CHRISTELIJK
LADY ISABELLA
Misverstanden rondom de
Herv.-Lutherse consensus
Er komt geen vrijgemaakte
koopvaardij predikant
i
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Derde vormingscentrum
dringend gewenst
East Lynne
N
Dn. F. H. Landsman:„Geen
Hervormd imperialisme
JN Hervormd Nederland consta
teert di. F H. Landsman, dat
er ni*f veel naar buiten is ge
bleken van de dag van de eerste
oktober, die ran bijzondere be
tekenis was voor de Evange
lisch-Lutherse en voor de Ne
derlandse Hervormde Kerk. Op
die dag gingen nl. de wijzigingen
•in de kerkorde van de b«id«
kerken In, welke nodig waren
om de overeenkomst inzake
avcmdmaalgemeenschap en kan-
selruil te effectueren. Toch
heeft ds. Landsman enkele be
treurenswaardige misverstanden
ontdekt over de bedoeling en de
draagw/dte van de gesloten
overeenkomst. Hij schrijft daar
in bet E\angehsch Luthers
Weekblad van 13 leptember jl. on.
der het opschrift Om een woord".
De schrijver van dit artikel is
wat kregel over bepaalde uitingen
van Hervormde rijde. In de eer
ate plaats heeft hij, naar hij
meent, enkele malen gelezen dat
men over de nieuwe verhouding
sprak als over een „hereniging
Het kan tijn dat du wel eens uit
onkunde, ronder bijbedoeling ove
rigens. is gebeurd. Maar het is
onjuist da', ook ..Hervormd Neder
land" rich zo rou hebben uitgela
ten. Daarom weten we te goed
hoe de vork In de steel rit. De
kerkorde van de Herv. Kerk Is
Immers Juist Ingrijpend gewijzigd,
wat betreft de ordonnantie die
over de verhouding tot andere
kerken handelt, om dit misver
stand te vermijden Er is wel
eens gezegd dat elke gemeenschap
die kerken met elkander aangaan,
een ..hereniging" ia. als men uit
gaat van de eenheid van de onge
scheiden kerk van de eerste eeu
wen. Dat Is wel waar Maar In het
gewone spraakgebruik wordt on
der hereniging toch het weer sa
mengaan verstaan van kerken
waarvan de ene door afsplitsing
uit de andere ontstaan is.
In de nieuwe verhouding tot de
Lutherse Kerk Is het woord ..Her
eniging" dus niet op iljn plaats.
Het gaat hier om de verwerkelij
king van de oecumenische ge
meenschap van twee met elkan
der geestelijk zeer nauw verwan
te mormatorlsche kerken, die elk
een eigen wordingsgeschiedenis
hebben. Zo spreekt dc Hervormde
kerkorde er ook over. Daarom
heeft ie een geheel nieuw hoofd
stuk aan haar kerkorde toege
voegd als uitdrukking van een ge
heel nieuw hoofdstuk In de Ne
derlandse kerkgeschiedenis.
Geen hereniging ook geen
vereniging wel nieuwe gemeen-
denking. Die gaat veei dieper
en betekent, hoe gevoelsmatig ze
ook ts. een ernstig appèl tot zelf-
bezirvung #n zelftucht voor ona
ala Hervormden.
De schrijver .ven meergenoemd
artikel meent, dat een belemme
ring voor goede kerkelijke verhou
dingen het feit is, dat de Herv.
Kerk rlchrelve gaarne als de
„volkskerk" aanduidt. Dit is vol-
mt eigenlijke be
lemmerlng voor elke oecumeni
sche arbeid. Het schrijft:
„Voor vele gewone monien uit
dc kleine kerkgenootschappen
klinkt „volkskerk even impe
rlalistifch als ,.room«". „Een
evangelische kerk", aldus
schrijver, ,,is een ,,kerk ln boe
te". Ze moet deemoedig naar
de ander luisteren. Christus al
leer bevrijdt. Deze bevrijding
kan niet verkregen worden door
twee kerken in het Calvinisti
sche keurslijf ven een hereni
ging te persen.
Geen ..nieuwe kerk", mser al
leen Christus kan in zijn tegen
woordigheid de eenheid die ons
in Hem reeds als werkelijkheid
is geschonken, realiseren,
Voor zover deze uitingen Inge
Seven zijn door het misverstand
at de Herv Kerk over een her
enlglng met de Lutherae Kerk zou
spreken, behoeven we er niet op
■n te gaan Wie de desbetreffende
kerkordelijke bepalingen leest, zal
geen andere conclusie kinnen
trekken dan dat het volkomen on-
(egrond is over een „calvinistisch
eurilijf' te spreken!
rialisme! We dachten dat de
„consensus" (overeenstemming»
over het avondmaal nu juist in
een heel andere richting wees!
Maar toch kunnen we ons de
Lutherse bedenkingen heel goed
indenken. Het begrip „volkskerk"
wordt in allerlei betekenii
brulkt En een „grol*
er tegenc
ichljn
kerk moet
.kleine" kerken altijd
aar hoede zijn zelf* niet
•e wekken over de sn-
tllen heersen.
Ome maatstaven gaan daar niet
op. Maar daarom Is het voor ons
Hervormden een des te dringen
der els ons erop te bezinnen
waarin we groot en waarin we
klein aijn In evangelische zin.
Als quantitatlef „grote" kerk
neemt de Herv. Kerk in ons volks
leven nu eenmaal een eigen plaats
in. Ze beschikt over meer „man
krachten", heeft meer „specialis
ten", beschikt over een breder
en meer geschakeerd kerkelijk ap
paraat dan de quantitatief kleine
re kerken. Maar daarin zit de
eigenlijke moeilijkheid niet. zo
lang ze de schijn weet te ver
mijden zichzelf voor de openba
ring van het Lichaam van Chris
tus in Nederland te houden, waar
eigenlijk alle andere kerken zich
mee zouden moeten ver- of her
zaak de avondmaalsgemeenschap
i», heeft de Herv. Kerk juist wil
len zeggen, dat ook voor haar de
eenheid in Christus is en dat Hij
in de gemeenschap, die Hij in
het avondmaal met ons wil heb
ben. ons wil schenken wat wij
niet eigenmachtig langs organisa-
iorische weg kunnen bewerken.
Cn toch zullen wij er als Her
vormden geen goed aan doen de
ze volkskerkgedachte maar terzij
de te schuiven omdat ze het oe
cumenische gesprek en de oecu
menische gemeenschap kan be
moeilijken.
Maar wel zullen we zo over de
volkskerk moeten spreken, dat het
ook de andere kerken duidelijk
kan worden dat we daarmede iets
aanroeren wat voor alle kerker,
die in de reformatorische zin van
het woord katholiek willen zijn.
van levensbelang is.
Het is de verdienste van Van
Ruler duidelijk te hebben ge
maakt dat het mede de opdracht
van de Herv. Kerk is, de andere
kerken in de oecumene op te roe
pen uit dezelfde ..preten»'
treden als zij meent t£
TNAAROM heeft de Herv. Kerk
sJ dan-ook steeds weer getracht
de vragen betreffende het leven
van volk cn volkerenwereld in de
Oecumenische Raad en het con
tact in overheidszaken in te bren
gen. Dat zij daarbij vaak teleurge
steld werd. mag haar niet ervan
terughouden dit te blijven doen en
zich niet door moeizame proce
dures te laten afschrikken, al zal
ze ook wel eens zelfstandig moe
ten doortasten zoals b v. in som
mige oproepen en herderlijke brie
ven geschiedde.
Maar dat zal alleen morelijk
zijn als ze anderzijds alles ver
mijdt, wat de gedachte aan im
perialisme harerzijds zon gaande
maken In de gemeenschap der
kerken In Nederland En daarom
tal ze met het woord „volkskerk"
zowel kuis als katholiek moeten
omspringen.
De synode te Spakenburg
Nauwere samenwerking in zending
niet noodzakelijk geacht
Van Nelle bestellen Adv
„Bossey" opende
nieuw semester
(Van een onaer verslaggever»)
De vrijgemaakte gereformeerde
kerk van Rotterdam-Feljenoord had
aan de generale synode, die thans te
Spakenburg vergadert, gevraagd uit*
te spreken dat de ambtelijke bearbei
ding van en evangelisatie onder zee
varenden en binnenschippers en het
financieel mogelijk maken daarvan
tot de taak der kerken in het ge
meen" behoort. Op grond hiervan zou
de synode aan alle plaatselijke ker
ken moeten vragen een collecte uit te
schrijven voor Rotterdam-Feljenoord,
zodat deze kerk kon overgaan tot het
beroepen van een koopvaardljpredi-
kant. De classis Rotterdam en de
particuliere synode van Zuid-Holland
steunden dit verzoek. Met 20 tegen 12
stemmen heeft de synode evenwel be
sloten om het verzoek van Feijenoord
af te wijzen,
De synode nam deze beslissing niet
dan na uitvoerig beraad. Deze zaak,
die al eerder in bespreking was ge
weest, heeft de synode een hele dag
bezig gehouden. Vooral omdat de ad
viserende commissie zich achter het
verzoek van Feijenoord had geplaatst.
Deze commissie wees er op. dat de
kerk van Rotterdam-Feljenoord reeds se
dert 1953 daartoe aangezocht door
een 25-tal op dit gebied samenwerken
de kerken de ambtelijke bearbeiding
van en evangelisatie onder varenden ter
zee behartigt. Dit werk zou echter door|
een speciaal daarvoor te beroepen predi
kant moeten gebeuren, maar dan beho
ren de kerken dit te zien als een dienst,
die de kerken gemeenschappelijk aan
haar varende leden bewijzen. Met de fi
nanciële consequenties daarvan. De
commissie stelde ook voor om deputaten
voor dez-e zaak te benoemon.
Het was vooral ds. P. K. Keizer te
Groningen, die zich met 1
zette tegen aanvaarding
zoek. Met name nu de commissie depu
taten benoemd wilde zien. Hierom was
helemaal niet gevraagd, maar boven
dien had de synode van Amersfoort
(1943> besloten het hiervoor bestemde
deputcatschap af schaffen.
Ds. Keizer meende verder, dat de te
beroepen koopvaardijpredikant in feite
evangelisatiepredikant zou zijn. Het
aantal zeevarenden, dat hij bereiken
kan, is immers maar klein, zodat hij
zich in hoofdzaak met de evangelisatie
bezig moet houden. Doch juist over de
evangelisatie wordt in de kring der vrij
gemaakte kerken heel verschillend ge
dacht,
In het algemeen, wilde ds. Keizer niets
weten van specialistenpredikanten. Ook
voerde hij bezwaren aan tegen het
„nieuwe kerkrecht", dat hij achter het
verzoek van Feijenoord ean de commis
sie zag; namelijk dat men maar met
een urgentieverklaring van een synode
over de wenselijkheid en noodzakelijk
heid van bepaalde arbeid behoeft te
komen om de kerken te dwingen een
collecte voor die arbeid te houden.
De aanval van ds. Keizer op de voor
stellen liep uit op een tegenvoorstel.
Daarin zou de tynode moeten uitspre
ken. dat zij dc ambtelijke bearbeiding
der zeevarenden ziet als een taak van
vrouwelijke1 dc plaatselijke kerken waarvan zij lid
Bovendien was het de synode niet
igeval Fellenoord hulp
alle zendende
roepen tot samenwerking en overleg, tot
leer orde, tot het uitgeven van een alge-
ieen zendingsblad enz.
De rapporterende commissie stelde bij
monde van ds. H. van Tongeren te Leeu
warden aan de synode
de verzoeken van Ede te voldoen. Deze
synode althans heeft daarin geen taak
Het zijn de zendende kerken zelf, die
dergelijke zaken moeten regelen.
Ds. A. Kuiper te Axel en ouder
ling H. Troostheide te Bilthoven
waren van mening, dat de nood
kreet van Ede gehoord diende te
worden, daar de toestand chao
tisch is. Organisatorisch staat het
er met de zending der vrijge
maakte kerken niet best voor.
Ook al zou de synode niet op
de kreet van Ede ingaan, dan
ware het toch nuttig dat de ker
ken werden wakker geschud.
Ds, Keizer ging hier vierkant tegen in.
Hij herinnerde aan de ter synode ln
1951 gedane uitspraak, dat de zending
uitsluitend een zaak van de plaatselijke
kerken is. Geen genootschap, geen ver
eniging, geen deputaten hebben hier iets
van doen. Van een chaos kan m
slist niet spreken, Integendeel di
dingszaak is dichter bij de gemeenten
gekomen dan ooit tevoren.
Eind van deze zaak was. dat de syno-
Ide op twee onthoudingen na met alge
mene stemmen besloqt niet op de ver
zoeken van Ede in te gaan.
Beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Opheusden: W. Vroegin-
deweij te Barneveld.
Bedankt voor Zoetermeer (2e pred.
D: J. van Sliedregt te Putten.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Bergen: kand. A. van der
Deijl te Overveen. De classis Dordrecht
der Geref. Kerken in Nederland heeft
praep. geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard de heer Jos. G. Los, Lindelaan 46
te Zwijndrecht.(Na 1 november adres:
Chez Faculté libre de Theologie Protes
tante. St. Roch, Avenue Jules Ferry, Aix-
en Provence <B sur Rh Voorlopig kan
de heer Los geen beroep in overweging
;men wegens zijn verblijf in Frankrijk.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Bedankt voor Veenendaal: B. Bijleveli?
te Noordeloos.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Veenendaal: H. Ligten-
berg te Rotterdam-W.
Tweetal te Veenendaal: M. Heerschap
te Borssele en H. Rijksen te Vlaardingen.
Beroepen te Lisse: H. Rijksen te
Vlaardingen.
Beroepbaarstelling: W. J. van der
Waal vik., Burg. Timesstr. 3 te Emmen.
Wie tot het besef gekomen is, dat hij zijn geloof in Jez\
niet voor zichzelf mag houden, maar een getuige van Zij\
rijk behoort te zijn, kan last hebben van zijn gebrek aan durf,
Wij noemen dat veelal valse schaamte, maar ook een natuur
lijke schuchterheid kan ons parten spelen. Daarbij moeten wt
ons dan niet neerleggen: een karaktereigenschap die Jezus in
de weg staat, behoort bestreden te worden.
Misschien kan het voorbeeld van Paulus ons helpen. We kuni
nen ons nauwelijks voorstellen dat deze geweldige predikei
in persoonlijk verkeer schuchter was, maar hij schrijft hej
zelf in zijn tweede brief aan de Corinthiërs. Een schuchtei
man maar gegrepen door Christus. Een man, die zich „nie
durft stellen naast sommigen van hen, die zichzelf aanprijzen",
die „onervaren is in het spreken", die zelfs zegt: „Indien
iemand zwak is, zou ik het dan niet zijn?" Maar Paulus citeert
Psalm 116: „Ik heb geloofddaarom heb ik gesproken". Hij
wist zich een gezant van Christus, een dienaar Gods, „Dooi
de wil van God een apostel". Zou dat onze schuchterheid nie\
kunnen overwinnen? j|
DE PAUS GING HEEN l
Van Nelle bestellen I Adv.
Kerkfusie in Canada
vordert niet
De aandacht van de Algemene Raad
van de Verenigde Kerk van Canada is
gevestigd op de mogelijke vereniging met
de Presbyteriaanse Kerk nadat afgevaar
digden van de raad kennis hadden geno
men van rapporten, volgens welke eer
„onmiskenbare onverschilligheid" bestaat
ten aanzien van samensmelting van de
Verenigde Kerk en de Anglicaanse Kerk.
Het rapport aan de Algemene Raad zegt,
dat „de tijd is genaderd dat de Angli
caanse Kei k het duidelijk moet maken of
zy de onderhandelingen werkelijk wil
voortzetten of deze wil beëindigen." Vijf
tien jaar geleden begonnen al gesprek
ken over de mogelijke fusie.
Van Nelle bestellen Adv
Het Oecumenisch Instituut te Bossey
(Zwitserland) heeft haar zevende semes- der zeevarenden ziet als
ter met 42 mannelijke en vrouwr""- ■---1
studenten uit 21 landen officieel
opend. Het centrale thema van dit gebleken, dat.
semester is „De Rooms-Katholieke We- nodig had. de „mindere vergaderingen
reld" De Nederlandse katholieke theo- dlt niet konden afdoen. Daarom wenste
- - - ---->■ 1 synode aan het versoek van Feyen-
►ord niet te voldoen.
HBBHoewel het verzet van ds. Keizer enige
de Waldenzen-hoogieraar prof G Mieg- bestrijding kreeg, bleek de synode m
D. d'Es-
de Geneefse theoloog prof, D. d
e. Voor 't eerst heeft Bossey
tiodoxe medewerker in zijn staf
pine.
orthodoxe medewerker
genomen.
Dr. W A. Visser 't Hooft, secretaris
generaal van de Wereldraad
ken. heeft bü de opening van
ter gesproken over de noodzaak
Ker-
meerderheid toch zijn opvattingen te
delen. Het commissievoorstel werd ver
worpen en het voorstel-Keizer (niel vol
doen aan Feijenoords verzoek) aange-
Zending
aanvulling van oecumenisch gevorm- me, teg£n ecn commissievoorstel opi
oecumenische beweging voorbij en men
neerde,
betrof de zending.
ijgemaakte kerken hebben geen
Kernen pimini censM'l - - -r" ,:-V
oecumenisch werk mogelijk is zonder, antwoordelijkhoid van de plaatselijk'
grondige theologische vorming.berken ligt. Deze kerken kunnen zich bij
L^"-in-«nll J, -
„Oecumenische theoiog:
werkelijk onontgonnen gebied »n
moderne wetenschappen.
De generatie van jonge theologen
de uitoefening van haar zendingstaak
de doen bijstaan door andere plaatselijke
kerker.
De kerkeraad van Ede meende dat
weliswaar behoorlijk op de hoogte met dt ,egenwoordige situatie
de geschiedenis van de Reformati
haar eigen kerken, maar zij heeft
nig idee van de stromingen die het lev-
van de kerken in de wereld van v
bepalen, zei dr. Visser 't Hooft.
Van Nelle bestellen
digend is. Tussen de zendende kerken
en de verschillende organisaties voor de
hulpdiensten (medische en 6choolhulp>
bestaat maar geringe samenwerking en
weinig overleg. Van een gemeenschap
pelijk uitgegeven zendingsblad is geen
Adv I sprake. Daarom vroeg de kerkeraad
t leven h
andaagj b
Voor Prot. geestelijke verzorging:
Garnizoenskerken
confereren
(Van een onzer redacteuren)
DE belangstelling voor bijeen
komsten op de twee Protes
tants-geestelijke vormingscentra
der Nederlandse strijdkrachten is
zo groot, dat de stichting van een
derde vormingscentrum gewenst
is. Vorig jaar waren tienduizend
militairen gast op de twee be
staande centra, maar het aantal
aanvragen voor dit jaar ligt tussen
de 15.000 en 20.000. en deze aantal
len kunnen door „Beukbergen" en
„Kroeskamp" niet meer worden
verwerkt. Dit is de reden, dat naar
een gebouw, waarin een derde cen
trum kan worden gevestigd, wordt
uitgezien.
Ds. A. T. W. de Kluis, de hoofdleger-
predikant. deelde dit woensdag mee op
de jaarlijkse conferentie van garnizoens
kerken van de Geref. Kerken te Amers
foort in een causerie, waarin hij de aan
dacht vroeg voor het werk van de le-
fier- en luchtmachtpredikanten. De moei-
ijkheid. waarmee deze predikanten heb
ben te kampen ligt in het feit, dat een
groot deel van de militairen nooit heeft
gehoord van de onderwerpen, die zij heb
ben te behandelen. Hun taak is daar
om enorm zwaar. Doch de omstandig
heid, dat in het oefenprogram van de
strijdkrachten uren voor de leger- en
luchtmachtpredikanten zijn uitgetrokken,
maakt het mogelijk een bepaalde syste
matiek te volgen.
Middelen
„Het gaat bij de strijdkrachten",
aldus ds. De Kluis, „om die ene
vraag: hoe breng ik nu de boodschap
van Jezus Christus, de enige bood
schap, die waard is om aan te horen,
aan jonge mensen? Daartoe moeten
we gebruik maken van alle middelen,
die God ons zelf heeft gegeven. Het
Is eèn kwestie van benaderen, een
vorm van liefde om tot de jongeren
te komen. Maar dat benaderen moet
geschieden, dat zij er ook iets
begrijpen. In „Reveille" is altijd
schriftgedeelte behandeld, maar
werd nooit gelezen. Daarom zijn
overgegaan tot het illustreren
Bijbelgedeelten, en de resultaten zijn
verrassend. Een Gereformeerd meis
je vroeg mij of ze zich, als burger,
op „Reveille" kon abonneren, want
door de illustraties, die Bijbelgedeel
ten verduidelijken, was zij er toe ge
komen, de Bijbel weer te gaan lezen.
Onze manier van werken heeft in
Amerika grote belangstelling gewekt.
Gezocht wordt daar naar een moge
lijkheid met dit soort illustraties een
bredere kring te bereiken".
Uitvoerig besprak ds. De Kluis de
gang van zaken op de vormingscentra.
Ook daar worden moderne middelen toe
gepast om het Evangelie bij de jonge
ren ingang te doen vinden. Daar wordt
zelfs gegrepen naar gramofoonplaten
van Frankie Laine en Père Aimé Duval.
en op die platen wordt een toelichting
Segeven. „En dan ineens merk je, dat
e jongens er iets van gaan begrijpen.
Daarom ben ik er van overtuigd, dat
als we het niet aanpakken op de manier,
zoals we het nu doen. het niet gaat. Er
zullen er zijn die zeggen: Ik heb Fran
kie Laine niet nodig, maar daar tegen
over staat, dat er duizenden zijn, die het
wel nodig hebben omdat zij nog nooit
van de boodschap van Jezus Christus
hebben gehoord, en om die boodschap
blijft het gaan. Laat ons daarom stil ons
gang gaan en kom niet altijd met nega
tieve kritiek".
Brief
Naar aanleiding van een schrifte-
lijk gestelde vraag, besprak ds. De
Kluis tenslotte de waarde
brieven, die de leger- en luchtmacht-
predikanten naar de ouders
dienstplichtigen zenden, zodra deze
onder de wapenen zijn gekomen. „Het
doel van die brieven is, dat de pre
dikant weet, met wat voor een jon
gen HU te doen heeft, en daarnaast
Van Nelle bestellen 1
Adv.
„Helemaal niet, lachte Isabella. Het ls juist i
bedoeling te laten zien dat ik wal belang stel in
concert van mijnheer Kane
Ze kleedde slchzelf met welbehagen. Marvel, haar
kamermauja daalde dal enthousiasme niet. ze bleef
koel en zei niet meer dan hoogst nodig was Toen
ze klaar was guig ze de kamer van da graaf bin-
^"zou het zo gaan. papa?"
Lord Mount Severn opende zijn gezwollen oog
leden en deed het laken van zijn Iets
schitterende stond dn ar voor hem, een soort konln-
sprookjaatodin. -Hij wist niet precies hn*
moer woorden zou moeten brengen. Ze l
van
door ANN LUDLOW
opbrengen. Daarom zou Barbara maar met de Car-
lyles meegaan, haar vader ook.
Ze kwamen bij juffrouw Carlyle tegen koffietijd.
Ze hadden het er eerst over met een riituig te gaan
maar juffrouw Carlyle vroeg of ze plotseling last
adel v
geen
i misschien wel i
dat hij wordt ingelicht t
1 de i
ders. Gelukkig zijn
veel ouders, die deze brieven, deze
belangstelling voor hun zoon dus op
prijs stellen en vlot zijn in het ant
woorden. Maar het is verdrietig, dat
zeer, zeer vele ouders taal noch teken
laten horen, en dat zij ook komen uit
kringen, waaruit men zeker een ant
- ichl Ik doe een beroep
op u allen", eindigde ds. De Klu
„in brede kring de belangrijkheid vc
deze brieven te bepleiten"
De vergadering stond onder leiding
MA een lang sterven, dat door de Van deze boodschappen, gedragen *r
moderne communicatiemiddelen door zijn hoog gezag, heeft de than:
heengegane paus er vele doen uit-°P
gaan, en ook wanneer men met de he
tot minuut is gevolgd, is Paus Pius inhoud niet kon instemmen, dan 1^
XH, het hoofd van de r-k. wereld- -*
kerk, heengegaan.
Zij het anders dan onze r-k. mede
burgers, zullen ook wij moeten er
kennen, dat de thans overledene een
man is geweest van buitengewone
hoedanigheden. Lang reeds voordat
hij tot het pausschap verkozen werd,
had hij van zijn gaven op velerlei
moest men toch prijzen de diepe zin -*-
waarvan zij getuigden en van dssti
heldere stijl waarin zij waren ge- in
■'•H. de
Is Pius XII paus geweest in een zjt
voor gans de wereld moeilijk tijds-
gewricht, omgekeerd is in het bij.
zonder voor zijn hem vurig vereren- u
de volgelingen zijn pausschap er onj bI
terrein, niet het minst op dat der al deze redenen een geworden van
diplomatie, doen blijken. Zijn ver
kiezing tot paus is daaraan uiteraard
niet vreemd geweest.
Van een paus wordt bijzonder veel
gevergd. Hij is de geestelijke leider
van zjjn honderden miljoenen vol-
grote betekenis. Onzerzijds behoe
ven wij niet te verhelen dat dooi
de beschouwingen welke de pauiw>
met betrekking tot zekere geloofs-P
zaken aanhing hij was een toe
gewijd vereerder van Maria
gelingen. Tegelijk is hij betrokken enkele belangrijke besluiten inzake
bij het gewoel der volken. En hij de r.k. dogmatiek leggen daarvan
zonderlijk gezag te doen, in zovele rooms-katholieke en de protestantse t
vragen, waarvoor de problematiek
van onze dagen ons stelt.
Paus Pius XII heeft het pausschap
bekleed gedurende bijna twintig
jaren in een uiterst moeilijke
periode van een ingrijpend tijdsge
wricht. De oorlog viel erin en het
moeizaam herstel. Maar ook viel
erin gans het complex van kwesties
van zo verscheiden aard waarvoor
de mens van vandaag komt te staan,
opvattingen niet kleiner ls gewor- bi
den Eer is het tegendeel het geval.
Dit laatste mag ons van een uiting
geven aan eerbied voor de persoon
van de thans heengegane niet weer-
houden. Ons past begrip, in het bij- bl
zonder ln deze dagen, voor de ge- h,
voelens van droefheid en weemoed ei
bij onze r.k. landgenoten. k
Temeer nu het pausschap ook ln het r
hetzij ln zijn eenvoudigheid hetzij diplomatieke en politieke leven der
als specialist, en het is van de gees- volkeh een plaats van gewicht heeft h
gekregen, behoeft het geen betoog
dat ook wij straks de verkiezing van Zi
wacht, het woord dat hem verder de nieuwe paus, de opvolger van 1»
hij zich kan
GEDEELDE BEZORGDHEID
T7"NKELE dagen geleden hebben wij dat zij meent te mogen verwachten
uitdrukking gegeven aan onze dat deze jongemensen geen nadeel
bezorgdheid, gewekt door het be- zullen ondervinden van het feit dat
sluit van de regering om enkele tien- zij het tafellaken hebben doorgesne-
tallen jonge Indonesiërs, die uit hun den.
land de wijk hadden genomen naar Nu doet men in het algemeen al
ons land, weer te zetten op de boot verstandig, van de huidige Indo-
worden, dat onze bezorgdheid op dit hoe in het bijzonder zal het
punt door velen wordt gedeeld. Er gaan met deze jongemensen, die zich
zijn van enkele kanten over deze toch in de ogen van de Indonesische
zaak vragen gesteld in de Tweede regering hebben gecompromitteerd
Kamer en reeds heeft een deel van door te gaan naar een land jegens
de pers zich bij ons protest wijlen hetwelk die regering vijandelijke
voegen. gevoelens koestert?
Het is en blijft een pijnlijke aange- In het opnemen van mensen die in
tegenheid. Daar zijn jongemensen die eigen land benard en benauwd
voor zichzelf een besluit i
i dat den heeft ons land steeds een rijke
en figuurlijk. Zij snijden het tafel- de regering.
laken door. Gelukkig is de verdere uitvoering
Deze jongemensen geven metterdaad ervan nog te achterhalen. Nog vaart
te kennen, dat het leven hun ginds tussen Nederland en Indonesië de
te moeilijk is geworden. Zij hopen boot waarop de jongemensen zich
bij ons de mogelijkheid te vinden bevinden. Maar elk uur van talmen
van een leven dat werkelijk Jeefbaar brengt hen dichter bij het land waar-
is. Wat doet onze regering? Zij stuurt uit zij zijn geweken en dat voor hen
GESLAAGD BEGIN
ANLANGS heeft, op voorstel van
haar voorzitter, de Tweede Ka
mer besloten tot een nieuwe wijze
van behandeling van de begroting.
Is het goed, dan komt bij de behan
deling van de begroting het accent
liggen op de openbare beraad
Een terugkeer naar het juiste,
systeem zal niet in a)le opzichten
gemakkelijk zijn. Niet voor niets
was men langzamerhand bij het an-
slafins. De- schriftelijke voorberei- d«e- minder iu'ste sS,s<eel" tereeht-
ding dient daarbij inderdaad het ka
gekomen. Te groter waardering moet
rakter van voorbereidln, te dra,en. d<
dr. W. G. Harrestein te Amster
dam, die de geestelijke verzorging in
de strijdkrachten heeft zien beginnen
en groeien en onder d* titel: Hoe het
was en hoe het werd. van zijn rijke
ervaringen vertelde.
In de
een turk aangetrokken van wit kant en haar dia
manten te' voor«chljn gehaald Het fonkelde in haar
haar. m ha.»r nek en op haar zachte armen. Ze had
eer stralende blik en bloosde van levenslust.
De graaf keek verbaasd naar haar. „Hoe kun Je
Jezelf kleden voor een concert? Wat mankeert
Dat zegt Marvel ook", antwoordde ze vrolijk,
«e loopt de hele tijd te bokken nadat ik haar zei
wR ikV.de aantrekken. Maar ik deed het met op
zet ik wil West Lynne eens laten jien. wat een con
cert van hem m:l waard u
„Ze zullen je allemaal z:t<er aangapen
Dat kan me niet zoveel schelen. Ik ael het u
later wel vertellen Laat ze ruaUg gapen.'
Wat een iJdeMieid' Het U natuurlijk omdat je zo
rit- Maar Isabella Ai! Ooom"
L* «rhmit het wu niet om iui te horen De_
i pijn
„Zal Ik thuis blijven, papa?" vroeg ze ernftl«.
„Voor ziekte moet alles wijken. Als u meent égt Ik
moet blijven, dan ga ik mot. Of kan Ik wat anders
V°?!r«egwïeel Ik heb veel hever dat je met. 1#
kunt hier toch niet btj me «itlen Peg Uovel^. All
je Carlyle ziet. vraag hem dan of hij morgen nier
Marvel sloeg haar een mantel om de schouders
en ze ging naar beneden, waar het rijtuig wachtte.
Het concert werd gehouden in de zaal van de
rechters, boven in het waaggebouw. Deftige mensen
noemden het 't stadhuis Het was ruim, men kon
er gemakkelijk zitten en de akoeeüek was goed^
Men moest tn grotere steden zijn om zo n uiterst
geschikte muziekzaal te vinder. Wat de uitvoeren
ds» betref had Kane het zo «oed moachjk voor el
kaar gebracht, er was één soliste uit Londer„ *ol«ts
van vierde rang. de rest bestond uit plaatselijks
grootheden
Barbara wilde voor geen geld ter wereld ontbre
ken op dit concert maar mevrouw Hare voelde zich
niet goed genoeg en kon er de moed ook niet voor
Van Nelle bestellen 1 Adv.
hun voeten hadden gekregen; het
maar een kort eindje? Barbara had
zwaar tegen, met Carlyle op te lopen.
Onderweg zei ze plotseling dat het wel leek of hij
op East Lynne woOT.de.
„Er zijn mensen die zegger. Barbara dwong
gichzelf tot kalmte dat als Lady Isabella Vane In de middagvergadering sprak ds.
Oegema. vlootpredikant te Haarlem, die
onlangs uit Nieuw-Guinea terugkeerde,
over het werk van de geestelijke
mag de mensen wel bedanken. Ze voelen waar- zorging aldaar,
schijnlijk wel meer met me mee dan lady Isabella.
Het verbaast me, dat jij zoiets verder vertelt, Bar-
„Ze zeggen het, ik niet", antwoordde Barbara,
terwijl haar hart zwol van blijdschap. ,,ls dat waar.
dat Lady Isabella zo goed zingt? Dat hoorde ik
ook?"
„Dat moet Je Cornelia maar eens vragen. Ik zei
ook al tegen haar dat ze er uit zag als een engel."
Barbara keerde haar gezicht nu helemaal naar
hem toe, hij zag dat het bleek was in het maan
licht. „Zei je, dat ze er uit zag als een engel? En
vind Je dat ook?"
„Ik geloof inderdaad dat ik dat gezegd heb. Ja.
maar Cornelia wilde er niets van horen."
Direct bracht hij het gesprek op Richard. Bar
bara maakte hem er opmerkzaam op dat Otway
Bethel weer in het dorp
te weten voorbereiding op de schrif
telijke beraadslaging,
dus in zoverre als voor de openbare,
mondelinge beraadslaging geboden.
Met andere woorden: bij de schrif-
zegd: enkele te verwachten moeilijk-
Mrbtreidin, htden ten sPij' h« voortaan
weer proberen te doen op de juiste
manier. Dus: na een uitsluitend tech
nische voorbereiding een mondeling
telijke voorbereiding niet langer SesPrek met de regering,
brede uiteenzettingen van eigen Met toepassing van het juiste systeem
Richard doen. maar van de aanwezigheid
zekere Thorn gelooft hij niets."
„Het is ook erg duister wie die Thorn geweest kan
zijn."
(Wordt vervolgd)
Brief aan Staten-Generaal
Nijverheidsonderwijs
vraagt beslissing
over salaris
Het Nijverheidsonderwijs heeft in etn
brief aan de Staten-Generaal er op aan
gedrongen meer haast te maken met de
reeds lange tijd sleper.de salariskwesrie
Gevraagd wordt een even krachtige
houding aan te nemen ten opzichte van
de salaris-kwestie bij het Nijverheids
onderwijs, als indertijd aangenomen
standpunten, met. als het kan. hier
daar ook nog een vraag, doch inte
gendeel een beperking tot de vragen.
Zo hoort het te zijn en zo gaat het nu
ook weer worden. Dus gaat er ge
broken worden met de langzamer
hand ingeslopen gewoonte dat de
schriftelijke voorbereiding veel meer
geworden was dan alleen voorberei
ding, doch uitgegroeid tot het debat
zelf, waarop dan later nog wel eens
heeft de regering al een begin ge
maakt. Vóór ons ligt het schriftelijke
voorlopig verslag van de Tweede
Kamer over de financiën. Het ver
slag bestaat uit 71 vragen, en die
vragen dragen een technisch karak
ter en effenen de weg naar de be
raadslagingen zelf. Méér doen ze
niet, maar ook niet minder.
De Kamer verdient om dit goede be
gin een pluim.
Van Nelle bestellen I Adv
*n gelijkstelling van de
n leerkrachten bij het
i weektaak van 29 lessen
;en hoofdaktebezitter bij
salariëring
LN.O. met e.
met die van
het V.G.L-O.
In de brief komt tot uiting dat na
drie jaar niet meer bereikt is. dan dat
de minister van O.. K. en W. ten slotte,
aan de Eerste Kamer heeft meegedeeld Christus kruis waarom en waartoe?,
dat het nodig zal zijn, de vraag of dit West Frieluid Hoorn6
uitgangspunt van gelijkstelling indertijd *ave West-Friesland, Hoorn,
juist is geweest, in de algemeene
ÉMBMBÉHB^Mbehandelen
ONTVANGEN BOEKEN
Dagboek van de veertienjarige Selma
Lagerlöf. Uitgave Bert Bakker/Daamen
N.V., Den Haag.
Mens en massa in deze tijd. Een
structuuranalyse, door Hans Freyer.
Uitgave Het Spectrum, Utrecht.
Gebruik en misbruik van de psycholo
gie. door H. J. Eysenck. Uitgave Het
"pectrum. Utrecht.
Van Nelle bestellen 1 Adv,
