CHRISTELIJK
LfiDY ISABELLA
WYBERT
Gunnen wij ons nog de tijd
voor de eredienst?
Twee standpunten Herv. Synode:
neen-zeggers en toelaters
o f
RADIO
Kerken ondervinden nog
steeds moeilijkheden
East Lynne
Eert woord voor vandaag
Kanttekening
N
„Doe uw schoenen van
uiv voeten
QVNNEN wij altijd werkelijk
ons de tijd om de eredienst
mee te maken? vraagt ds. L. G.
Chr. Grabandt zich af in het
Evangelisch-Luthers Weekblad.
Toen Mozet van God opdracht
kreeg om het volk van Israël uit
Egypte naar het beloofde Land
te leiden, moest hjj ryn schoe
nen uittrekken, „want de plaats,
waarop gij staat, ie heilig land."
De schrijver in het Evange
lisch-Luthers Weekblad ver
wijst dan naar het boekje psy
chologie van het ziekbed" van
prof. J. H. van den Berg, waar
in enige wenken voor bezoek
aan zieken worden gegeven. Hij
vervolgt dan:
ten, ook a] heeft men maar
paar minuten voor zijn bezoek.
Alleen op deze wijze neemt men
de tijd en geeft men blijk van zijn
belangstelling voor degene, die
men bezoekt. En dan schrijft
prof. Van den Berg: „Men gaat
dus zitten. Dat wil zeggen: men
trekt zijn jas uit en legt de hoed
de handen, want wie zonder
uit
dat te doen van
bruik maakt, blijft in
de zin toch staan:
klaar" om de kamer i
lijk te verlaten".
stoel ge-
m bepaal-
hij „staat
eer schie
ten. hoe irriterend het is
!e>mand op bezoek te hebben, die
met zijn jas aan als het ware „op
de wip" zit? Je voelt de onrust
die de bezoeker, daarvan meestal
geheel onbewust, beheerst Je
voelt je niet helemaal op je ge
mak. Het gesprek wil niet vlot
ten.
Trouwens, Je merkt het zelf
ook, wanneer je zo bij iemand
binnenkomt en even plaats neemt.
Het zit niet prettig te praten met
jas en mantel aan. Let u er maar
eens op. men zit op de „punt"
van de stoel.
concertzaal
of schouwburg enerzijds en dat
van een bioscoop anderzijds. De
mentaliteit van het publiek is niet
alleen anders vanwege hetgeen
men gaat zien op het toneel of
op het doek. Het verschil ligt
ook hierin: in een bioscoop ont
doet men zich niet van de jas of
mantel. Men staat ook inder
daad klaar om op te staan Je
merkt de onrust, die de bezoekers
beheerst, vooral tegen het einde
van de voorstelling. Nog voordat
het woord „einde" op het doek
verschijnt, zijn velen al opgestaan
om zich naar de uitgang te be
geven.
In een concertzaal of schouw
burg is dat anders. Men ontdoet
zioh van hoeden. Jassen, mantels.
Men geeft die af aan de garde
robe. Je neemt de tijd om rustig
te gaan zitten. Je wilt onbelem
merd luisteren of zien naar het
tebodene op het toneel of podium.
:n eerlijk gezegd erger Je je on
bewust aan die heer of dame, die
wellicht zeer praktische
denen. na de pauze met zijn jas
of mantel over de arm de zaal
binnen komt. Straks zijn zij er
het eerste uit.
L opzicht heeft de kerk het mees-
kerkgebouwen. Alleen de allermo
dernste en de pasgebouwde ker
ken hebben een plaats, waar men
zich ontdoen kan van Jas en hoed
en mantel. En terecht.
Het modern psychologisch in
licht acht sulk een garderobe bi)
de kerk een vereiste. Het gaat niet
om de gesellirheld sonder meer.
Maar om het werkelijk slch de tijd
gunnen om de eredien
Overigens is het opmerkelijk, hoe
bij de viering van het Heilige
Avondmaal vele mannen hun jaa
uittrekken, alvorens aan tafel
gaan. Men gaat immers ook thuis
niet aan tafel met een jas aan!
Dat is in menige kerk nog het
enige rudiment van de eerbied en
rust. die men zich een moment
oplegt. Maar helaas van korte
duur. Men is nauwelijks op zijn
plaats teruggekeerd, of de jas gaat
direct weer aan.
Reeds als Jongen stootte ik me
eraan! dat men de Jaa wel uittrok
en bij zich hield, maar deze al
probeerde aan te wurmen onder
net laatste lied dat aan het uit
spreken van de zegen vooraf ging.
F)OE uw schoenen van uw voeten,
U want de grond, waarop gU
staat, is heilige grond (Ex. 3:5).
Dat zegt Moses, die In grote ver
bazing en nieuwsgierigheid nadert
om dat vreemde verschijnsel eena
van nabil ie bezien, zonder nog te
weten, dat God hem ontmoeten
wil.
Zijn schoenen uitttrekken bete
kende voor Mozea zoveel als zich
ontdoen van datgene, waardoor het
onmogelijk was om direct weer op
stap te gaan. God dwingt hem om
de tijd te nemen Hem aan te ho
ren. zolang het God behaagt met
Mozes te spreken. Duurde daarom
die dialoog zo lang?
TN het ontdoen van onze Jassen.
A mantels, hoeden, brengen wij
God de eer Wij ziin Zijn gasten,
als wij de kerk betreden en ons
zetten om Ziin Woord te horen. Het
is meer dan een beleefdheid om
ons daarbij to te gedragen, dat wij
rustig ziin en ons rustig gevoelen.
Wij worden genodigd in de kerk
door een gastheer, Wie de dank,
de eerbied, het gezag en de liefde
toekomt. Wie zich zo genodigd
weet wordt er stil van en men
ontdoet zich van al datgene wat
belemmert om te luisteren en om
mee te doen in het koor van de
velen, die de lof van God herha
len.
Het atoombewapeningsvraagstuk
Rapport zal door een uitgebreide
commissie worden herzien
Voorkom
heesheid door
regelmatig gebruik
van
n
Geref. Bond
Overleg over de
toelating van de
vrouw in 't ambt
Maandag heeft de Gereformeerde
Bond ln de Ned. Hervormde Kerk ln
Utrecht een bijeenkomst gehouden om
de ontwikkelingen ln de Ned. Herv. Kerk
te bespreken en naar ons van diver
se zijden werd medegedeeld protest
aan te tekenen tegen de toelating van
de vrouw ln het ambt. De vergadering,
die geleld werd door de voorzitter, prof.
dr. J. Severijn. droeg een besloten ka
rakter.
Prof. Severijn deelde ons desgevraagd
mede. dat de besprekingen zich niet
voor publicatie lenen, aangezien zij nog
in het beginstadium verkeren. Zijn eni
ge reactie op de verklaring van het z.g.
„Comité 16181819" was: „Daar heb
ben wij niets mee te maken".
Het Comité 16181619 heeft gezegd
het te betreuren, dat bjj de groep der
kerkeraden en ambtsdragers die aan de
bespreking deelneemt, niet alle legitie
me groepen begrepen zijn, waardoor
volgens net Comité de kerk als zoda
nig slechts ten dele vertegenwoordigd
is. Het Comité is van mening, dat re
organisatie, reformatie en kerkherstel
slechts betrekking moeten hebben op het
besturende deel der kerk en hare ver
gaderingen op de kerk als instituut ln
haar presbyteriaal regerend karakter.
Daarom zou het Comité het devies van
de Bond gewijzigd willen zien in „Bond
tot herstel der Dordtse Kerkorde".
Voor „terugkeer tot Dordt" beveelt het
Comité het volgen van de Juridische
weg aan.
MeJ. da. mr. M. A. Klomp heeft ont
slag genomen als voorgangster van d<
afd. Laren-Blaricum. Mef. da. G. var
Drlmmelen heeft wegens vertrek naai
Canada tegen Pasen ontslag genomen als
voorgangster van de afd. H' v
i (N.H.
Advertentie
SIEMENS
e/t teJLeifiiie.
ethische cultuur". De kerk kan
niet altijd een duidelijk woord spreken;
dat is niet een gevolg van het ontbreken
de Heilige Geest, maar van de hoog
heid van het Evangelie. De commissie
wil wel een duidelijker uitspraak, maar
kon nog niet anders doen dan de stand
punten duidelijk maken. De commissie
heeft het vraagstuk èn onder eschatolo
gisch èn onder ethisch gezichtspunt be
zien. De liefde heeft thans een andere
gestalte dan in het Koninkrijk Gods.
Men kan het maatschappelijk leven niet
onder het abstracte begrip der liefde
stellen. Moeten wij dus een eigen-wet
telijkheid in de wereld erkennen? In
zekere zin wel. WJJ moeten verstaan
„tussen de tijden" te leven. De kerk
kan zich niet wettisch uitspreken, tenzij
over belijdenisvragen. Spreekt de kerk
over ethische kwesties, dan weten wjj,
dat wij altijd schuld op ons laden. Ook
wie meent geen enkele bewapening te
aanvaarden, wete, dat daarmee ook
schuld gedragen wordt.
tologische uitzicht niet verwerkt was
voor het heden.
Kerkvoogd Th. J. van Hagel (beoor
delingscommissie) achtte het rapport
]S DE KERK TEN AANZIEN van de atoombewapening in statu
confessionis (dat zij een bindende uitspraak kan doen)? Zo ja,
dan staan praktisch allen, die deze uitspraak niet aanvaarden onder
tucht. Met deze woorden opende op de Ernst Sillemhoeve prof. dr.
G. C. van Niftrik de discussie over de Hervormde Kerk en het
atoombewapeningsvraagstuk.
Op 18 juli 1957 had het moderamen
der synode een commissie benoemd om
dit vraagstuk te bestuderen. Thans
werd, zoals men weet, vrijdag en zater
dag een bijzondere synodevergadering
belegd om na te gaan of reeds een
duidelijk standpunt was bereikt. Wij
meldden in het kort hieromtrent reeds
één en ander.
Van de commissie waren de na
volgende leden op deze vergadering
aanwezig: prof. dr. G. C. van Niftrik,
prof dr. J. de Graaf, dr. W. Verkade,
dr. J. C. de Vos lt.-gen. b. d. M. R. H.
Calmeijer, ds. N. O. Steenbeek en dr.
Th. C. Frederikse. Van de commissie was
ds. M. Groenenberg rapporteur.
Prof. Van Niftrik, die de discussie
opende, wees erop, dat het niet een
voudig is lijnen te trekken van Jezus
Christus naar het ene of andere stand
punt; wat sommigen wel eens gemakke
lijk doen. „Jezus Christus is geen factor
Discussie
Praeaea dr. A. A. Koolhaas gaf ver
volgens leden en adviseurs gelegenheid
hun mening kenbaar te maken.
Diaken L. de Graaf zou het afwijzend
standpunt duidelijker in het geheel ver
weven willen zien. Da. M. A. Krop ver
geleek het atoomwapen met het natio-
naal-socialisme, dat in het begin ook
door velen aanvaaftf werd als dam tegen
het communisme, totdat zij, te laat, de
demonie van het middel inzagen.
Ds. P. M. van Galen miste in het rap
port tezeer het hart der prediking: de
bekering en het geloof in Jezus Chris
tus. Wat hebben wij sinds 1945 als volk
gedaan met de ruimte, die ons toen ge
geven werd? Alleen in de bekering is
er voor individu en volk een toekomst.
Jhr. L. de Geer betoogde, dat de Bijbel
vraagt het behoeden van de mensheid
en het behouden van het leven der aarde.
Ds. J. C. van Dongen achtte het stand
punt, dat wij ons te verheugen hebben
over het machtsevenwicht, aanvechtbaar.
Ds. J. Vink vond, dat het rapport niet
verder kwam dan het herderlijk schrij
ven Hoe dienen wij de vrede?
Ouderling K. F. Creutzberg vroeg de
kerk vrij te staan tegenover de rege
ring. Wij moeten met een stuk komen,
waarin iets positiefs staat. Ds. M. Groe
nenberg constateerde dat het standpunt
om de atoombewapening te aanvaarden
in het rapport overheerste. Ds. K. Schip
per zag aan de wapens bevestigd, dat
de wereld in het boze ligt. Oproep tot
bekering is zeer nodig. Ds. R. Kaptevn
stelde zich op het standpunt der neen-
zeggers. Ds. A. Dronkers wees op het ge
vaar effectloos dure woorden te spreken.
Ds. A. v. d. Flier vroeg zich ook af, of
wy de adempauze van thans wel goed
gebruiken.
Dr. E. E m m e n loofde het rapport.
Hü stelde voor bij het beraad de andere
kerken in Nederland te betrekken. D s.
N. O. Steenbeek wees erop, dat de
coi^znlssie geaarzeld heeft verder te wer
ken, toen zU hoorde dat de Wereldraad
van Kerken met een rapport zou komen.
Men is doorgegaan om synode en ge
meente een hulpmiddel te verschaffen
by de bespreking van het vraagstuk.
De synode besloot na toelichting van
enige commissieleden, een commissie te
benoemen, die het rapport zou moeten
aanvullen n.a.v. de gevoerde discussie.
Richtlijnen
In de zitting van zaterdagmorgen kwam
het door deze nieuwe commissie opge
stelde vijftal richtlijnen in bespreking.
De volgende desiderata kwamen erin
naar voren: 1. het spreken over atoom
bewapening dient meer door het theolo
gisch denken bepaald te worden; 2. in
onze totaal gewijzigde situatie moet een
totaal nieuw ntwoord worden gegeven;
3. het rapport moet meer tot de gemeente
zijn gericht: 4. een klaardere theologische
inzet zou de keuze in het ontwerp ge
noemd als een „vraag van schuld en
boete, van onrecht doen en onrecht
lijden" beter tot zijn recht doen komen
en 5. concreet zou moeten worden aange
geven op w-'ke punten kerk en volk zich
zouden moeten bekeren en boete doen.
lichaam in het leven te
roepen, dat kerk, overheid en volk blij
vend bij deze problematiek zou bege
leiden. Ds. J. J. Goorbuls zou graag
zien, dat de kerk een eigen weg zou
gaan; die van het dragen der verdruk
king, ook door de onderdrukking van het
communisme heen. Ds. J. Vink wees
erop, dat het ontbreken van een uitspraak
over de atoor. bewapening grote teleur
stelling zou wekken.
De praeses vatte hierop de gevoerde
discussie samen en *e voor de com
missie van rapport uit te breiden met
ds. M. Groenenberg en jhr. L. de Geer
en het rapport te herzien in het licht van
alles wat de discussie heeft opgeleverd.
De synode zal opnieuw bijeenkomen
van 1719 november.
i*""' J °r"et'and,'!. Tund' Onderhandelingen met Oostduitse regering
standpunt, dat naast
punt onvoorwaardelijk ,,neen" tegen de
nucleaire bewapening zegt. Een uit
spraak in vreze en beven. Niet echter
geboren uit angst voor het naakte leven
maar alles, wat in het rapport gezegd
wordt, moet gezien worden als ver
legenheid. Generaal Calmeijer heeft
duidelijk uiteengezet tot welke conse
quenties dit standpunt leidt Maar wij
moeten desondanks onwankelbaar ver
trouwen. dat God de gemeente van
Christus zal bewaren. Het nucleaire
wapen is geen neutraal ding. maar een
geestelijke boosheid. Eerst als de kerk
radicaal ,,neen'' heeft gezegd tegen dit
wapén, kan zy meezoeken met de
anderen naar wegen en middelen om
mensen en volken vreedzaam te doen
samenleven.
Uitdaging
Generaal M. R. H. Calmeijer wees
erop, dat de mensheid thans staat tegen
de grootste uitdaging aller tijden: het
aloude Russische imperialisme, thans
gedreven door de pseudo-religie van het
communisme. Thans is er evenwicht ln
de kernbewapening. Naarmate dit even
wicht blijft bestaan, wordt de kans op
een nucleaire oorlog geringer. De uit
vinding van de atoombom kan niet meer
ongedaan gemaakt worden. By een
evenwicht is er tijd, dat het communis
tische dwangregiem in elkaar stort. De
kerk moet de geestelijke kracht van de
dictatuur
De raad van de Evangelische
Kerk in Duitsland heeft in Ber
lijn de algemene toestand van de
kerk uitvoerig besproken. De on
derhandelingen met de regering
van de Oostduitse republiek, spe
ciaal met minister-president Gro-
tewohl, worden gevoerd door bis-
Dr. W. Verkade wees erop. dat het
voorkomen van oorlog Iets andera la
dan bet bewaren van vrede naar e
gelisohe sin. Toch heeft het er Iets
te maken: het geeft ons ruimte. Het
betekent, dat vredelievende regeringen
In vryheid kunnen bandelen. Hy was
biy. dat het standpunt der neen-zeggers
ln het rapport vermeld was, maar
schaarde sich by het andere standpunt,
hoewel by vóór Hitier een voorstander
was geweest van eenzUdlge bewapening.
Ds. P. G. van der Ilooff gaf namens
de commissie, die het rapport ter be
oordeling had ontvangen, als zyn me
ning weer. dat het rapport meer een
tijdschriftartikel was dan een synodaal
stuk. Tezeer werd een theologische ver
antwoording gemist, terwijl het escha-
Advertentie
Hebt U nog
"Akkertjem" In hulm T
Zorg dat U altijd "Akkertjei" bij
de hand hebt, snellere „Akker-
tje»"-hulp voor kriebelende, ver
moeiende, koortsige verkoud
heid. Verwaarloos verkoudheid
niet - die geniepige eriepbacillen
mogen geen kans krijgen! Een
"Akkertje" in water zacht laten
worden - doorslikken het ge
neeskrachtige micro-poeder lost
snel en zacht op zonder nadeel
voor maag, hart en nieren. Zo be
strijdt een "Akkertje" Uw griep!
"AKKERTJES"
flitsen uw klachten wegt
34.
„Ik hoordé Iémand rotpen, dat i
ten". begem ze en haar woorden
en stotend. „Wat wilt u van mij?"
Toen kwamen de klachten k», maar op ten ge
moedelijke toon. Ze luisterde er naar tot ze er ziek
v«n werd. Er waren zoveel schuldbekentenissen en
wissels en hypotheken, schulden van allerlei asrd.
zelfs van het maken van livreien van de huisknech
ten, bro^d en vlees en loon van personeel, dat niet
tot het huis hoorde.
Wat moest lady Isabella antwoorden? Wat voor
verontschuldiging kon ie naar voren brengen? Ze
keek van de een naar de ander en voelde een on
bestemd medelijden.
„Het geval U. Juffrouw", zei een van de men
sen, die er uttzag als een heer. „wij waren hier
niet gekomen om u lastig te vallen ik spreek nu
voor mezelf als de zaakwaarnemers van de lord.
Warburton en Ware. waar velen van ons direct naar
t.->e zijn gegaan gisteravond, ons niet gezegd had
den dat er geen shilling over was. alleen de inboe
del En in «o'n geval is het: wie het eerst komt,
het eerst maalt, en daarom ben ik vanmorgen di
rect gekomen en heb beslag laten leggen."
„Dat was al gebeurd voordat u kwam", zei een
ander, die wel een broer kon zijn van de twee op
passers boven. ..maar wat brengt al dat spul op.
Lu vergelijking met wat er boven water moet woe
den grbracht* Het is eer emmer uit de Theems."
„Wat kan Ik doen?" vroeg Isabella zenuwachtig
„wat wilt u dat ik zal doen? Ik kan u geen geld
geven. Ik
Nee. juffrouw", viel een rustige msn met een
bleek gezicht haar ln de rede. „als we goed zijn
ingelicht, dan bent u er nog veel erger aan toe
dan wij. want u zult geen huls overhouden dat u
uw eigen kunt noemen, noch één sou in geld
„Hij is een schurk geweest, voor ledereen", on-
van
door ANN LUDLOW
derbrak een onbeheerste stem. „hij heeft duizenden
geruïneerd
Er werd direct weer ..set! ast!" geroepen, zelfs
deze mensen wilden geen Jong meisje beledigen.
„Misschien wilt u onj één vraag beantwoorden.
Juffrouw", hield een stem vol, niettegenstaande de
vermaning om stil te zijn. „Is er wat gereed geld.
dat we
Hij kon de zin niet afmaken. Er was nog iemand
de kamer binnengekomen. Carlyle. Hij zag de be
vende handen en net bleke gezicht van Isabella en
richtte zich meteen tot de laatste spreker:
„Wat heeft dat te betekenen?" vroeg hij op een
toon van gezag. „Wat verlangt u?"
..Als u een vriend van wijlen de graaf bent, dan
moest u dat weten", waa het antwoord. „WIJ wil
len onze schulden betaald hebben."
„Maar dit ls de plaats daar niet voor", antwoord
de Carlyle weer. „U bent hier allemaal bij elkaar
gekomen, maar op deze manier bereikt u niets. U
moet zijn bij Warburton en Ware."
„Daar zijn we geweest en die heeft ons ge
antwoord ook: een ijskoude verzekering dat er niets
was, voor niemand."
„In ieder geval krijgt u hier niets", merkte Car
lyle op, terwijl hij de kamer rondkeek. „Ik mag u
misschien wel verzoeken dit huis te verlaten."
Het leek er niet erg op, dat er aan zijn verzoek
zou worden voldaan. En dat zeiden ze ook.
„Dan waarschuw ik u voor de gevolgen, als u
weigert", zei Carlyle rustig, ,,u bevindt zich hier
op de eigendom van een ander. Dit huis was niet
meer van Lord Mount Severn, hij heeft het enige
tijd geleden verkocht."
Ze wisten wel beter. Sommigen lachten en zeiden
dat het een mooie smoes was.
„Luistert u, heren", ging Carlyle verder op zijn
eenvoudige, openhartige manier, die niet naliet in
druk te maken. „Het zou dwaasheid zijn iets te be
weren waarvan zo dadelijk het tegendeel bewezen
kan worden, als er opening van zaken komt. Ik
geef u mijn woord van eer dat dit landgoed, met
het huis en al wat er in is. op wettige wijze is
overgegaan, maanden geleden, in handen van
iemand anders.
Tijdens zijn laatste bezoek was hij slechts gast
Gaat u het maar vragen aan zijn zaakwaarne-
„Wie heeft het gekregen?" werd er gevraagd.
„Carlyle van West Lynne. Sommigen van u ken
nen die naam misschien wel."
Dat was inderdaad het geval. Ze kenden zijn
der als een uitstekend advokaat. en ook de zoo..
„Ik ben het zelf, zei Carlyle. „En als een goed
advokaat. zoals u mil belieft te noemen, kunt u
niet veronderstellen, dat ik mijn geld zal wagen
aan een koop die niet volkomen veilig gesteld is.
Ik heb het zelf niet gedaan, maar door middel van
een makelaar."
„Is het geld al betaald?" vroegen verschillende
stemmen.
(Wordt vervolgd)
schop D. Mitzenheim. Zij duren
nog steeds voort.
Ondanks alle pogingen van kerkeiyke
zyde om een normale verhouding met
de staat te verkrygen, bestaan nog steeds
de benauwdheid van geweten en de be
lemmering van het kerkelyk leven. Voor
al de opvoeding van de jeugd vormt een
reden tot bezorgdheid.
De onderhandelingen met de staat
hebben tot nu toe niet geleid tot de
gewenste resultaten. De raad van de
Evangelische Kerk wenst dan ook, dat
J- pogingen om een ontspanning te be-
•kstelligen, worden voortgezet. De
gemeenten worden verzocht om voorbede
jor deze pogingen.
De president van de Duitse Kerkdag,
dr. von Thadden-Trieglaff. heeft aan
toond. Door middel van deze kerl
gen wordt de oecumenische verbon
denheid van de christenheid ten zeerste
verdiept, meende dr. von Thadden-
Trieglaff.
Verbondenheid met
kerken in Afrika
De Duitse Evangelische kerken en de
andere Duitse evangelische gemeenten in
ilangs bezoek
Zuidwest-Afrika he1)l
gekregen van een vertegenwoordiger
de kerken in het vaderland. Tijdens
reis van enige maanden had het hoofd
van de buitenlandse afdeling van de
Evangelische Kerk gelegenheid zich van
de toestanden ln deze gemeenten uit
voerig op de hoogte te stellen. De oecu
menische verbondenheid van de Evange
lische Kerk met de andere christeiyke
kerken van het Afrikaanse continent is
door deze reis tot uitdrukking gebracht.
Leerkrachten in
Israël staken
scholen zijn dezer dagen in staking ge
gaan ondanks het feit, dat hun vakbond
hiertegen was gekant. De leerkrachten
eisen een hogere status en een honore
ring, zoals die by andere regeringsdien
sten op openbare instellingen in Israël
bestaat. Maar de voornaamste eis is. dat
de leerkrachten hoger worden geplaatst
in het maatschappelijke leven en als ge
volg daarvan meer dan de onderwijzers
van de lagere scholen gaan verdienen.
De minister van onderwijs heeft deze
eisen afgewezen en verklaard een even
tueel overleg alleen te willen plegen
me» de associatie van leerkrachten ln Is
raël. Deze steunt de eisen echter niet.
Luther gezangenboek
vlóóg Keg in Amerika
In een half jaar tyd zUn ruim éi
miljoen nieuwe Lutherse gezangenbo.
ken in de Verenigde Staten verkocht. In
maart verscheen deze nieuwe uitgave,
die door acht kerken gemeenschappelijk
werd samengesteld.
Het hoge verkoopcijfer gaf dé uitge
vers moed: zij besloten nog voor het eind
van dit jaar een nieuwe oplaag
400.000 exemplaren te laten drukken.
Er zijn mensen (u kent ze wel uit uw omgeving en misschim
denkt u er ongeveer net zo over), die het christendom b,
schouwen als een manier van leven: de één gelooft dit,
ander dat, en je moet elkaar daarin maar vrij laten. De
„verdraagzame" onverschilligheid is niet van vandaag
gisteren. Toen de apostel Paulus in Rome aankwam en zit
allereerst tot de Joodse synagoge wendde, zeiden de Joodt
voormannen: „We weten niet veel goed of kwaad van u, mat
we willen wel eens horen wat uw denkbeelden zijn, war,
we weten dat deze secte overal tegenspraak vindt." Mi
andere woorden: Paulus' denkbeelden zullen wel niet hel*
maal in orde zijn, maar het is de moeite waard eens iets ooi
een nieuwe Joodse partij te horen, zeker als je zelf zo ver toa
in Rome zit. Doch onwillekeurig zeggen deze Joden iets hel
waars van het christendom: het vindt overal tegenspraak, mq
kan er niet neutraal tegenover blijven staan als men e
werkelijk mee in contact komt. Wie niet voor Christus is, t
tegen Hem, en wie niet tegen Hem is, is voor Hem. Ee)
derde weg is er niet.
HET GARANTIEPRIJSBELEID
j^/JEN moet minister Vondeling prij
zen voor de snelheid waarmee
hij de nieuwe garantieprijzen heeft
bekend gemaakt. De minister van
landbouw, visserij en voedselvoor
ziening is zelfs voornemens om vol
gend jaar deze prijzen omstreeks
september bekend te maken. Voor
de boer is dit ongetwijfeld van groot
belang. Bij het opstellen van zijn
plannen voor het komend jaar zal
hij dan rekening kunnen houden
met het uitgestippelde regeringsbe
leid.
Dit is vooral van belang, nu de re
gering kennelijk van plan is de boer
meer risico te laten dragen. Dat
blijkt niet alleen uit de voortzetting
van het beleid om de garantie te
beperken, maar ook uit het feit dat
de veehouder een gedeelte van het
marktrisico voor zijn rekening moet
nemen.
Over dit laatste punt zal de komen
de weken nog veel te doen zijn. Het
landbouwschap heeft zich reeds hef
tig gekeerd tegen deze gedachte, die
nu dus werkelijkheid is geworden.
Als aan het einde van deze maand
de begroting van landbouw, visserij
en voedselvoorziening in de Tweede
Kamer wordt behandeld, zal het
vraagstuk van het marktrisico onge
twijfeld in het middelpunt der be
langstelling staan. Minister Vonde
ling zal het dan misschien nog wel
zwaar te verduren krijgen, maar het
feit dat hij een kabinetsstandpunt
vertolkt zal hem een steun in de
rug zijn.
Bij alle kritiek die men op de po
ging van minister Vondeling zal
hebben om de veehouder in aanra
king te brengen met de ongunstige
situatie op de zuivelmarkt, zal men
toch niet uit het oog mogen verlie
zen, dat het uitgangspunt van de
landbouwpolitiek onveranderd blijft.
De regering blijft streven „naar het
verschaffen van bestaanszekerheid
aan goed geleide, sociaal en econo-
EEN VERGULDE PIL
I
mlsch verantwoorde bedrijven al a
primaire grondslag voor het lanf h
bouwbeleid". Discussies en kritia d
op dit nieuwe element in het melk
beleid van de regering hebben dui
alleen maar zin, als zij getoeti
worden aan dit algemeen aanvaardt e
uitgangspunt. Met een min of mee a
sentimentele benadering van hi 8
zuivelprobleem komen we waarlijl c
niet verder. c
Het is een bekende stelling van mi
nister Vondeling, dat landbouwpoll
tiek ook consumentenpolitiek moe
zijn. Aan deze gedragslijn heeft d s
bewindsman zich ook nu gehoudei 1
De consumentenmelkprijs wordt, al 5
thans voorlopig, niet verhoogd. D» t
zou wèl het geval geweest zijn, al 1
het kabinet had besloten het vetgt
halte van de melk te verhogen.
De verhoging van het vetgehalte l 1
ongetwijfeld een der middelen oi J
onze zuivelmoeilijkheden enigszin
te verlichten. Dat het kabinet daar e
toe nog niet is overgegaan, ligt voo
de hand.
Momenteel beraadt de Sociaal-Eoa 1
nomische Raad zich over de consn-
mentensubsidies. De vakbewegln; 1
heeft bovendien de regering reed
doen weten, dat zij een verhogini
van de straatprijs voor melk nie
kan accepteren vóór het uitbrengei
van het SER-advies. Dit bewuste te
legram sloeg waarschijnlijk op di
a.s. verhoging van de slljtersmargt
maar het ligt voor de hand. dat he
ook moet gelden voor plotseling»
verhoging van het vetgehalte.
Of de wens van de vakbewegini 1
geheel vervuld zal worden, zullen
we omstreeks 1 november weten
Minister Vondeling zal dan over dc
slijtersmarge beslissen. Maar ook al
zou de consumentenmelkprijs da»
nog niet worden verhoogd, dan is d»
consument daarbij slechts voorloptf
gebaat. Want er is geen twijfel aai
dat de melkprijs in de loop van h»
volgend jaar zal stijgen.
J^E MAATREGELEN welke gene
raal De Gaulle gisteren voor Al
gerije heeft aangekondigd, moeten
de militairen in dat deel van Frank
rijk niet prettig in de oren hebben
geklonken. De generaal heeft nl. la
ten weten, dat de militairen in Alge
rije zich voortaan niet meer met de
politiek mogen inlaten.
Het bevel van De Gaulle maakt deel
uit van de richtlijnen welke de gene
raal heeft verstrekt voor de komen
de algemene verkiezingen ln Alge
rije.
Oppervlakkig gezien is er geen spra
ke van een actie tegen de militaire
leiders. Neemt men echter de situa
tie onder de loupe, zoals die zich
sedert mei van dit jaar heeft ont
wikkeld, dan kan men niet aan de
indruk ontkomen, dat De Gaulle het
uitschakelen van militairen als de
parachutisten-generaal Massu als
voornaamste doel ziet.
Om de pil te vergulden en tevens
verzet bij voorbaat moeilijk zo niet
onmogelijk te maken, heeft hij zijn
bevel omkleed met de algemene
richtlijnen voor de Algerijnse ver
kiezingen.
De krachtproef tussen de generaal
en de militairen, die in wezen kan
worden beschouwd als een kracht
proef tussen het nieuwe bewind h
Parijs en de burgerlijke en militair»
vertegenwoordigers van de £uropeu
bevolking van Algerije, heeft een be
slissend karakter gekregen.
Het pleit voor De Gaulle, dat hij ziek
niet heeft laten intimideren door di
extreme groeperingen in Algerije,
wier optreden hem aan de macht
heeft gebracht. Langzaam maar ze
ker distancieert hij zich daarvan en
laat hij zich lelden door wat naat
zijn mening het beste Is voor Frank
rijk en Algerije.
Daarbij heeft hij niet alleen de be-
langen van de Europese, maar ook
die van de Algerijnse bevolkings
groepen van Frankrijk op het oog.
En dit typeert het grote verschil
ln denken tussen hem en de koloneli
en kolonisten in Algerije.
De toekomst van Frankrijk zal ia
grote mate afhangen van de uitslag
van deze strijd, die zich totdusver
achter de schermen heeft afgespeeld.
Het al of niet slagen van het experi
ment-De Gaulle, dat geleid heeft tot
het stichten van de Vijfde republiek,
is van beslissende betekenis: Van
daar dat de stappen, die de generaal
gisteren heeft genomen, zo uiterma
te belangrijk zijn.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Rynsaterwoude (toez.):
C. J. Baart, kand. te Utrecht; te Dubbel
dam (2e pred.pl.): J. Ewolt te Kampen.
Aangenomen de benoeming tot voor
ganger van de Herv. Evangelisatie te
Ruurlo: J. F. Roth, em. pred. en hulp
prediker te Hoogmade (verb. ber.).
Bedankt voor Ameide en Tienhoven:
G. Bieshoek te Kamperveen; voor Een
rum: J. W. ten Kate te Baflo.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Dallsen (vac. H. Moolhui-
zen): cand. A. v. d. Deijl te Overveen;
te Schiedam (vac. G. Brinkman): A
Snoek te Groningen-N.; Andijk: L. H.
Kwast te Hoogeveen; te Avereest (vac
Everaars): Jac. Boonstra te Zwaagwest-
elnde; te Maartensdijk: kand A. v. d
Deijl te Overveen: Bodegraven: D Mak
te Roden )Dr.).
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Boek VAN DE DAG
Volk ln riet en modder, door Ga
vin Maxwell. Uitgave C. de Boer
Jr., Amsterdam.
In Irak, nabij de grens met Perzië,
wonen m ten dele nog nooit in kaart
gebrachte moerasgebieden van de
Tlgrisdelta een aantal nog vrij onbe
kende Arablerenstammcn. Hun leven
in dit bijna ontoegankelijke gebied is
uiterst primitief; zij wonen in rieten
„huizen", die een bouwtijd van slechts
enkele uren vergen en hun doen en la
ten worden beheerst door oeroude ze
den en gebruiken.
De Engelse journalist Gavin Maxwell
ls een van de zeer weinige westerlin
gen, die tot nu toe in dit gebied zijn
doorgedrongen. Hij dankte deze exclu
sieve expeditie aan de reeds volkomen
aan de mohammedaanse levenswijze
aangepaste Britse arts Thestger, die hij
op een van diens tochten mocht ver
gezellen. Maxwell heeft zijn wonderlijke
belevenissen op zeer onderhoudende en
ook leerzame wijze weergegeven. Men
behoeft beslist niet bijzonder geïnteres
seerd te zijn in andere landen en vol
ken om enkele genoeglijke uren te be
leven aan dit rijk geïllustreerde en pret
tig geschreven boek.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Beroepen te Midwolda (Ov.) J. P. v.
d. Boomgaard te Thesinge, te Werken
dam D. Slagboom te "s-Gravenzande.
te Deventer (vac. H. Toorman) T.
Brlenen te Mussel.
Tweetal te Nieuw Amsterdam: J.
TUmes te Nunspeet en H. v. d. Schoof
te De Krim.
CHR. GEREF. GEM. IN NED.
Aangenomen naar Vlaardingen K. v.
Twillert. kand. te Eemdijk. die bedank
te voor Drachten.
EVANO. LUTH. KERK
Beroepen te Stadakanaal C. Schroder,
prop. te Baarn.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Beroepen te Westzaan: A. H. S-wermA
prop. te Utrecht, die dit beroep s
