TRADITIE
m
- het parool van de
Grieks-Orthodoxe kerk
CONCILIE
IN DE SCHADUW
VAN HET
IJZEREN GORDIJN
Raad Noord'vvijkerhout deed de
heer Van der Voet uitgeleide
Kind verdronken
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
6
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1958
Nog maar korl geletien zijn in Utrecht besprekingen gevoerd tussen
vertegenwoordigers van de «Russische Orthodoxe Kerk en van de We
reldraad van kerken. Besprekingen die vragen oproepen als men be
denkt dat deze Russische Orthodoxe Kerk in theorie deel uitmaakt van
de Orthodoxe Kerken die hun zetel hebben in Istanbul en welker gees
telijke leider is de Oecumenische Patriarch van Istanbul Athenagoras 1.
Hoe is de verhouding tussen deze kerkvorst en de Russische en Bul
gaarse patriarchen bij voorbeeld? Is er sprake van „concurrentie
tussen Moskou en Istanbul? En hoe zal het gaan als (over eer jaar of
tien vermoedelijk) deze kerken voor het eerst na bijna 1200 jaar weer
in concilie hijeen zullen komen?
Deze en soortgelijke vragen zijn aan de orde in het hierbij afgedrukte
interview, het vijfde artikel in de serie die handelt over het kerkelijk
leven rond de oude wereldzee.
NIET VER VAN DE GOUDEN HOORN, die het Europese Istanbul in
tweeën snijdt en, haar naam getrouw, onophoudelijk honderden
schepen en scheepjes uitgiet in de Bosporus, ligt aan een bescheiden straat
een even bescheiden paleis. Een der vleugels grenst aan de publieke weg,
het front ziet uit op een hof met altijd groene naaldbomen en m die hof
staat een kerk. bescheiden als het paleis, maar evenals dit belangrijker
dan de eerste aanblik zou doen vermoeden. De kerk is immers patriarchale
kerk, schatkamer van ikonen en kunstig houtsnijwerk en het paleis is de
woonplaats van de Orthodoxe patriarch. De Patriarch van Constantinopel
zoals velen nog zo graag zeggen. Hij is de jure en ten dele de facto het
geestelijk hoofd van de rond 35 miljoen Grieks Orthodoxen die de wereld
telt De naam Grieks-Katholieken is bij het Patriarchaat taboe, het liefst
spreekt men van „de Orthodoxe kerk" zonder meer.
Zaterdagmorgen om tien uur zou
de patriarch mij in audiëntie ont
vangen. Na enig wachten in een
sober gemeubileerde ontvangst
kamer begeleidde een dienaar mij
naar het even sobere werkvertrek
van „Zijne Heiligheid de oecume
nische patriarch Athenagoras I". zo
als hij in de officiële terminologie
heet De patriarch, fors, breed en
waardig in zijn zwarte ambtsgewaad
met gesluierd hoofddeksel, begroette
mij met weidse oosterse hoffelijk
heid.
„Mijn vaderlijke groet aan al uw
verwanten en lezers", sprak hij, ter
wijl hij toezag hoe ik de ene, cere
monieel voorgeschreven lepel Turkse
honing aanvaardde, die mij, nauwe
lijks gezeten, door een kamerdienaar
werd aangereikt.
Maar ja. ten slotte moest hij de vragen
beantwoorden
„Mijn vaderlijke groet.." De patriarch
drukte mij de hand.
Overzicht
„Ik ken uw land en volk van a®
conferentie van de Wereldraad van
Kerken te Amsterdam", alduf de Pa
triarch. ..en Ik heb de grootste bewon
dering voor de wU»e w aarop In Neder
land het werk der kerken en der
oecumene wordt gesteund. Ook de
Nederlandse cultuur heeft mij alUJd
belang Ingeboeiemd. Ik heb gelezen
over uw schilders en dichter» en Ik
weet dat uw muilekleven op een hoog
P Vertelt u m|J een» over Nederland.
Hoe staat bet met uw hedendaagse
■cbilderkunat, met uw dichters, uw
romanliteratuur, »IJn er de laatste t|Jd
nog vertalingen van Nederlandse ro
man» uitgekomen?"
De Patriarch derd een stortvloed
van vragen over mij komen.
Ik probeerde re zo goed mogelijk t
beantwoorden, maar waagde het op te
merken dat tk eigenlijk gekomen wai
vragen te stellen. Over de verhouding
van zijn kerk en de politiek bijvoorbeeld
Geen vragen
Het gedeeltelijk achter een enorme
baard verscholen gelaat van de patriarch
wat één. Ietwat ondeugende glimlach. HU
maakte een afwerend gebaar: „No ques
tions. geen vragen alstublieft Ik ontvang
u graag, want u vertegenwoordigt d<
wereldmacht die „pers" heet, maar krach
tens mijn principe geef Ik nooit Inter-
Zo leven
protestanten
rond de
oude wereldzee
views. Vragen op kerkelUk gebied sal
mUn secretaris graag beantwoorden. Wat
denkt u overigens van de ontwikkeling
van de westerse politiek?"
Do patriarch ze: het bijkans In éér
odem in correct Engels, dot nu en dar
echter een tikje Amerikaanse Invloed ver
raadde. Geen wonder, jarenlang was hij
aartsbisschop der Orthodoxen in de Ver
enigde Staten, vanwaar hU na de oorlog
terugkeerde naar Turkije en naar de stad
niet ver van de plaat» in het (nu Griekse)
Macedonië, waar eens In het Ottomaanse
rijk zijn wieg stond. Ik maakte een paar
opmerkingen en verstoutte mij ondanks
het „no questions" met een vraag te eln
digen
De patriarch kook mij nadenkend aar
Ik wü u wel dit zeggen:
„WU streven naar de best mope-
Itjke betrekkingen met de wereld
lijke overheid. En schrijft u vooral
over onze positie hier In Turkije, dat
wij goede betrekkinpen onderhouden
met de reperinp. Wy hebben hier als
minderheid alle rechten en vrijheden,
en z(jn daarvoor zeer dankbaar".
De audiëntie liep ten einde, de pa
triarch belde zijn secretaris. Verdere
gen waren Inderdaad onmogelijk Want
wat zou de kerkvorst moeten antwoorden
als men hom vroeg naar het herstel
de tientallen Orthodoxe kerken die
september "55 door Turks gepeupel wer
den verwoest of zwaar beschadigd?
Onder buitenlandse druk zegde de re
gering een (zeer geringe) schadevergoe
ding toe Tot nu toe werd er echter geen
cent van uitbetaald. Inderdaad, vragen
van enig belang zou de patriarch moeilijk
openhartig kunnen beantwoorden.
Maar tk had een tweede kans en wel
In de persoon van archimandriet Sy-
meon ..chef-secretaris van de Heilige
Synode van het Oecumenisch Patriar
chaat De patriarch «telde mij voor aan
deze tengere man die met zijn smalle,
bleke gelaat en korte baard, zijn Ietwat
pijnlijk Mamgetrokken lippen, wel de
tegenpool leek van zijn al brede
delijkheid uitstralende superieur
De archimandriet begeleidde mij naar
een spreekkamer, naar Turkse zede ge
meubileerd met leren banken en fauteuil."
tegen alle wanden. In een hoek stond een
enkele tafel. De kale wanden gaven het
geheel een koude Indruk.
,Kunt u m|j een overzicht geven van de
opbouw van de Orthodoxe kerk en de
bevoegdheden van haar organen?", al
dus mijn eerste vraag.
De archimandriet zette een wat bedenke
lijk gezicht Reeds de beantwoording
van deze vraag bracht ons op een ter
rein met de nodige voetangels.
,Er zijn, zoals u weet, apostolische Pa
triarchaten". begon hij, in een langzaam
en nadrukkelijk Frans. „Het zijn die
van Constantinopel, Alexandriè, Antio-
chië en Jerusalem. Hun positie is tra
ditioneel verankerd; hun geschiedenis
gaat terug tot de eerste eeuwen van het
Christendom. Later zijn naast enkele
Patriarchaten (die van Moskou, Bel
grado en Boekarest) een aantal aarts
bisdommen gevormd, b.v. dat van
Athene. Cyprus. Albanië, West-Europa
en de Verenigde Staten. Verder fun
geren in een aantal landen waar kleine
orthodoxe minderheden zijn, een aantal
metropolieten. zoals in Australië.
Nieuw-Zeeland en de Dodecanesos. Ten
slotte zijn er over de gehele wereld
verspreid een aantal parochies die
rechtstreeks onder het oecumenisch
Patriarchaat van Constantinopel vallen,
het zijn typische diaspora-gemeenten.
zoals in Japan, Spanje en Portugal.
Wat nu de bevoegdheden betreft: de pa
triarchen staan op hot hoogste niveau.
Zij hebben ln het inter-Orthodoxe Con
cilie een gelijkwaardige stem. In Interne
zaken zijn zij volledig autonoom, alleen
erkennen zij de oecumenische patriarch
als primus inter pares, als eerste onder
de gelijken. Geen enkel besluit op het
gebied van de geloofsleer mag worden
genomen zonder dat hij is geraadpleegd.
Ook enige aartsbisschoppelijke kerken
zoals die van Griekenland en Cyprus
hebben een vergaande autonomie An
dere, zoals die van de Verenigde Staten
en West-Europa vallen direct onder hel
gezag van de oecumenische Patriarch
van Constantinopel. Dit alles is
de historie gegroeid en door de traditie
bevestigd. De traditie betekent zeei
veel in onze kerken", besloot de archi
mandriet zijn exposé.
„Is het primaat van de Patriarch var
Constantinopel alleen op traditie geba
seerd. of heeft hel ook juridische ele
menten als basis en formele regels voor
de uitoefening van z|Jn competentie?"
„Op dit punt heerst vaak misverstand'
knikte de archimandriet. „Het primaai
van het oecumenisch patriarchaat heeft
inderdaad een kerkrechtelijke basis. Op
het tweede concilie in 451, werd het uit
drukkelijk in de vijf canons vastgelegd
Zeven concilies waarvan het laatste In
787 werd gehouden, worden door onze
kerk erkend: daarnaast zijn er enkele
regionale kerkvergaderingen geweest
die canons gaven die later door de ge
hele kerk zijn aanvaard
De uitoefening van het primaat is in
tussen niet zoals bij Rome met een
massieve hiërarchische structuur ver
bonden. Als er dogmatisehe vragen zijn
die de inspraak van het oecumenische
Patriarchaat vereisen, dan zendt de
betrokken kerk een speciale delegatie
voor de behandeling daarvan naar Con
stantinopel. Ook kan de oecumenische
Patriarch zelf delegaties uitzenden om
met de andere kerken bepaalde vraag
stukken te doen bespreken. Er is dus
geen permanente machtsstructuur maai
een sterk door de traditie bepaalde ver
houding, die bovendien zeer democra
tisch is. De oecumenische Patriarch
heeft nl. niet zonder meer het laatste
woord in leervraagstukken. Dit komt
slechts toe aan het inter-Orthodoxe
cllle."
„Bestaat er kans dat er binnenkort
dergelijk concilie sal worden
houden?"
De archimandriet glimlachte. „Het laatete
door de Orthodoxen erkende concilie
vond plaats in 787. Nu men er
denkt over vijf tien jaar mogelijk op
nieuw een dergelijke kerkvergadering
bijeen te roepen, mag dat, gemeten met
de maat van de geschiedenis van deze
kerk, inderdaad binnenkort heten. De
synodes die leder bestaan uit twaalf
metropolieten onder een Patriarch,
werken op 't ogenblik reeds aan voor
bereidsels."
„Kunt u mij al wat vertellen van dc
onderwerpen die op dit ongetwijfeld
historisch belangrijke concilie zullen
orden behandeld?"
i het Or-
zij ..het historische een
thodoxisme" is. Het staat wel vast dat
ook in de komende jaren de aandacht
van het Moskouse Patriarchaat sterk op
het midden-Oosten zal 2|jn geconcen
treerd. De Sowjet-Unie is hier door haar
invloed op de Syrische en Egyptische
politiek bezig een aanzienlijke machts
positie op te bouwen. Er is haar veel
aan gelegen ook de christen-Arabieren
aan haar zijde te krijgen. Ondenkbaar is
dit niet. De afkeer van zo niet de haat
tegen de Joden, is ook in christelijk-
Arabische kringen sterk. Verwacht mag
dus worden dat Moskou alle moeite zal
doen de Patriarchen van Antiochië. Jeru
salem en Alexandriè te paaien.
In het licht van deze ontwikkelingen
dus moet de bijeenkomst van een Ortho
dox concilie na bijkans 1200 Jaren van
het grootste gewloht geacht worden. Er
dient intussen alle nadruk op te vallen
dat Moskou's politiek in deze niets te
maken heeft met een verandering van
houding ten opzichte van „de religie".
De lijn van Stalin wordt hier zonder meer
voortgezet. Hij was het die Patriarch
Alexis na diens inwijding op 2 februari
1954 in de maand mei daaropvolgend
grote reis door de landen van de Levant
dogma's aannemen of zal het zich nau
wer aansluiten b|j het protestantisme?'
De vraag leek mij van belang omdai
enerzijds onder het volk in de Ortho
doxe landen de Maria-devotie een grote
plaats is gaan innemen, terwijl ander
zijds de clerus na de tweede wereld
oorlog in de Wereldraad en andere or
ganen met protestanten ging samen
werken.
De archimandriet hield zich echter ook
hier op de veilige vlakte: „Onze samen
werking met alle kerken is zeer goed
in alle werelddelen. Onze kerk steun;
die zo goed mogelijk bewaren. Vandaar
onze conservatieve instelling, die ons
afkerig maakt van verandering. Van
vaststelling van dogma's, buiten die
welke door de zeven erkende concilie»
zijn bepaald, zal volgens mij dan ook
geen sprake zijn. In onze leer zijn en
blijven wij overigens meer verwant mei
het Rooms-Katholicisme, in onze wijze
van kerkbestuur vertonen wij een i
democratisch, wil men Protestants ka
rakter.
Iedere landskerk en Iedere parochie kan
ten slotte zelf beslissen in welke
zij met andere kerken in land of stad
Bulgarije
„Vooral vraagstukken betreffende de
kerkregering", antwoordde de archiman
driet. die zich kennelijk niet bereid toon-
1 details te treden. Wat te begrijpen
Is. Menig heet hangijzer zal moeten
den aangevat. Met name de verhouding
tussen de Patriarchaten in de westelijke
wereld en die ln door de communisten
beheerste gebieden. Van de laatsben zijn
er enkelen onder de volstrekte invloed
van de Sowjets.
Het was mij al opgevallen dat de archi
mandriet bij zijn exposé eenvoudig de vijf
miljoen leden tellende kerk van Bulgarije
had ..vergeten". Zelfs het vermelden
deze toch publieke „kwestie" was blijk
baar de voorzichtige functionaris te veel
Feit is echter dat, op 10 med 1953, de Or
thodoxe kerk van Bulgarije, die zes
eeuwen lang onder het gezag van de Pa
triarch van Constantinopel had gestaan,
een eigen Patriarch koos in de figuur
van de vroegere metropoliet Kyrill. Pa
triarch Athenagoras verklaarde deze ver
kiezing toen voor onwettig, omdat ze
„door het communistische regime was
gedicteerd".
Bij die gelegenheid zei de patriarch
letterlijk: „De Orthodoxe kerk van Bul
garije is een instrument van het Sovjet-
Imperialisme".
Op deze uitspraak is de Patriarch nooit
terug gekomen. ZU heeft hem de vijand
schap gekost van Moskou, die feller
dan ooit te voren, en hem tevens verder
verwijderd van het Patriarchaat In de
Russische hoofdstad. Dat het laatste
mogelijk meer nog dan het Bulgaarse
Instrument Is van het Sovjet-lmperla-
lisme. is buiten alle tw(jfel. Het Is dui
delijk. dat de religleuse politiek v
Sovjetleiders van vandaag dezelfde Is als
die van Stalin.
De recente reis naar Belgrado
Alexis, Patriarch van Moskou en
.geheel Rusland", en ook het appèl
de autocephale kerken om zich met
van Moskou te uerentpen, leggen daarvan
duidelijk getuigenis af. Moskou nodigt
de primaten van deze kerken uit
vangt ze met pracht en praal, en in pers
en radio heet het dan van deze stad dat
T^EN VRIJ GROOT DEEL van de vergadering van de gemeenteraad van
Noordwijkerhout was gisteravond gewijd aan het afscheid van wet
houder Joh. van der Voet. die wegens het bereiken van de 65-jarige leeftijd
niet meer in de raad zal terugkeren Hij is sinds 1935 raadslid geweest en
gedurende bijna dertien jaar was hij wethouder; ook was hij verscheidene
jaren waarnemend burgemeester. De raad nam gisteravond wel enige nogal
belangrijke besluiten inzake de woningbouw.
Zo werd san de heer M. G van Pa- geplaatst de beslissing van G.S. in-
rera een perceel grond langs de Viaduct-
weg verkocht, groot 1227 m2, waarop
deze achttien flatwoningen zal bouwen
Voorts voteerde men een bedrag van
f 145.000 voor het bouwrijp maken van
de gronden in het plan Guldemond Hier
zullen 81 woningwetwoningen worden
gebouwd.
Een voorstel van B en W. tot wijzi
ging van de kampeerverordemng werd
na een uitvoerige toelichting aangeno
men. Zo ging het ook met enige voorstel
len tot het verlenen van medewerking
aan schoolbesturen voor de inrichting
van nieuwe lokalen.
De politieverordening werd zodanig
gewijzigd, dat het verboden is. zich op
andere wijze dan door de gemeentelijke
vuilnisafhaaldienst te ontdoen van af-
a 1st of (en, waaronder o.m vuilnis, puin
zand en losse bloemen worden begrepen
Het verwerken van huis- en tuinvutl in
eigen tuin of bedrijf blijft toegestaan.
Als extra punt was op de agenda
zake de vaststelling van de bebouw
de kom volgens het wegenverkeers
reglement Bij de gehele raad heerste
een gevoel van onbehagen, nu G.S
niet van plan zijn, de grens van de
bebouwde kom aan de Herenweg
naar het noorden te verleggen.
B. en W. zegden de raad toe, alles In
het werk te stellen om tenminste op de
Herenweg een maximumsnelheid
km vastgesteld te krijgen. Tevens zal
getracht worden, de bebouwde kom langs
de Zilkerdulnweg te verlengen tot aan
de grens met de gemeente Rloemendaal.
De scheidende heer Van der Voet werd
zowel in de openbare als in een besloten
zHting (tijdens welke hij een cadeau
kreeg) hartelijk toegesproken door de
burgemeester en wethouder C. Th. de
Groot.
wordt wel gelezen; men moet echter
de Orthodoxe uitgave gebruiken
.Acht u het onjuist de Bijbel onder het
volk te verspreiden?"
Ik acht het niet onjuist; het behoort
echter niet tot onze traditie".
.In haar liturgie bewaart uw kerk onge
twijfeld haar grootste traditie. Hor
staat zU tegenover het gebruik van de
volkstaal gedurende de kerkdienst?"
De Orthodoxe kerk is hierin zeer libe
raal. Het oude Grieks dat hier en in
Griekenland als kerktaal dienst doet
is niet moeilijk en kan gauw worden
Overigens hoedt de kerk zich
r de liturgie te wijzigen".
Zoi-beweging
Zoals ik ln een vorig artikel reeds schreef
bestaat in Griekenland de zgn. Zoi-
beweging, die zich wijdt aan de verdie
ping van het geestelijk leven in de Or
thodoxe kerk. Zij bevordert het bijbel
lezen en het preken in de kerken (ah
regel wordt er in de Orthodoxe kerken
vrijwel niet gepreekt) en tevens wijdt
zij zich aan de studie van de catechese
In verband hiermee vroeg ik tot
„Wat is uw mening over het geestelijk
'even ln de Orthodoxe kerken en heefi
de beweging die dit leven bevorderen
wil de sympathie van het Patriar
chaat?"
„Wat uw laatste vraag betreft, ja, mir
of meer", zei de archimandriet pein
zend. „De Zoi-beweging is echter
zuiver Griekse aangelegenheid,
trouw van de gelovigen aan hun kerk
loopt overigens nogal uiteen. Wanneer
ik hier spreek over het gebied dat in
Turkije onder het Oecumenisch Patriar
chaat valt, en dat ongeveer 103.000
lovigen omvat, dan kan Ik zeggen dat
men zeer vroom is. Op feestdagen ko
men 60 k 70 procent van alle leden ter
kerke. Grote zorg wekt echter het ge
brek aan roepingen. Zeer weinig Jon
geren voelen zich tot het geestelijk
ambt ln het algemeen en tot het kloos
terleven in het bijzonder aangetrokken.
Ik meen dat het gehele klimaat van
onze tijd daar schuld aan heeft. De
zeden zijn na de oorlog vervlakt, het
materialisme is toegenomen.
De kerk der eeuwen heeft echter meer
moeilijkheden kunnen doorstaan."
Er klepte een klok, ik moest af
scheid nemen.
De archimandriet drukte mijn
hand en zei: „Als u schrijft, denkt
dan aan onze positie: wij zijn een
kleine minderheid"
ETHERGULVEN
Programma voor morden
9 40 Gram VPRO: 10 00 V d ieugd. VARA;
V d vrouw 10 35 Gram 00 Idem 12.00
en zang 1C.30 Land- en lunbouwmededi
'°?fi Oo'nws en crfrnm" ^"t^Ac" !8.30 RVU: Ra-ll
llo-acliviieii n hei men>eiijV. lichaam door dr
C J H v d Broek Tweede lezing 1900 V dl
«ind 19.10 Europese atlel,ekkamp,oen.schappen la.
Stockholm 19 5 De Nederlandse Dae op de Expo.
VPRO: 19 30 V d ieugd VARA 20.00 Nws 20 05|I
Tussen de regels door. comm 20.15 Metropole-i
0 4? Dat_ gelukkige huwelijk.^ hoorspel 22.0911
re:.V30 *Hammondorgelspcl 2.1 50—24,00 Sotj'
ersum II, 298 m. NCRV: 7.00 Nwi
.30 Land-
3 00 Nws i;
13 50 Grai
900 1
Dubt
8 50 Grs
9 30 I
!9 50 Gram 20 00 Radiokrant 20.2(
Vocaal ensemble 20.45 Residentie ork en solü(
2! 40 Tot ziens in Jeruzalem, rep 22.00 Res.
dentie ork (verv) 22.45 Avondoverdenking 23 0-
Nws ei SOS-ber 23 15—24.00 Gram
Teledsleprogr. VARA: 17.00
20.00 Jou
KRO: 20 30
tover de 4e l||n)
Woensdag 20 augustus 1958 van 18—20 uur,
Olmützcr Quargcln, Marianka. komm zu mlf
The Moravian Brass Winds; Der Wenzel attf dt«
Alm, Die Felsenwandlor; Jodel Landler. Das Dfl
lomlt-n Trio; Elmauer Polka, Die HopfgartentL
Waldmusikantcn. Stcig'n mir aufs Gamsgebirtf
Das Dolomitcn Trio; 's Maiglöckerl. Die HoPr
Josefi Polka. Die W
erg hinauf. Die Fele'-
Haidau
Gott. Das Doloi
Die Schier
•nwsndler; The Tyrotese
polka. La moulinctte. Maurice Larcange;
de la Tamise. Luxemburg polka. Orkes
Pourcel; C'est magnifique. Uo ange co
Lucienne Delyle; T
ilpa, George
Dom
via; Vieill
t Hubert Ros
de. Belle
Mets deui
Serenade Antillaise, Marchand de fleu
Tatu, Baiana Dlngosa. Lourdlnha Brasi
tapatio, El rascapctate. La bamba. Ork.
del Gado.
Nederlandse Expo-dar
komt op de televisie
De Nederlandse Televisie Stichting ij
op woensdag 20 augustus van 14.15 tl
ongeveer 15,00 uur een directe uitzend*
verzorgen vanaf het terrein van 4
Wereldtentoonstelling te Brussel, wal
dan de Nederlandse nationale dag won
gevierd. Het hoogtepunt op die dag.
aanbieding van de Expo-tulp en de roj
Moens de Fernich aan de directeur-gen
raai van de Expo, Baron Georges Moe|
de Fernich, zal met commentaar van Gul
Weitzel en onder regie van Piet van
Sype (N.I.R.) in beeld worden gebraci
evenals de huidestoet van 27 Nederland
folkloristische groepen, o.m. samengestc.
uit ruim 600 personen en 100 paarden.)
Bloemenkeuring te Haarlem
Dahlias doen zomerbloemen zware
concurrentie aan
deed maken. Voor het eerst sinds eeuwen
verliet de Moskouse Patriarch zijn land
contact met zijn ambtgenoten op te
■nen. Waar hij echter verscheen, niet
Istanbul, de zetel van hem die volgen»
de aloude canons nog altijd de primus
pares der Orthodoxie is.
Cyp
rus
Ik heb niet geprobeerd het geheugen
van de archimandriet over deze materie
op te frissen, omdat hij haar kennelijk
volstrekt wilde vermijden. Alleen pro
beerde Ik het nog even met de kwestie
Cyprus. In dc Turkse pers waren Juist
weer enkele artikelen verschenen, waarin
werd gesuggereerd dat de Patriarch als
hoofd der kerk, maar tevens als Turks
burger aartsbisschop Makarios tot mati
ging zou moeten manen. Dus vroeg ik:
„Probeert het Patriarchaat niet te be
middelen ln de kwestie Cyprus?"
De archimandriet reageerde alsof hij
werd gestoken: „Politieke vragen kan
ik niet beantwoorden, daar houdt de
kerk zich buiten. De kerk van Cyprus is
ln interne vragen volkomen autonoom.
Trouwens. aartsbisschop Makanos
treedt daar in de eerste plaats op als
nationale en niet als kerkelijke figuur'
Hiermee moest ik het doen.
Nog eenmaal probeerde ik het vraagstuk
van de verhouding tussen kerk en staat,
nu van de theoretische kant te benade
ren. „Hoe denkt het Patriarchaat over
de sfaatsleer zoals die door de rooms-
katholieken is ontwikkeld? Heeft de
Orthodoxie in deze haar eigen leerstel
lingen?"
„De Orthodoxie houdt zich aan de leer
die in de vijf canons is gegeven en er
kent niet de later door Rome ontwik
kelde theorieën." aldu» de archiman
driet. „De canons zeggen duidelijk dal
de kerk zich niet in de staatkunde dient
te mengen. De gelovigen dienen de
steeds te eerbiedigen en „de keizer te
geven wat aan de keizer toekomt"
Overigens wordt in onze kerken
steeds voor de staatshoofden e
geringen, voor hun werk en gezondheid
gebeden", besloot de archimandriet.
Maria-cultus
..Om verder te gaan met de verhouding
van de Orthodoxen tot de Roomsen
hoe denkt het Patriarchaat
ontwikkeling van de leer omtrent Dt- r
Marl»? Zal het Orthodoxisme ook deze zijn st
wil samenwerken. Er heerst in deze
binnen onze kerken een grote mate
vrijheid.
Wereldraad
„Hoe ziet u in dit verband het werk
de Wereldraad van Kerken?"
„Het Patriarchaat juicht de goede san
werking binnen de Wereldraad toe. Wij
zien de Raad in de eerste plaats als
trum waar een zeer positieve sat
werking tussen alle Christenen op mo
reel en sociaal gebied mogelijk is. Voor
het overige kan de Raad er toe dienen
om elkaar beter te leren kennen, e
beter begrip voor elkaar te verkrijgen.
„Hoe staat het Patriarchaat tegenover d
verspreiding van Bijbels onder het
volk?"
Weer die pijnlijke blik in zijn ogen: „Dit
is onder ons geen gewoonte. De bijbel
rnren het uitslui
tend gladiolen, die de tafels vul
len, ditmaal kregen deze zomerbloe-
nen zware concurrentie van de dah-
ia's, die de naderende herfst beho-
en aan te kondigen. Een tweetal ge
varieerde opstellingen van gladiolen
'■creeg van de beoordelingscommissie
het diploma voor de grote gouden
medaille. Hierbij was een imposante
collectie van Konijnenburg Mark
te Noordwijk,
De fraaie rose Karen en d'Artagnan,
crème met bloedrode vlek, kregen het
getuigschrift le klasse. „Verdienste" ver
wierven Goodwill, blush met rood vlekje,
Fresco, zalmoranje met geel, Rival, licht-
mauve, donker in de keel, en de sneeuw
witte Od-illa. Voorts noteerden we o.m. in
geel Fiat Lux en Equator, de roden
Oscar, Up to Date en Herman v. d. Mark.
de donkerblauwe Thoma9 A Stone en de
lichtere Ola, Alexandei Dumas, lichtvio
let, Bengalen, abrikooskleurig, en Golde-
nes Prisma ..«et een opvallende goud-
oranje kleur.
Ook H. J. Salman Zn., Noordwijk.
hadden een mooie 3n gevarieerde in"»n-
ding, waarvan Red Pride, de donkere
fndoneslr ie rose Thomas Mann, René
Coty, oranjerood, en de zwartr e Rho-
'a klasse kregen.' Daarnaa*' mo"n
Alphen aan den Rijn
Zijlstra opnieuw damkanipioen
De wedstrijden
kampioenschap
vierde achtereenvolgende maal in het
voordeel van C. Zijlstra geëindigd. Zo
als we vorige week gemeld hebben, was
er een afgebroken partij tussen A Run-
berg en Zijlstra. Eerstgenoemde, die wat
gunstiger stond, had aan remise genoeg
en het was sommigen een raadsel, dat
Zijlstra nog niet had opgegeven Hij
heeft er geluk mee gekregen, want Rijn
berg maakte in de voortzetting een ern
stige blunder en zo kwamen de winst en
het kampioenschap nog bij de HDC-er
Zijlstra terecht.
J. Stuivenberg met pensioen
In verband met het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd zal de heer
J. Stuivenberg op 1 september as. de
gemeentedienst verlaten. In 1924 kwam
nij bij de water- en Üchtbedrijven. waar
hij enkele jaren later chauffeur werd.
Duizenden kilometers heeft hij in Alphen
en omgeving afgelegd en zo verkreeg hij
bij velen bekendheid.
Na de oorlog is hij enige tqd werk
zaam geweest bij de dienst van gemeen
tewerken maar hij kwam toch terug bij
zijn rijden de gemeente nooit een cent
schade berokkend. Enkele jaren gele
den ontving hij te Rotterdam van de
ANWB het ere-insigne voor vijfentwintig
jaar schadevrij rijden op een vrachtauto
AAZERSIT'OiDE-RIJMD'.JK
Toen het zesjarig dochtertje van de
tamilie Nuland gistermorgen terugkeerde
van een boodschap, liep zij op de rand
van de Rijn, ongeveer ter hoogte van de
tabriek van de fa. De Wilde te balan
ceren. toen zij plotseling in de Rijn viel.
Haar vriendinnetje rende naar de Zonne
veldstraat en vertelde de moeder, wat er
gebeurd was. De rijkspolitie, die onmid
dellijk werd gealarmeerd, begon dadelijk
met dreggen. Het gelukte pas om onge
veer kwart over één. nadat het ruim twee
uur in het water had gelegen, het leven-
oze kind op te halen. Het werd naar het
Wit-Gele Kruisgebouw aan de Rijndijk
vervoerd.
Zangrepetities
De Chr. gemengde zangvereniging
„Zang en Vriendschap" en het kinder-
koor „Loof de Heer" beginnen morgen
avond weer met de wekelijkse repetities
we niet vergeten de donkere Papott
Pink Sr - ?n, Salvator Rosa, Happines,
karmijnrood, Universe, oranjerood,
scharlaken Patriot en de rose Summi
Pearl en Sweepstake. Verder de llchtgel
Golden Fiction. Eureka, mauve-zalm, i
lichtpurperen Fidelio en Maria Luisa,
hagelwitte Elffeltoren en de groenwiti
Muscadel.
C. J. H. Beukers, N' dwijk, zocht hè
ditmaal in de primulinus, waarvan M
had opgesteld Grenadier, roserood, Pri
minence, oranjerood, Wild West, crèrt
en paars, Stresa, zalm, de karmijnro!
First Love, Violet Queen en de groenacj
tig witte Nivea.
Dahlia\
De dahliastroom is ook begonnen I
reeds met flinke collecties. Zoals die vt
K. Maarse Dz. jr., Aalsmeer, die „Vtj
dienste" kreeg op een tweetal s.c.-vars
teiten, nl. Snapshot, mauve, en zaaillt
9-03. In deze collectie kwamen nog voj
de lila c. Celeste, dec. Disneyland, oranj
roodgevlekt, c. Sunmaid, oranje, de lich
gele pompon Paul en de vleesrode s
Up to Date. benevens enkele zaailingt
onder rir.
De Leidse firma J. G. Ballego zot
eveneens een afwisselende collectie j
waarvan we slechts de soorten noterl
die een onderscheiding kregen. Eersl
klasse behaalden een prachtige lila d<
Babydaughter en de reeds vorig jaar i
opvallende rode Saphier. Aan de decofl
tiecen Dorine, zalm, Night Editor en Gl'
ry van Leiden, paars, de fraaie pomp^
Mahogany, c. Alice Rose, de tw
variëteiten Lucky White en Arab C
zalm en geel, en de wat, bonte
nelle, in paars, werd „Verdienste"
Ondei de inzenders van het bijgo|
bevond zich de fa. P. Drost, Lisse.
had een heel sertiment van het fra«i
Achimens opgesteld, zes variëts
ab Quet
te" toer
ëjam
dJ
frasJ
rige, kogelronde schermen.
ALKEMADE
K.V.P.-fractle
Naar wij vernemen, is in een fracl
vergadering van de K.V.P.
raad tot fractievoorzitter gekozen de
J. S. Wagenaar te Nieuwe Wetering,
wijl de heer N. A, J. Rietbroek zich
kozen zag als
LEIMVIDEN
Raad vergadert
De gemeenteraad komt volgende wet
donderdagavond 8 uur bijeen. De agent
vermeldt voorstellen tot deelnemii
aan de stichting voor tandverzorgil
van schoolgaande kinderen, de keurii
van slachtdieren en vlees, en verbet
ring van de op het ondergrondse n
aangesloten straatverlichting.
