Naar zon en evenaar over sneeuw en Gesprek tussen Nederland en Duitsland moeilijker 'iKLM opent vandaag route over de Pool IJS ISK Miljard aan subsidies zorg voor regering Militair verdrag tussen Amerika en Perzië? SUPERTELEX ZATERDAG 1 NOVEMBER 19S8 TIJDSBESPARING VAN ZESTIEN UUR „ar (Van onze speciale verslaggever) VANDAAG heeft de K.L.M. alle reden om de vlag uit te steken, ijl Wanneer vanavond om half elf een ,f ilveren DC-7C zich met brullende no toren in de duisternis boven ichiphol verheft, is de openings- 0 a lucht van Amsterdam naar Tokio lOOs n Biak aangevangen via de zo veel «ijd besparende poolroute. Als de 1 lucht volgens plan verloopt, zullen t0 Ie machtige vleugels van de Dou- rn las-machine zich maandagmorgen alle vroegte boven Tokio ver men. En niet lang daarna zal het iternationale gezelschap, dat voor leze eerste vlucht is uitverkoren, d ich in het land van de Rijzende Zon ui evinden, ver over het andere eind an de wereld heen. Hoewel de ingebruikneming jolroute als een uitbreiding Mul4ichtnet van onze nationale lucht- i aartmaatschappij zou kunr Tom mi bestempeld, betekent zij in feite Pot eel meer. In de eerste plaats al, om- de KLM thans met recht kan l fggen, dat zij met haar luchtlijnen Tden 8 aai"de omspant. In de tweede plaats j ag ook zeker niet vergeter) worden it de route om de noord eigenlijk de hein )zet van een „jeuw bedrijf heeft be- omdat er, zelfs ks; i happij, die op een ongeëvenaarde :rvaring kan bogen, zo veel ha- ogen aan vast zitten. eT Het is duidelijk wat de KLM betrekking van de poolroute be- enoo 5gt. Op haar lijn langs de zuid, die ihui* fcrigens blijft bestaan, is een tijds- isparing van liefst zestien uur ver- egen de vliegduur Amsterdam )kio is van achtenveertig tot twee- ïdertig uur teruggebracht terwijl dienst op Biak door het geringer antal tussenlandingen met vijf uur bekort, niettegenstaande het feit, ét de vliegafstand via de pool twee- izend kilometer meer bedraagt. Geen slecht weer p weg naar en van Tokio zullen DC-7C's in ieder geval een tussen- iing op het vliegveld van Ancho- s in Alaska maken. Terwijl op» de aardige dingen meemaken. In dt mermaanden blijft deze lichtbron melijk boven de horizon staan, wel zij in de wintermaanden geheel onzichtbaar blijft. Bij vertrek uit Amsterdam op avond om bijvoorbeeld half zal de niet tien later zien opkomen. Dit gebeurt pas. nadat men twintig vlieguren Schiphol verwijderd is, met andere woorden: als men de poolcirkël achter zich heeft liggen. In het voorjaar en in de herfst wordt dit verschijnsel nog vreemder. In april zal de reiziger, die na het vallen vi avond Amsterdam verlaat, de zon de vol gende dag tweemaal zien opkomen eer keer zien ondergaan en tevens, op de zogenaamde datumgrens. de ka lenderdag zien „overspringen". Hij zal zich er voorts over verbazen, dat hij Tokio pas tegen het middaguur bereikt, terwijl het al dertien uur geleden zal zijn, sinds hij getuige van het aanbreken van de dag was. Kompas onbruikbaar Ook de navigatiekaarten, welke bij het vliegen worden gebruikt, hebben op de poolroute een speciale aanpas sing nodig. Het normaal in gebruik zijnde, magnetische kompas bijvoor^ beeld is rond de magnetische noord pool onbruikbaar, omdat het tekenen van dolheid vertoont. Twee kompas sen, die hun richtkracht aan snel rond draaiende gyro's ontlenen, hebben zijn plaats dan ook ingenomen. De controle op deze gyro's de iti mogelijkheid van beïnvloeding door de afwijkende voortplanting van diogolven (noorderlicht!) mag niet den uitgesloten vindt door plaats bepaling op de sterren plaats. Zijn deze niet zichtbaar, zoals in de lange schemerperioden het geval is, dan ge beurt dit door middel van het zoge naamde sky-kompas, dat de richting van de zon bepaalt, als deze even onder de horizon staat. De openingsvlucht van vanavond zal de bekroning zijn van maandenlang ge- cijfer en enkele goed geslaagde proef vluchten. Wanneer gezagvoerder Snitse- laars zijn fonkelnieuwe machine de duis ternis intrekt en aan de eerste etappe over het land van het eeuwige ijs begint zal hij een bont gezelschap aan boord hebben, dat uit een veelheid van Euro pese landen en ook de Verenigde Staten Europa dus het I komt reject AnchorageAmsterdam in de j mV'«"igW0TOn; Cadeautjes mee honderd gevallen een tussenlan- Naast onze staatssecretaris ing noodzakelijk zijn, afhankelijk van heersende winden. Op zichzelf is echter helemaal geen probleem. olcB ndat, gedurende de hele vlucht, de vliegafstand naar een luchtha- t meer dan twee uur zal zijn. De passagiers op de nieuwe route Tokio en Nieuw-Guinea zullen riderfjdens hun vlucht over het poolge- rl Jdped we nig te maken krijgen met weer. Actieve depressies, zoals r en regen, oefenen in het ge rm» :ed rond de geografische noordpool 1 oor ejnig 0f gee invloed uit. Deze m alleen op zuidelijker breedten .»i|«ndaar, dat er zo noordelijk moge- gevlogen wordt. ,d.i De poolstreken behoren tot de droog- regionen ter wereld, inclusief de wel r dorre Sahara. Hoewel de tempera- ■n laag zijn (op zesduizend meter loete van min drieëndertig tot min eertig graden Celsius in de win- van min zeventien tot min vijfen twintig graden Celsius in de zomer), is Ijl t ijsafzetting minder opvallend dan rl isschien wordt verondersteld. In de hell inter is dc temperatuur zelfs te laag ijl in ijsafzetting te doen ontstaan. |p Turbulentie of remous is een iljl led als onbekend verschijnsel boven pool. De bewolking, waarin ander plaats vindt, is zeldzaan rt alleen in de zomer boven het islttt ,5teland en de Srote eilanden voor. Ontwijking is echtei te gevallen mogelijk. il, omdat de wind boven het aard- cm ipervlak vrij zwak is. Plaatselijk, lil 'n kust van Groenland bijvoor- ui eeld, komen wel eens krachtige win ti m voor, doch deze zijn beperkt van 21 nvang en oefenen op de vlucht geen t ivloed uit. Met betrekking tot de zon zullen passagiers op de poolroute eigen- Eigenaardige dingen Ook Jtevangene ontsnapt en gegrepen Gisteravond heeft de 18-jarige A. G Groot uit Amsterdam, kans gezien uit bijzondere strafgevangenis in Zutphen ontvluchten. In de gemeente Warns- d, vlak bij Zutphen, wist hij met een die door de eigenaar evenonbe- 7o *rd ?e,a,eT1 was- weg te rijden Bij de smïp&elbrug negeerde hij het stopteken van B politieman en reed in volle vaart door de richting Arnhem. De auto is later I gesignaleerd te Hummelo-Keppel. De vrijheid van De G. is slechts van 'h« 'rte duur geweest. Hij werd dezelfde fond nog in Amsterdam aangehouden. Strijk- of kurkdroog op commando met de liMIlBUTU-BBY electrische wasdroger bui tenlandse zaken, drs. E. H. Beugel, zal misschien wel een meca nicien van het Atomium te Brussel, de veertigjarige Frans Cools, zitten. Ds. Johs. Aardal, algemeen secretaris van de Noorse Zeelieden Missie, zich in de machine bevinden, profes sor Bigi, staatssecretaris van hel nisterie van buitenlandse zaken San Marino, kolonel R. Severac, r adjudant van prins Rainier III Monaco, de dirigent prof. dr. Bern- hard Paumgartner uit Salzburg, schrijfster Elsa Björkman-Goldschmidt uit Zweden etc. Prof. Bigi zal een brief bij zich hebben van het regeringshoofd van San Marino (15.000 inwoners), gericht aan Zijne Ma jesteit de Keizer van Japan (92 miljoen inwoners). Minister Witte, die aan het hoofd staat van de delegatie, zal de minister van transport van Japan een model van een 17e eeuws Oost-Indië- vaarder aanbieden, ter herinnering aan de oude handelsdelegaties tussen Japan en Nederland. De heer I. A. Alér, presi dent-directeur van de KLM, zal op een ontvangst ten stadhuize van Tokio aan de gouverneur van Tokio éen prachtige, door Leerdam vervaardigde kristallen bokaal met toepasselijke motieven ten geschenke geven. Aan de gouverneui van Nagasaki zal voorts een Delfts blauw bord worden aangeboden, zo goed als ook aan andere hoogwaardigheidsbekle ders geschenken zullen worden overhan digd. Met het toestel gaan ook 100.000 en veloppen mee voor de postzegelverzamc laars. Door de KLM-kantoren in de ge hele wereld zijn ruim 60.000 enveloppen verkocht van de zes verschillende typen couverts, die voor deze gelegenheid wer den vervaardigd. In Nederland verkocht de postzegelhandel 45.000 enveloppen voor de trajecten AmsterdamTokio en Am sterdam—Biak. Voorts zijn er een aan tal vertegenwoordigers van reisbureaus, radio, televisie en pers onder de geno digden op deze reis naar Japan. En men kan er van verzekerd zijn, dat de verzorging zowel tijdens de vlucht als gedurende de zeven dagen verblijf in Japan uitnemend zal zijn. Niemand minder dan de president- directeur van de K.L.M., de heer I. A. Aler, is de gastheer, terwijl enkelen van zijn voornaamste adju danten hem in deze aangename taak zullen bijstaan. Zo vergaat het vanavond de ere-passagiers, die dé openingsvlucht van de KLM naar Tokio, via de Pool. meemaken. Stewardessen zullen hun in de DC-7C op de 32 uur durende reis kimono's en slaapsokken uitrei ken, om het slapen, dat door het Poollicht wellicht hinder ondervindt, te bevorderen. Er komen andere onderhandelaars Delegaties in november weer bijeen gen misschien wel bijzonder goed zijn, wanneer dr. Lahr zou worden be noemd tot Westduits ambassadeur bij het Kremlin. (De ambassadeur in Moskou, dr. Haas, is inmiddels gepensioneerd gen door de vroegere ambassadeur in Tokio, dr. Kroll). Het „Auswartige Amt" in Bonn had echter Lahr een taak. die misschie zo belangrijk is, nl. het in het reine brengen van de Nederlands-Duitse be trekkingen door oplossing rendeels naoorlogse problemen, die de onderlinge verhoudingen wel niet zicht baar maar toch onmiskenbaar troebelen. De minister van buitenlandse zaken in Bonn heeft zijn kaarten nu gezet op onderhandelay, van wie hij op grond van zijn vroegere prestaties de grootste verwachtingen koestert. Dr. Lahr heeft ook een vooraanstaande rol gespeeld bij de totstandkoming van die Frans- Duitse overeenkomst, die leidde politieke teruggave op 1 januari 1957 van het Saargebied door Frankrijk Duitsland, die op 1 januari 1960 zal worden gevolgd door de financieel, economisahe „Ansahlusz". 'n ideaal geschenk (Van onze correspondent in Bonn) OÖK wanneer de vooruitzichten daartoe op het ogenblik nog niet bijzonder rooskleurig lijken en het vermoedelijk nog wel even zal duren eer de beide delegaties weer eens bijeenkomen, zal het er op een zeker moment toch van moeten komen, dat de Nederlands-Duitse onderhande lingen die in april van ^het vo rige jaar zijn begonnen worden hervat. Intussen is er dan in de delegaties zoveel veranderd, dat er bijna van 'n geheel nieuw begin kan worden [esproken. En misschien is dat wel goed. Wellicht komt men tot een frisse wijze van benadering der pro blemen, aan de oplossing waarvan men anderhalf jaar geleden met zo veel optimisme begon, maar die eeni integrale regeling nog altijd niet veel j dichterbij zijn gekomen. De leider van de vroegere Nederlandse! delegatie, mr. Be yen, oud-minister van butatodse«aken «n gerermgsgemach- atgetopeil w,ken f 15 m« de Duiti-Nederludm vraagstuk- benoemd tot Nederlands ambassadeur I ken vertrouwd gemaakt. Het zal hem in Parijs. -Br was aanvankelijk sprake; daarbij niet zijn ontgaan, dat hoewel —i- <- j----- importantie is ren de Dollart- Eems-kwestie eigenlijk niet meer het kernpunt van de besprekingen vormt. Deze aangelegenheid was. naar men zich herinnert, door Nederland bij het begin der besprekingen prealabel ge steld. Over de verschillende principes is men het in de loop van anderhalf jaar onderhandelen wel zover worden, dat de uitwerking Dollart-Eems-kwestie nog voornamelijk een vraagstuk van technische aard is, dat door hydrologen verder moet den uitgewerkt Maar inmiddels heeft Nederland thans de kwesti schadevergoeding aan Nederlandse slachtoffers van het nazi-regime de voorgrond geschoven en dit heeft aan Duitse zijde het toch al niet grote optimisme over een vergelijk bepaald niet gestimuleerd. De voorstellen, die de Bondsregering ten aanzien van de schadeloosstelling aan Nederlandse slachtoffers nazi-regime aan Den Haag heeft ge daan, worden ontoereikend geacht. Westduitsland kan de Nederlandse aan spraken daarop formeel niet accep teren. aangezien deze kwestie voor de Bondsrepubliek van multilaterale aard is. omdat ook andere vroegere door de nazi's bezette landen (en zelfs Zwitser, land en Oostenrijk) er bij zijn betrok ken. met de Bondsrepubliek teneinde een zekére continuïteit te be reiken. Van dat idee is men inmiddels naar wij horen afgestapt. Er zal ook geen nieuwe, formele chef der Nederlandse delegatie worden benoemd. De besprekingen zullen worden voort gezet onder rechtstreekse verantwoor delijkheid van de minister van buiten landse zaken, mr. Lun6, die een hoge ambtenaar van zijn departement als soort persoonlijke vertegenwoordiger als aanvoerder van het Nederlandse onderhandelaarsteam zal aanwijzen. Wie <jat zal worden, is op het ogenblik in Bonn nog niet bekend. Ook de leider van de Duitse delegatie, prof. Erich Kaufmann, is van het on derbandelingstoneel verdwenen. Hj had al geruime tgd met een slechte ge zondheid te kampen en het leiden dei besprekingen aan Dnitse zijde was hem eigenlijk al lang te veel. Hf| heeft na dan ook de voorkeur aan gegeven zich uit de delegatie terug te trekken. In ijjn plaats heeft de Westduitse mi nister van buitenlandse zaken inmiddels een man benoemd, die op het stuk van moeilQke onderhandelingen zjjn spo ren In goud heeft verdiend. [et is dr. Robert Lahr dié gedurende vele maanden leider was van de Bondsrepu- blikéinse delegatie, die in Moskou met de Sowjets onderhandelde over het Westdyits-Russisohe handelsakkoord, (Jat medio dit jaar van kracht is géwor dén.Dr. Lahr, die de rang van buiten gewoon ambassadeur heeft, heeft de naam „met-het-mes-op-tafcl" te onder handelen. Hij i6 hard en scherp, maar eerlijk en rechtvaardig. De Russen heb ben geleerd hem te respecteren, zo zelfs dat de waarnemende Russische premier. Anas tas Mikoyan toen deze in Bonn was ter ondertekening van het handels akkoord de Bondsregering de niet Westduitsland heeft dus een soort carlta. tieve ondersteuning voor de nazl- slachtoffers aangeboden, zonder daarbij het recht op schadeloosstelling ie kennen. Dat heeft Nederland van de hand gewezen. Minister von Brentano zegde tijdens zijn laatste bezoek aan Den Haag toe, deze zaak nog eens te zullen bekijken, maar niemand in Bonn weet eigenlijk, wat hij nog aan het Westduitse aanbod zou kunnen ver beteren. Het staat daarmede eigenlijk vast. dat de nieuwe Westduitse dele gatieleider dr. Lahr een bijzonder zware taak op de schouders is gelegd. Het zal interessant zijn te zien, hoe hij zich daarvan zal kwijten. @o<jpuic HENNESSY Moet de verbruiker betalen of de belastingplichtige (Door onze economische medewerker) MINISTER HOFSTRA heeft er deze week in het parlement geen doekjes om gewonden: de subsidies van ongeveer 950 miljoen in totaal een zó zware last dat het bijna onmogelijk is voor de overheid om nu andere activiteiten ter vergroting van de welvaart te ontplooien. Met andere woorden, de regering zou wel meer voor de verbetering van het economische peil willen doen, maar door de hoge subsidies zitten wij tegen het plafond, is er geen geld meer over. Terecht maakt de overheid zich kop zorg. Een bedrag van 948 miljoen vormt minder dan 11'/» van de totale heidsuitgaven. Het zou dus ee«i uitermate grote verlichting zijn als deze post geheel xw een belangrijk deel uit de begro- zou kunnen verdwijnen. Doch dde lasten verdwijnen door schrapping op de begroting niet in hpt luchtledig, zij zouden eenvoudig naa >eren en consumenten worden verscho- De basis van onze landbouwpolitiek is de boeren op goed geleide bedrijven redelijk bestaan te garanderen. Daarom zorgt de overheid er voor, dat de boeren een aantal prod uk ten (voornamelijk melk, voedergranenaardappelen en v; kens) een bepaalde prijs ontvangen. En voor de agrarische producenten het komende jaar een bedrag van 458 miljoen uitgetrokken. Daarnaast worden «nou men ten dan nog ln het kader van de melksubsidie met 110 miljoen ge- Melk kost half miljard Als wij nu wéten dat van de producen- tensubsidie liefst 350 miljoen voor d« melk ia bestemd, komen wij voor diit pro- dukt alleen op een totaal aan steun van 460 miljoen in 1959. Dit Jaar was het van het zelfde laken ?n pak: de melk wordt gesubsidieerd 'ia een steun aan de boeren en aan de consumenten met niet minder dan 491 miljoen. Dit komt er op neer, dat de •erheid per liter voortgebrachte melk ongeveer 10 cent bijdraagt. Naar mate de regering minder gaat bijpassen, zal de melkprijs moeten stijgen. Een heel andere subsidie is voor de huurders bestemd. De nieuwe woningen zouden op grond van de bouwkosten eigenlijk een hogere huur moeten op brengen. Om die last voor de huurders echter niet te zwaar te maken, geeft de regering in 1959 een steun aan de edge- van 381 miljoen. Zij zorgt met andere woorden voor een aanvulling, die een lonende exploitatie mogelijk maakt Dit betekent natuurlijk weer dat, als de huren voor de naoorlogse woningen ver der zouden stijgen, de regering minder behoeft bij te betalen. Maar deze stijging Ontsla gaan vra ge dr. E. L. Kramer Dr. E. L. Kramer heeft thans officieel ie wens te kennen gegever met ingang /an 1 januari te worden ontheven van rijn functie van directeur-generaal voor de industrialisatie en energievoorziening. Zoals men weet ligt het in de bedoeling dr. Kramer voor te dragen voor de be- ■oeming met ingang van dezelfde datum ot voorzitter van het curatorium en evens van het bestuur van het Reactor- entrum Nederland, in verband met het oornemen van dr. H M. Hirschfeld om deze functies per 1 januari neer te leggen. Dr. Kramer is thans reeds vice-v het bestuur van het R.C.N wing over ons totale economische beleid Hierdoor zal er vóór 1 december beslist geen afgerond advies verschijnen: hoog stens een tussenrapport over een of meer onderdelen van de gehele kwestie. Voetangels en klemmen Er zitten op dit terrein vele voetangels en klemmen. Wat zal er hoogstwaarschijn lijk gebeuren, als de melk duurder wordt? Een daling van het melkverbruik. Zakt de totale meUeprodufctie niet in gelijke mate, dan komt er automatisch meer melk beschikbaar voor de produktie van boter, kaas enz. Maar de boter wordt reeds met hulp van de regering beneden kostprijs verkocht. De bijdrage hiervoor zou dus moeten stijgen. Het is al met al een zeer netelige kwes tie. Vermindering of afschaffing van de subsidies doet de overheidsuitgaven terug lopen en het totale begrotingstekort van 1500 miljoen kan hierdoor in belangrijke mate worden verkleind. De regering be hoeft zich dan ook niet meer druk te maken over het lenen van tn totaal 800 miljoen (binnenkort wordt overigens al de eerste '250 miljoen aangetrokken). Hier staat echter weer tegenover, dat de consumenten de dupe zouden worden. Zij zullen het gezond maken van de be groting moeten betalen met duurdere melk en hogere huur. Laten wij evenwel de zaak zoals zij is en worden de subsidies dus gehandhaafd, dan kan de oonsument weliswaar verlicht adem halen, maar dan zal er weer een groot bedrag geleend moeten worden en valt er aan enigerlei vorm van belasting verlaging of extra uitgaven voor andere doeleinden (wegen, kunst, liefdadige instellingen of wat dan ook) niet te denken. Zo liggen de kaarten geschud. Het zal ons benieuwen welk spel de rege ring op advies van de S.E.R. zal gaan spelen. Zo op het oog Is de tuk erg simpel.) De regering ksn hoor uitgaven beper ken, ols zU hoor subsidies vermindert. Moor don zol de bevolking ols melk- drinkster en huurster het gelog von ln totooi 841 miljoen moeten betolen 460 381 min.), hetgeen vonzelf- sprekend een stijging von de kosten von levensonderhoud betekent. Dit Is natuurlijk des te ernstiger, om- dot de overheid In het komende jaar geen verandering in het loonpeil wenst: noch de prijzen noch de lonen mogen stijgen. Om nu uit deze impasse te komen, heeft de regering aan de Sociaal Economische Raad gevraagd haar eens te vertellen hoeverre het mogelijk is deze enorme 1 op de consumenten af te wentelen en v hiervan de gevolgen zijn. Ons hoogste economische adviesorgaan zal inderdaad advies geven, zij het dan dat het zijn oordeel over de subsidies zal plaatsen ln het kader van een beschou- Als Ik maar éven hoest is Moeder er altijd vlug bij met ABDIJSIROOP en dan is't zó over! abdijsiroop^ De stalen kern van de Mapro-spiraal qeeft U de zekerheid dat Uw gordijnen onberispelijk strak hangen, ijkheden met doorsteken. hertogenbosch Rusland voelt zich bedreigd Het voorgenomen bezoek van Sowjet-tekst premier Worosjilof aan Perzië zal vo> lopig wel niet doorgaan. Dit valt op ken uit een nota die gisteren door de Russische minister van buitenlandse Gromyko is overhandigd aan Perzische ambassadeur in Moskou. De waslijn hing te slap deze nota ls later van mentaar voorzien uitgezonden door radio-Moskou. In de nota wordt Perzië ervan beschul digd een nieuw militair verdrag met Amerika te hebben gesloten, waardoor Rusland zich aan zijn zuidgrens bedreigd voelt. Volgens radio-Moskou stipte de nota aan, dat het bezoek van de president, die een bezoek van goodwill en vriend schap aan Perzië zou brengen, in deze situatie ternauwernood opportuun zou zijn. Het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken heeft ontkend, dat de V.S. verdrag met Perzië hebben gesloten. De Amerikaanse autoriteiten zijn van mening, dat in deze nota dc bezorgdheid Rusland wordt uitgesproken over een bezoek, dat de Amerikaanse minister van defensie, Mcelroy, onlangs aan Teheran heeft gebracht. In de verklaring van het ministerie wordt erop gewezen, dat Rusland al ge ruime tijd een campagne tegen Perzië voert osn de Sjah te doen afzien van zijn pro-Amerikaanse politiek. HET IS NOG NIET zo heel lang geleden, dat de duif werd gebruikt om op snelle wijze berichten overgebracht te krijgen. En nu komt uit Washington het verhaal, dat het Amerikaanse leger een supertelex- apparaat heeft ontwikkeld, dat in staat is berichten over te brengen met een snelheid die circa twintig maal hoger ligt dan de spreeksnel- heid van de mens. Tussen duif en supertelex liggen tal van ontwikkelingsfasen, die alle eens de wereld in verbazing hebben gebracht. Nu zijn we dan weer ver baasd over de supertelex. Het elek tronische apparaat heeft een snel heid van 3000 woorden per minuut Dat is vijftigmaal sneller dan de standaardtelex, die bij krant en han del in gebruik is en 45 maal sneller dan een gemiddelde typiste. Kortgeleden heb ben we in Den Haag typistes met elkaar zien kam pen om het kam pioenschap typen en we vonden dat het razend snel gine. Het woord, dat tot uitdrukking moet brengen hoe snel de supertelex werkt, kunnen we niet bedenken. Evenals de standaardtelex werkt de supertelex met behulp van pons banden. De machine is in staat een groot aantal typistes, die ponsbanden maken, bij te houden. De supertelex is speciaal ontwor pen om ;n tijden van bijzondere drukte en tijdens noodtoestanden, be richten mei de grootst mogelijke snelheid door te geven. Het appa raat heeft geen normale letterarmen, want die zouden niet snel genoeg kunnen werken. De letters worden elektronisch tegen het papier „ge schoten". het gezonde gebaar:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 5