Jlieuuie £dJtsdje llTouranl Beschieting Quemoy vandaag hervat H. W. Tilanus nu doctor in rechtsgeleerdheid Pekingstraf maatregel Toepolef stort neer: 65 doden Laatste verzetshaarden in Algerije worden nu onder handen genomen Amerika zal optreden bij aanval op N. Guinea EREPROMOTIE AAN VRIJE UNIVERSITEIT O Brancl tijdens kerkdienst Ontploffing in Spaanse mijn: 20 doden wmïï lt! i lil: f' VERKEER IN WEEKEINDE VERGT 8 MENSENLEVENS MAANDAG 20 OKTOBER 1958 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. <Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58938. Directie: F. DIE MER Hoofdredacteur: Dr. E. CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken Negenendertigste jaargang no. 11392 inj te al in tegJjc beHfüft! cnspwl" Sport en wedstrijden PAGINA 4 EN 7 FEN RUSSISCH passagiersvliegtuig met p straalaandrijving van het bekende ty pe Toepolef is 700 km ten oosten van Moskou neergestort. De 65 passagiers kwamen om het leven. Gisteravond maak- radio Moskou de ramp bekend. Het «as de eerste keer. dat de Russen een on- geluk met een Tu-101 hebben gemeld. Men tin of meer gedwongen, omdat zich elf buitenlanders onder de slachtoffers bevonden, namelijk een Brit, zes Tsjechen n vier Westduitsers. Verder bevonden zich zestien Chinezen in boord van het vliegtuig. Tien van en waren leden van een culturele mis- ie, die op weg was naar Afghanistan en de Verenigde Arabische Republiek. An- slachtotffers waren zes funrtionaris- 'an de Chinese ministeries van bui tenlandse zaken en buitenlandse handel Het vliegtuig was op weg van Moskou aar Peking. Het verongelukte in de buurt van Kanash. een groot spoorweg- mooppunt in Rusland. In Moskou heeft men de ramp zeer trnstig opgenomen. De minster van vliegtuigproduktie, M. V Khroenisjef heeft zelf de leiding op zich genomen van een commissie van onderzoek, die onmid dellijk naar de plaats van de ramp is ver trokken. /"COMMUNISTISCH CHINA heeft vandaag een eind gemaakt aan het be- stand en onmiddellijk het artilleriebombardcmcnt op Quemoy hervat. Het bestand heeft twee weken geduurd en is nu beëindigd omdat de Ame rikaanse schepen de nationalistische konvooien blijven begeleiden bij het aanvoeren van goederen en munitie naar de eilanden voor de kust. Het bevel van de minister voor nationale verdediging in Peking werd bekend gemaakt door het persbureau Nieuw-China en luidt: „Het bevel aan ons leger om de beschieting van Quemoy te staken is hierbij ongeldig verklaard omdat de autoriteiten van Taiwan (Formosa) in de nacht van de negentiende tot de morgen van de twintigste, Ameri kaanse escortes in de wateren van Quemoy hebben toegestaan." In het bevel wordt verder gezegd: „Ons leger heeft tweemaal de beschieting gestaakt; toch hebben de autoriteiten op Formosa geen enkel berouw getoond. Zij hebben volhard in hun hardnekkige houding, geweigerd vredesbesprekingen te houden, de oorlogsvoorbereidingen opgevoerd en luid geschreeuwd over een terugkomst op het Chinese vasteland." ..Nu. op de vooravond van de aankomst op Formosa van minister Foster Dulles, die werd uitgenodigd om een verdere uitvoering te beramen van het „ver drag" tussen Amerika en Tsjang, hebben zij gedurende vijf uur Amerikaanse schepen voor escortes gebruikt." „Dit is een openlijke schending van de voorwaarden van onze tijdelijke stop zetting van het bombardement. Als dit geduld wordt, wat kan dan niet geduld worden? De beschieting moet daarom als strafmaatregel worden hervat." „Het is absoluut ontoelaatbaar dat de Amerikanen zich mengen in de Chinese aangelegenheden. Dat is onze nobele nationale plicht. Zij die hardnekkig vol houden. niet In deze plicht te geloven, zijn nog slechts enkelen." „Het ziet ernaar uit dat de autoriteiten van Formosa wakker worden en de noodzaak beseffen om van de verkeerde DRANSE TROEPEN zijn bezig de laatste verzetshaarden van Algerijnse opstandelingen op tc ruimen. Volgens kringen die in nauw contact staan met de regering-De Gaulle streven de militairen ernaar, de rebellen op korte termijn de genadeslag te geven, om de handen vrij te hebben bij de verkiezingen die eind november worden gehouden. Die verkiezingen zullen ook nu weer worden uitgestrekt over een periode van drie dagen, zodat het leger in staat zal zijn de kiezers voldoende te Jbeschermen. De plannen voor de troepenbewegingen in die dagen zijn al opgesteld. Het kort geleden gehouden referendum beeft bewezen dat het Franse leger Alge rije voldoende in de hand heeft, om de bevolking leiding te geven. Volgens offi- in Algiers is het elimineren van de invloed die de rebellen in sommige gebieden nog hebben, alleen maar een Het l tijd. moeilijk te beoordelen of dit optimisme op iets meer is gebaseerd dan op wensdromen. Als argumenten voert oen in militaire kringen te Algiers aan: 1. De breuk tussen Tunesië en de Ver enigde Arabische Republiek, die tot ge volg kan hebben dat de steun van Tune sië aan de opstandelingen minder wordt. De onder sbroom staande afrastering van de Tunesische grens heeft de aan voer van voorraden en personeel uit Tunesië sterk verminderd. Onderhandeling De Columbia Broadcasting System neldde zaterdag uit New York, dat le Franse regering heeft verklaard, •ereid te zijn, te onderhandelen over ten wapenstilstand in Algerije, zon- ier deze onderhandelingen afhanke- ijk te maken van vooraf te stellen voorwaarden. Inmiddels heeft de raad van de Ara bische Liga zaterdag voor de zoveelste voorstel gedaan voor financiële de Algerijnse opstandelingen. De raad adviseerde de leden nu twaalf Biljoen Egyptische ponden (34.400.000 dol- beschikking te stellen voor de ftrijd tegen de Fransen. Slechts drie leden van de liga, de 'A.R., Irak en Saoedi-Arabië verklaar- fen zich echter direct akkoord met dit bedrag. De andere wensen zich blijkbaar niet financieel te verplichten tot steun aan de „Vrije Algerijnse regering". weg terug te komen en een vreedzame oplossing te aanvaarden. Wij blijven hopen op een dergelijke regeling." „Amerikaanse vloot- en luchtstrijdkrach ten. de voortdurende waarschuwingen van onze regering negerend, hebben onophoudelijk onze territoriale wateren en het luchtruim daarboven geschon den. Dit keer zonden zij zelfs een lan dingsschip en drie torpedojagers in de wateren van Amoy en Quemoy." „Dit laatste is een uitermate ernstige pro vocatie. nadat onze regering had bekend gemaakt. dat de Amerikanen geen es cortes mochten verlenen. De Chinese regering geeft hierbij haar 36ste waar schuwing." (Zie vervolg op pagin? 5) Poging om Nasser en Bourguiba te verzoenen Algerijnse en Ireakse leiders zijn in New York druk doende Tunesië te vei nen met de Verenigde Arabische Repu bliek, zo is vanmorgen van Arabische zijdi vernomen. De Tunesische afgevaardigde Mongi Slim en de afgevaardigde van de V.A.R. bij de Verenigde Naties, minister van buitenlandse zaken Fawzi, hebben echter nog niet met elkaar over de affaire gesproken. Van gezaghebbende zijde is meegedeeld dat Tunesië bereid is de diplomatieke be trekkingen te hervatten wanneer Nasser de dissidente Tunesische leider Ben Youssef het land uiteet. Men verwacht echter niet dat Nasser hierop zal ingaan. De Tunesische president, Bourguiba, heeft Ben Youssef ervan beschuldigd, een moordaanslag tegen hem te hebben be raamd. De twee mannen hebben aanvan kelijk samengewerkt voor de Tunesische onafhankelijkheid. In 1956 kwam het echter tot een breuk. Ben Youssef werd in Tunesië ter dood veroordeeld. Voorzichtig loodst een moeder haar zoontje langs de machtige artillerieprojectielen die zojuist met landingsschepen op Que moy aan land zijn gebracht. Overigens zijn de projectielen, die straks zullen worden ge bruikt tegen doelen op het Chi nese vasteland, allerminst ge vaarlijk zolang de schroef in de neus niet is vervangen door een ontplofbare „buis". Minister mr. J. M. A. H. Luns Indonesië brengt het volkenrecht De Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns is er na zijn besprekingen in Washington zeker van dat Amerika zal in grijpen bij een gewapend optreden van Indonesië tegen Nederlands Nieuw- Guinea. De Verenigde Staten willen Nieuw-Guinea op één lijn stellen met Formosa. Deze mededeling deed de Nederlandse minister zaterdag voordat hij me Franse lijnboot Liberté naar Europa terugkeerde. „Het feit, dat de wereld haast niet ge reageerd heeft op de inbeslagneming de Nederlandse eigendommen in Indo- nesi". zei minister Luns verder, „heeft Djakarta aangemoedigd verder op deze weg te gaan. Zo is Indonesië nu ook op getreden tegen nationalistisch China". Als primaire beginselen zo openlijk worden geschonden, zei minister Luns, dan is de gehele structuur van de inter nationale betrekkingen en van het In ternationaal recht in gevaar. In dit verband kon minister Lans nog meedelen, dat de Amerikaanse regering duidelijk heeft gemaakt, dat zij het treden van Indonesië dfkeurt. Luitenant-generaal Nasution, chef-staf van het Indonesische leger, zal op 23 okto ber te Djakarta een conferentie houden met hoge legerofficieren en provinciale commandanten. Volgens een legcrwoord- opbouwend op- TTET NEDERLANDSE organisatiewezen is in overeenstemming met de confessionele gezindheid door de eeuwen heen van het Neder landse volk, dat de kerk niet al het organisatielcven van de vrije burgers kan overnemen en dat men ook in geestelijk opzicht dankbaar moet zijn voor het christelijk organisatiewezen, dringt thans gelukkig wel tot het bewustzijn door. Dit verklaarde vanmiddag dr. H. W. Tilanus tijdens een plechtige zitting van de academische senaat der Vrije Universiteit in de Woestduinkerk te Amsterdam, nadat hem het eredoctoraat in de rechts wetenschappen was verleend. Promotor was prof. mr. I. A. Diepenhorst, hoogleraar in het strafrecht en de strafvordering. De promotor wees op de in het ver strekken van eredoctoraten gelegen mo gelijkheid om als universiteit te bewij zen, dat men niet afzijdig van het leven staat en zich geenszins had teruggetrok ken ver van de wereld teneinde zich in afzondering aan het uitspinnen van eigen gedachten over te geven. Een eredoctoraat wordt geschonken wegens uitnemende verdiensten. Met be trekking tot de heer Tilanus zijn deze in ruime mate aanwezig. Hij heeft zich als parlementariër een eervolle plaats verworven. Hij geldt als een goed ken ner der onderwijswetgevmg. Door beide, en door zowel in de be zettingstijd als in de daarna volgende periode, de doorbraakgedachte af te wij zen. is dc heer Tilanus erin geslaagd veel kiezers voor de christelijke politiek en het christelijke organisatieleven te be houden. Als beginselvast en tegelijk oecumenisch politicus heeft hij deze zaak der hervorming in Nederland door een volksgroep van eigen structuur bij een le houden, krachtig bevorderd. Vriend en tegenstander zien in hem een voor deze karakteristieke Nederlandse groep, representatieve figuur, die op evenwichtige wijze leiding bood. Thans zich bewoog, meer dan andere facultei ten bestrijkt. Nadat prof. Diepenhorst krachtens se naatsbesluit het doctoraat verleend had, sprak hij een woord van gelukwens, er aan herinnerend hoe dr. Tilanus tot wie hij zich moeilijk als „jonge" doctor kan richten een lang geleden gekoes terde wens om rechten te studeren ten einde de meesterstitel te behalen, op geheel ongedachte wijze in vervulling had zien gaan. De hoogleraar wees op de betekenis van deze plechtigheid die ongezocht, ook bij verscheidenheid van overtuiging en ondanks in het verleden geslagen wonden, de eenheid van reformatorisch christendom deed uitko men De promotor besloot met dc hoop uit te spreken, dat dr. Tilanus nog ver scheidene jaren zijn arbeid ten behoeve van land en volk zal voortzetten. Dr. Tilanus, de vroegere voorzitter van de Christelijk-Historische Unie en thans nog secretaris van de On derwijsraad, bracht de faculteit dank voor het eredoctoraat, verleend aan „een volgeling van wijlen jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman. die van 6 juni 1884 tot 1 oktober 1896 in die fa culteit als hoogleraar staatsrecht, strafrecht en strafvordering doceerde". De „jonge" eredoctor gaf een overzicht van de politieke ontwikkeling der laat ste veertig jaren en zei daarbij o.m. dat hij zich in de jaren na de tweede wereld oorlog heeft verzet, zowel tegen hen die een keuze voor de christelijke beginse len afwezen als tegen hen die van deel waren, dat het christelijk organisa tielcven voor staat, maatschappij en school niet meer nodig was. Niet alleen in ons land, aldus dr. Ti lanus, maar ook in België, in Italië, in Noorwegen en in West-Duitsland nemen blijkens de uitslagen der verkiezingen In de Schoolstraat te Groningen is gis teravond een gebouw, waarin een con fectiefabriek en een kerk waren geves nagenoeg geheel door brand ver nield. De brand is omstreeks half 10 uit gebroken op de bovenverdieping, waar de confectiefabriek Alvo is gevestigd. Het werd ontdekt door buurtbewoners, die alarm sloegen. In het benedengedeelte van het gebouw as juist een jeugddienst van de Vrije Evangelische Gemeente aan de gang en de jongelui snelden naar boven om te zien of zij hulp konden bieden. Toen de deur boven werd geopend wakkerde het door de trek nog aan, zodat er snel ware vuurzee was. De brandweer, net groot materieel was verschenen, niet veel meer redden: de bovenver dieping brandde geheel uit en de bene denverdieping, die kortgeleden geheel w als kerk was ingericht, liep ook grote schade op. Een deel van de ritaris van de kerk kon worden gered. de politieke groeperingen die op confessionele grondslag kunnen steunen, de laatste jaren in vertrouwen bij de bevolking toe. „Het is merkwaardig te constateren, dat bij onze rooms-katholieke medebur gers, waar toch de kerk zulk een domine rende plaats inneemt, in onze dagen een ontwikkeling juist in andere richting be zig is zich te voltrekken en men bijv. op onderwijsgebied in sterkere mate de bur gers er bij betrekt, gezien de nieuwe toporganisatie die voor het rooms- katholieke onderwijs met uitzondering van het hoger onderwijs wordt ge construeerd. waarin kerk, onderwijs en ouders gelijkelijk zijn vertegenwoordigd", aldus dr. Tilanus Het christelijk organisatieleven achtte de heer Tilanus niet alleen van grote betekenis voor het eigen land, maar in toenemende mate ook voor de steeds groeiende Europese samenwerking en de Europese organen. De christelijke poli tieke organisaties hebben zich hierbij verenigd in de „Nouvelles équipes inter- nationales", weer niet om zich als afge sloten groep te isoleren, maar wel om vanuit het christelijk denken invloed te oefenen en met anderen vanuit eigen visie te zoeken naar de oplossing van de staatkundige en maatschappelijke problemen, aldus besloot dr. Tilanus zijn voerder Is het voornaamste onderwerp van bespreking, Nasutions verklaring, dat de onrast in de republiek ook verband houdt met de koude oorlog en het geschil over Nederlands Nienw-Guinca, het derlinge contact van verschillende g pen opstandelingen en hun contact omwentelingsgezinde groeperingen In het buitenland. Er zal ook worden gesproken over maat regelen voor economische stabilisatie io verschillende gewesten. Vice-premier Hardi heeft gisteren ver klaard, dat er in Indonesië nog steeds buitenlandse inmenging bestaat. Hij is pas uit Midden- en Noord-Celebes terug en zeide door overvloedige bewijsmidde len overtuigd te zijn, dat de opstandelin gen hulp van buiten ontvangen. Hij wei gerde bijzonderheden mede te delen, Ook de minister van justitie, Gustaaf Adolf Maengkom, is uit Noord-Celebes teruggekeerd. Hij hinkte nog en had een verband om het hoofd tengevolge van het auto-ongeluk bij Bitoeng. Hij is on middellijk naar een ziekenhuis overge bracht. maar volgens de behandelende geneesheer zijn dc wonden niet ernstig. In Djakarta hadden geruchten de ronde gedaan dat de wonden een gevolg zou den zijn van een aanval der opstandelin gen. De minister van voorlichting heeft dit officieel tegengesproken en heeft ge zegd, dat de omgeving van Bitoeng ge- Ook Nederlanders niet molesteren Twee Indonesische studenten zijn te Djakarta veroordeeld tot 300 roepla boete of een maand gevangenisstraf omdat zij twee vreemdelingen hadden gemolesteerd. Zij hadden gedacht dat het Nederlanders waren, doch de rechter zeide: ,,U moet hoffelijk zijn jegens buitenlanders, die ons land bezoeken, ook togen Nederlan- Zij hadden hun vergrijp gepleegd, nadat een auto, waarin een Zuid-Sloviër en een Zwitser zaten, de hunne geschampt had. Indonesië is voornemens in Hongarije 100 Diesel-tramwagens van het type Ikarus 13 te kopen op krediet. Brandstoffenbijslag in komende stookseizoen Voor het komende stookseizoen heeft de staatssecretaris van sociale zaken de brandstoffenbijslag vastgesteld op f 4,85 per week voor kostwinners en alleen wonenden, op f2,45 per week voor kost- gangers. Deze brandstoffenbijslag zal over het tijdvak 27 oktober 1958—25 april 1959 won den uitgekeerd aan werkloze werknemers, die een uitkering ontvangen ingevolge de Sociale Voorziening groep B en beeldende kunstenaars, die 'n sociale uit kering ontvangen ingevolge dn regeling Sociale Opdrachten Beeldende Kunste- Door een mljngascxplosie in een kolen mijn bU Puertollano in Spanje zijn ten minste twintig mijnwerkers om het leven gekomen en vijftien zwaar gewond. De onbploffing had plaats in de Calvo Sotolo- mijn, ongeveer 250 meter onder de grond. Op het moment van de ramp wsren twee honderd arbeiders ondergronds aan het werk. Ongeveer 35 personen Staagden er n:et in de onmiddellijk fel brandende schacht te verlaten. De reddingswerkzaamheden werden be moeilijkt door het uitvallen van de elek trische stroom. Hierdoor kon namelijk de lift niet worden gebruikt. Toch slaagde men er ten slotte in vijftien ml|nwerkers bedekt met brandwonden, levend uit de schacht te halen. De reddingsploegen had den vanmorgen geen hoop meer, nog an dere overlevenden te vinden. F. C. Noordhoff, directeur van de n.v. Erven P. Noordhoffs uitgeverij te Gro ningen, is bij de viering van het honderd jarig bestaan van de onderneming be noemd tot officier in de Orde van Oranje- Nassau. Noordwestelijke wind De Bilt verwacht tot mor genavond veel bewolking met tijdelijk enige regen. Matige af en toe krachtige en aan de kust mogelijk harde noordwestelijke wind. Wei nig verandering in tempera tuur. (Opgemaakt om 11.15 uur) ZON EN MAAN HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur il h Stockholm Kopenh. ■tIi. bew 7-wbr NWW 2 windstil N 1 OZO 5 w 3 NW 3 NNAV 6 WWW 5 5 0 7 0 6 1 9 2 13 2 16 0.1 12 1 12 1 Parijs Bordeau» üreooble Nice Berlijn rr aart on Jenè»e itch. bew. motregen zw. bew half bew. regen regen half bew. WWW 3 ZW 4 NO 1 NNW 6 N 8 WZW 7 WZW 6 WZWji 2 9 1 U 0 14 0.5 IC 0.1 19 0.1 10 3 11 3 8 10 10 1 13 0 Madrid Algiers licfl/bcw" half bew, onbew. zw. bew. licht bew. ONO I ONO 4 NNW 2 NO 2 3 windstil 8 2 19 0 18 5 Twee doden door verdrinkingen y WAAR IS DE TOL. die het ver- *-* keer het afgelopen weekeinde voor zich heeft opgeëist. Zeven men sen kwamen om het leven bij on gelukken op de weg, twee anderen verdronken en een trein greep een fietser en een automobilist. In Udenhout vonden drie me zaterdag de dood, toen een auto. w; deelnemers zaten van een 's middags ge houden herfstwandeling, van de uitspan ning Bos en Duin naar het dorp reden In een bocht slipte de wagen omdat de bestuurder te snel reed. De gevolgen waren verschrikkelijk: de auto sloeg gleed enkele meters op haar kant i het wegdek en botste tegen een boom Van de zes inzittenden kwamen de uit Dongen afkomstige gezusters Adriana (29) en An toinette (26) Ligtenberg onmiddellijk om het leven. Ook de Tilburgse architect W van Berk el was op slag dood. Drie an dere inzittenden werden gewond, van de 24-jarige mej. J. Ligtenberg. een d zuster, levensgevaarlijk. Op de rijksweg bij Rilland-Bath bot ste zaterdagrtacht een motor met grote snelheid op een auto. Mevrouw Lange- maire, die achterop de motor bij haar echtgenoot zat, werd tegen het wegdek geslingerd en overleed ln een ziekenhuis. De bestuurder liep brandwonden op. doordat de motor ln brand vlog. Ook de autobestuurder, die hulp verleende. Hep brandwonden op. Op de rijksweg te Eist moest de brom fietser Balk (48) uit Cothen uitwijken voor een fietser. Een botsing was onvermijde lijk. De bromfietser overleed tengevolge daarvan in een ziekenhuis, de fietser werd ernstig gewond. Verblind door een tegenligger botste in Bergen op Zoom een autobestuurder tegen een boom. Zijn inzittende tante, mevrouw H. J. van Bommelen-Elling vond de dood. De bestuurder en een derde ia- zittende werden gewond. In Amsterdam overleed de 44-jariga A. H. tengevolge van de verwondingen, opgelopen bij een botsing met zijn motor op de Abcouderstraatweg. De motorrijder vloog togen een plotseling afslaande auto op. Zijn zeventienjarige zoon, gezeten op de duo, liep lichte verwondingen op. De 34-jarige ongehuwde Joh. Ver schoor uit Velp is vannacht op een onbe waakte overweg tc Arnhem door een trein een trein overreden. Volgens de bestuur der zou dc man al op de rails hebben gelegen, toon de trein de overweg pas seerde. Men vond zijn vernielde fiets. Da trein had een half uur vertraging. In Bafio wachtte K. Berghuis in zijn auto voor de neergelaten bomen van een spoorwegovergang. De auto werd plotse ling gegrepen door achteruitrijdende goe derenwagons, die over een speciale voor de bewaakte overweg gelegen spoorbaan worden gerangeerd. De auto werd 50 me ter meegesleurd en vernield, maar da heer Berghuis en zijn echtgenote kwamen met de schrik vrij. Onderzocht wordt, of de rangeerder wel op de achterste wagon hoeft plaatsgenomen om zoo Is da voor schriften luiden maatregelen tc nemen De Rotterdamse magazijnbediende J. Heynderman (27) is tijdens het vissen ln de Ticndewegwetering bij Streefkerk in het water gevallen en verdronken. In een onbewaakt ogenblik is zater dag het ruim 2-j«rig dochtertje van da familie J. Andrtrvga te Ureterp in de sloot gevallen en verdronken. De vader vond het kind later en parte diract kunst matige ademhaling toe. maar de levens geesten bleken reeds geweken te zijn. ^é**P w Pp/

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1