JÜeuiue geihsctfe ÖTearanl
"ERREURGOLF OVER FRANKRIJK
Ruimtevaarders in
..aardse" maanbasis
r-
Mooi en Mal
in Modelijnen
Felle actie van Algerijnse nationalisten
Enorme oliebranden woedden bij
Marseille en andere plaatsen
PLAN OP A'DAMS CONGRES
Ook Engeland
Iet op China
Binnen een eeuw een
nieuwe
Theorie van twee
Amerikanen
ijstijd
Gereformeerde
waarschuwing
m
lil
ill!
ESSDAG 26 AUGUSTUS 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58938.
Negenendertigste jaargang no. 11346
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
,$tanhNisttrb is QheUrorn
giyo o«r) in tegfensptrt"
Zie pagina 5
HET ALGERIJNSE BEVRIJDINGSFRONT heeft gisteren hard toege
slagen in Frankrijk. Een golf van terreur sloeg over het land, overal
chaos en paniek zaaiend. De hardste klap kwam aan bij Marseille, waar
zestien uur na het in brand steken van de grote olieraffinaderij te Moure-
piane olietanks ontploften. Daarbij liepen 7 brandweerlieden zware ver
wondingen op.
Zware rookwolken hingen gisteren boven verschillende delen van
Frankrijk. Algerijnse nationalisten hadden de toorts gezet in olieraffina
derijen van de Middellandse zee tot het Kanaal toe.
- kunstmaanexpert
L Leonid Sedof liet gisteren
et behulp van tekeningen op
ju schoolbord zien hoe de
j)oetniks zijn geconstrueerd. Hij
led dit op het negende inter
nationale ruimtevaartcongres,
i-èt in Amsterdam wordt ge-
«I houden.
In Parijs werd. zoals gemeld in
deel van onze oplaag, een politiegarage
overvallen, waarbij vier agenten werden
neergeschoten. In verschillende kwartie
ren van de hoofdstad brak tezelfdertijd
brand uit. Politie voorkwam enkele i
In Par(Js zeiden autoriteiten, dat
geen twijfel aan bestond, dat het Alge
rijnse Nationale Bevrijdingsfront stoot
troepen in actie heeft gebracht om ziji
eisen voor volledige onafhankelijkheid
door te zetten. De actie werd ondernomen
terwijl generaal De Gaulle in Afrika ziji
nieuwe grondwet toelichtte. Naar verluidt
bestaat er in Algerije veel belangstelling
voor de komende stemming. Een 85 pro
cent van de bevolking zou zich voo
stemming hebben ingeschreven en dat is
iets, wat de nationalisten helemaal niet
zin.t
Daarom zou het weekeinde waarin
een groot deel van de politie vrij is
gebruikt zijn om een grootscheepse sabo
tageactie te beginnen. De actie richtte
zich vooral op de opslagplaatsen van
benzine en andere arsenalen. Plastic
receptie in het Rijks-
teum in Amsterdam kon men
vrouwelijke astronautische
ikundigen zien. Onder „De
utters" ziet men van links
rechts prof. dr. Sanger-
dt uit Duitsland, mrs. dr.
- bot (V.S.) en Frau dr. Doemes
(Duitsland).
TN DE AMERIKAANSE staat Flo-
rida zal een maanbasis worden
gebouwd, waarin de voorwaarden,
waaronder de mens op de maan
zal moeten leven, zo volledig mo
gelijk zullen worden nagebootst
In een koepel van 7,5 bij 7,5 meter
zullen mensen moeten leven, zoals
zij op een echte basis op de m
ook zotiden moeten verblijven
Dit verrassende plan is gisteren bekend
gemaakt op het Ruimtevaartcongres ir
Amsterdam door de Amerikaanse ge
leerde dr. Tibor Charles Helvey, lector
in de stralingsfysica aan de universi
teit van Kansas.
Dr. Helvey. ook verbonden aan de firma
Radiaction Inc. te Orlando, welke fir
ma het plan financiert, vertelde aan
verslaggevers, dat de vrijwilligers tot
de uiterste grens zullen worden be
proefd. Drie of meer vrijwilligers z
den in deze maankoepel gaan wor
„Eén man kun je niet wegsturen
twee mannen krijgen ruzie," aldus de
Amerikaan, „maar het probleem is. of
je een vrouw met hen moét meesturen!'
Wanneer de vrijwilligers, die in ruimte
pakken hun basis zullen verlaten er
zullen rondwandelen alsof zij op d«
maan (waar de dampkring ontbreekt
en de zwaartekracht stukken minder
is) lopen, er genoeg van krijgen, zullen
zij als echt nog drie of vier dagen
moeten wachten, alvorens op „aarde"
terug te keren. Als zij rapporteren: „Ik
kan het niet langer uithouden", zal
vanaf de aarde proberen het mo
reel van de vrijwilligers weer od t»
vijzelen. „Wij zullen ook aan hersen
spoeling doen om te bereiken, dat d<
maanreiziger het langer uithoudt." al
dus dr. Helvey. die ook zei dat pillen
en drankjes gebruikt zullen worden om
het uithoudingsvermogen van de vrij
willigers te vergroten.
Projectie
inreizigers zullen de
nij in de cabine om zich heen zien op
schermen aan de wand. Op een ander
scherm zal de verre aarde geprojec-
tered worden met hët door de damp
kring getemperde licht nagebootst. Ook
zal rekening worden gehouden met het
f Moskou komt dit vijftig meter
Ige monument verrijzen, ter
}rinnering aan de eerste stap-
b van de mens op. de weg in
1 ruimte. Het ontwerp is van
j architecten M. I. Barsch en
N. Kolchin en de beeldhouwer
P. Faidish Krandievski. Als
iaafs heeft men de Lenin-
heuvels gekozen.
Uitstel van executie
voor neger die
1,95 dollar stal
Een neger die veroordeeld is om de
volgende week te sterven wegens bero
ving van een 82-jarige blanke vrouw,
krijgt mogelijk uitstel van executie.
Jimmy Wilson zou op 5 september met
zijn leven moeten betalen voor een
overval waarbij hij 1.95 dollar in han
den kreeg, maar het hooggerechtshof
van de staat Alabama (V.S.), dat het
vonnis bevestigde, is verzocht dit te her
zien. Van de zijde van het hof wordt
meegedeeld, dat vermoedelijk uitstel
verleend zal worden, zelfs als het tribu
naal voor 5 september zijn beslissing zal
nemen en het verzoek voor een nieuwe
behandeling afwijzen. Als het verzoek
op 5 september nog hangende is zal het
uitstel automatisch plaats vinden.
betrekkelijk gebrek aan gewicht op de
maan. Dr. Helvey nam zijn kopje koffie
en zei dat bijvoorbeeld een kopje
aluminium gemaakt zal moeten
den. De kosten van het plan. dat in
vijf jaar voltooid wordt, schatte hij op
minder dan tien miljoen dollar.
Von Braun ziek
Gisteren heeft het gemeentebestuur
Amsterdam de geleerde deelnemers
het congres ontvangen in het Rijks
museum. dat de belangstellende aan
dacht had van de congresbazoekers. Dr.
Wernher von Braun, de „moeder van
de Amerikaanse kunstmanen" was niet
aanwezig. Hij hield het bed wegens
rugklachten. Door te diep te bukken
kreeg Von Braun last van een oude
blessure. Zijn lezing over Explorers
werd tot morgen uitgesteld.
Kunstmatige planeet
Inplaats van hem. trad de Russische ge
leerde dr. L. Sedov, lid van de Rus
sische Academie voor Wetenschappen,
op met een uiteenzetting van de drie
Spoetniks. Prof. Sedov bepleitte inter
nationale samenwerking by het onder
zoek van de wereldruimte. Het tempo
wilde hy gezameniyk opvoeren. Wan
neer onze plannen zover gaan. dat er
niet voldoende planeten zyn voor de
experimenten, dan zullen wy een kunst,
matige planeet scheppen, zei hy.
Ook Groenland eist
twaalfmijlszone
Het plaatselijke bestuur van Groenland
heeft bekendgemaakt, een visserijgrens
van 12 mijl uit de kust te zullen eisen als
IJsland en de Faroëreilanden een grens
van 12 myl instellen.
Er wordt thans een officiële aanbeve
ling opgesteld, die bij de Deense regering
zal worden ingediend, aldus is in Godhaab
(Groenland) bekendgemaakt. Een even
tuele uitbreiding van de visserijgrenzen
van Groenland zou de controle op de
visserij verbeteren. De huidige inspectie-
maatregelen zyn „verre van voldoende".
:o heet het in de bekendmaking.
Conferentie „Door de
eeuwen trouw"
De stichting „Door de eeuwen trouw"
zal op 20 en 21 september een conferen
tie houden op „Woudschoten" te Zeist
onder presidium van prof. dr. J. Prins.
Als referenten zullen optreden de heren
drs. A. J. van Raalte, commissaris van
Ambonezenzorg en H. A. Lunshof, jour
nalist te Haarlem. Ook een spreker uit
het buitenland zal het woord voeren.
Zondagmorgen zal voor de protestantse
deelnemers in de kapel van „Woudscho-
een godsdienstoefening worden ge
houden waarin zal voorgaan ds. J. H.
W. Warners, Herv. predikant in alge-
dienst. Een pater zal in de omge
ving van Woudschoten een mis opdragen
de r.k. conferentiegangers.
Amst. Bank. Op 2/9 J. H. de Winter 40
jaar in dienst, 30 jaar gewerkt op Amst.
effectenbeurs; receptie van 16 tot 18 uur
In Sohiller.
brandbommen werden geplaatst te Mar
seille, Port-La-Nouvelle, Toulouse en
Port Jerome, waar brand uitbrak, zich
ontploffingen voordeden en duizenden
liters olie in de vlammen opgingen. El
ders, in Frantignon, Lavera, La Méde en
Cap Pinède werden de bommen en dyna-
mietlading tydig ontdekt en verwyderd.
Maatregelen
Onmiddellyk hebben autoriteiten in
Parijs gisteren maatregelen genomen
tegen verdere terreurdaden, door agenten
en militairen op post te zetten bij de nog
onaangetaste benzinedepots en olieraffi-
naderyen, In alle plaatsen, waar de sabo
teurs toesloegen, ondernam dp politie
grootscheepse acties. In Parijs werden
20 ALgerynen gearresteerd, van wie en
kelen dynamiet by zich hadden. Er kwam
een speciale politiebrigade in actie om
de campagne tegen de Algerynen te co-
ordineren. President Coty telegrafeerde
de m:nist^ van binnenlandse zaken Pel-
Geen doden
In het voorstadje van Marseille Moure-
piane stonden gisteren zoals reeds ge
meld 40 tanks met miljoenen liters olie
in brand De brandweer van Marseille
was druk bezig met de blussingswerk-
zaamheden. toen gisteravond de ontplof
fing volgde, die dood en verderf zaaide.
Terwijl nog meer brandweerwagens zich
met ambulances en politieauto's gillend
uit alle delen van Marseille naar de plaats
van de ontploffing spoedden, ontstond
paniek in de naaste omgeving van
opslagplaats. Mensen' renden hun huizen
uit. De brandweer werd by het reddings
werk gehinderd door de geweldige hitte
en de zware rookontwikkeling. De hemel
was tot ver in de omtrek helder ver
licht. Het terrein was onmogehjk dichter
dan twee kilometer te benaderen door
de enorme vlammen, die een schroeiende
hitte verpreidden. De directe omgeving
werd geheel ontruimd door een 200 ge
zinnen Aanvankelyk dacht men, dat er
doden waren gevallen, maar later bleken
er slechts gewonden te zyn.
Vanmorgen maakte men plannen om
verdere uitbreiding van het vuur naar
de haven te voorkomen door een aarden
wal op to werpen. Later werd evenwel
bericht, dat het vuur afnam en bezig
te doven. Toch bleef ook vanmorgen dc
toestand nog gevaariyk.
Krachtige terreur
By het depot te Notre-Dame de Gra-
venchon werd een met brandwonden over
dekt ïyk gevonden, dat niet kon worden
geïdentificeerd. Naby Le Havre heeft een
saboteur getracht een raffinadery van
Standard Oil in brand te steken, maar
zyn explosieven ontploften te vroeg en
de man kwam om het leven. By Tou
louse ging 1.200.000 liter olie in vlammen
op a raison van 200 miljoen frank. Te
Port La Nouvelle brandden gisteravond
nog steeds twee grote reservoirs van Pur-
fina. En zo ging het ook in verschillende
andere plaatsen. De aanslagen vonden
alle op hetzelfde uur plaats en gebleken
is, dat de Algerijnse verzetsbeweging in
Frankryk nog een krachtige organisatie
is. Er wonen ongeveer 400.000 Algerijnen
in Frankryk.
Ook in dc stad Algiers was het onrustig.
In Oran werd een handgranaat in een
trolleybus geworpen. Zeventien mensen
erden gewond. Oorzaak moet de terecht
stelling van twee Algerynse rebellen In
de gevangenis van Algiers zyn geweest.
Zy hadden een Mohammedaans gezin
uitgemoord.
In West-Algerye liep een goederentrein
uit de rails, terwijl elders heftige gevech
ten zyn geleverd, waarby 22 rebellen
werden gedood
Ook Engeland heeft militaire maat
regelen genomen om, gezien de kritieke
situatie rond Formosa, eventueel te kun-
ingrijpen. Zo zal dc Britse vloot voor
het Verre Oosten, die op het ogenblik
kruisers als grootste schepen heeft, blij
vend versterkt worden met twee vlieg
dekschepen.
De acht Amerikaanse oorlogsschepen,
die een bezoek aan Singapore brachten,
hebben deze havenstad verlaten om zich
by de overige schepen van de Zevende
Vloot te voegen. De manschappen, die
gisteren nog in Singapore passagierden,
moesten zich in allerijl aan boord be
geven.
Ook communistisch China heeft de
nodige militaire maatregelen getroffen.
Gisteravond maakte radio-Peking bekend,
dat de lucht- en zeestrijdkrachten in staat
van alarm zijn gebracht, om, zoals deze
radio omriep, „de activiteit van Tsjiang
Kai-sjeks strijdkrachten in de gaten te
Waarnemers geloven niet, dat de com
munisten een grootscheeps offensief zul
len beginnen.
De beschieting van het eiland Quemoy
door de communistische kustbatterijen is
ook vanmorgen voortgezet. Ook werd het
eiland Toengting beschoten.
Verder is in de buurt van Quemoy een
heftig luchtgevecht geleverd tussen een
formatie nationalistische straaljagers en
48 communistische jagers. Twee straal
jagers van de communisten zyn neer
geschoten.
Logboek Hugo de Groot
naar
Spanje
Het kleine Spaanse schip* Perion is op
weg naar Vigo in Spanje, naar mer
looft met het logboek van de veronge
lukte KLM-superconstellation Hugo de
Groot aan boord.
Het schip zou afgelopen zaterdag in
Bantry (Ierland) aangekomen zyn, i
deed de haven niet aan.
Pogingen door autoriteiten en de politie
om het schipf per radio te bereiken zyn
niet geslaagd!
Tweeënhalf jaar voor
poging tot doodslag
De rechtbank te Amsterdam heeft van
morgen de 69-jarige Amsterdammer R.
M. M. wegens poging tot doodslag (met
een breekijzer) op zyn 59-jarige echtge
note veroordeeld tot twee en een half
jaar gevangenisstraf met aftrek van het
voorarrest. Er was vier jaar met aftrek
In Frankrijk heerst de terreur. Moordaanslagen, brandstichtingen en
ontploffingen zijn aan de orde van de dag. Bij Marseille staken Alge
rijnse verzetslieden olietanks in brand.
Twee Amerikaanse geleerden verwach
ten dat over ongeveer een eeuw een
rijfde ijstijd zal beginnen, die op de
duur West-Europa en het oostelijk deel
van de Ver. Staten met een laag ijs van
meer dan drie kilometer zal bedekken.
De geleerden, dr. Maurice Ewing, di
recteur van het geologisch observato
rium van de universiteit van Columbia,
en William Donn, geoloog en meteoro
loog van het Brooklyn college in New
York, zyn van mening, dat gedurende
de ijstijden het water van de Poolzeo
warm genoeg is geweest om ijsvrij
zijn. De Poolzee zou dus niet, zoals de
geldende theorie luidt, in de ystijden
nog sterker bevroren zyn geweest dan
Dr. Ewing en de heer Donn wyzen
erop, dat het noordelijk deel van de At
lantische oceaan snel warmer wordt. De
gemiddelde temperatuur op Groenland
en IJsland is in de afgelopen jaren circa
tien graden gestegen en de ijskap ae
Noordpool is volgens de huidige ramin
gen 40 procent dunner dan 15 jaar ge
leden en ook aanzienlyk kleiner. Als
Multimiljonairs in staat
New York kandidaat
Zowel de Democraten als de Republi
keinen hebben gisteren unaniem hun
kandidaten benoemd voor het gouver
neurschap van de staat New York.
Er kwamen twee bekende multi-miljo
nairs uit de bus: Averell Harriman
de Democraten en Nelson A. Rockefeller
de Republikeinen-
V
Hr. Ms. kruiser De Zeven Pro
vinciën is vanmorgen om
streeks zes uur gestrand op de
kop van de haven van Den Hel
der. Het schip liep vast bij het
middenschip ter hoogte van de
machinekamer op de glooiing
van de strekdam van het Hars-
seneiland. Het was gisteren
voor een oefening buitengaats
uit de haven van Nieuwediep
vertrokken en zou daar van
morgen terugkeren. Door het
aflopende getij zakte het schip
na de stranding enigszins
schuin, maar schade schijnt er
niet te zijn berokkend. De
sleepboot Zeeland heeft de
wacht bij de gestrande kruiser
betrokken en maakte omstreeks
twaalf uur op de kruiser vast.
Inmiddels had de marine een
contract gesloten met het
bureau Wijsmuller in IJmuiden
om De Zeven Provinciën vlot te
trekken. De verwachting was,
dat dit vanavond om zes uur
zou lukken.
De stranding is een gevolg
geweest van een defect. Er
werd buiten het schulpengat
een lek in de flens van de
hoofdstoomlèiding geconsta
teerd.
De commandant gaf daarop
opdracht voor anker te gaan
en besloot vanochtend naar
Den Helder terug te keren,
waarbij alleen op de bakboord
machine werd gevaren.
„De manoeuvre op deze wijze
mislukte echter," aldus de
mededeling van de Marine-
voorlichtingendienst.
De Zeven Provinciën is een
van de twee lichte kruisers van
de Koninklijke marine. (De an
dere is Hr. Ms. De Ruyter).
Het schip is 185.70 meter lang,
17.25 meter breed en het heeft
een diepgang van 6.40 meter.
De machine heeft een vermo
gen van 80.000 pk, de snelheid
33 knopen.
Het schip bezit voorts 2
schroeven.
nu maar voldoende warm water van da
Atlantische Oceaan in de IJszee vloeit,
zal er een ijsvrije zee ontstaan. Dat zou
condensatie van zeewater en vrijwel on
afgebroken sneeuwstormen, catastrofale
styging van het zeeniveau en het ont
staan van gletsjers op het vasteland ten
gevolge hebben.
De Osborn-meetings
Tien Gereformeerde predikanten
In Den Haag hebben vandaag een
verklaring uitgegeven, waarin zij
ernstig waarschuwen voor de ver
keerde invloed, die volgens hen van
de Osborn-meetings moet uitgaan.
De predikanten verklaren, diep ge
schokt te zijn door de onschriftuurlijke
redeneringen in de Osborn-meetings van
deze week op het Malieveld, en niet
minder door de handelingen op deze re
deneringen gegrond. Als dienaars van het
evangelie verklaren zij zich volledig te
distantiëren van deze woorden en prak
tijken, die naar hun mening geen enkele
basis vinden in de Heilige Schrift. Zij
wensen allen, voor wie zij verantwoor
delijk zijn, ernstig te waarschuwen.
De ondertekenaars zyn dr. B. Rietveld,
ds. Joh. Meynen, ds. S. Eringa, ds. B. J.
A. Streefkerk, ds. J. Kremer. ds. J. H.
Baas, dr. C. Gilhuis, ds. K. Welbedacht
en ds. P. de Bruyn, allen predikant van
Den Haag-West of -Oost. De overige pre
dikanten van deze kerken waren met va
kantie afwezig of onbereikbaar op het
tydstip van het opstellen van de ven
;£;Sf
Iets warmer
•jYj\ Droog en vrü zonnig weer
'v. 1 met zwakke tot matige, later
Avï' af en toe vry krachtige wind,
'JTA119 krimpend van west naar zuid
■Ia lm Tameiyk koude nacht Mor
gen overdag Is warmer dan
vandaag.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
WOENSDAG 27 AUGUSTUS
HET WEER IJN El!ROP„
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Kopen!)
Aberdeen
Londen
Liuem
MUncber
ZOrlcb
wzw
zzo
