Een dominee gaat
SKYE:
EEN TON BIJ ELKAAR
PRATEN
cle onótuimicfz^
etsjl&ÏMJI - ,up"iori-
eiland v/an legenden, bergen
en rust aan Schotse westkust
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1958
HUIZEN ALLEEN
NIET VOLDOENDE..."
IN EEN NIEUWE WIJK AAN DE STADSRAND
„In deze tijd werpt het bouwen van een kerk op zichzelf al tal van problemen op,
maar als die bouw dan nog in haast moet geschieden worden die problemen wel ontzaglijk
groot." Deze verzuchting is van een predikant en deze predikant zou overal in Nederland
kunnen staan, want overal in Nederland moeten in haast kerken worden gebouwd, omdat
ook overal nieuwe stadswijken als paddestoelen uit de grond verrijzen. Mooie en moderne
wijken zijn het met veel groen in en om de brede straten, met moderne winkelcentra en
met goede verbindingen. Het zijn wijken, waarvan een ieder vol bewondering getuigt:
„Hier is het goed wonen, want je hebt alle gemakken van de stad en je bent toch buiten."
wordt R(
Maar de mens moet naast
wonen ook kunnen leven, en
wel leven naar de ingeving van
z\jn hart. Dat betekent, dat een
wijk meer moet bieden dan al
leen ruimte om te eten en te
slapen. Een urijk met enkel wo
ningen is daarom niet af. het
essentiële ontbreekt er aan. Er
ontbreekt, in het algemeen ge
zegd. de gelegenheid voor de
mens om in zyn vrije tijd in de
gemeenschap, die hij met de
overige wijkbewoners vormt, te
werken ten behoeve van die ge
meenschap. En de konsekwen-
tie daarvan is, dat de gemeen
schap eerst moet beginnen voor
zichzelf die gelegenheid te
scheppen, een konsekwentie die
zulke financiële offers eist, dat
verwezenlijking van het doel
eerst na vele jaren en dan nog
moeizaam tot stand kan komen.
De nieuwe wijken in onze Ne
derlandse steden, grote en kleine,
zijn niet at. Als de eerste bewo
ners ze in bezit nemen vinden ze
er niet meer dan de hun toegewe
zen woning. „We wonen goed.
maar in onze wijk ontbreekt een
kerk en daarom valt het ons
moeilijk hier te wennen, want on
ze kerkgang schiet er 's zondags
bij in en het kerkelijk leven kan
moeilijk op gang komen". Het is
een zin uit een brief van een
Noorderling, die naar het Westen
des lands kwam en in een nieu
we stadswijk een huis vond. En
in die ene zin ligt ten voeten uit
het grote probleem, waarvoor de
Kerken zich zieh gesteld. In de
nieuwe wijken, in een oogwenk
volledig bezet, ontbreekt het
kerkgebouw. Het kerkelijk leven
kan moeilijk starten omdat het
centrale punt ontbreekt. En wil
men een kerkelijk leven opbou
wen, dan zad dit
centrale punt er
eerst moeten zijn.
Maar bouwen
Vost "eld. Een een
voudige kerk kost
nog altijd om en
nabij de zes
moeten
saglljk bedrag. Er moet meer
worden gefinancierd en de le
den kunnen niet blijven betalen.
Daarom ben Ik de aktle begon
nen: een ton ln een Jaar, en die
aktle voer lk bulten de gemeente.
Ik vertel van de moeilijkheden
van onze Kerk en men geeft, men
geeft royaal. Eenmaal per week
ga ik op stap. Tot op heden heb
ik twaalf bezoeken afgelegd. Van
twee mensen moet ik nog ant
woord krijgen, maar van tien ont
ving lk ln totaal 51.825. Er zijn
mensen, die a! i
aal hebben gegeven en me toch
nog eens verrassen. Zo ontving
ik laatst een envelop met 1000 dringend om kerkgebouwen.
voor het orgelfonds". Van de lidmaten van de Kerken
worden soms zeer zware finan-
Akties dele offers gevraagd. En deze
offers zijn nodig omdat de
..Op het ogenblik beginnen we jjkgn als ZIJ worden betrok-
ook een aktie door heel Rotter- J n h
dam voor renteloze leningen. De- ken, met "f zijn. De kerkbouw
ze leningen behoeven minimaal moet i
25 groot te zijn
V.
De plaats, waarop
nabije, toekomst het
kerkgebouw van de
Gereformeerde Kerk
van Rotterdam-Zuid
U'ijk komt te staan.
worden in de eerste tien jaren
na de bouw uitgeloot. Gelijk met
deze aktie proberen we schenkin
gen te krijgen, waarvan de gevers
het vruchtgebruik behouden zo
lang als zij dat wensen. De rente,
die zij als vruchtgebruik krijgen,
zal maximaal 5 pet. bedragen
Om het heel duidelijk te zeggen:
iemand, die ons renteloos leent,
krijgt geen rente, maar wel een
aflossing. Iemand, die ons een
schenking doet met vruchtgebruik,
krijgt wel rente, maar geen aflos
sing. En de rente krijgt hij zo
lang hij dat wenst gedurende zijn-
leven. We hopen, dat deze akties
slagen, in de eerste plaats voor
onszelf, maar ook voor de clas
sis. omdat bij slagen de kerken
niet zoveel hoeven bij te dragen."
De nieuwe wijken in onze ste
er lijn dan de kinderen Pol:
meke speelt blokfluit en Mar-
mondharmonica, en Nellie
Ds. Junssens rijdt zijn dagelijkse
tocht door zijn jonge gemeente. I
Problemen voor
kerk en gemeente
zij de garantie van de classis ten
aanzien van een lening, dank zij
de hulp van S.S.K. op ongeveer
vijf ton rekenen. Er ontbreekt
dus nog een ton en die ton moet
er zijn alvorens we de opdracht
tot de bouw geven. Maar een
want hun t
R. Pol. die l
r Zuidwijk kwoi
grote haast geschieden.
En deze kerkgebouwen moeten
er komen, ook omdat de Kerk
een bindend element is in onze
samenleving. Het is hartverwar
mend te constateren, dat .hel
nijpende probleem met grote
energie wordt aangepakt.
Door oud en jong. Ds. Jnns-
sens organiseerde een bazaar en
maakte daarvoor, zonder hulp van
onderen gereed: 340 slaatjes en
30 liter tomatensoep (..Later hoor
de ik, dat een dame informeerde:
ds. Janssens, dat is toch de pan
nekoeken-dominee?").
Zijn kinderen verzamelen spij
kers, Martin cn Anneke Pol vor
men met Nellie van Koon een
muziokclubje, dat ten behoove
van het bouwfonds er zo maar
eens op uitgaat om te spelen. De
klndcraktie heeft al 500 opge
bracht en dat bedrag gaa'. deel
uitmaken van het fonds voor een
doopvont. F.r was in Zuidwijk een
kind van vijf jaar, dat, omdat het
een boodschap had gedaan, vijf
centen kreeg. Met die centen in
het knuistje geklemd rende het
naar ds. Janssens, cn het zei:
„Hier dominee, voor de nieuwe
kerk". Ds. Jans3ens zegt: „de
kerk komt er, en na de kerk
worden dc andere problemen tot
oplossing gebracht. Of er nog
meer moeilijkheden zijn? Ja, we
zitten te springen om scholen en
die scholen zullen er ook komen".
A ut: alle dingen zijn mogelijk
t» -r ui» grtnnfl <vt+is
een groot En nu
gedeelte worden bijeengebracht schap, waar
door de leden van de Kerk geen plaats
in de wijk, en dat vraagt
offers, zware offers, want in
nieuwe wijken komen veelal jon
ge gezinnen,
komen ze in een gemeen-
waar voor hen in de kerk
We hebben geen
omdat we geen ruimte
hebben kunnen we ook geen bij
zondere dingen doen en omdat
geen bijzondere dingen kun-
cr U» ..PI.™"°en stagneert de totale aan-
niet het maximum heeft pak van ons werk. Begrijpt u de
Winst
Deze problemen zijn er voor
alle Kerken in alle steden waar
aan de periferie nieuwe wijken
verrijzen. Hoe lost u deze pro
blemen nu op?, hebben we ge
vraagd aan ds A. J. Janssens.
noodzaak van een kerkgebouw'1
En die noodzaak wordt des te
klemmender omdat het kerkelijk
medeleven in Zuidwijk zo goed is.
Vorig jaar had ik 30 catechisan
ten en op het ogenblik 90".
„Dat kerkelijk medeleven komt
DsT Janssens is predikant
de Gereformeerde kerk
terdam-Zuidwijk.
aan de rand va
achter ligt
Zuidwijk
Ie stad. Daar-
gebied, dat dc
ook tot uitdrukking bij de
zenlijking van onze plannen ten
van aanzien van de bouw van een
Rot- kerk. We moeten een bedrag van
ligt plm. 600.000 bijeenbrengen. On
ze lidmaten betalen een dubbele
vaste vrijwillige bijdrage en het
Rotterdammers aanduiden met de gevolg daarvan is. dat
het platteland. Zuidwijk i
bedrag van 50.000 be
straten. met i
zondags s
gemeenteleden is geweldig. Alle
mogelijkheden worden aangepakt
om het bouwfonds sterker te ma
ken. Een aantal leden is een, wat
wij noemen, Kruisjesaktie begon
nen. Wie een bedrag van min
stens 3 stort (ten name van de
heer B. II. Mevius, Tongerloo 5,
Rotterdam-Zuidwijk, giro 40.48.71)
ontvangt een Kruisje in zwart of
naturel, en op deze aktie hebben
we 9.000 binnengekregen".
Vertrouwen
__.j modern winkel-
i met goede verbindin- de collecten. De aktiviteit
gen naar de overige delen van de s" ,J:'
stad. Op twee gedeelten na is de
ze wijk volgebouwd.
„Moeilijkheden?", zei ds. Jans-
i sens. „Alle moeilijkheden sprui-
ten voort uit het ontbreken van
em kerkgebouw. Omdat dc af
stand van Zuidwijk naar de kerk
I In de dichtstbij gelegen wijk te
groot was, zijn we ongeveer 5
j jaar geleden begonnen met zelf
standige diensten. Deze diensten
werden gehouden in een opge
knapte garage, en we begonnen
met een 30 a 40 lidmaten. Op
den duur zijn we gekomen tot
een volledige zelfstandigheid.
Twee jaar geleden, op 1 oktober
1956. werd dc Gereformeerde
Kerk van Rotterdam-Zuidwijk ge
ïnstitueerd, cn dit heeft voor ons
grote geestelijke winst betekend. pHW
j Want als Zuidwijk zijn we niet dige gemeente Toen ik
terechtgekomen ln de massaliteit.
en dit is. geestelijk gezien, van
enorme betekenis".
„De nieuwelingen, die zich in
Zuidwijk vestigden, kwamen uit
I alle streken van Nederland, en
zij vonden hier een dorpsgemeen
schap aan de rand van een stad.
Van belang was, dat zij in die
gemeenschap werden opgenomen,
en de zorg van onze Kerk was lid
maten goed en tijdig op te
op dan
M««r dan allaan maar aan
avonturan varhaal
avar Afrika
Ademloos
had ik nu al
uren naar Phi
lip Turner, een
blanke boer in
Tanganjika, zit
ten luisteren, ademloos en gespannen, trachtend elk kwamen. Schuim stond op hun
i a snuiten. Het dwarrelde in vlok-
detail in mtfn geest vast te leggen, zodat ik straks niets ken op de 2Wetende lijven. Sai-
zou vergeten bij mijn aantekeningen." Dit is een zin.
de wij lichtten uit het eerste hoofdstuk van het nieuwe d£haj£rs8
dim rende
de deinende
de koeien naar
de forsgebouwde Kikoejoe,
boek van de journalist Wim Hornman, die samen met haalde hem in, rukte de bal
zijn vrouw een reis van 40.000 km door Afrika maakte
en zijn ervaringen neerlegde in twee boeken. „Het
masker af" was het eerste, dat de Soedan en Kenya veiiio^
tot onderwerp had. „Sabonjo, de onstuimige" is de ti- drijver en dreef toen zijn
tel van het tweede, dat speelt tegen de achtergrond van pen in de naakte, bezwete
de savanne van Tanganjika.
struisvogelveren
punt van zijn lans, smeet die
tussen de koeielijven, zag nog
een ogenblik het van afgrijzen
vertrokken gezicht
In een bespre
king van een reus-
verhaal leeet men
maar al te vaak de
tot cliché gewrorden
uitdrukking: „Het
boek laat zich Ve
zen als een avon-
ksracht Wim Horn
man heeft zijn in
drukken van Tan
ganjika geweven
door de levensver
halen van Philip
Turner en de Ma-
sai-krijger Sabonjo.
Het resultaat is een
bock geworden, dat
wij tot de beste
willen rekenen, die
in de laatste jaren^
verschenen.
Hier is niet gezocht naar bet I ier Musai-krijgers ln volle trn-
sensationele, ook niet gezocht penrusting. Zo worden sa in de
naar een te sentimentele ver- - - i
dediging van de Afrikaanse vol
keren,
Hornman begrip weten op
brengen voor de positie van
blanke in Afrika en vooral v
die
dat
komt voor de sdhrij-
ver in de allereerste plaats.
Horomam had de beschikking
over een aantal belangrijke in
grediënten om zijn boek tot
Wreedheid
Grenzeloos was de wreed
heid, waren de normen van dit
Masal-volk. Grenzeloos was ook
de wreedheid van de natuur
rondom hen. De leeuw loerde
op *(Jn prooi, de Jakhalzen, de
hyena's, ds aasgieren wacht
ten op het afval van de ko
ning der wildernis en N'agal
(God) had de Masai bevolen
te heersen en t« doden. Daar
van waren zij overtuigd.
De blanke boer Philip Tur
ner sloot bloedbrocderschap
met Sabonjo en mocht enige
tijd temidden van de stam wo
nen. Daardoor werd hij één
van de weinigen, die het pri
mitieve leven van deze men
sen van nabij kon zien en de
Nederlandse schrijver gaf de
mening van deze onbevooroor
deelde Engelsman in zijn ver
haal door:
„Het leek alsof Turner mijn
gedachten raadde.' Voor vele
Afrikanen lt onze komst eén
ramp geweest," zei hij. Als
wij wat gaven, vroegen we er
de altijd zoveel méér voor terug.
vol- Behalve de missie, de zending,
de doktoren, de ambtenaren in
de rimboe en een aantal boe
ren. En dan noem ik bewust
..o! de missie en de zending voor
op. Maar laten ze ook niet te
w. n denken dat deze ook
bonjo, de onstuimige. Zijn hees wat van de Afrikanen afne-
gebrul deed al het andere zwlj- men. Laten ze begrijpen, dat
gen. Hel gevecht tussen de dit oen moeilijk proces is. En
stervende leeuw cn de oude ik geloof dat ze dat doen, ten-
krijgerykraal opgevoed
SSTbS t
begon. De leeuw was in min8te de moesten. Maar ook
iici nadeel omdat hij zwaar onder hen zijn er, die nog be-
hem zijn kracht en vlugheid
had ontnomen. Maar heiden
vochten met dezelfde wanhoop
voor hun leven. Met uiterste
krachtsinspanning slaagde 8a- Zs hebben er geen recht op,
K*—as In de leeuw *- 1
i de figuur van Philip Tur
ner. de Engelsman, die na de
oorlog in Libye te hebben ge
vochten, besloot de blanke be
schaving de rug toe te keren
veeboer te worden
Geen recht
gen Als Zuidwijk is volgebouwd
en helemaal bewoond telt deze
besloten gemeenschap een 25.000
zielen. En onze Kerk zal dan een idealen
gemeenschap zijn van 1250 lidma- trouwen
ten. We groeien snel. Ten tijde
Ds. Janssens is 33 jaar. Hij
werd geboren in Drenthe, bij As
sen. en hij zegt van zichzelf: ik
ben een boerenzoon. Hij studeer
de theologie aan de Vrije Uni
versiteit. In 1950 deed hij zijn in
trede in Koudum (Fr.), zijn eer
ste gemeente. „Het
ite. Toen ik er kwa:
de kerk geen orgel.
Ik ben begonnen met een aktie
ten behoeve van een orgel. Dat
ook gekomen. En er is
consistorie gebouwd".
Van Koudum vertrok hij naar
Appingedam. „Daar heb ik ge
ijverd voor een verpleeghuis voor
langdurige zieken". Van Appinge
dam kwam hij naar Rotterdam-
Zuidwijk en „ik vond het bedje
hier niet gespreid"
Ds. Janssens is
siast man. een rr
IfrivY' Philin Turner redde bonJo er 1,1 de '<*euw te do- want terwijl ze op deze ma-
«nPH»«,rtP Sshnnio den: Sabonj.0 glimlachte niet nier de naam van God gebrui-
eens. Hij ging naar het dode ken, vervloeken ze Hem op
dier, trok de speer uit het II- hetzelfde moment Maar zij
chaam. wankelde honderden zijn het uiteindelijk toch ge-
w verder, bleef staan, weest, die het vertrouwen van
■Thet dier stak r'^n 9Pecr met de bene- de Afrikanen hebben gewon-
a a _.lf „rn denpunt in de grond, zodat het nen. Omdat zij de enigen wa
llL 7^ vS rode blad boven hem ult9t«k- ren. die niet namen, maar uit-
stig gewond. Zo w* en zakte dan In volkomen uit- sluitend kwamen om te geven.
putting neer. terwijl de aarde De blanken in de steden wer-
als een rode cirkel zich tollend den echter hun grootste vijan-
lj uom hem heen scheen te bcwe- den, omdat alles wat missie
Hoofdpersoon Ken. HIJ hoorde niet eens meer, en zending zeiden over de goe-
En deze Sabonjo werd de dat dc hHr natuur opnieuw be- de God, die geen verschil kent
hoofdpersoon van het boek. In gon te spreken over de ster- tussen blank cn zwart, door de
boeiende beelden heeft de vende leeuw en dc oude man blanke christenen in de ete-
schrijver de strijd van de oude d,„® hom overwonnen had. den werden verloochend,
irriiver met de leeuw geschil- Vliegen gonsden om hem heen. En bovendien laat de Afri-
Traag druppelde het bloed op kaan Afrikaan blijven. Hij
het dorre gras van de onafzien- moet groot worden in eigen
hare savanne van Tanganjika." land. tussen eigen volk."
Zo heeft Wim Hornman kans
gezien ook nog een belangrijke
En even boeiend als dit aan- boodschap ln „Sabonjo, de on-
grijpende gevecht heeft de stulmlge" te leggen voor al-
schrijver de levensgeschiedenis len, die begrip willen krijgen
van Sabonjo verteld. Zijn op- voor de problemen van Afrl-
voeding tot krijger in de man- ka.
jatta (de krijgerskraal) van
het Masai-dorp op de savanry». WSn^HornmaaTmatref'frlzJe
('Htave A. W. Sljthoff
het leven van de oude Sabonjo.
een „aunoni" (hoofdman)
de trotse stam der Masai, de
erfvijanden der Kikoejoes. Sa
bonjo was door een leeuw
gevallen, slaagde
J_JET eiland Skye aan
Schotse westkust is een
de
dig paradijs,
bestaan nauwelijks kent. Skye
is noch opgenomen in de lijst
enthou- Van toeristische mogelijkheden,
met vele nocj, js er een bekende industrie
men het kleine eiland Skye hebben in
vroeger eeuwen vele kastelen ge
staan, waarvan de doorluchtige
bewoners zich van het vasteland
om politieke redenen hadden
1~\E Schotse clan der MacDonalds
constituering telden
550 lidmaten, maar thans be
draagt dat aantal reeds ruim 900
En deze snelle groei doet het
werk in omvang toenemen, en
daarnaast het aantal problemen
stijgen. De garage.
mei een sroot eer- gevestlgd Nu de tijd
het bereiken en» aaIlgtbr„ken da, „e
rijn plannen. Dat m m,,r ,„uglrekk.„ i„ d. g,.
put h„ u,t het Bybelumord. dat beslotgnl,eid va„
ook als randschrift u aange-
bracht in het kerkrejel ran de Hiiisltamer, waar de kaehel be-
Gere/ormeerde Kerk ean Rot- haaelijk snort, terwijl de wind
terdam-Zuidwijk. Dat rand- om het huis giert en de najaars
kerkdiensten hielden. schrift luidt: Omnia Fieri Fos- stormen de bomen van hun laat
werd te klein. We zagen
een andere ruimte en vonden die
in een school en in een nood-wijk-
gebouw. Langzaam aan zijn we
overal uitgegroeid. Nu ook al uit
de school, en nu weten we niet
meer waar we heen moeten De
school is aan een maximumaan
tal bezoekers gebonden. Dubbele
diensten kunnen
het eiland Skye.
niet houden
enorm probleem".
Plaats
„Als onze lidmaten van elders
Zuidwijk intrekken moeten we
hen in de kerk kunnen ontvangen.
Crcdenti Alle dingen ste bladeren beroven, zouden
zijn mogelijk voor wie geloof:, met onze gedachten kunnen
Het utas de tekst van zijn tn-
treepreek, en het zou ook wel
eens de tekst kunnen worden
by de ingebruikneming van het
nieuwe kerkgebouw, dat er gaat
komen.
En met dat woord voor ogen
gaat hij op het ogenblik op pad.
„Van de ongeveer zes ton. die staat
nieuw kerkgebouw vraagt, pastle
oeger de onbetwiste mees-
moeten terugtrekken. Het kasteel ter van Skye geweest. Het graf-
is Moil bijvoorbeeld of Duntulm monument, dat de kleine eiland
er Castle, waarvan de ruïne's nog gemeenschap oprichtte voor Flo-
vinden zijn. ra MacDonald herinnert eraan
Lord MacDonald zelf is de hoofd-
persoon in vele verhalen, die van
vader-op-zoon overgaan. Als u in
Wie Skye vanuit de Portree de avonduren rond het haardvuur
baai nadert en het kleine dorpje zit. genietend van uw pijp en
Kyleakin aan de voet van mach- whiskey, dan komen de tongen
tige heuvelruggen ziet, weet dat bij de oude eilandbewoners lo^
hij de nodige rust zal genieten, en rollen de meest fantastische
voeten. In die
de spookfiguur gevoegd bij de vijf
ronddolende zusters zijn in» staat
van Skye een min of meer apart
eiland te maken. Overigens is het
verleden van Schotland dus ook
van Skye bijzonder rijk en
veelomvattend om er een veelheid
aan verhalen uit te putten.
del
de
wijlen op Dunvegan Castle op °P Skye komen vooral studen- verhalen
zeilers en bergbeklimmers, uren herleven de
Daar zijn bijvoorbeeld de „vijf jaren, waarin edelen en landjon-
ruig gebergte Zusters". Het is de verzamel- kers. ridders en lords hun toe-
Temldden
ligt het stoere kasteel volkomen
eenzaam en overgelaten aan de
nukken van de elementen. Het
eeuwen. Dunvegan Het ^oe
romantiek horen bij den verder
vijf heuvelruggen:
n, die duidt op de legende, bij de gratie van uw fantasie ge-
»r eens lang geleden vijf zus- stalte. Lord MacDonald zou sinds
op het eiland zijn verdwenen, zijn dood in geestesgedaantc vcr-
t „waarom" wor- blijf houden op de Old Man of
de fantasie over- Storr, een hoekig en puntig ge-
gelaten. Legenden kan men u op vormd stuk berg en deze
tiek van clans, kilts en bagpipes
levend houdt en Schotland een
waardige plaats in de wereld van
de literatuur heeft geschonken.
Maar dat is een verhaal apart.
Als u het bergeiland verlaat en
vlucht op Skye zochten, krijgen u keert terug in de wereld
het razendsnelle verkeer en de
vlakheid van het grootsteedse le
ven, dan kan het niet anders of
u denkt met enige weemoed te
rug aan dat eiland van Lord
MacDonald en de zijnen.
Op de savanne
Het kunstmatige opzwepen
de lust om te doden van deze
stam. die zich de heerser weet
van de savanne en geen me
dedogen kent met de leden van
andere volkeren. In het hoofd
stuk „De krijgers rukken op"
gaf Hornman het relaas van
een overval door de Masai op
de Kikoejo?-stam.
„De koeien loeiden, alsof ze
het gevaar voor hen zagen.
Hun domme koppen met goe
dige, melancholieke ogen wa
ren angstig vooruitgestoken en
hun magere lichamen trilden,
omdat ze vermoeid waren. Hun
staarten sloegen op en neer.
Soms viel er een door een kuil
in de grond en zij werd dan
vertrapt door de andere, die
loeiend verder liepen. Het was
een grote, donkere, enorme
massa van trillend leven, dat
stofwolken uit de savanne sloeg
en dreunend de rust van dc
steppe verstoorde in een pa
nische vlucht..
Saidim (pas later kreeg hij
de krijgersnaam Sabonjo) en
zijn krijgers wachtten.
Saidim gaf zijn krijgers een
teken. Hij kwam langzaam
overeind. De koeien holden
voort. Dof dreunde de sa
vanne Stofwolken splraalden
omhoog. Hoeven vertrapten al
les wat ze op hun weg tcgen-
Lelde»
jong meisje van de Masai-
mold kaalgeschoren en
aak de oren blijvend
beschadigen.
'sierd
