Amerika is bereid te strijden
voor Quemoy en Matsoe
Donderend
Place de
„JA" klonk over
la République
ïlicuiuc |Tditsrl)e (Tourna!
DREIGENDE WAARSCHUWING UIT WASHINGTON
Wanneer Formosa bij een aanval
in gevaar mocht komen
Nieuwe bromfietsregeling
is niet aanvaardbaar
Kikvorsmannen boden
de Koningin vlag aan
lil! li 1
VRIJDAG S SEPTEMBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ABONNEMENTEN: 7.50 per kwartaal;
2.55 per maand; 0.59 per week.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11355
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
^tanhMstidi is ahtMtoftt
jnyo in tegijenóport"
GROOT GEHEIM
ontsluierd
Zie pagina 7
„Elk gebruik van naakt geweld", ging
Dulles verder, „zal een wijdverspreid ge
bruik van geweld in het Verre Oosten tot
gevolg hebben. Want dan immers worden
de vitale posities van de vrije wereld en
de veiligheid van Amerika in gevaar ge
bracht".
T~\E AMERIKAANSE REGERING zal niet aarzelen haar strijdkrachten
■*-* in te zetten, wanneer bij een aanval van communistisch China op de
kusteilanden Quemoy en Matsoe de veiligheid van Formosa in gevaar
komt. Mocht president Eisenhower de situatie gevaarlijk achten dan zal hij
bevel geven tot een militaire actie, die snel en doeltreffend zal worden uit
gevoerd.
Deze krachtige waarschuwing heeft de Amerikaanse minister, van bui
tenlandse zaken, Foster Dulles, tot Peking gericht, nadat communistisch
China had geproclameerd, dat zij haar territoriale wateren tot twaalf mijl
uit de kust had uitgebreid. Uitdrukkelijk liet Peking weten, dat Matsoe en
Quemoy en ook Formosa en de Pescadores binnen de nieuwe grens vallen.
ZO A J/ O Vïiioon landse zaken, Foster Dulles, legde zijn
«V/. UIJWIl krachtige verklaring af, nadat hij lange
Het gevolg van de nieuwe zet van Pe- met President Eisenhower
king was niet alleen de duidelijke waar
schuwing van Washington, maar ook het
besluit, de landen van de Zuidoostaziati-
sche Verdragorganisatie zo snel mogelijk
bijeen te roepen om de nieuwe gevaar
lijke situatie te bespreken.
In Washington is het Chinees besluit
reeds een duidelijke poging genoemd om
agressieve acties te verhullen. Ook Lon
den zal de uitbreiding van de Chinese ter
ritoriale wateren niet erkennen.
Het Russische communistische par
tijblad Prawda schreef naar aanleiding
van de jongste ontwikkeling rond
Formosa, dat Rusland niet werkeloos
zal toezien, wanneer iets op of bij het
grondgebied van haar grote bondge
noot mocht gebeuren.
De Amerikaanse minister van buiten-
Geen vrij verkeer
in Berlijn
De westelijke Grote Drie hebben giste
ren in vrijwel gelijkluidende nota's van
de Russen geëist, dat zij stappen zullen
doen ter waarborging van het vrije ver
keer tussen Oost- en West-Berlyn.
De Westberlijnse Oberbürgermeister
Willy Brandt heeft voor het stadsparle-
ment verklaard, dat de Oostberlijnse reis
beperkingen een schending van de rech
ten van de mensen betekenen. Hij nodigde
de V.N. uit hiernaar een onderzoek in te
stellen, terwijl hij van Moskou eist, dat
het zijn „monsterlijke greep" op 18 mil
joen Oostduitsers zou verzachten.
Sultan Hamid nog
in Indonesië
Sultan Hamid II van Pontianak las van
daag tot zijn verbazing in de bladen, dat
hij donderdag te Singapore zou zyn aan
gekomen, aldus meldt A. N. P. uit Dja
karta. Woensdag was hy daar teruggekeerd
een verblpf in de bergen bezuiden
de stad. Er was zelfs gemeld, dat hy het
staatsburgerschap van Malakka zou aan
vragen. Naar aanleiding daarvan verklaar
de hy, dat hy inderdaad hoopte naar
Malakka te kunnen gaan, doch nog geen
visum had gevraagd.
Kleuter verdronken. Te Winschoterzijl,
is gistermorgen het by na tweejarig zoon
tje Geert van de familie A. Rotgers naby
de ouderlijke woning in een sloot geraakt
en verdronken.
Libanon heeft van de Verenigde Staten
een onmiddellijke hulp ten bedrage van
2% miljoen dollar ontvangen.
Morgen in ons
ZONDAGSBLAD
DE VELUWE worden jaar
lijks miljoenen Peking-eenden
In acht weken tijd vetgemest en
vervolgens aan de lopende band
geslacht. Over dit merkwaardige
bedrijf wordt in ons Zondagsblad
van morgen een uitvoerige repor
tage gepubliceerd.
0 De reeks over Soldaat van Dip
ten wordt besloten op pagina 2. Dit
humoristische verhaal uit het sol
datenleven krijgt een zeer bijzon
dere ontknoping. „Leve de Wille-
mien" is een interessant boek, dat
het Jaar 1898 en vooral de Inhuldi
ging van Koningin Wilhelmina op
6 september doet herleven. Aan dit
boek uit de Ooievaarserie is in ons
Zondagsblad een bespreking ge
vrijd.
Op de Utrechtse Najaarsbeurs zal
ook de huisvrouw tips vinden voor
vele soorten aankopen op het ge
bied van luxe en van de huishou
ding. Daarover wordt op Blad Zy
geschreven.
De pagina „Geestelük Leven"
begint met een artikel over recen
te opgravingen, die de plaats van
de Bijbelse stad Gibeon bekend
maakten.
Het „Cultureel Venster" wydt
aandacht aan de dichter A Wape
naar, die zyn 75ste verjaardag gaat
vieren en bevat voorts een artikel
over de mozaïeken van Torcelio.
port op Rhode Island had geconfereerd
De Amerikaanse president is daar mei
Ondanks het bombardement van de na
tionalistische eilanden en ondanks de aan
kondiging van een invasie op deze eilan
den. heeft Amerika nog hoop, dat Peking
haar actie zal staken en niet het verlan
gen van het mensdom naar vrede zal
Foster Dulles verklaarde:
„De president en ik hopen ernstig, dat
de Chinese communisten niet weei
als in Korea, het fundamentele principe
van de wereldorde zullen trotseren,
namelijk dat geen geweld gebruikt zal
worden om territoriale ambities te ver
wezenlijken".
„Bevrijding
In haar verklaring, waarin de uitbrei
ding van de territoriale zone wordt ge
proclameerd, zegt Peking nog, dat ook
Formosa en Penchoe, eilanden die nog
door de Amerikaanse strijdkrachten wor
den bezet, eveneens bevrijd zullen worden.
De regering van Peking zal dat doen met
de daarvoor geëigende middelen en op
een door haar geschikt geacht tijdstip.
De Amerikaanse bezetting betekent een
inbreuk op de Chinese soevereiniteit.
In de verklaring van de Chinese
communisten wordt niets gezegd
over de Britse kroonkolonie Hong
kong. Niettemin begint men zich in
Londen over de positie van de stad
ongerust te maken.
Zijn armen wijd uitgespreid,
deed premier De Gaulle gister
avond een hartstochtelijk beroep
op de Parijzenaars, om „Ja" te
zeggen tegen de nieuwe Franse
grondwet. Geweldig was het en
thousiasme op het plein, doch
maar even daarbuiten (foto links)
raakte de politie slaags met gro
te groepen anti-Gaullisten, die
het „Ja" van de menigte op het
plein, trachtten te overstemmen
met hun „Non, non"....
Zware straffen voor
botersmokkelaars
In een jaar f150.000
en f 750.000 verdiend
De berechting van het grote botersmok-
kelcomplot, waarmee vorige weck in
Maastricht een begin is gemaakt, heeft
gisteren voor de economische poli tie rech-
t 's-Hertogenbosch haar voortzetting
gehad.
Hier stonden twee van de hoofdschuldi
gen terecht, die in de afgelopen jaren be
dragen verdiend zouden hebben variërend
150.000 tot 750.000 gulden per jaar.
Het waren de winkelier H. C. en de ver
tegenwoordiger P. S. beiden uit Budel.
De eis luidde tegen C. zes maanden ge-
'angenisstraf en f 10.000 boete, subsidiair
drie maanden hechtenis, Uitspraak: vier
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest, verbeurdverklaring van de
transportauto's en f 5.000 boete subsidiair
drie maanden hechtenis. Tevens heeft C.
een boete te betalen van f 1.000 die
hem een vorige maal als voorwaardeiyke
straf was opgelegd.
Tegen S. luidde de eis zes maanden ge
vangenisstraf met aftrek van voorarrest
n f 5.000 boete subs, drie maanden hech
tenis. Vonnis: vier maanden gevangenis
straf met aftrek van voorarrest en f 5.000
boete subs, drie maanden hechtenis.
Ook stond de chauffeur J. van de V.
uit Budel terecht, die in opdracht van S.
•erscheidene ritten had gemaakt Tegen
hem luidde het vonnis, vier maanden ge
vangenisstraf, waarvan drie voorwaarde
lijk met een proeftijd van drie jaar en
f 5.000 boete subs. 25 dagen hechtenis.
Noorderlicht was
goed te zien
In vrijwel geheel Nederland was gis
teravond een zeer helder noorderlicht
langdurig t« zien. Van 9 uur af ontving
het K.N.M.I. in De Bilt meldingen van
waarnemingen uit tal van plaatsen, on
der meer uit Amsterdam, Den Haag,
BilUhoven, Gramsbergen, Dongen en
Roermond.
Het noorderlicht is een liditverschijn-
sel aan de hemel, dat in de poolstreken
het meest en het duideiykst wordt waar
genomen. Ook in ons land is het enige
malen per jaar te zien. Het licht van gis
teren werd door deskundigen bijzonder
helder genoemd. Sommige ogenblikken
stonden grote delen van de hemel in een
gloed. In kleur genuanceerd van felrood
via eachtrood naar wit.
Redde Nederlands
vaartuig 35
drenkelingen
Volgens een Perzisch blad is in het be-
.n van deze week een groot zeilschip, af
komstig uit Perzië, gezonken in de buurt
van Bahrein. Het schip met 121 opva
renden zou in een tyfoon terecht zijn ge
komen en van de opvarenden zouden er
35 door een Nederlands schip zyn
gered. Bij geen enkele officiële instantie
echter iets over de ramp bekend.
Prins Bernhard zal dinsdag 30 septem
ber tegenwoordig zijn by de ingebruik
neming van een nieuw kantoor- en be
drijfspand der N.V. Koninkiyke Rotter-
damsche beton- en aanneming my v.h.
Van Waning en Co. in Meppel.
Gevechten tijdens rede van De Gaulle
STAANDE onder een veertig meter
hoog V-teken, het met blauw-
wit-rode vlaggen versierde symbool
van de vrijheid, heeft premier De
Gaulle gisteravond het Parijse volk
opgewekt om „Ja" te antwoorden op
de nieuwe grondwet. „Met heel mijn
hart, uit naam van Frankrijk, vraag
ik u de grondwet te aanvaarden" en
donderend klonk het „Ja" over de
Place de la République, waar gene-
A.N.W.B. SCHRIJFT MINISTER
Verkeer en Waterstaat verzocht
wettelijke maatregelen te treffen
waardoor een aantal thans in ge
bruik zijnde bromfietsen tóch nog
van een rijkskeurmerk kan worden
voorzien. Sinds het Wegenverkeers
reglement op 4 juli werd gewijzigd,
staat het vast dat de thans bestaande
800.000 bromfietsen in ons land
slechts tot 1 januari 1963 erkend zul
len zijn; dat betekent dus dat zij na
die datum niet meer aan het verkeer
mogen deelnemen. De ANWB is van
mening dat dit een sociaal-econo
misch onrecht zou zijn.
Sinds 1957 worden, op basis van een
vrijwillige overeenkomst, door de bij de
RAI aangesloten industrieën en impor
teurs uitsluitend bromfietsen afgeleverd
die niet sneller kunnen rijden dan 40
km/u. Een aantal van deze ongeveer
20.000 bromfietsen heeft al een rijkskeur
gekregende bond meent dat het recht
vaardig zou zijn ook de rest van deze
voertuigen alsnog een dergelijk keur
merk te geven.
De resterende 780.00
len echter op 1 januari 1963 zéker niet
alle „uitgestorven" zijn: het valt te ver
wachten dat er op die datum nog zo'n
200.000 in redelijke staat van dienst zul
len zijn.
De ANWB noemt het onaanvaardbaar
dat deze dan zonder meer van de weg
zouden moeten verdwünen.
Naar schatting zullen bij deze 200.000
bromfietsen ongeveer 100.000 echte rij-
wielen-met-hulpmotor zyn, die door hun
lage rijsnelheid voorbestemd zyn tot een
lange levensduur. De Bond meent dat
wettelijke maatregelen moeten worden
getroffen om deze voertuigen, die als
prototype van de bromfiets hebben ge
golden. hun status van „rijwiel met hulp
motor" te doen behouden.
De resterende 100.000 zullen dus snel-
brommers zijn, die tot de overlevenden
behoren omdat zy met zorg zyn bereden
en omdat zij onderhouden zijn door men
sen voor wie de aanschaffing een be
langrijke investering is geweest met
doel: familierecreatie in weckenden
vakanties. Ook voor deze categorie j
len, naar de mening van de ANWB m;
regelen moeten worden getroffen, opdat
zij na het aanbrengen van technische
voorzieningen alsnog van een keurmerk
bromfietsen zul- kunnen worden voorzien.
raai De Gaulle zijn grondwet ten
doop hield.
De armen opgeheven, als een
tweede V, deed de minister-presi
dent zijn hartstochtelijk beroep op
het volk. Een indrukwekkend slot
van een vrij matte rede, waarin De
Gaulle de bedoeling en de inhoud
zijn grondwet uiteenzette, iets
waarvan men reeds lang op de hoog
te was.
Voor de sensatie zorgden De Gaulles
tegenstanders, achter de hekken van het
plein. Tot de Place de la République
n namelijk alleen personen toege
laten, van wier trouw aan de premier men
verzekerd kon zijn: oudstrijders, mili-
a en andere gaullisten. Terwyl dan
de premier en zyn ministers het platvorm
beklommen by het standbeeld dat de
republiek van 1870 symboliseert, klonken
vanachter de hekken leuzen als „Het
fascisme komt er niet door", „Geen
nazi's" en „Weg met De Gaulle". Boven
het hoofd van de premier zweefde een
grote ballon met het woord „Neen".
Op de daken
i enorme politiemacht was voor deze
gelegenheid op de been gebracht. Een
gedeelte had postgevat op strategische
gelegen daken rond het plein, uitgerust
met machinegeweren. De rest hield de
demonstranten, op een afstand, die zich
verzamelden op de wegen dae na a
Place de la République leidden.
ANDER UNIFORM VOOR
DE MARECHAUSSEE
Minister Staf overweegt in zijn nieuwe
begroting een poet op te nemen, waaruit
de kosten moeten worden bestreden
zijn verbonden aan de aanschaffing
nieuwe uniformen voor de koninklijke
marechaussee. De minister schijnt gepor
teerd te zijn voor het herstel van het
vooroorlogse blauwe uniform, dat thans
slechts als ceremonieel tenue wordt ge
bruikt. Op het ogenblik doen de militaire
politiemannen dient in battledress.
Met stevige stokken sloeg de politie,
geassisteerd door jongelui met het Kruis
Lotharingen op de arm, in op de
demonstranten, die de wegen opbraken
le politiemannen met straatstenen
onder vuur namen. De betogers moesten
echter wyken, een groot aantal werd ge
arresteerd. Onder de gewonden telde
24 politiemannen. Zes van hen werden
;n ziekenhuis opgenomen. De politie
schatte het aantal gewonden onder de
betogers op tachtig.
Twintig minuten lang sprak generaal
De Gaulle de honderdduizend mensen
op het plein toe. Hjj eindigde met het
inzetten van de Marseillaise, die uit
klonk boven het geschreeuw dat de
demonstranten onder wie volgens de
politie veel vooraanstaande communis
ten aanhieven.
Twee moordzaken
voor het hof in
Leeuwarden
Voor de rechtbank te Leeuwarden zal
woensdag 24 september terecht staan
de 23-jarige J. M. uit 'fi-Gravéfthage, die
op 25 januari zyn 69-jarige tante Betje
Veenstra-Meyer in haar woning te Twij-
lerheide van het leven heeft beroofd.
De jongeman bezocht zyn tante en tracht
te geld van haar te lenen. De oude
vrouw weigerde dit doch toen zy even
de kamer verliet zag M. kans 50 uit
een la te ontvreemden. De weduwe ont
dekte de diefstal en uit vrees voor de ge
volgen heeft M. zyn tante gewurgd en
haar daarna aan een plastic koord in de
gang van haar woning opgehangen.
Er ls een psychiatrisch rapport over de
verdachte uitgebracht. Als raadsman zal
optreden mr. H. Wed even te Leeuwarden.
Op 18 september behandelt het ge
rechtshof te Leeuwarden in hoger be
roep de zaak tegen de 39-jarige F. D.D.
uit Anjum. die wegens uitlokking van de
bekende moord op de slikwerker P.
Steegstra te Anjum, door de rechtbank
tot zeven Jaar met aftrek werd veroor
deeld.
Havencomplex Dordt uitgebreid
Feestelijke dag voor
de Merwestad
HET bezoek van koningin Juliana
aan Dordrecht, waar zij nieuwe
industriehavens zou openen, heeft
vanmiddag een origineel begin ge
kregen. Twee kikvorsmannen van de
genie doken uit het water op en bo
den haar een in plastic verpakte
Dordtse vlag aan, die Hare Majesteit
haar gevolg rondleidde. Hierna werd ln
vervolgens aan een bootsman over
handigde, die op zijn beurt het fiere
rood-wit-rood in een vlaggemast
hees. Direot loeiden van alle kanten
de scheepsfluiten, waarmee uiting
werd gegeven aan de VTeugde over
het koninklijk bezoek én aan het feit,
dat het zeehavencomplex van Dordt
een belangrijke uitbreiding heeft ge
kregen.
De Koningin arriveerde vanmorgen
reeds vroeg ln de Merwestad. Langs de
route stonden twaalfduizend schoolkinde
en talloze leden van organisaties
opgesteld. Op het bordes van het stadhuis
bood de vierjarige Noortje van der Dus-
sen, kleindochter van de burgemeester,
J. AE. H. J. van der Dussen, bloemen
tl. In de raadzaal spraken de burge
meester en de voorzitter van de kamer
koophandel, ir. R. A. Jas, over de ont
wikkeling van Dordrecht.
Daarna ging de Koningin naar het
nieuwe protestants-christelijke ziekenhuis
Refaja (De Heer geneest), dat in het
vroegere administratiegebouw van de
Eerste Nederlandsche verzekerlngsmaat-
schappy is ondergebracht. Hier werd zij
ontvangen met bloemen van het twaalf-
Jarig dochtertje van de voorzitter, de heer
C. A. van der Kaa. De heer Van der Kaa
vertelde vervolgens een en ander over het
ziekenhuis waarna hij de Koningin en
de gobelinzaal van het museum Van Gyn
de lunch gebruikt.
Per gepavofseerd vaartuig van het veer-
Advertentie)
Prijsverlaging—^
van bekende merken zoals:
Kroon - Kashmir - Beshir
Broussa karpetten
Vrijbiyvend ziehtzending.
BULTHUIS
BOTERMARKT 23
bedrijf voer men namiddags naar het
zeehavcncomplex. Op de kade verwel
komde mr. J. Algera, minister van verkeer
cn waterstaat, In gezelschap van de
directie van een oliebedrUf, dat ccn der
drie nieuwe havens gebruikt, Hare
Majesteit. Twee jonge matroosjes boden
bier bloemen aan.
Na een toespraak van de burgemeester
doken de kikvorsmannen met de Dordtse
vlag op. Mr. Algera was de tweede spre
ker aan de haven. Tal van autoriteiten
waren hier aanwezig.
Aan het eind van de middag bezocht
de Koningin nog de werkplaats voor min
der validen, waarby zij werd rondgeleid
door wethouder H. van Es, De dag werd
besloten met een bijeenkomst in de Grote
kerk. Ds. K. H. L. van Selms, hervormd
predikant, hield een voordracht over de
kerk en haar restauratie. De samenkomst
werd met zang en muziek opgeluisterd.
Na het vertrek van de Koningin zouden
er een taptoe, een vuurwerk en een
operettevoorstelling zyn.
warm weer
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Overwegend zonnig cn
warm weer met een matige
zuidoostelijke wind.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Mtdrjd
M tl lores
Ai giert
ONO
windstil
windstil
ONO
windstil
NNO
NNW
windstil
ONO
WZW
