JÜeutue £ditóri)c (fouranl
Tocht van Marinetoestel
lijdensweg
een
grote
Reeds twee keer eerder defect geweest
Motoren waren versleten;
Den Haag stuurde nieuwe
Vlieger spaart
Abadan voor
grote ramp
Westen kan wellicht met
Rusland bevriend worden
Toepoelef ziet er anders
uit dan bommenwerper
Reis naar de maan binnen
tot tien jaar mogelijk
zes
BON
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1958
BUREAUS: Steenst
ADVERTENTIES: 020 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
CHRISTELIJKE AT ION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
^tanhtóstirb is ahfblmn
«nyo b*l in tegfjenspoet"
Negeneniiertiple jaargang no. 11360
Op andere pagina's:
FIRATO op pagina 5
EEN ARTS VERTELT...
op pagina 7
KONINKLIJKE WOORDEN
IN NOORDWUK
op pagina 9
r r
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG, donderdag
NEGEN WEKEN LANG is de Martin Mariner P 303, die gistermorgen
bij Abadan in brand vloog en neerstortte, onderweg geweest van
liak op Nieuw-Guinea met bestemming Valkenburg. Voordat een defect
i de benzineleiding dit rampzalige ongeluk, waarbij tien marinemannen
le dood vonden, kon veroorzaken, waren reeds verschillende keren eerder
p de reis gebreken geconstateerd. Het toestel verbleef een week op Borneo
Bet een lekke benzineleiding en vloog een gedeelte van het traject
iarachiAbadan op één motor, die ook al kuren vertoonde.
Deze feiten zijn heden duidelijk
eworden, nu het ons is gelukt de
Itale reis van de Mariner P 303,
ie voor revisie naar Nederland werd
evlogen, vanaf de aanvang op Biak
a te gaan.
De Mariner vertrekt op 11 Juli uit Biak.
og maar kort na de start ontdekt de
"NOOR het moedige gedrag van de
omgekomen gezagvoerder luite-
Bnt-ter-zee-vlieger eerste klasse
M. A. Hoebink is Abadan voor
en grote ramp gespaard gebleven,
(ij slaagde erin, zijn brandende toe-
iel over de grote olieraffinaderijen
een te brengen, waarna het precies
p de rand van het vliegveld van
tbadan neerstortte.
Do laatste woorden die men uit het
reeds brandende toestel op het vlieg
veld opving waren: ..Onder mij ligt
Abadan. links zijn grote tankers bezig
olie te laden en rechts ligt de raffina
derij. Maar ik zal mijn best doen een
noodlanding te maken zonder iemand
den
i of e
i grotei
(oorzaken.
Dat is gelukt en daarmee heeft gezag
eerder Hoebink op het laatste moment
et verlies van veel mensenlevens kun-
en voorkomen. In Abadan heeft men
an ook de grootste bewondering voor
et moedig en koelbloedig gedrag van de
Ingekomen vlieger. De gevolgen van een
rand in de raffinaderij zouden niet te
perzien zijn geweest.
De stoffelijke resten van de beman-
ling verkeert in een zodanige toestand,
lat identificatie niet mogelijk
De autoriteiten treffen reeds voorbe-
eidingen, om de slachtoffers van de
lariner in Abadan ter aarde te bestellen.
Een speciale groep Perzische burger-
Bchtvaarbdeskundigen is gisteren
elschap van de ambassadeur van Neder-
Bnd in Teheran naar de plaats
amp gevlogen.
Kapitein-luitenant-ter-ze
lensten late klasse J. B
•ertrokken gisteravond m
ommissie van onderzoek.
Enige honderden inwone
Mer levens gespaard werden door het
frote vakmanschap waarmee de piloot
•en noodlanding op de bewoonde wijken
labtj de olieraffinaderij vermeed, hebben
ter aan de omgekomen bemanning be
geren. door bij het ondergaan van de
»>n bij het wrak (buiten de staart bleef
e weinig over van het toestel) een gebed
rt te spreken.
F Vene-
technische
n der Berg
Abadan als
i Abadan.
negenkoppige bemanning (marineperso
neel dat zijn tyd op Nieuw-Guinea had
uitgediend en naar Nederland werd over
geplaatst) dat de benzineleiding lek is.
Op Laboean, een eiland voor de kust van
Brits Noord-Borneo, wordt geland en de
commandant seint naar Biak dat het toe
stel defect is en zo niet verder kan reizen.
Op 15 juli arriveert op Laboean een
Mariner uit Biak met materiaal en
reparatiepersoneel. Op 16 juli start
de Mariner P 303 opnieuw en koerst
na een week op Laboean te hebben
vastgezeten naar Singapore. Van
Singapore vliegt het toestel via Ceylon
naar Karachi. Het schema is zo vast
gesteld, dat telkens een dag wordt
gevlogen en een dag rust wordt ge
houden.
In Karachi, waar eind juli wordt
geland, blijft het toestel aan de grond
in verband met de dreigende toestand
in het Midden-Oosten. Het lijkt niet
verantwoord over Irak. Jordanië of de
Libanon te vliegen met een militair
toestel als deze Mariner, die geen grote
hoogte kan bereiken. En ~ok Israël duldt
dat niet.
Op Valkenburg krijgt luitenant-ter-
zee-vlieger eerste klasse T. M. A. Hoe-
hink uit Voorschoten, oud-oorlogsvlie
ger en vader van vier kinderen, de op
dracht naar Karachi te vliegen om de
situatie met de Mariner ter plaatse
onder ogen te zien. Luitenant Hoebink
arriveert in Karachi en besluit met het
toestel in ieder geval naar Abadan te
vliegen en daar de ontwikkelingen in
het Midden-Oosten even af te wachten.
Op één motor
Alzo geschiedt. Maar onderweg van
Karachi naar Abadan valt een van de
twee motoren uit. Luitnant Hoebink waagt
het er op en bereikt op één motor d«
luchthaven van Abadan. die ligt te bla
keren in een enorme hitte van 52 grader
Celsius. Boven het vliegveld gekomer
probeert men radiocontact te krijgen
maar het lukt niet. Anderhalf uur duur
het. alvorens de verkeerstoren op die dag
23 augustus antwoord geeft. Als
de kist goed en wel aan de grond staat,
blijkt de desbetreffende man aan de radio
geslapen te hebben
Weldra ontdekt de bemanning,
niet alleen beide motoren versleten
maar dat het toestel ook stevig
ankerd staat in het door de hitte zacht
geworden asfalt van de luchthaven. Het
vliegveld blijkt maar enkeld banen v:
beton te bezitten. De rest bestaat uit
asfalt.
De luchthaven presenteert de beman
ning weldra de rekening van het be
schadigde asfalt (hetgeen zich nog
kele keren zal herhalen) en werkt be
paald niet mee ter oplossing var
geschiedenis.
Het ministerie in Den Haag stuurt
op de noodkreten van de beman
twee Dakota's naar Abadan. In de
worden twee spiksplinternieuwe vlieg
tuigmotoren vervoerd, in de andere per-
Dit zag de bemanning van
Mariner P 303, toen dit toestel
één motor, die later ook al
versleten bleek te zijn, de Per
zische oliehaven Abadan be
reikte en er anderhalt uur
boven moest blijven: het pano
rama van deze typisch oosterse
stad met open huizen en gele
gen in de delta van de Eufraat
de Tigris, twee historische
rivieren, die in de Perzische
golf uitmonden.
soneel om die motoren te plaatsen. De
bemanning krijgt de opdracht met lui
tenant Hoebink per Dakota naar Neder
land door te reizen. Maar als die Dakota
van de landmacht startklaar staat, komt
opeens de order niet op te stijgen, om
dat het niet vertrouwd wordt geacht
over het Midden-Oosten te vliegen De
KLM verleent daarop bemiddeling en
zet de tien marinemannen in een lijn-
toestel van Tokio naar Amsterdam, dat
Abadan aandoet.
Opnieuw in asfalt
De Mariner staat intussen nog steeds
stevig verankert in de asfaltblubber
van de luchthaven. De reparatieploeg
heeft de oude en versleten motoren
vervangen door de nieuwe, hetgeen ge
zien de outillage ter plaatse een flinke
tijd in beslag neemt. Een proeftochtje,
dat begin september wordt onder
nomen, mislukt, want onmiddellijk na
de start moet de Mariner weer landen
om opnieuw en niet bepaald zacht,
in het asfalt te belanden. Vliegers
lopen een shock op en terwijl de repa
ratieploeg het toestel opnieuw repa
reert, krijgt luitenant Hoebink (inmid
dels dus terug op Valkenburg), op-
ar Abadan te gaan om het
halen. Met enkele collega-
ïist hij er per KLM heen.
vliegers
Gistermorgen steeg het toestel dan op
voor de definitieve thuisreis. Nauwelijks
was men in de lucht of hetzelfde defect,
waarmee men op Borneo te kampen had,
zorgde voor een nieuw ongeluk, nu zo
fataal, dat het de tien mannen, die het
vliegtuig kwamen repareren en halen, het
leven benam. Negen weken was er al
getobd met de Mariner, die volgens het
schema in zestien dagen van Biak in
Nederland had moeten zijn, daarbij een
omweg makend via Nice om de hoge
Alpen te vermijden. Het is bekend, dat de
Mariners, die in 1955 niet bepaald nieuw
in de Verenigde Staten z(jn aangekocht,
geen grote hoogte kunnen bereiken.
Maar de omweg kon niet eens meer
worden gemaakt. Na negen weken vlie
gen, negen weken doorbrengen in hotels,
kreeg de oude bemanning de kist niet
verder dan Abadan, en ook de nieuwe
bemanning kon van de omweg geen
gebruik meer maken.
Verroeste kisten
Bekend is thans ook, dat de Mariners
in tamelijk verroeste staat werden aan
getroffen, toen zij in de Verenigde Sta
ten werden opgehaald, nu drie jaar ge
leden. Zij bleken reeds door Ameri
kaanse maatschappijen in huur te zijn
gebruikt voor vrachtvervoer, alvorens
de Nederlandse marine, die al veel eer
der een contract afsloot, ze afhaalde.
Wekenlang hebben de afhalers in de
VS. moeten vertoeven, alvorens de toe
stellen dusdanig waren opgeknapt, dat
de vliegers er mee naar Nederland kon
den oversteken.
Niet op de hoogte
Bekend is voorts dat er ter ministerie
rapport is uitgebracht over de toestand
waarin het vliegtuig verkeerde, toen het
In Abadan in de blubber van asfalt vast
zat. Voordien was bekend, dat het toestel
niet fn een al te besto staat verkeerde,
maar men was van een bepaald gebrek
kige toestand van sommige onderdelen
niet op de hoogte.
Tien marinemannen kwamen om het
leven, toen de P 303 in Abadan met
nieuwe motoren opsteeg, maar als
gevolg van een lekke benzineleiding
in brand vloog en neerstortte.
Boven van links naar rechts: korpo-
raal-vliegtuigmaker-vliegtuigmonteur
J. Bosma uit Menaldumadecl (Fr
luitenant-ter-zee tweede klasse oud
ste categorie J. Andreas (31) uit Den
Haag; korporaal-vliegtuigmaker-mo
tormonteur K. W. Smits (28) uit Lei
den; sergeant-vliegtuigmaker alge
meen H. Q. Spiessens (39) uit Loos-
drecht en sergeant-vliegtuigmaker
G. Decharon de Saint Germain (33)
uit Katwijk.
Onder van links naar rechts: ser
geant-vlieger P. J. M. Paardekoper
(28) uit Leiden: korporaal-vliegtuig
telegrafist J. J. F. Schrijver (30) uit
Amersfoort; luitenant-ter-zee vlieger
eerste klasse T. M. A. Hoebink (46).
commandant, uit Voorschoten; luite
nant-ter-zee technische dienst tweede
klasse oudste categorie J. A. Wurtz
(30) uit Valkenburg en korporaal-
vliegtuigmaker-vliegtuiqmontenr A.
Rompies (24) uit Den Haag. Behalve
Rompies en Bosma waren alle slacht
offers gehuwd en velen vader van
enkele kinderen.
Minder mariniers
in Libanon
aljon Am
Li
banon zal worden teruggetrokken. De
scheping van de 1700 man begint op 15
september. Het bataljon wordt naar de
Verenigde Staten teruggebracht. Er zul
len daarna nog circa 10.000 Amerikaanse
Britse arts naar
Ned. onderzeeër
Een arts van de Britse luchtmacht is
per helikopter afgezet op de Nederlandse
onderzeeboot Hr. Ms. Zeeleeuw om daar
de eerste officier te behandelen voor ver
wondingen. De Zeeleeuw, die onderweg
was naar Leith, had in een S.O.S. om
hulp gevraagd voor de betrokken officier.
Deze wijze van hulpverlening voor de
waarschijnlijk niet ernstige verwonding
was tevens een oefening in de samenwer
king op dit gebied tussen de verschillen
de vlootonderdelen, zo voegt de marine-
'oorlichtingsdienst aan dit bericht toe.
PRINS BERNHARD VOOR BRITSE T.V.:
T7"OOR de onafhankelijke Britse
televisiezender is gisteravond
een uitzending gehouden, die tot titel
had: Holland 1948'58 en waarin
een interview met prins Bernhard
was opgenomen. In het vraag
gesprek verklaarde de Prins dat hij
geneigd is te geloven dat wij in deze
eeuw wellicht goede vrienden met
Rusland zullen worden.
Op de vraag of hij Europa als een
„derde macht" in de wereld zag, ant
woordde de Prins: „Ik zie Europa als
een partner in de westelijke wereld".
De Prins zei verder dat de komende
tien jaar een uitdaging betekenen voor
wat gedaan moet worden voor de onont
wikkelde gebieden in West-Europa. „Wij
kunnen niet alles aan Amerika over-
Antivoord aan prof. Gerbrandy:
„Geen sprake van gevaar
(Van onze parlementsredactie)
PR bestaat geen gevaar, dat Sowjet-
russische vliegtuigen onder het mom
verkeersvliegtuigen onverhoeds
boven NATO-landen in West-Europa zou
den verschijnen. Dit hebben de ministers
vanbuitenlandse zaken, oorlog en ver
keer en waterstaat meegedeeld in ant
woord op schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid prof. Gerbrandy (a.r.).
De ministers zijn van oordeel, dat een
militaire actie tegen enkele W'esteuro-
pese landen afzonderlijk uitgesloten moet
worden geacht.
Enige militaire actie, tegen welk Euro
pees land dan ook, zal in de huidige con-
itie steeds een onderdeel uitmaken
een militaire actie in groter verband,
is, naar het oordeel van de ministers,
aannemelijk, dat zo'n actie zou wor
den ondernomen tegen een of ander doel,
toevallig door een verkeersvliegtuig
icunnen worden bestreken. Men dient
bovendien in aanmerking te nemen, dat
keersvliegtuigen hun vluchten dienen
te voeren volgens nauwkeurig be
paalde routes en een tevoren vastgesteld
Uit het antwoord van de ministers
blijkt, dat de minister van oorlog tevoren
is geraadpleegd over het sluiten van een
luchtvaartovereenkomst met de U.S.S.R.
Voorts wordt er nog opgewezen, dat het
lijk van het type verkeersvliegtuig
T.U.-104, (de Toepoelef) dat door Aero-
flot wordt gebruikt op de lijndiensten
van Moskou naar Kopenhagen, Amster
dam, Brussel en Parijs, strikt genomen
niet precies gelijk is aan de Sowjetrus-
sische bommenwerpers van het type
T.U.-16. Bij de bommenwerper T.U.-16 is
de romp iets smaller en staan de mo
dichter bij de romp dan bij het ver]
vliegtuig T.U.-104 het geval is. Ook
11
.aan
Wisselend bewolkt
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt en op de
meeste plaatsen droog weer.
In de nacht en ochtend hier
en daar mist. Zwakke tot
matige wind tussen noord
west en noordoost. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgeimaalct om 11.15 uur.)
Vrijdag 12 september zon op 6.10 uur,
onder 19.04 uur. Maan op 4.44 uur, onder
18.15 uur. Zaterdag nieuwe maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
bij de bommenwerper de vleugel iets
hoger in de romp dan bij de T.U.-104, ter
wijl bij de bommenwerper in het staart-
gedeelte 2 uitkijkkoepeltjes voorkomen,
die bij het passagiersvliegtuig T.U.-104
ontbreken. Er zijn voorts nog andere
uiterlijke verschillen van secundaire aard.
Tot op grote hoogte is het verschil tus
sen beide vliegtuigen voor enigszins ge-
oefenden waarneembaar. De ministers
delen tenslotte mee, dat de luchtvaart-
overeenkomst zo spoedig mogelijk aan de
goedkeuring van de Staten-Generaal zal
worden onderworpen.
laten", zo verklaarde hij „Wij moesten
eigenlijk wat meer doen en op zo'n ma-
werd". Hij was er zeker van dat er in de
toekomst een veel nauwere economische
samenwerking zou komen in West-Euro
pa, die tot nauwere samenwerking op po
litiek gebied zou leiden. „Sommige Euro
pese landen zullen daarvoor wellicht een
deel van hun soevereiniteit moeten opof
feren", aldus de Prins.
Hij zag als het voornaamste vraagstuk
voor Nederland in de komende tien jaren,
het vinden van de juiste weg om tot sa
menwerking binnen de gemeenschappe
lijke markt te komen. „Dit is geen we
zenlijk probleem", meende hij, „als men
van goede wil is en het juiste intellect
bezit". Het grootste succes in de afge
lopen tien jaar was volgens de Prins het
rhe
financiële herstel
Op vragen naar zijn persoonlijke leven
antwoordde prins Bernhard, dat hij het
liefst naar Afrika ging om ontspanning
te zoeken, omdat hij daar niet wordt ach
tervolgd door fotografen. „Mijn gezin kan
een gewoon leven leiden", voegde de
Prins hier aan toe, „maar wij kunnen ons
niet ontspannen".
Inlanders lieten zich
niet verdrijven
Bij een poging een gebied in Noord-
Rhodesia dat door Afrikanen bewoond
wordt te ontruimen, heeft de poldtie daar
gisteren zes van de zioh met speren ver
dedigende inlanders gedood en elf ver-
Het Gwembe-dal waar het conflict zich
voordeed, zal later ln dit Jaar veranderd
worden ln een meer wanneer de dam over
de rivier de Zambesi voltooid zal zijn.
AJ Mi'
EEN GOED MORLOGEJ
m
wzw
windstil
NNO
zal de mens op de maan kunnen
landen en heelhuids naar de aarde
terugkeren, zegt Edgar Cortright. Hij
is een van de kopstukken van de
NASA, de nieuw opgerichte Ameri
kaanse regeringsinstantie voor de
ruimtevaart en kan het dus wetei
Cortright, die deze opzienbarende er
timistische mededeling deed tijdens
diner van het instituut van aero
tische wetenschappen, zei echter ook,
dat hier heel wat voorbereidend werk
aan vooraf zal gaan.
Men heeft reeds gedetailleerde plannen
om het komende jaar een hele reeks
van aardsatellieten te lanceren, die ge
gevens over de buitenatmosfeer zullen
moeten verschaffen.
Voor zeven proeven zullen satellieten van
omstreeks 50 kilogram gebruikt worden,
die in banen op een afstand van onge
veer 500 kilometer van de aarde zullen
cirkelen. Een van deze kunstmanen
wordt met een zeer sterke lichtbron
uitgerust, zodat hij gelijktijdig vanuit
verschillende observatiestations kan
worden waargenomen
kendek en voor juli al zal een kunst
maan wgrden afgeschoten die de ge
gevens over communicatiemogelijkhe
den en de dichtheid van de lucht zal
verschaffen.
Verder zal in een van de satellieten een
atoomklok geplaatst worden om de
theorie van Einstein over de tijd in de
ruimte te controleren.
Pas daarna komen de maan en andere
planeten voor onderzoek aan de beurt.
Volgens Cortright zal de mens over
twee jaar al rond de aarde kunnen cir
kelen en over 10 tot 15 jaar aan de ex- l
ploratie van Mara kunnen beginnen...
een öenkBeetöiqe
meöAitte met zes kanten
¥J KENT de uitdrukking dat iedere medaille twee
kanten heeft en u weet ook dat een van die twee
kanten altijd een minder prettige is. Het is ermee als
met het spreekwoord dat zegt dat er altijd één moei
huilen als er twee ruilen. Nu uiillen wij u een medaille
voor ogen toveren die geen twee maar zes zijden heeft.
En elk van die zes zijden iseen mooie zijde. Dat
die medaille maar een denkbeeldige medaille is spreekt
vanzelf het insturen van een bon waarbij u een
nieuwe abonnee aanbrengt, kunnen we nu eenmaal
niet belonen met het „eremetaal".
Laten we de zes kanten van die medaille eens
bekijken.
2 U STUURT EEN BON IN u bereikt ermee dat
er in wéér een christelijk gezin een christelijke
krant wordt gelezen.
2 U STUURT EEN BON IN u bereikt ermee dat
de christelijke dagbladpers weer wat sterker is
geworden, beter in staat is datgene te doen wat
van een christelijk dagblad verwacht mag en moet
worden: in het krantenvlak een getuige te zijn van
het evangelie van Jezus Christus.
O U STUURT EEN BON IN u bereikt ermee dat
de stimulering van alle christelijke actie beter tot
haar recht kan komen. Want dat immers is ook
een van de facetten van een christelijke pers.
U STUURT EEN BON IN u bereikt ermee dat
anderen die van uw activiteit voor de christelijke
pers horen, eens met u over al deze dingen willen
praten. Een ernstig gesprek over meer dan opper
vlakkigheden is veel waard in deze tijd.
e U STUURT EEN BON IN u bereikt ermee dat
zeer spoedig een bijzonder fraaie kalender bij u
thuisbezorgd wordt, een kalender die u vele jaren
kunt gebruiken omdat een aardige vinding deze
kalender „eeuwigdurend" maakt,
f: U STUURT EEN BON IN u bereikt er bij uzelf
een tevreden gevoel mee, omdat u zich met succes
hebt ingespannen voor een goede zaak.
Meer dan vijfhonderd nieuwe abonneee hebben de
„Sterke Vier", onze vier samenwerkende ehristeliJk-
natlonale dagbladen in Zuid-Holland, sedert begin sep
tember kunnen inschrijven.
Daarmee is een kwart van het gestelde aantal van
2000 bereikt. Wilt u voor uzelf onze zesziJdige medaille
verdienen, welnu: „u stuurt een bon In
Nieuwe Leidsche Courant
IIe Rotterdammer
Nieuwe Haagsche Courant
Dordtsch Dagblad
i als abonnee op de
Ieder die zlcb nu abonneert ontvangt de krant 14 dagen gratia.
Doorhalen wat niet gewenst wordt.
werd aangebracht door
Deze bon kan als brief worden ge
VIEUWE LEIDSCHE COURANT
Steenstraat 37. Lelden. Telefoon 31441