Jkieuiuc £riitsri)c GTouraitl
Moskou heft commando
in Oost-Berlijn op
Jordanië brengt
Hoessein voor
aanval op
de V.N.
Dr. Tilanus: kabinet moet aanblijven
Grote ongerustheid in
Frondizi greep
streng
m
West-Duitsland
Ook keurmerk voor 1963
overlevende brommers?
Tunesië voelt
zich beledigd
Karakter Raad van State
niet veranderd
WOENSDAG 12 NOVEMBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 37
ADVERTENTIES: 020 per millimeter
Famllieberlcbteo 0.18 per millimeter
(B(J contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936
Negenendertigste jaargang no. 11412
CHR1STELIJK-ISATIOD/AAL P AC BLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantoaitlch li ahebleucn
niyn herl in icgfjcnspoct"
Botwinnik
verloor niet
Zie pagina 3
Chroesjtsjef maakt ernst met zijn plannen
De staat van beleg, die gisteren in
Argentinië is afgekondigd, is voor presi
dent Frondizi reden geweest om het aan
tal communistische en peronistische lei
ders dat hij gevangenhoudt. uit te breiden
tot meer dan vierhonderd. De staat van
beleg is afgekondigd om de onrust onder
arbeiders in de olie-industrie de kop
te drukken.
Deze onrust brengt namelijk Frondizi's
plannen, om van Argentinië een „olie-
mogendheid" te maken, in gevaar. Hij
hoopt de arbeiders te dwingen niet in het
gehele land het werk neer te leggen. In
Mendoze, aan de voet van de Andes, is
een week geleden al een staking uitge-
De arbeiders protesteren tegen plannen
van de regering om buitenlandse hulp
aan te trekken voor de Argentijnse ge
nationaliseerde olie-industrie.
ZACHAROF, de Russische commandant van Oost-Berlijn. zal binnenkort
naar Rusland worden teruggeroepen. Hij zal niet worden opgevolgd.
Dit wijst erop, dat Rusland ernst maakt met zijn plannen, de verdeling van
Berlijn onder de vier grote mogendheden ongedaan te maken. De Russische
ambassade in Oost-Berlijn heeft gisteren meegedeeld, dat de drie westelijke
mogendheden „geen juridische gronden" hebben om langer in West-Berlijn
te blijven. Men zei, dat Rusland zijn bevoegdheden in Oost-Berlijn zo spoe
dig mogelijk aan de Oostduitse regering zal overdragen.
In West-Duitsland maakt men zich
ernstig ongerust over de door pre
mier Chroesjtsjef aangekondigde
plannen. Men vreest, dat het Westen
voor een voldongen feit geplaatst zal
worden, als het zich over de verbin
dingen van West-Berlijn met het
Westen zal moeten verstaan met de
Oostduitse regering. Dit zou in feite
Wernher von Brauns plannen
Als wij de maan missen:
raket naar de zon
IN DE EERSTE WEEK van decem
ber zal het Amerikaanse leger
vermoedelijk zijn eerste proef nemen
met een „maanraket". Men zal
trachten de raket een zo grote snel
heid te geven, dat zij mocht zij
langs het krachtveld van de maan
schieten niet naar de aarde terug
keert, maar doorschiet en in een
baan om de zon gaat draaien. Het
laatste gedeelte van een viertraps
Jupiter-raket zou dan dus in een nog
niet te voorspellen baan om de zon
gaan draaien, als een kunstmatige
planeet.
Dr. Werniher von Braun, raket-deskundd-
ge-nummer-één van het Amerikaanse
leger, maakte dit gisteren bekend op
een symposium over de ruimtevaart te
San Antonio in Texas. Hij schatte de
kans, dat het eerste doel een baan
om de maan wordt bereikt, op vijf
tig procent. Passeert de laatste trap
van de raket de maan echter op een
afstand van tien tot vijftigduizend mijl,
dan hoopt men dus dat hij door zal
gaan ~r de zon.
Voor het slagen van dit ambitieuze plan
zou de viertraps-r et een aanvangs-
snelheid van tenminste 40.000 kilometer
per u moeten hel ben. Dit is de „ont
snapping snelheid", de -nelheid dus die
nodig is om de raket voor altijd lo6
van de -'arde te maken.
Russische raket
met vleugels
De Russen werken aan een interconti
nentale onbemande raket met intrekbare
vleugels, die een afstand van 19.000 kilo
meter zal kunnen afleggen. Dit wapen,
de T-4a, zou het hart van de Verenigde
Staten kunnen treffen, maar ook een lan
ding op Mars of Venus kunnen maken.
Op de maan zou deze (dnelraps-) raket
echter niet kunnen landen omdat daar
geen dampkring aanwezig is. Het aan-
vangsgewicht van de raket zou ruim hon
derd ton zijn, de grootste hoogte vier
honderd kilometer en de snelheid 25.000
kilometer per uur.
Dit is gisteren meegedeeld door dr.
Everatt Wellmers. een ruimtevaartdes
kundige van de Amerikaanse Bell-vlieg-
tuigfabriek, die bovendien \erklaarde dat
de Amerikaanse regering aan een derge
lijk project laat werken.
Russische nota
De Russische regering heeft de Ver
enigde Staten gisteravond in een
laten weten dat de besprekingen
wachte aanvallen „zinloos" zijn
niet worden gekoppeld aan or
ningsmaatregelen.
In het ruimtevaar bi iig zullen instumen-
ten worden aangebracht om de gege
vens te verzamelen over de geheim
zinnige stralingsgordel, welke onlangs
hoog boven de aarde is ontdekt. Deze
gegevens zullen via de radio at
telemeter naar de aarde worden door
gezonden. De laatste trap van de raket
die dus als satelliet moet dienst doen
heeft een gewicht van 6.75 kilogram
terwijl hij eenzelfde gewicht aan in
strumenten meevoert.
De kans dat de telemeters gedurende de
gehele reis naar de maan nuttige gege
vens en doorgev echat'e dr.
Braun één op drie De rapporten zul
len ak w-rden ontvangen, doch
„verstaanbaar" zijn tot op een afstand
van ruim een miljoen kilometer.
In kring--1 van deskundigen wijst men
erop, dat het Amerikaanse leger duide
lijk een nieuwe weg inslaat bij de on
derzoekingen van het heelal. Dit zou
mogedijk kunnen inhouden, dat men er
in Amerika op rekent, dat de Russen
als eersten de maan zullen benaderen.
Raketten als voor de Spoetnik-III zijn
gebruikt, zijn krachtig genoeg om de
maan te bereiken.
erkenning van het Oostduitse regime
inhouden, waarvan de westelijke
mogendheden niets willen weten.
Bij een erkenning van Oost-Duitsli
zou het gehele westerse beleid herzien
moeten worden. Engeland, Amerika er
Frankrijk stellen zich namelijk op hei
standpunt, dat hereniging van Duitsland
slechts door de bezettende mogendheden
tol stand gebracht kan worden.
Rusland daarentegen is van mening
dat de kwestie van hereniging slechts
door de Duitsers zelf kan worden opge
lost. Het westerse antwoord hierop
altijd, dat Oost-Duitsland niet als
wettige regering bestaat. Indien zij Oost-
Cuitsland zouden erkpnncn. zou dit argu
ment dus vervallen.
De Westduitse zaakgelastigde in Lon
den heeft de Britse regering dan ook ver
zocht er toe mee te werken, dat de weste
liike Grote Drie hun standpunt ten aan
zien van het statuut van Berliin met na
druk bevestigen.
Ernst Lemmer, de Westduitse minis
ter voor Duitse zaken heeft verklaard,
dat Chroesjtsjef een „zenuwoorlog" tegen
het Westen ontketent, om het tot
conferentie van de Grote Vier ovei
Duitse hereniging te dwingen. „Met het
oog hierop willen de Russen zich van een
sterke positie verzekeren."
Rusland en Polen hebben gisteren op
nieuw op een dergelijke conferentie aan
gedrongen. De beide landen deden dit in
een verklaring, die werd uitgegeven na
de besprekingen tussen premier Chroesjt
sjef en partijleider Gomoelka in Moskou
Ook wil men een topconferentie beleg
ger, om over ontwapening en de veilii
heid in Europa te spreken.
Volgens de beide landen is het noodza
kelijk, het pact van Warschau te verste
vigen. De N.A.V.O. wordt ervan beschul
digd „een arsenaal voor kernwapens" van
West-Europa te willen maken. De snel
voortschrijdende militarisatie van West-
Duitsland noemen de beide staatslieden
een gevaar voor de vrede. Zij zijn het er
verder over eens, dat
het i
het
i dat e
Voorts zal Rusland technische hulp aan
ïlcn geven en heeft premier Chroesjtsjef
toegezegd, een bezoek aan Polen te bren-
De schoonheid van Hollands herfstgetij behoeft men niet alleen te
zoeken in de felle tinten van het boslandschap. Men vindt haar ook
terug in het polderland, anders dan in de bossen, minder boeiend wel
licht, maar wel rust gevend.
Minister bekijkt
probleem later
(Van een onzer verslaggevers)
TAE MINISTER van verkeer is het
met de ANWB eens. dat rijwie
len met hulpmotor en snelbrommers.
die voor 1957 zijn gekocht, maar die
in 1963 nog aar, het verkeer deelne
men, niet zonder meer van de weg
verwijderd kunnen worden. Maar hij
acht het thans nog niet de tijd te
overwegen of en in hoeverre
deze groep bromfietsen maatregelen
dienen te worden getroffen, zo heeft
hij de ANWB meegedeeld.
De ANWB had de minister gevraagd
speciale maatregelen te treffen voi
naar haar schatting 200.000 zorgvuldig
onderhouden bromfietsen, die in 1963 nog
zonder keurmerk zullen worden bereden
Van die 200.000 zullen er 100.000 echt.
rijwielen zijn met een hulpmotor, di<
door hun geringe rijsnelheid voor eer
lange levensduur voorbestemd zijn ge
weest. Geef deze categorie zijn s
van „rijwiel met hulpmotor" door het
treffen van wettelijke maatregelen daar
voor, vroeg de ANWB de ministei
andere 100.000 voertuigen zullen
„snelbrommers" zijn, die met zorg zijn
bereden en onderhouden door hun berij
ders, voor wie aanschaffing met i
creatie in de weekeinden als voornaa:
ste doel een belangrijke investering
geweest. Geef ook deze groep brommers
het keurmerk nadat de nodige techni
sche voorzieningen zijn aangebracht,
langde de ANWB.
Minister Van Aartsen heeft de ANWB
nu geantwoord, dat tegen 1963 beter kan
worden nagegaan welke maatregelen
dienen te worden genomen voor dit pro
bleem, omdat eerst dan kan worden
gegaan hoeveel brommers er nog op de
weg zijn, die geen keurmerk hebben.
Met de RAI wordt thans overlegd, al-
PREMIER RIFAI van Jordanië
heeft gisteren de aanvallen
de Syrische Migs op het vliegtuig
van koning Hoessein een ernstige
schending van het Handvest van d<
Verenigde Naties en van het Hand
vest van de Arabische Liga genoemd.
Jordanië zal het incident dan ook
„Een motoragent verhindert
een burger een vreugdeschot te
lossen", luidt het commentaar
uit Amman bij deze A.P.-tele-
foto van Hoesseins aankomst
op het vliegveld. De manier
waarop de man ingrijpt, geeft
echter te denken. Als een held
wordt de jonge koning inge
haald, maar de gevaren zijn
daardoor niet minder
worden.
DE VOORZITTER van de Christe-
lijk-historische fractie in de
Tweede Kamer, heeft in een hoofd
bestuursvergadering van de C.H.U.
als zijn persoonlijke mening te ken
nen gegeven, dat hij het het meest
in het belang van het land acht, wan
neer het huidige kabinet-Drees zou
aanblijven.
Men kan bezwaren uiten tegen een
brede-basis-kabinet, doch zal zich ander
zijds dan ook moeten afvragen, hoe het
dan wel anders moet, zei dr. Tilanus in
zijn overzicht van de politieke
Dr. Tilanus verkTaarde geheel in
stemmen met de scherpe aanklacht
gen de rechtsschendingen in lndonei
zoals die in de Troonrede is opgenom
Ook sprak d« heer Tilanus nog t
voerig over de kwestie betreffende de 37
verstekelingen. Na de rede van de minis
ter in de Tweede Kamer meende spreker
slechts tot de conclusie te kunnen komen,
dat het standpunt van de regering juist
was. Hij ziet dat thans nog zo.
Terugzending lijkt zo ogenschijnlijk
misschien hard. maar men moet de feiten
kennen en de consequenties overzien al
vorens te oordelen.
Het hoofdbestuur der Chriatelijk-Histo-
rische Unie heeft jhr. mr. L. E. de Geer
van Oudegein verkozen tot lid van het
da-gelijks bestuur.
Medegedeeld werd, dat een agrarisch
congres zal worden gehouden te Zwolle
op 14 januari 1959, dat de algemene ver
gadering zal plaats hebben te Hilversum
op 1 april 1959 en dat als tijd voor de
zomerconferentie in „Woüdschoten" te
Zeist is vastgesteld van 16 Vm 18 juli 1959.
Populariteit van de
Koning toegenomen
de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties en aan de Arabische Liga
voorleggen.
Het Jordaanse parlement heeft gis
teren de regering volmacht gegeven,
alle maatregelen te treffen die no
dig zijn om het prestige van de staat
hoog te houden, zijn belangen te be
hartigen en zijn belangrijkste ver
bindingswegen te beschermen.
Geheel Jordanië heeft gisteren in grote
staat van opwinding verkeerd. Het land
bruiste van nationalistische en konings
inde gevoelens De officieren var
leger voelden er het meeste voor
middellijk Svrië binnen te rukken. Re
gimenten bedoeïenen stonden al klaar
naar de Syrische grens op te rukken
Koning Hoessein moest er zich persoon
lijk mee bemoeien om dit te verhinde-
In Tunis is gisteren officieel meege
deeld dat Tunesië wapens van Engeland
en de Verenigde Staten heeft geweigerd,
„omdat de soevereiniteit niet werd eer-
biedigd". De beide landen hebben aan een
derde (Frankrijk) aantal en soort van de
wapens genoemd. Voorts hebben zij ver
zocht. ervoor te zorgen dat de wapens
niet terechtkomen bij de Algerijnse op
standelingen.
Tunesië tracht nu wapens in de Skan-
dinavische landen te kopen.
Drees rechtvaardigt
benoeming Algera
(Van
parlementsredactie)
Mr. J. Algera is tussentijds afgetreden
s minister, omdat hij meende in verband
et zijn gezondheidstoestand niet
n volle te kunnen voldoen aan de hoge
eisen, die dat ambt hem stelde. Dit ver
hindert niet. dat hij ten volle in staat li
functie te vervullen, die niet, zoali
ministerschap, uitzonderlijk zwar<
i stolt. Er bestaat dan ook geen grond
de veronderstelling, dat de onmid
dellijke benoeming van de afgetreden be
windsman tot lid van de Raad van State
de indruk zou kunnen wekken, dat het
lidmaatschap van de raad een slechts ge
ringe inspanning vergende functie is Dit
antwoord geeft minister-president dr. W
Drees op de schriftelijke vragen, die de
fractieleider der P.v.d.A. In de Tweede
Kamer, mr. J. A. W. Burger, op 30 ok
tober jj. heeft gesteld.
Algera als minister. Dr.- Drees
wijst er op, dat da heer Algera ook zou
fgetreden als de vacature-Schouten
in de Raad van State niet zou zijn ont-
Overlgens, aldus de minister-presi
dent, werd aan de heer Schouten reeds
bij K B. van 4 augustus 1953 met ingang
1 september 1958 ontslag als staats
raad verleend, terwijl mr Algera eerst op
23 oktober 1958 zijn ontslag als minister
ren. De koning is nooit zo populair in
zijn land geweest.
Het Syrische dagblad „Al Alam"
schrijft echter, dat alles doorgestoken
kaart is. Volgens dit blad zou koning
Hoessein zich niet aan boord van het
vliegtuig hebben bevonden, dat door de
Syrische straaljagers is onderschept.
Het hele incident, zo meent Al Alam.
is een komplot, beraamd met medeweten
van de Verenigde Staten en Engeland,
met het doel de spanningen tussen Jor-
danië en de Verenigde Arabische repu
bliek weer te doen toenemen.
„Koning Hoessein is nooit werke
lijk van plan geweest het land te
verlaten. Hij ging wel in aanwezig
heid van een groot aantal autoritei
ten aan boord van het vliegtuig,
maar verliet het toestel weer in het
geheim op een ander Jordaans vlieg
veld. Hierna vloog het toestel Syrië
binnen en lokte het incident uit,"
aldus het blad.
Lijnrecht hier tegenover staat de ver
klaring van de Jordaanse premier Rifai.
dat de Syriërs van tevoren op correcte
•ijze op de hoogte zijn gesteld van de
vlucht van koning Hoessein. Het em
bleem van de koning was bovendien dui
delijk op het vliegtuig geschilderd.
De luchtmacht van de Verenigde Ara
bische republiek heeft inmiddels bekend
gemaakt, dat het toestel van de Jor
daanse koning op negen punten het Sy
rische luchtvaartreglement heeft ge
schonden. „Deze overtredingen zijn vijan
delijke daden." aldus de Syrische lucht
macht, „die het gebruik van luchtafweer
geschut gerechtvaardigd zouden hebben."
dus de minister, om alsnog een rijkskeur
aan te brengen op die bromfietsen, be
horende tot de typen die na 1 juli 1958
als zodanig formeel zijn goedgekeurd,
doch die voordien reeds in de handel
werden gebracht met een vrijwillig door
de industrie tot 40 km beperkte snelheid.
Grotewohl
So wj et-troepen
uit Duitsland
De Oostduitse premier, Otto Grote
wohl, heeft vandaag in Oost-Berlijn
verklaard, dat de Russische troepen
in Oost-Duitsland zullen worden te
ruggetrokken. Grotewohl zei dit op
een persconferentie. Hij sprak de
hoop uit, dat bü de besprekingen die
thans tussen de Sowjetunie en Oost-
Duitsland worden gevoerd, een nieu
we regeling zal worden bercikL „Een
dergelijke regeling zou een aanmoe
diging moeten zijn voor de Westerse
mogendheden om hun troepen uit
West-Duitsland terug te trekken",
aldus de Oostduitse premier.
Mist trekt op
(Van onze weerkundige medewerker)
De laatste drie dagen zijn wij in koud
erfstweer verzeild geraakt. Gistermor
gen kwam ook in Rotterdam (Zestien
hoven —2 gr. C.) de eerste vorstdag voor
i West-Brabant vroor het al 4 gra-
Kwamen in onze omgeving na het
optrekken van de mist gisteren ook zon
nige perioden voor, in Midden-Brabant
bleef een dichte mist aanwezig, zodat de
temperatuur in Eindhoven niet hoger
i don 3 gr. C. en in Rotterdam
tot bijna 10 gr.
Ook vanmorgen hing er weer een
dichte mist bij een temperatuur van
boven nul. Uit het westen nadert
een storings front, waardoor de wind uit
:uiden toeneemt en de mist gaat
afnemen. Enige regen is daarbij waar
schijnlijk en geleidelijk zal er met de
zuidwestenwind weer wat zachtere lucht
worden aangevoerd.
Iets
ivarmer
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Half tot zwaar bewolkt
met plaatselijk enige regen.
Matige tot vr(j krachtige
wind tussen zuid en west.
Ieta hogere temperaturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur.)
ZON EN MAAN
Donderdag 13 novemberi zon op 7.55,
onder 16.53 uur. Maan op 10.14 uur. onder
19.08 uur. Op 18 november eerste kwartier.
Wijsheid behoeft nietjxis te komen
op 60- of 70-jarige leeftijd
(Van onze parlementaire redacteur)
HET IS niet de bedoeling van de regering een verandering aan te
brengen in het karakter van de Raad van State", zo zei minister
Struycken gistermiddag in de Tweede Kamer. Prof. Romme had uitdruk
kelijk deze verklaring gevraagd, omdat hij vreesde dat de benoeming van
de 38-jarige drs. J. W. de Pous een poging zou kunnen zijn tot ombuiging
van het l^irakter van dit hoge college van staat.
De voorzitter van de K V P .-fractie sprak
in dit verband over „de bekwame jonge
man van 38 jaren" Hij zag de Raad van
State niet als een college om verdienste
lijke Nederlanders bezoldigd emeritaat te
geven Ook kan de Raad van State geen
leerschool zijn voor een politieke carrière.
aldus prof. Romme. „geen col-
„ouderlingen", maar wel van
door levenservaring gerijpte mannen en
•uwen. Een man van 38 jaar kan echter,
gaf prof. Romme toe. aan deze crite-
voldoen. De heer Ron.mc had grote
ardering voor de Raad van State, om
dat hij uit persoonlijke ervaring wist dat
inister de schriftelijke gedach-
tenwisscling t.o.v. de Koningin vaak lav
tig is.
Prof. Oud (lib.) had minder waardering
aor de Raad van State. Dit college zal
als grondwettelijk instituut natuurlijk in
«tand gehouden moeten «vorden Maar
uitzondering van de aideling geschil
bij Hare Majesteit de Koningin indiende, len van bestuur, is het zeker niet c
baar in ons staatsrechtelijk bestel De heer
Oud zei, dat het lidmaatschap van de
Raad van State niet veel van de krachten
vergt. Het is een college waar men kan
uitrusten, zo had men hem verteld.
De socialistische afgevaaiciigde de heer
Franssen vroeg minister Struycken of
het lidmaatschap van de Raad van State
wel verenigbaar is met het lectoischap.
En ook vroeg hij of het jui.-« is dat dc heer
De Pous verbonden zal olijven aan het
Prot. Chr. Werkgevcrsvei hond, zij het
dan als adviseur. Dit laatste ontkende de
minister van binnenlandse zaken. Een
lectorschap of een hoogleraarschap vond
hij een passende nevenfunctie. „Het is
goed", zo zeide hij, „dat de leden van de
Raad van State verbondcr blijven aan
het normale maatschappelijke leven. De
bewindsman zeide, dal de heer De Pous
de wettelijke leeftijd om benoemd te
worden heeft overschreden Naac zijn
mening kan men eerder levenservaren en
wijs zijn dan op zestig zeventigjarig#
