IffifbOHOÜÖ
Vaststellen van ruimterecht is
reeds nu noodzakelijk
ROLFILM
Opstand woedt nog voort
in Noord-Sumatra
»c
Congres in A dam over
reële mogelijkheden
in de ruimtevaart
BUM
Aanslag op een
politieagent
Indonesiës economie met
ondergang bedreigd
's werelds
beste
zwenvfck
Nederlandse paters op hun!
motorfiets in Tapanoeli
■a
VRIJDAG 22 AUGUSTU
Oorlog wordt onbruikbaar middel
(Van een
redacteuren.
T"AE RUIMTEVAART zal de onbruikbaarheid van de oorlog als middel om
geschillen op te lossen, aantonen en onderstrepen. Zo hoog zijn de
technische en wetenschappelijke eisen, waaraan voldaan moet worden om
interplenaire kwesties op te lossen, dat daar alleen wederzijdse vernieti
ging uit kan voortvloeien, als men de resultaten met vijandige bedoelingen
binnen de nauwe beperkingen van een planeet toepast.
Het U Andrew G. Halev, advocaat te
Washington en president van de Inter
nationale Astronautlache Federatie, die
dese mening la toegedaan en daarvan
kennis geeft In Avia-Vllegwereld. het
officiële orgaan van de Kon. Ned. ver
eniging voor Luchtvaart. Avia-Vliegwe
reld heeft een apeciaal nummer over
ruimtevaart uitgegeven ter gelegenheid
van het negende Jaarli]kae congrea van
de Int. Aatronautiache Federatie, dat
maandag in Amaterdam begint en waar
aan ruimtevaart-deskundigen uit verschil
lende landen deelnemen. Er komen 115
Amerikanen naar de hoofdatad (onder
wie de ex-Duitse kunstmaanexpert
Wernher von Rraun), 41 Britten. 35
Duitser, 20 Franaen, 8 Russen (onder wie
Steeds meer melk
De Amaterdamae huisvrouw kan met een
gerust hart de kamende week tegemoet
sten: de melkslgter bitift niet weg, de
dreiging wan een drooglegging is over
gedreven. Ze is daar al blij om, ook al ver.
keren veel ran haar collega's in het na
burigs Haarlem in een veel bevoorrechter
positie: daar komt nie' één slijter aan de
deur, maar voeren er twee ran verschil
lende pluimage een, felle strijd om haar
gunst. Zo fel, dat del melkfabrieken er on-
geveer hun hele winstmarge tegen aan
gooien om haar klandizie te bemachtigen
In Amsterdam hebben slijters en fabrie
ken elkadr gevonden voordat er brokken
van kwamen. Het besluit van het Am
sterdamse gemeentebestuur om de melk-
voorziening niet te doen stagneren en de
aankondioino, dat de regering nu eindelijk
in november de slijtersmarges zal her
zien, hebben er zeker toe bijgedragen, dat
bride partijen snel tot het verheugende
Inzicht kwamen, dat ze van dit conflict
moeilik de verbruikers de dupe konden
laten worden. Beide partijen hebben het
water, dat ze toch niet in de melk mogen
doen. in de wtyn gedaan en zo getoond de
belangen van de verbruiker niet te willen
opofferen aan het eigen belang, de slpters
komen alsnog met de Vondelingcent over
de brug en de melkfabrieken hebben zich
bereid verklaard de achterstallige een
maar even te laten zitten. Maar het spel
gaat door: er is nog een Haarlem, er zij
nog sonerinpsproblemen, er zpn nop flat:
en bovenal er zijn nog koeien, die niet
gestoord door het tumult rond het witte
volksvoedsèl doorgaan met steeds 1
meer melk te produceren, steeds i
meer. (De Volkskrant)
prof. Sedov, van de akademie van weten
schappen te Moskou) om met elkaar van
gedachtrn te wisselen over technische en
wetenschappelijke problemen der ruim
tevaart.
Speciale aandacht zal het congres dit
laar besteden aan het ruimterecht. W»lk
recht zal er moeten gelden tussen mensen
onderling in de ruimte, welke internatio
nale wetten zullen moeten worden opge
beld voor het ruimteverkeerT
Zal de maan internationaal gebied zijn
en welke juridische principes moeten aan
de ruimtevaart ten grondslag worden
gelegd?
Het zijn allemaal vragen waarmee het
congres zich zal bezig houden op het
Colloquium dat volgende week vrijdag
in de Haagse Rolzaal wordt gehouden en
dat geheel gewijd zal zijn aan het ruimte
recht. Andrew Haley, die het Colloquium
zal presideren, meent, dat reeds thans
moet worden begonnen met het vast
stellen van de beginselen van het ruimte
recht. De lancering van de kunstmaan in
het kader van het geofysische jaar was
juridisch alleen mogelijk, omdat ceen
enkel land zich er tegen verzette. Maar
het is nu al noodzakelijk vast te stellen,
dat zo er reden bestaat te veronder
stellen dat er verstandelijk leven bestaat
op een planeet geen „aards" ruimte
schip mag landen voordat een bevredi
gende mate is vastgesteld, dat
1. de landing en het contact noch aan de
onderzoeker, noch aan de ..onderzoch
te" schade berokkent:
2. het „aardse" ruimteschip tot landen
wordt uitgenodigd door de „onder-
Emigratie naar heelal
Waarschijnlijk zal het ruimterecht bij
■tukkrn en brokken, lukraak, groeien,
aldus de heer Haley. In eerste instantie
komt er misschien een internationaal or
gaan, dat de regels vaststelt voor lan
den en opstijgen, met het oog op de veilig
heid van de aardbewoner.
In het begin zullen ruimteschepen het
eigendom zijn van staten of van groe
pen staten en zal de uitbreiding van een
internationale regeling heftig bestreden
worden. Maar het verkeer zal toenemen,
het bedrijfsleven wenst toegang tot de
ruimte, emigratie zal een aanvang ne
men. de ontginning van meteorieten zal
een industrieel doel worden, kortom alle
oude rechtsproblemen zullen het hoofd
weer opsteken. Zal de mensheid zich bo
ven zijn verleden kunnen verheffen? Dat
is voor de heer Haley nog een open
vraag.
Cultureel en sociologisch gezien zal
ruimtevaart leiden tot hechte aaneenbin-
ding, doordat deze de nadruk legt op de
eigenschappen. die de mensen fundamen
teel met elkaar gemeen hebben
Geen strategische waarde?
Hebben satellieten op zichzelf strategi
sche waarde? De heer J. de Groot, secre
taris van de Ned Ver? voor ruimtevaart,
gelooft er niet erg in. Hij schrijft in Avia-
Vliegwereld, dat het ondenkbaar is. dat
men ten koste van veel energie een A-hom
in een baan om de aarde zal brengen, al
leen om hem later terug te doen vallen
- waarvoor overigens opnieuw energie
aangewend zal moeten worden. Met veel
minder energie en veel groter nauwkeu
righeid kan men binnenkort gronddoelen
van elk punt van de aarde af met geleide
projectielen bestoken.
Op den duur zullen wel andere reële
mogelijkheden denkbaar zijn meent hij.
Behalve het verschaffen van meer ken
nis over de kosmische straling, de dicht
heid van meteorieten, het aardmagneti-
sche veld de ultraviolette zonnestralen,
de temperatuur in de hoogste luchtlagen
en de luchtdichtheidsverdeling, zal een
satelliet ook betrouwbaarder de weer
berichten dan ooit tevoren kunnen leve
ren en honderden aardse weerstations
overbodig maken. Een kunstmaan in een
baan over de twee polen zal ons name
lijk via de televisie gedurende een etmaal
elk punt van het aardoppervlak kun
nen laten zien en dus ook alle wolken
formaties. Men zal zo een constant beeld
verkrijgen van de meteorologische ont
wikkelingen over de gehele aarde.
De schrijver Arthur C. Clarke heeft
daarnaast satellieten voorgesteld voor
het doorzenden van radio- en televisie
uitzendingen, waardoor tal van relayeer-
stations op de grond zouden kunnen ver
vallen. Een keten van drie stations, om de
aard wentelend met onderlinge hoeken
van 12 graden, zou in staat zijn vrijwel
het gehele aardoppervlak voortdurend
te bestrijken van één grondstation uit.
Ver verwijderd
Niet alleen met deze mogelijkheden,
maar ook met sociale, technische, chemi
sche en medische problemen zal het con
gres zich de volgende week bezig hou
den. Daar is het probleem van de tijds-
wijziging, die zich voordoet, wanneer een
voorwerp zich voortbeweegt met snelhe
den in de buurt van de lichtsnelheid.
Daar is het probleem van de gewichts
loosheid in de ruimte, het vraagstuk van
de zuurstofvoorziening (waarvoor wel
licht vloeibare zuurstof gebruikt moet
worden) en de kosmische straling! die
veel sterker blijkt te zijn dan aanvanke
lijk werd vermoed)
Een vraag is ook hoelang een reis. ver
de ruimte in, zal doren, zelf» als het
vaartnig zich beweegt met een snelheid
welke die van het licht benadert. Zal
's mensen levensduur voldoende zijn om
de verre Melkweg te bezoeken en naar
de aarde terug te keren? Volgens Ein
stein zullen de jaren dan tot uren worden,
maar de vraag la. of zijn wet ook geldt
voor biologische tijdsduur.... Prof. dr.
J. Jongbloed, voorzitter van het Nat.
Luchtvaart Geneeskundig Centrum, die
deze kwestie aansnijdt in Avia-Vliegwe-
reld, gelooft van niet. Naar zijn opvat
ting is werkelijke ruimtevaart over grote
afstanden zo ver van ons verwijderd, als
iets maar kan zijn.
Samenwerking
Een week lang zullen de deskundigen
tachtig rapporten bespreken, die handelen
over de voortstuwing van raketten, de
levensconditie op de planéten, de aan
passing van de mens aan de ruimte, navi
gatie in het heelal en bouw en besturing
van ruimteschepen.
De volgende Nederlandse deskundigen
zullen een voordracht houden:
Prof. dr. J. Jongbloed (Utrecht) over
„Medische overdenkingen over reizen van
de ruimtevaart", dr. ir. J. M. J. Kooy
Breda) over ..Het vooruit Vaststellen van
de baan cn het besturingsvraagstuk van
een meertrapsraket". Ir. A. Lopes Can
doze (Den Haag) over „Automatisering
bij de navigatie van ruimteschepen", ir.
J. J. de Kier (Den Haag) over „De graad
van nauwkeurigheid van optische navi-
gatie-instrumenten dr. A. J. M. Wanders
(Venlo) over „Fysische omstandigheden
op de planeet Mars". Ir. J. H. Houtman
(Dordrecht) over het „Toepassen
straalmotoren tijdens het eerste-gedeelte
van het opstijgen van een raket".
De gedelegeerden zullen niet steeds
aandacht voor de ruimte-excursies heb
ben. want het programma vermeldt ook
een (aardse) excursie naar Rotterdam,
een tocht door de Amsterdamse grachten
en een ontvangst door het Amsterdamse
gemeentebestuur in het Rijksmuseum
Doel van het congres is vooral ook het
persoonlijk contact dat in Amsterdam ge
legd of versterkt kan worden. Want nu
de raket op stapel staat, die om de maan
gaat cirkelen, is'het meer dan ooit zaal
aandacht te besteden aan internationale
samenwerking bij de ruimtevaart welke
zich zo duizelingwekkend ontwikkeld.
Ds. Manus v. d. Jagt
50 jaar in het ambt
Dr. J. A. F. Manus van der Jagt is
zaterdag 23 augustus 50 jaar predikant.
Hij woont sinds enige jaren in Deil, waar
men hem nog dagelijks actief langs de
weg ziet met zijn onafscheidelijke wan
delstok. Hij maakt nog Vele huisbezoeken
te Deil en Buurmalsen.
Ps. Manus van der Jagt werd 14 fe
bruari 1878 te Rotterdam geboren, w
hij het Erasmus Gymnasium doorliep.
Hij studeerde te Utrecht en in 1908 aan
vaardde hij het predikambt te St. An-
tonypolder. Hij heeft daarna 21 jaar
te Buurmalsen gestaan. In St. Antony-
polder ontwikkelde hij ook veel activi
teiten naast zijn ambt en was vele jaren
lid van verschillende classicale besturen
in beide gemeenten. Per 1 september 1943
werd hem emeritaat verleend, doch hij
bleef nog een half jaar hulpprediker
B.uurmalsen. In 1945 verhuisde hij nt
Driebergen en later naar Deil waar
thans nog woont De gemeente St. An-
tonypolder. en dat is typisch om te ver
melden. is sinds het vertrek van ds. v.
d. Jagt in 1922 zonder predikant gebleven.
Pool kreeg twee jaar
De Pool S. B. uit Vliesingen, die in april
zijn vrouw over de boulevardmuur in
Vlissingen heeft geworpen, is door de
arrondissementsrechtbank te Middelburg
veroordeeld tot een gevangenisstraf
twee jaar met aftrek van voorarrest.
De officier van justitie had v<
week dezelfde straf geëist.
Hoog en droog zit de Neder
landse kustvaarder Willemijn
(473 ton, eigendom van de N.V.
rederij Gruno te Groningen) op
de rotsige kust van Noord-
lerland in de buurt van het
plaatsje Donaghadi. Zo hoog en
zo droog, dat men bij eb rustig
rond het schip kan wandelen
en de gaten kan zien die het
schip beneden de waterlijn
heeft opgelopen. De bemanning
van tien koppen is nog aan
boord. Gevaar is er niet bij, en
men acht het mogelijk het
schip toch nog te kunnen
bergen.
Voor de rechtbank van Maastricht heeft
gisteren een kelner terechtgestaan wegens
poging tot doodslag, dan wel bedreiging
met doodslag van een Maastrichtse
politieagent die hem een stopteken gaf.
De verdachte zou daar als scooterrijder
geen gehoor aan hebben gegeven, doch
integendeel dreigend op de agent zijn
ingereden-
.Tegenover het verhaal van de verbali
sant, die zich ernstig bedreigd achtte,
stond echter dat van de kelner, die op het
door de politie opgegeven tijdstip nog in
een Belgisch café zou hebben gezeten.
De agent, die in een passerende auto
was gestapt om de woeste scooterrijder
te achtervolgen, raakte het spoor kwijt,
maar hield even later midden in de stad
een scooterrijder aan, die dezelfde moest
zijn als de achtervolgde.
Da officier van justitie vond een oplos
sing voor het opgegeven tijdsverschil. De
klok in het Belgische café liep wat voor,
zodat de opgegeven tijdsverschillen heel
goed tot eenzelfde tijdstip konden worden
teruggebracht. De eis luidde: tien maan
den gevangenisstraf waarvan drie voor
waardelijk, met een proeftijd van twee
jaar.
Zaterdag a.s. zal de faam van de Tap
toe Delft ook ver buiten onze grenzen
doordringen tot de kamers der t.v.-kijkers.
De Franse televisie zowel als de Vlaamse
en de Waalse t.v. zullen n.l. een deel van
de taptoe, die door de N.C.R.V. in zijn
geheel wordt uitgezonden, relayeren. Voor
de Franse kijkers komt er een Frans
sprekende commentator naar Delft. Re
gisseur Dick van Bommel heeft gezocht
naar mogelijkheden, voor de taptoe weer
eens wat anders op het scherm te presen
teren. „Ik heb een camera op 45 meter
hoogte staan op de Nieuwe toren", zei hij.
„Ik. ben zelf erg benieuwd naar het effect,
dat we daarmee kunnen bereiken." Com
mentator voor Nederland is naar ge
woonte Guus Weitzel, wiens stem dus
ook in het Vlaamse gedeelte van België
bij deze „Dclftse beelden" te horen zal
zijn.
Experimentele
reportage
Herman Felderhof, die op het ogenblik
in Israël vertoeft in verband met de inter
nationale finale van de Bijbelse quiz „Tot
ziens in Jeruzalem' zal op donderdag
28 augustus a.s. in het N.C.R.V.-program
ma een reportage verzorgen in samen
werking met Alfred van Sprang, die zich
nog steeds in Jordanië bevindt. De bedoe
ling is, dat de beide reporters hun indruk-
ken geven van beide zijden van de Jor-
daans-Israëlische grens. Omdat het vrij
wel onmogelijk is, dat zij rechtstreeks
contact met elkaar opnemen, zullen
zij trachten via Hilversum eikaars
gen te beantwoorden. Wanneer dit expe
riment slaagt, zal men dus een
alledaagse reportage kunnen beluisteren
van de situatie in het Midden-Oosten
Programma voor morgen
HUTersum I, 402 m. VARA: 7.00 Nws 7.10
Gym 7.20 -Gram S.00 Nws 8.18 Gram 8.50 V d
kleuters 9.05 Gym v d vrouw 9.15 Gxam (9.35—
9.40 Waterst). VPRO: 10.00 Tijdelijk uitge-
10.05 Mor
.0.20 Gram 11.00 Cab
iverz 11.45 Luil-recilal
:n luinbouwmcdcd 12.33 Hai
Nws 13.15 VARA-Varia 13.20 Politiokapel
Sportpraatjc 14.00 Jazzmuz 14.25 V d
15.00 Giam 15.15 Boekenwijsheid 15.35
„enge ouwor en piano no De|tap!a'
18.00 Nv
muz 19.00
7.30 Jour
17.00 V ARA'S
18 20 Europese i
te Stockholm 18.35
ieke staalkaart, VPRO:
s 19.40 Herm!
9.55 Deze wee
20 05 Lichte muz 20.35 Prot
11.50
.15 Geen r
22.35 N
23.20—24.00 Dansmuj
II, 298
i 224)5
23.15 Taptoe Del
A LS de rebellen dat willen kunnen
zij in een weeks tijds de gehele
economie van Indonesië in het hon
derd sturen. Zij behoeven dan slechts
de plantages op de oostkust van Su
matra te vernielen. Die brengen nl.
zestig procent van de deviezen voor
vakantiefoto's
met,, zQheffekt"
HIT IIVEN
10 en 11 september
Paardendagen
T TTRECHT wil graag een agrarisch
"U centrum i|)n en daarom ook ver
leent het gemeentebeatnur z|Jn volle
medewerking aan ome expoaltie", ver
telde de heer J. W. Baretta ons gistermiddag toen we met hem spraken over
de komende ign. Paardendagen. U heeft natuurlijk van de Utrechtse Paardendagen
gehoord. Tot in alle uithoeken van ons land itjn te bekend Ze worden Jaarlijks ge
organiseerd door de Vereniging voor nationale vee- en paardententoonstelllngen en
concoursen hippique te Utrecht, en van heinde en ver komeD vooral de landbouwers
naar de Domstad omdat ie dit spectaculaire evenement niet meer willen en ook niet
meer kunnen missen. „De veehouder en de paardenfokker, die met hun t|jd willen
>eten de Paardendagen bezoeken, want daar zien zij het beste van het
1. het eigen bedrijf, het landbouwbe
drijf als aanvulling op de motortrac-
tie of ter voorkoming van onrenda
bele motortractie. en daarnaast voor
2. ontspanning, dus landelijke ruiter
sport en als show- en concourspaard.
„De Vereniging tot bevordering van de
Landbouwtuigpaardenfokkerij in Neder
land heeft de Utrechtse Paardendagen
steeds gezien als een gelepenheid om
voor het binnen- en buitenland de grote
veelzijdigheid van het Nederlandse
warmbloedpaard te demonstreren", ver
namen we van de heer A. Vermont.
„Daarvoor heeft het Stamboekbestuur
veel geld over. Ome kosten zullen dit
jaar zeker f4000 bedi „en. We korrien
met een kleine honderd paarden naar de
Paardendagen, n.l. met 8 dekhengsten.
72 fokmerries en 16 landbouwrijpaarden".
0 Er komen ook slachtpaardrn, is
ons verteld. Psardevlees is „een volks-
voeda.', dal In steeds grotere mate wor«"t
0 „De Paardendagen zijn echter niet
uitsluitend voor de landbouwers", zei de
heer Baretta nog. „Het is van belang,
dat ook de outsider, de stedeling komt
kijken. Feitelijk zit het zo. Er is een ex
positie van vee en paarden, maar om dr
aantrekkelijkheid te vergroten organise
ren we naast deze tentoonstelling aller
lei concoursen. Dat trekt de niet-land-
bouwer".
0 „Dat ook het grote publiek naar
l'trecht komt Is daarom van belang, om
dat we met een sulvelprobleem zitten en
dit probleem leunt aan tegen onze rund
veehouderij".
Economisch
Over paarden hebben we gistermiddag
veel gehoord. We weten nu, dat de Ne
derlandse paardenstapel een kleine 200.000
paarden telt, cn dat ons land t.a.v. het
paard selfsupporting is. Maar om de
positie van het paard te 1 Uunen hand
haven is het nodig, det de 'okker een
„econoifiisch" paard brengt, een paard,
dat weinig kost en toch w*1 presteert.
Onder leiding van de te4mboekver-
gebruikt en vaak door doktoren als
extra-versterkend wordt aanbevolen.
Vroeger was het slachtpaard een afval-
produkt, maar tegenwoordig koopt de
paardenslager de beste dieren".
Shows
„Er zal op 10 en 11 september veel te
zien zijn", zei de heer Baretta.
„Naast de geit, de „werkmanskoe" en
de Shetlandpony's. de loopjongens van
de agrarische cn fruittceltbedrijven,
het rundvee, de varkens en de scha
pen de amazones, de ruiters, de
wedstrijden om het kampioenschap
Eenspannen Tuigpaarden. een barrière-
springconcours en een show van Ara
bische volbloeds en halfbloeds.
Er komt een apart „damesnummer",
dat op zichzelf al een bezoek aan de
Paardendagen waard is
We verwachten weer duizenden be
langstellenden. Met de tribunes heb
ben we daarmee rekening gehouden.
Alleen al op de hoofdtribune zijn
2800 zitplaatsen".
9 De Shetlandpony is op het ogenblik
buitengewoon in trek in Nederland. Er
is zelfs een Shetlandpony-jeugdclub op
gericht. We hoorden, dat die club uit
Amerika het verzoek heeft gekregen een
jaar naar de Verenigde Staten te ko
men om daar demonstraties te geven.
Het verzoek is afgewezen. De club
blijft in Nederland. De onders hebben
hun toestemming geweigerd. Zij vonden
de reis nJ. niet verantwoord. „Met een
jaar schoolverzuim konden zij geen ge
noegen nemen".
,7 December"
De le Divisie „7 December" zal op 1
september haar twaalfde verjaardag
vieren, hebben we gehoord van majoor
Th. E. van Schouwenburg.
Hij zei: „En ter gelegenheid daarvan
hebben we een grote sportdag georgani
seerd, die wordt gehouden op de ter
reinen van het gemeentelijk sportpark
te Arnhem.
Een 1200 man hebben voor de wedstrij
den ingeschreven. Onder hen zijn alle
rangen van divisie vertegenwoordigd".
De wedstrijden omvatten 1500 en 5000
meter hardlopen, verspringen, hoog
springen, kogelstoten, speerwerpen, 4 x
100 meter estafette, Zweedse estafette,
touwtrekken, voetbal en volleybal.
„We hopen op veel publiek", zei ma-
jaar Van Schouwenburg. „De divisie
commandant, generaal-majoor A. V. van
den Wall Bake, zal ook aanwezig zijn.
Of de eerste commandant, gcncraal--
majoor Dürst Britt, komt, Is niet met
zekerheid te zeggen, want de generaal
is op het ogenblik ziek".
Voor dc „ouwe Jongens", die al jaren
weer in het burgerleven zijn terugge
keerd. maar met hun hart nog altijd bij
de eerste divisie vertoeven en wel een
gaatje zien om op 1 september naar
Arnhem te gaan, geven we hier de snel
ste weg van het station naar het sport
park: met lijn 3 rijden tot het ziekenhuis
cn dan nog een klein eindje lopen.
Indonesië op. De plantages zijn
uiterst kwetsbaar en genieten prak
tisch geen bescherming van de rege
ringstroepen. Af en toe verschijnt
wel eens een patrouille, maar dat is
dan ook alles. Alleen in de grote ste
den liggen garnizoenen. Een soort
van burgerwacht voor de plantages
is nog maar nauwelijks in voorbe
reiding.
planters een Britse plantage bezet, drie
andere verwoest en nog eens drie ge
sloten. Tot heden zijn verder op weer
acht andere plantages overvallen ge
pleegd, waarbij veel materiaal werd
vernield en de arbeiders werden be-
Tweehonderd grote plantages liggen
de Sumatraanse oostkust Vorig jaar
hebben zij de Indonesische schatkist
niet minder dan twee miljard roepiah
aan deviezen opgeleverd, dat is meer
dan zestig procent van de totale ont
vangsten uit de export.
De sterkte van de rebellen wordt op dui
zend man geschat. Zij houden zich schuil
in het heuvelland en zouden volgens een
militaire deskundige binnen een week
alle plantages met de grond gelijk kun
nen maken, als zü wat logischer te
werk gingen Er zit in hun operaties nl.
geen ltyn, By dc éne overval krjjgen de
Indonesische personeelsleden de op
dracht te blijven doorwerken, io een an
der geval moeten zjj het werk direct
neerleggen
De planters vragen zich af, of de rebellen
de plantages intact willen houden voor
eigen gebruik, als zij erin slagen op
Sumatra het heft in handen te krijgen.
De produktle ii dit jaar uiteraard lager,
maar daarvoor zijn niet alleen de re
bellen verantwoordelijk: de droogte en
de verwarring door het
de Nederlandse plantages zijn
minder debet aan.
Rassenstrijd
Dst de rust op Noord-Sumatra nog alles,
behalve is weergekeerd blijkt ook uit
andere berichten. Een daarvan Is. dat
regeringstroepen in de dorpen aldaar
door hun eigen commandanten zijn ont
wapend. B(j die commandanten schijnt
nl de vrees te bestaan, dat de coldatcn
zich wel eens bij dc rebellen zouden
kunnen aansluiten.
De achtergrond van deze ontwikkeling
wordt door waarnemers in Medan ge
zocht in een sterker wordende rassen
tegenstelling De commandant der re
geringstroepen. kolonel Gintings, is nl.
een Karö-Batakker. die niet de taal van
de Tapanoeli-Batakkers spreekt en
ook de rebellen zijn Tapanoeli-Batak
kers. In de grotendeels christelijke pro
vincie zijn Mohammedaanse troepen uit
Java en troepen uit andere ver uiteen-
liggende Indonesische gebieden gelegerd.
De rivaliteit tussen de Karo's aan de ene
kant van het Tobameer en de T&pa-
noeli's aan de andere kant dateert niet
van vandaag of gisteren: reeds eeuwen
kunnen zij het niet erg goed met elkaar
Indien kolonel Gintings zou worden over
geplaatst, zou het hek helemaal van tie
dam zijn en zou een rassenoorlog de
opstand een nieuwe impuls geven, zo
denken sommigen in Medan. Voordat
de regeringstroepen kwamen, was er
rust en vrede, maar nu schijnt het wel,
of de mensen hun tegenzin tegen de
aanwezigheid van die troepen willen
afreageren op elkaar
KRO: 7.<X
45 Morgengebed en lltu
Nws 8.15 Gram 8 50 V d vrouw 10.00 V
ters 10.15 Gram 10.30 Ben je zestigl
zieken 12.00 Middagklok-noodklok
muz 12.30 Land- cn luinbouwmcdcd 12.33
12.55 De Zonnewijzer 13.00 Nws ei
13.20 Gram 33.30 Lichte muz 14.00
14.20 Gram 14 40 Kroniek van.lettei
sten 15.05 Gram 15.10 Accordeon
Koorzang 15.50 Boekbespr 16.00 V d jeugt
ntw 19.00 Nws 19,10
list 20.10 Lichtbaken 20.2
21.25 Gra
**miT
in Esperanto 23.22—24.00 Gram. L
Televlsicprocr. AVRO: 174)0-^17.30 V dl
ters. NTS 20.00 Journ cn weeroverz. M,
20.20 Tot ziens in Jeruzalem 20.40 Film U
Taptoe Delft 22.45 Dagsluiting.
Actie tegen Nederland
oliebedrijven
De afdeling economische zaken
Indonesische parlement heeft het 1
ongepast genoemd, dat het aan i
nesië werkende buitenlandse
drijven nog steeds is toegestaan hi
in Nederland te hebben, In het bijzeg
gezien de opzegging der overeenkot
van de Ronde-Tafelconferentie,
meldt A.N.P. uit Djakarta.
Er werken vier grote oliebedrijvi
Indonesië, de Koninklijke Shellgil
(B.P.M.), de Amerikaanse Caltexp
Stanvac en de N.I.A.M., die een gem^,
Nederlands-Indonesisch bedrijf is, en
op grond van de oude Nederlands-'
sche mijnwetgeving huh zetels In Nek<
land hebben, aldus deze leden, die I
spoedige vervanging door een Indonj
De Indonesische regering is reedsji
dert 1950 doende een nieuwe mijnweF
stellen, doch is er nog steeds niej
geslaagd een ontwerp aan het pariet»1
Dor te leggen. P
Op 27 maart heeft de Shell aangelF
digd, dat de belangen van de Koninkrf
'Shell in Indonesië zullen worden ovef
dragen aan een nieuwe Indonesische f'
nootschap, de Shell Indonesia, ditF
Djakarta zal zetelen.
Indonesië ontslaat L
diplomaten
De Indonesische minister van buif
landse zaken Subandrio, heeft
in het parlement medegedeeld, dat z
tien diplomaten, die fcich bij de
delingen hadden aangesloten, oi
ontslagen zijn, aldus meldt A.N.P.
Djakarta. Subrandrlo zeide, dat de v
gere ambassadeur in Italië, Moharh
Rasjid 596.314 Amerikaanse dollars ui#1
ambassadefondsen gestolen had en c
slagen consul-generaal in Saigon,
Pesik, 8921 dollar.
TARIE Nederlandse patere
ren op motorfietsen .door de pro
vincie Tapanoeli in Noord-Sumatra
om ondanks de guerrilla-activiteit het
contact met hun gelovigen te bewa
ren, aldus meldt A.P.'s correspondent
David Lancashire.
„De rebellen vallen ons niet lastig.
Zij zijn zeer gelovig", zei pater Krul.
Hij en zijn Brabantse confraters
Raessens en Woestenberg bedienen
de kerk van de H. Jozef en 17 pa
rochies in een gebied van 80 km2
rondom het belegerde Balige.
De drie paters rijden op hun
toren door de lijnen van de regerings
troepen en de opstandelingen In Ta
panoeli, waar nu zwaarder gevochten
wordt dan tijdens de stellingoorlog
in het beginstadium van de zes m
den oude rebellie.
De regeringstroepen zijn slechts
meester in de plaatsen, terwijl de
groepen opstandelingen door het be
boste bergland trekken en in het don
ker de stellingen, verbindingslijnen
en konvooien van de regeringstroepen
aanvallen
„Beide partijen laten ons met rust.
Wij zijn onzijdig, ofschoon sommige
geloofsgenoten uit Balige vertrokken
zijn om zich bij de opstandelingen
aan te sluiten", zo vertelde pater
Raessens O.F.M.. „Anderen hebben
ons advies gevraagd, welke kant zij
moeten steunen, maar daar gaan wij
niet op in. Zij moeten het zelf maar
uitzoeken".
Een tiental studenten van een nabij
gelegen school heeft zich bij de op
standelingen aangesloten en anderen
vechten in de vakanties met de op
standelingen. De huishoudschool is
slechts voor een derde vol, omdat de
l
meisjes uit de dorpen bang zijn naa:
school te gaan. Een van de school
gebouwen is twee maanden geleden fc
een schermutseling doorzeefd
„Wij zijn nu evenwel volkomen vel
lig in Balige. Iedere avond horen i
buiten de plaats schieten en zo nu
dan komen regeringsvliegtuigen over
De rebellen schijnen echter niet val
plan te zijn de stad te bezetten",
vertelde pater Krul O.F.M.
De kerk is een goed onderhouden
witgekalkt gebouw met een enkele
hoge toren. Zij staat bij een brug
getje, waar de paddivelden beginnen
Karbouwen grazen ln de nabijheid. De
linie van de rebellen ligt ongeveer 2,5
km van de kerk.
„Wij overschrijden de linies,
neer wij naar de dessa's in de omge
ving gaan". Pater Raessens bevind!
zich de meeste tijd in een dessa op 8t
km van hier, welke in handen van
rebellen is. „Dikwijls zijn wij
enigen, die reizen en de rebellen v
gen ons een lift. Er zijn nooit dreige
menten."
„Onze gemeente in Balige telt onge
veer evenveel zielen 400 a
de moeilijkheden begonnen en in de
dorpen, welke in handen van de op
standelingen zijn. gaan de r
steeds naar de mis", aldus pater KruL
Tapanoeli is een zeer Christelijks
streek ten gevolg van het werk
Duitse zendelingen, die tijdens het Ne
derlandse bewind alleen onder de Ba
takkers mochten werken. Tapanoeli
telt ongeveer 9.000 rooms-katholieken.
„Indien wij slechts aar
et aan de dessabewoners denken,
n is het grootste nadeel
huidige toestand, dat wij zelden post
of kranten onfcvanfm".
