n
CHRISTELIJK
Predikant en
literatuur (2)
Drs. G. Puehinger over Groen,
Kuyper, Colijn en Schilder
Een woord voor vandaag
Kanttekening1
Bijbelkennis verplicht op
middelbare scholen
Unie van Baptisten kreeg
een nieuw seminarium
Avarme
Kunstgebitten
door
C. Rijnsdorp
UIGENL1JK, zo besloten wij
onze eerste beschouwing
lenen alleen de beroepen van
leraar, advocaat en politici**
rich tot een vergelijking met het
predikambt wat betreft het ge
bruik van het woord. De leraar
of docent ontwikkelt door zijn
beroep een zekere routine in
het toespreken non een bepaald
gezelschap. Natuurlijk is er on
derscheid: de geschiedenisleraar
spreekt langer achter elkaar dan
de leraar taal of taukunde. Maar
het leraarschap is duidelijk een
praatberoepde uitoefening er
van is ondenkbaar zonder een
behoorlijke verbale vaardigheid.
Waar die onvoldoende is, ont
staan de tic*, tceinig docenten
ontkomen hieraan geheel. Tame
lijk veel letterkundigen waren
en zijn leraar.
Onder de Juristen rijn er te
allen tijde veel politici, maar ook
veel literatoren geweest; denk
maar aan Bilderdijk en Da Cos
ta en in de 20e eeuw aan Her
man van den Bergh. Marsman,
Bordewijk, Keuls en Bloem. Gro
te pleiters zijn evenwel door
gaans geen grote schrijvers. De
geboren dichter en schrijver ziet
de werkelijkheid tegelijkertijd
van dichtbij en op een afstand:
hij heeft een dubbele blik. Dik
wijls ook is hij nogal introvert en
reageert hij secundair Maar de
advocaat moet voor 100 pet bij de
stukken en bij de feiten zijn en
het is voor hem profijtelijker
daarbij iets van de acteur dan
van de visionair te hebben. Indien
men van pleitkunat spreken mag.
dan is het tendenskunst. Hetzelf
de geldt trouwens voor het requi
sitoir. Het is volkomen legitiem,
dat de advocaat als mens achter
het pleidooi schuilgaat. Het is on
vermijdelijk dat hij zijn pleidooi
min of meer speelt. acteert.
Marktkoopman en handelsreizi-
Jcr, die voor hun waren pleiten,
oen dat op hun manier trou
wens ook. Zo zien we dat het lu
dieke element in de handel én
aan de balie als ferment van
soms dodelijke ernst onmisbaar
is. Marktkoopman, handelsreizi
ger en advocaat ..acteren'' hun
eigen stuk. maar de werkelijke
acteur overtreft hen door de ver
scheidenheid van zijn rollen.
Van de balie naar de politieke
arena 11 n'y a qu'un pas. Uiter
aard ondergaat de welsprekend
heid aldaar een zekere vergro
ving Indruk maken in een
rechtszaal geschiedt met iets sub
tielere middelen dan bij een mas
sameeting of in 's lands vergader
zaal.
Taalbeheersing
Wat Is nu eigenlijk de literaire
kwaliteit van dese vormen van
openbare welsprekendheid? In de
eerste plaat* de taalhehcersing.
ala geraffineerde stijlfiguur kun
nen gebruiken. Men inoet al Im-
Coviserend goedlopende sinnen
innen vormen, tonder stopwoor
den of tics. Zelfs het algemeen
verbreide „Ik bedoel", waarmee
men sichself corrigeert. Is uit den
boae!
Dan is cr de gevatheid, de
slagvaardigheid, om een aanval
in icn tegenaanval te kunnen om
zetten. van de nood een deugd te
maken, en dat liefst zo dat men
de lachers op zijn hand krijgt.
Hiertoe is fantasie en gevoel voor
humor nodig, om nog te zwijgen
van praktische kennis van massa
psychologie. Deze formele be-
taafdheden komen uiteraard al
ten tot hun recht als men zijn
zaken technisch volkomen be
heerst. „Ad rem" is men alleen
van de zaken uit.
De scholing in taalgebruik van
de diplomaat is van geheel ande
re aard Zij leidt tot een vorm
van verfijning; een ander soort
verfijning dan de eigenlijk lite
raire. omdat ze uit andere over
wegingen afkomstig is. Diploma
tiek taalgebruik vereist een kunst
van versluiering, halve toetsen,
bedekte zinspelingen en aangedui
de vermoedens. De eigenlijke
tekst staat tussen de regels. No
ta's ln het diplomatieke verkeer
worden dan ook niet gelezen,
maar bestudeerd Het woord bril
jant is hier minder op zijn plaats
chili
za is het i
Niveau
Grote staatslieden komen op
hun eigen wijze in dc buurt van
de literatuur, nl. door hun niveau.
Napoleon had woorden in zich als
i veldslag bij Austerlitz. Chur-
wordt gekenmerkt door fan-
vaderlandsliefde en dapper
heid en beantwoordt in optreden
en stijl volkomen aan Da Costa's
definitie van poëzie:
Gevoel, verbeelding,
heldenmoed,
tot één ondeelbre kracht
versmolten
Bismarck en ook Kuyper moe
ten tot dit niveau gerekend wor
den. Hier ontstaan literaire kwa
liteiten als spontane uitdrukking
van een levensstijl en niet als re
sultaat van „on-eindige zorg" (de
term is van Van Deyssel). van le
venslange oefening en geduldige
omgang met de taal. zoals bij de
letterkundige specialist het geval
is. De taalbeheersing is hier min
of meer vanzelf ontstaan; ze is
bijprodukt en niet. zoals bij de
letterkundige, „spécialité de la
En nu de predikant. Voor hij
dc kansel kan beklimmen heeft
hij als student kennis gemaakt
met het gedrukte, wetenschappe
lijke proza. Dit wordt gekenmerkt
door voorzichtigheid en nauwkeu
righeid. met als achtergrond een
diepgaande en uitgebreide kennis
van zaken. Ook de tucht van het
echte wetenschappelijke denken
brengt een zekere verfijning van
het taalgebruik mee. Het gaat
dan over een zuivere begripsbe
paling en een bekwame hantering
van de begrippen.
Geen waarborg
Toch waarborgt wetenschappe
lijk denken op zichzelf geen goe
de stijl. Aan de andere kant kan
filosofische lectuur vanwege de
uiterst preciese formulering sty-
listisch belangrijk en merkwaar
dig zijn. Nietzsche heeft in zijn
tijd al gewezen op het verband
tussen denken en schrijven; in
proza is helder denken absolute
voorwaarde voor goede stijl. Bij
poëzie ligt de zaak heel anders.
Dezelfde Nietzsche heeft eens
op het onderscheid gewezen, dat
er bestaat tussen de geleerde en
de kunstenaar. Het vak van ge
leerde noopt tot bescheidenheid,
al is het maar gehuichelde be
scheidenheid; bij de kunstenaar
behoort sinds de renaissance een
gepaste trots. Nietzsche vond in
dit opzicht de geleerde superieur
aan de kunstenaar. De onpersoon
lijke. anti-apodictische toon; het
laten uitspreken van de ander;
het grondig kennisnemen van wat
voorgangers hebben geschreven
alvorens men zelf een onderwerp
aansnijdt; het subtiel onderschei
den en de voorzichtigheid m het
trekken van conclusies, het kan
alles literair-esthetische werking
hebben Cultuur leidt altijd tot
verfijning, en verfijning heeft al
tijd een esthetische kwaliteit.
•■f
Reünistencongres van S.S.R.
Beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Bedankt voor Ameide en Tienhoven:
A. van Eyk te Benthuizen
Aangenomen beroep van de Gen. Syno-
buitengewone dienst (re-
het steeds te doen
Op de tweede avond van
rcnuist.noon,rr. S.S.R. t, Oo,.
terbeek sprak drs G. Puehinger over
•.Eenheid en samenwerking in orga
nisatie en gezindte". Daartoe gar hij
achtereenvolgens een knappe schets
de tot pred. i
Rijn 1
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Andijk: P. B. Suurmond,
laatstelijk predikant te Sorong.
Tegenover deze aristocraat de demo
craat Kuyper. in de aanvang zelfs ex
tremist. „een draak voor wie het niet
met hem eens was".
Allengs soepeler, groeide Kuyper
i thetische politiek. Maar in zijn le-Hillegom.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Beroepen te Nieuw-Amsterdam: J. J
Rebel te Murmerwoude.
Tweetal te s-Gravenmoer: J. H. Car-
lier te Zutphen en A. H. Schippers te
Gisteren hebt ge er alles over kunnen lezen: de September^'1
maand, het nieuwe vergaderseizoen dat weer voor ons ligt, heiË
werk dat weer wacht. Hoe denkt ge eigenlijk over werken? IF
het een „noodzakelijk kwaad"? En haat ge het eigenlijk dat „tij
het zweet uws aanschijns uw brood eten"? Pas op dat ge niet
twee zaken door elkaar haalt. In Genesis 2 leest ge Gods op^
dracht aan Adam, Gods kind in het paradijs„En de Here God
nam de mens en plaatste hem in de hof van Eden om die te ben
werken en te bewaren." De mens Adam was geen werkloze: hetT"
was zijn opdracht Gods schepping te bewerken en te bewarenlT
Daarna Genesis 3: om ouwentwil is de aardbodem ver
vloekt; al zwoegende zult gij daarvan eten zolang gij leeft
de gevallen mens Adam werd een „werker om den brode". De
zonde had haar verwoestend werk gedaan. Is werken nu alleen
nog maar een straf-op-de-zonde? Verre van dat. Immers, aan het'^f
kruis heeft Christus de toorn Gods onder welke wij eeuwig had-\n
den moeten verzinken, verzoend. De banvloek die ook op ons op
werken rustte, is gebroken. We mógen weer werken, als AdamF
in Gods hof. En we kunnen het, want Christus heeft ons vrijge-ve,
maakt. Blijft voor isos de keus of we het ook doen! ci
van Groen v,n Prinsterer. Kuyper. ^f>n<ïen dan bijCr^n.
Colijn en Schilder.
erk is zijn verhouding tot het Ré- j Aangenomen naar Ede: R. Kok te Ve-
i priori.nendaal, die bedankte
priori wordt ons vandaag gepre
senteerd. ook in S.S.R. Colijn, geschoold
in het Indische leger, straks in het li-
op hun tijd, hun slagen en falen in de berale milieu van een wereldconcern.
worsteling om de gereformeerde ge- heeft steeds willen samenwerken, ook,
Li-i ow'&w.
zindte of heel het volk. werden
eens afzonderlijk, dan weer
linge vergelijking besproken.
Groen, als gouvernementeel ambte
naar begonnen, „de eeuwige opponent".
Boek
VAN DE DAG
De werken mijner handen, het le
ven van Edgar Cayce, door Jo
seph Millard. Ned. vertaling van
L. M. A. Voerbard, l'itg. Bigot en
Van Rossum N.V., Blaricum.
X
juist met de liberalen. Hij zocht héél
onder-1 de natie en daerbui' j"
reld. Colijn, selftnade
doctrinaire leringen, zag ge
matische discussies en hii
pogen om heel het Nederlandse volk 'tc
bereiken, zich liefst de scherpslijpers on
der de theologen van 't lijf.
Hij is de eerste echte doorbraak-poli
ticus en wilde komen tot nationale en
internationale samenwerking.
Mensingeweer. die voor dit beroep be-
rbuiten. heel de we- OUD-GEREF. GEMEENTEN IN NEDER-!
LAND
Bedankt voor Rijssen: M A. Mieras te
Krimpen aan de IJssel.
Schilder, niet op één lijn met deze
grootsten te plaatsen, mag toch ook
niet ontbreken. Hij bleek in staat om
een kerkgenootschap te verwekken,
dat vierde in grootte zou zijn. Hij is
de klassieke anti-revolutionair, die
met al zijn kritiek op Kuyper, tracht-
wordt op boeiende wijze tc KuyPe" '0". corrigerend, voort te
chreven van een boven- zetten. Ook bij hem een a priori: Schil
der heeft nooit beantwoord de vraag.
In dit boek
het leven beschreven
natuurlijk begaafde man. Edgar Cayce.
de wonderman van Virginia Beach, de
„psychisch diagnosticus", die zichzelf
in slaap maakte op een canapé, nadat
hij zijn jasje en schoenen uitgetrokken,
zijn boord en manchetten los gemaakt
en zijn das afgedaan had. Na een poosje
diep en zwaar ademgehaald te hebben,
veranderde de ademhaling in een lichte
en zachte, zoals iemand die heeft alsj
hij een vredig middagdutje doet. Daar-
na sprak zijn secretaresse de hypnoti
sche suggestie uit, dat Edgar Cayce
het lichaam van de patiënt, die in de
kamer aanwezig was, nauwkeurig
moest onderzoeken en een behandelings
methode moest aangeven. In deze hyp
notische toestand zou Edgar Cayce zich
bediend hebben van een medische ter
minologie. die hij als onontwikkeld
man niet kende. Ln normale toestand
kon hij verschillende woorden niet eens
goed uitspreken; hij wist niets van wat
hij onder hypnose gezegd had. De mid
delen die hij aangaf waren extraordi-1
nair. Als kind had hij in rotsvast geloof
iedere dag om de gave der genezing
gebeden. Op zijn 13e jaar was hij be
zig de Bijbel voor de 13e keer door te j
MEN vraagt onze mening over een
publicatie onder nogal luidspre
kende koppen verschenen in het
Amsterdamse ochtendblad „De Te-
Inderdaad, zo zouden we willen be- Cl
amen. Waarmee dan tegelijk de
waarde van de hier beoefende jour-
nalistiek is aangegeven. «e
degenen, die niet tot mijn kerk be
horen? Parallel met Kuypers a pri
ori, verdieper, verscherper, verfijner
van de beginselen, blijkt hij achteraf
beter confessor dan reformator.
De heer Puehinger meende, dat ookl
S.S.R. haar winst kan doen met de uit
eenlopende oplossingen van deze vier.
Maken wij voor onze situatie gebruik
van de rijke tradities, met al haar
pulsen, en waarschuwingen.
legraar*. Wij zien geen bezwaar dc verdere publicatie in het och- j
tendblad want bovenstaande er- L
i dit verzoek te voldoen.
De koppen luiden positief: bij de kenning is voor die krant in het
A.R. Partij zal prof. Zijlstra geen geheel geen reden nu maar van
lijstaanvoerder blijven, en er is bij verdere publicatie af te zieb lift
andere koers op
oppervlakkige
welke is mijn geloofsverhouding tot1 winnaar uit de bus kwam.
In de staat Israël
Het verhaal doet onwaarschijnlijk a
De schrijver wil een eed doen op
echtheid ervan. Medisch is het moeilijk
verteerbaar. Theologisch zal men be
zwaren aanvoeren tegen de invloed van
de sterren op het leven van de mens
evenals op het begrip reïncarnatie dat
in dit boek naar voren gebracht wordt.
Als mens wordt men getroffen door de
zware last. die „bovennatuurlijke" men
sen te dragen hebben. De wens om ook
zo te zijn zal na lezing van dit ver
haal geheel verdwenen zijn.
In „De Vinkenhofte Bosch en Duin
in de grote steden, In het verkrijgen
een eigen zendingsterrein en nu weei
het tot standkomen van een eigen
trum, waarin het nieuwe seminarium
eigen plaats zou krügcn.
Zivaarsle onderdeel
van eindexamen
(Van een medewerker)
VOOR wie geen vreemde is in
Jeruzalem heeft het geen
verwondering gewekt, dat de Is-
i raëlische deelnemer, Amos Cha-
eed doen op de j cham, de eerste prijs heeft weten
ïh is het moeiliik 1 ,-
te behalen in de internationale
wedstrijd in Bijbelkennis, welke
door de Israëlische staatsradio
Kol Jisraeel werd uitgeschreven
ter gelegenheid van de tiende ver
jaardag van de Joodse staat. Geen
verwondering, omdat op de Isra
ëlische scholen, en speciaal de mid
delbare, het Bijbelonderwijs een
I grote vlucht heeft genomen en een
i verplicht examenvak is. dat wel-
I licht het zwaarste onderdeel vormt
,van het eindexamen.
Hoewel in grote trekken op de Israëli
sche middelbare scholen dezelfde vak-
ken worden gedoceerd als op de Neder-
I landse H.B.S. me: vijfjarige cursus,
wordt daarnaast veel aandacht geschon
ken aan Bijbelonderricht om van de
1 examinandi in feite kleine theologen te
Gistermiddag is in de Geref.
Kerk te Bilthoven een wijdings-
dienst gehouden ter gelegenheid
van de opening van het semina
rium der Unie van Baptisten Ge
meenten in Nederland, waarin te
vens de rector ds. J. Reiling te
Bilthoven en de con-rector dr. J.
J. Kiwiet, predikant-directeur van
het Ned. Baptisten Centrum „De ontmoeting van de mense
Vinkenhof" te Bosch en Duin wer- en. met elkaar De inhoud
wijs wordt dan ook gevormd door de Driebergen, rector v,
den geïnstalleerd. Het nieuwe se- heilsgeschiedenis, die uitloopt op het der Ned. Herv. kerk.
g«hui»ve.t worden
in „De Vinkenhof aarde. Zo wordt de theologie herleid!
Na de installatie van rectoi
rector sprak ds. Reiling als rector een
belangwekkende rede uit. waarin hij het
ten door de voorzitter ds. H. van der
fln«>nn<ii.'n.f Werf te Emmen, namens het bestuur van
unimoeung De Vinkenhof" door de heer W. Mod
derman te Sneek, namens de Oecume
nische Raad van Kerken in Nederland
het Doopsgezind seminarium te Am
i Christus als
culteit aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
met Christus door prof. dr. W. C. van Unnik te Bilt-
het onder-] hoven, alsmede door dr H. Berkhof te
het seminarium
tot Bijbelse theologie, die niet gebonden «in«- °nd«r "nwezigen bevonden
Ds. G. Vegter te Rotterdam-centrum.15 aan het dogma van een kerk M
Met enkele persoonlijke woorden
voorzitter van het College
Installal
Het bestuur van de openbare middel-B^tl.me.Tol
bar# school te LitUe Rock heeft besloten meeste voorganger* opgeleid
het begin van het nieuwe schooljaar
acht tot vijftien september
Ü'j LX «•»-
het college van docen-
landse baptlstenseralnaria. HU prees de
ondernemingslust der baptisten, die een
stellen, krachtige activiteit ontplooiden In de na
oorlogse kerkbouw, In de evangelisatie
Groningen
de te Apeldoorn, besloot de
huiten- zijn rede.
curat<
In „De Vinkenhof" te Bosch en Dnln.
Goede wensen Velen maakten van deze gelegenheid
werden uitgesproken xebruik om hun gelukwensen over te
an Baptisten Gemeen- brengen.
121
„Wia.
hoe hij
„Korporaal Miller". Dusty was onverstoorbaar
„Dat moet een gevoelig instrument zijn. luitenant-
op-xee. als Je daarm.-e een bepaalde grot uit zon
honderd vlerkante mijl rots kunt pikken!"
Even waa het stii. toen mompelde Bees ton iets er
draaide zich om.
„U hebt z'n gevoelens gekwetst, korporaal mom
pelde Ryan. „Hij is fel op een geschulsactie Maar
we zullen ons rustig houden Hoe lang hebben we
nodig om voorbij die kaap te komen, kapitein""
„Dc weet het niet precies Hij draaide xich om.
„Wat xeg jij ervan. Cssey""
„Een minuut, kapitein. Meer niet."
Ryan knikte zwijgend. Het was stil op de brug
een stilte die nog werd geaccentueerd door het sis-
aen en ruiaen der golven en het onwezenlijke, een
tonige geping van de asdic. De hemel was wat lich
ter geworden an een bleke maan trachtte zich door
de dunner wordende wolkenlagen te worstelen. Nie
mand sprak, niemand bewoog zich. Mailory voelde
dat Andrea's machtige gestalte naast hem stond, met
achter zich Miller, Brown en Louki. Geboortig, uit
het binnenland, het voorgebergte van de Zuidelijke
Alpen, was Mailory in alle opzichten een landrot.
ergens thuis te horen éls op dit ogenblik. Hij
meer dan blij dacht hij bij zich zelf. hij was te
vreden Hij had Andrea en rijn nieuwe vrienden en
ze hadden een onmogelijke taak goed volbracht
wat kon een man dan anders zyn dan tevreden"
Za keerden niet aller naar huis terug; Andy Ste
ves* was met meer bij ban. doch merkwaardig ge
noeg kor hij daarover geen verdriet voelen doch
enkel een lichte melancholieAls had hij zijn ge-
De kanonnen van
r AIISTAH MACLEAN
- eveneens op de
dachten geraden, leunde Andrea naar Mailory toe,
in het donker hoog boven hem uitstekend
„Hij had erbij moeten zijn", mompelde hij. „An
dy Stevens had ook hier moeten staan. Daar sta je
nu aan te denken, nietwaar?"
Mailory knikte glimlachend, doch zei niets.
„Het doet er eigenlijk niets toe, nietwaar, m'n
beste Kelth""
Geen bezorgdheid, geen vraag, alleen maar het
constateren van een feit. „Het doet er werkelijk
„Het doet er volstrekt niets toe."
Nog terwijl hij sprak, keek hij «vel op. Een fel
le. oranjekleurige vlam was plotseling van de stei
le rotswand onder het fort gesprongen; zonder dat
hij 't had bemerkt waren ze om de hoge kaap
heen gevaren. Er klonk eer. gierend gefluit Mai
lory moest vreemd genoeg denken aan eer. snel
trein. die uit een tunnel kwam aangestormd, vlak
boven hun hoofden en de zware granaat plonsde
dicht achter her in zee. Mailory klemde de lippen
op elkaar en balde onwillekeurig de vuisten Het
was mi niet moeilijk meer te begrijpen hoe de Sy-
baris was ondergegaan.
Hij hoorde de officier
commandant
tot hem door HMP
keek naar hen, doch zonder hen te zien. want zijn
gedachten waren eiders. Zou nu de volgende gra
naat komen? Of zou de echo van het eerste salvo
nu over de zee rollen" Of misschien.Weer
stond hij in dat donkere magazijn, diep in de rot
sen; maar nu zag hij daar mensen, niets vermoe
dende. ten dode opgeschreven mensen. Hij zag hoe
dc aan de zoldering bevestigde takels de zware
granaten en ladinghulzen naar de liftschacht sleur-
den zag de munitielift langzaam dalen naar de
wachtende, blanke draden, geen centimeter van el
kaar net door eer. veer tegen de glimmende
rail gedrukte, soepel draaiende wiel: de zachte
bons. waarmee de lift...
Een witte zuil van vuur schoot honderden meters
omhoog naar de nachtelijke hemel toen de ontzag
lijke explosie het hart uit het machtige fort van
Navarone scheurde. Er volgde geen andere gloed,
er waren geen zwarte, wentelende rookwolken al
leen maar die verblindende, witte kolom, die een
ogenblik dc ganse stad verlichtte, zich machtig tot
in de wolken verhief en toen verdween alsof hij
er noort was geweest. En toen, de een na de an
dere. kwamen de schokgolven, de enkele donderslag
van de explosie zelfs op die grote afstand ont
stellend en ten slotte het zware gerommel, waar
mee duizenden tonnen rots majestueus in de ha
ven tuimelden: duizenden tonnen rots en de twee
grote kanonnen van Navarone.
Nog altijd hoorden ze het gedonder en de ver
over de Aegelsche Zee wegstervende echo's toen
de wolken werden opengespleten en de maan ver
scheen. een volle maan. die de donkere rimpels op
de zee verzilverde en het. op witte kant lijkende
kielzog van de Sirdar deed glinsteren En recht
vooruit, zich badend m het witte maanlicht, myste
rieus en ver. lag het eiland Kheros op de zee te
verlangi
re scholen. Het ministerie van onderwijs
in Israël is nl. van mening, dat iedere
leerling de Bijbelse geschiedenis moet
kennen, daar deze voor Israël tevens de
vaderlandse geschiedenis is.
Naast de zeer uitgebreide algemene
Inleiding tot de Bijbel wordt een gron
dige kennis verlangd van tweehonderd
hoofdstukken uit het Oude Testament.
Minstens twintig hoofdstukken moeten
Jesaja betreffen. Ook de kennis van
veertig psalmen wordt geëist. Dat de
eindexaminandi om hun diploma te be
halen een verhandeling dienen te schrij
ven over de sociale status van de vrouw
ten tijde van Jesaja behoort niet tot
de uitzonderingen.
Verplichte vakken
Onder de zes verplichte examenvak
ken neemt Bijbelkennis een vooraan
staande plaats in. Tot de verplichte vak
ken behoort voorts Hebreeuws, Engels
en wiskunde (met vragen al naar
lang een alfa of beta-opleiding).
vijfde vak wordt eveneens, afhankelijk
van de opleiding, gevormd door litera
tuur. wis- en natuurkunde of biologie.
Het zesde examenvak is naar keuze. Tot
deze keuzevakken kan o.a. Frans of
Arabisch behoren.
Hoewel velé scholen in Israël gymna
sia heten te zijn wordt Grieks echter
nergens en Latijn slechts op een enke
le school gedoceerd. In tegenstelling tot
de Nederlandse middelbare scholen
hebben deze Israëlische onderwijsinstel
lingen maar vier klassen. Daar staat
echter tegenover, dat in de laatste twee
jaren van de lagere school reeds reke-
wordt gehouden met „doorleren'"
is de leerplicht in Israël een ja?
vroeger. Het kind is leerplichtig va
zijn vijfde tot zijn veertiende jaar.
Aangezien echter vele lagere scholen
Israël met een middelbare schoolop
leiding zijn gecombineerd hebben deze
scholen derhalve een twaalfjarige cur-
Dorst naar kennis
In Israël bestaat een grote dorst naar
kennis en wel ln die mate. dat de mid
delbare scholen niet alle leerlingen kun
nen plaatsen. Velen maken zich dan ook
zonder deze scholen te hebben bezocht
de kennis meester en doen extranei-
examen.
Dit laatste wordt nog in de hand ge
werkt door de naar Nederlandse begrip
pen exorbitant hoge schoolgelden als
gevolg van het feit. dat nagenoeg alle
middelbare scholen het zonder staats
subsidie moeten stellen, daar ee>n wet
telijke regeling niet bestaat. Dit neemt
echter niet weg. dat ook in Israël een
strijd bestaat tussen hen. die de mid
delbare- scholen willen zien als een af
sluiting van de studie en degenen, die
de scholen willen zien als een voorbe
reiding tot de universiteit. Feit is. dat
eindexamen
van artillerie iets tegen de
EINDE
Hebt U ook zo genoten van het
spannende feuilleton
Dc kanonnen van Navarone
in dit blad
Dan zult U stellig nu ook het boek
zélf willen bezitten.
De kanonnen van Navarone
Het adembenemende, meeslepend
vertelde verhaal over een episode
uit de tweede wereldoorlog, de
belevenissen van een Britse sabo
tage van* vijf mannen, die erin
slagen de beruchte kanonnen van
Navarone onschadelijk te maken.
De roman is verschenen in fraaie
uitvoering, telt 272 blz. en kost,
gebonden in linnen band 8.90.
Verkrijgbaar in iedere boekhandel.
EEN UITGAVE VAN ELSEVIER
TE AMSTERDAM
Wal er dsn volgt te al heel wat min- „ordt wter d( oude lab(, aB„. Ir
?!,rn,t
rooms-rode zou zijn. Staatkundig JJ
i heet het in deze publicatie,
da' pr»r Zijlstra bij d. verki«,ln8,n
var. M waar al, konülsto. Indie„ iets rooms.rood
zou kunnen zijn, dan niet de rege
ring, maar het kabinet. Ook dit
voor de A.R. Partij zal optreden.
Waarop deze verwachting
nlet-var»a«ht.n te tebaseerd blijkt ;7h*t,er",'s""'„lel'
uit deze publicatie nergens. Al da
delijk een typisch staaltje van d<
wijze vdaarop de lezers van dit Am-
sterdamse ochtendblad alch laten ™f.er "n te n' lndruk
>t heet alleen, dat „er b,iJkb»« "orden sevestifd dat het
an»t^ de „roden" zijn die van het kabi-
En met een tikkeltje hypocrisie net koers en bepalen,
(een vreemd woord voor huichelach- Iemand als minister Zijlstra, zo
tlgheid) wordt er dan ijlings aan wordt beweerd, kan in dit gezel-
toegevoegd, dat het toch wel wat schap maar weinig uitrichten. En
voorbarig lijkt om nu in 1958 dan heet het dat er mensen zijn
POLITIEKE TINNEGIETERIJ (2)
7IEDAAR enkele grepen uit de pu- vestigt hier de indruk alsof hij zich
blicatie in het Amsterdamse och- zou willen laten spannen voor een
tendblad. Het is geschreven volgens negatief antisocialistisch karretje.
een oud recept waartegen we ai bij En dat is nu één van de vele zaken Vi
vorige gelegenheden meenden te waarvoor wij prof. Gerbrandy toch Lc
moeten waarschuwen. Eerst wordt bepaald te goed achten. l
de invloed van de socialisten opge- Zijn politieke verleden geeft voor zi
1 kabinet met socialisten. Die so
cialisten waren bepaald geen be-
aan twee goede Nederlanders on
recht wordt gedaan: aan prof. Zijl
stra en aan prof. Gerbrandy.
Prof. Zijlstra wordt hier weer eens
den volke voorgehouden als de man hier prof. Gerbrandy
die natuurlijk met alle goede maken,
bedoelingen (daar vooral niet van) Hij heeft
slechts een bijloper van de socia
listen kan zijn.
Albarda en Van den Tempel. Heel
wat antirevolutionairen hebben
toen de wijze hoofden geschud,
ons zien geen reden
grief te
in zijn ransel dan
alleen maar antisocialisme. Dit was
trouwens al gebleken uit verschei-
Voor ditmaal willen we volstaan dene van zijn geschriften; wij den
met hiertegen als getuige op te roe- ken alleen maar aan zijn inspire-
kring te verwerken krijgt. Daar we maatschappijvormen".
bemerkt men heus wel dat het met Neen, wij vrezen dat, zo er zijn die
die socialistische invloed knap te- prof. Gerbrandy zouden willen span-
genvalt (voor de socialisten name- nen voor een alleen maar antisocia-
lijk). listisch karretje, diegenen zich in
POLITIEKE TINNEGIETERIJ (3)
zouden goed doen zich met te gro- de socialisten, aan de andere kant
ter ernst te zetten tot beoefening
van de politiek.
1 dit laatste van beiden te
behoorlijk onderscheidt belangrijke sectoren
en niet oppervlakkig oordeelt. Dit geerbeleid heeft weten te drukken,
laatste betaamt naar wij uit de en van prof. Gerbrandy, de man
Bijbel weten geen enkel christen, door wie wij ons gaarne hebben la-
1 dus ook geen enkel christen die ten oproepen tot de strijd om nleu-
uit hoofde van zijn levenskijk be
langstelling heeft voor de politiek. Zij hebben beiden
Het is overigens niet anders dan
een bewijs van eerbied jegens de
regering, met inbegrip van het ka-
maatschappijvormen.
gelukkig nog
in hun mars dan alleen-
■-antisocialisme. Zij zullen er
geen behoefte aan hebben, tegen el-
binet, dat men jegens haar handelt kaar te worden uitgespeeld,
zoals men gehouden is jegens ieder En al is het dan dat de publicatie
in het Amsterdamse ochtendblad
afkomstig is van een „politieke re
dactrice", naar ons gevoelen is
haar ge
er dan
genoeg eer bewezen. Wij prijzen
Eenmaal een caricatuur van het re- het intussen in haar dat de rol van
geerbeleid getekend, is het niet nieuwsgierig Aagje haar blijkbaar
moeilijk te suggereren alsof er bij- niet ligt.
te handelen. Men sta kritisch te
genover het regeerbeleid, doch ver-
Iieze geen ogenblik de billijkheid 1
rechtvaardigheid uit het oog. Voor met het bovenstaande
ons allen is Romeinen 13 geschre- schrijf bepaaldelijk al
In de ouderdom van 75 jaar is te Wa-
geningen overleden ds. J. de Vlieger,
emeritus predikant der Ned. Herv. Kerk. j
Ds. De Vlieger werd in 1883 geboren DENTOFIX houdt
en in 1908 kandidaat in Friesland. Na-1
dat hij eerst als prediker in Dinxperlo
werkzaam was geweest, aanvaardde hij
23 april 1911 het predikambt te Holij-
Uw geb
sloot, welke standplaats hij in 1930 mét
Wadenoijen verwisselde. Hier is hij
werkzaam geweest tot aan zijn emeri
taat op 1 mei 1948. waarna hij zich
metterwoon te Wageningen vestigde. De
overledene was lid van het classikaal 1
bestuur van TieL
op hun plaats!
it raakt met meer los, wanneer U
een weinig DENTOFIX op da plaat
trooii. U heelt dan de gehele dag een
eerlijk gevoel van zekerheid en welbeha-
en. want DENTOFIX doet tijn plithtl Dit
loderne, antiseptische poeder werkt als een
eschermend kussen en houdt bovendien de
dem Iris. VerkriigbaaT In discrete, neutrale
lastic flacons, prija L 2,35, bij 1
n drogisterijen.
