GEVANGENEN ffiÊ howM QD in een verzengende woestijn Jordanië verkeert in hoge nood ENGELSE MODE Ina Nieuw land vanavonf in finale radioquiz „Tot ziens in Jeruzalem' N.C.R.V. gaf t.v.-reportage over Osborn in Luik (A 4 DINSDAG 19 AUGUSTUS MET ZEVENMIJLSLAARZEN DOOR HET MIDDEN-OOSTEN (Van onze reizende redacteur Link van Bruggen.) AMMAN, augustus. DIJNA DRIEHONDERD KILOMETER ten zuiden van Jordanië's hoofd- stad staat een barakkenkamp in de verzengende hitte van de woestijn. Het is het Duivelseiland van het rijk van Hoessein: een verschrikkelijk oord, dat de naam Jaffer draagt en dat de gedwongen verblijfplaats is van 's konings belangrijkste vijanden. Hun hoofden zijn kaal geschoren en aan hun voeten bevindt zich geen schoeisel. De ironie wil, dat er geen prikkel draadversperringen zijn, maar de kogel van een bewaker betekent een zachtere dood dan de vlucht in de zich tot ver achter de einders uitstrek kende zandvlakten. Palestijnse vluchtelingen, die tweederde Jordaniés totale bevolking uitma ken. de grootste bedreiging voor koning Hoessein en premier Samir el Rifai vor- Geen van hen heeft bindingen aan het Hasjemletische koningshuis wel echter aan het Arabisch nationalisme, vaarvan Egypte's president Nasser zicb ls de grote voorvechter opwerpt. Zv zijn de mensen, op wie de propaganda zenders van Kairo zich richten en uit le fanatici worden gerecruteerd, die hopen toe te kunnen slaan, t is bijna tragisch deze loop der ontwikkelingen Hoessein was Arabier om aan de haat-campagne tegen Israël deel te nemen en te haken naar de dag. die de ondergang van de Joodse zien zou geven. In plaats van de honderdduizenden Palestijnse vluchtelin- die gedurende de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog zijn land inva- gelegenheid tot assimilatie te geven, kweekte hij. of beter: zijn groot- «der Ahdotllah, die in 1951 in Jeruza- m werd vermoord, haarden van onrust i ontevredenheid in de kampen. De be uling was da bodem rijp te maken voor •n stormaanval op de burcht van Zion i als middelen werden indoctrinatie en ■moede gebruikt. Honderden gevangenen beuinden zich in het kamp honderden men- *en u'ie lange gevangenisstraffen wachten, of misschien wel de strop. Het zijn de samenzweerders tegen Hoessein's leven en tegen de rege ring van Samir el Rifai: ministers, off* eieren, hoffunctionarissen en ambtenaren. Men beuieert zelfs, dat de helft van de officieren van het Jordaanse leger honderdvijftig dus van de driehonderd.' in Jaffer op gesloten zijn en ook, dat velen niets op hun geweten hebben De laatste figuur van importantie, die de woestijn werd ingestuurd, was de eerste adjudant van de koning. Radl el Abdoellah Hij is altijd als de vertrouwd ste vriend van Hoessein beschouwd en kreeg van de laatste zelfs een suite in het paleis. De geheime dienst, die hq ter bescherming van de Hasjemietische dynastie had opgebouwd, infiltreerde hij echter met mensen, die het Jordaanse koningshuis wilden uitroeien. Een week voor de coup in Bagdad werd hij ont maskerd en met al zijn handlangers naar Jaffer overgebracht. Het la duidelijk: Amman staat in het teken van verraad en de schaduw het dolkmes en de revolver tekent tich luguber tegen zijn muren af. W Is te vertrouwen? Uit welke hoek loert bet gevaar? Alleen op de dag van mijn aankomst dreunden drie bom explosies over de stoffige stad. Men kan er slechts verbaasd over zijn, dat Hoessein en zijn invloedrijke oom, Sjarif Nasser, nog in leven zijn en dat een staatsgreep geen einde aan het ko ninkrijk Jordanië heeft gemaakt Wat op de veertiende van de vorige maand in Bagdad is gebeurd, had ook in Amman plaats moeten vinden. Zoals het tri Fel tal. Abdoellah Illah en Noury-evSaid Is vermoord, had ook het trio Hoessein Sjarif Nasser en Samir el Rifai vermoord moeten worden, op hetzelfde uur en onder dezelfde omstandigheden misschien. Hoessein is zijn belagers echter weder om te slim af geweest. Terwijl zijn trouwelingen kans zagen het complc gen hem op te rollen, riep hij, wanke lend op zijn troon, de hulp van de Vi enigde Staten en Engeland in. die geen ogenblik aarzelden. Vierentwintig na zijn noodkreet hadden zich twee zend tot de tanden gewapende Bi parachutisten in Amman genesteld. En achtenveertig uur later maakten Ameri kaanse tankvliegtuigen levering van olie uit de gebieden rond de Perzische Golf, omdst Jord. zijn plotselinge afsnijding van Irak zyn olieleverancier was kwijtgeraakt. De Engelse bajonetten glinsteren thans in Amman en de olietoev verzekerd. Waren Groof-Brtflannië en Amerika niet onmiddellijk te hulp gesneld, dan had Jordanië ninkrijk waarschijnlijk niet staan of dan was het toch al zo arme land bankroet geweest. De toevoer van olie is trot aanzienlijk verstrekkender bete kon. Hoessein trouw geblever in dtt verband tegen me: „Vergeet niet, dat olie, of althans ke rosine, een hijprndukt ervan, de volks brandstof in Jordanië is Schaarste en de daarmee gepaard gaande prijs stijgingen souden een opstand kunnen ontketenen, die onder de gegeven om standigheden fataal is. Een volk. dat niet meer koken kan is gevaai lijker dan een volk. dat uit ideologt sche overwegingen door agitatoren wordt opgestookt De toestand in Amman kan. uiterlijk althans, ongeveer vergeleken worden met die op Cyprus tig rumoerige dagen Ei Hoessein was ook Arabier genoeg ri de grondvester van het Arabisch Legioen, de Britse generaal Glubb Pasja, in 1956 het land uit te zetten n om tijdens de in het zelfde jaar itgevoerde landingen op de kust van Port Said Nasser voor te stellen ian het hoofd van de Jordaanse uchtmacht Tel Aviv te bombarderen. Kleurverschil Het pan-arabisme van Hoessein is ecl> ■r niet van deselfde kleur als dat van asser Het voornaamste verschil is. dat hij alt afstammeling van de profeet Mo immed Egypte's president niet als hi ekpaard van de Arabische wereld w •kennen en meer verzoenend tegenov» het Westen wenst te staan. dit alleen is Hoessein's fout g t Hierom moet hij sterven, zoa de GÖbbels-|jemmen in Kairo thans ope lijk schreeuwen en hierom moeten de wapens, welke hij voor de strijd met Israël heeft gescherpt, tegen hem worden opgenomen Ik heb de mannen al gezien, die dit hebben gedaan. Armzalige hoo menselijk verdriet in bet strakke rechtshof van Amman. Zeventien slagen figuren telde ik, met ketens elkaar vastgebonden. Zc hadden pens gesmokkeld ders, die uit Egypte hun bevelen kre gen. Ze hadden gespeeld en ze hadden verloren en op hun gezicht tekende zich reeds de vrees voor de dood af. Wie had ze gestuurd? Aboe Nóewar. de vroegere chef van de Jordaanse ge- >rale staf, die het vorige jaar, na ver- ad, het land uit vluchtte en thans van Damascus uit tegen Hoessein intrigeert? f een van die vele andefe Jordanlfcrs e. na tegen de koning te hebben ge- ■mplotteerd, politiek asiel in de club in Nasser hebben gevonden? Hoe het ook zij. uit alle hoeken loert de dood van alle zijden kan 's konings moordenaar toeslaan De meest ver trouwde is in Jordanië anno 1958 mei •rtrouwd genoeg. In anderhalf jaar tijd de koning door drie van zijn boezem- ïéndèn verkocht, zij 't, dat hij op 't bloedw als e eilige laatst r de •aders! s KC- geble- Om deze re-ien is het vrij moeilijk te maken wie wel en wie niet voor koning is. Wat het volk betreft, kan zeggen, dat de Palestijnse vlucht) lingen (tweederde van het totaal) hem liever arm dan rijk is en dat de rest, elijk de Bedoeinen. uit traditie- gevoel achter hem staat Op de betrouw baarheid van het acht- tot tienduizend man tellende leger is geen peil te trek ken. doch gezi de de ran ongevi lehonderd of- Ondanks dit sombere beeld, kar zegd worden, dat de wens van Hoe om zijn neef Felsal te wreken, e dappere houding, die hij door zijn blijven toont, in Jordanië en in de hele Arabische wereld een grote mate van sympathie heeft uitgelokt Wat de koning wil en waarschijnlijk nooit zal doen: het neerslaan van het re Kassim namelijk, spreekt tot de verbeel ding van alle oosterlingen, omdat velen oeping beschouwen. Faalt Hoessein echter in zijn voor- temen, of, nog erger: blijkt al zijn vasthoudendheid aan zijn troon ilechts met de mond beleden te zijn, dan zal men zo hard om hem lachen, dat het -op -Cyprus zal worden ge hoord. Wat zullen de voorwaarden zijn, on- ?r welke de Britten bereid zijn hun troepen uit Jordanië terug te trekken? ~)t zullen deze,- als puntje bij paaltje tornt, er helemaal niet zijn? Vast staat in ieder geval, dat Hoessein :owel Londen als Washington heeft ge vraagd de grenzen van zijn rijk te waar borgen Vast staat ook, dat Dulles en Selwyn Lloyd de koning verboden hebben :t zijn getrouwen naar Bagdad op te trekken, ten einde het risico van een anflict ta vermijden. Even vast ten slotte is, de Jordaanse vorst nooit rust in zijd land vindén zal. wat het Westen-hem ook zal garanderen „Deze koning cn deze regering zijn ge doemd te verdwijnen", verklaarde een Jorrtaniër, die gematigd in zijn kritiek op het huidige regime was. „Mensen, die bij de gratie van bajonetten leven, kun nen zich nooit staande houden, of deze bajonetten nu Engelse of Jordai zijn Laconiek voegde hij er ten slotte nog aan toe: „Vanwaar dit oponthoud? Vanwaar deze geldverspilling? Later zal men tot de conclusie ko men, dat het veel verstandiger was geweest Hoessein tussen twee veld wachters in naar Zwitserland te be geleiden dan hem in eigen land dooi tweeduizend Britse militairen te la ten bewaken en door honderden mannen van de Jordaanse geheime dienst Ook de Britse parachutisten, die voor de beveiliging van het re gime naar Jordanië werden ge zonden, ondervinden de lood zware druk van de woestijn- hitte. Zij zullen die misschien Wat sterker voelen dan de druk van hun bepakking, die er ove rigens ook zijn mag onderwijzeres Ina Nieuwland de jrote dag. Zal zij de zeer waarde volle antieke glazen vaas, die in het Heilige Land werd opgegraven, van avond te Jeruzalem winnen in de finale van de wedstrijd „Tot ziens ,n Jeruzalem?" Wint mejuffrouw Nieuwland de vaas of de tweede prijs, een antieke halve shekel (muntstuk uit de tijd van Mozes) niet, dan heeft zij toch wal de dag van haar leven beleefd. Want vanavond staat zij in tegenwoordigheid van premier Ben Goerion en zijn kabinet voor de micro foons en camera's uit de gehele wereld om te antwoorden op de laatste (moei lijke) vragen over de Bijbelse geschiede nis en de ontwikkeling van het land Israël. Drieduizend mensen zullen, in spanning op de antwoorden van de Nederlandse winnares wachten m het amfitheater van de Hebreeuwse universiteit te Jeruzalem, waar met mejuffrouw Nieuwland ook de winnaars en winaressen uit 14 andere landen zullen proberen de besté ant woorden te geven. Het „Tot ziens ln Jeruzalem" ls voor Israël werkt een luchtbrug naar Jordanië tegen De Engelsen in Jordanië hopen alsno op korte termijn een regeling te kunne treffen voor het gebruik van burge: vliegtuigen voor de bevoorrading va hun troepen Tot nu toe onderhielden Britse en Amerikaanse militaire vlieg tuigen een luchtbrug op de Jordaanse hoofdstad. Omdat Israël weigerde toestemming te geven voor het Qvervliegen van zijn ge bied moest deze luchtbrug echter wor den gestaakt. Israël gaf wél toestemming voor het overvliegen met burgervliegtuigen, maai deze toestellen moesten dan een tussen landing maken op het vliegveld van Lydda ter inspectie van de vervoerde goederen. mejuffrouw Nieuwland inmiddels lijkheid geworden. Aan Herman Fi hof. die voor de NCRV de finale bijz ertelde zij hoe zij reeds vanuit Koning Davidhote) te Jeruzalem de lige plaatsen bezocht en hoe zij in ning de finale tegemoet ziet. Ovei iet alleen, want heel Jeruzalem deze dagen in het teken van de wedstrijd, die zo'n voornaam prograi punt van de tienjarige herdenking de staat Israël vormt. Er is een geweldige organisatie d leven geroepen. Voor de vertaling vrasen en antwoorden zijn bijvoor! acht tolken door de organisatrice, 9 Kol Israël, aangetrokken. Gisteren] den zij in een hotel gestopt om de vi on antwoorden reeds te bestuderen] hotel mochten zij daarna niet mei of uit en de politie bewaakte de inga] Ter controle zit een aantal deskunj uit alle deelnemende landen varuj ichter de jury. Zo viert Israël eeï Uonaai feest met de Bijbel ln het cenj Sjamoen: huid aan Eisenhotve President Sjamoen van Libanon gisteravond op een persconferentie klaard dat hij beslist tot 23 septa zijn ambt zal blijven bekleden e voordien plaats zal maken vc reeds gekozen nieuwe president, raai Sjetaab. Op 23 september word parlement ontbonden en zullen er a mentsverkiezingen worden gehoud Sjamoen had lof voor president 9 hower en diens plan voor het Mil Oosten, dat hij een moedig en reali] voorstel noemde, dat beslist vrede,] spoed en stabiliteit zal brengen in i landen De Libanese regering aldus Sjaë zal niet dulden dat buitenlandse tra (d.w.z. Amerikaanse troepen) uit] non worden teruggetrokken voord» stabiliteit in het land zal zijn ten Mr. dr. R. H. Pos, gevolmachtigd n ter van Suriname in Nederland, hel verband met de regeringswisseling ij rlname. zijn portefeuille ter beschil van zijn regering gesteld. Men veri te Paramaribo, dat hij ral worden lil noemd. JE KI hoo. KUNT ook niet alles weten. \V< •den gisteren voor het eerst var de Stichting ter bevordering van de toe passing van cultnur-historfsche tinnen fl guren, maar toen we in de loop van de dag een gesprek hadden met drs. J. Diederich uit Amsterdam bleek ons, dat de stichting al ruim drie jaar geleden werd opgericht. Drs. Diederich is vlce-voorzlttcr van het stichtingsbestuur cn in die functie heeft hü bemoeienis met de tentoonstelling „Tin maakt Historie", die tot 6 september in de Haagse Bijenkorf wordt gehouden en waaraan vele van zijn leden hun medewerking verlenen. Twee oorbccldci de gen typische Engelse mode waarvan vandaag de foto's gepubliceerd mogen worden. Vlo tor Stlehel ontwierp beide modellen voor Peter Clark. Eerst een Japon met een kort Jasje van wit-zwarte tweed, waarbij het manteltje Juist tot de taille reikt en los valt. Opmrrkelijk is de korte, ruime mouw. die een strak manrhetjr heeft. De tweede foto: ren gekleed Jurkje van zwarte rijden chiffon in draperieën verwerkt. De Condense ontwerpers la ten zicb weinig beïnvloeden door de Parijsr en Italiaanse huizen, die veel indklok Ingesteld, samentcholin-1 uitbundiger In hun uitingen zijn. verboden en grote groepen Pa- ijnen, die in vluchtelingenkampen' Militairen patrouilleren onder de arm door de «tr» bomaanslagen aan de orde rrbod opgelegd de dag zijn. r groot punt n overeenkomst ls ook. det men overal in de siad Britse militairen ln burger kan zien lopen parachutisten, die een paar uur mogen passagieren die het pistool grijpklaar op de heup hebben gebonden en alleen in groepjes uit wandelen gaan. Politiestaat JMt Ie een politiestaat", sel oen van de negenhonderdduisend Paleetljnen te gen me. die sieh na de vlucht uit Israel In Jordanië hebben gevestigd. \rreata-, tie geschied! geheel naar willekeur en men kan tonder vorm van proees In de gevangenis worden opgeslotenNooit! heeft Iemand met een pen kunnen sehri>| ven welke ontberingen wij In de kam-j pen lijden en nu komt daar sok nog «en uitgaansverbod De man vertelde er niet bij, dat de "W/"IJ MAKEN geen aanspraak op een genezingsgave, wij predi ken in de eerste plaats Gods Woord, dat wordt bevestigd door tekenen Dit was in het kort de boodschap, die de Amerikaanse evangelist T. L Osborn gisteravond via de N.C.R.V - televisie van Luik uit aan het Ne derlandse volk gaf. De evangelist voert thans in Luik een tiendaagse campagne, waarna hij de 22ste tot en met 31ste augustus naar Den Haag (Malieveld) komt om zijn toer- nee in Groningen te besluiten. t was een aangrijpende reportage die de N.C.R.V. uitzond: een filmpje ovei de campagne, die Osborn in 1954 op Java heeft gehouden, een gesprekje met veri srhillcnde Nederlanders, die door mid del van gebedsgenezing volkomen ge zond zijn geworden en met een arts en een predikant, die commentaar gaven op het werk van de evangelist. De arts was van mening, dat verschil lende genezingen duidelijk hadden be wezen, dat we hier niet te maken heb ben met suggestie of psychisch* den Hoewel we nog niet precies kunnen zeggen hoe we de gebedsgenez ten plaatsen in de medische wetenschap, is men het er over het algemeen •ens hier met bijzondere krachten te doen te hebben. De predikant, ds. Glashouwer uit Am sterdam. wilde de gebedsgenezing niet sectarisch noemen. Ook in de Kerk wordt aandacht besteed aan de gebedsgenezing Zo heeft men in de Anglicaanse Kerk een speciaal „heuling-departmentter wijl ook bijvoorbeeld in de Haagse Her vormde Gemeente voorbedediensten woo den gehouden Hij wees er echter op. dat men niet eenzijdig de lichamelijke genezing in het middelpunt moet stellen. He' gaal niet in de eerste plaats om de boodschap ven de genezing, maar om de genezende de campagne van Osborn in Luik, ook weer verschillende mensen door ge werden genezen Vrijdagavond 22 stus zal Osborn weer voor het eerst op het Malieveld een samenkomst leiden sijn verblijf in Nederland zal de gelist naar Nigeria vertrekken HET IEVENI Napoleon is 180 maal in tin gegoten (Als u daarvooi den, moet u de e: In de eerste plaa leszins waard en even de t()d kunt vin- ipositie gaan bezoeken, s is z(j een bezoek ai- de tweede plaats is het best mogelijk, dat i van uw leven kennis maakt met een hol by, die u bü die eerste kennismaking i fascineert, dat u haar spontaan vaat b< oefenen). Legers De eeuwen door hebben loden en tlnr nen figuren hun bewonderaars gehad. Het meest bekend ztjn wel de soldatenfi* guren. De tinnen en loden soldaatjes hebben de wereld veroverd. Vooral na de vele successen van Frede- rik de Grote, nam in de speelgoedstad Neurenberg de produktie van loden sole daten een enorme vlucht. Loden soldaten behoorden bü uitstek tot het speelgoed van koningskinderen. Bekend is. dat de zoon van Lodew(]k XIV van minister Colbert een heel loden leger, met artillerie, infanterie en cava lerie cadeau kreeg En toen hij achttien jaar werd, kreeg h(J nog een tweede le ger, bestaande uit twintig eskadrons ca velerie en tien bataljons infanterie var kartonnen soldaten. Dit leger kostte bü na 29-000 goudfrancs en was bijsondei fraai uitgevoerd. Ook Neurenberg heeft op het gebied van kartonnen soldaten een grote roem verworven. Later ver dween dit procédé. Het maakte pla; voor tinnen soldaten. Maar tinnen figuren behoeven beslist geen soldatenfiguren te zijn. Herinner' u zich nog uit uw Jeugd de tinnen India nen, cowboys, brandweerlieden? Op eer goede dag heeft u ze ergens opgeborgen en er nooit meer naar omgekeken. Er zijn echter mensen, die hun tinnen of loden figuren uit hun Jeugd hebben gebruikt als basl6 voor hun latere hobby. Blank „Een aantal van hen, van die liefheb bers van de tinnen figuren, bracht in 1954 een bezoek aan een expositie, die in Hamburg werd gehouden", verteld* drs. Diederich „en dit bezoek heeft de oprichting van onze stichting op 11 maart 1955 tot gevolg had. Onze doelstelling is alle liefhebbe van de tinnen figuren bq elkaar te bren gen en hen te helpen bü bet zoeken nieuiye figuren. Om een voorbeeld te noemen: u heeft belangstelling voor een tinnen figuurtje van bijv. een bekend schilder uit de 18de eeuw Welnu, w(J geven dan een teke naar opdracht op schaal een tekening t< maken en een graveur een vorm te ver vaardigen En dat is een heel secuui werk. want de figuurtjes «ijn doorgaan; niet hoger dan 30 millimteer". „Wij leveren de modellen blank. Ze dus door de verzamelaar worden Een tweede filmpje liet beschilderd. En daarin ligt nu de j plaats 1 met olieverf moet omgaan, maar.i naast, welke kleur de kleding i had. Hoe zag de hoed eruit, hac een bepaalde kleur en wélke klet de pantalon? Als u schilderijen t tijd bekijkt, gaat u begrijpen 1 lemaal voor het beschilderen Verscheidenheid „Er zijn in de wereld in totaal l| verschillende tinnen figuren en als figuurtje van Napoleon wilt bi kunt u kiezen uit 180 typen. Napole wel zeer onevenredig sterk in tmi goten. U kunt hem krijgen te paardj der paard, met steek, zittend, la enfin, noem maar op". „In Nederland gaat de belang vooral uit naar antieke figuurtje guurtjes dus van personen uit heli Egypte en het oude Griekenland,! naast naar figuurtjes uit de Nap] tische periode en de laatste tijd men zoeken naar figuurtjes w Gouden Eeuw. Daarvan bestaan f nog geen vormen. En die figuurtjes plaatst men dj een historische omgeving, zoals u j tentoonstelling kunt zien. Het is nij maar een figuurtje, het is altijd eenl je geschiedenis. Daarin ligt ook de| de van de hobby". Leden .Uit hoeveel leden bestaat nu del tlng en wat zijn dat voor mensen?"! gen we aan drs. Diederich. Hij antwoordde: „Op het ogenblin ben we 95 leden en ze beoefenen I maatschappelijk leven de meest ul lopende beroepen. Onze voorzitter is mr. J. Mijk* de bekende voorlichtingsman van dj meente Amsterdam, ik ben sociolo] marktonderzoeker en verder tella onder onze leden: burgemeesters,! toorbedienden, tandartsen, artsen, caten. ambtenaren. En wat zij pre] op dit speciale gebied, kunt u tot 9 tember aanschouwen Een 32 leder! ben een gedeelte van hun verzaa ingezonden. Ter gelegenheid van deze hebben we de hele stoet rond de Koels laten uitgieten, met alle palN en alle rijknechten en de leden hebf die figuurtjes beschilderd. We verwachten, dat door deie t stelling het aantal leden xal toci 1956 hebben we ook een exposlt den. die nog door de Koningin er werd bezocht. Na afloop kondc kelc tientallen nieuwe leden boekf Hondje We hebben een briefje ontvang» Henny Voogt uit Schiedam Ze i „Ik logeer heel vaak bij m Rozenburg. Dan ga ik veel naar t kijken. Dan zie ik dat hondje ook maar bij het Brielse Veer Maassluis, zoals ln de krant stond" 9 Antwoord aan Henny Voogt: excuses. Inderdaad, we hebben eet' gemaakt. Maar de schuld ligt niet N ze vismaal Chris. Hij heeft het goe# teld We denken, dat we maar md half oor naar hem hebben getuiste* ZWfckN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 4