CHRISTELIJK
LADY ISABELLA
Synodale verklaring is
accentuering impasse
Osborn grijpt naar een
aards paradijs
ZenHJJLesmiddei
Is einde Toradja-zending
op Celebes in zicht?
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Boek VAN DE DAG
Discussie over actief
vrouwenkiesrecht
East Lynne
f
Prof. dr. WBanning geeft
een nadere verklaring
In „Woord en Dienst" heeft
prof. dr. W. Banning op verzoek
van bevriende zijde een nadere
toelichting gegeven op z\jn rede
in de jaarvergadering van de
Vrijzinnig Hervormden te Assen,
welke rede voornamelijk was
gewijd aan de bekende synodale
verklaring over de grenzen der
belijdenis uan de kerk. In de
eerste plaat* constateert de
hoogleraar een dieptepunt uiat
betreft het gesprek der modali
teiten
Een tweede overweging. Het
toeval" heeft gewild, dat in een
zelfde synode-vergadertng een be
slissing moest vallen over de
vrouw in het ambt èn de bekende
verklaring. Het is thans voldoende
bekend, dat de synode heeft ge
werkt onder de bedreiging dat de
rechtse vleugel bij aanneming van
de vrouw in het abmt. althans
voor een deel. de vergadering zou
verlaten.
Toen dat niet gebeurde (waar
voor hulde aan deze mannen van
reohts). ontstond een merkwaardi
ge psychologische situatie, waarin
allerlei bezwaren tegen de voor
gestelde ..verklaring" geen stem
meer konden krijgen. Ik consta
teer dit in een poging tot begrij
pen. ik verwijt niet. Maar ik zeg
wél: op grond van deze merkwaar
dige psychologische situatie is de
aanneming met algemene stem
men een feitelijke verhulling van
de werkelijke situatie en krijgen
wrj als resultaat het omgekeerde
van wat is bedoeld: men bedoelde
verheldering, het resultaat is
vertroebeling.
Blijkbaar heeft ook de leiding
in de synode sterk onder invloed
van de psychologische bewust-
geiegd heeft: nu per se geen ver
klaring van dese aard. En dat
sou geestelijk het enig Juiste zijn
Een derde overweging. De sy-
noae heeft nadrukkelijk gezegd,
dat naar verklaring geen dogmati-
scne oeslitsing, aueen een ..ge
tuigenis", een „preek" wilde zijn.
Ik neem deze uitspraak suojectiei
opreent. üojectiel gesproken is zij
onterantwoordeiijK naïef. Dit stun
gaal onnerroepeiijk werken ais
een ofliciele vasuegging var. üe
grenzen, waaromnen voortaan het
gespren der moaaineiten z»en oe-
hoort te Dewegen. inu ontxen ik
mei net reent, zeits niet ae pnem
van ae synoae om in een situatie
vait te stellen wat de Hervorm
de Kerk verstaat onder de ruimte,
en aus de grenzen, aer kerk
haar ruimte is stellig met onbe
grensd.
Maar ten eerste moeten er dan
heel wai meer prooiemeu aan ue
orde komen dan nu ia gescnied.
WjBBi isu dr. de Wil
de i een zó ruime plaat# geeft ln
zijn verklaring. Dat kan Ln een
leertuchtprocedure onvermijdelijk
zijn. Het la in hoge mate ougeluk-
kig. dat de synode nu de indruk
wekt al met leertucht bezig te zijn.
Dit voert mij tot een v.erde op
merking. die voor mijn eigen besef
de belangrijkste is. De verklaring
zoals zij er nu ligt (waarbij ik het
gezegde over art. 10 van de Kerk
orde uitzonden draagt duidelijk
het kenmerk van miadenorthodo-
xe monoloog, terwijl wij broodno
dig hebben de dialoog, waarmee ik
bedoel: uitspreken waarin het In
nerlijke recht van hen die op an
dere wijze Hervormd Christen
zijn, is verdisconteerd. Ik geef
één voorbeeld. Men wijst af de
stelling van dr. De Wilde, die een
scheiding maakt tussen Jezus dl«
gestorven is en Christus die is op
gestaan en wil de eenheid van Je
zus handhaven. Persoonlijk kan ik
het daarmede geheel eens zijn.
Maar ik mia en vind dat onaan
vaardbaar elk besef van het
probleem waarmee De Wilde wor
stelt, en waaraan de middenortho-
doxie steeds te gemakkehikvoor-
bljgaat. Ik zeg zo simpel: hét pro
bleem lk moest eigenlijk zeg
gen* de Ingewikkelde problema
tiek. exegetisch, historisch, dog
matisch, van de liohameUJkhaid
en menselijkheid van Jezus Chris
tus ln leven, lijden, sterven en op
standing. Het monologisch repete
ren van oude beslisaingen lost mets
op. werkt aUeen maar verdovend.
Een vijfde opmerking, ta de
vorm van een vraag: waarom
heeft de synode zich niet beperkt
tot een verklaring omtrent de In
terpretatie van art. 10 der Kerk
orde? Daaraan was dringende be
hoefte. Dit kan m.l. niet gezegd
worden van de andere punten, die
alle nogal belangrijke vragen van
de Inhoud van het belijden betref
fen. Wanneer kwesties van deze
aard aan de orde komen, behoort
de synode tenminste het orgaan
te raadplegen, dat speciaal voor
deze vraagstukken Ln het leven is
geroepen, n.l. de raad yoor kerk
fn theologie. Dit schijnt een for
meel. maar is ln wezen een gees
telijk beswaar.
Ten slotte: de verklaring gren
delt af inplaats van deuren en har
ten open te maken. Als mijn uit
gangspunt juist ia, nl. dat wij met
het gesprek der modaliteiten in
een dieptepunt zitten, dan werkt
deze verklaring negatie! De situa
tie eist naar mijn mening een be
leid, dat het vastgelopen gesprek
weer op gang brengt. Deze ver
klaring zal bij velen, althans van
vrijzinnige kant. de houding op
roepen: gesprek? waartoe nog?
Als wat wij menen te moeten in
brengen al bij voorbaat is afgesne
den? Wijs beleid moet erop gericht
zijn geen beslissingen in dogmati-
cis te forceren, maar de harten te
openen om even voorzichtig als
beslist, even eerbiedig als bewust
door te stoten, meer naar chris
telijk leven dan naar midden-or
thodox formuleren.
Mijn vrees Is, dat de synodale
verklaring van zomer 1958 een ac
centuering van het dieptepunt zal
blijken te zijn. WIJ leren blijk
baar uiterst moeilijk om zó te
schrijven en te „verklaren", dal
ook de ander daarin meespreekt,
en het besef heeft, dat men hem
Innerlijk recht wil doen. Een ge
bed om de Heilige Geest, Die
ons samen ln de Waarheid leidt,
is méér dan ooit op zijn plaats.
Chr. geref. mannen bijeen
In Hilversum Is gisteren de bondsdag
gehouden van de Bond van Chr. Geref.
mannenverenlgingen. De opkomst was
groter dan vorige jaren. Er zit dus
groei ln de bond. zei de heer D. Kiljan
te Haarlem, die ditmaal bij afwezigheid
van de bondsvoorzitter Ds. C. v.d. Zaal
te Harlingen, de leiding had. Ook de se
cretaris. de heer D. W. Bronsveld te
Enschede kon van groei gewagen. Het
aantal aangesloten verenigingen ver
meerderde met één tot 59 door toetre
ding van de pas opgerichte jonge man-
nenvereniging te Leeuwarden.
Op de avond voor de eigenlijke
bondsdag werden de huishoudelijke za
ken afgehandeld. De verenigingen be
loofden met inschakeling van de dis
tricten, te proberen de verenigingen,
die nog los van de bond' staan, tot aan
sluiting te bewegen. Zo zal het bonds-
werk zich beter kunnen ontplooien,
waarvan uiteindelijk alle mannenver-
enigingen profijt zullen trekken.
Gebedsgenezing
Ove. het actuele onderwerp ..Gebeds
genezing" sprak dinsdagavond ds. M.
Holtrop van Bussum. De beweging van
Osborn is niet nieuw. De gebedsgene-
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Angstige vraag Geref. Zendingsbond
(Van een onzer verslaggevers)
EEN BEKLEMMENDE VRAAG beheerste gisteren de jaarverga
dering van de Gereformeerde Zendingsbond in de Ned. Herv.
Kerk, die in het gebouw voor Chr. Sociale Belangen in Utrecht werd
gehouden.
Steeds weer kwam die vraag naar voren: Is het einde van ons
zendingswerk onder de Toradja's op Celebes in zicht? Zijn we ge
dwongen dit gezegende werk te staken? En steeds weer kon een
afdoend antwoord op dit probleem niet gegeven worden. Men kon
slechts constateren dat de toestanden in Celebes vanuit Nederland
bepaald onoverzichtelijk zijn geworden en dat het waarschijnlijk te
gevaarlijk wordt, nieuwe krachten naar dit zendingsveld te sturen
zing was eeuwen geleden al meer dan
eens aan de orde. De fout van Osborn
s dat hij grijpt naar een hedendaags
paradijs: geen ellende meer ih onze
ichamen. Hij grijpt naar het stof, zei
ds. Holtrop Sekten komen alleen maar
met teksten aandragen. Dit hebben ze
van de duivel geleerd. Satan kwam met
teksten tot Christus. Maar Christus liet
de Schrift spreken.
Rechtvaardig
Ds. K. G. van Smeden van Utrecht-
Noord was de referent op de bondsdag.
Hij sprak ovef de rechtvaardigheid
Gods. Dat God rechtvaardig is heeft
"ij in Zijn Woord geopenbaard. God
feert de wereld. Er bestaat geen toe-
Hoewel de Bijbel ons dit alles leert,
krijgen we het er moeilijk mee, als we
om ons heen zien: wat is er toch een
ellende in de wereld. Het leven is vol
problemen. Hoe moeten we bijvoorbeeld
het probleem van oorlog en ziekte rij
men met Gods barmhartigheid? Bijzon
der moeilijk wordt de beantwoording
van deze vraag, als we weten dat alles
reeds voo. Gen. 1 1 in Gods raadsplan
opgenomen. Heeft God dan de z
de gewild? Met ons verstand kunnen
dit niet bevatten. Daarom moeten
luisteren naar wat God zelf zegt. En dan
leert de Bijbel, dat God de mens ge
schapen heeft met een eigen verantwoor
delijkheid. een eigen wilsbepaling. Dit
moeten we steeds voor ogen houden als
we spreken over de rechtvaardigheid
Gods. De mens heeft zelf de zonde en
daarmee de vloek in de wereld gebracht.
De bijzonder goed geslaagde bondsdag
werd gesloten met een opwekkende re
de van Ds. C. Verhage van Hilversuzn-
Centrum.
Ds. L. de Nood niet aan
Utrecht verbonden
Ds. L. de Nood, predikant der Geref.
Kerk van Papendrecht, is benoemd tol
leraar godsdienstonderwijs aan de scho
len voor chr.m.o. te Utrecht. Hij heeft
deze benoeming aangenomen en zal
zijn ambt te Papendrecht neerleggi
Aan de kerkeraad van de Geref. Kt
van Utrecht-West heeft ds. De Nood
verzocht hem als predikant van deze
emeente te beroepen, opdat hij aan
iepaalde kerk zou zijn verbonden,
brede discussie heeft de kerkeraad
Utrecht-West echter gemeend dit
zoek te moeten afwijzen.
Beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Kockengen (U): D. van
den Berg te Oud-Alblas.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Oudehorne: kand. H.
Weggemans te Hilversum, die bedankte
>r Lollum. Moordrecht en Witmarsum.
ixamens. Aan het zendingsseminarie
Baarn is geslaagd voor het zendings-
imen de heer B. Woltjer te Brussel.
A. Koers te Hoogkerk.
Aangenomen naar Oosterbeek Velp:
kand. J. R. Kamerbeek te Amersfoort.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Den Haag-West: I. de
Bruiine te Rotterdam-Centrum: te Vee-
nendaal: B. Bijleveld te Noordeloos.
Nieuw Maria-dogma
Het is niet onmogelijk, dat binnen af-
zienbare tijd aan de reeks van Maria-
dogma's een nieuw dogma zal worden
toegevoegd, nl. dat van Maria als alge
meen middelares of van haar geestelijk
moederschap dan wel als medewerkster
van Christus als Verlosser. In Lourdes,
waar zojuist het Mariologische congres
is geëindigd, hebben honderden roomse
theologen lang en heftig gediscussieerd
over een andere organisatie van de Ma-
riafeesten. O.m. leefde de wens op de
vrijdag na Passiezondag, veertien dagen
voor Pasen, een nieuw liturgisch feest
in te stellen, nl. de viering van Maria
als mdewerkster van Christus als Verlos
ser Kardinaal Tisserant deelde mede.
dat gevraagd is om SDoedige zaligverkla
ring van paus Pius IX, de paus van Ber-
nadette. die een eeuw geleden de zg.
verschijningen kreeg. Men wil het feest
van Bernadette tot een feest voor de
hele roomse kerk maken
We zijn er ons veel te weinig van bewust, dat de dood de
grote vijand van God is. Al te veel berusten we in het opgaan
blinken en verzinken" van het mensenleven. Wel verbijstert
ons de dood, wanneer hij dicht bij ons eigen leven komt, maar
al te weinig beschouwen we hem als iets dat verdwijnen moet,
als de laatste vijand die teniet gedaan wordt. Maar wanneer
Jezus bij het graf van Zijn vriend Lazarus staat, is Hij „ver
bolgen in de geest", zoals Johannes schrijft, niet op de onge
lovige Joden, maar op de dood. Hier aanschouwt Hij de
verwoesting, die de dood aanricht. En de opgewekte Lazarus
wordt een teken van het komende Rijk, waarin geen ziekte of
dood meer zijn zal. Omdat Jezus de dood is ingegaan, heeft
Hij hem bovendien nu reeds van zijn aard beroofd. Jezus zelf
noemt sterven „ontslapen", zoals na een vermoeiende dag de
slaap een poort is naar de nieuwe dag. Overigens is dit „ont
slapen" een woord, dat alleen voorkomt zoals iemand eens
schreef in het woordenboek van een gelovige.
ADVOCATUUR EN OUDEDAG
Ds. A. v. d. Weg, Daniël en de
twaalf kleine profeten. In de serie:
De Bijbel en zijn boodschap. Uitgave
A. Jongbloed C.V., Leeuwarden.
Ook dit deel van deze populaire serie
is een prachtig hulpmiddel voor de aan
dachtige en onderzoekende bijbellezer-
De bekende indeling (tekst in het mid
den, links verklarende opmerkingen en
rechts een verduidelijkende samenvat
ting) helpt belangrijk mee aan de ge
slaagde opzet van de exegeet, in dit ge
val Ds. A. v. d. Weg, om eenvoudig en
klaar de zin van elk bijbelgedeelte te
doen ontdekken en verstaan. Onder de
uitgaven ten dienste van de bijbelstudie
neemt deze ook typografisch uitnemend
verzorgde serie .een vooraanstaande
plaats in.
„Missio Dei" betekent. Niets minder
dan „Zending Gods". Het is Gods eigen
werk. De basis voor de Christelijke zen
ding ligt in de daden Gods en niet in
de behoefte van een genootschap, zich
in bepaalde zendingsdaden te uiten,
betoogde ds. Gerssen.
Laten we door de jongste ontwikke-
iingen niet uit het veld geslagen zijn,
want Gods zending kan nergens op
stranden. Het is zelfs zo. dat elke tot
Synode te Spakenburg
Voor en tegen..
De director van de Zendingsbond. ds.
de Lange uit Utrecht, stelde in zijn
Jaarverslag van de zendingscommissies,
de angstige vraag het eerst. „De To-
radja-kerk gaat gebukt onder zware be
proevingen". zo vertelde de predikant.
„Enorme vernielingen worden aange
richt door tegenstanders van het chris
tendom en in de laatste maanden wer
den meer dan 600 Christen-Toradja's
van het leven beroofd.
Wanneer een kerk bestaansrecht
heeft veroverd ln een voorheen vol
komen heidens gebied, dan is het doel
van de zending bereikt, heeft men wel
eens gesteld. En in feite is dat ook
zo. Zou de Gereformeerde Zendings- sen, dat wij au
bond zich dan nu al van de Toradja- of er niets aan de hajid Is. We moeten aan vrouwen het actief kiesrecht
kerk moeten losmaken''" zo vroeg ds. de machten, die in Indonesië tegen het ^an worden verleend. Dit naar
(Van een onzer verslaggevers)
DE generale synode van de
Geref. Kerken (ond. art. 31
jk.o.) te Spakenburg is begonnen
M**r li" bM""°„'j!.e'órVk'S^™<aV,n met haar beraad over de vraag of
De Lange zich af. Hij
ning dat deze kerk op Celebes de hulp
van de broeders in Nederland niet
kan ontberen. ..Het doorsnijden van
de banden op dit moment zou overi
gens verraad betekenen", aldus ds.
De Lange
Ds. S. Gerssen uit Huizen (NH) wijd
de vrijwel geheel zijn referaat over de
Missio Dei" aan het probleem van de
Toradja-kerk op Celebes.
Ds. Gerssen sprak over een crisistijd
in het zendingswerk. .Nu Juist in deze
moeilijke periode moeten wij scherp
omlijnd het doel beseffen van de zen
ding, anders zouden we ongetwijfeld on
der de druk van de tegenstander de
moed verliezen.
Daarom vragen wij ons af: is het niet
geboden, de plannen ingrijpend te her
zien? Het lijkt van conservatisme te ge
tuigen wanneer de zending op Celebes
wordt voortgezet One verstand zegt on»
uit te zien naar een nieuw, nog braak
liggend terrein, waar we niet de afbre
kende tegenstand als op Celebes zullen
ontmoeten.
Zending Gods
dan wat het op
Christendom aan het werk zijn
communisme, het ontwakend nationalls-
en de oosterse religies zeker niet
onderschatten.
Het zijn door de satan gemobiliseer
de krachten, zo zei ds. Gerssen. Tegen
over de Missio Dei bestaat heus de
Missio Diaboli. En geen middel laat de
duivel ongebruikt om zijn werk van
verderf te verrichten.
Echter dit werk uan de duivel is in
beginsel al een waardeloos werk, aldus
ds. Gerssen. Het is slechts het her
groeperen van een verslagen leger. Een
leger echter dat voor de algehele ver
nietiging nog veel schade kan aanrich
ten, maar dat tegenover de Missio Dei
tot ondergang gedoemd is.
In deze vergadering werden de pre
dikanten H. Harkema (Zeist) A. Meyers
(Utrecht) en J. v.d. Velden (Dordrecht)
herkozen voor het hoofdbestuur
geliefde woord I land bezocht.
t Vlaardingeni alsmede de heren C. A.
Enters (Hilversum) en J. de Greef
Driebergen) weer een plaats in de
gelingscommissie. De vergadering werd
vertegenwoordigers uit het hele
aanleiding van een verzoek van de
kerkeraden van Amsterdam-C. en
Beverwijk, die meenden, dat het
besluit van de synode te Arnhem
(1930) namelijk om het vrou
wenkiesrecht niet toe te staan
de kerken niet langer behoort te
binden in haar gedragslijn ten aan
zien van de verkiezing van ambts
dragers.
De commissie ter synode, die bij
monde van ds. C. G. Bos te Zwolle de
kwestie bekeek, verklaarde van oordeel
te zijn, dat het overtuigend bewijs, dat de
Schrift het actieve vrouwenkiesrecht
eist. niet is geleverd.
Hoewel de Schrift ook niet direct en
klaar de vrouwen verbiedt aan de ver
kiezing van ambtsdragers deel te nemen,
dient toch ernstig rekening te worden
gehouden met de andere plaats en taak
van de vrouw in Gods schepping en mits
dien ook in Gods gemeente, dan van de
man. en dat zeker in deze tijd gewaakt
moet worden tegen nivellering van dit
onderscheid.
Volgens de commissie legt de uitspraak
an Arnhem 1930 de vrijheid der exegese
op dit punt op geen enkele wijze aan
banden. De commissie meende evenwel,
dat de rust en eendracht in het kerkelijk
leven met de invoering van het vrouwen
kiesrecht niet worden gediend; veeleer
zal daardoor verwarring en tweedracht
kunnen ontstaan.
Op grond hiervan stelde de commissie
voor aan het verzoek van Amsterdam-C.
en Beverwijk niet te voldoen. Dit houVlt
dan ln. dat invoering van
kiesrecht niet wordt toegestaan.
TV/TORGEN gaan in Rotterdam de atie. Vrijheid sluit kennelijk nog
Nederlandse advocaten zich be- geen gezondheid in. Men zal het een
zinnen op hun oudedag. Daar is re- der preadviseurs voor de vergade-
den toe. ring van morgen moeten beamen:
De advocatuur is een vrij beroep b'S de toeneming der sociale voor-
en op rijn vrijheid gaat de advocaat riouingen ten behoeve van werkne-
lier. Zijn vrijheid beantwoordt aan m"s - dat wil dus «SS«n: bijna
rijn «In voor on,fhankelijkheid: zij d' bevolking - zijn het juist
schept tegelijk de mogelijkheid om de ïri'e beroepen die in verkonding
het recht te dienen; zijn vrijheid d»»ftoe m een relatief ongunstiger
is een rechtsbelang van de recht-
zoekenden.
Maar met de vrijheid van het, be
roep is de gezondheid van het be
roep nog niet gegeven. Is de advo
catuur gezond? Wie zijn oor bij dit Jc"
edele gilde te luisteren legt, hoort heid a,gedaan
klachten over de financiële omstan
digheden.
financiële positie zijn geraakt.
En de conclusie van deze preadvi-
seur is niet onduidelijk: tenzij er
alsnog verandering intreedt, heeft
bij ons de advocatenstand als tota
liteit, als een sterke, bloeiende een-
raakt hij verder
in verval.
Geen wonder dat men zij het
niet voor het eerst weer eens de
Trouwens, ook hier liegen de cij- hoofden bij elkaar steekt. Zal een
fers niet. Nog in 1953 bleek van oplossing van de moeilijkheden be-
ruim 1100 advocaten 44,6 pet min- rejkbaar zijn? De behoeften strek-
der te verdienen dan 5.000 en ken zjcb over velen uit, maar de
slechts 15,6 pet. 10.000 of
advocaat, beoefenaar van een vrij
Niet minder dan 36 pet. bleek geen beroep, prat gaande op zijn zin voor
enkele voorziening te hebben ge- onafhankelijkheid, vertoont nu een-
troffen voor de oudedag. stellig niet mla] heel vaak een tndividuallsti-
uit gebrek aan verantwoordelijk- ,che jnslag. Zijn kracht kan in zijn
heidsbeset, maar om de eenvoudl- 2wakheid omslaan,
ge reden dat men er niet aan toe Geen wonder dat de preadviseurs
had kunnen komen.
Dit alles wijst op een ernstij
PLEIDOOI VOOR DE ADVOCAAT
14.
HOOFDSTUK IV
Hei geaprek bi de maneachljn
Koud en zwijgend leek het hun in het witte licht
K& fSt -te SUt 'zU««Iw«
was het misschien toch gezichtsbedrog? Nee. dear
was het weer. Het was du# toch een man. Toen ze
dichterbij kwam. week hij terug m deschaduwvan
de bomen en verwachtte blijkbaar dat ze daar bij
hCrWie0lben je?" fluisterde ze gejaagd. „Wat wil
*C,,Barbara", hoorde ze. ook fluisterend, „herken Je
"^"'herkende hem maar al te goed. z'n stem ten
minste cn zc gaf een lichte kneet, vi
tegelijk van schrik. Tsrwijl ze
wenkbrauwen groot
r kom je vandaan? Hoe kom Je
in vreugde en
hem toeliep.
tranen in haar ogen. Hij was gekleed
als boerenknecht en sloot haar in zijn armen,
zag zijn valse
zijn snor.
„O. Richard.
h '.H,ck-nde mof wzz zün wedervrzzg,
„Hoe kun je dat zeggen, in deze Kleren. Ik dacht
dat het misschien iemand was die bericht van je
kwam brengen, en dat maakte mul angstig. Hoe
heb je het gewaagd1 Als ze Je vinden..
„Dan ga ik naar de galeien, ik weet het, Barba-
ziet. overleeft ze het
..Welnu! En als mama Je
'.Het kan met mij zo niet blijven. Ik heb de hele
tijd gewerkt ln Londen
..In Londen'
.lk ben r'alt xlt Londen weggeweest
van
door ANN LUDLOW
maak ik een goede kans om me te verbeteren, als
lk eerst maar wat geld heb. Misschien heeft moe
der wat voor me. Dat kom ik vragen."
„Waar ben je aan het werk!"
„Als stalknecht!"
„Als stalknecht! Richard!" Ze waa ontsteld.
..Dacht je. dat ik koopman was geworden, of ban
kier. of misschien secretaris van een van de minis
ters van de Kroon?" zei Richard verontwaardigd, en
tegelijk roet pijn in zijn stem. „Ik heb twaalf shil
lings in de week en dan weet je wel waar je aan
toe bent."
„Arme Richard, arme Richard", snikte ze. terwijl
ze zijn hand streelde. ..Wat ia dat toch een ongeluks
nacht geweest. De enige troost ia. dat Je vast niet
geweten hebt wat je deed."
„Ik heb het niet gedaan!"
„Wat?" riep ze bijna hardop.
..Barbara, ik zweer je. dat ik onschuldig ben. Ik
was er niet bij toen de moord gepleegd werd. Ik kan
ook niet zeggen wie het gedaan heeft Maar ik heb
wel een vermoeden, dat is zo zeker als de maan die
daar aan de hemel staat
Barbara huiverde en deed nog een stap naar hem
toe. „Je wilt de schuld toch niet op Bethel werpen?"
„Bethel", antwoordde Richard na een ogenblik,
„die had er niets mee te maken. Hij zat ergens te
drinken, die zakkenroller."
„Bethel is geen zakkenroller. Richard.
„O nee1 Nu, je zult de waarheid binnenkort wel
te weten komen. De man heeft mij niets gedaan, dus
ik praat er niet over. Voor mijn part gaat hij nog
maar een tijdje door. Hij en Locksley
Richard", viel Barbara hem plotseling in de re
de.' „Mamma meent maar steeds dat Bethel er mets
mee te maken heeft."
„Dan vergist ze zich. Waarom denkt ze dat?
..Hoe ze eraan gekomen is weet ik niet. ik denk
dat ze het zelf niet weet. Maar je weet hoe zwak ze
is en dat ze zich van alles in haar hoofd haalt. Ze
zegt. dat het haar dromen zijn. maar die gaan na
tuurlijk over wat ze tevoren heeft beleefd of be-
dacht."
..Barbara, hij had er niet meer mee uit te staan
dan jij!"
„En je zei dat Jij
niet bij bent geweest?"
zelf niet in het zomerhuis op dat ogen
blik. Ik zweer het je. De man die 't gedaan heeft,
dat was Thorn."
„Thorn1" herhaalde Barbara, opkijkend. „Wie is
Thorn1"
..Dat weet ik niet. Ik wou dat ik h*t wist. Het
een vriend van Afy."
Barbara wierp het hoofd hooghartig in de nek.
..Richard!"
„Wat?"
„Je vergeet Jezelf met die
i tegenover mij te
„Wel. kijk es." hernam Richard, „lk heb menelf
niet ln het gevaar begeven waarin ik me nu be
vind. om daarover te discussiëren. Het geeft me ook
niets als ik mijn onschuld betuig. Want de eis
..Moord met voorbedachten rade bedreven door Ri
chard Hare. junior." kan ik niet ontzenuwen. Is va-
der nog even bitter gestemd als altijd?"
(Wordt vervolgd)
Verzet
Bij de discussie over dit voorstel die
door talrijke dames werd bijgewoond
rees nogal verzet tegen het afwijzend
voorstel der commissie.
Ouderling C. D. Goudappel te Delft
vroeg, of de synode niet van mening
was. dat het vrouwenkiesrecht er op de
duur toch komen zal en komen moet.
Is het gerechtvaardigd, dat de gemeente
in de praktijk steeds beperkt wordt tot
de mannelijke leden?
De heer Goudappel vroeg zich voorts
af, of deze hele kwestie niet tot de com
petentie van de plaatselijke kerk behoort.
voor verwarring en tweedracht
verwierp hij.
Ouderling H. Troostheide te Bilthoven
verklaarde zich diep teleurgesteld over
de voorslag tot afwijzing. Dit is een
onrecht jegens de vrouwen, dat nu al
eeuwenlang bestaat.
In lie maatschappij bekleedt de vrouw
al vele functies, die eertijds aan mannen
voorbehouden waren. „Maar zodra de
de Geref. Kerk binnentreedt,
verliest zij haar mondigheid", riep de
heer Troostheide uit. Hij stelde voo
studiecommissie te benoemen, die
deze zaak op de volgende synode
rapport heeft uit te brengen.
Ds. P. Loh te IJmuiden stelde de vraag
of de synode zich hiervan kan afmaken
met een uitspraak van dertig jaar ge
leden: sindsdien zijn er over de plaats
van de vrouw in de gemeente talrijke
publikaties verschenen, waaronder dis
sertaties en werkrapporten van synodes
van andere kerken.
Ds, H. van Tongeren te Leeuwarden
was van mening, dat de Schrift niet
altijd met zoveel woorden een bepaalde
opvatting verwerpt of goedkeurt Neem
de kinderdoop, die niet met zoveel woor
den wordt geleerd in de Bijbel. Wel
vroeg ds. Van Tongeren zich af. of er in
de kerken wel duidelijk de begeerte
leeft naar de invoering van het vri
kiesrecht.
Gevaarlijke weg
De rapporteur ds. Bos verdedigde het
voorstel van de commissie. Hij achtte
aanvaarding van het vrouwenkiesrecht
een gevaarlijke weg. „Als we dit doen,
werpen we ook de deur open voor hel
passieve vrouwenkiesrecht", zei hij. De
ontwikkeling zou zelfs zover kunnen
gaan. dat. zoals thans in de Herv. Kerk.
de kansel voor de vrouw wordt ontsloten.
Dat aan de vrouwen eeuwenlang
onracht ls gedaan, ontkende hij. Daarvan
zou pas sprake zijn als de Schrift het
vrouwenkiesrecht gebood.
Ds. Bos stelde ten slotte de vraag of
deze hele kwestie in de gemeenten niet
meer leeft bij de mannen dan bij de
TNAT de algemene situatie in de Ne- samenleving verlangt en te bieden
derlandse advocatuur enige voor- heeft en, aan de andere kant, ook
ziening eist, is duidelijk. Dat in het toenemende onvermogen van de
vocatuur zelf, ligt eveneens in de aan bevredigend aan te passen,
lijn. Vrijheid en onafhankelijkheid Zo gesteld, wordt het probleem in-
van de advocaat in het gehele ka- derdaad veel interessanter. Dan
der van ons rechtsbestel brengen wordt het probleem van de oude-
dit met zich. dagsvoorziening voor de advocaat
Wat nu een der preadviseurs voor- in rechtstreeks verband gebrachl
ling voor de oudedag te bereiken Deze preadviseur laat zijn mede
voor die gevallen waarin de be- advocaten niet in het onzekere:
zorgdheid voor de ouderdom alle re- het peil onzer inkomsten moei
den heeft om uit te groeien tot omhoog, meent hij. „Wij moeten
angst. Voor die gevallen een be- onze positie Ieren zien van de ge
scheiden recht op ouderdomspen- zichtshoek nit ener maximale in-
sioen te scheppen acht hij toch wel komstenverhoging binnen het
een eerste „confraternele" plicht. der o:
Gelet ook op ervaringen uit het ethiek",
verleden, acht deze preadviseur een waarborg voor onze „eer en stand'
algemene voorziening binnen korte dan een gezonde financiële basis"
termijn niet bereikbaar. Daarom Dit acht hij bereikbaar bij groei
hoopt hij temeer dat voor de ern- end inzicht, zowel bij de advoca
stigste gevallen toch in elk geval tuur als bij alle rechtzoekenden vai
De tweede preadviseur stelt dezelf- lijk bestel van vandaag,
de problematiek in een ruimer ver- Zodat ook hier de conclusie voor di
band. Hij meent te moeten vaststel- hand ligt: waaraan mede behoeft
len dat de advocatuur in steeds bestaat is aan een behoorlijke col
sterker mate gebukt gaat onder lectleve public relation tussei
hetgeen een zich snel wijzigende rechtzoekenden en bali*.
ONVOLGROEIDE ONTGROENERS
De voorzitter van de commissie.
P. K. Keiier te Groningen, onderschreef
de mening van de rapporteur. Het door
liet is nog maar enkele d^gen ontstellende schade kan worden gt
geleden dat we op deze zelfde bracht,
plaats schreven: ontgroend worden zij die zich hieraan schuldig make
is niet gemakkelijk,
zelf goed bewijzen door hun bedenkelijk
onvolwassenheid; door hun „opdract
mag ver- ten" laten zij zich op pijnlijke wijl
in de kaart kijken van hun eige
ontgroenen, de bezigheid dus van de „opdrachten", hoezeer zij zelf no
ouderejaarsstudenten, blijkt vaak nog verkeren in een staat van geestelijk
heel wat moeilijker.
Ook schreven we:
langen dat er aan het ontgroenen
enige stijl wordt gegeven; ontgroe- psychische gesteldheid.
n,„ kan ook rtljUoM ,aak „e
sturen van de studentenorganisatii
- vaak de leden niet in de hand bli
bij de ontgroener geestelijke armoe- j j j
a. ben te hebben en dat de hand wori
gelicht n
menten.
Op zijn minst zijn waarschuwing*
trouwbaar karakter die bewijzen ^an geboden. Wij hebben ons zei1
hoe waar dit alles is. afgevraagd of de Volksgezondhei
Wil hebben de indruk indien niet die wel vermaningen richt tot iemai
meer dat er dit jaar aan onder- a's Osborn, ook op dit terrein ni
scheidene inrichtingen voor hoger van attentie heeft blijk te geven,
onderwijs op een wel bijzonder har- Gelukkig bereiken ons ook meded
de, en zelfs brute, wijze gegroend is lingen van goed en vruchtbaar on
en nog wordt. Daarbij wordt als re- groenen. Maar als zo vaak, zijn
gel een uiterst bedenkelijke stijlloos, ongezonde krachten sterker dan
heid aan de dag gelegd. gezonde. Zij kunnen alleen de vral
De betrokkenen, en vooral zij die klemmender maken, of dan tot
zich hieraan schuldig maken, dienen niet beter van heel dit ontgroent
wel te bedenken dat het ontgroenen als zijnde een blijkbaar tè mot
op deze wijze niet maar een nutte- lijke bezigheid kan worden afg
loze zaak wordt, doch dat er zelfs zien.
Synode Spakenburg
Werk onder varenden
taak hele kerk
lopend getuigenis der Heilige Schrift
leert, dat de vrouw op haar eigen plaats
dient tc blijven. In tegenstelling tot de
man is de plaats van de vrouw niet in
het openbaar. Laat men daaraan vast
houden.
gin gemaakt met de behandeling van
verzoek van de kerk van Rotterdaf
Keljenoord met betrekking tot de ami
telljke bearbeiding van en evange'
satie onder varenden ter zee en op 1
binnenwateren. Genoemde kerk had i
synode verzocht uit te spreken, dat
financiële mogelijkheid tot deze arbs
overeenkomstig art. 30 der kerkorde I
de kerken in het gemeen behoort en J
de kerk van FeUenoord derhalve as
spraak kan maken op de hulp en
steun van alle kerken in Nederland. 5
vroeg de synode voorts een collecte f
te schrijven voor alle kerken in Nedl
land. opdat zij kan overgaan tot h
bri oepen van een koopvaardlj-pred
kant Deze zaak zal in de volgende z
ting verder door de synode worden h
handeld.
