ftof. dr. F. C. Gerretson
Woningbouw in Tuindorp
en Zijlkwartier gaat
onverminderd voort
Leerling van De Savornin Lokman
Gemeente moet snel overgaan
tot bouwrijp maken van grond
IBF.I
- {UWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 30 OKTOBER 1938
53
m
flE GERRETSON al» politieke figuur wil verslaan, ontkomt niet
aan de noodzaak hem te plaatsen tegen de achtergrond van die
rkwaardige spanning die bestaan heeft tussen Lohman en Kuyper.
t Lohman en Kuyper, ook ondanks alle conflict, verbonden hield,
i wat Groen en Thorbecke. ondanks wederzijds respect, levenslang
d uitgaan: de religie. Zelden gaf Lohman aan deze verbonden-
H heter uiting, dan toen hij op hoge ouderdom, na jaren van schei-
B p. op 26 december 1919 aan Kuyper schreef: „Nu ik verneem, dat
minder wel zijt. wil ik U zeggen: nooit zal ik kunnen vergeten, dat
un beiden tezamen één Heer hebben gediend".
t toch heeft de gezamenlijke arbeid
Lohman en Kuyper. in verhouding
'hun beider lange leven, maar kort
=a t» urd, slechts enkele tientallen ja-
fin Zonder met elkaar in en>6 verband
(taan. vangen ze hun loopbaan aan.
^^een intieme samenwerking van een
r tientallen jaren, scheiden zich hun
Sn voorgoed. Lohman heeft na zijn
onlijke ervaringen met Kuyper be-
geweigerd zich ooit weer aan de
on van Kuyper te binden. Dat is
s de sleutel tot Lohmans verhou-
tot het kabinet-Kuyper. Lohman
dit Christelijk kabinet geen steen
.{ie weg, maar formeel bezien stond
geheel buiten de verantwoordelijk-
d en de arbeid van Kuypers ministe-
Lohman wilde geheel vrij zijn van
Lper!
Lohman en Kuyper
laast zeer belangrijke principiële
'schilpunten zijn het persoonlijk-
Idsverschillen. die een enorme rol
bben gespeeld in de verwijdering
Isen Lohman en Kuyper. Men is
l eens geneigd zulke persoonlijke
rschillen als klein-menselijk ter
ITfe te schuiven, maar dan vergeet
l(n. dat het leven van grote mannen
Ieven sterke mate afhankelijk is
persoonlijke instelling en gevoe-
eden, als dat bij gewone sterve-
het geval is.
[et behoort tot de voornaamste taken
de historicus zulke menselijke ver-
ontdekken, te ontsluieren en
formuleren. Eerst dan komt er een
de relatie, tussen ons en het voor
lacht!
[isschien heeft niemand de verschil-
tussen Lohman en Kuyper pregnan-
uitgedrukt dan de dezer dagen ont-
(pen leerling van Lohman, prof. dr.
rv C. Gerretson, toen deze zich in een
k :ing eens als volgt uitsprak:
I jj,Lohman was een jurist, een over-
I egend verstands-mensKuyper daar-
[tegen een half-kunstenaar, bij wien
<t gemoed en het sentiment de hoofd-
gillen in zijn leven gespeeld hebben.
loLohman was een streng logisch den-
enè,ld man; zelfs enigszins logistisch;
„erkwaardig was altijd de behoefte,
:lfs in kleine zaken, om een probleem
liver te stellen, een conclusie zuiver te
pm uier en. Hij was een man van groote
«Wfceffjkheidaltijd uit op de feiten; en
3»rdopr hoogst intolerant tegen feite-
;e onwaarheid. Een, ook in het staat-
ndig leven, minder politieke dan wel
:htelijke figuur
luyper was dat niet. Een machtig
tin; veel omvangrijker, veel gecom-
ilceerder dan Lohman. Maar toch, Kuy-
/(tr was geen denker, maar een verheel-
er. Hij dacht, en dat is het karakteris-
eke van den kunstenaar, in beelden,
IK
door
G. Puchinger
•Hje in het gebruik tot symbolen afsle-
en. Dat verklaart veel, zo niet alles,
>an de eigenschap, die Lohman en ook
mderen 't meest in hem ergerde; nl.
lat hij in 't debat, en ook wel in per-
mlijke verhoudingen, niet altijd loyaal,
:t geheel waar was. zoals Lohman,
:t ontzaggelijk aplomb kon zeggen".
Leerling
Gerretson werkelijk gekend heeft,
deze karakteristiek van Gerretson in-
Lohman en Kuyper eens over-
;gt, wordt getroffen door het feit
/an béide persoonlijkheden, van
èide karakters eigenlijk vól is geweest!
Als polemist vooral was Gerretson
:n mengsel van de door hem zelf hier
eformuleerde typische eigenschappen
Lohman en Kuyper.
is er dus in Gerretsons aanleg
van congenialiteit én ten op-
ichte van Lohman én ten opzichte van
«jiuyper, het bepalende voor Gerretsons
ontwikkeling is geweest dat hij Loh-
leerling werd. Van belang vooral
Js dat dit geschiedde op een leeftijd dat
le jonge Gerretson reeds voldoende ge-
'ormd was om Lohmans rijpe levens
ervaringen in zich op te nemen, ma«fr
jong genoeg om Lohmans invloeden
[eheel te ondergaan. Gerretson was om
nabij de dertig toen hij, door zijn
medewerkerschap aan Lohmans blad De
Nederlander, in nauw contact kwam met
iude Lohman, die toen én als gezien
seur van de Koningin én als gezag
vol spreker in het Parlement grote in-
i de landspolitiek had.
ongetwijfeld een zegen voor
de kunstenaar Gerretson geweest, dat
hij als politicus en journalist ter
schole ging bij de realistische Loh
man. en niet bij Kuyper. die als groots
verbeelder der werkelijkheid, on
danks alles, soms meer leek op het
kunstenaarstype Bilderdijk en Da
Costa, dan op de juridisch scherp for
mulerende Groen van Prinsterer.
Daarbij kon Kuyper massa's toespre-
en en bezielen, als persoonlijk leer-
leester was Lohman zijn meerdere. Het
blijft Kuypers tragiek dat hij op latrt
leeftijd noch Heemskerk, noch Talma,
noch Colijn gemakkelijk naast zich ver
dragen heeft. Slechts met de zachtmoe-
Idenburg bleven de persoonlijke
banden, ook na de vorming van het ka-
Heemskerk ongeschonden. Maar in
het algemeen wist Kuyper beter scharen
vqeden, dan een enkele hoogst be
gaafde jonge leerling, die in zijn n«
omgeving werd geplaatst.
Hoe geheel anders was dat bij Loh
man. wiens verhouding tot de jonge
Gerretson wel een voorbeeld mag he
ten van de wijsheid waarmee een oude
re staatsman een begaafde jongeman in
het politieke leven de weg wijst.
Kritiek en bemoediging
Gerretson trad als journalistieke
hulp van Lohman. via De Nederlan
der. de politiek in. Omstreeks 1913.
hef jaar waarin zijn vader, in sep
tember nu vijf en dertig jaar geleden,
tot Kamerlid werd oekozen. was deze
samenwerking reeds zeer intiem. Er
is misschien geen betere wiize om
elkaar goed te'leren kenen, dan een
journalistieke samenwerking aan één
krant. Terwijl ieder toch eigen werk
verzorgt, geeft het raam van één blad
waarin men beiden publiceert, een
Gemeenschappelijke verantwoorde
lijkheid aan. Zo. on de basis van per
soonlijk vertrouwen, in dit geval van
een oudere staatsman en een jonge
doctorandus, ving de samenwerking
Wat opvalt is dat Lohman jegens zijn
leerling noch de kritiek heeft gespaard,
noch de aanmoediging, waarmee hij dus
de bekende fout vermeed, om zich op
één van beide jegens de leerling te zeer
In de jonge Gerretson zag Lohman
al spoedig fouten, die hem zelf van
Kuyper verwijderd haddente pole
misch. dreigde hij sommige tegenstan
ders eer razend te maken, dan ze te
winnen; hij had de neiging wel eens
te snelle conclusies te trekken uit eigen
gemaakte combinaties van feiten, die
hij las in de pers van de tegenstanders.
Van" waarschuwingen op dit gebied
heeft de oude Lohman de jonge Ger
retson dan ook niet verschoond. Od 31
mei 1913 schreef Lohman zijn pupil:
„Ik begrijp zeer goed. dat, bij
het lezen der infame liberale pam
fletten en bladen, gij lust gevoelt
om aan uw neiging ..tot sarcasme
en gevoel van verontwaardiging toe
te geven, en daar ik zelf soms
scherDer ben dan nodig en dus goed
is, wil ik u. qua persoon daarvan
geen verwiit maken. Maar voor ons
blad is het beter, liever te gema
tigd dan te fel op te treden. Con
curreren met de lib. bladen op dit
punt kunnen wij toch niet. Maar
wij- moeten ook niet vervallen in
den stiil van sommige A.R. blaad
jes, noch in dien van sommige ar
tikelen van de Standaard. Men heeft
wel eens lust geestig te ziin en
dat is best maar dan is 't best
als voorbeeld te nemen de Groeni-
aansche bijtende satire: meer het
intellect dan het. gevoel laten spre
ken. In België en in de R.C.-pers
treft men ook vaak die denigree-
rende toon aan; 't is beter zulke
bladen als de N. Rott. Ct. hooghar
tig te ignoreeren of in 't voorbij
gaan te memoreeren Wii moeten
maar zooveel mogeliik blijven een
fatsoenlijk, zij 't ook wat ouder-
wetsch blad; ze zijn toch bang voor
Maar daar bleef het niet bij. Lohman
kon als wiis onvoeder ook bemoedigen.
Op 17 juni 1913 schrijft hij Gerretson
„Uw artikel van heden is voortreffelijk.
Pittig en waar. Ik dank er u voor".
Een synthese van deze aanmoediging
en voorzichtige kritiek vinden wij wel
in hetgeen Lohman op 11 september 1913
aan de jonge scribent schreef: „Zoudt
gij op u willen nemen, van tijd tot tijd
het een en ander over deze materie in
De Ned. te plaatsen? Niét evenwel in
nnlemischcn toon; niet ook. met het
doel de liberalen aan te vallen, maar
wel om het wijs beleid van Idenburg in
het licht te stellen. Wij moeten trachten
de Ind. quaesties van het staatkundig,
of liever van het „politieke-partijen"-
gebied te verwijderen; ons bepalen dus
tot meedeelen, terechtwijzen enz. zonder
te onderstellen, dat de „tegenpartij" met
opzet een anderen kant uit wil. Het is
b.v. onmiskenbaar, dat de Ind. pers op
hitst tegen ons; allerlei leugens en ver
halen vertelt; maar eveneens, dat zij dit
doet en steeds gedaan heeft, ook dèn
wanneer het niet de politiek gold: haar
redactiën zijn, evenals alle journalisten,
begeerig naar nieuws al of niet juist, en
naar kritiek; daar moeten ze van le-
Succes
Op 7 september had Lohman aan Ger
retson geschreven: „De stukken Beleid
G.G. las ik met veel genoegen; ze heb
ben ook bij anderen goeden indruk ge
maakt; meermalen is mij verzocht om
afzonderlijke uitgave. Ik gevoel daar
wel voor, nu „de pers" doodzwijgt".
Het is er inderdaad van gekomen.
In hetzelfde jaar verschijnt Gerret
sons eerste zelfstandig uitgegeven poli
tieke geschrift: „Het beleid van den
Gouverneur-Genetaal Idenburg aan de
feiten getoetst". Direct schrijft Lohman
er een aanbeveling voor in De Neder
lander. en wanneer hij het geschrift
grondig bestudeerd heeft, schrijft hij er
op 13 november de auteur op de beken
de wijze over: „Met byzonder genoegen
heb ik uwe welgeslaagde verhandeling
gelezen. Gij hebt daar een voortreffe
lijk werk mee verricht. Het difficile
satyram non scribere wordt door uw
geschrift bevestigd. Hier en daar zijn
wat krasse uitdrukkingen gebezigd,
maar er is ook eene geoorloofde indig-
natio. In de Kamer blijft men onbe
schaamd zijn leugens volhoudenen
zoo dwingt men ons ten slotte de dingen
bij hun naam te noemen. Moge het ge
schrift door velen, ook door liberale
vrijzinnigen gelezen worden. De ande
ren behoorden tot hen die „hoorende
niet verstaan".
Niet alleen Lohman, maar ook Colijn
was de knappe formulering van dit
geschrift opgevallen, en dus mocht Ger
retson over het succes van zijn eerste
ling meer dan tevreden zijn.
Bewondering
De onwijze leermeester krijgt tegen
dat de jongere zich gaat ontplooien, een
conflict met de leerling. De wijze leer
meester krijgt een intens gevoel van
vrede, wanneer hij ervaart dat de leer
ling beantwoordt aan hoge verwachtin
gen. Dan wijken de lessen, slechts de
stimulering blijft.
Zo was het tussen Lohman en Gerret
son. de verhouding tussen beiden bleef
er een van échte sympathie.
Ook wanneer Gerretson tijdens de
mobilisatie aan de grenzen vertoeft,
houdt hij schriftelijk contact met de
vereerde leermeester: „Ik schrijf u
uit mijn wachthuisje aan de spoor
lijn naar Essen. Elke nacht in sneeuw
en modder achter dsmokkelaars
aan! En het is merkwaardigals men
't er maar op toelegt, kan men wer
kelijk zelfs in de zonderlingste werk
jes als deze. een bepaald behagen
gaan scheppen."
In november 1915 polste Lohman Ger
retson. ondanks het feit dat deze nog
niet gepromoveerd was, voor een hoog
leraarschap, waarvoor Lohma'n bena
derd was. Maar de jonge Gerretson be
kt. onder meer omdat de vakken
die hij zou moeten doceren zijn eigen
lijke liefde niet hadden: „Ik weet wel
men meermalen hoogleeraren heeft
benoemd, om te doceeren in vakken -die
niet de hunne zijn; maar de resultaten
zijn dan ook meestal voor leerlingen en
leermeester zeer middelmatig".
In 1917 deden Lohman en Colijn moei
te hem te Utrecht benoemd te krijgen,
maar opnieuw gaat het niet door. Wat
beiden wel met sucpes gedaan hadden
was Gerretson stimuleren tot het vol
tooien van een proefschrift, welke ar
beid in 1917 met groot succes bekroond
werd te Heidelberg.
Groot was Lohman hierin jegens zijn
leerling, dat hij datgene bewonderde,
wat hij zelf miste. Mocht Lohman de
eigenschappen missen om Gerretson als
dichter te waarderen, temeer be
derde hij hem als jong historicus. Op 9
juli 1920 uit hij die bewondering voor
zijn leerling, in verband met diens ar
beid aan de Groen-correspondentiën,
met de woorden: „Voor diergelijken ar
beid zou ik geheel onbekwaam zijn
men moet, om dien te volbrengen, be
halve een uitstekend geheugen,
combinatie en voorstellingsvermogen
hebben, dat mij, vooral waar het histo
rische gegevens betreft, ontbreekt
dat ik ook in Groen van Prinsterer
steeds zo bewonderd heb. En welk
geduld om al die brieven kritisch e
onderling verband te lezen".
De kroon
De kroon op dè journalistieke sai
werking tussen leermeester en leerling
vormt een schrijven van Lohman
19 januari 1916.
Lohman is dan achtenzeventig jaar
wil de politiek, na het beslechten
de Onderwijsstrijd, verlaten. Levende
onder het oude districtenstelsel, wai
door men in zekere zin nog enige i
vloed kon uitoefenen op de keuze vi
zijn opvolger, overwoog Lohman er
stig wie na hem voor zijn district Goes
gekandideerd diende te worden.
Zijn kèuze viel op Gerretson, aan
wie hij schreef: „Maar ik moet een
opvolger hebben. Ik wil het district
niet overlaten aan een Anti-Revolu
tionair, die, krachtens het Kuyperi-
aansche opvoedingsstelsel, noodzake
lijk een nul is. Die Anti-Revolu
tionairen zijn goede me ctingsd eb ot
ters, maar zij kunnen geen leiding
geven. Ze moeten, of ze willen of
niet, van Kuyper afhangen. En Kuy
per zelf is geen leider der geesten,
wel van partijen.
Als ge u bereid verklaart, dan ga
ik naar Goes om er over te spreken.
Mijn vriend Plazier. dien ik even
polste, wierp het denkbeeld niet weg.
Gij behoort tot de Herv. Kerk, en
dat zal de predikanten goed stem
men. Het is de vraag of de A.R.
willen, maar ik znl mijn best doen
hen te overtuigen, dat dit nu het
beste is."
Het is anders gegaan dan Lohman
wenste. Niet Gerretson, maar nogmaals
hijzelf werd in Goes kandidaat gesteld,
en Lohman hield er voor de verkiezin
gen een zeer belangrijke rede over zijn
verhoudingen tot Kuyper.
Maar het aanbod als zodanig is voor
Gerretson onvergetelijk geweest, en
heeft hem levenslang verantwoordelijk
doen zijn voor de lessen, die Lohman
hem had meegegeven.
Lohmans erfenis
Wie Gerretson heeft gevolgd in het
publiek, wie Gerretson persoonlijk heeft
gekend, weet dat, evenmin als Lohm;
ooit geheel van Kuyper is losgekome
Gerretson zijn congenialiteit jegens
Kuyper heeft kunnen onderdrukken.
Dat kwam niet alleen uit in de bewoi
dering voor Kuyper, waarvoor hij i
zijn onderwijs en gesprek zo open uit
kwam, het bleek ook uit kleine trek
jes. zowel in zijn persarbeid als in de
persoonlijke omgang.
Maar juist daarom is Lohman voor
zijn ontwikkeling zo bepalend geweest.
Binnen de persoonlijke sfeer, o zeker,
maar ook op principieel gebied.
Waar Lohman voor gestreden heeft
is in principe hetzelfde als waar
Kuyper zich inzette: tégen de ver
ging van instituair-kerkelijke en ande
re autoriteit, omdat zulks heterogene
machten waren Maar in die strijd na
men Kuyper en Lohman, hoewel beiden
gemengd in de kerkelijke strijd van de
Doleantie, ieder een eigen positie in.
Allereerst omdat Kuyper dogmaticus
Brandwonden
groei uan een nieuwe huid.
Kloosterbalsem
"geen goud zo goed' J
Lohman jurist was; voorts ook omdat
Kuyper meer confessioneel bepaald was
dan Lohman, die zich in alles kind van
het Réveil achtte, dat ondogmatisch
Ook in dezen is Lohmans invloed op
Gerretson bepalend geweest. Wanneer
Gerretson ten dezen nog eens ophelde
ring aan Lohman vraagt, schrijft deze
terug: „Zoolang ik mij met de po
litiek heb bemoeid, dus ongeveer sinds
1875. heb ik. tegenover Rome. een zeer
precies standpunt ingenomen, én in het
openhaar én in mijn particuliere ge
sprekken. ook met Schaepman. Niets
tegen den Rooms-Katholieken gods
dienst. als geloofsuiting; maar prin
cipieel tegen alle vermenging van kerk
.ereldlijke overheid onverschillig
welke kerk het geldt... Hoe ouder ik
word. hoe beter ik inzie, dat juist die
ertnenging van twee heterogene mach-
en ons naar het heidendom terugvoert.
De Grieken en Romeinen zochten ook
kracht in die vermenging".
LEIDERDORP nu en in naaste toekomst
DE WONINGBOUW in Leiderdorp maakt zulke vorderingen, dat de hui
dige capaciteit van het Zijlkwartier bijna geheel is benut en dat spoed
zal moeten worden betracht met het bouwrijp maken van het laatste ge-|
deelte van „complex 5 van het grondbedrijf", het Leiderdorpse Tuindorp,
waarop de tuin van de heer Sandijk is geweest. Wat dit laatste betreft, heeft
men in Leiderdorp aanvankelijk gedacht, dat voor de uitvoering van de
Tuindorp-plannen een periode van ongeveer twintig jaar nodig zou zijn.
Men is, hier begonnen in 1955 en de verwachting is zeker niet ongegrond,
dat het Tuindorp in 1965 vol is.
M. P. Splinterlaan63
Naar wij vernemen, zal nog «iit jaar
worden begonhen 'met de bouw van 63
woningen (21 maal 3) langs "de M.P.
Splinterlaan, waar de tuin van de heer
Laken is geweest. Deze huizen zijn voor
de verkoop bestemd en zullen respec
tievelijk f 17.500, f 18.500 en f 20.000 moe
ten kosten naar gelang van de hoogte
waarop men woont, hetzij begane grond,
hetzij eerste of tweede verdieping). De
firma Koningen en Batenburg te Den
Haag bouwt de flats. Naast deze 63
nog te bouwen woningen vindt men In
het Zijlkwartier aan premiebouw nog 53
huizen, waaronder 36 van de gemeente
en 5 boven winkels. Het aantal woning
wetwoningen bedraagt tot dusver 144.
De firma Van der Velden en De
Jong is deze week begonnen met de
voorbereidingen voor de bouw van
14 woningen en 7 garagesaan de.
Resedastraat. Dat worden ook mid
denstandswoningen.
Grote belangstelling
In complex 5 van het grondbedrijf
(Tuindorp) is in de laatste maanden
grond gekocht voor 24 flatwoningen (8
maal 3) en 124 één-gezinshuizen. Deze
zijn alle volgend jaar in aanbouw. In
het eerste kwartaal van 1959 komt bo
vendien het eerste deel Waar (40 wonin
gen in totaal) van het plan van 114;
door tekort aan bouwvolume kon dit
plan niet nu in zijn geheel in uitvoering
worden gebracht. Het gemeentebestuur
doet uiteraard alles om zo spoedig 'mo
gelijk met de rest te beginnen.
Het gevol van één en ander is, dat
alle bouwrijpe grond in het Tuindorp Is
verkocht. Dat betekent, dat de gemeente
met spoed zal moeten overgaan tot het
doen bouwrijp maken van het laatste
deel, de vroegere tuin van Sandijk. Op
dit stuk zullen ongeveer 240 één-gezins
woningen worden gebouwd. 9 winkels
met woning en twee flatcomplexen van
8 maal 3 woningen, terwijl ook plaats
is gereserveerd voor enkele openbare of
bijzondere gebouwen. Wanneer deze ge
bouwen tot stand komen, wie bouwt en
wat de bestemming ervan zal zijn, is
mi nog niet te zeggen.
Kleuterschool, gymlokaal
Wel vernamen wy. dat het bestuur
van de chr.-nationale school hel plan
heeft om de Willem de Zwüxerschool
met vier lokalen uit te breiden. Er
komt ook een gymnastieklokaal by. De
school heeft nu zeven lokalen. Zy werd
in 1955 geopend met 235 leerlingen en
het leerlingcntal is nu gestegen tot 275.
Het bestuur van deze schoolvereniging
heeft ook het ernstige voornemen, e
nieuwe kleuterschool ln het Tuindorp
stichten ter vervanging van het oude
schoolgebouw aan de Hoofdstraat, dat
plaats moet maken voor woningbouw.
Het streven van het bestuur zal e
zo deelde men ons van bevoegde zijde
mee, ongetwijfeld op gericht zijn, deze
plannen zo tijdig tot uitvoering te bren
gen, dat de te verwachten aanwas van
de bevolking voor wat de capaciteit van
de scholen betreft, kan worden opge
vangen.
Verbreding Hoofdstraat
Dit gedeelte van Leiderdorp wordt nog
aantrekkelijker door de op handen zijnde
verbreding van de Hoofdstraat, waarvan
binnenkort de aanbesteding zal plaats
hebben. De verbreding betreft het ge
deelte tussen de Resedastraat en de Wil
lem de Zwijgerlaan. Voordat met deze
werkzaamheden wordt begonnen, zal de
Hoofdstraat moeten worden afgesloten
Een ernstig bezwaar is dat echter niet.
want de Mauritssingel Hgt gereed oir
verkeer op t« nemen.
Met het oog op al deze uitbreidingen
en verbeteringen Is men al enige tyd
bezig met ingrypende voorzieningen
aan de centrale riolering in de ge
meente. Met de bouw van een zuive
ringsinrichting ter hoogte van de ryks-
ln gemeentelijke kring in Leider
dorp peinst men op het ogenblik
onder meer over een reorganisa
tie van de reinigingsdienst. Zo'n
reorganisatie houdt in de aan
schaffing van een moderne vuil
niswagen en uniforme vuilnis
emmers en de invoering van rei
nigingsrechten. Nu gebeurt alles
nog kosteloos elke dinsclag en
vrijdagdrie gemeentewerklieden
zijn er elke week twee dagen
voor in touw. Nu is de dienst
niet zo ouderwets, dat nog steeds
van de wagen op dit plaatje ge
bruik wordt gemaakt. Deze foto
kwam uit het gemeente-archief
naar boven en toont de wagen die
in 1938 nog dienst deed. De man
is de heer F. Nagtegaal, die nu
als gemeentewerkman nog het
zelfde werk doet, maar dan met
de grote auto.
Foto gemeente-archief
Leiderdorp.
Het Tuindorp van Leiderdorp Is een
wyk met allurt
Foto correspondent Van Leeuwen
put voor zandwinning in de Kalkpol-
der vordert dit werk een uitgave van
f 1.200.000. Het gemeentebestuur streef»
ernaar, spoedig met de bouw van desa
inrichting te beginnen.
Vergroting begraafplaats
In voorbereiding is de uitbreiding van
de algemene begraafplaats aan de Hoog-
madeseweg. Deze is nu berekend op on
geveer 800 graven. Bij de uitbreiding aan
de kant van de Hoogmadeseweg wordt de
capaciteit met meer dan dc helft van
de tegenwoordige vergroot. Dit is ook
nodig omdat in Leiderdorp velen uit
andere gemeenten worden begraven.
Acht jaar geleden is de begraafplaats
geopend. Eind vorig Jaar waren er 287
mensen ter aarde besteld, van wie 192
uit Leiderdorp zelf, en 95 van elders,
voornamelijk Leiden en Zoeterwoude.
Mede in verband met deze toekom
stige uitbreiding zullen B. en W. voor
de op vrijdag 7 november te houden ver
gadering van de gemeenteraad een voor
stel indienen ter herziening van de be
grafenisrechten.
Uniforme vuilnisemmers
In deze vergadering komt ook een
voorstel ter sprake tot invoering van een
rioolbelasting, alsmede een voorstel tot
herziening van de waterleidingtarleven.
De waterleiding in de gemeente is voor
het gemeentebestuur van Leiderdorp nog
wel een zorg. Het buizenstelsel ln de
gemeente zelf Is wel voldoende, maar de
transportleiding geeft aanleiding tot
klachten. Er zal dan ook een nieuwe
leiding moeten komen, ook al om bij
de te verwachten bevolkingsaanwas de
nodige capaciteit te kunnen opbrengen.
Op het ogenblik wordt daarvoor ge
wacht op de goedkeuring van het col
lege Van Ged. Staten op een reeds door
dc raad genomen besluit.
Het gemeentebestuur laat op het
ogenblik ook zijn gedachten gaan
over een reorganisatie van de reini
gingsdienst. Het is nu zo, dat de ge
meente elke dinsdag en vrijdag kos
teloos het vuil in het gehele dorp op
haalt; drie werklieden van de ge
meente zijn daarmee dus elke week
twee dagen bezig. Een reorganisatie
daarvan zal zonder twijfel de aan
schaffing van een moderne vuilnis
auto en uniforme vuilnisemmers en
dc invoeripg van reinigingsrechten
inhouden.
Staatsdiplonia voor
belastingadviseurs
voorgesteld
Bij de Staatsdrukkerij is verkrijgbaar
het op 1 oktober verschenen verslag van
de door de minister van financiën in sep-
temfrér 1955 ingestelde commissie van ad
vies inzake wettelijke regeling van de
positie van adviseurs in belastingzaken
onder voorzitterschap van mr. T. Y.
Boltjes. Er aan zijn toegevoegd een ont-
werp-Koninklijk Besluit tot instelling
van een staatsdiploma. een ontwerp van
een intern examenprogramma en een
overzicht der positie van belastingadvi
seurs in andere landen. De commissie
acht de tijd nog niet gekomen voor mo
nopolies of titelbeschcrming met over
heidstoezicht op kennis cn gedragingen,
doch wel wil zij zo spoedig mogelijk een
overhndsexsmen en toekelSning van de
aanduiding „staatsdiploma" aan de ge
slaagden. Na 15 jaar zou men titelbe
schcrming kunnen invoeren ten behoeve
van de bezitters van het staatsdiploma
en personen, die sinds de invoering van
hel examen hun dagtaak geheel of groten
deels hebben besteed aan fiscale advi-
seurswerkzaamheden.
ETHERGOLVEN
Amusante oude
draak voor T.V.
Het blijspel Jonkvrouwe de la Se
glière" van de Franse schrijver Juli
Sandeau is eigenlijk een van die amusam
oude draken, waarin met hoofse sii
markante typen ten tonele worden ge
voerd en genoeglijke nonsens uitge
kraamd. Het spel. dat de draak steekt
met de Franse landadel in de Napoleon
tische tijd, met een dwaze markies ah
centrale figuur, heeft niets om het lijf.
Het schenkt alleen een paar uur ver
strooiing.
Vóór de oorlog heeft dit blijspel een
tijdlang repertoire gehad, maar is sinds
dien vrijwel verpeten. Alleen de NCRV
bracht het gisteravond nog eens in fraai
aankleding onder regie van Henk Rigtei
op het beeldscherm.
Twee dingen waaraan de omroep geen
schuld had, bedierven het genoegen van
het kijken een beetje: ten eerste waren
er weer veel atmosferische storingen en
ten tweede zaten de spelers bijna allen
slecht in hun rol.
Johan .Fiolet typeerde dc markies kos
telijk. maar maakte het zich zelf moeilijk
door te weinig rolvastheid en Ank van
der Moer bleef ver onder haar artistiek
kunnen, doordat zij herhaaldelijk naai
woorden moest zoeken of versprekingen
maakte. Kitty Janssen speelde dc jonk
vrouw heel lief en Jan Rctèl slaagde nog
het beste als de listige advocaat.
Programma voor moreen
OKTOBER 1958
Hllvi
i I. 402 m.
ïram 7 30
kal 8 00 Nws 8 15
Gram 8 50 V d huisvrouw 9.35 Waterstanden
9 40 Gram 10.20 Gram 10 45 Chanson» 1100
V d zieken 11 40 Gram 12 00 Middagklok-
Noodklok 12 03 Planoduo 12 30 Land- er
tuinbouwmeded 12.33 Gram 1250 Act 1304
Nws 1315 Zonnewijzer 13 20 Gram 13 45
d vnMMHtMMIttÉn
15.05 Idci
4 00
15.30 V d
17.00 V d Jeugd
15 Lichte muz
Beursber 17 45 Pianorecital
18 05 Lichte muz 18 30 Gevar mnz 18 50
Regerlngsuitz Emigratlcrubrtek Hel emi
gratiepraatje van H A van Luyk 19 00 Nw»
19 10 Act 19 20 Gram 19 25 VVD. pol caus
1835 Gram >0 00 Ge<
lorspel 23 50—34 00 Gram
Hilversum II. 298 m 1007 kc/s. VARA
7.00 Nw» 7 10 Gym 7 23 Gram 8 00 Nw»
8.18 De Ontbytclub 9 00 Gym v d vrouw
9 10 Gram 9 40 Schoolradio VPRO: 1000
Avonturen met kinderen, caus 10 05 Mor-
g, nwiidmg VARA: 10 20 V d vrouw 1100
tz: Landbouwrubrlek Het landbouwkun
dig weeroverz 12 30 Land- en tiiinboiiwmc-
ded 12 33 Sport en prognose 12 50 Pianospel
13 00 Nws 13 15 Medcd of gram 13 20 Amus
muz 13 55 Beursber 14 0O Hobo. fluit, fagot
14 30 Voordracht 14.50 Kinderkoor 15
18 00 Nws 18 13 Vlaamse notities 18 20
Gram 18 50 De puntjes op de 1. caus 19 00
Liedjes v d Jeugd 19 10 Jazzmuz VPRO
19 30 Leven In Nederland, caus 19 45 Ver
slag opening gerestaureerde Essex
centrum v d Unitariërs te Londen 19 50
VPRO-nws 20 00 Nw» 20 05 Doorgaand ver
keer, caus 20 30 Boékbespr 20 25 Toneelkron
20 35 Gesprek met cn over Luther VARA:
21 00 Villa Sidonia. hoorspel 21 20 Lichte
muz 21.35 Politieke puntigheden 22 05 Jazz
muz 22 25 Bulten) weekoven VPRO. 22 40
Zorg om de mens. causerieën VARA: 23 00
Nws 23 15—24 00 Gram
Tslsvtsleprogr. IKOR- 20 00 Discussie
20 >0—3100 Kerkdienst.
GRAMMOFOONPLATENPROGRAMMA
DRAADOMROEP
(over dr 4e lijn)
Vrijdag 31 oktober 1958 van 18-20 uur:
Wolfgang Amadeus Mozart „Die EntfUhrung
au» dem Serail". Komische opera ln 3 be
drijven Tekst naar Christoph Frledrtch
Bretzm-r van Gottlieb Stephanie der JUn-
gere. Plaats en HJd van handeling: Het
landgoed van Bassa In Klein Arte ln het
midden van de 15e eeuw Medewerkenden:
Sclim Bassa (sprcekrol). Walter Franck:
Konstanze. geliefde van Belmonte (sopraan)
Maria Stadcr. Beate Guttmann. Blondchen,
nu-lsje van Konstanze (sopraan). Rite
Strclch: Belmonte (tenor), Ernst H&fllgcr.
Sebastian Fischer. Pedrlllo. hedlende van
BcUnente cn opzlrht®r over de tuinen van
Bassa (tenor), Martin Vantin. Wolfgang
Spier. Osmin, opzichter over het landhuis
van Basss (has). Josef Grlendl. Janltacha-
rcn. Wachter». Slaven en Slavinnen Dla-
loogrcgle Rolf Purucker JRtaa Kamerkoor,
