|licuure £rihsrl)e GTourant
OPTIMISME ONDANKS TEGENSLAGEN
Prinsjesdag: weinig zon
maar volop vreugde
Conferentie over garanties
tegen verrassende aanvallen
Indonesië verzaakte plichten
Zuivebnarkt werd debacle
Werkloosheid groeide
Uitgavenniveau 8,7 miljard
Begrotingstekort 1,5 miljard
Noodzakelijke lening 800 miljoen
Woningbouw
Vechtpartijen
in Frankrijk
In gouden koets voor het
eerst twee prinsessen
Rusland aanvaardt voorstel van F.S.
lil
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- e
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 020 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11364
CHRISTELIJK-ISATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en O instreken
05tfltihaistu-b Is qhfbtnifn
myo in leafjcnsporl"
RECRUTEN
kregen opdracht
Zie pagina 3
TROONREDE EN MILJOENENNOTA, de beide staatsstukken die op
de derde dinsdag van september het nieuwe parlementaire jaar inlui
den, kunnen ditmaal in drie woorden worden samengevat: optimisme
ondanks tegenslagen.
Het optimisme komt tot uiting in de tweede alinea van de Troonrede:
Het verstoorde evenwicht in onze nationale economie is mede ten ge
volge van de getroffen maatregelen in belangrijke mate hersteld.
De goud- en deviezenreserves hebben een welkome versteviging onder
gaan, al blijft een verdere aanvulling gewenst.
O In het afgelopen jaar zijn de kosten van levensonderhoud niet gestegen.
De omvang van de werkloosheid is niet alarmerend, de stijging is tot
staan gekomen.
Direct daarna echter volgt de opsomming van de tegenslagen:
De verzaking door Indonesië van de plichten die het ten opzichte van
Nederlandse burgers en van de Nederlandse staat op zich had genomen.
Het instorten van de zuivelmarkt welke reeds in dit jaar de begroting
ernstig heeft beïnvloed. De melk gaat ons in 1959 een bedrag van
467 miljoen kosten.
De werkloosheid, hoewel dan niet alarmerend, heeft in 1958 een aan
zienlijk groter bedrag gevergd dan was voorzien. Een bedrag van
87,5 miljoen is uitgetrokken voor aanvullende werken met een reserve
van 30 miljoen.
Alleen al deze drie posten bewerkstel
ligen dat het totaal van de rijksuitgaven
in het komende jaar hoger zal zijn dan
ooit. namelijk 8.748 miljoen. En dat als
gevolg hiervan een begrotingstekort is
ontstaan van 1318 miljoen. Het kas
tekort zal zelfs nog iets hoger zijn: na
irrecties van het begrotingstekort met
og te verwachten inkomsten en uitga-
en blijft een tekort van 1422 miljoen
Tot dekking hiervan heeft de minister
an financiën de volgende maatregelen
aangekondigd:
0 De tijdelijke belastingverhogingen
die in 1959 hadden moeten vervallen,
zullen tot 1 januari 1961 gehandhaafd
bliiven indien althans de Kamers
zich hiermee akkoord verklaren.
0 Aan de Sociaal-economische raad
zal advies worden gevraagd betreffen
de de afschaffing van de consumenten
subsidie op melk. Voorlopig is voor
deze subsidie een bedrag op de begro
ting opgevoerd van 110 min. Hier-
In 1959 zilveren
rijksdaalders
Volgend jaar komen weer nieuwe «li
eren rijksdaalders in omloop. De begro-
ing van het ministerie van financiën
voorziet n.l- in de aanmunting van 15 mil
joen stuks. Bovendien zullen 80 miljoen
kwartjes en andere kleinere pasmunten
en vervaardigd tot een nominale
waarde van 4.7 miljoen gulden.
Luns zal misschien
wapenen bespreken
De Nederlandse minister van buiten
landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, heeft
volgens A.P. te New York verklaard,
dat de Amerikaanse wapenleverinoen aan
Indonesië misschien naar voren zullen
komen gedurende de besprekingen, die
an het einde der maand met zijn
Amerikaanse ambtgenoot Dulles zal voe-
i. Er is namelijk een groot aantal oro-
rraagd naar een mogelijke verbete
van de betrekkingen met Indonesië
teide hij: „Sedert december hebben deze
betrekkingen hun laagste punt bereikt,
niet de minste verbetering geweest
t vorig jaar en er is geen vooruit-
hcht op verbetering zo lang Indonesië
sl zijn internationale afspraken met Ne
derland schendt en zo lang Indonesië geen
enkele stap doet om tot een of andere
regeling voor de van Nederlanders ge
len eigendommen te komen". Voor de
Indonesië uitgewezen burgers is land-
huizing de enige oplossing. Nederland
bestudeert emigratie naar Latijns Ameri-
ïaar hiervoor is een zeer gespeciali
seerde emigrant vereist, aldus mr. Luns
(Advertentie)
58936
is het nummer van onze postreke
ning. Als u daarop vóór 1 okt. het
abonnementsgeld voor het 4e kwar
taal 1958 7.50 overschrijft, dan
voorkomt u dat er bij u een kwi
tantie wordt aangeboden en het is
gemakkelijk voor onze admini
stratie.
Wilt u er vooral op letten dat het
juiste adres, waar de krant be
zorgd wordt, op het strookje wordt
vermeld?
De betaling kan ook geschieden
aan ons loket: Steenstraat 37.
Bij voorbaat vriendelijk dank voor
uw medewerking.
DE ADMINISTRATIE
voor is echter geen dekking aangewe
zen. Mocht de S.E.R. dus adviseren
deze subsidie te handhaven en neemt
de regering dit advies over dan zal
alsnog dekking voor dit bedrag ge
vonden moeten worden.
0 Op de kapitaalmarkt zal een be
roep worden gedaan voor een bedrag
in de orde van grootte van ƒ800 mil
joen.
0 Voor een verder verwijderde toe
komst zal aan de S.E.R. advies worden
gevraagd over het gehele vraagstuk
van de prijzensubsidies. Het standpunt
van de regering blijft, dat de prijzen
van algemeen gebruikte goederen en
diensten niet met behulp van belasting
gelden behoren te worden gesubsi
dieerd. Uitdrukkelijk wordt echter in
de nota vermeld dat de regering voor
1959 geen loonronde overweegt.
Het Westduitse bondsleger houdt
op het ogenblik zijn jaarlijkse
herfstoefening, waaraan ook on
derdelen van de NAVO-landen
deelnemen. Zo was er gisteren
een massale landing van Itali
aanse parachutisten, die uit
Amerikaanse C119 toestellen
sprongen.
Strenge straffen
na rassenrel
in Londen
Vier jaar gevangenisstraf luidde hei
vonnis, dat gisteren in de beroemde Lon-
dense rechtszaal Old Baily werd uitge
sproken tegen negen jongens tussen de
zeventien en twintig jaar die een be
langrijk aandeel hadden gehad in de ras-
senrelletjes van de vorige maand.
Het was een hard vonnis, na een uiterst
scherpe redevoering waarin de rechter
de „Teddy Boys" verweet schande te heb
ben gebracht over hun woonwijk en het
gehele land te hebben vervuld met af
grijzen en verontwaardiging.
Tevoren had de rechter de gang van
zaken nog eens ^nder de loep genomen.
Gewapend met ijzeren staven waren de
jongens, op sensatie belust, naar de kleur-
lingenwijk Notttng Hill getrokken, waar
zij een aantal mensen aanvielen. Drie
kleurlingen hadden zij gewond en bewus
teloos langs de weg laten liggen.
De regering verwacht, naar uit de
Miljoenennota blijkt, dat wanneer de
particuliere bouw zich zal bewegen
op het niveau van midden 1958, er in
1959 80.000 woningen in aanbouw
kunnen worden genomen.
Het bouwprogramma voor 1959 ziet
er als volgt uit: 40.000 woningwetwo
ningen door het Rijk te financieren tot
een bedrag van 670 miljoen; 38.000
premiewoningen en 2000 herbouw-
vrijesectorwoningen.
De regering waarschuwt echter de
mogelijkheid niet uit te sluiten dat het
aantal gereedkomende woningen in
1959 minder dan 80.000 zal zijn. In
het programma is een bedrag van
1460 miljoen opgenomen, wat hoger
dan het produktiebedrag dat over
eenkomt met het in aanbouw nemen
30.000 woningen. Dit is geschied
voor een gunstige ontwikkeling in
de particuliere woningbouw de nodige
ruimte te laten.
Voor de volledige tekst van de
Troonrede en voor nadere bij
zonderheden over de miljoenen
nota verwijzen wij naar de
pagina's 5 en 7.
Na de mislukte aanslag op
voorlichting Jacques Sous tel le hebben
gisteravond op tail vain plaatsen iin het
oosten vaai Frankrijk relletjes en vecht
partijen plaatsgevonden tussen Noord
afrikanen en Fransen, voor een deel
voormalige militairen van het vreemde
lingen legioen.
Onder meer vonden dergelijke Inciden
ten plaats te Forbach, Sarrebourg en in
andere plaatsen in Elzas en Lotharingeoi.
Er vielen tal van gewonden, van wie een
achttal ernstig werd getroffen. De Franse
politie was vanmorgen nog steeds bezig
met het arresteren van verdachte Noord-
afri kanen.
In Lotharingen zijn gisteravond tien
leden van Algerijnse nationalistische be
wegingen gearresteerd. Vijfhonderd poli-
triemannen in veertig auto's hebben geheeJ
Nice aan de Rivièna uitgekamd, op zoek
naar Algerijnen die mogelijk aan terro-
ritrische activiteiten deelnamen. Bij deze
actie werden 2500 auto's aangehouden en
doorzocht en tachtig Noordafrikanen ge
arresteerd
Te St. Quentrin in Noord-Frankrlik wer
den 200 Algerijnen voor ondervraging er
controle van hun papieren naar de politie
bureaus gebracht.
Nederlands geld
voor Z.-Amerika?
Het Braziliaanse blad Ultima Hora
meldt, dat Engeland, Canada. Frankrijk
en Nederland zullen worden uitge
nodigd deel te nemen aan de nter-Ame-
rikaanse ontwikkelingsbank, indien het
Braziliaanse voorstel tot net oorichten
van een dergelijke bank zal worden a
vaard. De ministers van buitenlandse
ken van de 21 landen in Noord- en Zuid-
Amerika zullen ter gelegenheid va-i
algemene vergadering van de Verenigde
Naties te New York bijeenkomen en med<
dit voorstel bespreken
Op 9 en 10 oktober zullen de hoofden
van Nederlandse diplomatieke vertegen
woordigingen in Midden, en Zuid'-Ame
rika te Willemstad Ouragao. onder lei
ding van minister Luns voor algemeen
overleg bijeen komen.
Slechts 44 miljoen
schatkistpapier
Bij de inschrijving op schatkistpromes
sen van 15 dezer is toegewèzen f 9,8 min.
driemaandspromessen tegen 2% pet. dis
conto per jaar en f34,6 min. twaalf-
maandspromessen tegen ZV» pet.
Hakim, gouverneur van de Bank In
donesia. heeft kritiek geoefend op de
Euromarkt, welke in strijd zou zijn met
het doel van de Gatt (algemene overeen
komst voor tarieven en handel) Indonesië
zou er van te lijden hebben.
Saamhorigheids feest van Vorstin en volk
(Van een onzer verslaggevers)
TyRINSJESDAG 1958: het vrolijke rood-wit-blauw met de oranje wim-
pels, de menigte-op-haar-zondags met de vlaggetjes en de klap
stoeltjes, de van top tot teen gepoetste soldaten langs de weg, zij vormen
de entourage van een vorstelijk feest. Wat w het dat hen naar Den Haag
heeft gevoerd, die tienduizendenVoor dag en dauw veroverden zij zich
een plaatsje bij het Binnenhof of elders langs de route. Zij staan tussen
de Hagenaars voor het paleis aan de Lange Voorhout, rijendik, en wach
ten; ieder jaar staan zij er op de derde dinsdag in september, met een jas
over de arm in de brandende zon, zonder jas en verregend als het weer
minder fraai is. Het is feest, men lacht en roept „Ja daaren klapt
in de handen wanneer een arbeider tussen de rijen doorschrijdt, op zoek
misschien naar al te duidelijke sporen van een ongedisciplineerd politie-
paard. Het is feest, men lacht en zal pas zwijgen wanneer de batterij
veldartillerie op het Malieveld dof-dreunend van zich Iaat horen. Dan
heeft het laatste commando geklonken, daar bij het paleis aan de Lange
Voorhout. De Koningin!
Sprookjesachtig als altijd is de aan
blik van de bonte stoet, die zich lang
zaam in beweging zet. Voorop een rij
knecht-majoor en twee rijknechts te
paard, een detachement van de koninklij
ke marechaussee, een compagnie van het
garderegiment grenadiers met het vaan
del en de koninklijke militaire kapel. Dan
het eerste rijtuig met de ceremoniemees
ter en getrokken door één span paar
den. Een tweede rijtuig volgt met vier
Kamerheren, een derde met de Groot
officieren. een vierde met de Grootmees
teres en de Dame du Palais van dienst,
tenslotte een met de Grootmeester. Een
span paarden loopt er voor ieder rijtuig
en er naast gaan twee lakeien, statige
vertegenwoordigers van lang vervlogen
Men zwijgt en weet
Den Haag is gekomen,
voor dag en dauw een plaats heeft ver
overd. Geen nieuwsgierigheid is het in
de eerste plaats. Het ls een blijk van
trouw, van saamhorigheid met Haar, die
het middelpunt is van dit feest. Als de
spanning is verbroken juicht men de
vorstin, prins Bernhard en hun oudste
twee dochters voor de eerste maal is
ook prinses Irene bij de plechtigheid
aanwezig hartelijk toe. Men Juicht
en dit is een van de weinige momenten
dat in Nederland de kritiek zwijgt. Weer
hoort men de artillerie op het Malie
veld, een paard heft de kop op, schraapt
ongeduldig over de straatstenen Het is
tijd, één uur.
DUSLAND heeft het Amerikaanse
voorstel aanvaard, een confe
rentie van deskundigen te houden
ter bestudering van de maatregelen
die een verrassende aanval van het
ene land op het andere land onmo
gelijk moeten maken.
De Amerikaanse zaakgelastigde in Mos
kou kreeg gisteren een nota, waarin
wordt voorgesteld, de conferentie tien
november in Genève te beginnen. Aan
het overleg, dat niet langer dan vier of
vijf weken mag duren, zouden de Ver
enigde Saten, Frankrijk, België. Rusland
Polen Tsjeohoslowakije en Roemenië
moeten deelnemen.
Op de door Rusland voorgestelde con
ferentie zal vermoedelijk vooral aandacht
worden besteed aan het Amerikaanse
voorstel voor luchtverkenning en aan het
Russische plan voor stationeren van in-
spectiegroepen op vliegvelden en belang
rijke verkeersknooppunten.
Inmiddels heeft de Russische professor
FJodorof aangekondigd, dat Rusland bin
nenkort een stelsel van toezicht op kern
proeven voor de gehele wereld aan alle
landen zal voorstellen.
Het toezicht zou, volgens het Russische
voorstel, opgedragen moeten worden aan
een centraal gezagsorgaan Prof. Fjodorof
was van mening dat met behu'.p van 110
posten op het land en nog trien tot twin
tig schepen elke kernontploffing waar ook
ter wereld waargenomen kan worden.
Het gezagsorgaan moet de bevoegdheid
krijgen waarnemers te zenden naar het
gebied, waarin een kernontplotting is
geconstateerd.
De westelijke landen Amerika en
Engeland hebben gisteren Rusland
verweten, dat het de voorbereidin
gen voor een topconferentie verhin
dert door de door het Westen voor
gestelde agenda van v\jf punten niet
te accepteren.
Dit verwijt is niet direct tegen Moskou
gericht, maar wordt gedaan in een nota
van Engelend en Amerika aan Tsjecho-
slowakije.
In deze nota's wordt gezegd, dat het
Westen geen enkel bezwaar heeft tegen
een topconferentie en niets liever wil dan
dat. Zelfs hebben de westelijke landen
er geen bezwaar tegen, dat een land als
Tsjechoslowakije aan een topconferentie
deelneemt.
De nota's van Engeland en Amerika
zijn een antwoord op het Tajechostowaafc-
se memorandum van 31 mei, waarin werd
gevraagd op de agenda van een topcon
ferentie het plan-Raipaoki, een niet-
valsverdrag tussen de N.A.V.O en
Pact van Warschau en de staking va
kernproeven te plaatsen.
dagen, die eraan, herinneren, dat dit
feest ook vroeger werd gevierd, plechti
ger misschien nog, of in de dagen van
koning Willem II, die te paard de rit
naar het Binnenhof maakte, met meer
militaire allure.
HAAGS FEEST
Prinsjesdag en de plechtige opening
van de gewone zitting der Staten-Gene-
raal, het is één Haags feest geworden,
waarvan de oorsprong, zo denkt men
en niemand weet het zeker, moet wor
den gezocht bij stadhouder Willem V,
wiens verjaardag zelfs in de patriotten
tijd een demonstratie was van Oranje
gezindheid, van trouw aan de zachtmoe
dige stadhouder, die zijn soldaten een
okshoofd wijn beloofde als zij erin zouden
slagen Wijk bij Duurstede in te nemen,
zonder bloed te vergieten
Doch laat ons terugkeren naar de stoet,
op weg naar de statige heren In gala, In
het parlementsgebouw- de balsaal van
stadhouder Willem V.
Er klinkt gejuich langs het Schelppad,
langs de Kneuterdijk en langs de Lange
Vijverberg, waar we joist nu, op dit
Oranjefeest, de te grote oranje-appels
aan de bomen missen. Iedere minuut
klinkt dreunend het lagenvuur van de
artillerie op het Malieveld. Vijf rijen
en dan is daar de Gouden Koets, glan
zend, gespannen door acht paarden. Het
voorste span wordt bestuurd door een
ruiter, doch hoog op de bok houdt de
gepruikte koetsier de teugels van de an
dere drie.
„De enige plaats in Nederland waar ze
nog mert de zes kunnen rijden", zegt een
kenner. Hij klakt met de tong, schudt
het hoofd en juicht. Geweldig is het
enthousiasme voor de Koningin, de Print
en de Prinsessen. De Koningin wuift,
men ziet haar even- Stram in de houding
volgen de pontonniers de koets met de
ogen. het geweer gepresenteerd.
HET BINNENHOF
Verderop, tot bij het Mauritshuis
ongeveer, staan militairen van het
regiment Van Heutsz en dan ziet
men de gouden staatsiekoets, de in-
drukwekkende stoet die Hare Majes
teit de Koningin naar de Ridderzaal
brengt, het Binnenhof opzwenken.
Infanteristen van het vijftiende batal
jon ls de eer te beurt gevallen hier voor
de afzetting te zorgen. Zij en de Jagers,
de luchtmachtsoldatcn, de matrozen, de
Milva's en de andere militairen belast
met het afzetten van de route, staan
onder direct beVel van luitenant-generaal
C. J. Valk, de Gouverneur der Residentie.
De gouverneur van de Residentie ls
zelf al om kwart voor één aanwezig bij
de ingang van de Ridderzaal,
met de chef van het Militaire Huis
Hare Majesteit en de niet in de stoet
ingedeelde adjudanten en Kamerheren.
De Gouden Koets die de reis voor de
zestigste keer maakt met haar vierspan
draait het plein op en krachtig klinkt
het Wilhelmus. Dit is het hoogtepunt
voor de menigte buiten. Men rekt zich
uit, tuurt langs de bolronde, gehelmde
soldatenhoofden, om vooral niets van
het imposante schouwspel t.- missen. Ern
stig kijkt de vorstin nu; ZIJ nijgt voor
het vaandel en betreedt langzaam de
brede trap- die naar de Ridderzaal leidt.
Stof tot praten ls er genoeg, wannee:
de deuren zich achter het vorstelijk ge
zelschap hebben gesloten.
(Zie vervolg pag. 9)
Zo was het ook vandaag weer
in Den Haag; op deze derde
dinsdag in september reed de
gouden koets met de Koningin,
de Prins en de oudste twee
Prinsessen, de bekende route.
Nadat de stoet het paleis aan het
Lange Voorhout had verlaten
ging het eerst op de Kneuterdijk
aan. De belangstelling liet weer
niets te wensen over, zoals men
ziet.
Dulles wil V.N.
politieleger
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dulles, ls, naar verluidt,
van plan in zijn komende redevoering
voor de algemene vergadering van de
Verenigde Naties (waarschijnlijk donder
dag) aan te dringen op de oprichting van
een vaste internationale politiemacht.
Daarnaast zal Dulles volgens de New
York Times Eisenhowers voorstel voor
een Arabisch economisch ontwkkelings-
instituut opnieuw indienen.
Vier Nederlanders in
Trier gewond
Vier Nederlanders zijn gisteren ernstig
gewond, toen, even buiten Trier een voor
bijgaande auto hun kleine bus van de
weg duwde, zodat deze tegen een boom
De politie heeft de vier geïdentificeerd
als Lukas Vaessen en zijn vrouw Toni en
Cornelis Groenendijk en zijn vrouw Maria.
Beide echtparen zijn afkomstig uit Voe-
rendaal in Limburg. Zij zijn naar een
ziekenhuis in Trier vervoerd. De toe
stand van ale vier werd daar als ernstig
beschreven.
De auto, die tegen het Nederlandse
busje opreed, gleed van de weg en de
twee inzittenden, Duitsers, werden ge
dood. De chauffeur was ongedeerd
OPKLARINGEN
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Opklaringen, maar aan
vankelijk In het noorden van
het land nog enkele ver
spreide balen. In de nacht
en ochtend plaatselijk mist.
Aanvankelijk vr(J krachtige
tot matige, later matige tot zwakke noor
delijke wind. Weinig verandering In tem
peratuur. (Opgemaakt om 11J5 uur).
ZON EN MAAN
Woensdag 17 sept. zon op 6.16 uur. on
der 18.52 uur. Maan op 11.28 uur, onder
20.58 uur. Op 20 september eerste kwar
tier.
HET WEEli IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
B ruste.
Lmembu
Pulj»
Berlijn
Fraakfor
MUocher
wlDdrtB
ozo
NNO