CHRISTFUJK
LADY ISABELLA
Bevordert overheid roomse
missie onder protestanten?
A.O.W. voor predikanten
aanvaardbaar
ÏÏlcffl/ffanó
Pindakaas
Indeling bij v.h.m.o. remt het
hoger technisch onderwijs
East Lynne
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Onderwijspolitiek in
Nieuw-Guinea geeft
reden tot kritiek
Is
openingsartikel van
Hervormd Nederland heeft
d*. F H. Landsman zijn grote
ongerustheid geuit over en ern
stige bezwaren naar voren ge
bracht tegen de in Nieuw-
Guinea gevoerde onderwijs
politiek. De vraag wordt ge
steld of de Roomse missie onder
protestanten door de overheid
wordt bevorderd.
gierig. Het aantal onderwijsin
stellingen. dat hem in staat stelt
deze leergierigheid te bevredigen
is echter volstrekt onvoldoende.
In de dorpen zijn dorpsscholen
met driejarig onderwijs en Indo
nesisch als voertaal. Daarvan 2ijn
er ongeveer 350 protestantse, door
inheemse goeroe's geleid. De uit
breiding van het aantal van deze
scholen heeft de laatste Jaren vrij
wel stilgestaan, al is het diepte
punt misschien voorbij. Maar van
dit onderwijs blijft vanzelfspre
kend vaak weinig hangen!
De beste leerlingen van ueze
dorpsscholen gaan naar de ver-
volgscholen met internaten, afzon
derlijk voor jongens en meisjes,
die ook drie klassen omvatten, te
vergelijken met de klassen 4. 5 en
6 van onze lagere scholen. Daar
worden o.a vele uren besteed aan
het leren van Nederlands. In de
grotere plaatsen zijn zesjarige la-
fere scholen B voor leerlingen uit
ndonesisch sprekend milieu, waar
de voertaal eerst Indonesisch is,
maar waar men zo spoedig moge
lijk op Nederlands overschakelt.
De beste leerlingen van beide
schooltypen kunnen dan gaan naar
een z.g primaire middelbare
school (P.M.S.), die vierjarig is
en waar ook Engels, wiskunde, na
tuur- en scheikunde worden onder-
verhouding tussen de la
gere scholen van beide schoolty
pen en de P.M.S., die dus met on
ze U L O -school of H B S. is te
vergelijken.
Deze P.M.S. heeft alleen zin
waar een voldoende aantal ver
volgschaden en lagere scholen B
is, die we dus ..voedingsscholen"
voor de P.M.S. zouden kunnen noe-
In heel Nieuw-Guinea zijn 19
protestantse voedingsscholen met
2500 Pspoese leerlingen. 4 open
bare met 500 Papoese leerlingen,
die In grote meerderheid ook pro
testants zijn en 8 rooms-katholle-
ke met 800 Papoese leerlingen.
Dit betekent dus. dat er tegen
over één r.k. primaire middelba
re school minstens 2 a 3 protes
tantse P.M.S.-en nodig «ljn.
Een tweede vraag is waar deze
scholen moeten staan. De voe
dingsscholen van de missie, zo zou
men denken, moeten we niet aan
de Noordkust zoeken want deze
streek Is vanouds het terrein van
de protestantse zending. Hier wo
nen plm. 130.000 protestantse Pa
poea's en enkele duizenden rooms-
katholieken. Van de 8 r.k. voe
dingsscholen in geheel Nieuw-Gui-
nea, liggen er 7 in Zuid- en Zuid-
West Nieuw-Guinea en een in So-
rong aan het meest westelijke
puntje van dit eiland, dus geen
één aan de Noordzijde
Nieuw-Guinea is
sinds Jaren gespannen. Die span
ning wordt veroorzaakt door het
feit. dat de missie zich niet ont
ziet in het Noorden te gaan wer
ken onder de protestantse Pa
poea's en dat. terwijl er een wijd
terrein open ligt voor missionaire
activiteit onder inheemsen, die nog
nimmer met het Evangelie in aan
raking zijn gekomen.
Het belangrijkste werktuig voor
deze penetratie is schoolstichting.
Een van de laatste staaltjes op
dit gebied was het plan van pater
Van den Berg om. met sanctie
van de apostolische vicaris in Hol-
landia. een ongesubsidieerde, la
gere school B te openen in Senta-
ni en omgeving, waar een in
heemse bevloking woont, die voor
100 pet. protestants is en tot
de Evangelisch-Christelijke Kerk
van Nieuw-Guinea behoort. Het ge
volg was een openlijk protest van
de Algemene Schoolbeheerder. ds.
H. A. C Hildering. in een brief
aan mgr dr. M. Staverman van
24 juni 1958 In deze brief worden
alle argumenten vóór de stichting
van de r.k. school, met aanvoering
van vaststaande feiten, weerlegd.
Deze brief eindigt met enkele
zinsneden, waarin er door het
schoolheheer van de zending op
aangedrongen wordt, al was het
maar om redenen van wellevend
heid, te trachten naast en niet te
gen elkaar In te werken, temeer
waar N'leuw-Gulnea zulk een wijd
gebied Is. Terecht stelt ds. Hil
dering. dat het ondenkbaar en
uitgesloten Is te achten, dat de
zending op een dergelijke manier
zou handelen in een uitgespro
ken rooms-katholiek gebied.
Men zou deze spanningen tussen
zending en missie nog als een aan
gelegenheid kunnen zien. die al
leen de kerken raakt, die erbij
zijn betrokken, ware het niet.
dat de overheid er ook nog iets
mee heeft te maken.
HET onderwijs op Nieuw-Guinea
zowel van zending als van
missie wordt nl., als een
school eenmaal erkend is, (er zijn
ook nog ongesubsidieerde scholen)
voor 100 pet. bekostigd door het
Gouvernement.
Men kan en mag in een situatie
als die. welke wij tekenden, ver
wachten. dat de regering, al was
het alleen maar terwille van een
zo ongestoord mogelijke ontwikke
ling van de autochtone bevolking,
in haar subsidiebeleid angstvallig
ervoor waakt zich door beweegre
denen te laten leiden, die verband
houden met de hierboven gesig
naleerde r.k. penetratiepogingen of
met de partijpolitieke situatie in
Nederland. Maar wat is er nu ge-
Als men op de kaart ziet en dan
de gegevens nagaat, die wij me
dedeelden, zou men verwachten
dat de eerste rooms-katnolieke
P M S. in Merauke zou komen te
staan. En als zij die school eiders,
in protestants gebied, willen oou-
wen. zou men kunnen zeggen:
goed. dit is weinig fraai, maar wil
men verwachten, dat protestantse
ouders hun kinderen naar r.k.
scholen zullen zenden als op de
protestantse geen plaats meer is;
in de protestantse voedingsscho
len doordingen, dan is daar in
Nieuw-Guinea de vrijheid toe.
maar laat de overheid deze r.k.
propaganda dan niet subsidiëren.
Tot verbazing en ontsteltenis van
de zending is er echter op 1 sep
tember 1958, 100 pet. gesubsi
dieerd, een rooms-katholieke
P.M.S. geopend te Hollandia. in
een gebied dus waar r.k. voedings
scholen geheel ontbreken De
ALS wij goed zijn ingelicht zal
binnen afzienbare tijd een
tweede katholieke P.M.S. volgen,
waarna missie en zending dus
quitte zouden zijn. Als men dan
let op de getalsverhoudingen, wat
betreft de voedingsscholen. zal de
onbillijkheid van de situatie, die
dan zou ontstaan, wel duidelijk
zijn. Maar daarover nu niet.
Wat ons thans vooral interes
seert is de situatie van de Noord
kust. Daar zijn, wil de zending' de
bevolking kunnen bieden waar ze
recht op heeft, op z'n minst 3
P.M.S.-en nodig.
En als er een rooms-katholieke
P.M.S. moest komen, dan in Me
rauke. Deze school was dan ook
opgebracht op de ontwerpbegro
ting 1958 voor Nederlands Nieuw-
Guinea. die evenals die voor 1956.
1957 dit najaar nog door de Sta-
ten-Generaal moet worden behan
deld.
Maar de directeur van culturele
zaken te Hollandia heeft anders
beslist. En dus is de subsidie voor
Merauke voor de r.k. school in
Hollandia gebruikt.
Nogmaals: de school In Merau
ke zal er ook wel komen. Maar
daar raat het niet om. Waar het
wel om gaat Is dat, In een demo
cratisch bestel als het onze. de
overheid reen voorkeur kan en
mar tonen voor missie of zending,
als zij de beschavingsarbeid, die
beide In nauw verband met haar
eigenlijke werk doen, steunt.
Grafici op 25 oktober
naar Utrecht
Het hoofdbestuur van de Ned. Christe
lijke Grafische Bedrijfsbond heeft de af
gevaardigden van de vakgroepen boek
en diepdruk, binderij, papierwaren en
enveloppenbedrijf. lithografie, chemigra-
fie. chefs en administratief personeel bij
eengeroepen voor een landelijke vak
groepvergadering op zaterdag 25 oktober
a.s. in gebouw K. en W. te Utrecht om
te spreken over de stand van zaken met
betrekking tot het afsluiten van een
nieuwe c a o. voor het grafisch bedrijf.
Nu de oude c.a.o. steeds moet worden
verlengd, omdat tussen de werkgevers
werknemers in het grafisch bedrijf
De synode te Spakenburg
Het overtuigend Schriftbewijs van
de tegenstanders ontbreekt
(Van een onzer verslaggevers)
MET 17 tegen 15 stemmen heeft de generale synode van de vrijgemaakte
gereformeerde kerken uitgesproken, dat de beoordeling van de vraag of toe
passing van de wet algemene ouderdomsverzekering (A.O.W.) geen zaak
voor de synode is. Deze vraag kan in de mindere vergaderingen worden af
gedaan. De synode ziet in deze kwestie momenteel geen zaak, die de (plaatse
lijke) kerken in het algemeen raakt. Daarom besloot zij niet in te gaan op
verzoeken van de classis Warffum enz. om via «en rechtelijke procedure te
kunnen vaststellen of de A.O.W. in strijd is met de wet op de kerkgenoot
schappen van 1853.
Uit de stemmenverhouding kan
men opmaken, dat de synode niet zo
maar tot dit besluit kwam. Voor- en
tegenstanders van het te dezer zake
gemaakte commissierapport hebben,
nadat zij voor een deel dinsdag ai
aan het woord geweest waren, de he
le woensdag over deze materie ge
sproken.
Drie opvattingen kwamen daarbij
duidelijk naar voren. Er waren syno
deleden die in overeenstemming
met het commissierapport de
A.O.W. in haar toepassing op de pre
dikanten in strijd achtten met de Hei
lige Schrift, de kerkenordening en de
blijvende garantie van vrije uitoefe
ning van de godsdienst.
Hier tegenover stonden degenen, die
de A.O.W. wel aanvaardbaar von
den voor predikanten, daar men hen
in dit geval niet als predikant maar
als staatsburger diende te beschou-
Een derde groep meende, dat heel
deze aangelegenheid op ..lager" ni
veau thuishoorde: in de kerkraden.
Deze laatste groep behaalde de over-
Ds. H. van Tongeren te Leeuwarden
die men als representant van de eerste
categorie moet beschouwen, begon zijn
verdediging van het commissierapport
met uit de Openbaring de tekst te cite
ren. waarin staat dat zonder het ..merk
teken van het beest" niets gekocht of
verkocht kan worden.
De tijd, waarvan het laatste bijbel
boek spreekt, is nu al gekomen, meen
de ds. Van Tongeren. Socialisme en di-
ï«tLjZ,??h mutrpDwe: wuie van ner ourger.cnap oer preaman-
n^r Hp hptwpn mpn h«np^ len hun ambt niet verwaarloost. Maar
ren kan alin dc lant de kerken moeten waken, dat zij ter wil-:
oterheiVwaa? h^f kPrkSid aanSele le van het ambt d« Predikanten hun
eenheden hetreft kerkelijke aangele burgerschap niet verwaarlozen; dit laat-
Aanvaardenwe de A.O.W. aldus ds>* met strekking tot de A.O.W.
Van Tongeren, dan geven we ons klak-j
node meent, dat twee wetten tegen el
kaar strijden, dan mag zij voor de in
terpretatie van deze wetten zeker een
rechterlijke uitspraak vragen. Procede
ren kan trouwens óók profeteren zijn.
Ds. J. van Bruggen te Assen, prae-
aes der synode, bestreed het rapport.
Hij vond de daarin geciteerde teksten
niet bruikbaar als bewijsmateriaal voor
de stelling dat de overheid met de
A.O.W. de vrijheid der kerken aantast.
Groter bezwaar had ds. Van Brug
gen echter tegen de strekking van het
rapport als geheel. „Dit rapport roept-
te wapen waar het wapen niet nodig
is.' Dat is gevaarlijk omdat het daar
door afleidt van het punt waarop de
strijd wèl nodig blijkt te zijn", vi
kerde hij.
Het punt waarop de overheid zich
greep aan de rechten der kerken lag
bij de aanvaarding van de wet op de
bedrijfsorganisatie. Daarin worden de
kerken onderworpen aan een bestuur.
Hier past het protest, gelijk het ook
gehoord is; maar niet vanwege de ker
ken gezamenlijk dooh door de kerken
afzonderlijk, die geweigerd hebben
de vereiste promie te betalen, en
door de minister tot heden ongemoeid
gelaten zijn.
Evenzo sprak ds. J. A. Vink te
Amersfoort, assessor van de synode.
De kerken moeten zelfstandig en plaat
selijk de zaak oplossen. Zoals zij ook lo
caal geweigerd hebben zich te laten in
corporeren in de bedrijfsverenigingen.
De overheid moet oppassen dat zij ter-
wille van het burgerschap der predikan-
Geen taak
keloos over aan de machten
dirigisme. Satar. .r.cht
kerk verkrijgen en hij komt daarom i Ds. P. Lok te IJ muiden wm van op-
met geld. Ten tijde van de vrijmaking vatting, dat de tijd voor protesten
heeft hij er op die m«
zijn strik gevangen. Zij
voor hun broodje
velen in
ren bangi
i maakten zich niet
de zegen van het kerkverband,
dat wij ons als kerken gezamenlijk te-i
gen deze bedreiging van de vrijheid der
kerken kunnen keren, verklaarde ds.
Van Tongeren. Alleen voelde hij niets
voor procederen, wel voor profeteren.
Socialistisch
Ouderling C. C de Vries te Hattem
noemde de A.O.W. een socialistische
wet. De overheid matigt zich daardoor
rechten aan. die haar niet toekomen.
De neer De Vries achtte ook de ver
plichting voor de kerken om lid te wor
den van een bedrijfsvereniging voor de
wachtgeld- en werkloosheidsverzekering
laakbaar. ..Kermisexploitanten en dans
instituten worden hier met de kerken
op één hoop geworpen", riep hij uit.
..Dat is een smaad voor de naam van
Christus."
Ds. C. Trimp te Middelburg, rappor
teur van de commissie hield vast aan
zijn in het rapport neergelegde mening,
dat een kerkeraad nooit mag dulden dat
zijn predikant terzake van het levens
onderhoud gedwongen wordt zich van
de gemeente voor eruge procenten te iso
leren. Juist op het punt van het levens
onderhoud is d. dominee nooit los te
maken van zijn gemeente. Want die
gemeente heeft rechtstreeks van Chris
tus bevel gekregen de predikant te on
derhouden.
Proefproces
Wanneer men het staatsburgerschap
van een predikant zo zwaar laat we
gen. dat men voor hem de A.O.W. aan
vaardt. dan zal de liefde der gemeen
te gaan verschrompelen. Men brengt dan
ook de diaconale taak der gemeente in
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hedel C. v. d. Bosch te
Bodegraven; te Vreeswijk W. H. van
Kooten te Hasselt.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Woerden P. H. Seggelink
te Maarssen.
Tien jaar Ger. opleiding
gezinsverzorgsters
Ongeveer 300 gezinsverzorgsters, oud
leerlingen van de mr. A. J. L. van Beeck
Calkoenschool Geref. opleiding
gezinsverzorgsters voor Amsterdam
Noordholland zijn gisteren in de
Woestduinkerk bijeen geweest ter vie
ring van het tienjarig bestaan van de
school. Bij afwezigheid wegens ziekte van
de voorzitter, prof. dr. W. J. H. Caron,
sprak de secretaris, de heer F. Kunst,
een herdenkingsrede uit. In het bijzon
der herdacht hij de heer H. A. Hofman,
die tijdens een diaconale conferentie tien
jaar geleden het initiatief tot de oprich
ting had genomen. Diens weduwe, de op
het feest aanwezige mevrouw Hofman-
Binnema, was de eerste directrice.
Vele sprekers deden hun gelukwensen
van geschenken vergezeld gaan.
Des middags voerden oud-leerlingen
een toneelspel op.
gen de A.O.W. al achter de rug lag.
Men had moeten protesteren toen de
wet als ontwerp op tafel kwam. Een
maal aanvaard behoorde men er loyaal
tegenover te staan.
Ds. G. Janssen te Amsterdam-West
zei dat de predikanten niet gewikkeld
behoeven te worden in zaken va
leeftocht. Die behoren aan de gemeen
te en daarom sluit het niet aan op de
ordinantie van Christus wanneer ande
ren zich opwerpen om voor de leef
tocht der predikanten te zorgen. In zo
verre ging hij accoord met het rapport.
Evenwel achtte ook hij deze zaak niet
thuis te horen bij de synode.
De predikanten Lok en Janssen dien
den hierna een voorstel ln, waarin werd
nitgesproken, dat deze aangelegenheid
allereerst de mindere vergaderingen
aanging, en dat de synode de A.O.W.
in het huidig stadium geen zaak vond
voor de kerken gemeenschappelijk. Aan
het verzoek van de classis Warffum,
wenste zij derhalve niet te vold<
Nadat eerst het voorstel van de c
missie was verworpm, aanvaardde de
synode het voorstel Lok-Janssen.
nog geen overeenstemming is bereikt Jeva4rt stelde ds. Trimp. Want. zei hij.
over de inhoud van de nieuwe, is een men gaat dan het socialisme inkapse-
•ituatie ontstaan, waarin het hoofdbe- len In de kerkelijke huishouding.
stuur van de N.C.G.B. het wenselijk Aangaande de voorgestelde rechterlij-
acht met de afgevaardigden uit het land ke procedure zette hij. uiteen, dat dit
overleg te plegen.
I zeker niet ongeoorloofd was. Als de sy-
Organisaties van docenten:
is so niet bij te houden
DE snelle ontwikkeling van de
techniek plaatst het hoger
technisch onderwijs in ons land
voor vele vraagstukken. Steeds
meer nieuwe takken van weten
schap zoals de kernenergie, de pro
blemen van de hoge temperatu
ren en van de zeer snelle moto
ren, het gebruik van isotopen en
de technische aspecten van de
automatisering, worden snel in de
praktijk toegepast. Het hoger
technisch onderwijs beschouwt het
uiteraard als zijn taak ook deze
zaken zijn leerlingen bij te bren
gen, maar het ondervindt daarbij
vele moeilijkheden.
De Bond van Verenigingen van Lera-
:n van Middelbare Nijverheidsscholen
in Nederland heeft daarover een boekje
open gedaan, daar de situatie bij het h.t.s.
steeds moeilijker wordt.
De organisatie van de hogere technische
scholen (23) is volgens het hoofdbestuur
van deze bond te veel gecopieerd van de
inrichting voor v.h.m.o., waardoor eigen
karakter en gerichtheid wel erg veel in
36.
..Het is de verschrikkelijkste zatk. die ik ooit heb
meegemaakt", zei hij verontwaardigd tegen de
twee advokaten. ..Hij moet wel de grootste schurk
onder de schurken zijn geweest."
..Onvergeeflijk, dat hij niet voor zijn dochter heeft
"^ChwcrgeefHJk? Zegt u maar gerust, dat hij met
goed wijs was. hernam de graaf. Niemand met
enig gezond verstand last zo zijn dochter over aan
r zijn dochter heeft
Twintig of vijfentwintig pond. antwoordde zij. en
die had ze aar. juffrouw Mason gegeven, die het
wel nodig had voor de huishouding. Ais dat kind
eon lint wil kopen voor haar haar. dan kan ze het
nog niet eens betalen Kunt u zich dat voorstel
len"" De nieuwe graaf was opgewonden. ..Ik ben
ervan overtuigd, dat zoiets nog nooit is voorgeko-
m^Geen geld voor haar persoonlijke behoeften!"
riep Carlyle uit.
..Geen cent. En ex zijn geen fondsen en die zul
len er ook wel niet komen, voor zover ik kan zien".
Warburton knikte. ..Zeker, mylord. Het zwaar
belaste landgoed gaat in uw bezit over en wat er
aan persoonlijke bezittingen overgebleven is, gaat
naar de schuldeisers."
..Ik begrijp, dat East Lynne van u is. De graaf
wendde zich plotseling tot Carlyle. ..Isabella zei me
toderdaad", antwoordde deze ..Het kwam in
lurii in m ;n bezit Ik veronderstel, dat hij het ge
heim wilde houden."
Hij moest het wel geheim houden onderbrak
Wjrhurton ..want anders had hij er geen cent
van in zijn bezit gehad. Niemand wiet ervan be
halve de zaal-waarnemer van Carlyle en wij zelf."
van
doer ANN LUDLOW
nam hij in zijn eigen dienst. En wat Isabella
betrof, had hij opdracht gegeven dat ze het alle
maal moesten doen zoals zij het wenste en over
eenkomstig haar stand. De rijtuigen en de paarden,
waar ook iemand de wacht bij betrokken had. kocht
hij zelf; ze waren in uitstekende conditie.
Twee personen volgden de stoet; de graaf en Car
lyle. Laatstgenoemde was wel geen familie van de
overledene, maar toch een vriend. De graaf nodig-1 indeling by het v.n.m.o.
de hem blijkbaar uit. omdat hij niet alleen wilde I tief-technlsch moeilijk vo
lopen Er waren nog enige vertegenwoordigers van j vatbaar. De organisatie
Warburton werd door de graaf gemachtigd om de
beide bewakers in de sterfkamer te verwijderen.
Maar zeer tot verbazing
de gehate
het personeel bleven
wel m het huis. Warburton had
daar als voorzichtig advokaat ongetwijfeld een re
den voor De mannen bleven tot de begrafenis. Er
werd gezegd, dat als hij de mannen helemaal
had verwijderd, er een nieuw arrest zou zijn ge
komen.
Die vrijdagochtend had de begrafenis plaats. Op
het kerkhof van de kerk te West Lynne. Isabella
verzette er zich in haar hart tegen, maar ze zei
niets. De graaf had gezegd, maar op een moment
dat zij er niet bij was, dat het hem teveel zou
koeten als de begrafenis helemaal te Mount Severn
zou plaats vinden. Overigens deed hij alles wat
in zijn vermogen was om de zaken ter bevrediging
van ieder af te handelen Hij betaalde alle schul
den van de winkeliers en kooplui, hij gaf het per
soneel het nog verschuldigde salaris en een maand
salaris extra, in plaats van ze op te zeggen met
de gebruikelijke termijn van een maand. Hij be
taald ook hun rouwkleding. Pound, de huisknecht
de adel van het graafschap als dragers
kleèd en ten slotte werd de stoet gevolgd door een
aantal particuliere rijtuigen.
De volgende morgen was er grote drukte. De
graaf ging wog en Isabella zou ook vertrekken. Ze
gingen niet tegelijk. In de loop van de dag zou het
personeel ook vertrekken.
Toen de graaf klaar stond om in zijn rijtuig te
stappen, zag hij Carlyle komen.
..Ik was al bang. dat u niet zou komen, ik heb
nog net vijf minuten. U weet wat ik heb gezegd
over de grafsteen?"
..Zeker", antwoordde Carlyle. ..En hoe is het met
lady Isabella""
..Erg neerslachtig, vrees ik. het arme kind. want
ze was niet bij het ontbijt", antwoordde de graaf.
..Mason vertelde me. dat ze haar verdriet nog niet
de baas was. Een slechte man was het. wijlen
Mount Severn", zei hij nog eens nadrukkelijk.
..Laat lady Isabella zeggen. da<t ik weg ga en dat
jkjiaar nog graag wil zien", zei hij tegen een van
het hoger technisch onderwijs
dynamische karakter. Leerstof, die enige
jaren geleden volkomen up to date kon
worden geacht, is door de snelle ontwik
kelingen van wetenschap en techniek
min of meer verouderd.
Wensen
Om uit deze moeilijkheden te geraken
koestert de organisatie van (6000) docen
ten verscheidene wense
1. vermindering van het huidige aantal
lesuren (29) tot 16 uur per week
binnen het kader van de volledige
betrekking.
2. vergroting van de mogelijkheden tot
het verrichten van technische
tcnschappel(jk onderzoek.
3. vergroting van de mogelijkheden tot
regelmatig contact met Instellingen
van hoger onderwijs en de industrie.
4. salariëring op het peil van weten
schappelijk hoofdambtenaar A bij het
hoger onderwijs.
Nieuwe regeling
Vooral de koppeling van het h.t.s. aan
het v.h.m.o. is oorzaak van talrijke moei
lijkheden. Voor de nodige laboratorium
proeven moeten vaak omslachtige wegen
worden gevolgd. Voor bepaalde proeven
moet zelfs voor de aanschaffing van
materiaal toestemming worden gevraagd
bij het ministerie van sociale zaken
volksgezondheid, hetgeen volgens het
hoofdbestuur aanleiding geeft tot veel
tijdrovende correspondentie. Het verhalen
van de kosten van excursies naar fabrie
ken en bedrijven nodig voor de prak
tijk is om slechts een overigens
bijkomstig voorbeeld te noemen even
eens een ingewikkelde aangelegenheid.
De overheid heeft wel oog voor de
bijzondere positie van de hogere tech
nische scholen, maar de tegenwoordige
is administra-
»r verandering
docenten
erlangt daarom opheffing van de gelijk
schakeling met het v.h.m.o. en een rege
ling, die is afgestemd op het volkomen
eigen karakter van het hoger technisch
onderwijs.
Zelfstandig
het personeel, die in de buurt
graaf bedankte Carlyle voor zijn bijstand,
ik er zonder u door zou zijn gekomen, weet
zei hij. ..U hebt me beloofd, dat u eens
komt. metwaar. Ik hoop. dat u spoedig
ens in de buurt moet zijn", glimlachte
(Wordt vervolgd)
..Hoe ik
K°!a1s ik
Carlyle.
De laatste jaren is ook de docent recht
streeks betrokken by het praktijkjaar
van de leerlingen. De practikanten
moeten vaak op vrij hoog peil werken
onder leiding van academici; de ver
slagen van hun werk moeten door de
docenten worden beoordeeld, wat een
verzwaring van hun taak betekent. Om
deze werkstukken te kunnen beoordelen
moeten zij op hun beurt nauwe relaties
het bedrijfsleven en de instellingen
van het h.t.s. tussen het
hoger academisch onderwijs wordt door
velen niet voldoende o erkend", meent
de organisatie van docenten. Hun werk
komt veel meer overeen met dat van
wetenschappelijke hoofdambtenaren A
en van de lectoren dan met dat van de
leraren bij het vJun.o.
De Here Jezus heeft Zijn discipelen vriendengenoemd. Wij
mogen Jezus' vrienden zijn als wij doen wat Hij ons gebiedt]
Dat lijkt op het eerste gezicht merkwaardig eerder eenj
verhouding van heer tot slaaf Neen, zegt Jezus (leest u
er Johannes 15 maar op na), geen slaven, want die weten niet
wat hun heer doet. Vrienden weten van elkaar wat ze doen.
En Jezus noemt Zijn discipelen vrienden, omdat Hij hun
bekend gemaakt heeft wat Hij van Zijn vader heeft gehoordl
Vrienden van Jezus doen als het goed is graag wat Hijj
wil. Ook daarom zijn ze geen slaven: zij gehoorzamen niet
tegen wil en dank. En dit gebiedt deze Heer zijn tiriendenj
dat zij elkander liefhebben, gelijk Hij hen heeft liefgehad. Een
eenvoudige vraag: hebben wij vandaag graag gedaan wat Hij
wil?
VRIJHEID EN GEBONDENHEID
TNE CONVENTSGEDACHTE is on
losmakelijk verbonden met het
wezen van de christelijk-sociale ac
tie. Sterker en beter uitgedrukt: zij
behoort tot het wezen zelf, tot de
kern, tot het hart van de christelijk-
sociale actie.
Deze kernachtige woorden sprak op
13 februari van dit jaar de voorzit
ter van het Convent van Christelijk-
Sociale Organisaties, de heer M. Rup-
pert, ter gelegenheid van het 20-ja-
rig bestaan van het Convent.
We zouden het ook anders kunnen
zeggen: waar christenen samenwer
ken, daar moet het altijd mogelijk
zijn, dat conflicten worden opgelost
en tegenstellingen weggenomen. Deze
opvatting van de conventsgedachte
leeft met name in de kring van de
Christelijke Middenstandsbond. Hier
zijn inderdaad tegenstellingen en
moeilijkheden, die wel op conflicten
zijn uitgelopen. We denken speciaal
aan de cadeau-actie van de textiel-
detaillisten tegen de kruideniers, de
zogenaamde koffie-oorlog, waarbij de
gehele middenstand betrokken was.
Het initiatief tot oplossing van dit
conflict werd in de boezem van de
C-.M.B. genomen. En de overeenstem
ming. die de organisaties hier onder
ling bereikten, groeide uit tot een
algemene bijlegging van het conflict
en het vaststellen van regels om in
de toekomst nieuwe conflicten te
voorkomen.
Een andere kwestie, die we niet als
conflict zouden willen aanduiden,
maar toch wel als een zaak, die ver
schillende groepen van de midden
stand onderling verdeeld houdt, is
de parallellisatie.
En het is ook weer de Christelijke
Middenstandsbond, die op dit punt
met een naar onze mening zeer ver
dienstelijk voorstel is gekomen. Een
compromis-oplossing, waarmee alle
groeperingen aangesloten bij de
C.M.B. zich kunnen verenigen. Maar
gèen compromis in de zin van geven
en nemen, doch een christelijk-maat-
schappelijk verantwoorde oplossing,
NIEUWE REBELLIE
TAE comité's van openbaar welzijn
in Algerije hebben opnieuw de
kop opgestoken, nu zij zien, dat de
plannen van generaal De Gaulle
niet stroken met die van de extreme
Europese kolonisten. Onmiddellijke
aanleiding tot de dreigende houding
van de comité's was het door De
Gaulle bevolen uittreden van de mi
litairen uit deze organisaties, die
daardoor van hun kracht werden be
roofd.
Om zich een nieuwe machtspositie
te kunnen verschaffen hebben de lei
ders van bedoelde comité's gegrepen
naar een wapen, dat over het alge
meen nogal wat effect sorteert, nl.
het afkondigen van een algemene
staking. Dit is in bepaalde kringen
het beste middel om de massa voor
eigen doeleinden te organiseren en
zich een onderhandelingspositie te
verschaffen. Vandaar, dat de reactie
op deze stakingsoproep met grote be
langstelling werd afgewacht.
Naar het zich laat aanzien heeft de
krachtmeting tussen Parijs en Al
giers in d.eze dagen een hoogtepunt
bereikt. Het grote verschil met mei
van dit jaar is evenwel, dat verzet
tegen de huidige gang van zaken met
die daarom tot een compromis is ge
worden. Nu kan men de vraag stel
len, of hierbij de materiële kant van
de zaak niet een even belangrijke rol
heeft gespeeld als de principiële kant.
Wij willen hierop als antwoord ge]
ven een opmerking, die minister
Zijlstra heeft gemaakt enkele we-
ken geleden op het jubileumcongres
van de middenstand, namelijk deze,
dat men in de praktijk altijd ziet, dat
de christelijke politiek ook praktisch
steeds de meest juiste blijkt. Hier is
een samengaan, dat soms moeilijk
gescheiden kan worden.
Kort samengevat gaat het bij het
parallellisatievraagstuk om de vraag,
of een winkelier in een bepaaldt
branche de artikelen mag verkopen
uit een andere branche. De verwer
kelijking van deze parallellisatie mei
name voor de levensmiddelensector
is al geruime tijd een onderwerp van
studie. Een S.E.R.-commissie heeft
thans een ontwerp-vestigingsbesluit
voor een algemeen levensmiddelen-
bedrijf ln studie, waarvoor bij d«
middenstand maar weinig waarde
ring blijkt te bestaan.
De juistheid van de oplossing, die dt
C.M.B.-organisaties gezamenlijk voor.
staan, schuilt naar onze mening in
de evenwichtige verhouding tussen
parallellisatie en specialisatie. Een te
grote vrijheid in de richting van het
parallelliseren wordt tegengegaan
maar anderzijds keert men zich ook
tegen een al te gedetailleerd binden
aan het specialisme. Tot op zekere
hoogte en binnen bepaalde grenzen
is daarbij steeds het historisch ge
groeide gerespecteerd. Wij hebben
veel waardering voor dit standpunt,
dat elders in dit nummer uitvoerig
wordt weergegeven, en bevelen het
gaarne aan bij de regering en S.E.R.
Het lijkt ons juist, dat ook de hoofd
bedrijfschappen Ambachten en De]
tailhandel, die binnenkort deze kwes-!]
tie eveneens aan de orde zullen stel-(
len, goede nota nemen van de uit|<
gangspunten van het voorstel van de
Christelijke Middenstandsbond.
betrekking tot Algerije neerkomt op
verzet tegen generaal De Gaulle. i
Een tweede factor van betekenis is, i
dat de politieke rol van militaire lel-
ders als Massu is uitgespeeld en dat
generaal Salan, die zowel burgerlijk
als militair bevelhebber in Algerije
is, de bevelen van De Gaulle gehoor-
zaamt.
Tenminste even belangrijk zal de
reactie van de Europese bevolking
van Algerije op de stakingsoproep van
de comité's en op het daarna door
generaal Salan afgekondigde sta- i
kingsverbod zijn. Het zal nu spoedig
duidelijk worden, of deze mensen i
bereid zijn, te vertrouwen op het
beleid van generaal De Gaulle, of dat
zij zich in een nieuw avontuur wil
len storten door zich aan de zijde!,
van enkele extremistische leiders te
plaatsen.
Gelukkig zijn er tekenen, dat de
Europeanen in Algerije beginnen te
beseffen, dat verzet tegen de door
De Gaulle aangekondigde maatrege
len geen zin heeft. In mei konden
zij nog roepen om een hernieuwd'
optreden van de generaal, maar thans
zijn de mogelijkheden uitgeput.
Predikanten gaan
procederen om
A.O.W.-premie
Ds. B. Hennephof, predikant bij de
Oud-Geref. Gemeente te Dordrecht, is
bij de belastingkamer va.n het gerechts-
hof te 's-Gravenhage in beroep gegaan
een beslissing van de inspecteur
de belastingen, die deze predikant
aanslag in de inkomstenbelasting heeft
opgelegd in plaats van de premieheffing
A.O.W.. waartegen ds. Hennephof
)r maakte. De invordering var
aanslag inkomstenbelasting is inmiddels
door de minister opgeschort.
Ds. Hennephof heeft bezwaar gemaakt
tegen de premieheffing A.O.W., omdat
deze strijdig zou zijn met de in de
grondwet, het tractaat van Rome en de
wet op ds kerkgenootschappen gegaran
deerde godsdienstvrijheid. Voorts heeft
hij gemoedsbezwaar tegen alle vormen
"an verzekering.
Intussen heeft ds. D. Van Houdt, pre
dikant bij de Geref. Kerk te Uithuizer-
meeden (vrijgemaakt), bij de belas
tinginspectie bezwaar gemaakt tegen de
hem opgelegde aanslag inkomstenbelas
ting.^ omdat hij geen A.O.W.-premie wil
Zodra dit bezwaarschrift is afgewezen,
zal ds. Van Houdt in beroep gaan bij
de belastingkamer van het hof te Leeu
warden, daarbij aanvoerend, dat de
Schrift zegt, dat het de taak van de
gemeente is te voorzien in het levenson
derhoud van een predikant en dat de
vrijheid van godsdienst hem garandeert
de Schrift in deze te kunnen volgen.
Benoemd tot onderwijzeres aan de Chr.
Nat school te Vaassen (school woon
oord Ambonezen, hoofd de heer N. Hel
sloot) mevrouw Hu'^':amp-van Door-
te Apeldoorn (.jd.)
Ds. Luteyn met emeritaat
Ds. C. M. Luteyn. de nestor van dl
Hervormde predikanten te Groningen
viert a.s. zaterdag zijn 65e verjaardag,
zodat hij binnenkort met emeritaat zal
Ds. Luteyn werd in 1917 kandidaat
1932 deed hij te Groningen intrede. Ds
Luteyn heeft zich op velerlei gebied be
wogen. Hij maakt deel uit van het breed
moderamen van de Generale Synode,
lid van de commissie van opzicht van
Synode, lid van het curatorium
„Kerk en Wereld" te Driebergen
voorzitter van het hoofdbestuur van
Confessionele vereniging. In Apeldoorn
was hij een der oprichters en voorzitter
van de Chr. H.B.S. en president-curator
van het gemeentelijk gymnasium. Hi;
gaf er de stoot tot de oprichting van d«
Vereniging voor Ziekenverpleging en
stichtte er het gebouw „Licht en Leven"
en een nieuwe Chr. school.
C.H.J.G.-conferentie
over gebruik
kernwapens
Voor de najaarsconferentie heeft het
Federatiebestuur van de Christelijk-
Historische Jongerengroepen ditmaal
een centraal thema vastgesteld, nl. het
gebruik van kernwapens. Drie sprekers
zullen hierover het woord voeren op 18
en 19 oktober in het conferentieoord
„Ons Centrum" te Driebergen.
Dr. ir. G. A. Kluitenberg te Eind
hoven, oud'-voorzitter van de C.H.J.G.,
refereert over: „Kernenergie en samen
leving"; lt.-gen. M. R. H. Calmeyer te
•s-Gravenhage. lid van de Tweede
Kamer, over: „De politiek-strategisch?
achtergrond- van het kernwapenvraag-
stuk" en prof. dr. G. C. van Niftrik.
kerkelijk hoogleraar te Amsterdam,
ove* „De zedelijk-godsdienstige pro
blemen rondom de atoombom".
