Berlijn - stad van ruïnes en
stad van hoogbouw
Kerkdiensten voor Leiden
en omgeving
De muzen overstemmen thans
de politieke contrasten
Goede bedrijfsorganisatie
is tegendeel van dwang
ZAAK ELIZABETH BOLL VOOR
INTERN. HOF VOORTGEZET
Het volle licht op liet
gedeelde Duitsland
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1958
Berliner Festivoehen (1)
BERLIJN, september 1958
TyERLIJN is een stad van tegenstelling, een stad van oud en nieuw, een
stad van ruïne en rijkdom, een stad van Oost en West. Steeds weer
kan men het lezen hoe hier twee elkaar volkomen vreemde wereldbeschou
wingen botsen en wat er steeds maar weer voorvalt aan de sectorengrens.
De Brandenburger Tor is de grens tussen vrijheid en dictatuur, tussen leven
en geleefd worden. Maar het is onjuist Berlijn voor te stellen als een altijd
durende politieke brandhaard, als een Shanghai, als een Chicago. De Ber-
lijner van nu gaat aan vele voorvallen, die in het buitenland een sensatio
neel tintje krijgen, voorbij. Hij merkt ze niet eens, omdat ze vaak niet zo
belangrijk zijn. Berlijn is niet alleen, of liever: veel meer dan een stad van
politieke tegenstellingen. Berlijn is een stad die eeuwenlang een grote rol
speelde in het culturele Europa. En denk niet dat dit nu is opgehouden na
de enorme bombardementen op de Duitse hoofdstad. Integendeel, cultureel
heeft Berlijn zich weer naar het hoogtepunt opgewerkt. En dan denk ik
hier natuurlijk alleen aan West-Berlijh, daar de Oostsector nog steeds een
achterstand vertoont.
Zo aan het einde van september vangen
in Berlijn de Berliner Festwochen a
een periode van enkele weken waarin
een dans is van alle muzen. En wie die
Festwochen meemaakt, wie de conce
opera's, balletten en toneelvoorstellingen
bezoekt, wie met de kunstenaars spreekt
en wie de concentratie rond dat interna
tionale festival opmerkt, zal het met me
eens zijn, dat Berlijn veel meer is dan
een politiek knooppunt. Hier is een cul-
tuurhonger die de spanningen doet ver-
Grootste stad
Ts Berlijn nu nog werkelijk zo'n grote
stad als men Oost-Berlijn niet mee
rekent, zult ge vragen. Ach, met ruim 2
miljoen inwoners blijft West-Berlijn nog
steeds de grootste stad van Duitsland
Eigenlijk bestond Berlijn voor de oorlog
uit 7 steden en een groot aantal gemeen
ten. In 1920 werd besloten dat alles samen
te brengen tot Groot-Berlijn. Doch 28 jaar
later werden die delen onvrijwillig weer
uit elkaar getrokken en betaalt men voor
en achter de Brandenburger Tor zelfs met
verschillend geld.
Nu ik toch met eetallen bezig ben: wist
u dat er in West-Berlijn 149 ziekenhuizen
zijn met 31.000 bedden, dat er 4365 artsen
en 769 apothekers zijn? Of: dat Berliln 8
theaters en niet minder dan 266 bioscopen
heeft met 111.086 zitplaatsen? Zo ziin er
119 protestantse en 119 rooms-katholieke
kerken, alsmede 5 synagogen. En zo zou
ik nog even door kunnen gaan om aan te
tonen, dat West-Berlijn een volop levende
Grosz-Stadit is. waar 11 kranten dagelijks
verschijnen in een gezamenlijke oplage
van 800.000 exemplaren.
Is het daarom niet jammer, dat Berlijn
toch een stad van tegenstellingen Is, een
stad met een grens en een schelding? Heel
terecht merkten eens een paar schrijvers
over Berlijn op, dat men aan dfe ene zijde
druiven uit Italië en aan de andere zijde
druiven uit Hongarije eet, dat men In het
westen Spaanse en Griekse wijnen en In
het oosten Bulgaarse en Roemeense wH-
ncn drinkt, dat men achter de zonegrens
echte wodka en nagemaakte whisky krijgt
en vóór de zonegrens echte whisky en
nagemaakte wodka. Berlijn is helaas een
gedeelde stad.
Ruïne en hoogbouw
Een gedeelde stad, ja. niet alleen poli
tiek Ook in de opbouw, die hier fantas
tisch snel is gegaan. Naast de ruïne staat
de hoogbouw, naast het oude patriciërs
huis de moderne flat, naast de antieke
winkel het 9trakke warenhuis. En wie het
Hansakwartier van voor de oorlog kent
de wijk die met brandbommen werd be
legd en waarvan slechts 12 huizen over-
1 bleven zal het nu niet meer kunnen
terugvinden.
Torenhoge huizen, brede straten, hyper
moderne kerken, ruime pleinen alles
ontworpen en gebouwd door 50 bouw
meesters uit 13 verschillende landen. Het
Nederlandse aandeel, dat de Rotterdamse
architecten J. H v. d Broek en J B
Bakema moeten verzorgen, laat helaas
nog op zich wachten. Maar over dat
Hansaviertel later nog eens afzonderlijk
Dit geweldige experiment op bouwkundig
gebied heeft overigens geen ongunstige
invloed gehad op de woningbouw, want
jaarlijks worden er 20.000 woningen af
geleverd
Ruïne en hoogbouw men ziet het ter
stond als men het station Zoo verlaat. De
hoge romp van de toren der Kaiser Wil
helm Gedachtniskerk bij het begin van
de meest luxe winkelstraat van West-
Berlijn, de Kurfürstendamm. Deze romp
is de huiveringwekkende waarschuwing
voor de ellende van de oorlog. En zo zal
die romp er ook blijven staan, midden
tussen glazen winkelpanden en angstig-
ihoge bankgebouwen, die een symbool zijn
van de wil tot vernieuwing Midden tus
sen het Berlijn-van-morgen staat een
grauw stuk geschiedenis uit het Berlijn-
Een stad van tegenstellingen, ja, maar
juist daardoor een der meest Interessante
steden van thans. En een der meest hard
werkende steden. Want In deze door de
Brandenburger Tor gedeelde stad moet
hard gewerkt worden en mogen geen fou
ten worden begaan. Aan de andere zijde
van de zonegrens wordt er op gelet en
alles wat niet snel of verkeerd gaat, krijgt
In de oostduitse pers een minachtende
sensatie-beschouwing. De 12 Westberlljnse
districtsburgemeesters worden dagelijks
Milhaud. Naast Schiller en Goethe en
Shakespeare en Kleist ook Géraudoux.
Osborne, Marceau. Anouilh en Ionesco op
hert toneel. En dan daartussen als lichte
amuserende onderhoudingen het cabaret
van Voli Geiler en Walter Morath in het
Renaissance-Theater en de dagelijkse op
voeringen (van 21 september tot 6 oktober)
van Johann Strauss' operette „Die
Fledermaus" in de moderne reusachtige
Deutschlandhalle, waar 17.000 personen
een plaats kunnen vinden.
Toen ik hierboven schreef over cultuur-
honger was dat geen idealisering. Al die
voorstellingen (elke avond kan men kiezen
uit ongeveer 12 culturele mogelijkheden)
zijn bijna dagelijks geheel bezet. En waar
lijk niet alleen door de oudere rijke klasse,
maar vooral door veel, heel veel jongeren.
Ook hiervan kan men de vemleuwlngswil
aflezen, het verlangen om boven het puin
van de laatste oorlog uit te rijzen, om de
door het Hitler-regime gebrachte ellende
achter zich te laten en te vergeten.
Daarom ook stond Paul Hindemith
hier op een eigen concert, de man
die in Berlijn muzikaal was opge
voed, die mede de muzikale waarde
Pan Duitsland heeft bepaald, die door
Hitier werd uitgewezen omdat hij
geen edel-Germaan was, maar die nu
de weg tprug heeft gevonden. Het
Aan het begin van de Kurfür
stendamm in Berlijn staat als
blijvend symbool van de oor
logsellende de geblakerde romp
van de Evangelische Kaiser
Wilhelm Gedachtniskirche, te
midden van de hoogbouw van
het Berlijn-van-morgen.
achtste Berlijnse Kunstfestival van
na de oorlog is begonnen in de stad,
waar de politieke tegenstellingen
thans overstemd worden door het ge
luid van zangers en speellieden en
het ritme van de dansende muze.
Daarover een volgend maal.
CORN. BASOSKI.
PROF. Mr. OUD TOT WERKGEVERS
leven vreemd. Daarom heb ik
goed vertrouwen, dat bij de verdere
ontwikkeling van nieuwe vormen
van maatschappelijke werkzaamheid
een zelfbesturend bedrijfsleven, in
zijn beide componenten van in vrij
heid georganiseerde werkgevers en
werknemers zijn weg zal weten te
vinden. Dit zeide vanmiddag prof.
mr. P. J. Oud op de algemene leden
vergadering van het Verbond
Nederlandse werkgevers, die
Zaandam werd gehouden. Met deze
rede werd de tweedaagse vergade
ring afgesloten.
Prof. Oud wees er In zijn rede op. de»
goede bedrijfsorganisatie het tegendeel
van dwang moet zijn. Zij moet zijp
stap naar meer vrijheid. Daarom moe»
men bij de Instelling van bedrijfsorganen
niet gaan forceren. Het grootste gevaai
voor een goede ontwikkeling zijn zij. die
vrezen, dat het niet snel genoeg zal gaan
Ook moeten de bedrijfsgenoten daar, waar
regelend wordt opgetreden, het gevoel
hebben, dat regeling de zaak dichter bij
huls brengt. Ik wil daarmede zeggen, dat.
waar mogelijk, regeling door1 het bedrijfs
leven zelf de voorkeur verdient boven
regeling door de centrale overheid. Tege
lijkertijd echter moet het bedrijfsorgaan
zelf een wijze matiging betrachten. Er ls
Berlijn, een stad van tegenstel
lingen, ook architectonisch.
Naast de oude patriciërshuizen
ook deze hypermoderne Kon-
gresshalle.
bespioneerd door de 8 Oostberljjnse dis
trictsburgemeesters.
T7oor de achtste maal na de oorlog zijn
er nu de Berliner Festwochen. het
jaarlijkse feest der muzen, waarvoor
minder dan 100 kunstcritici uit alle delen
van de wereld naar Berlijn zijn gekomen.
Begrijpelijk, want ook op dit terrein vindt
men de onverzettelijke wil tot wederop
bouw, met behoud van het goede dat d
eeuwen hebben opgeleverd.
Tal van premières op toneel-, opera,
ballet- en concertgebied zijn er, wereld
premières ook van grote en kleine wer
ken, maar ook muziek uit renaissance-
barok- en romantisohe tijden. Naast Mon
teverdi; CherubinU Mozart, Beethoven.
Schubert en Wagner ook Hindemith.
Strawinsky, Henze, Klebe, Krenek en
Norstad kans op een
oorlog verminderd
De opperbevelhebber van de NAVO in
Europa, generaal Norstad, heeft gis
teren op een bijeenkomst van zaken
lieden in New Yorkverklaard, te ge
loven dat de kans op oorlog minder is
petoorden. „Ik kan me moeilijk een
militaire toestand voloens de NAVO-
Ipn in denken van waaruit men kan ver
wachten dat. agressie duidelijke winst
kan opleveren", zo zei hij. Dat wil
echter niet zeggen dat de dreiging zelf
verdwenen is, die is slechts tijdelijk la
tent, zo voegde de generaal hier aan
Norstad zei, dat i
dirt
oor de Russen de meest
ar wereldmacht dwars
r de Duitse laagvlakte,
kust van de Atlantische
mdat deze directe weg
vloeit de Sowjet-macht
frustatie. deels door op-
door Polen,
naar Parijs e
Oceaan ligt.
geblokkeerd
elders, deels
portunisme.
.Cisteren dook de gevaarlijke vreemde
ling op in het Midden-Oosten, vandaag
kletteren zijn wapens aan de Zuidchi-
nese kust. Morgen zal men hem elders
treffen, waar de gelegenheid voor hem
gunstig is. In West-Europa heeft de
uitbreidingsdrang van de Sowjetunle
echter peen centimeter terrein ge-
Volgens Norstad staan Frankrijk en
Duitsland in het middelpunt van het
bondgenootschap. „Als zij krachtig zijn
en elkander vertrouwen, zal het bond
genootschap daar sterk zij waar
kracht het meest nodig is," zo besloot
de opperbevelhebber.
Prof. Kisch heeft vanmorge
derzoek van de geldigheid van de Zweed
se maatregelen lot bescherming van de
openbare orde en rust (in verband met
de kwestle-Ellzabeth Boll) ten opzichte
van internationale conventies, zoals de
internationale voogdijconventie van 1902,
voortgezet.
Hij zei, dat in de Haagse conventies van
1902 en 1905 niet gerept wordt van open
bare orde.
De raadsman van de Nederlandse rege
ring zei, dat het aangaan van een over
eenkomst waartij elke deelgenoot zou
i- kunnen terugkrabbelen
i conventie
waardeloos zou kunnen maken
motief, dat de openbare orde in het ge
ding is, hetzelfde zou zijn als hert aan
leggen van dijken tegen de zee en daarbij
een opening laten voor de zee om binnen
te stromen. Een beroep op de openbare
orde is, aldus prof. Kisch, niets anders
dan nietigverklaring van de betrokken
conventie in de technische zin van hel
woord Een internationale conventie kan
naar de mening van prof Kisch niet be
staan als het deelgenoot-staten eenmaal
is toegestaan haar teniet te doen.
i Van der Wiel: Oos.
terkerk: 10 u ds Sier
Ottevanger; Marekerk: 10.30 u ds Bouter:
Kooikapel: 10 u ds Kloek: Maranathakerk:
9.30 u vicaris Wuisler; Herv. school. Bos-
huizerkade: 11 u vicaris Wuisler; Herv.
mulo-school, Asserstraat: 10 u ds Ottevam.
ger, 7 u ds Walvaart te Sassenhcim; Ver.
van Vrljz. Herv.: 10 30 u ds Hubeek; Egllsv
Wallonnc: 10.30 u ds Van Griethuysen te
Oegstgeest; academisch ziekenhuis: 10 i
heer Kooy; diaconessenhuls: 10.30 u ds
wit; woensdagavond: 7 u tehuis voor Qlj
van dagen, ds Groot.
rk:
dr V<
3 u ds Maaskant. 5 u dr Weste
rink; Oude Vest; 10 u ds Thomas ie Hll-
X 5 u dr Dronkert. 7 u dr Westerink;
Maranathakerk: M u dr Von Meyen.
feldt. 5 ur ds Thomas; school Telderskade*
I u dr Dronkert. 5 u ds Maaskant.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Van der
Weele. ..Blijf in Mij" en ..Die ln de heme
len rijt".
10 en 5 u ds Molenaar;
Geref Gem eer
.30 u leeadienst
Evang. L uthei
Gemeente: 10.30
Gemeente: 10.30 u ds
Remonstrants Geref. Gemeente
s Van Goudoever.
Evang. Christen-Gemeenschap: va
uur openluchtsamenkomst Stille
torgen 10 en 5 u de heer Dikkes.
Oud-Katholieke Kerk: 9.45 u h<
roensdag 9 u heilige mis.
Baptisten Gemeente: 10 en 5.30 u
Geref. Kerk
luchtsamenki
klngssamenkomst.
'U in Uw hand". *.45 u open
Gangetje. 7.30 u opwek.
„Wie uwer zonder zonde
diensten onder
Schurlnk,
i kapitein
'.30 u openluchtsamenkm
dinsdag 7.30 u openlucht-
ALPHEN AAN DEN RIJN
lerv. Gemeente: kerk Jullanastraat: 9
Hanemaaijer. 10.30 u d» Lefeber. 6.30
jjHH Den Haag, Jeugddienst; g
Schipper 4
Veldki
rw Jonath;
ds Bogers; kapel Martha-stichtlng:
kapel:
Zulderk
Geref. Kerk art
loolstra te Rotterdi
Oud-Gercf. Gemec
donderdag
.15 1
9.30
te Hendrik Ido Ambacht
Geref K«
AARLANDERVEBN
•v. Gemeente: 10 u ds Boesenkool. 6.:
Stehouwer te Alphen aan den Rijn.
ef. Kerk: 10 en 6.3C J
Hoek.
Chr. Geref. Kerkè 9.30 en
TER AAR
Herv. Gemeente: 9.30 u ds Talsmi te Den
Haag. 6.30 u ds Boesenkool te Aarlander-
ds Van den
1 leeadienst.
Gert
10
Helner.
BENTHUIZEN
Gemeente: 9.30 u de heer Stolk te
I. 6 u ds Van Eijk
Nieuwerkerk aan den IJ»
Geref. Gemeente: 9.30
HOOGMADi:
Herv. Gemeente: 10 u ds Roth.
HILLEGOM
erv. Gemeente: 10 u ds Bro
■nendaal, jeugddienst.
Geref. Ker
Dnschede. zendingsdie
Chr. Gerf. Kerk: 10
ds Lambooy t
u ds Schippers.
HAZERSWOUDE
Herv Gemeente: 9.
Leeden.
Geref. Kerk: 9 30 1
Hout.
1 6.30
u ds Van
1 ds Van
DE KAAG
Herv. Gemeente: JO u ds Fokkema, 5
heer Drjjver te Den Haag
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv. Gemeente: 9.30 en 6 u ds Makk<
school Narcisstraat: 10.30 u kandidaat Drie
bergen.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 u ds Brussaard
Den Haag
KATWIJK AAN ZEE
Herv. Gemeente: Nieuwe kerk: 10 u d
Hagen. 6 u ds Lam te Lunteren: Oudi
kerk: 10 u ds Moerenhout, 6 u ds De Vos.
jeugddienst: kapel:
ds Hagen.
Geref.Kerk: 8 30
Den Haag. 5 u ds
6.45 u ds Pijlman.
Geref. Gemeen
Geref. Gemeente
leesdienst.
Geref. Kerk ar
Ommen te Hattu
ds Bouman. 5
10,30 u ds Meyer t«
■Mjlman; zeehospitium
prof. Van
1 leesdienst
in Nederland: 10
LEIDERDORP
en te: kerk 10 u ds De
t, 6.30 u ds Oostenbri
school Zijlkwa
Bussum: kerkzaal
6.30 u ds Honnef.
Geref. Kerk: kerk Hoofdstraat 9 u di
gjm-- dUk. 6.30 u ds Dijk; kerk-
aal chr. school Zijlkwarth
Janga. In alle diensten H.A.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gemeente: 10 en 7 u ds Koerselman
Geref. Kerk: 10 en t u ds Boelwijn te Sleen
LISSE
Herv. Gemeente: 9 en 10.30 u ds Pettlngs.
Geref. Kerk: 10 en 5 u J-
Chr. Geref. Kerk: 10
Pekela.
s Schout
4.30 u ds Lang-
Oud Geref. Gemeente: 9.30 4
Herv
Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Koffrla.
NOORDWIJK-BINNEN
Gemeente: 10 cn 7 u ds Van Dok.
Helncij: Van
1 Hclncr
Geref
;n Bergh-stichtlng: 1
NOORDWIJK
Herv. Gemeente: 10 u ds Cupédo,
ng ds Hoekstra, 3 u ds Hoekstra
Geref. Kerk: 10 en 5 u*ds Voorin
Herv
10
5 u da Koele
Edam.
NJJkerk.
NIEUWVEEN
Herv. Gemeente.; 9.30 u de ht
oek, 2.30 u ds Van den Bosch
en. 7.15 u ds Smi'
Geref. Kerk: 9.3.
en te Hilversum
NOORDEN
Herv. Gemeente: 9.30 cn
der Kooy.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Genult
NOORDWIJKERHOUT
Herv. Gemeente: 10 u ds Smits.
NIEUWKOOP
Herv- Gemeente^ 9.30 u ds Stehouwer te
ds Moerman.
r Van den
1 Van Ree-
1 ds Van
Alphen
Aalsmeei
Geref. Kerk: 9.
te Oude Wetering.
RtJn, 6.30 1
jeugddienst.
onbekend. 2.30 1
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6J0 u prof. Van
er Meiden te Den Haag
OEGSTGEEST
Herv. Gemeente: vanavond 7 u avondge-
>ed in zendingskapel, zondag Groene of
terk: 10.30 u ds Visser; Paulus-
dr Locher, 7 u ds Callenbach;
i Callenbach; zending»-
1 5 u ds Middelkoop
8.30 en 3«u ds Brand
Geref. Kerk a
OUDE. EN NIEUWE WETERING
Herv. Gemeente: 9.30 u ds Knottnems.
7 u ds Van Achterberg te Leiden, jeugd
dienst.
Geref. Kerk: 9 30 en 6.30 u ds Kornet
RIJNSBURG
Herv. Gemeente, grote kerk 10 u ds Van
Goallga, 5 u ds Pettinga te Liase. jeugd
dienst; kleine kerk: 10 u ds Groenewoud.
5 u ds Van Gisliga.
Geref. Kerk. Voorhouterweg: 9.30 u
Post. 5 u da BiJleveld; Rapenburg: 9 30
ds Bijleveld, 5 u ds Van der Linde; Mar
nathakerk: 9.30 u ds Van der Linde. 5
ds Post.
Geref. Kerk art. 34: geen opgave.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u da Kamp-
RIJNSATERWOUDE
Herv. Gemeente: 10 en 7 u ds Van S4»est
Oir. Geref. Kerk: 9.30 en 5 u leeadienst
SASSENHEIM
Herv. Gemeente: 9. 10en 5 u ds Wal-
Geref. K4Wjc: 9 30 da Kuiper, 5 u da Van
den Berg.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds De Boer.
Pro te stan ten bondK).30 u prof. dr Jansma
1 da Lekke
Geref Kerk: 10
Geref. Kerk art.
Oegstgeest. 3 u d
s Langeler.
art. 31: 10,15 u ds Brands te
u ds De Vries te Leiden.
VOORSCHOTEN
Herv Gemeente: dorp 10 u ds Meijering,
7 u ds Saraber; Rijndijk: 10 u ds Saraber:
Hulp en Heli: 10 u ds De Leeuw te Bos
koop.
Geref. Kerk: 10 en 5 u da Den Boer
Geref. Kerk art. 31: 10 en 5 u ds Borg-
>rff te Baam
WA88ENAAR
Herv Gemeente: 10 u da De Vey Mcst-
r®*,h' d$ LleU«rt Peerbolte; Kieviet-
kerk: 10.30 u ds Wlersma; Deylerhuia: 10.15
Beker (HA.) en 7 u ds Beker.
:amplaan10 en 5 u
«1: 10 en 5 u ds Rot-
Ker'k. Blo
ds Van Duinen, Zi
hulzen te Lelden.
Protestantenbond: 10.30 u dr Faber
ipsgezlnde Gemeente: 10.30 u dr Nootei
Den Haag.
Herv evangelisatie10 en 5 u
ruin te Bodegraven.
WOUBRUGGE
s Overgaat
Da
6.30
1 Hoogendljk.
ïroeck.
da Van don Broeck
Geref. Kerk: 9.30 u ds Van den Bi
da Kuiper, belden te Saseenhelm.
ZOETERWOUDE
30 u vicaris Hoogendljk, jeugddTi
ZWAMMERDAM
Herv Gemeente: 10 u da Van den
i2.L<uv°v;""'""
Geref. Kerk: geen opgave.
ZEVENHOVEN
Herv. Gemeente: 9.30 en 7 u da Verwey
Gerêf. Kerk: 9.30
Zwammerdam.
ZOETERMEER
Herv. Gemeente: 9 u ds Ten Kate te
Delft. 11 u da Goedhart te Rotterdam 4 u
Voorsteegh te Den Haag. 6.30 u ds Lln-
6.30
denburg te Klundert
Kerk
Geref. Kerk art. 31: t
l'aagmeeater te Hasselt-
Ver van vrtjz. Herv.: 6.30
«off te Helloo.
Geref. Gemeente: 10 en 6.30
donderdag 7.15 u da Rljksen 1
Koera
een groot terrein v^n zelfwerkzaamheid
buiten dat van cfe dwingende verordening
Ik hecht aan die zelfwerkzaamheid, zo
vervolgde mr. Oud, een grote betekenis.
WU hebben in ons vaderland de rijkdom
leren kennen van de zelfstandige werk
zaamheid van gemeenten en provincie*.
WU hebben in de strUd tegen onze erf-
vUand het water, onze zelfwerkende wa
terschappen zien opereren. Is het een
illusie, indien Ik meen, dat voor een zelf
besturend bettrUfsleven, dat door de be-
drUfsgenoten niet als dwang maar ali
vrijheid wordt ervaren, een grote taak Is
weggelegd?
De DAF 600 komt in
het voorjaar
De DAF deelt mede, dat de seriepro-
duktie van de nieuwe personenwagen pas
in het voorjaar van 1959 begint, in plaats
van in oktober'november 1958, wegens de
verdubbeling der capaciteit tot 50.000 per
jaar. De financiering geeft geen moeilijk
heden, dank zij een onderhandse lening
van f27 miljoen bij verzekeringsmaat
schappijen en eigen middelen Het pro-
duktie-apparaat wordt opgezet op 200
wagens per dag. De verkoop- en dealer-
organisatie voor de DAF 600 in Neder
land is nagenoeg gereed met 135 dealers
voor verkoop en service, die zodra de
produktie aanloopt, achtereenvolgens
voorraad- en demonstratiewagens met
onderdelen ontvangen. Waar DAF eigen
verkoopkantoren heeft, zoals in België,
Duitsland en Zweden, zal de verkoop
over eigen organisaties lopen, doch de
meeste ortderhandelingen met gegadigden
voor het importeurschap zijn nog niet
definitief afgesloten, zodat er nog geen
volledige lijst van verkoop- en service
punten Ln Europa of daarbuiten verstrekt
kan worden. Bovendien verwacht men op
de tentoonsteljingen in Parijs en Londen
vele nieuwe contracten met de interna
tionale autohandel. Vooral de uitvoer-
kanscn naar de Verenigde Staten worden
goed ondèrzocht. In Nederland komt de
extra-omzetbelasting op de prijs, daar
zij volgens de miljardennota niet zo tijde
lijk is. In België blijft de prijs onver
anderd. De prijzen voor de overige lan
den worden pas bij het begin van de uit
voer bekend. Vele proefritten op zware
bergtrajecten hebben slechts gunstige
ervaringen opgeleverd met de snaar-
aandrijving via de Varlomatic-met-
vacuumregeling.
Gouden munt. Informatlekoersen vól
gens H. Drijfhout en Zn.: tienlj4« 29.57
—31,25 (vorige koers 28,7531). ponden
34—37 (35—38), 20 Franse francs 29.25
—31,25 (id.). 20 Zw. franken 23,50—31,25
(28,50—31). 20 Bedg. franken 28 50—30.75
(28,50—30.50); goud. en zilverncteringen
onveranderd.
Voor de filatelisten
TJET VERDEELDE DUITSLAND met
«Un vier zelfstandig zegels uitge
vende delen kan eerder dan enig land
zorgen, met vele series gelijktijdig nlt
te komen. De Bondsrepubliek
heeft itjn eigen emissieprogramma,
meestal ook, slechta met wUsiging van
de landsnaam voor Saarland geldig,
dat daarnaaat ook enkele eigen series
en nitgaven heeft. Dan W e s t-B e r-
I (J n, dat los van de Bondsrepubliek
postaal *Un eigen gang gaat, en ten
slotte de uitbundigste en meest mate
loze van allen: de Duitse Dcmokratlsche
Republiek, oftewel O o s t-D u It s 1 a n d.
Daar draalen net als In alle andere
communistische landen de postzegel
persen doorlopend op volle toeren, zo
wel terwllle van de propaganda als van
de deviezen.
Het ie de poabddrectte alleen e^n doorn
ln het oog dat het westen zich nu een
maal niets aantrekt van de officiële
koers van de Oostmark. Men moet er
vijf van hebben, om 1 westmark te krij
gen; Men heeft er daarom op gevonden:
bij elke serie één waarde in zeer be
perkte oplage te geven (z.g, sperwaar-
door
G* J. Peelen
de) die alleen tegen betaling met dollars
van de officiële koers, verkrijgbaar zijn
Voor we zo de geheel aan Duitsland
gewijde illustratie bespreken, moe
ten we eerst stilstaan bij de enige
uitzondering; de Zwitserse ze
gel, afb. 1, verschenen bij gelegen
heid van de 2e atoomconferentie van
de U.N.O. te Genève. De zeer sobere
Zwitserse PTT vond deze bijeenkomst
blijkbaar wel zo belangrijk, dat ze
bij hoge uitzondering afweek van het
vajfe uitgifte programma De voor
stelling geeft ze zelf aan als: zinne
beeld der kernfusie.
Afb. 2. van W e s t-D u i t s 1 a n d brengt
het portret van Schulze Delitsch, die
150 Jaar geleden geboren werd, de man
die. naast befaamd jurist en rijksdaglid
toch wel vooral bekend werd en bleef
als vader van het coöperatiewezen.
Daardoor wljjle Ijij het kleinbedrijf red
den van de gevaren der groot-lnduatrie.
HU propageerde zowel verbruiksverend-
ging als produktde-coöperatie, en ver
wezenlijkte het beginsel der midden-
sta ndsbank en.
Afb. 3. van W e s t-é e r 1 Ij n eert de vorig
Jaar overleden, beminde burgemeester
van Berlijn, Otto Suhr. Afb. 4 werd uit
gegeven naar aanleiding van de 78e
Duitse Katholiekendag ln Berlijn ge
houden. Een voorstelling die ook ons
sterk aanspreekt, door de duIdelUke
betuiging: Christus, Heer der wereld, en
Centrum van de Kosmos. Vergelijk eens
afb. 1 met afb. 41 Toevallig gelijktijdig
verschenen, beide, met dezelfde symbo
lische voorstelling van de kosmos. Een
prediking: Afb. 4 ls de troost voor de
zorgen die afb. 1 oproept 1
De rest onzer illustratie wordt ln beslag
genomen door Oos t-D u 11 s 1 a n d.
Afb. 5 en 6 ter ere van de 400-Jarige
Universiteit van Jena, De Friedrich
Schiller-Universiteit. Afb 5 de acade
miezegel, afb. 6 het gebouw. Bijzonder
pikant ls wel, dat een week voor de
grootse feesten begonnen bij dit acade
misch Jubileum de rector-magnlficus
en zijn vrouw naar West-BerlUn vlucht
ten! Hert was prof. Hemel, een beroemd
dermatol4X>g; zijn vrouw
Afb. 7/8 doen mee aan de algemene Co-
menius-hefdenkiog ln de communisti
sche landen. Van Tsjecho-Slowakije, die
het voorbeeld gaf, te begrijpen, maar
wat belachelijk als Rusland. Roemenië.
Polen, Bulgarije en nu Oost-Duitsland
dat voorbeeld volgen, waarschijnlijk
amper wetend wie en wat Comenius
was: de reformator, prediker, dichter
van gezangen en componist van kerke
lijke melodiën. Afb. 7 zijn portrot, afh. 8
Comenius met zijn catechisanten.
En dan te bedenken dat vrUwel alle pas
torale arbeid en speciaal de catechisa
ties In Oost-Dultsland practlsch onmo-
gelUk gemaakt wordenl De afb. 9 en 10
memoreren 10 Jaar plonlersorganlsalle.
waarin de jeugd opgeleid wordt in de
communistische heilsleer. De zegels
herinneren als twee druppels water aan
soortgelUke Russische: kinderen nog In
deselfde pakjes, de gebalde vuist als
groet, voor hun vaandel met hel op
schrift Seld Bcrelt! (Werst bereid!) Zou
men de tegenstelling niet voelen tussen
de afbeeldingen 8 en 10?
N'Umegen. Raad keurde 4*1 lening
van 639.000 bij Bank voor Ned. Gemeen
ten, ten behoeve van bouwwerken in uit
voering, goed.
De Nederlanden van 1870 Verzekerd
kapitaal passeerde 1 september de half
miljard.
