oud zijn. Maar zo staan de
zaken uiteraard alleen in het on
gunstigste geval.
Overigens is dit, zo zegt men in
de kringen van de eierhandel.
heug niet zo erg, mits de eieren
maar goed behandeld zijn dus
liet gewassen, maar koel be-
vaard. In de winter zakt zelfs bij
■en ei van drie weken de dooier
nog niet door. Tenzij de boeren
zich aan het wassen bezondigd
het king binnen enkele dai
Zuiden aangericht langs het front ophouden te bestaan
waar gestreden werd, kan zich 1 1 J
enigszins voorstellen wat er van IU[CUSB11 U1
land zou zijn geworden, den geseind „verzoeke binnen maakte het
indien strijd en overstroming
het dichtstbevolkte gedeelte van
ons land zouden zijn samengeval
len. terwijl dan bovendien de mo
gelijkheid om de bevolking van 4
miljoen no^ van voedsel
weggeval
had de commandant Binnen- brengen
dendS|e««tinHdkraCl^^ aiaaS-Lon" brengen in de uiterste nood. Ik
..verzoeke binnen maakte het mec in Den Haag.
Wh?'1 l|Jdig al of niet uit de Niemand, die het meebeleefd heeft
lucht veroveren van alle belang- ,.:x\ 0oit de ontroering en de geest
rijke objecten. djiarbij onder drift vergeten, waarmede de be
volking dit hulpbetoon begroette,
ankondiging in-
sluizen Wijk bij Duurstede. VUUVU1K Ull
Vreeswijk, Honswijk, IJmuiden. dat tevens i
D!3 ?tv<'r', Kornwerdemnd. Mcr- Meld. dat hel ,todë vrn ïarii, i
«edekanaal. Amsterdam. Muiden. bezetting nabij was. Tot op de da-
met vlaggen en
Bovendien dijken Waterland, icen^'w
Haarlemmermeer, Schielandse Ho- zakdoeken.
T J..U e- 1T-.f Niet (JgjgjjjJj k()n |jet voedsel
de. gehele bevolking worden
toezeggingen. Bij voortzetting t
overing voet voor voet blijft L_ YV,„, UM C11 ni
lenoaf niets anders dan water boüêndteni!tï"d!Tnu eenmaal
een tijd van voorbereiding. Zo
spoedig mogelijk echter worden
pakketten gebracht naar zieken-
s zo schrijft dr. buizen, oudeliedenhuizen en ande-
aldoor het standpunt
ge Zeedijk en sluis te Katwijk, óf
onmiddellijk aanyaardin, Dulta
mgd ?akornin8 verdeeld. Niet alleen
?r- houd der pakketten, hoe £oed ook,
|8- daarvoor te ongelijkmatig.
Of-of
ook van de Vertrouwensmannen.
>f bliksemsnelle verovering
geleidelijk
inrichtinge...
kwam de inhoud ook in ruimere
v*n krin* ter beschikking. De eerste
aantal beslissende punten, bij dagen echter was de morele steun
oorkeur uit de lucht, waarvan va? meer betekenis dan de mate-
iverigens twijfelachtig bleef of de nelc
geallieerden daarvoor voldoende Het telegram van Eisenhower
oorbareld waren, aanvaarding en een telearam een de romman-
an het Duitse voorstel.
dant Binnenlandse Strijdkrachten
Inmiddela werd van Duite tij. terr.ke van de be.preklna met de
Duitsers hadden de vocdselkwes-
toegezegd, drt schepen
ensmiddelen, die tevoren naar
'elfzijl '-wamen, dat nu in han
en van de geallieerden was. in
et vervolg naar Rotterdam moch-
i komen. Ook was men bereid
tie op dc voorgrond gesteld. De
commandant Binnenlandse Strijd
krachten en Vertrouwensmannen
•cstemming te geven tot hervat- '«•eRTafecrden la verband daar-
ing van voedseltransporten uit mede. dat huns inziens nu ook de
s'oordoost-Ncderland en tot voed- tijd mogelijk rijp zou zijn voor
seltransporten uit het Zuiden. Niet 19
alles paste echter, naar het oor- v"l,cd,Ke overgave, zodat ook
deel der geallieerden, in het door daarop moest worden aangedron-
hen opgezette plan voor de bc- gen
